Bert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011
|
|
- Willem Koning
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ammonium in de Emissieregistratie?! Natuurlijke processen, antropogene bronnen en emissies in de ER Bert Bellert, Waterdienst Ammonium als stof ook in ER??: In kader welke prioritaire stoffen, probleemstoffen, aandachtstoffen ook in ER Belang voor bereiken doelen beleid Belang voor gezamenlijk maatregelen nemen Vergelijk positie N-totaal en ammonium in ER 2 Ammonium in de ER? 1
2 Ammonium in beeld? Belangrijke aspecten: Rol in natuurlijke cyclus Routes, antropogene en natuurlijke bronnen Regionale verschillen op grote en kleine schaal Seizoensfluctuaties Betrouwbaar ammonium meten mogelijk Normoverschrijdingen Belastingen in beeld Moeten emissies ammonium ook in ER? 3 Ammonium in de ER? Natuurlijke processen Ammonium onderdeel van natuurlijk metabolisme in stikstofcyclus Bij afbraak worden eiwitten omgezet via ureum naar ammonium Ammonium wordt via nitrificatie omgezet naar nitriet en nitraat Omzetting door bacterien is o.a. afhankelijk van temperatuur, ph en zuurstof Ammonium is in evenwichtsrelatie met ammoniak Evenwicht is afhankelijk van ph en temperatuur. Bij hoge ph en hoge temperatuur ligt evenwicht bij ammoniak 4 Ammonium in de ER? 2
3 Voorbeeld: historische rol in ecosysteem IJsselmeer In IJsselmeer in jaren 60 hoge ph > 9 en lage zuurstofgehalten Aanvoer stikstof, o.a. ammonium, via Rijn en IJssel In IJsselmeer wordt omzetting (nitrificatie) naar nitriet en nitraat geremd Bij hoge PH en hoge temperatuur is ammonium vooral aanwezig als ammoniak Kans op ammoniakvergiftiging neemt toe 5 Ammonium in de ER? Seizoensfluctuaties: een beeld van natuurlijke processen Omzettingsprocessen in natuur zijn vooral afhankelijk van temperatuur, zuurstofgehalte, ph en lichtregime. In winter is nitrificatie laag door lagere temperatuur en weinig licht: concentraties ammonium zijn dan relatief hoog + evenwicht ammonium/ammoniak ligt bij ammonium In zomer is nitrificatie hoog door hogere temperatuur, veel licht: concentraties ammonium nemen sterk af + evenwicht ammonium/ammoniak ligt bij ammoniak 6 Ammonium in de ER? 3
4 Ammonium meten: wat wordt gemeten in water? Ammonium wordt indirect gemeten uit ammoniak en ammonium met correctie ph en temp. In monitoringsprogramma RWS voor KRW zijn maandelijks metingen van stikstof(verbindingen) met o.a.: Ammonium En verder N-kj = ammonium + organische stikstof N-totaal (zoet) = nitraat + nitriet + N-kj DIN (zout)= ammonium + nitraat + nitriet 7 Ammonium in de ER? Normen ammonium en toetsing Ammonium is stof die valt onder overige relevante stoffen met normen in BKMW voor JGM (0,303 mg/l) en MAC (0.608 mg/l) (Helpdesk Water) Deze normen gelden bij ph van 7,7 en temperatuur van 15 celsius Bij toetsing ammonium aan norm wordt er gecorrigeerd voor ph en temperatuur 8 Ammonium in de ER? 4
5 Ammonium is normoverschrijdend Ammonium is parameter (stof) die valt onder overige relevante stoffen met normen in BKMW voor JGM (0,304 mg/l) en MAC (0.608 mg/l) (Helpdesk Water) In SGBP (2009) wordt in toetsing voor alle KRW-waterlichamen aangegeven dat ammonium normoverschrijdend is in bijna alle stroomgebieden met % van aantalen KRW-waterlichamen: - Maas: 26 50% - Rijn: 25-50% - Schelde: 2-5% - Eems: geen probleemstof Ammonium naast N-totaal de meest aanwezige probleemstof 9 Ammonium in de ER? Ammonium is normoverschrijdend Voor RWS geeft haar tussentijdse toetsing 2009 en 2010 normoverschrijding JGM en in mindere mate MAC op meerdere meetlocaties waterlichamen Normoverschrijding voor RWS op locaties in zoete- en overgangswateren zoals Genemuiden, Sas van Gent, Schaar van Ouden Doel, Ijmuiden km 2,Eijsden ponton en Eemmeerdijk km Ammonium in de ER? 5
6 Normoverschrijding: Toestand RWS 2010 Ijsselmeer 11 Ammonium in de ER? Normtoetsing KRW RWS meetjaar Ammonium in de ER? 6
7 Seizoensfluctuaties zijn overal zichtbaar, absolute waarden verschillen Op alle locaties RWS zijn hoge waarden in de winter en lagere waarden in zomer gemeten Hoge waarden op locaties zoals Sas van Gent, Eemmeerdijk en Ijmuiden Relatieve lage waarden op locaties zoals Noordwijk 2 en Doovebalg West Op Vrouwezand zeer lage waarden en nauwelijks seizoensfluctuaties zichtbaar 13 Ammonium in de ER? seizoensfluctaties 2006 t/m 2010 op Vrouwezand 14 Ammonium in de ER? 7
8 seizoensfluctuaties 2006 t/m 2010 op IJmuiden 15 Ammonium in de ER? seizoensfluctuaties 2006 t/m 2010 op Sas van Gent 16 Ammonium in de ER? 8
9 seizoensfluctuaties 2006 t/m 2010 op Doove Balg West 17 Ammonium in de ER? Antropogene herkomst van ammonium Landbouw met vooral emissies uit dierlijke mest RWZI s met ammonium in effluenten Emissies vanuit huishoudens en industrie 18 Ammonium in de ER? 9
10 Bronnen en routes van ammonium Emissies van ammoniak naar de lucht Atmosferische depositie ammoniak ook route van ammonium naar oppervlaktewater RWZI s met ammonium in effluenten naar oppervlaktewater Beperkte emissies vanuit andere bronnen, zoals huishoudens 19 Ammonium in de ER? Ammoniak als luchtemissies in ER onder doelgroepen 20 Ammonium in de ER? 10
11 Luchtemissies uit dierlijke mest in ER 21 Ammonium in de ER? Ammoniak naar lucht uit Consumenten in ER 22 Ammonium in de ER? 11
12 Ammoniak als emissies naar riool en oppervlaktewater in ER 23 Ammonium in de ER? Ammoniak als belasting oppervlaktewater 24 Ammonium in de ER? 12
13 Wat hebben we nu nodig voor het beheer? Voor behalen doelen stikstof is N-totaal de basis. Normoverschrijding ammonium is geen (direct) eutrofiëringsprobleem maar lijkt vooral een toxische probleem? We meten en modelleren al voldoende voor aanpak stikstofprobleem met N-totaal(zoet) en DIN (zout)? Antropogene bronnen leveren een beperkte bijdrage aan normoverschrijding ammonium? 25 Ammonium in de ER? Opname bronnen ammonium in ER mogelijk? Vragen die hierbij spelen: Natuurlijke seizoensfluctuaties omzetting stikstofverbindingen groter dan bijdrage antropogene bronnen? Zijn agrarische bronnen ammonium betrouwbaar genoeg in beeld? Hoe worden in STONE-model de ammoniak-emissies meegenomen? Wat en waar blijft ammoniak na transport door de lucht? Is een betrouwbaar beeld van N-totaal (incl. ammonium) niet beter? Heeft dus de ER al voldoende bronnen, routes en emissies stikstof in beeld gebracht?? 26 Ammonium in de ER? 13
14 Vragen voor en van waterbeheerders? Is ammonium een groot normoverschrijdingsprobleem in de regio? Is er voor de regio een beeld van de regionale bronnen? Wordt de ER al geraadpleegd voor informatie over emissies en belasting van ammonium (ammoniak)? Is er behoefte aan opname van ammonium in ER?? 27 Ammonium in de ER? 28 Ammonium in de ER? 14
15 Emissies ammonium naar riool en oppervlaktewater 29 Ammonium in de ER? 30 Ammonium in de ER? 15
Basisdocumentatie probleemstoffen KRW
Basisdocumentatie probleemstoffen KRW De bronnenanalyse Hannie Maas RWS-WVL Emissiesymposium 5 april 2018 Project In opdracht van I&W en RWS Projectleiding RWS-WVL Hannie Maas, John Hin Uitvoerders: Deltares
Nadere informatieONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT
ONDERZOEK NAAR DE WATERKWALITEIT Naam: Klas: Datum: 1 Situering van het biotoop Plaats: Type water: vijver / meer / ven / moeras/ rivier / kanaal / poel / beek / sloot / bron Omgeving: woonkern / landbouwgebied
Nadere informatiealgemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen
algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen 2. Waterkwaliteit De zomergemiddelden voor 2008 van drie waterkwaliteitsparameters
Nadere informatie~ Stroomgebied KAARTENATLAS. beheerplan. 0abcdefgh
~ Stroomgebied beheerplan KAARTENATLAS 0abcdefgh Colofon Het ontwerp-stroomgebiedbeheerplan Schelde is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De totstandkoming is mogelijk geworden dankzij
Nadere informatieIII.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10.
III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10. is opgenomen III.2. Waterkwaliteit De meetpunten van het chemische meetnet liggen
Nadere informatieFactsheet: NL04_BUITEN-REVE Reeve
Factsheet: NL04_BUITEN-REVE Reeve De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet
Nadere informatieOnderhoud RWZI Amstelveen
Onderhoud RWZI Amstelveen Erwin Meijers 25 juli 2017 Versie 3 Onderzoeksvraag: De effectiviteit van RWZI Amstelveen gaat achteruit. De meetdata van het effluent laat zien dat de totaal stikstofconcentratie
Nadere informatieBepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater
Bepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater april 2005 One Cue Systems Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming
Nadere informatieStatencommissie REW 1 februari KRW maatregelen rijkswateren
Statencommissie REW 1 februari 2008 Kaderrichtlijn Water in Scheldestroomgebied KRW maatregelen rijkswateren Loes de Jong RWS Zeeland Projectbureau KRW Schelde Rijkswateren Zeeland Inhoud presentatie:
Nadere informatieBelasting per OWL met KRW-Verkenner. Nanette van Duijnhoven Christophe Thiange Gerlinde Roskam
Belasting per OWL met KRW-Verkenner Nanette van Duijnhoven Christophe Thiange Gerlinde Roskam Doel Berekenen van de belasting per waterlichaam: - Actualisatie in tijd - KRW broncategorieën - Nederlandse
Nadere informatieStikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen
capita selecta Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen Door M. Verdegem en E. Eding, Visteelt en Visserij, Wageningen Universiteit. Vis zet eiwit in het voer om in o.a. ammoniak en ammonia.
Nadere informatieVraagstelling Vraag van Steven Marijnissen aan Jaap Oosthoek is of de lozing van het effluent op het KRW waterlichaam Mark en Vliet toelaatbaar is.
Zaaknr. : 11.ZK56591 Kenmerk : 12IT002508 Barcode : *12IT002508* memo Van : Jaap Oosthoek Via : Hermen Keizer Aan : Steven Marijnissen Onderwerp : Toelaatbaarheid tijdelijke lozing effluent Nieuwveer op
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,
Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2016 Indicator 27 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieStroomgebiedsafstemming Rijnwest. ER in combinatie met meetgegevens
Stroomgebiedsafstemming Rijnwest ER in combinatie met meetgegevens Stroomgebiedsafstemming Rijn-West 2 Opdrachtgever: Rijn West Begeleidingsgroep / beoordelingsgroep: Provincies, RAO, KRW-Kernteam Rijn
Nadere informatieINTERN MEMO. Aan: Algemeen Bestuur Van: Dagelijks Bestuur Datum: 10 november 2015 Onderwerp: Voedingsstoffen in het oppervlaktewater
Intern memo INTERN MEMO Aan: Algemeen Bestuur Van: Dagelijks Bestuur Datum: 0 november 205 Onderwerp: Voedingsstoffen in het oppervlaktewater Bijlage: Bestuursnotitie wfn40342 in DB april 204 Inleiding
Nadere informatieAfwenteling en probleemstoffen voor de KRW in het Waddengebied
Afwenteling en probleemstoffen voor de KRW in het Waddengebied Inleiding De KRW is een resultaatsverplichting. Het kader gaat uit van een prioritaire stoffenlijst (voor de beschrijving van de Goede Chemische
Nadere informatieWORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio!
WORKSHOP: Bronnenanalyse: een uitdaging voor de regio! Welke vragen dienen beantwoord te worden in de regio voor de volgende generatie SGBP s? Hoe worden beschikbare informatie en kennis zo goed mogelijk
Nadere informatieDe rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS. Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018
De rol van modellen in het beheer van de waterkwaliteit case WEISS Colloquium Duurzaam ruimtegebruik In Vlaanderen Antwerpen 23/03/2018 Inhoud Proloog Waterkwaliteitsbeleid in Vlaanderen Rol van modellen
Nadere informatieBijdrage afwenteling Waddengebied adviesnota Rijn-Noord
Bijdrage afwenteling Waddengebied adviesnota Rijn-Noord Proces Op 14 september 2007 is bij Rijkswaterstaat Noord-Nederland met ondersteuning van de Waterdienst een werksessie afwenteling georganiseerd.
Nadere informatieI feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria
I feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria Philips ontwikkelde dit Zuiveringsapparaat voor tropische aquaria in samenspraak met aquarium- en waterexperts. Wetenschappelijke
Nadere informatieAfwenteling mede bepalend voor het niet halen van KRW- doelstellingen
Afwenteling mede bepalend voor het niet halen van KRW- doelstellingen Aniel Balla, Rob van de Boomen (Wi2eveen+Bos), Marcel Tonkes (provincie Overijssel) Met een afwentelingsonderzoek is in Rijn- Oost
Nadere informatieImpact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2016
Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2016 Indicator 1 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatiemilieucel V.V.H.V.- Astridlaan 30-8370 BLANKENBERGE 050/42.85.23 - milieucel@vvhv.be
Club: Wemmelse Vissers Datum: 15 december 2015 Staalnummer: 40/28 Weer: Bewolkt-droog Visuele vervuilingen: Geen Kleur water: Licht troebel Problemen: Lage vangsten Kwaliteitsbeoordeling vijverwater Balcaen
Nadere informatieFactsheet: NL04_OVERIJSSELSKNL-ZWa
Factsheet: NL04_OVERIJSSELSKNL-ZWa Overijssels Kanaal (Zwolle) De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld
Nadere informatieWaterkwaliteit 2: Natuur/chemie
Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Prof. ir. Hans van Dijk 1 Afdeling Watermanagement Sectie Gezondheidstechniek Inhoud hydrologische kringloop kwalitatief 1. regenwater 2. afstromend/oppervlaktewater. infiltratie
Nadere informatie~ Stroomgebied KAARTENATLAS. beheerplan. 0abcdefgh
~ Stroomgebied beheerplan KAARTENATLAS 0abcdefgh Colofon Het ontwerp-stroomgebiedbeheerplan Rijndelta is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De totstandkoming is mogelijk geworden
Nadere informatieBODEM Dikte sliblaag (cm) < 10 nvt Redoxpotentiaal (mv) > 0 nvt Geleidbaarheid (us/cm) < 1000 nvt ph > 6,5 nvt
Club: DE WEMMELSE VISSERS Staalnummer: 1 (vijver gemeentehuis) & 2 (vijver Balcaen) Visuele vervuilingen: Kleine hoeveelheid afval in water Problemen: NVT Datum: 2/12/2016 Weer: Bewolkt Kleur water: Helder
Nadere informatieStikstofdepositie. Van bron naar effect. 24 Januari 2016 Albert Bleeker
Stikstofdepositie Van bron naar effect Inhoud Waardoor? Wat? Waar? Inhoud Stikstofdepositie: waardoor? De stikstofproblematiek Effecten van stikstof in het milieu Stikstofdepositie: wat? Emissie van stikstof
Nadere informatieVerslagen van de vier workshops tijdens het Emissiesymposium 2 februari 2010
Verslagen van de vier workshops tijdens het Emissiesymposium 2 februari 2010 Pagina 1 Stoffen en bronnen; welke stoffen zijn relevant om in de EmissieRegistratie opgenomen te worden. Pagina 2 Omgaan met
Nadere informatieFactsheet: NL43_32 Arkervaart
Factsheet: NL43_32 Arkervaart -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,
Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2015 Indicator 2 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieKunnen metingen van N, O en B isotopen nuttig zijn bij de evaluatie van de nitraatproblematiek in water?
δ 18 O NO3 NO3 Problem O O N δ 11 B δ 15 N NO3 O Measures Kunnen metingen van N, O en B isotopen nuttig zijn bij de evaluatie van de nitraatproblematiek in water? November 2009 in water? Content 1 Inleiding:
Nadere informatieFactsheet: NL43_11 Bussloo
Factsheet: NL43_11 Bussloo -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatieKwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieBiotamonitoring door RWS
Biotamonitoring door RWS Andrea Houben RWS WVL RWS Monitoring MWTL waterkwantiteit Waterkwaliteit chemie, biologie en afval Bodemhoogte Projecten Waterkwaliteitsbewaking 2 14 February 2014 Water management
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen,
Belasting van het oppervlaktewater met vermestende stoffen, 1990-2008 Indicator 29 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieFactsheet: NL43_09. Naam: Toevoerkanaal
Factsheet: NL43_09 Toevoerkanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieFactsheet: NL43_13 Oude IJssel
Factsheet: NL43_13 Oude IJssel -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieGelet op artikel 13, eerste lid, van het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water 2009;
Besluit van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en milieubeheer, de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van., nr. DP/.
Nadere informatieInleiding. Oefeningen. Oefeningen workshop 1. Weergave grafieken. Emissie Symposium Water 11 april 2019
Oefeningen workshop www.emissieregistratie.nl Emissie Symposium Water 11 april 2019 Inleiding In deze korte cursus wordt vooral ingezoomd op het maken van grafieken, kaarten en het exporteren van gegevens.
Nadere informatieWorkshop. Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs
Workshop Mestverwerking: een bron van emissies of een kans voor emissie reductie? Ellen van Voorthuizen Wim van der Hulst Gerard Rijs Programma Welkom en opening Introductie mestverwerking MVI s Achtergronddocument:
Nadere informatieAandachtstoffen Rijkswateren. Verkenning van de mogelijke emissiebronnen
Aandachtstoffen Rijkswateren Verkenning van de mogelijke emissiebronnen Aandachtstoffen Rijkswateren Verkenning van de mogelijke emissiebronnen N. van Duijnhoven 1202137-005 Deltares, 2010, B Titel Aandachtstoffen
Nadere informatieEffluenten RWZI s (gemeten stoffen)
Industriële en communale bronnen Emissieregistratie Effluenten RWZI s (gemeten stoffen) Versie mei 2015 RIJKSWATERSTAAT Water, Verkeer en Leefomgeving (WVL) in samenwerking met CENTRAAL BUREAU VOOR DE
Nadere informatieFactsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe
Factsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatieImpact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015
Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2015 Indicator 2 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere
Nadere informatieEcologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het
Nadere informatie~ Stroomgebied KAARTENATLAS. beheerplan. 0abcdefgh
~ Stroomgebied beheerplan KAARTENATLAS 0abcdefgh Colofon Het ontwerp-stroomgebiedbeheerplan Maas is een uitgave van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De totstandkoming is mogelijk geworden dankzij
Nadere informatie21.10.2015 A8-0249/139. Door de Commissie voorgestelde tekst
21.10.2015 A8-0249/139 139 Jens Rohde e.a. Artikel 4 lid 1 1. De lidstaten beperken op zijn minst hun jaarlijkse antropogene emissies van zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NOx), vluchtige organische
Nadere informatieLMM e-nieuws 9. Inhoud. Modelleren van grondwateraanvulling. Neerslag vult vanaf de herfst het grondwater aan
LMM e-nieuws 9 Juli 2009 Heruitgave november 2017 Inhoud Modelleren van grondwateraanvulling - Astrid Vrijhoef, RIVM Greppelwaterbemonstering in de veenregio - Arno Hooijboer, RIVM Ook de Engelsen meten
Nadere informatieKwaliteitsbeoordeling vijver stadhuis n 21
Club: WEMMELSE Datum: 7 november 2017 VISSERS Staalnummer: 21 & 32 Weer: Koud - vorst Visuele Geen Kleur water: OK vervuilingen: Problemen: Geen Parameter (eenheid) Norm Waarneming Zeer goed Goed Matig
Nadere informatieMicroverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld
Microverontreinigingen in RWA Jeroen Langeveld Ketenaanpak medicijnresten Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Ibuprofen Is ketenaanpak genoeg? Effluent niet enige lozingsroute Carbamazepine
Nadere informatieVerzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC),
Verzurende stoffen: emissies per beleidssector (NEC), 1990-2009 Indicator 26 mei 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieRiegman & Starink. Consultancy
Riegman & Starink Consultancy Huidige vegetatie Knelpunt analyse Fysisch Chemisch Milieu Fysisch Chemisch Milieu Gewenste vegetatie -Voor alle KRW typen -Voor eigen gekozen plantengemeenschap Chemie 1
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering,
Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2016 Indicator 1 oktober 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieSTIKSTOF & FOSFOR CURSUSBOEK NIEUWEGEIN
STIKSTOF & FOSFOR CURSUSBOEK NIEUWEGEIN 2017 Stichting Wateropleidingen, Oktober 2017 Nieuwegein Versie 6.1 Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,
Nadere informatieLEVENSGEMEEN SCHAPPEN
LEVENSGEMEEN SCHAPPEN 1 E e n e i g e n h u i s, e e n p l e k o n d e r d e z o n Waarom groeien er geen klaprozen op het sportveld? Waarom leven er geen kwallen in de IJssel? Kunnen struisvogels wel
Nadere informatieFysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2016
Vlaanderen is milieu Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2016 VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2016 Samenstellers
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 5634 14 april 2010 Besluit van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de Minister van
Nadere informatieFysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2015
Vlaanderen is milieu Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2015 VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2015 Samenstellers Afdeling
Nadere informatieMIRA 2011 VERSPREIDING VAN ZWARE METALEN. Emissie van zware metalen naar lucht.
MIRA 211 VERPREIDING VAN ZWARE METALEN Emissie van zware metalen naar lucht P index emissie lucht (1995=1) 12 1 8 6 4 2 1995 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21* doel 21 * voorlopige cijfers Doel (niet) gehaald
Nadere informatieabcdefgh Rijkswaterstaat X Verkeer en vervoer zeescheepvaart
abcdefgh Rijkswaterstaat X Verkeer en vervoer zeescheepvaart Contactpersoon: Joan Meijerink December 2003 Inhoudsopgave........................................................................................
Nadere informatieEffecten van lozingen op de Dommel door Eindhoven
Effecten van lozingen op de Dommel door Eindhoven Michel Moens ARCADIS N Kerkhoef Kosmoslaan Landgoed Soeterbeek Eindhoven RWZI Vd Heuvellaan Kleine Dommel spoorlijn Dommel Tongelreep riooloverstortput
Nadere informatieSamenstelling en eigenschappen
Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige
Nadere informatieFysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2014
Vlaanderen is milieu Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2014 Vlaamse MilieuMaatschappij www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2014 Samenstellers Afdeling
Nadere informatieAandachtstoffen Rijkswateren ll. Nadere analyse emissies van 16 stoffen
Aandachtstoffen Rijkswateren ll Nadere analyse emissies van 16 stoffen Aandachtstoffen Rijkswateren ll Nadere analyse emissies van 16 stoffen Nanette van Duijnhoven Dick Bakker 1204159-004 Deltares, 2011
Nadere informatiesamenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL
samenvatting van de Atlas van de waterkwaliteit IN HET GEBIED VAN RIJN EN IJSSEL Samenvatting van de Atlas van de Waterkwaliteit De zorg voor de waterkwaliteit is in de lange geschiedenis van de waterschappen
Nadere informatieWerkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Wat is de chemische toestand?
Werkt kwaliteitsbaggeren ook voor de chemische toestand van de KRW? Dr. Jaap Postma Wat is de chemische toestand? Er zijn meerdere beschermingsdoelen voor oppervlaktewater i) Normen voor microverontreinigingen
Nadere informatieInhoud lezing uitvoeringsprogramma diffuse bronnen waterverontreiniging (UP)
Inhoud lezing uitvoeringsprogramma diffuse bronnen waterverontreiniging (UP) 1. Enkele uitgangspunten 2. Criteria probleemstoffen 3. Belangrijkste sectoren en hun probleemstoffen 4. Drie-deling in aanpak
Nadere informatiePACCO-PARAMETERS DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR. PaccoParameters
PACCO-PARAMETERS PH DO - DOSSOLVED OXYGEN EC- DE ELEKTRISCHE CONDUCTIVITEIT ORP- DE REDOXPOTENTIAAL T - DE TEMPERATUUR PH De ph geeft de zuurtegraad van het water weer. Ze varieert doorgaans op een schaal
Nadere informatieHuidige situatie. G2 Totaal stikstof (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,57 2,4 2,4. G2 Chloride (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 45,3 150 150
NL09_26 Basisgegevens Naam Code Status Type Stroomgebied Waterbeheergebied Provincie Gemeente Sloten Overbetuwe NL09_26 Kunstmatig M1a - Zoete sloten (gebufferd) Rijn-West Rivierenland Gelderland Neder-Betuwe,
Nadere informatieVan IJssel naar meer
Van IJssel naar meer Afwentelingsonderzoek voor de stroomgebieden van IJssel en Vecht die via de meren afwateren op de Waddenzee November 2014 Jildau Stevens Wouter Thomasson Van IJssel naar meer Afwentelingsonderzoek
Nadere informatieKwaliteitsbeoordeling vijverwater n 6 Balcaen
1 Club: WEMMELSE VISSERS Datum: 28 november 2018 Staalnummer: 6 Balcaen & 14 Zijp Weer: Bewolkt-regen Visuele vervuilingen: - Kleur water: OK Problemen: - Kwaliteitsbeoordeling vijverwater n 6 Balcaen
Nadere informatieOOST NUTRIENTEN EN KRW FRISIA ZOUT B.V.
NUTRIENTEN EN KRW FRISIA ZOUT B.V. 29 september 2010 Inhoud 1 Tekstdelen uit van 5 varianten naar 2 alternatieven 3 1.1 Referentiesituatie 3 1.2 Effecten waterkwaliteit KRW 5 2 Nieuw tekstdeel 7 ARCADIS
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen
Nadere informatieFactsheet: NL33HM. Naam: Hondshalstermeer
Factsheet: NL33HM Hondshalstermeer -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieLozingen vanuit tandartspraktijken
Emissieschattingen Diffuse bronnen EmissieRegistratie Lozingen vanuit tandartspraktijken Versie mei 2016 De gepresenteerde methode voor emissieberekening van de genoemde emissieoorzaken in deze factsheet
Nadere informatieStoffen en normen in waterbeleid: de meest gebruikte termen uitgelegd.
Stoffen en normen in waterbeleid: de meest gebruikte termen uitgelegd. Waarom staan stoffen op verschillende stoffenlijsten? Het Nederlandse waterbeleid heeft als doel: een ecologisch gezond oppervlaktewater
Nadere informatieFactsheet: NL11_8_1 Tussenboezem Vinkeveen a
Factsheet: NL11_8_1 Tussenboezem Vinkeveen a -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in
Nadere informatieBiologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West?
Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Kees Bruning, Jaap Postma en Richard Jonker 1 Biologische
Nadere informatieInvloed van steden en klimaatverandering op de Rijn en de Maas
Invloed van steden en klimaatverandering op de Rijn en de Maas dr. S. de Rijk ir. O. de Keizer dr. M. de Wit dr.ir. F.H.M. van de Ven 1201196-000 Deltares, 2010 Inhoud 1 Inleiding 1 2 Waterstromen 3
Nadere informatieChemisch wateronderzoek
Handleiding Chemisch wateronderzoek 2 e en 3 e graad Secundair onderwijs NMEC 'De Helix' Chemisch wateronderzoek: 14 18 jaar (handleiding) 1 Handleiding: Doelgroep Periode Chemisch wateronderzoek 14 18
Nadere informatieConstructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba
De Luchtwasser Constructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba Ik plaats een nieuwe varkensstal en neem mee Aanvraag omgevingsvergunning/milieuvergunning 1. WAAR Ruimtelijke structuurplannen. 2.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Agro en Directie en Biodiversiteit Bezoekadres Bezuidenhoutseweg
Nadere informatiePraktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek
LTO42 Toets 5.1 Boek: Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk, Blz 321-324, Blz 328-332, Blz 336-345)
Nadere informatieAntwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling
Antwoorden Biologie Hoofdstuk 1: Stofwisseling Antwoorden door een scholier 1478 woorden 16 februari 2009 5,6 56 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie voor jouw Havo 5 Hoofdstuk
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Inleiding Ondiepe meren zijn vaak sterk geëutrofieerd als gevolg van een hoge nutriënteninput via rivieren of via run-off van omliggende landbouwgronden. Ook in Nederland zijn
Nadere informatieVerbetering schatting effluentvrachten
Verbetering schatting effluentvrachten Dick Bakker, Nanette van Duijnhoven (Deltares) Rob Berbee (RWS WD) Barry Pieters, Mattijs Hehenkamp (Grontmij) 1 Introductie Voor V&W voert Deltares onderzoeksprogramma
Nadere informatieOp naar een specifiek meetnet voor bestrijdingsmiddelen
Op naar een specifiek meetnet voor bestrijdingsmiddelen Dennis Kalf Ministerie Infrastructuur en Milieu; RWS Waterdienst 22 mei 2012 Inhoud Aanleiding/overwegingen NAP/nieuwe nota duurzame gewasbescherming(bm)
Nadere informatieIn de volgende figuur is het aandeel in de stikstofdepositie van verkeer en industrie rood omcirkeld.
Achtergrondinformatie voor achterbanberaad milieubeleid regio Eemsdelta Het milieubeleid omvat veel onderwerpen. Teveel om in één keer allemaal te behandelen. Op basis van onze ervaringen in de regio en
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Nederland: cijfers en feiten. Joost Wesseling
Luchtkwaliteit in Nederland: cijfers en feiten Joost Wesseling Inhoud: Doorsneden door de luchtkwaliteit Concentraties: de laatste decennia; EU normen; Nederland in de EU. Luchtkwaliteit en gezondheid.
Nadere informatieVlaanderen is milieu. Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ.
Vlaanderen is milieu Jaarverslag Water 2016 syntheserapport VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Jaarverslag water 2016 Samenstellers Afdeling Rapportering Water, VMM Inhoud
Nadere informatieInvestigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan
Investigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan Samenvatting Dit proefschrift gaat over de stikstofcyclus in het Nederlandse kustgebied, waarbij zowel de waterkolom als het sediment
Nadere informatieKenmerk 1204148-003-ZWS-0014. Doorkiesnummer +31 (0)6 10 39 95 34. Oplegnotitie 2: herberekening PAK effluenten EmissieRegistratie
Memo Aan Rob Berbee Datum Van Nanette van Duijnhoven Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)6 10 39 95 34 Aantal pagina's 10 E-mail nanette.vanduijnhoven @deltares.nl Onderwerp PAK effluenten EmissieRegistratie
Nadere informatieReport 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.
Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap
Nadere informatieToets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)
LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,
Nadere informatieFactsheet: NLGW0019. Naam: Krijt Zuid-Limburg Code: NLGW0019 Stroomgebied: Maas
Factsheet: -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 1 april 2013. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van het opstellen
Nadere informatieSamenvatting / Summary in Dutch SAMENVATTING
SAMENVATTING Ammoniak is een van de voornaamste luchtverontreinigende stoffen in Nederland. Het is voor bijna 90% afkomstig uit de landbouw. De ammoniak komt vooral vrij bij de produktie van mest in de
Nadere informatieFactsheet: NLGW0015. Naam: Wadden Rijn-Noord Code: NLGW0015 Stroomgebied: Rijn-Noord
Factsheet: -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 1 april 2013. Deze factsheet dient gezien te worden als een werkversie ten behoeve van het opstellen
Nadere informatieWaterkwaliteit KRW, 2015
Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatie