aan het Curriculum.nu ontwikkelteam Kunst en Cultuur van VONKC en BDD

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "aan het Curriculum.nu ontwikkelteam Kunst en Cultuur van VONKC en BDD"

Cornelis Maas
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Feedback vijfde consultatieronde, 29 juli 2019 aan het Curriculum.nu ontwikkelteam Kunst en Cultuur van VONKC en BDD Algemeen: De input voor deze vijfde consultatiebijdrage van VONKC en BDD is gebaseerd op de consultatiebijeenkomst van het ontwikkelteam met de vakverenigingen op 14 mei jl. en onze recente enquête onder leraren vo en leerkrachten -ICC-ers- po. De uitkomsten hiervan verschijnen eind augustus op de website van de vakverenigingen. Vraag 1 In hoeverre komen de drie hoofddoelen van het onderwijs (kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming) duidelijk en herkenbaar terug in het totaal aan bouwstenen voor dit leergebied? Licht uw antwoord toe. Vraag 1 over de hoofddoelen is niet specifiek beantwoord. Het is ook een tamelijk lastige vraag. In verhouding tot de hoofddoelen die vrij algemeen geformuleerd zijn, zijn de bouwstenen tamelijk specifiek waardoor er altijd wel iets herkenbaars in zit. De vraag is dan hoe nuttig een positieve of negatieve uitspraak hierover zou zijn. Vraag 2 In hoeverre is de samenhang tussen de negen bouwstenen van het leergebied Kunst en Cultuur duidelijk en herkenbaar? Licht uw antwoord zo concreet mogelijk toe. Er wordt een duidelijke samenhang herkend tussen de bouwstenen en veel leraren zien goede mogelijkheden om met de bouwstenen hun onderwijs in te richten. Zo meent 55% van de leerkrachten in het po merendeels ICC-ers- in staat te zijn om met de drie voorgelegde bouwstenen een les of lesserie te kunnen maken en in het VO is dat zelfs 62%. Ook de leraren die aanwezig waren bij de consultatiebijeenkomst van 14 mei waren in oefensessies met de grote opdrachten positief verrast over de samenhangende kwaliteiten van de grote opdrachten/bouwstenen voor het maken van -vakoverstijgende lessen. Vraag 3 In hoeverre is de samenhang van het leergebied Kunst en Cultuur met de leergebieden Nederlands, Engels / Moderne Vreemde Talen (MVT), Burgerschap en Digitale geletterdheid duidelijk en herkenbaar? Licht uw antwoord zo concreet mogelijk toe. Niet besproken en niet aan de orde gesteld in de enquête.

2 Vraag 4 In hoeverre komen de brede vaardigheden duidelijk en herkenbaar terug in het totaal aan bouwstenen voor dit leergebied? Licht uw antwoord zo concreet mogelijk toe en raadpleeg voor een uitwerking van de brede vaardigheden: heden.pdf. Algemeen gesproken is er veel waardering voor de nieuwe voorstellen voor het leergebied Kunst en Cultuur. Zo wordt o.m. gemeend dat ze vernieuwend en verrijkend zijn en passen bij wat leerlingen in de toekomst nodig hebben; dat ze een grote bijdrage leveren aan procesmatig werken, onderzoeken en experimenteren en aan doen en maken. Tegelijkertijd wordt gewaarschuwd voor het niet te instrumenteel, te cognitief maken van de kunstvakken. De leerling moet ook in het moment de kunst kunnen beleven, zowel actief als passief. Juist kunst laat zich niet altijd in woorden vangen en het kunstonderwijs moet ruimte bieden voor beleving. Ook wordt in de bouwstenen het omgaan met falen gemist: het groeien door fouten te maken, het lef ontwikkelen om iets te doen dat je nog nooit hebt gedaan. Daarnaast is er de kritiek dat het programma in zijn totaliteit te wollig is, te ambitieus en niet haalbaar is; dat de nadruk op brede vaardigheden leidt tot verwaarlozing van de afzonderlijke kunstvakken en de kennis en vaardigheden die daarbij horen. Vraag 5 In hoeverre vindt u de visualisatie (afbeelding 1) als een weergave van de visie en de grote opdrachten behulpzaam? Geef aan op een schaal van 1-4 (1=onvoldoende, 2=matig, 3=voldoende, 4=goed). Licht uw antwoord toe. De visualisatie evenals de GO s en bouwstenen roepen de vraag op wat het relatieve belang is van de GO s en bouwstenen ten opzichte van elkaar. Dezelfde vraag geldt voor de onderlinge verhouding en het relatieve belang van de twee hoofdlijnen maken en meemaken. Zijn ze allemaal even belangrijk en als er verschillen zijn, hoe en door wie wordt dat dan bepaald. Is dat de leraar, de school? Dit verdient mogelijk nog enige toelichting. Vraag 6 Welke bouwstenen kunnen volgens u nog passender worden uitgewerkt? Van de drie in de enquête voorgelegde (GO 3, 4 en 5) voorgelegde bouwstenen roept bouwsteen vier over nieuwe maak- en ontwerpprocessen de meeste vragen op. Gemeend wordt dat het begrip innovatie niet louter bezien moet worden vanuit de wetenschap of techniek. En ook dat er een heldere visie bij deze bouwsteen wordt gemist over de combinatie wetenschap, techniek en kunst. Daarnaast wordt voorgesteld om de term Innovatie te vermijden: te pretentieus voor po en onderbouw vo. Bovendien: voor leerlingen in het po is nog bijna alles nieuw.

3 Vraag 7 Bij welke bouwstenen kan de verdeling van de voorgestelde kennis en vaardigheden voor po en vo beter? Licht uw antwoord toe. Bouwsteen 1.2: Ook in de onderbouw van het primair onderwijs is het belangrijk te reflecteren. Leerlingen gaan dan de dingen die gedaan zijn in perspectief zien, ze maken het bewust. En leren hierover te praten en zich tot een ander te verhouden. Vraag 8 Bij welke bouwstenen zou u kennis en vaardigheden willen toevoegen of schrappen? Licht uw antwoord toe. Weinig toevoegingen. Met name docenten beeldend en theater lijken vaak al in grote lijnen op de voorgestelde manier te werken en onderschrijven in hun huidige onderwijs het belang van het verwerven van de kennis en vaardigheden die in de bouwstenen voorgesteld worden. Veel leraren twijfelen vooral over de vraag of ze zelf en hun collega s over voldoende kennis en vaardigheden beschikken om adequaat uitvoering te kunnen geven aan de GO s en bouwstenen, vooral als het om het gaat om het maken van vak- of leergebiedoverstijgend onderwijs. Vraag 9 In hoeverre beschrijven de negen bouwstenen gezamenlijk de essentie van het hele leergebied Kunst en Cultuur? Geef aan op een schaal van 1-4 (1=onvoldoende, 2=matig, 3=voldoende, 4=goed. Antwoord: 4 Velen menen dat de essentie van het leergebied goed is beschreven en niets wezenlijks te missen; dat de kunstvakken op deze wijze stevig en volwaardig gepositioneerd worden. Sommigen missen expliciete aandacht voor bepaalde vakinhouden, zoals film, literatuur en kunstgeschiedenis, of de invalshoek van de multiculturele samenleving. Ook wordt weer onderstreept dat het in het kunstonderwijs primair moet gaan om onderzoeken, procesmatig werken, ontdekken en experimenteren en oefenen. Vooral dit laatste wordt door velen benadrukt: beheersing van technieken en vakspecifieke kennis wordt als een uitermate belangrijke voorwaarde beschouwd voor het kunnen uitvoeren van de grote opdrachten. Pas door enige verdieping/oefening kun je daadwerkelijk ervaren wat deze kunstdiscipline voor je is. Elke kunstdiscipline heeft daarin eigenheid die niet zomaar te vervangen is door een andere.

4 Vraag 10 Welke drie bouwstenen vindt u het belangrijkst? Licht uw antwoord toe en geef aan of u redeneert vanuit po of vanuit onderbouw vo. Niet als zodanig besproken. Zie wel de opmerkingen over de relatieve zwaarte van de GO's en de bouwstenen ten opzichte van elkaar bij vraag 5. Vraag 11 Welke drie bouwstenen vindt u het minst belangrijk? Licht uw antwoord toe en geef aan of u redeneert vanuit po of vanuit onderbouw vo. Niet aan de orde geweest. Vraag 12 Hoe kunnen de generieke aanbevelingen verder worden aangescherpt om voldoende richtinggevend te zijn voor de formulering van eindtermen in een vervolgfase? Licht uw antwoord toe. De kunstvakverenigingen gaan in een later stadium uitvoerig op deze vraag in. Algemene opmerkingen Een ruime meerderheid van de leerkrachten en leraren in het enquete-onderzoek onderschrijft de voorstellen voor een nieuw curriculum Kunst en Cultuur, zowel om vakinhoudelijke redenen (inspirerend, uitdagend, mooi etc) als om het belang ervan voor wat leerlingen erdoor leren kennen en kunnen (toekomstgericht, hoogste tijd om te vernieuwen en te herijken). Maar daarnaast is er ook scepsis en twijfel of het voorgelegde scenario haalbaar en uitvoerbaar is. Hiervoor worden verschillende redenen aangegeven: 1. Het is te ambitieus, te mooi -of zoals iemand het zegt: teveel van het goede. Men kan zich bijna niet voorstellen dat het huidige schoolsysteem in staat is dergelijk onderwijs te implementeren. 2. Het is nog teveel een mooie blauwdruk maar voor implementatie te weinig concreet, te wollig, te algemeen. Er is behoefte aan handreikingen, voorbeelden, etc 3. Er is veel extra tijd en inzet nodig voor het herontwerp van lessen, noodzakelijke deskundigheidsbevordering etc om de plannen succesvol te maken en men verwacht niet dat de school daarvoor de middelen zelf vrij wil of kan maken

5 4. Vooral in het po verwacht men dat de voorstellen voor het nieuwe leergebied Kunst en Cultuur te hoog gegrepen zijn en dat een andere kwalificatiestructuur nodig is (meer vakleerkrachten) om de plannen te realiseren. Ook wordt voor twee GO/Bouwstenen een voorstel gedaan voor titelwijziging: GO5- Leren over tijd en plaats van kunst => Leren over kunst, in relatie tot tijd en plaats GO6-Leren over functies van kunst => Het waarom van kunst (De huidige titel geeft teveel het idee dat kunst functioneel, nuttig moet zijn). Tot slot, hoe enthousiast men ook is over het nieuwe totaalpakket en een gezamenlijke nieuwe taal voor de kunstvakken, is men ook bang voor verwatering van de kunstvakken en verlies aan vakkennis en vakvaardigheden die naar men meent de basis en de bron zijn van al het vak- en leergebied overschrijdend onderwijs dat daarop rust. Kortom: gepleit wordt voor een uitgebalanceerd samenspel van vakspecifieke vaardigheden en brede vaardigheden.

Vergelijkbare documenten

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?