Productiehuis Het Gevolg Esther De Koning Nathalie Roymans Lien Wauters Eva Binon Karlijn Sileghem Anke Laerenbergh Bram Verschueren

Transcriptie

1 De Jas

2 "De Jas" is een theatervoorstelling, gemaakt door Productiehuis Het Gevolg. De voorstelling is gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar. Als je met de klas komt is ze geschikt voor het 2e, 3e en 4e leerjaar. "De Jas" gaat over Els, een meisje van 10 jaar oud. Ze is op een dag haar ouders kwijt. Ze zijn gestorven, maar hoe precies vertelt ze niet. Ze woont nu alleen in een veel te groot, kaal, wit huis. Ze besluit daarom een advertentie in de krant te zetten: msj, aangnm krktr, 10 jr, oudrs kwt, zkt nw fmlie, alsjblft. Heel lang gebeurt er niets. Tot op een dag een vrouw voor de deur staat, ze heet Gerda en wil wel haar nieuwe familie zijn. Maar ze wil niet dat Els haar tante of moeder of nog erger: mama noemt. Gewoon Gerda, want zo heet ze en dan klopt het dus. Gerda heeft graag dat alles klopt, dat alles juist is en netjes. Gerda is alleen. Kan dat wel, ben je ook een familie als je maar met twee bent? Gerda en Els wonen nu samen. Dat gaat, maar het is niet makkelijk. Langzaamaan leren ze elkaar een beetje beter kennen. Ze drinken samen thee, Gerda naait aan haar naaimachine en Els knutselt. Dan staat er plots een jas voor het raam. Hij is groot en er zit niemand in. Dat vindt Gerda maar raar. Wanneer de jas binnenkomt bewegingloos in het midden van de kamer staat, is hij echt wel heel groot en eng. En hij gaat niet meer weg. Maar langzaam leert Gerda de jas appreciëren en wordt Els jaloers. En hoe doe je dat, samenleven met iemand die je niet lief vindt en op wie je jaloers bent? Els weet nog maar 1 oplossing... De Jas is een beetje vreemde voorstelling, bijna absurd, vol verstilde beelden, aparte muziek, rare zelfgeknutselde objecten en twee gekke personages. Een wrange komedie over samenleven en hoe je je een plekje in een gezin moet zoeken als er iemand nieuw bijkomt. De tekst is geschreven door Esther De Koning. Deze Nederlandse theatermaakster heeft tijdens het schrijven veel nagedacht over wat je tegen elkaar zegt als je elkaar beter probeert te leren kennen. Vertel je alles over jezelf, of hou je geheimen achter? En hoe weet je wat je dan wel en niet vertelt? Nathalie Roymans heeft de voorstelling geregisseerd. Zij heeft vooral geprobeerd om op een spannende en grappige manier te laten zien hoe twee mensen samenleven zonder veel plezier te hebben en zich vervelen. Dat is heel moeilijk, verveling op een leuke manier laten zien, maar volgens ons is ze daar behoorlijk goed in geslaagd. Lien Wauters heeft de scenografie gedaan. Dat houdt in dat zij bedacht heeft hoe het decor eruit ziet. Ze heeft vooral veel in de boeken van kunstenaar Erwin Wurm rondgesnuffeld (zoek maar op het internet!) en een scènebeeld bedacht dat leeg lijkt, maar vol met kleine mooie verrassinkjes zit. Eva Binon speelt Els. Ze doet dat met een eeuwige frons op haar voorhoofd, omdat Els veel nadenkt over het leven. Maar tegelijk is Els een vrolijk en speels meisje. Eva heeft een mooie manier gevonden om die twee kanten van Els samen te laten zien. Karlijn Sileghem speelt Gerda. Gerda lijkt op het eerste zicht een kwaaie koude tante, maar gaandeweg zal je merken dat ze eigenlijk ook een heel gevoelige kant heeft. Karlijn laat zien dat iemand tegelijkertijd een beetje gek en raar kan zijn, maar toch normaal. Anke Laerenbergh heeft de kostuums ontworpen. Vooral op de jas is ze bijzonder trots (terecht!). Bram Verschueren heeft de dramaturgie gedaan. Dat betekent dat hij de andere makers begeleid heeft tijdens het maken door vervelende vragen te stellen en beslissingen in twijfel te trekken, maar ook af en toe goede moed in te blazen veel te supporteren en koffie te zetten. O ja, en hij heeft dit tekstje voor jullie geschreven.

3 Els van Steenberghe interviewde voor het tijdschrift van de Warande regisseur Nathalie Roymans naar aanleiding van o.a. "De Jas". Hieronder vind je dat interview. Een eenpersoonsgezin. Dat kan toch ook? Nathalie Roymans over familiegeluk en theatrale zoektochten. Nathalie Roymans straalt als we haar op een zomerse zaterdag begroeten. De hoogzwangere theatermaakster uit Turnhout popelt om een gezin te stichten. Ondertussen gaat het haar ook professioneel voor de wind. Deze zomer ging ze in première met Het lied van de krekel, een poëtische voorstelling die ze maakte voor het Belgisch-Nederlandse gezelschap Hotel Witlox. In oktober maakt ze de jeugdtheatervoorstelling De Jas voor Het Gevolg te Turnhout. Dit is het gezelschap waar ze altijd thuiskomt én waar ze de eerste kansen kreeg als jong, ietwat onzeker maar gedreven regisseur. Ignace Cornelissen, de artistieke leider van Het Gevolg, speelt een belangrijke rol in uw carrière? Nathalie Roymans: Zonder Ignace had ik het misschien nooit gemaakt als regisseur. Al zit de liefde voor het theater en voor het verzinnen van verhalen me in het bloed. Ik groeide op in een warm gezin waar spelen werd gestimuleerd. Ik was ook lid van de jeugdbeweging. Daar kon ik naar hartenlust spelen én organiseren. Als kind al creëerde ik graag van alles. Voor het plezier maar evengoed om problemen of spanning op te lossen. Zo vond ik ooit een stropdasopbergmachine uit zodat mijn ouders niet meer hoefden te ruziën over rondslingerende stropdassen. Dat typeert me. Ik ben niet het type mens dat per definitie groter wordt van conflict. Wat niet wil zeggen dat ik met mijn voorstellingen verzoening wil brengen of wil harmoniseren. Integendeel. Ik hoop vooral dat mijn creaties vragen blootleggen. Als achttienjarige besloot ik van het creëren (en het organiseren ) van verhalen mijn beroep te maken. Ik trok naar de regieopleiding van het RITS te Brussel. U vertrok er ook snel. Roymans: Het RITS was niets voor mij. Ik kon niet aarden in die school en de grootstad. Na een half jaar gaf ik er de brui aan en ging als vrijwilliger aan de slag in de Warande. Ondertussen nam ik me voor om leerkracht te worden. Ik zou in de klas toneelspelen met kinderen. Ik heb enkele jaren met veel graagte in het buitengewoon onderwijs gestaan. Maar het zinnetje van regisseur Bart Meuleman bleef nazinderen. Ik ontmoette hem tijdens mijn vrijwilligerswerk in de Warande en vroeg hem of ik een diploma nodig had om regisseur te kunnen worden. Hij ontkende dat! Dus die droom om regisseur te worden, bleef dankzij hem overeind. Jaren later ik stond toen voor de klas trok ik alsnog naar de Toneelacademie Maastricht om er een opleiding tot dramadocent/regisseur te volgen. In eerste instantie volgde ik de opleiding om beter theater met mijn leerlingen te kunnen maken. Maar tijdens de opleiding groeide mijn goesting om professioneel met theater bezig te zijn. Terwijl ik stage liep in de Warande besefte ik dat ik ook op die manier mijn regisseursdroom kon waarmaken. Ignace Cornelissen nodigde me toen uit om bij Het Gevolg een eerste creatie te maken, dat werd Radio Futura (2001). Sindsdien ga ik als regisseur door het leven. De drang om goed te doen, denk aan de stropdasopbergmachine, tekent uw taal. Roymans: Als maker moest ik echt leren omgaan met mijn behoefte om te harmoniseren en om met een zekere mildheid in het leven te staan. Die mildheid mag wel doorschemeren in de verhalen die ik

4 als regisseur vertel. Maar die mildheid mag mijn regiemethodiek niet tekenen. Dat doet het ook niet. Of beter: niet meer. Nu ben ik niet meer onzeker. Als regisseur houd ik wel nog steeds van het zoeken, het in vraag stellen en het twijfelen. Zonder in onzekerheid of behaagdrang te verstrikken. Integendeel. Ik blijf mijn ideeën sterk verdedigen maar ben nooit te beroerd om in te binden als iemand met een beter idee op de proppen komt. Kortom, die mildheid maakt deel uit van mijn persoonlijkheid maar ze remt me niet langer. Hoe ontstaat een idee? Roymans: Een idee groeit terwijl ik het leven leef. Vroeger bedacht ik een verhaal en zocht ik iemand die dat op papier kon zetten. Nu spreek ik met een auteur over mijn fascinaties en hoop dat hij/zij daar dan zijn ding mee doet, en iets van maakt wat ook echt van hem is. Waarna ik mij daar weer toe moet verhouden. Zou u graag zelf schrijven? Roymans: Absoluut! Al lukt me dat voorlopig niet. Ik zoek dus nog steeds naar een auteur met wie het klikt, om mijn verhaal te schrijven. Met Gerda Dendooven is er die klik. Maar evengoed en zeker met Bart Van Nuffelen. Ik bewonder zijn talent om in heel eenvoudige woorden heel poëtische dingen te schrijven die tegelijkertijd ontroeren en toch ook luchtig en grappig zijn. Zijn De goeie, de slechte en de lelijke (2009) verwoordde perfect wat ik wilde vertellen en toch was hij helemaal weg geëvolueerd van de beginidee. Meesterlijk vind ik dat. In het amateurtheater kruipt u wél in de pen. Roymans: Het amateurtheater is mijn speeltuin. Die mensen smijten zich meestal vol overgave en vertrouwen, zelfs als ze iets niet helemaal begrijpen. Ze zijn erg ontvankelijk voor wat je als regisseur van hen vraagt. Het is een zalige manier van werken. Binnen de Kaaimanprojecten zoekt u naar die cross-over tussen professioneel en amateur, jong en oud én gezond en fysiek beperkt. Roymans: Met Kaaiman ontwikkelden we (de Warande, Het Gevolg en Theater Stap) een broedplaats voor gedreven makers die jonge spelers met veel goesting om toneel te maken willen begeleiden en regisseren. Goesting. Dat is de enige vereiste waaraan onze acteurs moeten voldoen. Werken met de Kaaimannen is een feest. Maar ik heb ook nood aan andere projecten. Het werken voor kinderen en jongeren ligt me nóg beter dan het werken met hen. Ik maak graag, maar ik kies per project voor wie ik dat maak. Soms is dat voor kinderen. Soms maak ik iets voor volwassenen, al is mijn werk voor volwassenen vooralsnog minder te zien geweest. Uw volgende creatie, De Jas, is een jeugdtheatervoorstelling. Hoe ontstond de idee voor dit stuk? Roymans: Ik ben al een tijdje gefascineerd door het gezin en hoe het streven naar een gezin een mens stuurt. Zelf wil ik al erg lang een gezin. Uiteindelijk besloot ik om een eenpersoonsgezin te worden. Dat kan toch ook? Maar intussen beliste het lot daar anders over (lacht). Als maker bleef ik gefascineerd door het belang maar evengoed de kwetsbaarheid van een gezin. In De Jas gaat een meisje op zoek naar een gezin. Het stuk groeide uit een reclamebeeld: een kind achter een grote jas. Dat beeld intrigeerde me en ik legde het voor aan actrice en auteur Esther de Koning getrokken. Omdat haar schrijfstijl me raakt.

5 De Jas ging in première op 21 oktober 2011 in de zaal van Productiehuis Het Gevolg en kwam tot stand met steun van De Vlaamse Gemeenschap, de Provincie Antwerpen, Stad Turnhout, De Warande en Sabam. de makers zijn tekst regie scenografie dramaturgie kostuums spel Esther De Koning Nathalie Roymans Lien Wauters Bram Verschueren Anke Laerenbergh Eva Binon Karlijn Sileghem Productiehuis Het Gevolg is: artistieke leiding Ignace Cornelissen zakelijke leiding Ans Thijs productieleiding Paul Wilms techniek Kris Auwers algemene assistentie Marjan Baeten dramaturgie Bram Verschueren Productiehuis Het Gevolg Otterstraat , Turnhout 014/