Recente ontwikkelingen in voedergewassen

Transcriptie

1 Recente ontwikkelingen in voedergewassen NVWV-bijeenkomst Winterswijk Roel Vaes Consulent rundvee Herman Van Schooten (WUR) Alex De Vliegher (ILVO) 1

2 Overzicht Inleiding Evolutie voedergewassen Effecten beleid Toekomst Conclusies 2

3 Inleiding Melkveebedrijven meer gespecialiseerd Vlaanderen combinatie gras-maïs Gemid. melkveebedrijf 55% gras - 45% mais Koeien meer en meer op stal maaiweiden Gras ook meer als voor/nateelt Alternatieve ruwvoerteelten: beperkt Nederland hoger aandeel gras (richting 80% voor derogatie) Koeien (nog) meer en meer op stal maaiweiden Vroeger meer aandacht voor alternatieve teelten 3

4 Voedergewassen Inleiding Ruwvoer Krachtvoer of krachtvoerachtigen Cijfers Vlaanderen Nederland (landbouwtelling oppervlakteaangifte CBS) 4

5 Ruwvoer Grasland Maïs Inleiding Vlinderbloemigen (grasklaver, luzerne, klaver) Voederbieten Krachtvoer/krachtvoerachtigen Granen (tarwe, gerst, triticale) Vlinderbloemigen (erwten, veldbonen) Mengteelten (mais, granen + erwten of bonen, gras + erwten) 5

6 Evolutie Evoluties op langere termijn (> 20 jaar) Recente evoluties Verklaring en verwachtingen 6

7 Evolutie: gras/mais in Vlaanderen (ha) Bron: landbouwtelling 7

8 oppervlakte (in 1000 ha) 100 Evolutie alternatieve gewassen Vlaanderen (ha) Areaal vlinderbloemigen en voederbieten in Belgie in rode klaver voederbieten luzerne 8

9 Evolutie: gras/maïs in Nederland (ha) 1,000, , , , , , , , , , , , , , , , , , , Blijvend grasland Natuurlijk grasland Tijdelijk grasland Snijmaïs Bron:CBS 9

10 Evolutie alternatieve gewassen Vlaanderen (ha) voederbieten grasklaver Bron ALV - landbouwtelling - VB: kentering sinds : 9112 ha (Rhizoctonia + PP beschikbaarheid) - Grasklaver: stijgend 10

11 Evolutie alternatieve gewassen Vlaanderen: voederbieten (ha) : sluiting suikerfabriek Moerbeke 2008: Beschikbaarheid Rhizoctonia tolerant ras Belgie (ha) Vlaanderen (ha) 2007: perspulp voor bio-energiewinning in beeld

12 Evolutie alternatieve gewassen Vlaanderen: voederbieten (ha) Een toekomst?? Ja, indien volledige mechanisatie Oogsten reinigen vermalen aanbrengen in een kuil met vochtopslorpende onderlaag (vb. voordroogkuil of maiskuil najaar) Gevolg: rassen met een hoog DS-gehalte en hoog productiepotentieel inzetbaar gemakkelijk vervoederen bieten gans het jaar in het rantsoen aanwezig 12

13 Evolutie alternatieve gewassen Vlaanderen (ha) Bron: ALV 13

14 Evolutie alternatieve eiwitgewassen Vlaanderen (ha) België Droog geoogste peulvruchten (ha) België Vlaanderen Wallonië Peulvruchten droog Voedererwten Tuin-, paarde- en duivenbonen Andere Voedererwten als voedergewas Lupine marginaal 14

15 Opbrengsten erwten en veldbonen in België in officiële rassenproeven ( ) Erwten gemiddeld: kg / ha min max: kg /ha Veldbonen gemiddeld: kg / ha min max: kg /ha RE 23.3% ( %) RE 28.7% ( %) Grote variatie in opbrengst: opbrengstonzekerheid! Teeltkost +/- 800 euro 7 ton/ha ~ 115 euro/ton 5 ton/ha ~160 euro/ton

16 Proef met Veldbonen bij 9 akkerbouwers (Nederland) Bedrijf Vocht % Aantal Ha Kg/ha 1 13, ,8 3, ,9 3, ,5 1, ,2 4, ,3 4, ,5 7, ,7 3, ,4 5, bron: Agrifirm Gem. 15,99 % Totaal Opp 39,57 Gem kg/ha

17 Evolutie alternatieve gewassen Nederland (ha) voederbieten luzerne CCM Bron: CBS - VB: zeer beperkt - Luzerne: relatief constant (vooral bij akkerbouwers) - CCM (incl MKS), deels voor varkenshouderij 17

18 Evolutie alternatieve gewassen Andere gewassen: Nederland (ha) Grasklaver (+/-10% van grasareaal): ha ( ) Graan-GPS-voerkorrel: 1550 à 1600 ha ( ) Erwten-gerst: +/-1500 ha ( ) Erwten, bonen droog geoogst: 200 à 500 ha 18

19 Evolutie alternatieve gewassen Nederland (ha) Minasperiode vanaf 2006: derogatie (70% aandeel gras) sterke afname alternatieve teelten +/ ha (vooral grasklaver) 19

20 Mestwetgeving Beleidseffecten Nederland: derogatie 80% grasland Lagere N-norm dierlijke mest op zuidelijke zandgronden ( kg/ha) Vlaanderen: derogatie gras, bieten, gras/mais discussie nieuw MAP 20

21 GLB Vlaanderen Beleidseffecten Vergroening (o.a. N-fixerende gewassen) PDPO III agromilieumaatregelen Vlinderbloemigen (450 à 600 euro/ha) Hennep/Vlas (140 à 240 euro/ha) Nederland Vergroening (o.a. N-fixerende gewassen): eerder bij akkerbouwers, minder impact op melkveebedrijven met 75% grasland en <30ha akkerland) 21

22 Toekomst Sorghum: lagere waterbehoefte dan maïs Soja: opbrengstpotentieel, rasselectie onderzoek soja als graangewas (4-jarig project, samenwerking NL-VL, trekker ILVO ) Mengteelten (winter)graan + veldbonen of erwten introductie via biologische landbouw onderzoek HoGent Quinoa? 2001 Nederland 200 ha, België < 25 ha GPS resultaten: onvoldoende kwaliteit (lage energie- en DVEwaarde) 22

23 Toekomst Meer aandacht voor gras + rode klaver in maaipercelen (cf. mestbeleid en opbrengstpotentieel) Mogelijk meer aandacht voor herinzaai grasland in voorjaar met graan als dekvrucht Vezelhennep als structuurbron rasselectie, teelttechniek, beschikbaarheid grond 23

24 Inschatting van het perspectief van de voedergewassen NVWV 11 juni 2003: Alternatieve ruwvoeders een alternatief? Ruwvoeder score Snijmaïs 9 Gras 9 Triticale 7 Voederbieten 6 MKS 6 Erwten gerst 6 Luzerne 6 Lupine 5 Galega 5 Erwten 5 Quinoa 5 Soja 5 Mergkool 4 24

25 Conclusie Het verleden voorspelt de toekomst Het beleid stuurt mee de toekomst De bedrijfssituatie bepaalt de toekomst 25

26 Bedankt voor uw aandacht! 26