Het aantal ongelukken terugdringen in onderwijsloopbanen

Transcriptie

1 Het aantal ongelukken terugdringen in onderwijsloopbanen Inleider: Discussant: Panelgesprek: Voorzitter: Machteld Vandecandelaere (KU Leuven) Najib Chakouh (Onderwijsbeleid Antwerpen) Ward Nouwen (UA), Kristof De Witte (KU Leuven) Jonas Dockx (KU Leuven)

2 Ongelukken in onderwijsloopbanen? Zittenblijven Buitengewoon onderwijs Watervaleffect Spijbelen Vroegtijdig schoolverlaten 2

3 ZITTENBLIJVEN 3

4 Zittenblijven lager onderwijs Zittenblijvers per leerjaar ( ) 1 e leerjaar 2 e leerjaar 3 e leerjaar 4 e leerjaar 5 e leerjaar 6 e leerjaar Totaal Jongens 5,10% 2,42% 1,65% 1,32% 0,91% 0,17% 2,04% Meisjes 4,48% 2,77% 1,89% 1,21% 0,74% 0,21% 1,97% Totaal 4,80% 2,59% 1,77% 1,27% 0,82% 0,19% 2,00% Evolutie aantal zittenblijvers lager onderwijs Jongens 2,95% 2,95% 2,72% 2,39% 2,37% 2,26% 2,04% Meisjes 2,91% 3,02% 2,70% 2,32% 2,29% 2,22% 1,97% Totaal 2,93% 3,00% 2,71% 2,36% 2,33% 2,24% 2,00% 4

5 Zittenblijven in het secundair onderwijs Zittenblijvers per leerjaar ( ) 1 e jaar 2 e jaar 3 e jaar Jongens Meisjes Totaal 1A 3,12% 1,93% 2,53% 1B 1,61% 0,86% 1,28% Totaal 2,91% 1,81% 2,37% 2A 2,46% 1,45% 1,95% BVL 4,31% 3,15% 3,80% Totaal 2,81% 1,71% 2,08% ASO 3,18% 1,75% 2,39% TSO 11,51% 6,99% 9,66% BSO 10,08% 6,58% 8,59% KSO 23,06% 11,00% 15,24% Totaal 7,78% 4,12% 5,99% 4 e jaar 5 e jaar 6 e jaar Jongens Meisjes Totaal ASO 3,16% 1,47% 2,21% TSO 8,26% 4,58% 6,68% BSO 5,57% 3,72% 4,76% KSO 12,55% 7,51% 9,27% Totaal 5,69% 2,92% 4,32% ASO 5,82% 2,83% 4,13% TSO 14,26% 8,77% 11,90% BSO 9,04% 7,33% 8,26% KSO 16,44% 12,61% 13,98% Totaal 10,15% 5,91% 8,06% ASO 1,88% 0,79% 1,26% TSO 4,87% 2,24% 3,71% BSO 5,24% 3,33% 4,37% KSO 4,94% 1,88% 2,91% Totaal 3,92% 1,80% 2,86% Totaal 5,60% 3,07% 4,35% 5

6 Zittenblijven in het secundair onderwijs Evolutie aantal zittenblijvers secundair onderwijs Jongens 7,15% 6,87% 6,65% 6,26% 6,17% 5,87% 5,60% Meisjes 4,36% 4,11% 3,95% 3,67% 3,62% 3,37% 3,07% Totaal 5,77% 5,51% 5,32% 4,98% 4,91% 4,63% 4,35% 6

7 Effectiviteit van zittenblijven onderzoeken Vergelijken van zittenblijvers & niet-zittenblijvers op basis van Leeftijd Leerjaar Vergelijken als ze dezelfde leeftijd hebben Vergelijken als ze in hetzelfde leerjaar zitten Verschil in leerjaar Verschil in leeftijd Causale vraag: wat als zittenblijvers

8 Welke leerlingen wanneer vergelijken? Leeftijdsvergelijking Leerjaarvergelijking 8

9 Effectiviteit van zittenblijven Zittenblijven 3 e kleuterklas: Vergelijking met leeftijdsgenoten die een jaar hoger zitten: Scoren lager voor wiskunde Betere relaties met klasgenoten & hoger welbevinden Hyperactief, asociaal & agressief gedrag Vergelijking met jongere leerjaargenoten: Geen wiskundevoorsprong Kans op verwijzing buitengewoon onderwijs Kans op zittenblijven lagere school 9

10 Effectiviteit van zittenblijven Zittenblijven 1 e leerjaar Vergelijking met leeftijdsgenoten die een jaar hoger zitten Lagere scores wiskunde & technisch lezen Minder goede relaties met klasgenoten Welbevinden, zelfvertrouwen & zelfstandigheid Vergelijking met jongere leerjaargenoten Lagere scores wiskunde & technisch lezen Minder goede relaties met klasgenoten Zelfstandigheid Kans op verwijzing buitengewoon onderwijs Kans op zittenblijven na 1 e leerjaar 10

11 Onderzoek naar de effectiviteit van zittenblijven Zittenblijven secundair onderwijs: Vergelijking met jongere leerjaargenoten Tijdelijk verhoogd academisch zelfconcept (ZB 2 e leerjaar) Geen verhoogde kans om te slagen het jaar nadien Lagere scores voor Nederlands (ZB 2 e leerjaar) Kans op vroegtijdig schoolverlaten Kans om hoger onderwijs aan te vatten Kans op afstromen studierichting 11

12 Zittenblijven rendeert gemiddeld genomen niet 12

13 Debat zittenblijven Homogene klasgroepen Jongere referentiegroep Voorkomen faalervaringen Meer tijd Stigma/label van zittenblijver Afstemming leerling & leerstof Breuk met klasgenoten Jaar verlies Duur

14 Ecologisch en dynamisch model Dynamiek over de tijd

15 Toekomstig onderzoek Differentiële effectiviteit van zittenblijven Zittenblijven: What s in a name? Zittenblijven in vraag gesteld? => Het jaarklassensysteem in vraag gesteld 15

16 Toekomstig onderzoek Hoe maximaal tegemoet komen aan diverse leerbehoeften? Durven loskomen van onze grammar of schooling De gemiddelde leerling? Diversiteit is de norm Differentiatie is het antwoord Durven experimenteren want dat is zittenblijven ook! 16

17 VROEGTIJDIG SCHOOLVERLATEN 17

18 Vroegtijdig schoolverlaten: 2 indicatoren EAK Enquête naar de Arbeidskrachten Steekproefgegevens Europese vergelijkende cijfers Leerling tussen 18 & 24 jaar Geen diploma hoger secundair onderwijs bezit Geen enkele vorm van opleiding of vorming 4 weken voor de enquête SSL Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen Populatiegegevens Vlaamse cijfers Niet leerplichtige leerling die SO verlaten heeft zonder: diploma SO studiegetuigschrift 2 de jaar 3 e graad BSO certificaat DBSO certificaat leertijd (SYNTRA) BUSO (OV3 en OV4)

19 SSL indicator Elke leerling in Vlaanderen wordt één keer schoolverlater 1 ste kwalificatie na ononderbroken schoolloopbaan = gekwalificeerde schoolverlater Schoolloopbaan onderbroken zonder kwalificatie = vroege schoolverlater

20 EAK 2014

21 Percentage vroegtijdig schoolverlaters EAK Kalenderjaar % VSV % % % % % SSL Schooljaar % VSV % % % % % %

22 Oorzaken vroegtijdig schoolverlaten Afstotingsmechanismen Aantrekkingsmechanismen

23 Gevolgen van VSV Gevolgen op individueel vlak - lagere kans op een job - lagere kans op een goede job Gevolgen voor de samenleving - negatief voor economische groei - hogere sociale kosten (uitkeringen) - minder sociale samenhang

24 Aanpak van vroegtijdig schoolverlaten