Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend"

Transcriptie

1 Lzeen en shicrejven is niet voor iereeden vezlafneksprend KICK-dag Vilans

2 Programma Feiten en cijfers laaggeletterdheid In Gesprek met Johan Stets Opdracht Bespreking opdracht 14 juni 2019!2

3 Definitie Geletterdheid omvat het kunnen toepassen in het dagelijks leven en in werksituaties van luisteren, spreken, lezen en schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. 14 juni 2019!3

4 60% Uw - is - in alle landen - -. Voor - landen heeft u - ook een - nodig. U kunt dit het best - bij uw - of de - (of -) van het land waar u - gaat. Bent u door een - of - - niet in staat om uw - - aan te -, dan kan een - van de - naar u toe komen om uw - in - te nemen. 14 juni 2019!4

5 70% Uw paspoort is - in alle landen - wereld. Voor - landen heeft u - ook een - nodig. U kunt dit het best - bij uw - of de - (of -) van het land waar u - gaat. Bent u door een - of - - niet in staat om uw paspoort - aan te vragen, dan kan een - van de gemeente naar u toe komen om uw aanvraag in - te nemen. 14 juni 2019!5

6 90% Uw paspoort is geldig in alle landen ter wereld. Voor - landen heeft u daarnaast ook een visum nodig. U kunt dit het best navragen bij uw - of de ambassade (of -) van het land waar u naartoe gaat. Bent u door een - of geestelijke beperking niet in staat om uw paspoort persoonlijk aan te vragen, dan kan een medewerker van de gemeente naar u toe komen om uw aanvraag in - te nemen. 14 juni 2019!6

7 100% Uw paspoort is geldig in alle landen ter wereld. Voor sommige landen heeft u daarnaast ook een visum nodig. U kunt dit het best navragen bij uw reisbureau of de ambassade (of consulaat) van het land waar u naartoe gaat. Bent u door een lichamelijke of geestelijke beperking niet in staat om uw paspoort persoonlijk aan te vragen, dan kan een medewerker van de gemeente naar u toe komen om uw aanvraag in behandeling te nemen. 14 juni 2019!7

8 Quizvraag 1 Hoeveel mensen in Nederland hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen? A. 1,8 miljoen B. 2,5 miljoen C. 2,8 miljoen

9 Antwoord Hoeveel mensen in Nederland hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen? A. 1,8 miljoen B. 2,5 miljoen C. 2,8 miljoen Eerder onderzoek wees uit dat 1,3 miljoen Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar moeite hebben met lezen en schrijven. De volgende vragen gaan over deze groep.

10 Quizvraag 2 Hoeveel procent van de laaggeletterden is van autochtone afkomst? A. 23% B. 52% C. 65%

11 Antwoord Hoeveel procent van de laaggeletterden is van autochtone afkomst? A. 23% B. 52% C. 65%

12 Quizvraag 3 Hoeveel procent van de laaggeletterden heeft een betaalde baan? A. 10% B. 57% C. 65%

13 Antwoord Hoeveel procent van de laaggeletterden heeft een betaalde baan? A. 10% B. 57% C. 65%

14 Feiten & Cijfers gezondheid Laaggeletterdheid hangt samen met een 1,5 grotere kans op vroegtijdig overlijden (Twickler, Hoogstraaten, Reuwer, Singels, Stronk, & Essink-Bot, 2009) Laaggeletterden omschrijven hun gezondheidstoestand vaker als matig tot slecht dan niet-laaggeletterden (40% tegenover 10%) (Buisman et al., 2013). Minder talige producten, zoals fotostrips waarin de belangrijkste communicatieproblemen worden uitgelegd, helpen mensen met lage gezondheidsvaardigheden bij het begrijpen van informatie over hun gezondheid (Koops-van t Jagt, 2018) 14 juni 2019!14

15 12 juni 2019 in het nieuws 'Twee op de vijf werknemers in schoonmaakbranche zijn laaggeletterd Taalachterstand voor het leven: groeiende groep jongeren verlaat school laaggeletterd

16 Kennismaking met Johan Stets 14 juni 2019!16

17 Wat kun jij doen? 14 juni 2019!17

18 Aan de slag 14 juni 2019!18

19 Opdracht Groepjes van 2 a 3 personen Kies een protocol en lees deze door (her) schrijven van een tekst zodat deze voor iedereen duidelijk is. Nabespreken 14 juni 2019!19

20 Tips voor eenvoudige communicatie (bij schriftelijke informatie) Factsheet eenvoudig schrijven voor laaggeletterden 14 juni 2019!20

21 Tips voor eenvoudige communicatie Gebruik geen moeilijke woorden Herhaal belangrijke handelingen/informatie Geef alleen de kerninformatie/bied niet te veel nieuwe informatie in een keer aan/korte zinnen Voorkom Engelse termen (bij NT1) Combinatie mondeling/schriftelijk Vorm: gebruik witregels, kopjes, plaatjes, e.d. 14 juni 2019!21

22 Nabespreken Wat viel je op? Wat ging goed? Wat zou je anders doen? 14 juni 2019!22

Laaggeletterdheid en werk. SAM bijeenkomst 26 maart 2019

Laaggeletterdheid en werk. SAM bijeenkomst 26 maart 2019 Laaggeletterdheid en werk SAM bijeenkomst 26 maart 2019 NETWERKBIJEENKOMST 26 MAART 2019 Film https://www.youtube.com/watch?v=60 bkghlcprc Theorie Wat is het precies, laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid:

Nadere informatie

Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen. 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink

Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen. 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink Programma Wat is laaggeletterdheid? In gesprek met een Taalambassadeur Herkennen van

Nadere informatie

Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Armoede, schulden en laaggeletterdheid

Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Armoede, schulden en laaggeletterdheid Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid4 is niet aangetroffen in het bestand. Armoede, schulden en laaggeletterdheid Anna van den Boogaard 2 november 2017 Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid.

Nadere informatie

Laaggeletterden in de apotheek. Utrecht 6-10-2015 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker

Laaggeletterden in de apotheek. Utrecht 6-10-2015 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laaggeletterden in de apotheek Utrecht 6-10-2015 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laaggeletterdheid: Zoveel moeite met lezen en schrijven dat je niet goed kunt functioneren in het dagelijks

Nadere informatie

Effectief communiceren met laaggeletterden

Effectief communiceren met laaggeletterden Effectief communiceren met laaggeletterden Naïma Abouri Projectleider programma jeugd en gezondheid Pharos Programma Achtergrond informatie Communiceren Beeldmateriaal Afsluiting Gezondheid en kwaliteit

Nadere informatie

Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma Tel Mee Met Taal

Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma Tel Mee Met Taal Khadija Bentaher 8 december 2016 Programma Wie zijn wij? Laaggeletterdheid - Definitie - Feiten en cijfers Geletterdheid en gezondheid Geletterdheid en armoede Geletterdheid en vrouwen Dialoog 2 Wie zijn

Nadere informatie

THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN

THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN HANDLEIDING kraamzorg bij gezinnen met een andere culturele achtergrond geen HANDLEIDING kraamzorg bij gezinnen met een andere culturele achtergrond.

Nadere informatie

Goed Begrepen. Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden In de zorg. Majorie de Been 6 november 2017

Goed Begrepen. Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden In de zorg. Majorie de Been 6 november 2017 Goed Begrepen Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden In de zorg Majorie de Been 6 november 2017 John Cleese legt uit: Brain https://www.youtube.com/watch?v=dxqavrj8liq de professional: Ik

Nadere informatie

Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april Hester van Bommel en Marjan Mensinga

Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april Hester van Bommel en Marjan Mensinga Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april 2017 Hester van Bommel en Marjan Mensinga Scoor jezelf Hoe scoor je op dit moment je eigen kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Aanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven

Aanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Aanpak van laaggeletterdheid Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering

Nadere informatie

LAAGGELETTERDEN, MIGRANTEN & DE APOTHEEK

LAAGGELETTERDEN, MIGRANTEN & DE APOTHEEK LAAGGELETTERDEN, MIGRANTEN & DE APOTHEEK 2018 INHOUD 1. Laaggeletterdheid: definitie en cijfers 2. Gevolgen voor gezondheid en medicatiegebruik 3. Laaggeletterdheid herkennen 4. Communiceren met laaggeletterden

Nadere informatie

Laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden. Komt dit bekend voor? 2/3 van de laaggeletterden heeft een migratie achtergrond

Laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden. Komt dit bekend voor? 2/3 van de laaggeletterden heeft een migratie achtergrond Disclosure Laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk:

Nadere informatie

Laagtaalvaardige ouders

Laagtaalvaardige ouders Laagtaalvaardige ouders signaleren aanpak preventie verwijzen de Bibliotheek Z-O-U-T i.s.m. St. Lezen & Schrijven Liesbeth Versteeg 2 Het leven van Lisa www.in60seconds.nl/werk/stichting-lezen-en-schrijven-het-verhaal-van-lisa/

Nadere informatie

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Lydia de Jong, Jorijn Tragter 28 mei 2016 Wie zijn wij? Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven

Stichting Lezen & Schrijven Laaggeletterden herkennen en dan? Clarine van Ommeren Apeldoorn 18 september 2014 Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange

Nadere informatie

Gezondheidsvaardig in de Peel. 20 februari 2017 Majorie de Been Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Alliantie gezondheidsvaardigheden

Gezondheidsvaardig in de Peel. 20 februari 2017 Majorie de Been Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Alliantie gezondheidsvaardigheden Gezondheidsvaardig in de Peel 20 februari 2017 Majorie de Been Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Alliantie gezondheidsvaardigheden John Cleese legt uit: Brain https://www.youtube.com/watch?v=dxqavrj8liq

Nadere informatie

Migranten met COPD of astma. CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice

Migranten met COPD of astma. CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice Migranten met COPD of astma CAHAG 2016 Maria van den Muijsenbergh, huisarts / onderzoeker Laila Elghoul Bouakka, doktersassistent - actrice Programma Migranten in uw praktijk: wat wilt u leren? Etnische

Nadere informatie

Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen

Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen Hoe bereik ik inwoners met een gezondheidsachterstand? Lerende Netwerken Sport en Bewegen Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Coryke van Vulpen c.vulpen@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken?

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Maastricht University Vakgroep Huisartsgeneeskunde,

Nadere informatie

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen

Nadere informatie

Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden

Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden Marjan Mensinga Trainer/adviseur/Medisch antropoloog/spv/poh GGZ 15 november 2018 Disclosure belangen spreker Wat gaan

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

Wie zorgt er voor de oudere migrant?

Wie zorgt er voor de oudere migrant? 22 november 2017 Wie zorgt er voor de oudere migrant? Dr. Jennifer van den Broeke onderzoeker, senior projectleider/adviseur Ouderen & gezondheid mr Chandra Verstappen Programmamanager Ouderen & gezondheid

Nadere informatie

Zorg in eigen hand. Coachende vaardigheden bij laaggeletterde patiënten met een chronische aandoening. Marjan Mensinga Hester van Bommel

Zorg in eigen hand. Coachende vaardigheden bij laaggeletterde patiënten met een chronische aandoening. Marjan Mensinga Hester van Bommel Zorg in eigen hand Coachende vaardigheden bij laaggeletterde patiënten met een chronische aandoening Marjan Mensinga Hester van Bommel Symposium Zorg op maat in de huisartsenpraktijk. 29 september 2016

Nadere informatie

Lerende Netwerken 2018

Lerende Netwerken 2018 Lerende Netwerken 2018 Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Kaveh Bouteh k.bouteh@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding Inkomen Werk = Lage opleiding / laag inkomen / werkloosheid = ongeveer

Nadere informatie

LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem

LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid: een probleem Laaggeletterdheid Lesmodule met 4 delen: Wat is laaggeletterdheid? Hoe herken je laaggeletterdheid? Waar kan je naar verwijzen als je iemand

Nadere informatie

VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording

VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording VIME NT1 Werkveld NT1: begrippen en verantwoording december 2018 Werkveld NT1: verantwoording en begrippen Vooraf Als we willen bepalen hoe vrijwilligers ingezet kunnen worden in volwasseneneducatie voor

Nadere informatie

TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014

TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 Dit weet u na deze presentatie Taal: ons een zorg? 1. Laaggeletterdheid in de zorg

Nadere informatie

15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW

15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW 15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW Agenda 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid 3. Therapietrouw 4. Pilots 5. Vragen? Overal had ik er last van. Bij de bibliotheek, het stadhuis,

Nadere informatie

Wat is laaggeletterdheid? Stichting Lezen & Schrijven

Wat is laaggeletterdheid? Stichting Lezen & Schrijven Programma 1. 2. 3. 4. 5. 6. Laaggeletterdheid aanpakken in de zorg Introductie Feiten & cijfers laaggeletterdheid Relatie geletterdheid & gezondheid Aanpak laaggeletterdheid Vragen? Slot (20 min) (20 min)

Nadere informatie

Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016

Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016 Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement Ruim denken - 21 november 2016 Vraag: Wat is laaggeletterdheid? Wat kunnen laaggeletterde mensen wel of niet lezen/schrijven? A. Niets B. Maximaal

Nadere informatie

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES www.huisarts-migrant.nl Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten,

Nadere informatie

TOOLKIT Bekend maakt Bemind

TOOLKIT Bekend maakt Bemind TOOLKIT Bekend maakt Bemind 6. Migrantenouderen in cijfers Aantal migrantenouderen in Nederland Bron: (CBS-Statline, dec. 2016) Aantal AOW-gerechtigden in Nederland 3.059.000 Waarvan van migrantenafkomst

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

INBURGEREN IS MEER DAN INBURGERINGEXAMEN HALEN

INBURGEREN IS MEER DAN INBURGERINGEXAMEN HALEN INBURGEREN IS MEER DAN INBURGERINGEXAMEN HALEN Welk aanbod is er voor inburgeraars en doorburgeraars? Een greep uit het aanbod Voor niet-inburgeringsplichtigen (autochtoon en allochtoon) Alfabetisering

Nadere informatie

Heeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden

Heeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden Heeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden Dr. Dr. Karen Hosper 1 2 3 4 5 Even reclame maken: www.pharos.nl/patientenaanhetwoord

Nadere informatie

Oog voor gezondheidsvaardigheden in de apotheek. Inhoud. Gezondheidsvaardigheden. Laaggeletterdheid Wat is het Herkenning Communicatie

Oog voor gezondheidsvaardigheden in de apotheek. Inhoud. Gezondheidsvaardigheden. Laaggeletterdheid Wat is het Herkenning Communicatie Inhoud Oog voor gezondheidsvaardigheden in de apotheek Platformdag 2016: Cliëntgericht communiceren dr. Gudule Boland programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden Gezondheidsvaardigheden

Nadere informatie

Welkom bij de workshop Beweegstimulering lage SES. Anneke Hiemstra 13 mei 2019

Welkom bij de workshop Beweegstimulering lage SES. Anneke Hiemstra 13 mei 2019 Welkom bij de workshop Beweegstimulering lage SES Anneke Hiemstra 13 mei 2019 Datum 13-5-2019 Anneke Hiemstra Sr. Adviseur Gezond in Pharos Beweegstimulering bij mensen met een lage sociaal economische

Nadere informatie

10 X meer opvallen met uw reclameactie

10 X meer opvallen met uw reclameactie 10 X meer opvallen met uw reclameactie Inhoud Tip 1. Wees er op tijd bij. (Of wees eigenlijk een beetje te vroeg ) 3 Tip 2. Zorg voor stopping power 3 Tip 3. Houd het simpel en rustig 4 Tip 4. Personaliseer

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Meer mensen moeite met taal

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Meer mensen moeite met taal PrO -weekkrant Week 47 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 18-24 november 2013 Eenvoudig Communiceren Meer mensen moeite met taal Foto: ANP Foto: Shutterstock Stichting Lezen en Schrijven

Nadere informatie

ADL-vaardigheidstraining geven

ADL-vaardigheidstraining geven OPDRACHTFORMULIER Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van vaardigheid en noteer vragen en opdrachten. Bespreek deze samen met medestudenten of je docent. 2 Bestudeer de theorie. 3 Beantwoord

Nadere informatie

Gezondheid begrijpen: niet vanzelfsprekend

Gezondheid begrijpen: niet vanzelfsprekend Gezondheid begrijpen: niet vanzelfsprekend Ik dacht dat we een goed gesprek hadden, hij knikte en glimlachte vriendelijk. Maar op het tweede consult bleek dat hij mijn instructies en adviezen niet had

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2016

NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2016 NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2016 In deze nieuwsbrief Schooljaar 2016-2017 is weer begonnen. Plusklas Bijzondere lessen Laaggeletterdheid Belangrijke data 16 september: studiedag 19 september: studiedag 3 oktober:

Nadere informatie

AANBOD. Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte.

AANBOD. Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte. AANBOD Theorielessen (vakleer) Studenten krijgen voorbeelden van passend taalgebruik in de beroepspraktijk, zoals in een klachtgesprek of offerte. ACTIE Theorielessen (vakleer) Verzamel voorbeelden van

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT

LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG

LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS

Nadere informatie

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein Laaggeletterden hebben vaker te maken met armoede, Schuldhulp en gezondheidsproblemen. Gemeenten, wijkteams en consulenten Werk en Inkomen zijn zich hier

Nadere informatie

LAAGGELETTERDHEID IN LAAK

LAAGGELETTERDHEID IN LAAK LAAGGELETTERDHEID IN LAAK Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN OPDRACHT

Nadere informatie

Voorlopige update PwC rapport 2013: Laaggeletterdheid in Nederland kent aanzienlijke maatschappelijke kosten

Voorlopige update PwC rapport 2013: Laaggeletterdheid in Nederland kent aanzienlijke maatschappelijke kosten 24 Voorlopige update PwC rapport 2013: Laaggeletterdheid in Nederland kent aanzienlijke maatschappelijke kosten Maart 2017 PwC is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285),

Nadere informatie

Scholings- en trainingsmateriaal bij het traject Zelfmanagement in de praktijk

Scholings- en trainingsmateriaal bij het traject Zelfmanagement in de praktijk Scholings- en trainingsmateriaal bij het traject Zelfmanagement in de praktijk Inhoudsopgave: Presentatie Zelfmanagement in de Praktijk Doortje Boshuizen Vilans pag. 2 Werkwijze Introductie van het IZP

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Leidersdag SchuldHulpMaatje, 8 juni 2017 Laaggeletterdheid en financiële problemen

Leidersdag SchuldHulpMaatje, 8 juni 2017 Laaggeletterdheid en financiële problemen Leidersdag SchuldHulpMaatje, 8 juni 2017 Laaggeletterdheid en financiële problemen Doelen Wat is laaggeletterdheid? Maak kennis met Johan Wat is de relatie tussen laaggeletterdheid en armoede? Wat kan

Nadere informatie

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg Marjan Mensinga trainer en adviseur bij Pharos en med. antropoloog/spv/poh GGZ Jennifer van den Broeke senior projectleider en adviseur bij Pharos

Nadere informatie

Culturele dilemma's in de spreekkamer

Culturele dilemma's in de spreekkamer Culturele dilemma's in de spreekkamer Als normaal anders is Nathanja van Moppes, Huisartsopleiding AMC, Amsterdam & St. Pharos, Utrecht 15 mei 2018 Medisch Contact Live: De dokter en ethiek Disclosure

Nadere informatie

Gezondheidsvaardigheden van chronische zieken belangrijk voor zelfmanagement Monique Heijmans, Geeke Waverijn

Gezondheidsvaardigheden van chronische zieken belangrijk voor zelfmanagement Monique Heijmans, Geeke Waverijn Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Gezondheidsvaardigheden van chronische zieken belangrijk voor zelfmanagement, M. Heijmans, NIVEL, juni 2014) worden gebruikt.

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries

Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Saskia Danen Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Laatste levensfase Patiënten met dementie bevinden zich allen in een chronisch progressief proces. Palliatieve zorg bij dementie Laatste

Nadere informatie

Gezondheidsvaardigheden, kunnen we daar beter van worden?

Gezondheidsvaardigheden, kunnen we daar beter van worden? Gezondheidsvaardigheden, kunnen we daar beter van worden? Alja Bosch, MSc. Docent Fontys Hogescholen Toegepaste Psychologie Communicatiewetenschapper Fysiotherapeut Inhoud Gezondheidsvaardigheden, waar

Nadere informatie

OUDEREN, HOE GAAN ZIJ OM MET TECHNOLOGIE? JAARCONGRES NVDK 2018

OUDEREN, HOE GAAN ZIJ OM MET TECHNOLOGIE? JAARCONGRES NVDK 2018 OUDEREN, HOE GAAN ZIJ OM MET TECHNOLOGIE? JAARCONGRES NVDK 2018 INHOUD QUIZ ANIMATIE ONDERZOEKSRESULTATEN CONCLUSIE QUIZ VRAAG 1: VERGRIJZING BINNEN 25 JAAR IS % VAN DE NEDERLANDSE BEVOLKING 65 JAAR OF

Nadere informatie

Workshop 2: Signalering en diagnostiek

Workshop 2: Signalering en diagnostiek Workshop 2: Signalering en diagnostiek Dr. Jennifer van den Broeke onderzoeker, senior projectleider/adviseur Ouderen en gezondheid j.broeke@pharos.nl Wie in de zaal? Heeft u oudere patiënten (55+) met

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Laaggeletterdheid in de zorg. José Keetelaar, projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden

Laaggeletterdheid in de zorg. José Keetelaar, projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden Laaggeletterdheid in de zorg José Keetelaar, projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden Programma Feiten en cijfers Taalambassadeur aan het woord Herkennen laaggeletterdheid Eenvoudig communiceren

Nadere informatie

Educatie biedt kansen voor gezondheid. Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel

Educatie biedt kansen voor gezondheid. Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel Educatie biedt kansen voor gezondheid Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel Blijvende gezondheidsproblemen lage SES! Laagopgeleiden leven gemiddeld 6 jaar korter en 19 jaar minder in goed ervaren

Nadere informatie

De kunst van elkaar begrijpen

De kunst van elkaar begrijpen De kunst van elkaar begrijpen Omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de dagelijkse praktijk Congres De patiënt aan het roer in de zorg!? Utrecht, 12 april 2019 2 Zorg op maat; beter aansluiten

Nadere informatie

gesprekskaart en handboek COPD

gesprekskaart en handboek COPD gesprekskaart en handboek COPD Het handboek ik heb COPD, wat kan ik doen? ondersteunt je, als professional, bij de gesprekken over zelfzorg met mensen met COPD. In deze handleiding lees je hoe je kunt

Nadere informatie

Het Begint met Taal. & Taal doet meer. Sylvia de Groot Heupner Mariëlle van Rooij Florence Monbredau

Het Begint met Taal. & Taal doet meer. Sylvia de Groot Heupner Mariëlle van Rooij Florence Monbredau Het Begint met Taal & Taal doet meer Sylvia de Groot Heupner Mariëlle van Rooij Florence Monbredau Welkom en kennismaking Wat betekent gezondheid voor jullie? https://www.youtube.com/watch?v=wzkw2hq2fks

Nadere informatie

1. Luisteren. 2. Luisteren

1. Luisteren. 2. Luisteren 1. Luisteren Lees eerst de zinnen 1 t/m 5. 1. Maria komt uit het zuiden van Brazilië. 2. Maria heeft twee zussen en een broer. 3. De vriendin van Maria heet Jaap. 4. Den Haag ligt in de provincie Zuid-Holland.

Nadere informatie

SOA AIDS congres Een simpele boodschap wel zo fijn voor iedereen

SOA AIDS congres Een simpele boodschap wel zo fijn voor iedereen SOA AIDS congres 2016 Een simpele boodschap wel zo fijn voor iedereen van links naar rechts: Jose Keetelaar projectleider Laaggeletterdheid en Gezondheidsvaardigheden GGD Gelderland Zuid Marjolijn van

Nadere informatie

Herkennen van en effectief communiceren met laaggeletterden. Farmacotherapeutisch overleg. Inhoud

Herkennen van en effectief communiceren met laaggeletterden. Farmacotherapeutisch overleg. Inhoud Inhoud Herkennen van en effectief communiceren met laaggeletterden Farmacotherapeutisch overleg Hoeveel laaggeletterde patiënten in uw praktijk? Laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden Wat is het

Nadere informatie

Praktijkgericht Lezen 1

Praktijkgericht Lezen 1 Praktijkgericht Lezen 1 Muiswerk Praktijkgericht Lezen 1 is gericht op het aanleren van de vaardigheden die nodig zijn informatie van alledag te begrijpen. Doelgroep Praktijkgericht Lezen 1 Het programma

Nadere informatie

Uitdagingen in de multiculturele praktijk

Uitdagingen in de multiculturele praktijk 12 uit de praktijk Kernproblemen Uitdagingen in de multiculturele praktijk Vraag een fysiotherapeut die werkzaam is in een achterstandswijk naar zijn ervaringen met allochtone patiënten en de kans is groot

Nadere informatie

Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden

Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden Digitale grenzen en mogelijkheden van laaggeletterden en laagopgeleiden Presentatie voor We leren altijd!, 10 jaar ETV.nl 5 maart 2014 Willem Houtkoop (willem.houtkoop@ecbo.nl Waar hebben we het over Verschillende

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1

Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1 Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1 De manier waarop je met elkaar omgaat en hoe je met elkaar in gesprek gaat is belangrijk in het dagelijks werk. Het helpt je elkaar beter te begrijpen

Nadere informatie

Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer!

Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer! Wat is huiswerk? Misschien VIND je het vervelend, maar het is wel echt nodig om hier goed mee bezig te zijn. Waarom? Daarover hieronder en op de volgende dia s meer! Eérst even wat huiswerk echt IS: -

Nadere informatie

Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd

Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 4.e Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep Jeugd Wanneer je gaat netwerken is het handig om je verhaal scherp

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 5 Gemeente

Spreekopdrachten thema 5 Gemeente Spreekopdrachten thema 5 Gemeente Opdracht 2 bij 5.1 ** Bedenk nu zelf een gesprek. Cursist A: je werkt op het gemeentehuis. Cursist B: je bent bij het gemeentehuis. Kies zelf wat je daar komt doen: bijvoorbeeld

Nadere informatie

mi nis ter pre si dent minister president

mi nis ter pre si dent minister president Vooraf Luister en lees mee. tv spreek uit: [teevee] ka bi net kabinet re ge ren regeren Financiën spreek uit: [fienansiejun] mi nis ter pre si dent minister president gym les gymles Deze les is een blokles.

Nadere informatie

een mogelijke beroepskeuze; een studie of; een maatschappelijk thema dat je na aan het hart ligt.

een mogelijke beroepskeuze; een studie of; een maatschappelijk thema dat je na aan het hart ligt. Internationale stage in klas 5. De internationale stage maakt deel uit van het bovenbouwprogramma tweetalig onderwijs. Dat betekent dat je als leerling van klas 5 op internationale stage gaat in een Engelstalig

Nadere informatie

Wat is burgerschap? Een inleiding

Wat is burgerschap? Een inleiding Wat is burgerschap? Een inleiding Dhr. C.G.R. Ledes Wat gaan we doen? Introductie & kennismaken Absenties opnemen Afspraken maken Verwachtingen en planning van deze periode Wat is burgerschap? - opdracht

Nadere informatie

Victoria is de hoofdstad van British Columbia, de meest westelijke provincie van Canada en is zeker de moeite waard om te bezoeken!

Victoria is de hoofdstad van British Columbia, de meest westelijke provincie van Canada en is zeker de moeite waard om te bezoeken! EASY LANGUAGES Werken in Canada Samenvatting van het programma: In Toronto en Victoria Vanaf 18 jaar Gemiddeld Engels niveau Maximaal 24 weken stage Stagevergoeding 24 weken intensief Engels Verblijf in

Nadere informatie

Basisvaardigheden op de werkplek

Basisvaardigheden op de werkplek Basisvaardigheden op de werkplek Lezen, schrijven en rekenen Sociale en Juridische vaardigheden Gezondheidheidsvaardigheden Digitale vaardigheden Financiële vaardigheden Inhoudsopgave Voorwoord 1 Digitale

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF. Handleiding voor bedrijven

OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF. Handleiding voor bedrijven OP BEZOEK BIJ EEN TECHNISCH BEDRIJF Handleiding voor bedrijven INLEIDING We hoeven u waarschijnlijk niet te vertellen hoe belangrijk techniek is in onze samenleving. En ook niet dat er al enige jaren een

Nadere informatie

Advies en verkoopvaardigheden

Advies en verkoopvaardigheden Advies en verkoopvaardigheden en 1/6 Voorbereidingsopdracht bijeenkomst 1 Wat versta jij onder verkoop? Bewust worden wat verkopen in de apotheek is. Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst oriënteer je

Nadere informatie

Jeugd en alcohol. Oefeningen

Jeugd en alcohol. Oefeningen 2009-16 tekst 1 Delft, 16 april 2009 Jongeren drinken steeds meer alcohol. En ze drinken vaker. Ook zijn ze jonger als ze beginnen. Het is een groeiend probleem. Cijfers van 2008 337 jongeren kwamen in

Nadere informatie

Stappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten

Stappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten Stappenplan Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten Werken aan taal is werken aan gezondheid Leidraad in 5 stappen De vijf stappen in dit boekje bieden u een leidraad om binnen uw organisatie of praktijk

Nadere informatie

Heldere taal? Ja graag! Over het bereiken van laaggeletterden

Heldere taal? Ja graag! Over het bereiken van laaggeletterden Heldere taal? Ja graag! Over het bereiken van laaggeletterden Marlies Kamperman - Pharos Hank Gronheid Stichting ABC N-H Jeanne Guijken- Taalambassadeur Definitie laaggeletterdheid Laaggeletterdheid wordt

Nadere informatie

Lesbrief nummer 29 juni 2016

Lesbrief nummer 29 juni 2016 Lesbrief nummer 29 juni 2016 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@tlpst.nl. De dokter praat moeilijk Stel, je bent wat ziekjes en gaat

Nadere informatie

Arbeidsdeelname van paren

Arbeidsdeelname van paren Arbeidsdeelname van paren Johan van der Valk De combinatie van een voltijdbaan met een is het meest populair bij paren, met name bij paren boven de dertig. Ruim 4 procent van de paren combineerde in 24

Nadere informatie

Als patiënten niet mee kunnen doen

Als patiënten niet mee kunnen doen Als patiënten niet mee kunnen doen Gevolgen van laaggeletterdheid in de zorg Dr. Mirjam Fransen Afdeling Sociale Geneeskunde AMC, Universiteit van Amsterdam Symposium Zorgkoepel West-Friesland 30-6-2016

Nadere informatie

Taalgericht vakonderwijs

Taalgericht vakonderwijs Taalgericht vakonderwijs Publicatie: Taalgericht vakonderwijs in de Mens- en Maatschappijvakken. Handreiking voor opleiders en docenten, Landelijk Expertisecentrum Mens- en Maatschappijvakken en Landelijk

Nadere informatie

Jezelf voorstellen en een gesprek beginnen

Jezelf voorstellen en een gesprek beginnen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Opdrachtformulier Jezelf voorstellen

Nadere informatie

LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: MIJN KAR MOOIE KAR

LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: MIJN KAR MOOIE KAR LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: MIJN KAR MOOIE KAR Omschrijving van de activiteit De leerlingen tunen een papieren schaalmodel van een auto op basis van geschreven instructies. Fase Overgang fase alfabetisering

Nadere informatie

rage [spreek uit: raa zju] su per markt super markt supermarkt Die ne ke Dieneke ra dijs radijs

rage [spreek uit: raa zju] su per markt super markt supermarkt Die ne ke Dieneke ra dijs radijs Tekst lezen en een schema invullen 1. Luister en lees mee. kwe ken kweken rage raa zju] moes tuin moestuin bakje moestuinbakjes actie aksie] tv teevee] tv pro gram ma tv-programma su per markt super markt

Nadere informatie

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Bij deze opgave horen tekst 1 en 2 en de tabellen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje. Inleiding In Nederland zijn ruim 4 miljoen mensen actief in het vrijwilligerswerk.

Nadere informatie

Taal en digitaal. Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa Den Haag Universiteit Twente

Taal en digitaal. Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa Den Haag Universiteit Twente Taal en digitaal Dr. Bert Pol Vennoot Tabula Rasa Den Haag Universiteit Twente We doen het uitstekend Meer dan 50% van de Nederlanders is digitaal vaardig Slechts 27,1% van de Nederlanders heeft weinig

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid in de jeugd ggz. Tips voor communicatie

Ouderbetrokkenheid in de jeugd ggz. Tips voor communicatie Ouderbetrokkenheid in de jeugd ggz Tips voor communicatie Colofon Ouderbetrokkenheid in de jeugd ggz is een uitgave van Pharos Expertisecentrum Gezondheidsverschillen Foto s: Corbis Vormgeving: Zwerver

Nadere informatie

Mijn kind heeft een LVB

Mijn kind heeft een LVB Mijn kind heeft een LVB Wat betekent een licht verstandelijke beperking nu precies? Informatie voor ouders van kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 6 tot 23 jaar

Nadere informatie