Boekverslag Nederlands Over het IJ door Kees van Beijnum

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Over het IJ door Kees van Beijnum Boekverslag door een scholier 4808 woorden 1 april ,6 352 keer beoordeeld Auteur Genre Kees van Beijnum Psychologische roman Eerste uitgave 1991 Vak Nederlands Tekstbeleving Eerste persoonlijke reactie Mijn eerste reactie na het lezen van dit boek was verrast. Verrast dat je een heel verhaal kunt schrijven over uitzoeken wie een moord gepleegd heeft en waarom, terwijl het waarom toch eigenlijk al snel duidelijk was. Ferrie deed het om de spanning en omdat hij hebzuchtig is en Ron deed het vanuit haat. In de rest van het boek wordt alleen maar dieper ingegaan op die redenen en wordt het leven van die twee personen uitgeplozen. Aan de andere kant heb ik ook wel genoten van het boek; de tijd die de verslaggever in zijn onderzoek steekt en het feit dat hij het zelf eigenlijk ook belachelijk vindt is wel grappig. Uitgewerkte persoonlijk reactie Onderwerp Het boek gaat over twee jongens die een moord plegen op een oude man. Die twee jongens, Ferrie Bode en Ron Frijlink, hebben allebei zo hun redenen om die oude man, Klaas-Jan Hellendoorne, te vermoorden. Ron heeft ene hartgrondige haat jegens Hellendoorne en Ferrie was uit op het geld van de man. Een verslaggever probeert achter de redenen van deze jongens te komen en dat doet hij door gesprekken met familie van de twee en met de familie van Hellendoorne. Het boek is zeer interessant om te lezen. Samen met de verslaggever probeer je erachter te komen hoe twee jonge mensen tot zo n daad in staat zijn. Dat zorgde er ook voor dat het boek bleef boeien. Echt origineel is het echter niet aangezien het gewoon gaat over een moord. Mijn verwachtingen over het onderwerp zijn niet uitgekomen. Ik had een iets spectaculairdere zoektocht verwacht naar de echte dader. In dit boek is na één hoofdstuk al duidelijk wie de daders zijn. Ik kan niet zeggen dat dit boek binnen mijn belevingswereld ligt. Natuurlijk is het woord moord een bekend begrip, maar het feit dat een zestigjarige man een gezin uit elkaar kan drijven met geld, daar kan ik met mijn Pagina 1 van 10

2 gedachten niet bij. Ik vind dat er ruim voldoende diepgang in dit boek zit. De verslaggever is echt geïnteresseerd en hij wil zeer graag het verleden van de jongens leren kennen. Gebeurtenissen Ik denk dat in dit boek de nadruk duidelijk ligt op de gevoelens en de gedachten van personen en zeker niet op acties en daden. De verslaggever vraagt mensen te vertellen over het verleden van Ferrie, Ron of van Hellendoorne en bij die gedachten die de verslaggever dan te horen krijgt, komen ook gevoelens los. De enige actie is in het begin als Ferrie en Ron op het punt staan Hellendoorne te vermoorden. De gebeurtenissen in dit verhaal zijn zeker boeiend met elkaar verbonden. De verslaggever gaat bij een aantal mensen (inclusief Ferrie en Ron zelf) op bezoek en ondertussen denkt hij na over wat hij allemaal te horen heeft gehad. De gebeurtenissen worden totaal niet spannend verteld, maar zijn wel geloofwaardig en ontroerend (sommige gesprekken van de verslaggever en dan vooral die over het verleden van Ferrie). De gebeurtenissen lijken ook net echt te zijn. Dat is ook logisch aangezien het verhaal voor een groot gedeelte ook echt gebeurd is. Belangrijk voor mij is wel dat een boek van begin tot eind blijft boeien. Dat was bij dit boek zeker het geval. Er waren geen spannende gebeurtenissen of iets dergelijks, maar de zoektocht van de verslaggever naar de historie van de hoofdpersonen blijft boeiend. Je wilt als lezer er ook achter komen waarom Ferrie en Ron Klaas-Jan Hellendoorne vermoord hebben. Tenslotte vind ik ook dat het boek een goed einde heeft. Dat is namelijk als de verslaggever buiten over de parkeerplaats loopt en hij denkt aan die jongen in de cel die nu een man door de regen over de parkeerplaats ziet rennen. Bouw In dit verhaal zit meteen vaart. Het begint namelijk met twee jongens die zich voorbereiden om iemand neer te schieten. Daaraan voorafgaand is er nog een situatieschets en vertelt Ron Ferrie over Hellendoorne. Na het schot (wat niet letterlijk in het boek beschreven staat) raakt de vaart eigenlijk uit het verhaal. Het fijne is ook wel dat er slechts één verhaallijn in dit boek zit, wat het makkelijk maakt om te beginnen met lezen en om door te gaan. Kritische spanning is zeer veel te vinden in dit boek. Flashbacks, wisselingen van perspectief en de werking van motieven zorgen daar voor. Er zitten een hoop flashbacks in het verhaal als de verslaggever met direct betrokken personen terugdenkt. Wisseling van perspectief gebeurt elk hoofdstuk. Elk nieuw hoofdstuk heeft weer een andere verteller als het hoofdstuk daarvoor of daarna. Daardoor kun je ook de gedachtegang van meerdere personen begrijpen. De motieven komen ook vaak voor. In elk hoofdstuk is de werking van motieven te merken. Dat is waarschijnlijk gedaan om aan de lezer echt duidelijk te maken waarom Ferrie en Ron de moord hebben gepleegd. Die vraag is namelijk ook het thema van het boek. Figuren Eigenlijk gingen er drie personages voor mij leven. Over de verslaggever over wiens uiterlijk je niets te weten komt, leer je toch dat hij een meegaand figuur is die het ook zielig vindt voor Ferrie. Ferrie en Ron gaan als vanzelfsprekend voor mij leven. Zij worden uitvoerig beschreven en de gevoelens van allebei kun je wel begrijpen. Bij de problemen waarin ze komen, raak je ook echt betrokken. Ik Pagina 2 van 10

3 voelde medelijden voor allebei toen ze in de gevangenis zaten omdat die Hellendoorne eigenlijk de grote klootzak is in dit verhaal. Op hem ben ik tijdens het verhaal ook even kwaad geweest (totdat ik even stopte met leven en weer naar de echte wereld terugkeerde). Voor Ferrie kun je alleen maar een hoop sympathie en medelijden hebben. Hij heeft in mijn ogen niets fout gedaan. Hij heeft Hellendoorne wel vermoord, maar dat kwam door Ron die hem ertoe dwong. Ron kun je eigenlijk ook helemaal niets kwalijk nemen. Hij had gewoon enorme haatgevoelens jegens de persoon die zijn moeder van hem afgenomen had. Dat valt toch best te begrijpen. De gedragingen van Klaas- Jan Hellendoorne vind ik dus echt onaanvaardbaar, maar dat is wel logisch. Er was echter ook een moment dat ik het gedrag van Ron sterk afkeurde. Na de rechtszaak toen Ferrie en Ron teruggebracht werden naar de gevangenis was Ron boos op Ferrie omdat Ferrie niet had gezegd dat hij de moord had gepleegd. Het is toch alleen maar logisch dat Ferrie zoiets niet zegt; hij wil zelf ook zo kort als mogelijk de gevangenis in. Stijl De taal in dit boek was zeer simpel. Nergens werden er vaktermen of niet alledaagse woorden gebruikt. Ook is het verhaal beeldend geschreven. Van Beijnum besteedt veel tijd aan omgeving en het beschrijven van karakter (voor verdere uitleg zie het hoofdstukje Ruimte). De afwisseling tussen dialoog, beschrijving, actie en gedachte vind ik in dit boek erg goed. Al die begrippen worden geregeld gebruikt in dit boek. Vooral de beschrijving en de gedachte komen vaak voor. Van Beijnum beschrijft deze twee begrippen ook erg goed in dit boek. Ook de dialoog is een belangrijk onderdeel van dit verhaal. Zonder dialoog zou de verslaggever immers nooit achter de beweegredenen van Ferrie en Ron gekomen zijn. Tekstbestudering Samenvatting Amsterdam. Op een warme zomeravond in 1989 laat Ron Frijlink (19) zijn vriend Ferrie Bode (21) een revolver zien. De twee werken allebei bij de vuilverbrandingfabriek. Ron zegt tegen Ferrie dat hij een plannetje heeft om bij een rijke, 62-jarige man (Klaas Hellendoorne) in te gaan breken onder bedreiging van een revolver. Wanneer Ferrie Klaas Jan Hellendoorne met Ron s revolver bedreigt, belooft Ron dat Ferrie de weggeroofde spullen zal krijgen. Zo ver komt het echter niet, omdat Ron, eenmaal bij de Amsterdamse flatwoning aangekomen, tegen Ferrie zegt dat hij Hellendoorne neer moet schieten. Omdat Ferrie een zwakbegaafde, makkelijk te beïnvloede jongen is, neemt Ferrie een overhaaste beslissing en schiet net nadat Hellendoorne de deur voor Ferries neus heeft dichtgegooid, dan ook dood via de opening van de brievenbus. Ferrie realiseert zich maar amper wat hij gedaan heeft. Bij Ron daarentegen is er sprake van een enorme opluchting, evenals bij zijn vader (Peter Frijlink). Dit komt omdat Klaas-Jan Hellendoorne, die werkte als rayonleider werkbouwkundig onderhoud bij de Universiteit van Amsterdam en tevens schnabbels bijverdiende door een handeltje pornovideo's, het gezin Frijlink (inmiddels gescheiden) jarenlang heeft getiranniseerd. Hellendoorne gebruikte zijn macht en zijn kapitaal (hij gaf het gezin Frijlink televisies, videorecorders, caravan, een boot et cetera) in ruil voor de seksuele Pagina 3 van 10

4 gunsten van Ron's moeder, Ria. Peter Frijlink weet zich geen raad met Hellendoornes machtsspelletjes en het huwelijk met zijn Ria wordt (door toedoen van Hellendoorne) steeds slechter. De haat van Ron en diens vader jegens Hellendoorne neemt dan ook met de dag toe. De stoppen slaan helemaal door als Ron een pornoband ziet waar zijn moeder seks heeft met Hellendoorne. Hij is dan ook van plan om Hellendoorne te vermoorden. Maar Ron, die Ferrie Bode als het ware in zijn macht heeft, zet Ferrie onder druk om Hellendoorne te vermoorden. Ferrie heeft heel veel problemen gehad vroeger. Al op vroege leeftijd werd hij geconfronteerd met de Ziekte van Perthes. Daardoor heeft hij jarenlang als kind vastgeketend gezeten aan een bed om te kunnen herstellen. Ook heeft hij in deze tijd de steun van zijn moeder verloren en werd hij bij terugkomst in de 'normale wereld' regelmatig gepest door klasgenoten en zijn oudere zus Simone. Zijn vader Cor Bode (volgens Ferrie zijn beste vriend) is hem echter altijd door dik en dun blijven steunen. Omdat Ron vaak betrokken is geweest bij inbraken bij Hellendoorne, wordt hij al snel gearresteerd (zeker nadat ook het moordwapen bij hem wordt gevonden). Aan Ferrie wordt pas later gedacht, na de aanwijzing van Ron. In eerste instantie bekent Ferrie het schot te hebben gelost, maar later komt hij hier op terug. Zo ontstaat de situatie dat de verdachten elkaar verdenken. Op basis van Ferries eerste verklaring wordt hij uiteindelijk aangewezen als de moordenaar. Tijdens de rechtszaak wordt er veel rekening gehouden met het verleden van Ferrie: Ferrie krijgt 'slechts' 4 jaar gevangenisstraf inclusief TBS (omdat de kans op herhaling zeer groot is). Ron krijgt echter 6 jaar, omdat hij Ferrie heeft aangedrongen om Hellendoorne te vermoorden en bovendien een motief had. Ferrie daarentegen had Hellendoorne echter nog nooit ontmoet. Maandenlang na de uitspraak van de rechter, laat Kees van Beijnum (die zich in het waargebeurde verhaal zichzelf 'De verslaggever' noemt) aan de rechercheurs zien dat ze een belangrijke aanwijzing over het hoofd hebben gezien. Van Beijnum, die de moordzaak aan de hand van politieonderzoek, de rechtszaak en eigen research zo goed mogelijk geprobeerd heeft de zaak te reconstrueren door dit boek te schrijven, laat aan de hand van getuigenverklaringen zien, dat Ron onmogelijk de moord gepleegd kan hebben. De zaak is nu dus eigenlijk pas opgelost. Analyse en interpretatie Uiterlijk Op de voorkant van de Penta Pocket van Over het IJ staat een balustrade met op de voorgrond een videoband. Het is eigenlijk een foto die de plaats moet voorstellen van waar Ferrie Klaas-Jan Hellendoorne neerschoot. De videoband, die er in werkelijkheid niet gelegen zal hebben, is een motief. Het staat voor de videoband die Ron zag waarop zijn moeder en Klaas-Jan Hellendoorne seksueel met elkaar bezig waren. Op de achterkant valt ook nog een stukje balustrade en videoband te zien. Ook staat daar een korte samenvatting van het boek. Het boek heeft 255 bladzijden. Het verhaal loopt van pagina 5 t/m pagina 238. Op bladzijde 239 t/m bladzijde 255 staan recensies en Over het IJ, in kort bestek. Het boek telt 20 ongenummerde hoofdstukken. Titel- en ondertitelverklaring De titel van het boek Over het IJ is makkelijk te verklaren. Over het IJ is namelijk de plaats waar Pagina 4 van 10

5 Klaas-Jan Hellendoorne is vermoord. Het is ook de plaats waar het hele verhaal zich afspeelt. Vanuit Amsterdam-centrum is de buurt waarin de gebeurtenissen zich afspelen over het IJ. De ondertitel is zeer logisch: De reconstructie van een moord. Dat is namelijk het verhaal van dit boek; een verslaggever en ook de recherche probeert erachter te komen hoe de moord op Klaas- Jan Hellendoorne tot stand is gekomen. Motto De opdracht van dit boek is: Voor Tatjana. Structuur en spanning Het boek was eigenlijk totaal niet spannend. Al vanaf hoofdstuk één wist ik dat Ferrie en Ron Hellendoorne vermoord hadden. Het is verder in het boek ook totaal niet belangrijk wie van die twee dat nou eigenlijk gedaan had. Het team van Ernstige Delicten is wel de hele tijd bezig met proberen de waarheid te achterhalen, maar het maakt ze eigenlijk niet eens zo veel uit. Dat blijkt namelijk uit het feit dat de verslaggever heel simpel bewijst dat Ferrie geschoten heeft en dat Ernstige Delicten dat dus over het hoofd heeft gezien. Er zat wel veel kritische spanning in dit boek; motieven werden vaak herhaald en er werd regelmatig gebruik gemaakt van flashbacks. Tijd Het verhaal begint op een avond in juli in het jaar 1989 met de moord op Klaas-Jan Hellendoorne. Het verhaal eindigt ongeveer anderhalf jaar later met een gesprek tussen Ferrie en de verslaggever. Het verhaal bevat vele flashbacks. Rechercheur Hageman en zijn team proberen te achterhalen wie Hellendoorne vermoord heeft en hoe. Daarvoor zijn getuigen nodig die terugblikken en verhalen van de twee verdachte jongens die dan dus ook terugblikken. Een duidelijker voorbeeld van flashbacks zit hem echter in de stukken waarin de verslaggever voorkomt. Hij probeert namelijk te achterhalen waarom dat Ferrie en Ron Hellendoorne vermoord hebben. De verslaggever krijgt dus diepgaande gesprekken met direct betrokken personen (de familie van Hellendoorne, de familie van Ron en de familie van Ferrie) en vraagt hen het levensverhaal te geven van de betreffende personen. Die direct betrokken personen worden dus gevraagd door de verslaggever om over het verleden te denken, wat leidt tot vele flashbacks. Ruimte Ruimte is zeer belangrijk in dit verhaal. Van Beijnum beschrijft de omgeving van de jongens zeer gedetailleerd. De fabriek waarin Ferrie werkt is bijvoorbeeld heel grauw en grijs. Dat doet Van Beijnum om extra te verduidelijken dat de jongens een rotjeugd hebben gehad in een buurt vol criminaliteit, drugs etc. Hij versterkt daarmee het gevoel van medelijden dat je als lezer voor Ferrie hebt; eerst in een bed vastgebonden en vervolgens in zo n buurt terechtkomen. Op het einde van dit boek werd mij dit pas echt duidelijk. Toen Ferrie vanuit zijn donkere, koude cel naar buiten keek. Daar zag hij mensen een gezellig wandelingetje maken. Buiten was het dan één groot kleurenfeest; Ferrie zag overal kleuren behalve in zijn cel. Kleur speelt dus ook een belangrijke rol in dit boek. Tenslotte wou ik ook het weer nog even vernoemen. Van Beijnum maakt gebruik van het weer om gemoedstoestanden uit te drukken. Openbarstende regenwolken in een grijze middaghemel Pagina 5 van 10

6 deden sluiers van voorjaarregen over de straten strijken. Iets later wordt ook nog gezegd dat alles glom; door de regen waren de straten en huizen nat geworden waardoor ze begonnen te glimmen. Dit is vlak nadat Ferrie en Ron veroordeeld zijn en is dus het moment waarop Ferrie zich realiseert dat alles wat gebeurt werkelijkheid is. Vandaar ook de openbarstende regenwolken. De regenwolken waren er al in de gedachten van Ferrie (hij wist al wel dat hij een moord gepleegd had), hij komt er alleen nu pas achter dat hij ook echt opgesloten zal zitten voor de komende vier jaar en vandaar dus dat de regenwolken openbarsten. Figuren Ferrie is 21 jaar oud. Hij is klein, dik en je zou kunnen zeggen dat Ferrie achterlijk is. Ferrie heeft een rotjeugd gehad; hij heeft in een verzorgingstehuis aan een bed vastgeketend gezeten. Eenmaal uit dat verzorgingstehuis gekomen was er nog zijn zus Simone die hem altijd pestte en op school werd hij ook niet geaccepteerd. Ferrie heeft een enorme behoefte aan vriendschap waardoor hij zich slaafs en volgzaam opstelt. Dat is ook de reden dat Ron hem zover heeft gekregen Hellendoorne te vermoorden; Ferrie wilde waardering, wilde het iedereen zo goed mogelijk naar de zin maken en was makkelijk te beïnvloeden. De enige echte vriend die Ferrie had en heeft, is zijn vader. Zijn vader bleef hem immer bezoeken in het verzorgingstehuis (terwijl zijn moeder hem verlaten had) en ook na het verpleeghuis bleef Cor Bode Ferries grootste vriend; ze zouden samen op vakantie gaan. Verder is Ferrie hebzuchtig en altijd op zoek naar sensatie. Ron is 19 jaar oud en hij is lang, blond en sterk. Fysiek gezien is hij dus het exacte tegenbeeld van Ferrie. Hij is intelligenter dan gemiddeld, maar hij weet niet precies wat wel kan en wat niet. Ron kan moeilijk met emoties omgaan, wat blijkt uit het feit dat hij zijn haat jegens Klaas-Jan Hellendoorne zeer lang opkropt. Hij is de leider van een groepje jongens in de buurt waarmee hij kleine inbraakjes op touw zet. Ron is het brein achter de moord op Hellendoorne. Hellendoorne had zijn moeder bij hem weggejaagd (één van de weinige overeenkomsten tussen Ron en Ferrie; allebei zijn ze verlaten door hun moeder) en dat heeft Ron hem nooit vergeven. Klaas-Jan Hellendoorne is oud en heeft een bril. Door Ron wordt hij ook omschreven als een vetzak. Hij komt slechts in het begin van het verhaal in levende lijve voor, later wordt er alleen over hem gesproken. Hij is het slachtoffer in dit boek. Ron heeft zo n enorme haat jegens Hellendoorne ontwikkeld, omdat Hellendoorne ervoor gezorgd heeft dat het gezin van Ron uit elkaar viel. Hellendoorne gaf de familie van Ron allerlei cadeaus en in ruil daarvoor had de moeder van Ron (Ria) seks met Hellendoorne. Dat is ook de reden dat Hellendoorne vermoord is; doordat Ron vanwege zijn haat Ferrie had aangezet tot schieten. Verder zijn er nog een aantal bijfiguren. De eerste daarvan is de verslaggever zelf. Kees van Beijnum, die zelf journalist is geweest kruipt in de rol van de verslaggever; de verslaggever wordt gespeeld door de auteur. In het hele boek komt de verslaggever voor als personage, maar nooit wordt hij beschreven. Van hem krijg je wel zijn gedachten te lezen. Verder zijn er nog Cor Bode (de vader van Ferrie), Peter Frijlink (de vader van Ron) en de dochter en schoonzoon van Hellendoorne die vaak genoemd worden. Vertelwijze en perspectief Het perspectief ligt gedurende het verhaal bij een aantal personen. Iets dat meteen opvalt is dat de Pagina 6 van 10

7 verslaggever om de alinea aan het woord is. Het eerste hoofdstuk nog niet, maar het tweede wel, het vierde, het zesde etc. In die alinea s wordt door de verslaggever onderzoek gedaan naar wat er gebeurd is op die avond in juli en waarom dat gebeurd is. De gebeurtenissen zie je door de ogen van de verslaggever en als lezer kun je ook de gedachten van de verslaggever opvangen. Hier wordt geschreven in de verleden tijd. In de oneven alinea s (de eerste, de derde en de negentiende) komt de verslaggever niet voor. Dit zijn de alinea s waarin Ferrie, Ron en rechercheur Hageman aan bod komen. In deze alinea s staat bijvoorbeeld wat er op de avond van de moord (iets ervoor en iets erna) gebeurt. Hier wordt geschreven in de tegenwoordige tijd. Ook staat hier het onderzoek van de politie, de ondervragingen van Ferrie en Ron en de rechtszaak. In het gehele boek wordt er in de hijvorm geschreven. Thema en motieven Het thema van dit boek was mij al snel duidelijk. Het thema is namelijk de zoektocht naar de stimulansen van twee jongens om een moord te plegen. Door interviews met Ferrie en Ron en ondervragingen van direct betrokken personen in het boek te stoppen, probeert Van Beijnum in de vorm van de verslaggever erachter te komen waarom Ferrie en Ron Klaas-Jan Hellendoorne vermoord hebben. Net zoals bij een detectiveserie of film zijn er ook in een detectiveroman een aantal motieven te vinden. Het eerste motief dat ik naar voren wil brengen is haat. Ik denk dat dit het duidelijkste motief is. Ron draagt Ferrie op Hellendoorne te vermoorden vanwege het motief haat. Ron haat Hellendoorne zo erg dat hij hem met plezier vermoordt (eigenlijk laat vermoorden). Een ander motief dat dan meteen naar boven komt is seks. Ron ziet op een videoband dat zijn moeder seks heeft met Hellendoorne. Nadat hij dat gezien heeft, is Ron alleen nog maar vastberadener Hellendoorne te vermoorden. De videoband is dus ook een motief. Doordat Ron die videoband ziet is hij in staat geworden Hellendoorne te vermoorden. In de rest van het verhaal komt dit motief terug in een iets andere vorm. Na de uitspraak van de rechter, als Ferrie en Ron terug worden gebracht naar de gevangenis, staat er in het boek dat Ferrie zichzelf als door een camera kon zien zitten. Ik denk dat Ferrie de hele geschiedenis als één grote film ziet. Vanaf de moord tot en met de rechtszaak beschouwt Ferrie alles als niet echt (Dat blijkt bijvoorbeeld uit de uitspraak van Cor Bode, Ferries vader. Hij vertelt de verslaggever dat Ferrie tegen hem had gezegd dat hij nog steeds uitkeek naar de vakantie die ze met z n tweeën zouden maken. Ferrie dacht dus dat de geplande vakantie gewoon op hetzelfde moment als dat gepland was door zou gaan). Pas op het moment dat Ferrie in de gevangenis zit, krijgt hij de spiegel voorgehouden (Dit is ook de reden dat het motief de spiegel slecht één keer voorkomt in het verhaal). De spiegel is dus ook nog een motief. Dan pas krijgt hij door dat het allemaal werkelijkheid is. Ferrie voelde geen haat jegens Hellendoorne. Hij was slechts hebzuchtig. Ron had Ferrie verteld dat hij alle camera s en televisietoestellen die bij Hellendoorne in zijn flat stonden zou krijgen. Ferrie kickte gewoon op dure spulletjes. Op het moment dat Ferrie ook in de gevangenis zit, realiseert hij zich ook dat hij die dure spulletjes nodig heeft. Doordat hij die niet heeft in de gevangenis, voelt hij zich rot. Ook is sensatiezucht een motief. Ferrie gaat met Ron mee, omdat hij voelt dat er iets spannends staat te gebeuren. Eenzaamheid speelt een rol bij meerdere personages. Ron voelt zich eenzaam omdat zijn moeder hem verlaten heeft (door Hellendoorne; Ron s haatgevoelens overspoelen de gevoelens van eenzaamheid), maar Pagina 7 van 10

8 het slaat toch vooral op Ferrie. Ferrie die zich heel zijn leven al eenzaam voelt; zijn moeder die hem op jonge leeftijd al in de steek laat (één van de weinige overeenkomsten tussen Ferrie en Ron; hun moeder heeft hen verlaten) en het feit dat Ferrie nooit echte vrienden heeft gehad. Hij gaat met Ron om in hem een echte vriend te vinden. Macht telt natuurlijk voor Klaas-Jan Hellendoorne. Hij leeft ervoor om mensen in zijn macht te hebben. Hij kiest een arm gezin uit (dat van Ron) en geeft hun allerlei cadeaus om hen in zijn macht te krijgen. Hij had hen zo in zijn macht dat Ron s moeder op een gegeven moment besluit bij haar familie weg te gaan. Hellendoorne probeert ook elke keer iets verder te gaan. Hij wilde met Ron s moeder op vakantie gaan en uiteindelijk wilde hij dat ze haar gezin zou verlaten. Stijl De tekst in het boek was makkelijk te begrijpen. Er zaten geen moeilijke woorden in het verhaal verwerkt en gelukkig ook geen vaktermen of iets dergelijks. Ik vind ook dat er een goede afwisseling zat tussen dialoog en gebeurtenis. Ook kwam er voldoende gedachte in het boek voor. Achtergrondinformatie over schrijver en werk Biografie Geboren: 1954 Genres: Roman, reportage, scenario Debuut: Over het IJ (1991, misdaadroman) Bijzonderheid: Groeide op in de Warmoesstraat in Amsterdam waar zijn moeder een café bezat. Daar zat hij uren onder het biljart en observeerde de klanten. Is scenarioschrijver van o.a. De Zwarte Meteoor (van Tom Egbers) en de verfilming van zijn eigen boek Dichter op de Zeedijk die ook op BulkBoek's Dag van de Literatuur te zien is. Ook is hij nu bezig met het scenario van De passievrucht (van Karel Glastra van Loon). Citaat:: 'Schrijnende dingen verwoorden op lichte toon, dat is voor mij de taak van de schrijver. Elders kan dat wel, in Nederland niet. Hier is men bang dat iets geen kunst kan zijn als het niet naar kunst ruikt. Pas de laatste paar jaar is de grens van de literatuur opgeschoven en hebben de critici geaccepteerd dat er een heel terrein is bijgekomen.' (NRC Handelsblad, ) Werk van Van Beijnum Van Beijnum schrijft nog niet zo lang dus zijn lijst van geschreven boeken is ook zeer kort. - Over het IJ (1991, roman) - Hier zijn leeuwen (1994, roman) - Dichter op de Zeedijk (1995, roman) - De ordening (1998, roman) - De oesters van Nam Kee (2000, roman) Secundaire literatuur over het boek Op internet en op literom heb ik wel gezocht, maar kon ik geen recensies vinden van dit werk van Pagina 8 van 10

9 Van Beijnum. Achterin de door mij gelezen Penta Pocket staan gelukkigerwijs twee recensies en die ga ik dus gebruiken voor dit gedeelte van dit werkstuk. Kroniek van een moord door Sjoerd de Jong uit NRC Handelsblad, 9 november 1991 In Cold Blood en Fatal Vision heb ik niet gelezen, maar ik vind wel dat De Jong gelijk heeft als hij zegt dat Van Beijnum oog voor detail en voor sfeer heeft. Allereerst voor detail. Van Beijnum is degene die de moordzaak eigenlijk oplost en daarbij heeft hij dus (in het boek in de vorm van de verslaggever) een groot oog voor detail. Ook voor sfeer heeft Van Beijnum duidelijk oog. Hij beschrijft de fabriek waar Ferrie werkt en tegelijkertijd het milieu waaruit Ferrie komt als grauw en grijs. Daarmee probeert hij ook de lezer ervan te overtuigen dat Ferrie eigenlijk geen schuld heeft aan de dood. Hij heeft gewoon een rotjeugd gehad en nog steeds heeft Ferrie een rotleven. De stukjes die eronder geschreven worden door De Jong doen mij even terugdenken aan het verhaal en nu pas zie ik daar eigenlijk de grap van in. Dat is dus weer een pluspunt voor Van Beijnum dat hij dat soort kleine zaken toch naar voren laat komen. Onder het kopje verwachting lees je dingen die waargebeurd zijn en in het verhaal ook duidelijk naar voren komen. Vooral het stukje met daarin Ferrie die zich erg stoer gedraagt in de gevangenis, kan ik mij nog goed herinneren. Dat is in mijn gedachten blijven hangen. Tenslotte vind ik het goed van De Jong dat hij Kees van Beijnum zo lang aan het woord laat in zijn reactie. Daarmee kun je als lezer van het boek ook eens achter de schermen kijken bij iemand die een prachtige roman heeft geschreven. Het kwaad in een Nederlands binnenhuisje door R. Ferdinandusse uit Vrij Nederland, 23 november 1991 Het eerste wat ik op papier wil zetten na het lezen van deze reactie is het feit dat Ferdinandusse de Telegraaf even op z n nummer wil zetten. Zij maken van de moord op Hellendoorne die slechts met één kogel vermoord was, dat Hellendoorne doorzeefd was met kogels. Dat vond ik zelf wel even grappig om te lezen en om hier te vermelden. In het begin van deze recensie vind ik de ondertoon negatief. Hij vindt de echt gebeurde moord te weinig om een boek over te schrijven. Het onderwerp is dus te simpel. Daar ben ik het gedeeltelijk mee eens. Het was inderdaad al snel duidelijk dat Ferrie en Ron de moordenaars waren, maar dat maakt het eigenlijk veel knapper van Van Beijnum om er dan toch nog een mijns inziens goede roman over te kunnen schrijven. Hij vertelt weinig over de moord zelf (daar is ook niet veel over te vertellen), maar gaat erg diep in op de beweegredenen wat dit verhaal tot meer maakt dan een simpele detectiveroman. Ook zegt Ferdinandusse dat Van Beijnum alias de verslaggever in de rechtszaak tekort schoot. Hij heeft bijvoorbeeld niet verteld waarom advocaat Bonger niet met genoeg op de proppen kwam. Ik kan me echter toch nog goed herinneren dat dit de eerste strafzaak van Bonger was. Hij wist nog niet eens wat de juiste procedure was. De vraag zou niet moeten zijn waarom Bonger tekort schoot, maar waarom Bonger aangesteld was. Pas in de conclusie kan ik voor het eerst iets positiefs vinden. Ferdinandusse zegt hier dat het een boeiend boek is over een simpele moord. Daarna vervalt hij weer in zijn negativiteit en zoals eerder uitgelegd ben ik het daar niet (geheel) mee eens. Onderzoeksopdracht Voor mijn onderzoeksopdracht ga ik onderzoek doen naar de namen van de hoofdpersonen uit dit Pagina 9 van 10

10 boek. De namen hebben namelijk allemaal betekenis volgens mij. Kijk maar naar de naam Frijlink. Als je die opsplitst wordt het frij link oftewel vrij link. Ron en Peter Frijlink zijn personages die vrij link zijn. Allebei zouden ze Hellendoorne wel kunnen schieten. Ron is zelf ook een kleine crimineel (tot aan deze moord natuurlijk). Hellendoorne valt ook te verklaren. Allereerst hel. Hellendoorne maakt het leven van de familie Frijlink namelijk tot een hel. Doorn valt te verklaren door de uitdrukking een doorn in het oog. Hellendoorne is namelijk een doorn in het oog van Peter en Ron Frijlink; ze hebben allebei een hekel aan hem. Tenslotte de naam Ferrie Bode. Ferrie is natuurlijk de brenger van de dood (van Klaas-Jan Hellendoorne). Ferre komt uit het Latijn en betekent brengen; de dood brengen in dit geval. Bode is gewoon Nederlands en slaat op de bode van de dood. Hij is als het ware Magere Hein die de levensdraad van Hellendoorne doorknipt. Pagina 10 van 10