ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU. Wellantcollege te Houten

Transcriptie

1 ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO OP OPLEIDINGSNIVEAU Wellantcollege te Houten Assistent medewerker voedsel en leefomgeving en Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport) BRIN: 01OE Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd: Conceptrapport verzonden op: Rapport vastgesteld te Utrecht op: /6

2

3 /6

4 INHOUD 1 Inleiding Conclusie en vervolg Conclusie Vervolg Resultaten opleidingen Assistent medewerker voedsel en leefomgeving Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport) Bijlage Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden... 13

5

6 1 Inleiding In dit rapport staan de uitkomsten van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering, dat de Inspectie van het Onderwijs op 3 november 2015 heeft uitgevoerd bij het Wellantcollege (hierna Wellant). De inspectie baseert zich op het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015 (zie Aanleiding onderzoek naar kwaliteitsverbetering De aanleiding voor het onderzoek naar kwaliteitsverbetering is het vervolgtoezicht, zoals is opgenomen in het rapport van de Staat van de instelling (vastgesteld op 9 april 2014). We hebben een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitgevoerd bij de volgende opleidingen. Gebied Opbrengsten Niet onderzocht Niet onderzocht Gebied Kwaliteitsborging 97473, Assistent medewerker voedsel en leefomgeving 97750, Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport) Gebied Examinering Leerweg, niveau, en diplomering locatie 97473, Assistent leerweg bbl niveau 1, medewerker voedsel locatie Rijnsburg en leefomgeving Niet onderzocht leerweg bbl niveau 3, locatie Aalsmeer Assistent medewerker voedsel en leefomgeving We hebben de examinering en diplomering onderzocht vanwege onvoldoende examenkwaliteit. Ook hebben we de kwaliteitsborging onderzocht, omdat tijdens de Staat van de instelling is geconstateerd dat er sprake was van niet-naleving van de wet op het gebied van kwaliteitsborging (WEB, art ). Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport), We hebben de kwaliteitsborging onderzocht, omdat tijdens de Staat van de instelling is geconstateerd dat er sprake was van niet-naleving van de wet op het gebied van kwaliteitsborging (WEB, art ). Om ons een beeld te vormen van de kwaliteitsverbeteringen hebben we informatie over de instelling en opleidingen geanalyseerd. Op locatie zijn documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met docenten, het management en de directie. In dit rapport starten we met de conclusie van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering en geven we aan wat het vervolg is (hoofdstuk 2). Vervolgens lichten we het onderzoek naar kwaliteitsverbetering op opleidingsniveau toe (hoofdstuk 3). Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 6 van 13

7 2 Conclusie en vervolg In dit hoofdstuk staat de conclusie van het onderzoek naar kwaliteitsverbetering en beschrijven we het vervolg. De toelichting op de beoordeling staat in hoofdstuk Conclusie Onderzoek naar kwaliteitsverbetering opleidingsniveau Assistent medewerker voedsel en leefomgeving, We concluderen dat bij de opleiding Assistent medewerker voedsel en leefomgeving de kwaliteitsgebieden examinering en diplomering en kwaliteitsborging voldoende zijn. De wettelijke vereisten voldoen. Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport), We concluderen dat bij de opleiding Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport) het kwaliteitsgebied kwaliteitsborging voldoende is. De wettelijke vereisten voldoen. 2.2 Vervolg Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleidingen We voeren bij deze twee opleidingen geen vervolgtoezicht uit, omdat we alle onderzochte kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 7 van 13

8 3. Resultaten opleidingen In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek bij de opleidingen toe. We geven per gebied aan wat het oordeel is (goed, onvoldoende, voldoende, slecht) en verantwoorden ons over het oordeel op het niveau van de onderliggende aspecten. 4.1 Assistent medewerker voedsel en leefomgeving Het onderzoek naar kwaliteitsverbetering bij Assistent medewerker voedsel en leefomgeving, 97473, niveau 1, bbl, locatie Rijnsburg richtte zich op de examinering en diplomering en de kwaliteitsborging. Het onderzoek naar kwaliteitsverbetering leidt tot de volgende beoordeling: Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende 2. Examinering en diplomering 4. Kwaliteitsborging Slecht Kwaliteitsgebied Voldoende Aspect Gebied 2: Examinering en diplomering 2.1 Exameninstrumentarium* 2.2 Afname en beoordeling* 2.3 Diplomering* Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording Onvoldoende De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Algemeen Tijdens voorgaand onderzoek is geconstateerd dat de examinering en diplomering en de kwaliteitsborging onvoldoende waren. We hebben ons binnen deze gebieden alleen gericht op de aspecten, die tijdens voorgaand onderzoek als onvoldoende zijn beoordeeld. De voldoende oordelen hebben we overgenomen. De examinering en diplomering voldeden niet, omdat niet voldaan was aan het aspect diplomering. De diplomering voldeed niet, omdat onterecht op diploma s was vermeld dat voldaan was aan het te behalen 2F niveau, wat niet was gesignaleerd door de examencommissie. Daarnaast werd niet op het vereiste niveau geëxamineerd. De kwaliteitsborging voldeed niet, omdat niet voldaan was aan het aspect verbetering en verankering. De verbetering en verankering voldeden niet omdat kwaliteitszorg tot op teamniveau nog in onvoldoende mate vorm had gekregen, waardoor niet in alle gevallen het gewenste effect werd bereikt. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 8 van 13

9 Naar aanleiding van het kwaliteitsonderzoek in 2014 heeft de opleiding de door de inspectie geconstateerde tekortkomingen aangepakt. Door team en management samen is systematisch gewerkt om de kwaliteit te verbeteren en te borgen. Met positief resultaat. Hierna lichten we alleen de aspecten toe, die tijdens dit onderzoek opnieuw zijn onderzocht en beoordeeld. Examinering en diplomering De examinering en diplomering beoordelen we als voldoende. Aan alle aspecten is voldaan. We lichten alleen het aspect toe, dat opnieuw is onderzocht. De diplomering is voldoende deugdelijk en geborgd. De diplomering voldoet, omdat de instellingsbreed ingezette verbeterslag met betrekking tot examinering heeft geleid tot succesvolle aanpassingen in de systematiek van uitvoering en dossiervorming. Met als effect dat de opleiding nu volledige en inhoudelijk kloppende examendossiers heeft. We hebben gezien dat de dossiers examens bevatten die het vereiste niveau toetsen. Op de uitgegeven diploma s en bijbehorende cijferlijsten staan de juiste gegevens. Daarnaast is er strakker gestuurd op de organisatie en taakinvulling van de examencommissies. Ook hiervan hebben we het effect geconstateerd, zowel in de procesgang, als ten aanzien van de deskundigheid van de examencommissie. Het heeft onder meer geleid tot een vast overlegformat en de frequentie van overleg is opgevoerd. Ook is ervoor gekozen om de namen van studenten die tijdens de vergadering van de examencommissie worden besproken, voordat overgegaan wordt tot diplomering, expliciet op te nemen in de verslaglegging. Dit komt de herleidbaarheid ten goede. Positief opvallend is, dat ook bij dit team veel tijd is gestoken in het meenemen van het team bij deze verbeterslag door het veelvuldig geven van voorlichting en instructie. In ieder regulier teamoverleg is bijvoorbeeld tijd gereserveerd voor de examensecretaris, ook voor het beantwoorden van vragen vanuit het team. Tot slot blijkt uit het opstellen van een examenjaarplanner, waarin ook de centrale examenmomenten zijn opgenomen, dat er heel bewust is gestuurd op het aanbrengen van meer structuur en het geven van inzicht in de kwaliteitsslag binnen de examenorganisatie. Kwaliteitsborging De kwaliteitsborging beoordelen we als voldoende. Aan alle aspecten is voldaan. We lichten alleen het aspect toe, dat opnieuw is onderzocht. De verbetering en verankering beoordelen we als voldoende. Het team heeft samen met het management het al eerder ingezette kwaliteitszorgbeleid verder vormgegeven. Een belangrijk doel daarbij was dat alle betrokkenen denken en handelen vanuit het oogpunt van kwaliteitszorg. We hebben geconstateerd dat het team de omslag heeft gemaakt van denken en handelen dat voornamelijk in het teken staat van afstemming op de doelgroep, naar redeneren vanuit de opleiding en vanuit systematische kwaliteitszorg. Dit blijkt onder meer uit de volgende twee voorbeelden. Allereerst zien we het effect van het intensief inzetten op de verhoging van de kwaliteit van de examendossiers door de centrale examencommissie (CEC). Ook voor dit team is dit een belangrijke impuls geweest. Concreet betekende dit dat opnieuw bekeken werd hoe examendossiers eruit zouden moeten zien. Daarbij werd, naast herschikking van procedures, ook geschrapt in procedures en protocollen. Op die wijze is een logisch voorschrift ontstaan waar inmiddels al een tijd mee gewerkt wordt onder strakke leiding van de examensecretaris. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 9 van 13

10 Een ander voorbeeld dat bijgedragen heeft aan het werken en denken vanuit het perspectief van kwaliteitszorg is deelname aan de pilot invoering elektronische leeromgeving (pilot ELO). Feitelijk kreeg het team hiermee een voorlopersrol toebedeeld. De opdracht was om ELO in te vullen met het nieuwe kwalificatiedossier als basis en als uitgangspunt. Deze opdracht genereerde de nodige vragen die keuzes eisten over onder meer inhoud, vorm, planning en tempo. Het effect daarvan is dat het team de opleiding van begin tot eind onder de loep nam. Vragen die het team zich hierbij stelde waren bijvoorbeeld wat hebben we nu, wat is overbodig en waar kunnen we aanvullen?, allemaal geredeneerd vanuit het kwalificatiedossier. Voorheen lag de focus vooral op het redeneren vanuit en afstemmen op de specifieke doelgroep. Dat perspectief conflicteerde in een aantal gevallen met de eisen vanuit het kwalificatiedossier. Nog een sterk punt is dat opdrachten die uit de praktijk voortkomen, nu eerst langs de kwalificatiedossier-lat worden gelegd en indien nodig, daarop afgestemd. Pas daarna worden ze in het systeem gezet. Betrokkenheid bij de pilot ELO heeft in de praktijk gewerkt als vliegwiel ten aanzien van het verder ontwikkelen van het kwaliteitsbewustzijn. De voorlopersrol in deze pilot van het team in combinatie met de opleiding-overstijgende samenwerking zorgde er onder meer voor, dat het team vanuit breder perspectief en met helikopterblik naar de opleiding is gaan kijken. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 10 van 13

11 4.2 Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport) Het onderzoek naar kwaliteitsverbetering bij Logistiek vakman (Vakbekwaam medewerker, vershandel en transport), 97750, niveau 3, bbl, locatie Aalsmeer richtte zich op de kwaliteitsborging. Het onderzoek naar kwaliteitsverbetering leidt tot de volgende beoordeling: Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende 4. Kwaliteitsborging Slecht Kwaliteitsgebied Voldoende Aspect Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording Onvoldoende De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Algemeen Tijdens voorgaand onderzoek is geconstateerd dat de kwaliteitsborging onvoldoende was. We hebben ons binnen dit gebied alleen gericht op het aspect, dat tijdens voorgaand onderzoek als onvoldoende is beoordeeld. De voldoende oordelen hebben we overgenomen. De kwaliteitsborging voldeed niet, omdat niet voldaan was aan het aspect verbetering en verankering. De verbetering en verankering voldeed niet, omdat kwaliteitszorg tot op teamniveau nog in onvoldoende mate vorm had gekregen, waardoor niet in alle gevallen het gewenste effect werd behaald. Dit bleek destijds onder meer uit het gegeven dat niet alle geformaliseerde instrumenten en formats werden gebruikt, waaronder het format voor de bpv-beoordeling. Naar aanleiding van het kwaliteitsonderzoek in 2014 heeft de opleiding de door de inspectie geconstateerde tekortkoming aangepakt. Door team en management samen is systematisch gewerkt om de kwaliteit te verbeteren en te borgen. Met positief resultaat. Hierna lichten we alleen het aspect toe, dat tijdens dit onderzoek opnieuw is onderzocht en beoordeeld. Kwaliteitsborging De kwaliteitsborging beoordelen we als voldoende. Aan alle aspecten is voldaan. De verbetering en verankering beoordelen we als voldoende. Het team heeft samen met het management het al eerder ingezette kwaliteitszorgbeleid verder vormgegeven. Een belangrijk doel daarbij was dat alle betrokkenen denken en handelen vanuit het oogpunt van kwaliteitszorg. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 11 van 13

12 We constateren dat het team de omslag heeft gemaakt van het min of meer op instrumentele wijze gevolg geven aan kwaliteitszorgeisen naar het bewust redeneren en handelen vanuit de afgesproken kwaliteitszorgsystematiek. Met tijdwinst en kwaliteitsverbetering als belangrijke geconstateerde effecten. Allereerst is als verbetering het wekelijkse teamoverleg ingesteld onder leiding van de teamleider en meestal in aanwezigheid van de examensecretaris. Alle betrokken docenten, zowel avo- als beroepsgericht, zijn aanwezig bij dit teamoverleg. Behalve de lopende zaken en de voortgang, komen ook voorlichting, nieuwe ontwikkelingen en eisen, vanuit overheid en Wellant centraal, aan de orde. Kennisdeling over nieuwe ontwikkelingen en veranderingen in aanpak is op deze wijze gegarandeerd. Het wekelijkse overleg is bijzonder van belang omdat de helft van het opleidingsteam uit nieuwe docenten bestaat. Een tweede door docenten ervaren verbetering is dat alle lessen nu op de schoollocatie worden gegeven en niet meer op de veiling. Dit geeft meer binding met de school als geheel en genereert meer cohesie en samenwerking tussen de teamleden onderling. De lijnen zijn nu ook letterlijk kort, waardoor vragen of kwesties zich snel op laten lossen. Daarnaast is het intensief inzetten op de verhoging van de kwaliteit van de examendossiers door de centrale examencommissie (CEC), een belangrijke impuls geweest. Concreet betekende dit dat opnieuw bekeken werd hoe examendossiers eruit zouden moeten zien. Daarbij werd, naast herschikking van procedures, ook geschrapt in procedures en protocollen. Op die wijze is onder meer een logisch voorschrift voor dossiervorming ontstaan waar inmiddels al een tijd mee gewerkt wordt onder leiding van de examensecretaris. De aanpak van de examendossiers heeft voor het team als vliegwiel gewerkt voor de adaptatie van een systematische zorg voor kwaliteit in het algemeen. We hebben nu geconstateerd dat het team bewust werkt en redeneert vanuit kwaliteitszorgsystematiek. Tijdens de Staat van de instelling constateerden we dat de examendossiers incompleet waren en niet alle geformaliseerde instrumenten en formats bevatten. Ter plekke hebben we een aantal examendossiers opgevraagd en die bleken allemaal te kloppen. De dossiers zijn deugdelijk en blijken goed in elkaar te steken, ze zijn volledig en bevatten alle geformaliseerde en vereiste documenten. Deze verbeterslag heeft als effect dat de diplomering beter geborgd is en dat het komen tot de diplomabeslissing effectiever is en als minder tijdrovend wordt ervaren. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 12 van 13

13 Bijlage Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden De normering per gebied is per januari 2015 aangepast (zie het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015). De normering heeft betrekking op de toezichtperiode De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruikmaakt van een normering. Deze bestaat uit twee stappen: 1. Een normering per aspect: per aspect wordt een beschrijving gegeven. Indicatoren en portretten zijn daarvoor indicerend en richtinggevend. 2. Een normering per kwaliteitsgebied. Bij het gebied Examinering en diplomering zijn alle aspecten als kernaspect benoemd. Normering Examinering en diplomering Goed Aan alle drie de aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle drie de aspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan een of twee aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de drie aspecten is voldaan. Voor de normering van het gebied Kwaliteitsborging zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn 4.1 Sturing, 4.2 Beoordeling en 4.3 Verbetering en verankering. Normering Kwaliteitsborging Goed Aan alle aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan twee of drie aspecten is niet voldaan. Slecht Aan alle vier de aspecten is niet voldaan. Onderzoek naar kwaliteitsverbetering mbo - Wellantcollege pagina 13 van 13