Het profiel van de sociale huurders in Vlaanderen Bekeken vanuit een dynamische invalshoek

Transcriptie

1 Het profiel van de sociale huurders in Vlaanderen Bekeken vanuit een dynamische invalshoek Dr. HIVA KU Leuven Sociale huisvesting in Vlaanderen 18 juni 2019 Inhoud Profiel van kandidaat-huurders In 2013 en 2016 (VMSW data) Instroomkans en gemiddelde wachttijd, voor verschillende groepen Profiel van zittende huurders Periode (VMSW data) Uitstroomkans voor diverse groepen Longitudinale analyses Evolutie inkomens/huur tijdens bewoning Discussiepunten 2 1

2 e Kandidaat-huurders Nieuwe kandidaat huurders (incl. overige mutaties), % naar inkomensdeciel, periode , Vlaanderen 60,0 50,0 40,0 % 30,0 20,0 10,0 0, Inkomensgrensverhoging (met 13%) in 2014 lijkt impact te hebben gehad 3 e Wachttijd Gemiddelde wachttijd tot toewijzing, voor nieuwe huurders (instromers) en gezinnen die verhuizen binnen de sociale huisvesting (interne mutatie), evolutie 4 Jaar 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 3,3 3,4 3,4 3,1 3,0 2,3 2,4 2,32,4 2,1 Nieuwe huurder (Onvolledige data) Nieuwe huurder Mutatie (onvolledige data) Mutatie Gemiddelde wachttijd tot toewijzing bedraagt 3,4 jaar en is amper gestegen laatste 2 jaar 4 2

3 einstroomkans - Inkomen Hazard functies voor inkomensdecielen (eerste zeven), kans om in te stromen, naar aantal jaar op de wachtlijst, voor kandidaat huurders eind 2016 en instromers in (rechts) : na 2 jaar wordt instroomkans het grootst voor laagste deciel vermoedelijk zijn deze minder selectief bij woningvoorkeuren Instroomkans neemt duidelijk af met het inkomen 5 einstroomkans regressiemodel (1) Relatieve kans om in te stromen in de sociale huisvesting, in 2012/2013 en 2015/2016 Hazard ratio 1 Instromers 2012/2013 Inkomensdeciel Deciel 1 (ref) 1,00 1,00 Deciel 2 0,84 0,87 Deciel 3 0,85 0,91 Deciel 4 0,92 0,90 Deciel ,93 0,95 Leeftijd jaar 2,24 2, ,29 1, ,12 1, (ref) 1,00 1, ,93 0, ,93 1, ,99 1,16 85 en ouder 2,27 2,09 Aantal gezinsleden 1 gezinslid (ref) 1,00 1,00 2 0,98 1,04 3 1,03 1,04 4 0,88 0,93 5 en meer 0,76 0,80 Instromers 2015/2016 Laagste deciel stroomt sneller in, maar onderscheidt zich minder sterk in 2015/6 dan in 2012/3 Jongste en oudste groep heeft grootste instroomkans Instroomkans neemt sterk af met huishoudgrootte 6 3

4 einstroomkans regressiemodel (2) Relatieve kans om in te stromen in de sociale huisvesting, in 2012/2013 en 2015/2016 Instromers 2012/2013 Hazard ratio 1 Instromers 2015/2016 Nationaliteit Belg (ref) 1,00 1,00 EU 1,06 0,97 Niet EU 0,93 0,84 RSV indeling Grootsteden (ref) 1,00 1,00 Centrumsteden 0,77 0,91 Grootstedelijke rand 1,17 1,00 Regionaal stedelijk gebied 1,41 1,49 Kleinstedelijk gebied 1,17 1,20 Buitengebied 1,29 1,33 Stedelijk gebied Brussel 1,55 1,95 Woningtype Appartement (ref) 1,00 1,00 Eengezinswoning 0,84 0,94 Bejaardenwoning Ja (nee= ref) 1,07 0,96 Woning aangepast voor rolstoel Ja (nee = ref) 1,11 1,12 N Niet EU burgers hebben ceteris paribuslagere instroomkans Verschil tussen centrumsteden en grootstad verdwijnt Verschil tussen woningtypes verkleint 7 Profiel sociale huurders huurders Inkomensprofiel van zittende huurders, in- en uitstroom, % Instroom Zittende huurders Uitstroom Instromers kennen een duidelijk zwakker inkomensprofiel dan de zittende huurders 8 4

5 Profiel sociale huurders huurders Leeftijd sociale huurders, % en ouder Veroudering sociale huurders zet zich verder, nu ook bij 65-plussers 9 Profiel sociale huurders huurders Onderbezet? Bij 11% of huurders is het verschil tussen het aantal slaapkamers en het aantal bewoners groter dan één Boven de inkomensgrens? Circa 5000 huurders overschrijden 125%-grens inkomen 2990 vallen 3 opeenvolgende jaren boven deze grens 10 5

6 Uitstroomkans Inkomen Vanaf jaar 2: uitstroomkans groter onder hogere inkomens (deciel 4-6) Leeftijd Na 7 jaar: 45% van de groep jaar terug uitgestroomd Ouderen hebben ook grotere uitstroomkans Figuur: Survival functie naar leeftijd bij instroom, kans in de sociale huisvesting te blijven, voor uitstromers in periode en zittende huurders Kans op uitstroom- regressiemodel Relatieve kans om uit te stromen (regulier of mutatie) uit de sociale huisvesting, naar achtergrond en woningkenmerken Exp (B) Hazard ratio Kans op uitstroom Kans op mutatie Inkomensdeciel Deciel 1 (ref) 1,00 1,00 Deciel 2 0,97 0,82 Deciel 3 0,80 0,58 Deciel 4 0,95 0,54 Deciel 5 1,04 0,56 Deciel 6 1,09 0,49 Deciel 7 1,19 0,60 Deciel 8 1,44 0,65 Deciel 9 1,94 0,53 Deciel 10 Leeftijd jaar 3,03 1, ,95 1, ,33 0, (ref) 1,00 1, ,91 1, ,26 1, ,64 0,88 85 en ouder 6,26 0,96 Gezinstype Alleenstaande (ref) 1,00 1,00 Eenoudergezin 0,83 1,67 Overige zonder kind 0,86 1,31 Overige met kind(eren) 0,80 2,10 Laagste deciel heeft (iets) grotere uitstroomkans dan decielen 2 4 Hogere inkomens hebben ceteris paribus grotere uitstroomkans Omgekeerde geldt voor mutaties Jongeren en ouderen hebben grootste uitstroomkans Kinderen verhogen kans op mutatie 12 6

7 Longitudinale analyses - inkomen Evolutie van het referentie inkomen, gemiddelden in euro per jaar, in prijzen van 2016, voor instromers in de sociale huisvesting, naar jaar van instroom Euro/jaar Duidelijke inkomensstijging na instroom 13 Longitudinale analyses - huurprijs Evolutie van de sociale huurprijs, gemiddelden in euro per maand, in prijzen van 2016, naar jaar van instroom, Huur/maand Toename huurprijs doorheen de tijd voor instromers 14 7

8 Discussie Inkomensgrens op geschikte hoogte beland? Sluit vrij goed aan bij woonbehoefte (cfr. Studie Steunpunt Wonen) Langere wachttijd voor grote(re) huishoudens Aandachtspunt voor beleid Hogere inkomens hebben hogere uitstroomkans Maar effect blijft beperkt huurders boven inkomensgrens unieke kandidaten Met gemiddelde wachttijd van 3 jaar Cijfers verantwoorden beleidskeuze ivm contractbeëindiging hogere inkomens Relatief snelle uitstroom jonge huurders (tot 24 jaar) Kans op mutatie bij onderbezetting is 4 keer hoger dan gemiddeld (periode ) 15 8