Hagakure From PopularCultureWiki Hagakure Auteur Biografie

Transcriptie

1 1 of 7 28/11/ :35 Japanese Studies Home Hagakure From PopularCultureWiki Bespreking van Hagakure ( 葉隠 ) van Kurogane Hiroshi 黒鉄ヒロシ door Tim Steylaerts. Auteur Biografie Kurogane Hiroshi werd op 3 augustus 1945 geboren met de naam Takemura Hiroshi 竹村弘. Hij is afkomstig van het eiland Shikoku, meer bepaald van Kōchi-ken 高知県, Sakawa-chō 佐川町. Hij studeerde af in 1964 aan de privéschool Tosa Kōgakkō 土佐高等学校 waarna hij een studie "Commerciëel Ontwerp" aanvatte aan de Musashino Art University (Musashino bijutsu daigaku 武蔵野美術大学 ), maar hij maakte deze studie niet af. Cover "Hagakure" Hij komt uit de familie van de Tsukasa Botan Sakébrouwerij 司牡丹造酒 (waarvan zijn neef nu het hoofd is) en bij hun handelsmerk "Kurogane-ya" 黒金屋 zou hij de inspiratie hebben gehaald voor zijn pseudoniem. Onder de naam 黒鉄ヒロシ debuteerde hij als manga-artiest in 1968 met het werk "Sanzoku no uta ga kikoeru" 山賊の唄が聞こえる "Je kan het lied van de bandieten horen") dat verscheen in "Manga Story" ( 漫画ストリー ). Vanaf toen verschenen er verschillende van zijn humoristische werken, zoals "Himiko!" ひみこーッ, "Kessaku monogatari" 結作物語, "Shōwa Jōwa" 昭和情話 "Pokochin Kyōwakoku" ぽこちん共和国 etc. van hem in tijdschriften. In 1979 deed Kurogane mee aan de eerste serie van het televisieprogramma "QUIZ derby" クイズダービー, maar hij verliet de show met als opgegeven reden dat hij zich wilde concentreren op zijn werk als Mangaartiest. Kurogane staat bekend als een trouwe supporter van de honkbalploeg Yomiuri Giants 読売ジャヤンツ en verder is hij fervent liefhebber van gokken, in het bijzonder van het paardenrennen. Tegenwoordig handelen zijn manga vaak over thema's die betrekking hebben op het einde van de feodale periode in Japan en deze reeks wordt "Kurogane Rekiga" 黒鉄歴画 genoemd. Hagakure zelf is hier een voorbeeld van en enkele andere noemenswaardige voorbeelden zijn "Bakumatsu ansatsu" 幕末暗殺, "Shinsengumi" 新撰組 (over de speciale politietroepen van de shōgun die de voorstanders van de keizer bestreden), Sakamoto Ryōma 坂本龍馬 (over een lid van de Shinsengumi) etc. In 1997 kreeg hij voor "Shinsengumi" de eerste prijs in de subdivisie "Manga" op het Japan Media Arts Festival ( 文化庁メディア芸術祭 bunkachō media geijutsusai). Hij ontving voor dit werk eveneens de Bungeishunjū Manga Award ( 文藝春秋漫画賞 Bungei shunjūshō).

2 agakure - PopularCultureWiki of 7 28/11/ :35 Voor "Sakamoto Ryōma" kreeg hij in 1998 weer de eerste prijs in de subdivisie "Manga" op het Japan Media Arts Festival en in 2007 deed hij het weer met "Hagakure". In 2001 Kreeg hij voor "Akabee" 赤兵衛 de Shōgakukan Manga Award ( 小学館漫画賞 Shōgakukan Mangashō), categorie: algemeen. Literair œuvre "Sanzoku no uta ga kikoeru" 山賊の唄が聞こえる (1968) (debuut) "Himiko!" ひみこーッ (1972) "Pokochin Kyōwakoku" ぽこちん共和国 (1972) "Kessaku monogatari" 結作物語 (1972) "Shōwa Jōwa" 昭和情話 (1980) "Shinsengumi" 新撰組 (1997) "Sakamoto Ryōma" 坂本龍馬 (1998) "Akabee" 赤兵衛 (2001)( 小学館 ビッグコミック ) "Hagakure" 京都見廻組 (2001) "Bakumatsu ansatsu" 幕末暗殺 (2002) "Kyōto Miwarigumi" 京都見廻組 (2003) "Shimizu no Jirōchō: ue" 清水の次郎長上 (2006) "Shimizu no Jirōchō: shita" 清水の次郎長下 (2006) Bespreking Achtergrond "Hagakure" (kyūjitai: 葉隱聞書 Hagakure kikigaki) is de titel van een document opgesteld door Tashiro Tsuramoto 田代陣基. Tashiro Tsuramoto noteerde gedurende de jaren de commentaren van een boeddhistische monnik genaamd Yamamoto Jōchō 山本常朝. Deze laatste had een verleden als samurai in dienst van de daimyō Nabeshima Mitsushige 鍋島光茂. Wanneer hij bij diens dood in 1700 aanstalten maakte om junshi [1] te plegen, werd dit hem niet toegestaan omwille van de hekel die zijn inmiddels overleden heer had aan dergelijke praktijken. Noodgedwongen trok hij zich dan maar terug uit de samenleving om boeddhistische monnik te worden. Bij zijn intrede in het klooster veranderde hij de leeswijze van zijn eigennaam 常朝 van Tsunetomo naar Jōchō. Het document handelt over de rol van de samurai in een maatschappij die almaar vrediger wordt. De verslapping van de jeugd en de samurai in het algemeen wordt sterk bekritiseerd en de onverschrokken mannen van weleer worden met nostalgie en weemoed opgehaald. Aan de hand van verheerlijkte voorbeelden uit het verleden promoot Yamamoto Jōchō wat hij "de weg van de strijder" ( 武士の道 bushi no

3 3 of 7 28/11/ :35 michi) noemt. Gedurende lange tijd bleef dit document verborgen in Saga Nabeshima-han 佐賀鍋島藩, maar in de Meijiperiode dook het op en werd het op ietwat nationalistische wijze naar voren gebracht als gedragsvoorschriften voor de Japanner. Hoewel Kurogane inmiddels al wat ervaring had met het schrijven van manga met historische thema's werd het hem sterk afgeraden een manga-versie van Hagakure te maken met het bezwaar dat dit onmogelijk zou zijn, zoals hij zowel op de achterflap, in het nawoord en doorheen de manga laat verstaan. Personages Yamamoto Jōchō Het personage Yamamoto Jōchō ( 山本常朝 ) is gebaseerd op de boeddhistische monnik/gepensioneerde samurai waarvan de uitspraken in de historische versie van "Hagakure" afkomstig zijn. Net zoals de echte Yamamoto Jōchō wordt de hij doorheen het werk ook wel bij de bijnaam Jin'emon 神石衛門 genoemd. Hij wordt afgebeeld als een oude, kale man in het gewaad van een monnik. Wanneer hij anekdotes vertelt over de dagen van weleer verschijnt er plots een chonmage 丁髷 (dot die kenmerkend is voor de samurai) op zijn hoofd en draagt hij kamishimo 裃 (formele set van broekrok en schouderstuk) en andere typische samuraitoebehoren. Doorheen het verhaal wordt hij geportretteerd als een fanatiekeling met weinig geduld. Hij duldt geen tegenspraak en begint zonder veel aanleiding te schreeuwen. Tashiro Tsuramoto Het personage Tashiro Tsuramoto( 田代陣基 ) is gebaseerd op de gelijknamige samurai de historische "Hagakure" heeft neergeschreven. Hij gaat op bezoek bij Yamamoto Jōchō en wordt steeds weergegeven met papier en penseel in de hand waarmee hij naarstig de wijze woorden van zijn voorbeeld neerschrijft. Hoewel hij regelmatig in beeld verschijnt zegt hij nauwelijks een woord doorheen heel deze manga. Hij beperkt zijn reactie op het gezegde meestal tot een kort woord of zelfs gewoon een vragende blik. Hij wordt afgebeeld als een jongeman die een ietwat timide en volgzame indruk wekt in typische samurai-outfit. Kurogane De auteur van deze manga komt ook zelf ten tonele onder de naam Kurogane( クロガネ ). Kurogane tekent zichzelf met de nodige zelfspot als een klein, dik mannetje met een snor. Tijdens de verhalen die zich afspelen tijdens de Edo-periode draagt hij een chonmage-pruik en een kimono. Dit personage stelt zich over het algemeen eerder nederig op tegen de andere personages, maar hij durft wel als enige kritiek geven op de soms al te hoogdravende uitspraken van Yamamoto Jōchō, wat hem keer op keer een uitbrander bezorgt. Zo snoert Kurogane Yamamoto Jōchō de mond door meermaals "ryaku" 略 (afkorting) te roepen (p19) of springt hij bijvoorbeeld in beeld om hem erop te wijzen dat hij in herhaling valt (p207). Op een zeker ogenblik duikt hij op om voor de duidelijkheid te zeggen dat hetgeen gezegd wordt een grap is. (p224) Verhaal Aangezien deze manga een filosofisch werk als basis heeft en maar beperkt afwijkt van deze basis is er van een ingewikkeld plot geen sprake. Na een korte situatieschets in proza-vorm opent de auteur met het bekendste (en ook wel meest uit de context gerukte) citaat uit de historische "Hagakure": "De betekenis van Bushidō kan men vinden in het sterven" 武士道といふは死ぬ事見付けたり. Vervolgens zien we de woonst van van Yamamoto Jōchō waar hijzelf en Tashiro Tsuramoto voorgesteld worden aan de lezer door het personage Kurogane (met chonmage en kimono). Hier legt Yamamoto Jōchō

4 4 of 7 28/11/ :35 één en ander uit over zijn verleden en dat van zijn clan, waarop hij begint met de eigenlijke inhoud. Er wordt telkens één citaat of zinsnede uit de oorspronkelijke "Hagakure" gelicht dat dan verder wordt uitgelegd en eventueel bekritiseerd door de andere personages. De algemene teneur van zijn betoog luidt dat men als samurai alles moet in het werk stellen om de mensen tot nut te zijn, en in de eerste plaats zijn heer. Men moet een dergelijke geestesgesteldheid hebben die weliswaar krankzinnig oogt, maar de kracht biedt om alles over te hebben voor zijn clan. Deze houding kan alleen maar aangenomen worden indien men zichzelf als dood beschouwt. Zo heeft men niets te verliezen en wordt men dus ook niet gehinderd door overbodige emoties zoals angst en paniek. Yamamoto Jōchō heeft het niet alleen over zware onderwerpen zoals "sterven voor de heer", maar ook over praktische zaken. Hij geeft bijvoorbeeld tips over hoe men waardig een geeuw moet verdoezelen of op welke manier men het veiligst een homoseksuele relatie aangaat. Het is duidelijk dat hij van mening is dat de Japanse mannen van tegenwoordig zwak en bang zijn. Hij beschrijft dan ook hoe men zich van deze zwakte kan ontdoen en zelfs hoe men een kind van een samurai hoort op te voeden opdat zijn vechtlust niet verloren zou gaan. Later nuanceert hij wel berustend dat de tijden nu eenmaal slechter worden en dat er eigenlijk niet veel te doen is aan verslapping van de strijdersklasse. Nadat de eigenlijke inhoud van de originele "Hagakure" is afgehandeld, wordt er in een laatste deel meer verteld over het leven van Yamamoto Jōchō. Het deel begint met Kurogane, ditmaal in westerse kledij en met westerse haarsnit, die op bezoek gaat bij Yamamoto Jōchō met de mededeling dat hij een manga-versie zou willen maken van "Hagakure". Dit idee wordt op hoongelach ontvangen. Er wordt verder gepraat over de geschiedenis van zijn woonst, de verschillende theorieën in verband met de oorsprong van de titel "Hagakure" ("de verborgen bladeren" of "door de bladeren verborgen"?) en dan verschuift het thema naar de jongere jaren van Yamamoto Jōchō. Hij vertelt hoe hij ooit twee dochters had, die hem beiden vooraf zijn gegaan in de dood, en hoe hij het tot het monnik heeft gebracht. Het verhaal eindigt met Yamamoto Jōchō die zit te mediteren in volledig harnas, gaat liggen en volledig door de bladeren wordt bedolven tot er niets anders meer zichtbaar is dan de karakters "Ha" 葉 en "gakure" 隠れ. Tekenstijl De meeste illustraties zijn eerder minimalistisch van stijl in die zin dat ze bestaan uit een witte of zwarte leegte waaruit één of meerdere personages naar de voorgrond treden. De personages zelf bestaan meestal uit niet meer dan een paar lijnen, zonder weergave van schaduw of dimensie. Zij beschikken, afhankelijk van hetgeen verteld wordt, soms plotseling over een buitenproportioneel grote neus, penis of vlijmscherp gebit om de tekst visueel bij te staan. Soms echter wordt er op opvallende wijze van tekenstijl veranderd teneinde een zekere sfeerschepping of associatie te bekomen. Dit kan een stijl zijn die gelijkt op de ukiyoe van de Edo-periode (vb.p69,p93), andere keren is het dan weer een stijl die doet denken aan portretten uit die periode (p129 linksonder of 256 onder). Soms worden verhoudingen en schaduw realistischer weergegeven (vb:p87 of 171). Taalgebruik Woordenschatlijst Voor een woordenschatlijst van enkele minder gebruikelijke woorden zie Waranwiki [1] ( Klassiek Japans

5 agakure - PopularCultureWiki 5 of 7 28/11/ :35 Elk deeltje wordt begonnen met een letterlijk citaat uit de originele tekst in het klassiek Japans. In de komende 2 à 4 pagina's worden deze enigszins cryptische citaten toegelicht in een vlot geschreven modern Japans ( である -vorm) met hier en daar zelfs spreektaal. Het personage van Yamamoto Jōchō laten verhalen in het Klassiek Japans zou het opzet om een begrijpelijke versie van "Hagakure" te maken grotendeels missen en daarom werd er geopteerd voor uitleg in het modern Japans. Toch probeert de auteur een historische sfeer op de roepen door hier en daar wat ouderwets taalgebruik in de tekst te integreren. Enkele van de meest voorkomende woorden worden in onderstaande tabel weergegeven. Woord met Klassiek Japanse invloed Modern Japans Vertaling 拙者 ( せっしゃ ) 私 ik (letterlijk: "onhandig persoon") 我 私 ik 者 ( もの ) 人 方 persoon ござる ある hebben でござる である zijn 申す of もうす 言う zeggen, noemen 云ふ of いふ 言う zeggen, noemen 咄 話 verhaal Met hetzelfde doel worden ook bepaalde grammaticale constructies van het Klassiek Japans gehanteerd. Constructie met Klassiek Japanse invloed Modern Japans Vertaling ~ てもよい ~ てもいい men mag- ~ と云えども ~ と言えるが men kan zeggen dat-, maar ~ ならば ~ なら Als-, dan 役に立たず 役に立たない daar heb je niets aan Mimesis en onomatopeeën Hoewel ze vaak veelvuldig voorkomen in manga, is Kurogane eerder zuinig met het gebruik van mimesis en onomatopeeën. Wellicht is de reden hiervoor dat de flitsende, moderne indruk die deze maken niet echt past in de geest van het verhaal. De tekeningen zouden zo meer aandacht opeisen dan Kurogane ze eigenlijk wilt toekennen. Als we al te maken krijgen met mimesis of onomatopeeën, dan zijn ze meestal in de gesproken tekst verwerkt, eerder dan dat ze in grote letters het hele kader opeisen. Hieronder toch een beperkte lijst van voorbeelden. p19 バッサリと in één keer, resoluut p133: いよいよ meer en meer 219: wellicht de pagina met het meeste en de relevantste mimesis van deze manga. Yamamoto Jōchō heeft het hier over vier soorten dienaren: 急々 : "snel snel" (het type dienaar dat meteen begrijpt en snel afhandelt) 急だらり "snel traag" (het type dienaar dat snel begrijpt, maar traag actie onderneemt) だらり急 "traag snel" (het type dienaar dat traag is van begrip, maar wel snel doet wat hem gezegd is)

6 6 of 7 28/11/ :35 だらりだらり "traag traag" (het type dienaar dat traag is van begrip en traag actie onderneemt) p227: とっとと als de bliksem, snel p249. ペコペコと hier: onderdanig Persoonlijke evaluatie Kurogane heeft, tegen beter weten in leek het, geprobeerd een omstreden boek met zware thema's op een luchtige manier naar voren te brengen en hij is er wat mij betreft in geslaagd ook. De lezer heeft veel minder dan bij de historische versie het gevoel dat hij geïndoctrineerd wordt met allerlei gedachtegoed van een radicale conservatieveling die zich vastklampt aan hetgeen nog rest van vervlogen tijden. In de manga wordt iets verteld over de manier van denken van de strijdersklasse van die tijd, maar tegelijkertijd wordt dit ook in perspectief geplaatst. De afbeeldingen helpen zeker om de inhoud te vatten, maar ze trekken deze eveneens een beetje in het belachelijke. Bij aanvang van de lectuur was ik enigszins teleurgesteld door de op het eerste zicht te speelse manier waarop Kurogane met de klassike "Hagakure" omging. Toen ik merkte dat de inhoud wel grotendeels gerespecteerd is gebleven, maar eenvoudigweg leesbaarder is gemaakt met toevoeging van de nodige relativering verging het lezen me veel beter. Deze manga is volgens mij een goede weerspiegeling van de manier waarop door de moderne Japanner met het concept "bushidō" wordt omgegaan: het is een denkwijze met een zekere charme die diepe wortels heeft gehad in de Japanse maatschappij, maar het is er wel één van het verleden en daar hoort ze ook thuis. Bibliografische informatie van het besproken werk Auteur: Kurogane Hiroshi ( 黒鉄ヒロシ ) Titel: Hagakure ( 葉隠 ) Uitgever: Chūōkōron shinsha ( 中央公論新社 ) Plaats van uitgave: Tokio Jaar van uitgave: 2001 Bronnen Kurogane, Hiroshi 黒鉄ヒロシ. Hagakure 葉隠. Manga nihon no koten マンガ日本の古典, vol. 26. Tokio: Chūōkoron-shinsha 中央公論新社, Yamamoto, Tsunetomo ( 山本常朝 ).Hagakure( 葉隠 ). Takao Mukoh (vert.).the Book of the Samurai: Hagakure. Tokio: The Hokuseido Press,1980. Japanse Wikipedia-pagina van Kurogane Hiroshi: < %89%84%E3%83%92%E3%83%AD%E3%82%B7> Profiel van Kurogane Hiroshi: < /kurogane_hiroshi.html> Voetnoten 1. 殉死 :zelfmoord plegen na het overlijden van naar het hiernamaals. zijn heer om hem te vergezellen op de tocht Retrieved from ""

7 7 of 7 28/11/ :35 This page was last modified on 15 September 2011, at 15:45. Content is available under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 2.0 Belgium License.