Milieuhandhavingscollege

Transcriptie

1 Milieuhandhavingscollege Arrest MHHC-14/5-VK van 23 januari 2014 In de zaak van de heer [ ] wonende te [ ] hierna de verzoekende partij te noemen, tegen het VLAAMSE GEWEST, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, voor en namens wie optreden mrs. Steve RONSE en Meindert GEES, advocaten, met kantoor te 8500 KORTRIJK, President Kennedypark 6/24, bij wie keuze van woonplaats is gedaan, hierna de verwerende partij te noemen, ingeschreven in het register van de beroepen op 19 juni 2013 onder nummer 13/MHHC/45-M, MHHC-14/5-VK 23 januari

2 heeft het Milieuhandhavingscollege het volgende overwogen: 1. Voorwerp van het beroep Het beroep is gericht tegen de beslissing 12/AMMC/735-M/CDM van 3 mei Met deze beslissing legt de gewestelijke entiteit aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete op van 715 euro, vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het plegen van de feiten van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten, aldus gebracht op euro, dit wegens schending van de vergunningsplicht door het onvergund houden van 494 varkens en schending van de in de vergunning opgelegde milieuvoorwaarden, in het bijzonder wat de chemische luchtwasser en de koeling van de kadaveropslag betreft. 2. Verloop van de rechtspleging 2.1. Op 31 mei 2012 beslist de procureur des Konings te Turnhout om het milieumisdrijf niet strafrechtelijk te behandelen. Met een brief van 2 juli 2012 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. Op 3 mei 2013 legt de gewestelijke entiteit de voormelde bestuurlijke geldboete op Met een aangetekende brief van 18 juni 2013 stelt de verzoekende partij beroep in tegen de voormelde beslissing. De verwerende partij dient op 2 juli 2013 bij de griffie een dossier in met een kopie van de bestreden beslissing en de stukken op grond waarvan de gewestelijke entiteit haar beslissing heeft genomen. De verwerende partij dient op 19 augustus 2013 een memorie van antwoord in. De verzoekende partij dient op 4 september 2013 een memorie van wederantwoord in. Zij voegt daarbij 2 nieuwe stukken. De verwerende partij dient op 28 september 2013 een laatste memorie in Bij beschikking 13/MHHC/45-M/B1 van 2 oktober 2013 heeft de kamervoorzitter de behandeling van het beroep vastgesteld op de zitting van 7 november De verzoekende partij is vertegenwoordigd door de heer [ ], volmachthouder., De verwerende partij is vertegenwoordigd door mr. Meindert GEES die optreedt in eigen naam en loco mr. Steve RONSE, haar raadslieden. Bestuursrechter Josef NIJS brengt verslag uit. De partijen worden gehoord. De debatten worden gesloten en de zaak wordt voor uitspraak in beraad genomen. MHHC-14/5-VK 23 januari

3 3. Ontvankelijkheid De verwerende partij verzoekt het Milieuhandhavingscollege om na te gaan of het verzoekschrift tot nietigverklaring aan alle plichtsplegingen voldoet. Luidens artikel , eerste lid, van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (hierna DABM) dient de gewestelijke entiteit van de bestreden beslissing aan de vermoedelijke overtreder kennis te geven. Het is dan ook zaak van de verwerende partij om, naar aanleiding van haar vraag tot onderzoek van de ontvankelijkheid, te bewijzen wanneer de beroepstermijn aanvang heeft genomen. De gewestelijke entiteit heeft de bestreden beslissing genomen op 3 mei Uit de E-tracker van bpost, stuk 7 van de bundel van de verwerende partij, valt niet met zekerheid af te leiden op welk ogenblik de kennisgeving van deze beslissing aan de verzoekende partij is gebeurd. Het beroep, dat op 18 juni 2013 is ingediend met een aangetekende brief, is tijdig en regelmatig naar vorm. Er stellen zich geen problemen met betrekking tot andere aspecten van de ontvankelijkheid ervan en de verwerende partij werpt desbetreffend geen excepties op. Het beroep is ontvankelijk. 4. Feiten De feiten die vaststaan en relevant zijn voor de beoordeling van het voorliggend beroep zijn de volgende Bij besluit van de deputatie van de provincie Antwerpen van 26 augustus 2010 werd aan de vader van de verzoekende partij een milieuvergunning verleend voor de (verdere) exploitatie van een varkenshouderij met plaatsen voor varkens waaronder 439 zeugen, 130 opfokzeugen, 2004 vleesvarkens en 2 beren, gespreid over 6 stallen, waarvan één nieuw te bouwen stal. De bijzondere milieuvoorwaarden bepalen onder meer dat de kadaveropslag dient voorzien te worden van een koeling en dat bij stal 1 een chemisch luchtwassysteem moet geïmplementeerd worden. Op 20 december 2010 heeft dezelfde deputatie akte genomen van de melding van de overname van de inrichting door de verzoekende partij Op 28 maart 2012 doet een toezichthouder van de afdeling Milieu-inspectie van de Vlaamse overheid (hierna de verbalisant) een ambtshalve controle van de varkenshouderij van de verzoekende partij. De verbalisant stelt vast dat er varkens worden gehouden, waarvan 410 zeugen en 130 opfokzeugen, dat stal 1 niet uitgerust is met een chemische luchtwasser en dat de kadaveropslag niet voorzien is van een koeling. Van deze vaststellingen wordt proces-verbaal opgesteld Verhoord omtrent de vastgestelde feiten verklaart de verzoekende partij onder meer: Bij een controle van de milieuinspectie op mijn varkensbedrijf op 28/03/2012 werden een aantal gebreken vastgesteld, niet naleving van de milieuvergunningsvoorwaarden. Er werden op dat moment 3040 varkens gehouden terwijl er maar vergunning is voor Dit kwam omdat ik er te veel gekweekt. Ik had daar eigenlijk niet direct bij stil gestaan. Ik ga dit oplossen door de varkens sneller af te voeren. Er werd ook vastgesteld dat er geen koeling was op de kadaveropslag en er geen chemische luchtwasser is geïnstalleerd in stal 1, hoewel dit verplicht is door de vergunningsvoorwaarden. Ik ben momenteel bezig met die toestellen te bestellen en ga die zeker installeren. MHHC-14/5-VK 23 januari

4 4.4. Op 10 april 2012 wordt de verzoekende partij door de verbalisant, overeenkomstig artikel DABM, aangemaand om tegen 1/4/2013 de nodige maatregelen te treffen om te voldoen aan alle bijzondere voorwaarden vermeld in de vergunning van 16/8/ Uit aanvullende informatie van de afdeling Milieu-inspectie van 12 februari 2013 blijkt dat de kadaverkoeling zou geplaatst zijn, dat de luchtwasser werd geleverd en dat de plaatsing ervan zal gebeuren als het weer het toelaat. 5. Beoordeling 5.1. De gewestelijke entiteit kwalificeert de vastgestelde feiten als een milieumisdrijf overeenkomstig artikel , 2, DABM, meer bepaald als een schending van de artikelen 4 en 22 van het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning en van de artikelen 6bis en 43 van het besluit van de Vlaamse Regering van 6 februari 1991 houdende vaststellingen van het Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (hierna VLAREM I). Luidens deze bepalingen mag niemand, zonder voorafgaande en schriftelijke vergunning, een als hinderlijk ingedeelde inrichting die behoort tot de eerste of tweede klasse exploiteren of veranderen en is de exploitant van een inrichting er onder meer toe verplicht de in de milieuvergunning opgelegde bijzondere milieuvoorwaarden na te leven. Zij legt met toepassing van de artikelen tot en met DABM en artikel 76 van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI DABM de voormelde alternatieve bestuurlijke geldboete op Met haar beroep vraagt de verzoekende partij aan het Milieuhandhavingscollege om de haar opgelegde geldboete te herbekijken en mogelijk een billijke kwijtschelding uit te spreken.. In haar verzoekschrift voert zij ter ondersteuning van haar beroep twee bezwaren aan Voorafgaand aan de beoordeling van het beroep dient het Milieuhandhavingscollege over te gaan tot het weren uit de debatten van de twee bijkomend stukken die de verzoekende partij samen met haar memorie van wederantwoord heeft ingediend. Deze stukken worden niet bij de beoordeling van het beroep betrokken. Immers, luidens artikel 9, 1, van het besluit van de Vlaamse Regering houdende vaststelling van de rechtspleging voor het Milieuhandhavingscollege kan de verzoekende partij na de indiening van haar verzoekschrift slechts aanvullende stukken aan het dossier toevoegen op voorwaarde dat deze haar op het ogenblik van het indienen van het beroep ( ) niet bekend waren. In casu is deze voorwaarde echter niet vervuld, nu de bijkomend neergelegde stukken betrekking hebben op de bij de Vlaamse Landmaatschappij opgevraagde productiegegevens van het jaar 2011 en op leveringsoverzichten van diervoeder tijdens het jaar 2011 en de verzoekende partij geen enkel element aanvoert dat aanneembaar maakt dat deze stukken haar niet bekend waren op het ogenblik van het indienen van het beroep In het eerste bezwaar betoogt de verzoekende partij dat zij voorrang gegeven heeft aan het installeren van de nieuwe zeugenstal en dit nogal wat tijd heeft in beslag genomen omdat zij er veel zelf aan gedaan [heeft] om de kostprijs te beperken zodat op het ogenblik van de controle door de Milieu-inspectie deze nog maar net af [was] en zij zich nadien zo snel als mogelijk [heeft] in orde gesteld met de kadaverkoeling en luchtwasser, doch ten gevolge van de wachttijden en slechte weersomstandigheden is deze luchtwasser echter pas in orde gekomen in het voorjaar 2013 maar ik heb jullie ( ) op de hoogte gehouden van mijn bezigheden. Zij besluit dat zij alles zo goed mogelijk ( ) [heeft] proberen te doen op een zo n kort mogelijke tijd rekening houdend met de grillen van moeder natuur ( natte en koude winter). MHHC-14/5-VK 23 januari

5 In haar memorie van wederantwoord preciseert zij dat zij na de overname van de inrichting beslist heeft om eerst de zeugenstal te bouwen om op die manier te zorgen voor voldoende omzet (productie biggen) om de extra investering voor de luchtwasser en kadaverkoeler uit te voeren De verwerende partij repliceert dat het niet voldoende is te betrachten de milieuvergunning en de erbij opgelegde milieuvoorwaarden na te leven. De verzoekende diende de betrokken milieuvoorwaarden na te leven voor het starten van de exploitatie. De voorgehouden goede bedoelingen en het zorgvuldig handelen kunnen noch schuld-, noch strafuitsluitingsgronden uitmaken. De verwerende partij acht het bezwaar ongegrond In het eerste bezwaar voert de verzoekende partij in wezen aan dat zij de in de vergunning opgelegde milieuvoorwaarden betreffende de kadaverkoeler en de luchtwasser, rekening houdend met de door haar ingeroepen omstandigheden, heeft nageleefd zodat zij, voor wat deze milieuvoorwaarden betreft, geen milieumisdrijf heeft gepleegd. Aldus zou de bestreden beslissing, door haar hiervoor toch te beboeten het voorschrift van artikel , tweede lid, DABM, schenden, naar luid waarvan een alternatieve bestuurlijke geldboete uitsluitend kan worden opgelegd voor een milieumisdrijf vermeld in de artikelen tot en met septies DABM. Samen met de verwerende partij stelt het Milieuhandhavingscollege vast dat de door de verzoekende partij voorgehouden goede bedoelingen om zich zo snel als mogelijk te conformeren naar de in de milieuvergunning opgelegde milieuvoorwaarden het bestaan van een strafbaar milieumisdrijf niet uitsluiten. Dit te meer nu verzoekende partij zelf aangeeft dat financiële redenen mede aan de basis van het laattijdig handelen liggen. De gewestelijke entiteit heeft dan ook terecht de niet naleving van de opgelegde milieuvoorwaarden in hoofde van de verzoekende partij als een milieumisdrijf aanzien en mede hiervoor een geldboete opgelegd. Voor zover het bezwaar ook te begrijpen valt als het inroepen van boetemilderende omstandigheden, als bedoeld in artikel DABM, kan het Milieuhandhavingscollege enkel vaststellen dat het zonder voorwerp is nu de bestreden beslissing de regularisatie, wat betreft de kadaverkoeling en de luchtwasser, reeds in aanmerking heeft genomen als verzachtende omstandigheid. Het eerste bezwaar is ongegrond Het tweede bezwaar viseert het onvergund houden van varkens. In het verzoekschrift zet de verzoekende partij uiteen dat in het totaal aantal dieren ook de biggen van 7-20 kg zitten en deze niet milieuvergund blijken te zijn. Uit deze vaststelling concludeert zij dat zij geen onvergunde varkens heeft gehouden. In de memorie van wederantwoord laat zij, in repliek op de memorie van antwoord, verder gelden dat op het ogenblik van de controle en het opstellen van het proces-verbaal haar nooit gevraagd werd aan te tonen dat er biggen aanwezig waren De verwerende partij verwijst in eerste instantie naar de bijzondere bewijswaarde van het proces-verbaal. Zij stelt dat de blote bewering dat er zich onder het aantal vastgestelde varkens ook biggen bevinden, door niets wordt gestaafd en de in het proces-verbaal gedane vaststellingen dan ook niet ontkrachten. Bovendien, aldus de verwerende partij, verklaarde de verzoekende partij bij haar verhoor zelf dat er op het ogenblik van de vaststellingen varkens werden gehouden en van een professioneel kan redelijkerwijze verwacht worden dat hij het onderscheid kent tussen een big en een varken. Volgens de verwerende partij is ook het tweede bezwaar ongegrond In het tweede bezwaar houdt de verzoekende partij in essentie voor dat zij geen onvergunde varkens heeft gehouden en derhalve ook de vergunningsplicht niet heeft geschonden. Door haar hiervoor toch te beboeten, heeft de gewestelijke entiteit dan ook nogmaals het voorschrift van artikel , tweede lid, DABM, miskend. MHHC-14/5-VK 23 januari

6 Met betrekking tot de schending van de milieuvergunningsplicht door het onvergund houden van vergunningsplichtige varkens vermeldt de bestreden beslissing: Overwegende dat verbalisant vaststelde dat 3040 varkens geplaatst werden (waarvan 410 zeugen en 130 opfokzeugen); dat hier uit volgt dat er 2500 vleesvarkens en/of beren aanwezig waren; dat dit betekent dat er minstens 494 vleesvarkens en/of beren meer aanwezig waren dan de toegelaten plaatsen in de milieuvergunning; dat vermoedelijke overtreder derhalve niet over een vergunning beschikt voor het plaatsen van deze hoeveelheid varkens. Luidens de milieuvergunning van 26 augustus 2010 werd aan de verzoekende partij, overeenkomstig de rubrieken c.2 [varkensstallen met plaatsen voor meer dan varkens ouder dan 10 weken] en d.1 [varkenstallen met 2000 plaatsen voor mestvarkens van meer dan 30 kg] van bijlage 1 van VLAREM I, vergunning verleend voor het (verder) exploiteren van een varkenshouderij met stalplaatsen voor varkens waarvan 439 zeugen, 130 opfokzeugen, 2004 vleesvarkens en 2 beren. Uit de vergunde rubrieken valt af te leiden dat enkel varkens ouder dan 10 weken en mestvarkens of vleesvarkens van meer dan 30 kg onder de vergunningsplicht vallen. Bovendien blijkt het woord varken de verzamelnaam te zijn voor zeugen, opfokzeugen, vleesvarkens, beren en biggen. Het proces-verbaal stelt vast dat er in de varkenshouderij van de verzoekende partij varkens, waarvan 410 zeugen en 130 opfokzeugen, gestald zijn. Over de samenstelling van de overige dieren maakt het proces-verbaal geen gewag. Het Milieuhandhavingscollege gaat er redelijkerwijze van uit dat, gelet op het grote aantal aanwezige zeugen, zich onder de overige varkens ongetwijfeld vele biggen (jonger dan 10 weken) of jonge vleesvarkens ( tot 30 kg) moesten bevinden die niet vergunningsplichtig zijn, zodat niet met zekerheid kan uitgemaakt worden of de verzoekende partij meer dan vergunningsplichtige varkens heeft gehouden. Bij gebrek aan bewijs aangaande het totale aantal aanwezige vergunningplichtige varkens, heeft de gewestelijke entiteit onterecht de feiten als een schending van de vergunningsplicht gekwalificeerd. Door deze feiten te beboeten heeft zij bijgevolg artikel , tweede lid, DABM geschonden. De bijzondere bewijswaarde van het opgestelde proces-verbaal staat hieraan niet in de weg. Immers niet het aantal aanwezige varkens is het voorwerp van betwisting doch wel het aantal aanwezige vergunningplichtige varkens. Omtrent dit juridische onderscheid kleeft aan het opgestelde procesverbaal evenwel geen enkele bijzondere bewijswaarde. Het tweede bezwaar is gegrond en leidt tot een substantiële vermindering van de opgelegde geldboete De behandeling van het beroep door het Milieuhandhavingscollege heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. MHHC-14/5-VK 23 januari

7 Om deze redenen beslist het Milieuhandhavingscollege: 1. Het door de verzoekende partij ingediende beroep is ontvankelijk en in de aangegeven mate gegrond. 2. De beslissing 12/AMMC/735-M/CDM van 3 mei 2013 van de gewestelijke entiteit wordt vernietigd in zoverre zij een alternatieve bestuurlijke geldboete oplegt van 715 euro, vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het plegen van de feiten van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten, aldus gebracht op euro. 3. De alternatieve bestuurlijke geldboete wordt verminderd tot 500 euro, vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het plegen van de feiten van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten, aldus gebracht op 3000 euro. Dit arrest is uitgesproken in Brussel op de openbare zitting van 23 januari 2014 door het Milieuhandhavingscollege, dat samengesteld is uit: Carole M. BILLIET Ludo DE JAGER Luk JOLY Josef NIJS Peter SCHRYVERS Anne Mie DRAYE ondervoorzitter plaatsvervangend, wettig verhinderd bij de uitspraak bijgestaan door Xavier VERCAEMER griffier. De griffier, De ondervoorzitter, Xavier VERCAEMER Carole M. BILLIET MHHC-14/5-VK 23 januari