Hotspotanalyse; de bijsluiter
|
|
- Saskia de Valk
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hotspotanalyse; de bijsluiter INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Bert Palsma STOWA
2 Gevallen van Hotspot gemeld Hotspot is niet gevaarlijk voor de volksgezondheid. Symptoom; verlies van focus en doelgerichtheid. Het doel is oppervlaktewaterkwaliteit verbeteren! Juiste maatregelen; - landelijke adviezen, - lokale invulling met lokale betrokkenen Medicatie beschikbaar Lees de bijsluiter!
3 Wat is de hotspotanalyse en waarvoor wordt dit middel gebruikt? Hotspotanalyse is een landelijke analyse van de relatieve bijdrage van de nederlandse RWZI s aan de concentraties medicijnresten in regionaal oppervlaktewater. gebaseerd op kentallen. Verspreiding van de medicijnresten in het regionale oppervlaktewatersysteem doorgerekend voor een gemiddeld droge zomer. Blauwe, groene en gele tabletten
4 Afleiding geneesmiddelenemissie per RWZI Emissie (RWZI) = emissie per inwoner * aantal inwoners 2 gram pppj. Afgeleid uit effluentmetingen (23 stoffen) bij RWZI s (Stowa, 2011) Aandeel ziekenhuizen en zorginstellingen is variabel, maar klein. Verwijderingspercentage RWZI s is variabel en is grootste bron van onzekerheid in de werkelijke emissie van een RWZI
5 Methode Hotspot analyse Bepalen emissie Modelleren van verspreiding o.b.v. metingen Maatlatten Drinkwater Concentratie bij lozingspunt Benedenstroomse invloed
6 Verspreiding geneesmiddelen in het milieu EMISSIE uit zuivering MODELBEREKENING LKM (landelijk KRWverkennermodel) woonwijken zorginstellingen 90% 6,5% 3,5% ziekenhuizen aanvoer geneesmiddelen vanuit buitenland 35% riolering rioolwaterzuiverings installaties overstorten oppervlaktewater(ecologie) drinkwater (zuivering) lekkende riolen grondwater
7 Concentratie bij lozingspunt 85% van bijdrage door 30% van rwzi s
8 Concentratieverhoging lozingspunt Vooral bij stromende beken In Zuid en Oost NL
9 Beinvloeding benedenstroomse waterkwaliteit
10 Beinvloeding benedenstroomse waterkwaliteit Grotere stilstaande wateren 83% van bijdrage door 20% van rwzi s
11 Resultaten drinkwaterbronnen Oppervlaktewater Oeverfiltraat Grondwater Belangrijke invloed vanuit buitenland(veel RWZI s) Invloed in Nederland verspreid over heel veel RWZI s Lokaal kan er een sterkererelatiezijn.
12 Resultaten drinkwaterbronnen
13 drinkwaterbronnen; Innamepunt Brakel in afgedamdemaas Concentraties in ugr/l 0,8 0,7 Nederland; 0,79 MAAS; 0,77 0,6 0,5 0,4 0,3 Vlaanderen; 0,06 Niers; 0,25 Roer; 0,38 0,2 0,1 0 Nederland Maas Vlaanderen Niers D Roer D
14 Landelijke hotspotanalyse 1.In beeld brengen van de RWZI s met de grootste invloed op medicijnen in oppervlaktewater. 2.Landelijk coherent beeld dat door alle waterschappen wordt onderschreven voor zowel het eigen beheersgebied als voor de andere gebieden. 3.faciliteren van een landelijke visie voor het nemen van maatregelen (o.a.) bij RWZI s.
15 WANNEER MAG U DIT MIDDEL NIET GEBRUIKEN OF MOET U ER EXTRA VOORZICHTIG MEE ZIJN? Hotspotis een landelijke analyse gebaseerd op kentallen. Doorgerekend voor een gemiddeld droge zomer. Er is geen maatstaf, geen grens! Wees extra voorzichtig Hotspotanalyse identificeert 114 rioolwaterzuiveringen als hotspot medicijnresten Wij hebben gemeten in het oppervlaktewater en het klopt niet!
16 0, 10, 50 of 150 hotspots? 0, 10, 50 of 150 hotspots?
17 Niet alleen donkerblauwe pillen! Variatie en onzekerheden in zuiveringsrendement. Ambitie of doelen voor het lokale oppervlaktewater Status en mogelijkheden van het oppervlaktewater (ESF); stroomprofiel, nutrienten, zuurstof, andere microverontreinigingen, NH 4 + Status en mogelijkheden op de lokale RWZI Kijk ook naar de lichtblauwe en groene pillen.
18 Rendement RWZI A10BA02 - M etf ormine B01AC07 - Dipyridamol C01BB01 - Lidocaï ne n = 7 C03AB02 - Bezafibraat n = 5 C07AA07 - Sotalol C07AB02 - M etoprolol n = 7 C10AB02 - Bezafibraat n = 5 C10AB04 - Gemfibrozil J01EA01 - Trimet hoprim n = 6 J01EC01 - Sulfamethoxazol J01FA10 - Azit romycine n = 3 n = 5 L01AA01 - Cyclof osfamide n = 1 Actieve stof M 01AB05 - Diclof enac M 01AE01 - Ibuprof en M 01AE02 - Naproxen
19 M 01AE03 - Ketoprof en Rendement RWZI N02BB01 - Fenazon N02BB01 - Fenazon N03AA03 - Primidon n = 2 n = 5 n = 1 N03AF01 - Carbamazepine N03AX12 - Gabapent ine N03AX14 - Levetiracet am N05AD05 - Pipamperon n = 6 N05AH02 - Clozapine n = 6 N05AH04 - Quetiapine n = 7 N05AN01 - Lit hium n = 1 N05BA04 - Oxazepam V08AA05 - Joxit alaminezuur n = 1 V08AB10 - Jomeprol n = Verwijderingspercentage RWZI (%)
Geneesmiddelen in de afvalwaterketen
Geneesmiddelen in de afvalwaterketen Barry Pieters Grontmij B.V., Team Ecologie, Amsterdam Barry.Pieters@grontmij.nl 1 Geneesmiddelen in milieu: veel aandacht 2 Geneesmiddelen in Nederland Grote diversiteit:
Nadere informatieGeneesmiddelen. Kwantificering emissies naar water. Bijeenkomst 25 november 2013, Erembodegem. Barry Pieters
Geneesmiddelen Kwantificering emissies naar water Bijeenkomst 25 november 2013, Erembodegem Grontmij: Lideke Vergouwen Barry Pieters Inhoud Vergelijking Nederland en Vlaanderen Vergelijking Vlaamse meetgegevens
Nadere informatieINVENTARISATIE VAN EMISSIE VAN GENEESMIDDELEN ZORG DEEL C. EINDRAPPORTAGE RAPPORT
INVENTARISATIE VAN EMISSIE VAN GENEESMIDDELEN UIT Fina ZORGINSTELLINGEN l re port ZORG DEEL C. EINDRAPPORTAGE RAPPORT 2011 02 ZORG Inventarisatie van emissie van geneesmiddelen uit zorginstellingen rapport
Nadere informatieOnderzoek O3GAC. Symposium medicijnresten in afvalwater. Manon Bechger Waternet 19 januari 2018
Onderzoek O3GAC Symposium medicijnresten in afvalwater Manon Bechger Waternet 19 januari 2018 Inhoud O3GAC Aanleiding O3GAC onderzoek Het O3-STEP filter Waarom een O3-STEP filter? Inhoud project O3GAC
Nadere informatieGGZ Instelling Waterschap Vallei en Eem
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen GGZ Instelling Waterschap Vallei en Eem rapport 2011 W01H ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen Deel B. metingen Casestudie.
Nadere informatieGeneesmiddelen in het Utrechtse milieu. Janco van Gelderen (Provincie Utrecht) Marc Vissers (SWECO)
Geneesmiddelen in het Utrechtse milieu Janco van Gelderen (Provincie Utrecht) Marc Vissers (SWECO) Welkom & Wie zit er in de zaal? Wie zijn wij: Janco van Gelderen, projectleider provincie Utrecht Marc
Nadere informatieVerpleeghuis Waterschap Aa en Maas
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen Verpleeghuis Waterschap Aa en Maas rapport 2011 W01A ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen Deel B. metingen Casestudie.
Nadere informatieVerpleeghuis Waterschap Scheldestromen
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen Verpleeghuis Waterschap Scheldestromen rapport 2011 W01G ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen Deel B. metingen Casestudie.
Nadere informatieGeneesmiddelen en waterkwaliteit. Caroline Moermond Els Smit Robin van Leerdam Monique van der Aa Mark Montforts
Geneesmiddelen en waterkwaliteit Caroline Moermond Els Smit Robin van Leerdam Monique van der Aa Mark Montforts Geneesmiddelen zijn waardevol voor de volksgezondheid maar de resten van geneesmiddelen kunnen
Nadere informatieGGZ Instelling Waterschap De Dommel
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen GGZ Instelling Waterschap De Dommel rapport 2011 W01C ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen Deel B. metingen Casestudie.
Nadere informatieF ina l re p ort ZORG. Deel B. metingen. Instelling voor verstandelijk gehandicapten Waterschap Brabantse Delta 2011 W01B. rapport
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen Instelling voor verstandelijk gehandicapten Waterschap Brabantse Delta rapport 2011 W01B ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen
Nadere informatieVerpleeg- en verzorgingshuis Waterschap Roer en Overmaas
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen Verpleeg- en verzorgingshuis Waterschap Roer en Overmaas rapport 2011 W01F ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen Deel
Nadere informatieVerwijdering van geneesmiddelen door RWZI s in de provincie Utrecht
Verwijdering van geneesmiddelen door RWZI s in de provincie Utrecht Marc Vissers (Sweco), Janco van Gelderen (provincie Utrecht) De Utrechtse waterkwaliteitsbeheerders hebben de influentconcentraties,
Nadere informatieVerpleeg- en verzorgingshuis Waterschap Hunze en Aa s
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen Verpleeg- en verzorgingshuis Waterschap Hunze en Aa s rapport 2011 W01D ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen Deel B.
Nadere informatieZeeuwse situatie emissie geneesmiddelen
Samenwerking in de afvalwaterketen Themagroep medicijnresten en hormoonverstorende stoffen Zeeuwse situatie emissie geneesmiddelen Een inschatting van de milieurisico s voor het oppervlaktewater Datum
Nadere informatieF ina l re p ort ZORG. Deel B. metingen. Instelling voor lichamelijk gehandicapten Waterschap Rivierenland 2011 W01E
F ina l re p ort ZORG Deel B. metingen Instelling voor lichamelijk gehandicapten Waterschap Rivierenland rapport 2011 W01E ZORG Zoeken naar Oplossingen voor Reductie van Geneesmiddelen uit zorginstellingen
Nadere informatie1-STEP filter rwzi Horstermeer
1-STEP filter rwzi Horstermeer Eén jaar ervaring Manon Bechger Waternet 21 November 2013 Openingssymposium 1-STEP Een nieuwe generatie effluent Inhoud Aanleiding bouw 1-STEP op Horstermeer Wat is 1-STEP?
Nadere informatieExtra zuiveren? Strategie Vechtstromen. René Nij Bijvank 22 maart 2018
Extra zuiveren? Strategie Vechtstromen René Nij Bijvank 22 maart 2018 Concentratie bij lozingspunt Vechtstromen staat er gekleurd op. Eerst: inzoomen Verspreiding per RWZI Voorbeeld: Enschede Voorbeeld:
Nadere informatieEvaluatie van het project. Milieubewust medicijnen voorschrijven door huisartsen in Meppel
Evaluatie van het project Milieubewust medicijnen voorschrijven door huisartsen in Meppel Geschreven door Datum 25 april 2017 Revisidatum versie Definitief documentnaam Afdeling Strategie en Beleid bestemd
Nadere informatieHOTSPOTS GENEESMIDDELEN IN FRYSLÂN MET BEHULP VAN WATERKWALITEITSMODELLEN
HOTSPOTS GENEESMIDDELEN IN FRYSLÂN MET BEHULP VAN WATERKWALITEITSMODELLEN WETTERSKIP FRYSLÂN 30 juli 2015 078574996:0.2 - Definitief C01021.200938.0100 Inhoud Samenvatting... 3 1 Inleiding... 5 2 Uitgevoerde
Nadere informatieLANDELIJKE HOTSPOTANALYSE GENEESMIDDELEN RWZI S
LANDELIJKE HOTSPOTANALYSE GENEESMIDDELEN RWZI S RAPPORT 2017 42 LANDELIJKE HOTSPOTANALYSE GENEESMIDDELEN RWZI S RAPPORT 2017 42 ISBN 978.90.5773.766.4 stowa@stowa.nl www.stowa.nl TEL 033 460 32 00 Stationsplein
Nadere informatieGeneesmiddelen: kwantificering emissies naar oppervlaktewater
Geneesmiddelen: kwantificering emissies naar oppervlaktewater Werkdocument: schatting emissies geneesmiddelen Vlaanderen voor het Weiss-model Definitief In opdracht van: Vlaamse MilieuMaatschappij Dienst
Nadere informatie> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieMicroverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld
Microverontreinigingen in RWA Jeroen Langeveld Ketenaanpak medicijnresten Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Ibuprofen Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Carbamazepine
Nadere informatieResultaten van de analyses van medicijnen in afvalwater
Resultaten van de analyses van medicijnen in afvalwater Jurgen Meirlaen, Afdeling rapportering water Studiedag geneesmiddelen in water 25 november 2013 VMM, Aalst Overzicht Inleiding Opzet van het onderzoek
Nadere informatieMedicijnen in de waterketen
Vlaanderen is milieu Medicijnen in de waterketen Resultaten verkennend onderzoek in de periode 2014-2016 VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Medicijnen in de waterketen. Resultaten
Nadere informatieECOLOGISCHE EFFECTMETINGEN IN OPPERVLAKTEWATER
ECOLOGISCHE EFFECTMETINGEN IN OPPERVLAKTEWATER Medicijnenresten uit Drents water 22 maart 2018 Arjan Verhoeff Beleidsadviseur waterkwaliteit Waterschap Drents Overijsselse Delta Wat komt aan bod? 1. Wat
Nadere informatieTerugdringen van geneesmiddelen in de watercyclus van Limburg
Terugdringen van geneesmiddelen in de watercyclus van Limburg Jan Hofman, Harry Tolkamp, Thomas ter Laak, Hans Huiting, Roberta Hofman-Caris, KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein; Peter van Diepenbeek,
Nadere informatieInformatie over GenX van waterbedrijven Evides en Dunea
Informatie over GenX van waterbedrijven Evides en Dunea Van de site van Evides: In de media: PFOA en GenX Diverse media berichtten over de kwaliteit van het drinkwater in relatie tot de stoffen GenX en
Nadere informatieMEDICIJNEN IN WATER EEN STAND VAN ZAKEN VAN DE KENNIS IN VLAANDEREN. Aalst, 25 November 2013
MEDICIJNEN IN WATER EEN STAND VAN ZAKEN VAN DE KENNIS IN VLAANDEREN Aalst, 25 November 2013 Actie 7 LIFE+ 08 ENV-B-042 WEISS http://weiss.vmm.be weiss@vmm.be 09:30 Welkom en situering binnen WEISS Life+
Nadere informatieRapport. Interpretatie metingen influent en effluent RWZI s. Meetronde geneesmiddelen RWZI s en regionaal water provincie Utrecht 2017.
Rapport Projectnummer: 6500978000 Referentienummer: Referentienummer Datum: 7-05-08 Interpretatie metingen influent en effluent RWZI s Meetronde geneesmiddelen RWZI s en regionaal water provincie Utrecht
Nadere informatieWat er niet in komt, hoeft er ook niet uit! V 3
Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit! V 3 Inhoud presentatie Waar gaat t om? Landelijke ketenaanpak Regionale aanpak Wat doet WSVV al? Wat staat er op stapel in 2017 en verder? Waterketen Watersysteem
Nadere informatieImpact van rwzi s op geneesmiddelconcentra5es in kwetsbaar oppervlaktewater
Impact van rwzi s op geneesmiddelconcentra5es in kwetsbaar oppervlaktewater Lieke Coppens (KWR; Copernicus Ins4tuut Universiteit Utrecht), Jos van Gils (Deltares), Thomas ter Laak (KWR; Wageningen Universiteit),
Nadere informatieNieuwe sanitatie. Conventionele sanitatie is geweldig. Of misschien?. Hoe kun je dat anders aanpakken? Waarom dan toch nieuwe sanitatie?
Nieuwe sanitatie Bert Palsma STOWA 14-10-2015 Conventionele sanitatie is geweldig Drinkwater; 125 l/p/dag 200 /jr Riolering 195/ jr RWZI 175/ jr 575,- / huishouden /jr 1 toilet spoeling (5 l) ~ 0,025 1
Nadere informatieNieuwe stoffen. in ons water. Wat weten we ervan? Wat moeten we ermee? Wat doen we ermee? 2009
Nieuwe stoffen in ons water Wat weten we ervan? Wat moeten we ermee? Wat doen we ermee? 2009 07 Perceptie belangrijker dan risicoberekening Prozac bij de vis Hormonen in water nachtmerrie voor natuur
Nadere informatieKerntaak/plandoel: Kerntaak 1 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer/plandoel 4 Schoon en voldoende water en veilig tegen overstroming
STATENBRIEF Onderwerp: Resultaten monitoring grondwaterkwaliteit 2015 Portefeuillehouder: Josan Meijers Kerntaak/plandoel: Kerntaak 1 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer/plandoel 4 Schoon en
Nadere informatieSamenwerking voor een betere waterkwaliteit
Dossier Medicijnresten uit water Ontwikkeling Toelating Fabrikage Distributie/ Opslag Voorschrijven Afleveren Gebruik Afval Zuivering Riool Zuivering Drinkwater wijze van toediening, dosering Overstort
Nadere informatieEmissies van (nieuwe) stoffen naar oppervlaktewater
Emissies van (nieuwe) stoffen naar oppervlaktewater Gevolgen voor de drinkwatervoorziening André Bannink @BanninkAndre 21 maart 2013 Emissiesymposium 1 Inhoud Referentiekader van RIWA Definitie nieuwe
Nadere informatieVOORSTEL. Documentnummer Programma Waterketen Projectnummer. Afdeling Planvorming Bijlage(n) 1 Onderwerp Beleidskader nieuwe stoffen
Aan algemeen bestuur 18 februari 2015 VOORSTEL Datum 6 januari 2015 Portefeuillehouder B.J. van Vreeswijk Documentnummer 661410 Programma Waterketen Projectnummer Afdeling Planvorming Bijlage(n) 1 1. Voorstel
Nadere informatieZuivering van stedelijk afvalwater: zware metalen,
Indicator 22 juni 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen dertig jaar is voor
Nadere informatieWateraanvoer van Waal naar Maas: gunstig voor de waterkwaliteit?
Wateraanvoer van Waal naar Maas: gunstig voor de waterkwaliteit? Rosa Sjerps (KWR Watercycle Research Institute), Wim Werkman (Rijkswaterstaat), Harry Römgens (RIWA Maas), Gertjan Zwolsman (KWR Watercycle
Nadere informatieSpeedisk-GCMS analyse van musken in oppervlaktewater
nummer 2 maart 2009 In het voorjaar van 2006 is door de waterschappen het netwerk monitoring nieuwe stoffen opgericht. STOWA heeft de coördinatie van dit netwerk op zich genomen. Onder nieuwe stoffen wordt
Nadere informatieHOTSPOTANALYSE GENEESMIDDELEN
METHODIEK VOOR WATERBEHEERDERS OM Fina RWZI S l rete port PRIORITEREN HOTSPOTANALYSE GENEESMIDDELEN RAPPORT 2015 32 Hotspotanalyse geneesmiddelen Methodiek voor waterbeheerders om rwzi s te prioriteren
Nadere informatieNadere regionale hotspotanalyse in het Maasstroomgebied
SMWK-1801 Nadere regionale hotspotanalyse in het Maasstroomgebied Met kosten-batenanalyse bij toepassing van PACAS Inhoudsopgave 1 Schone Maaswaterketen... 3 1.1 Achtergronden... 3 1.1.1 Schone Maaswaterketen...3
Nadere informatieStroomgebiedsafstemming Rijnwest. ER in combinatie met meetgegevens
Stroomgebiedsafstemming Rijnwest ER in combinatie met meetgegevens Stroomgebiedsafstemming Rijn-West 2 Opdrachtgever: Rijn West Begeleidingsgroep / beoordelingsgroep: Provincies, RAO, KRW-Kernteam Rijn
Nadere informatieThomas ter Laak, Stefan Kools, Julian Starink , Amersfoort. Quickscan. Diergeneesmiddelen in de. waterketen
Thomas ter Laak, Stefan Kools, Julian Starink 6-4-2017, Amersfoort 1 Quickscan Diergeneesmiddelen in de waterketen Bridging science to practice 2 Diergeneesmiddelengebruik Veestapel: 4.000.000 koeien 12.000.000
Nadere informatieLuchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest
Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Overzicht presentatie Luchtkwaliteit getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van stikstofdioxide en fijn stof De nieuwste
Nadere informatieNieuwe sanitatie in Nederland. Bert Palsma
Nieuwe sanitatie in Nederland Bert Palsma Conventioneel is fantastisch! Drinkwater; 125 l/p/dag 180 /jr Riolering 125/ jr RWZI 135/ jr 440,- / huishouden /jr 1 toilet spoeling (5 l) ~ 0,025 1 toilet spoeling
Nadere informatieSlimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem Gaat u mee op reis? ALV BPG 11 november 2016
Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem Gaat u mee op reis? ALV BPG 11 november 2016 Wateroverlast juni 2016 Van onttrekkingsverbod op 19 mei naar wateroverlast en waterkwaliteitsproblemen
Nadere informatieVerslag bijeenkomst medicijnresten uit water 10 maart 2016
We starten de dag met het teruggeven van de resultaten uit de interviews Vitens en Vallei en Veluwe hebben gesproken met deskundigen, beleidsmakers en bestuurders om meer zicht te krijgen op het probleem,
Nadere informatieWorkshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs
Workshop Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Programma Welkom en opening Introductie mestverwerking MVI s Achtergronddocument:
Nadere informatieQuick scan geneesmiddelen Provincie Gelderland
Quick scan geneesmiddelen Provincie Gelderland Grond- en oppervlaktewaterkwaliteit geneesmiddelen Definitief Provincie Gelderland Grontmij Nederland B.V. De Bilt, 11 september 2014, revisie D1 Verantwoording
Nadere informatieWat zit er in ons afvalwater? WATSON. geeft het antwoord!
Wat zit er in ons afvalwater? WATSON geeft het antwoord! Wat zit er in ons afvalwater? WATSON geeft het antwoord! Inhoudsopgave. Inleiding 4. Weten begint met meten 5. Wat is de Watson database? 5. De
Nadere informatieThemabijeenkomst Innovatie 8 november 2012
Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN Hans Korving Witteveen+Bos Waar gaan we het over hebben? Motivatie Context Aanpak Zelf aan de slag Uitwerking grondslag
Nadere informatieRIVM rapport 703719016/2007. Geneesmiddelen in drinkwater en drinkwaterbronnnen Resultaten van het meetprogramma 2005/2006
RIVM rapport 703719016/2007 Geneesmiddelen in drinkwater en drinkwaterbronnnen Resultaten van het meetprogramma 2005/2006 J.F.M. Versteegh, N.G.F.M. van der Aa, E. Dijkman Contact: Ans Versteegh Centrum
Nadere informatieEffect van klimaatverandering en vergrijzing op waterkwaliteit en drinkwaterfunctie van Maas en Rijn
Effect van klimaatverandering en vergrijzing op waterkwaliteit en drinkwaterfunctie van Maas en Rijn Rosa Sjerps (KWR Watercycle Research Institute), Thomas ter Laak (KWR Watercycle Research Institute,
Nadere informatieOnderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen. Cora Uijterlinde - STOWA
Onderzoeksprogramma microverontreinigingen afvalwater en aanpak medicijnresten bij waterschappen Cora Uijterlinde - STOWA Microverontreinigingen Contaminants of emerging concern (CEC s) Bestrijdingsmiddelen
Nadere informatieWeg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater
Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater Nederland is een land van water. Met veel beken, sloten en rivieren. Het water dat door deze beken, sloten en rivieren stroomt noemen we
Nadere informatieNa de ontdekking van het bestrijdingsmiddel bentazon
Stand van zaken Geneesmiddelen in de watercyclus Jan Peter van der Hoek, Jacques van Alphen, Reinoutje Kaas en Ron van der Oost In oppervlaktewater, grondwater en drinkwater worden genees- en röntgencontrastmiddelen
Nadere informatieDelta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater. Emissiesymposium 6 april 2017
Delta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater Emissiesymposium 6 april 2017 1 Ministerie van 11 april Infrastructuur 2017 en Milieu Waarom een Delta-aanpak? Waterkwaliteit is verbeterd, maar nog niet voldoende
Nadere informatieJaarverslag Water 2015
Vlaanderen is milieu Jaarverslag Water 2015 VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be \\\\\\ JAARVERSLAG WATER 2015 \\\\\ DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Jaarverslag water 2015 Samenstellers Afdeling Rapportering
Nadere informatieProgramma Water en klimaatveranderingen
Programma Water en klimaatveranderingen Ger Renkens / Luuk Postmes 7 juni 2016 Doel Beschermen van de volksgezondheid en het milieu en het leveren van een bijdrage aan het in stand houden en verbeteren
Nadere informatieOnderzoek gezondheidsrisico s. stof rond Schiphol. Module 1 Resultaten meetcampagne. Subtitle. April 2018
Onderzoek gezondheidsrisico s ultrafijn stof rond Schiphol Module 1 Resultaten meetcampagne taxiënde zhrhrwh45e vliegtuigen April 2018 Subtitle Campagne taxiënde vliegtuigen Doel: Onderzoek nut en noodzaak
Nadere informatieAntwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. B. Canton (PvdD) (d.d. 14 augustus 2017) Nummer Onderwerp Drinkwaterkwaliteit Zuid-Holland
van Gedeputeerde Staten op vragen van B. Canton (PvdD) (d.d. 14 augustus 2017) Nummer 3319 Onderwerp Drinkwaterkwaliteit Zuid-Holland Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller In 2016
Nadere informatieBert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011
Ammonium in de Emissieregistratie?! Natuurlijke processen, antropogene bronnen en emissies in de ER Bert Bellert, Waterdienst Ammonium als stof ook in ER??: In kader welke prioritaire stoffen, probleemstoffen,
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20906 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieStandpunt Nieuwe Sanitatie
Standpunt Nieuwe Sanitatie Vastgesteld door het college van dijkgraaf en hoogheemraden op 12 juni 2012. Inleiding Over de manier van inzameling- en zuivering van huishoudelijk afvalwater ontstaan nieuwe
Nadere informatieSamenwerken aan schoner water in het Maasstroomgebied
SMWK-1803 Samenwerken aan schoner water in het Maasstroomgebied Resultaten op hoofdlijnen van onderzoek naar verwijdering microverontreinigingen met poederkool (PACAS) en regionale hotspotanalyse medicijnresten
Nadere informatieVraag 1 Wat is uw reactie op de berichten in het Algemeen Dagblad over het aantreffen van GenX in drinkwater op meerdere locaties?
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieDoorwerking resultaten uit Kallisto project. Ger Renkens gemeente Eindhoven
Doorwerking resultaten uit Kallisto project Ger Renkens gemeente Eindhoven Doelstelling is het formuleren van een gezamenlijk (11 partijen) maatregelenpakket om de doelen van de Kader Richtlijn Water te
Nadere informatieNieuwe stoffen, nieuwe wetten?
Nieuwe stoffen, nieuwe wetten? Ontwikkelingen lozingsbeleid industrie Roy Tummers, 6 april 2017 Kommer en kwel? PBL: waterkwaliteit sinds 1980 significant verbeterd Kwaliteit oppervlaktewater voldoende
Nadere informatiesamenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL
samenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL Samenvatting van de Atlas van de Waterkwaliteit De zorg voor de waterkwaliteit is in de lange geschiedenis van de waterschappen
Nadere informatieNieuwe stoffen in het milieu: probleem of niet?
Nieuwe stoffen in het milieu: probleem of niet? Workshop Geneesmiddelen en metabolieten in oppervlaktewater KWR, Nieuwegein, 7 december 2012 Anja Derksen (AD eco advies) " Input voor discussie Literatuurstudie
Nadere informatieVlaanderen is milieu. Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ.
Vlaanderen is milieu Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Jaarverslag water 2016 Samenstellers Afdeling Rapportering Water, VMM Inhoud
Nadere informatieREDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI
REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI Hans Korving Witteveen+Bos WAARSCHUWING Deze presentatie kan verrassende resultaten bevatten Waar gaan we het over hebben? Wat is de achtergrond? Historie en toekomst
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Hoe is de kwaliteit van het drinkwater in Nederland? Drinken van voldoende water is belangrijk voor je gezondheid. Nou hoor je altijd om je heen dat Nederland het schoonste drinkwater van de wereld heeft,
Nadere informatieWaterWerkplaatsen. Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem. WaterWerkplaats voor bestuurders 1 november 2016
WaterWerkplaatsen Slimme oplossingen voor een klimaatrobuuster watersysteem WaterWerkplaats voor bestuurders 1 november 2016 Programma vandaag Deel 1: bijpraten (tot 16.30 uur) opening (Sander Groenen)
Nadere informatieHoe groen zijn uw evenementen?
Even voorstellen... GMB introduceert SaNiPhos : Europa s eerste urineverwerkingsfabriek voor het verwerken en winnen van nuttige meststoffen uit urine. Terugwinning van fosfaat en stikstof uit urine levert
Nadere informatieDuurzame watersystemen
TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE Maar water kost toch niets? Waterverbruik en klimaatverandering Infrastructuur Drinkwater Afvalwater Hemelwater Waterverbruik en klimaatverandering Drinkwater
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering,
Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2016 Indicator 1 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met
Nadere informatieActieprogramma aanpak medicijnresten uit water wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit
Actieprogramma aanpak medicijnresten uit water 2016-2020 wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit 1 Inhoud 1. Aanleiding... 3 2. Achtergrond... 4 3. Uitgangspunten en scope... 7 Uitgangspunten... 7 Scope...
Nadere informatieWaarvoor wordt GenX toegepast? Er is een aantal toepassingen bekend waarbij GenX kan vrijkomen in het milieu. Denk bijvoorbeeld aan:
LAATSTE UPDATE: DINSDAG 17 JULI 2018 Over GenX en PFOA Wat is GenX? GenX is een fluorhoudende stof die gebruikt wordt bij de productie van teflonlagen die onder meer in anti aanbakpannen zitten. GenX is
Nadere informatieMedicijnresten in water: geslachtsverandering bij vissen, maar heeft het ook invloed op de mens? Geneesmiddelen en ecologie
Disclosure belangen spreker Medicijnresten in water: geslachtsverandering bij vissen, maar heeft het ook invloed op de mens? (potentiële) belangenverstrengeling Geen Caroline Moermond, RIVM Met dank aan
Nadere informatieKRW-verkenner in gebruik
KRW-verkenner in gebruik 4 praktijkvoorbeelden Johan Bode Gis-analist /medewerker onderzoek Waterschap Peel en Maasvallei Inhoud Wat is de KRW-verkenner? Inhoud KRW-verkenner Gebiedsdatabase Kennisdatabase
Nadere informatieSamenvatting van: Effecten van het Lozingenbesluit Open Teelt en Veehouderij (LOTV) op de waterkwaliteit.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling/RIZA Samenvatting van: Effecten van het Lozingenbesluit
Nadere informatiegrondstof? Afvalwater als Energie winnen uit afvalwater Verwijderen van medicijnen en hergebruik van meststoffen Veel mogelijkheden
Afvalwater als grondstof? Energie winnen uit afvalwater Om energie uit afvalwater te winnen wordt het water van het toilet, eventueel gemengd met groente en fruitafval, vergist. Daarvoor worden een vacuümsysteem,
Nadere informatieOptimalisatie peilbeheer St.Anthonis-Boxmeer. Streekbijeenkomst augustus 2018
Optimalisatie peilbeheer St.Anthonis-Boxmeer Streekbijeenkomst augustus 2018 Optimalisatie peilbeheer St.Anthonis-Boxmeer Agenda Welkom en introductie Verwachtingen Toelichting proces Thema wateraanvoer
Nadere informatieGrondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken
Grondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken Resultaten WAHYD Hoe zit het in elkaar: afkijken bij Noord-Brabant In het onderzoeksproject WAHYD (Waterkwaliteit op basis van Afkomst en HYDrologische systeemanalyse)
Nadere informatiejaarverslag Water 2014
Vlaanderen is milieu jaarverslag Water 2014 Vlaamse MilieuMaatschappij www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Jaarverslag water 2014 Samenstellers Afdeling Rapportering Water, VMM Inhoud Dit rapport geeft
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG. Datum 25 juni 2013 Betreft Geneesmiddelen in drinkwater en milieu
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen
Nadere informatieWater in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen
Water in Eindhoven Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans 28 september 2010 Aanleiding voor de stedelijke wateropgaven Maatregelen Effecten van maatregelen Omgaan met nieuwe extremen 1835 1921 2004
Nadere informatieEnergie uit afvalwater
Energie uit afvalwater Energie uit afvalwater Warm afvalwater verliest een groot deel van zijn warmte in de afvoer en het riool. Als we deze warmte weten terug te winnen, biedt dat grote mogelijkheden
Nadere informatieWerkblad voor de leerling
Werkblad voor de leerling werken aan zuiver water 1. Kies het juiste antwoord Water uit een gemengd rioolstelsel dat op de RWZI wordt verwerkt is: 1. regenwater 2. huishoudelijk afvalwater 3. een mengsel
Nadere informatieData Science bij Waterschap De Dommel
Data Science bij Waterschap De Dommel High Tech meets Data Science, 9 februari 2017 Stefan Weijers Procesmanager Beleid en Innovatie Overzicht Intro Waterschap De Dommel Toepassingen data science Visie
Nadere informatieForum relinen 2014. "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Huidige situatie. Opbouw. Visitatiecommissie.
Forum Relinen & Rioolbeheer 2014 Datum: 20 november 2014 in Hotel Vianen Organisatie: Stichting Kenniscentrum Rioolrenovaties "Renoveren als instrument voor verbeteren doelmatigheid" Wat is doelmatigheid?
Nadere informatieVerbetering schatting effluentvrachten
Verbetering schatting effluentvrachten Dick Bakker, Nanette van Duijnhoven (Deltares) Rob Berbee (RWS WD) Barry Pieters, Mattijs Hehenkamp (Grontmij) 1 Introductie Voor V&W voert Deltares onderzoeksprogramma
Nadere informatie1 Terug naar ons OERwater Jeanne Roefs.. Terug naar ons OERwater
1 Terug naar ons OERwater Jeanne Roefs. Terug naar ons OERwater 2 Terug naar ons OERwater Jeanne Roefs Wat is er met ons OERwater gebeurd? De natuur heeft ons gedurende vele duizenden jaren van onbelast,
Nadere informatie