Portage Programma Nederland
|
|
- Martha Regina Claessens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De revisie van het Portage Programma Nederland Rijksuniversiteit Groningen Faculteit GMW Afdeling Orthopedagogiek Drs. A.T. Hoekstra (Promovendus) Prof. dr. B.F. van der Meulen (1 e promotor) Prof. dr. A.J.J.M. Ruijssenaars (2 e promotor) Nationaal congres opvoedingsondersteuning, 4 juni 2010 Portage Programma Nederland Opvoedingsproblemen Ontwikkelingsleeftijd: 0-6 jaar Doel: - Stimuleren ontwikkeling - erbeteren omgang - Geven van opvoedingsadvies 1
2 aardighedenlijst Overzicht van vaardigheden Zes ontwikkelingsdomeinen: - roege ontwikkeling - Sociaal - Taal - Zelfredzaamheid - Cognitie - Motoriek roege ontwikkeling Kijkt naar iemand die door praten of bewegen de aandacht probeert te trekken Heeft controle over het hoofd en de schouders als het zit met ondersteuning van een kussen 2
3 Sociale ontwikkeling Zoekt oogcontact wanneer het gedurende 2-3 minuten aandacht krijgt Wacht op beurt in een groepje van 8-9 kinderen Taalontwikkeling olgt een simpel verzoek op dat ondersteund wordt door gebaren ertelt over direct ervaringen 3
4 Zelfredzaamheidsontwikkeling Houdt zelf fles vast tijdens het drinken Strikt schoenveters Cognitieve ontwikkeling olgt geluid door het hoofd te draaien Kan een patroon van blokken of kralen naleggen 4
5 Motorische ontwikkeling Gebruikt pincetgreep om voorwerp op te pakken Staat met maximale ondersteuning Opbouw huisbezoek - Evalueren activiteit(en) afgelopen week - Nieuwe activiteit(en) introduceren en voordoen - Ouder oefent activiteit(en) - Nabespreking nieuwe activiteit(en) 5
6 Casus - Lydia - 15 maanden - Down syndroom - Ontwikkelingsachterstand oormetingen - Ontwikkelingsleeftijd t1 (Kalenderleeftijd: 15 mnd) - mentaal: 6.5 maanden - motorisch: 8 maanden - Anamnesegesprek: ontwikkelingsstimulering - Ontwikkelingsleeftijd t2 (Kalenderleeftijd: 18 mnd) - mentaal: 7 maanden - motorisch: 8.5 maanden 6
7 aardigheden Cognitieve domein - Lydia haalt in imitatie een voorwerp uit een open doos - Lydia vindt een voorwerp dat verborgen is onder een doos en geluid maakt - Lydia stopt op verzoek een voorwerp in een doos aardigheden Zelfredzaamheid - Lydia brengt met fysieke hulp een lepel met eten naar haar mond en hapt af - Lydia drinkt uit een beker die ze met twee handen vasthoudt 7
8 aardigheid Sociale domein - Lydia zwaait gedag in imitatie Activiteitenkaart (1) - Wat te leren: Lydia zwaait gedag in imitatie - Criterium: 2/3 keer - Wat te noteren: = Lydia zwaait gedag in imitatie = Lydia heeft fysieke hulp nodig 8
9 Activiteitenkaart (2) - Wijze van presenteren: Ga met Lydia op de bank zitten. De andere ouder gaat vervolgens de kamer uit. Deze ouder zwaait naar Lydia en zegt Dag Lydia!. De ouder die met Lydia op de bank zit zwaait terug en zegt Dag mama/papa en zegt vervolgens tegen Lydia zwaai jij ook maar naar papa/mama. Activiteitenkaart (3) - ersterking: Zeg Goed zo Lydia en zwaai nog een keer naar haar - Aantal keren oefenen: 2 x per dag 3 maal oefenen - Hulp: zwaait Lydia niet terug, pak dan haar onderarm vast en zwaai samen met haar 9
10 Activiteitenkaart (4) TB O O TB ma ma di wo do vr za zo ma ma Ontwikkelingsvooruitgang - Ontwikkelingsleeftijd t1 (Kalenderleeftijd: 15 mnd) - mentaal: 6.5 maanden - motorisch: 8 maanden - Ontwikkelingsleeftijd t2 (Kalenderleeftijd: 18 mnd) - mentaal: 7 maanden - motorisch: 8.5 maanden - Ontwikkelingsleeftijd t3 (Kalenderleeftijd: 23 mnd) - mentaal: 10.5 maanden - motorisch: 11 maanden 10
11 Ontwikkeling Lydia 25,0 Ontwikkelings leeftijd 20,0 15,0 10,0 5,0 Mentale Ontwikkeling Motorische Ontwikkeling Standaardontwikkeling 0,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 Kalender leeftijd Onderzoek - Gezinsgericht - Revisie aardighedenlijst - toevoegen items - onderzoek naar itemvolgorde 11
12 Herziening aardighedenlijst toevoegen items White & East (1983): TA domein 0-4 jaar White, Bungay & Gabriel (1994): MO domein 0-2 jaar Pol & Ruiter (1998): CO domein 0-3 jaar Faber (2002): CO domein 3-4 jaar Uiteindelijk: 921 ipv 486 items Herziening aardighedenlijst (2) - erwijderen domein roege Ontwikkeling - Beperking leeftijdsbereik 12
13 Onderzoek itemvolgorde 2375 aardighedenlijsten verstuurd 736 ingevuld terug gekregen 732 bruikbaar in onderzoek - Kijkt naar gezicht volwassene als volwassene zich maximaal op 50 cm afstand van het kind bevindt - ertoont verhoogde fysieke activiteit als volwassene het een speeltje aanbiedt - Reageert met glimlachen, vocaliseren of stilworden als het opgenomen is in de gezinskring (kind wordt bijvoorbeeld bij een aantal gezinsleden op de bank gezet, of wipstoeltje kind wordt bij de tafel geplaatst waar het gezin zit) - Reageert op kiekeboespelletjes door te (glim)lachen - Kijkt naar gezicht volwassene, dat zich op maximaal 50 cm afstand van het kind bevindt en maakt daarbij enkele seconden oogcontact - Glimlacht en vocaliseert tegen eigen spiegelbeeld - Hoeft niet altijd opgetild te worden om te stoppen met huilen; stopt ook met huilen als het door volwassene toegesproken wordt - Ogen volgen bewegende persoon die zich op 1 meter afstand van het kind bevindt en langzaam heen en weer loopt - Reikt naar bekende personen - Kijkt naar eigen handen, (glim)lacht of vocaliseert vaak 13
14 olgorde onderzoek 1. Kijkt naar gezicht volwassene 2. Kijkt naar eigen handen/ glimlacht 3. Reactie wanneer opgenomen in gezinskring 4. Ogen volgen bewegend persoon 5. Kijkt naar gezicht + oogcontact 6. Reactie op kiekeboespelletjes 7. Glimlacht en vocaliseert tegen spiegelbeeld 8. Stopt met huilen na toespreken 9. Fysieke activiteit bij aanbieden speeltje 10. Reikt naar bekende personen β waarden SO domein B1-values of Social area B1-value Item number before reordering 14
15 Herziene aardighedenlijst -OL 0-5 jaar -Geen roege Ontwikkeling -Taal gesplitst in TB en TP -771 items -Leeftijdsgroepen van een jaar, behalve Motoriek Revisie focus oornamelijk in handleiding: -Meer uitleg over alle vormen opvoedingsproblematiek -Meer aandacht voor ouders 15
16 erbetert de gereviseerde versie van het PPN de secundaire preventie in gezinnen met opvoedingsproblematiek vergeleken met de oorspronkelijke versie van het PPN? Informatie via: - Ontwikkelingstesten - ragenlijsten - Anamnesegesprek - Evaluatiegesprek 16
17 Organisaties MEE Groningen & Drenthe JGZ Groningen MCL UMCG SDS TO Friesland Zelf Inclusie criteria Kind OL 0-59 maanden Opvoedingsprobleem erkend door ouders Akkoord met begeleiding van half jaar Bereid deelname voor- en nametingen Groningen, Friesland, Drenthe Eén probleem of combinatie 17
18 Exclusie criteria Ouders verstandelijke beperking Ouders ernstige onenigheid opvoeding Ouders niet gemotiveerd Ouders (ernstige) psychiatrische problematiek Kind ernstige meervoudige beperkingen Onderzoeksdesign oormetingen Interventie Nametingen E1 E2 PPN E3 E4 C1 C2 PPN-R C3 C4 3 mnd 6 mnd 3 mnd 18
19 Mentale ontwikkeling kinderen -12 kinderen versnelde ontwikkeling -11 kinderen vertraagde ontwikkeling -13 na interventie sneller dan voor interventie Geen significant verschil: Z = -0.02; p = 0.99 Probleemgedrag kinderen (beleving ouders) aders: -Totale problemen significante afname (Z = -2.73, p = 0.01) -Geen afname na uitsplitsing Interne en Externe problematiek Moeders: -Totale problemen significante afname (Z = -2.94, p = 0.00) -Geen afname na uitsplitsing Interne en Externe problematiek 19
20 Opvoedingscompetentie ouders Subjectieve gezinsbelasting Oordeel over de opvoedingssituatie Attributies opvoedingssituatie Zowel vaders als moeders geen significante verbetering Momenteel Begeleiding gezinnen met PPN-R Over een half jaar: -erwerken resultaten PPN-R -ergelijken PPN en PPN-R 20
21 Casus Arjen - 5 jaar - Problemen communicatie/ contact - Hoe gaan we om met agressie? Testafnames - Arjen doet zijn best - Is snel afgeleid Anamnesegesprek - Arjen vraagt veel aandacht - indt samen spelen erg leuk 21
22 Thuisbegeleiding - Geven van time-out - Alleen spelen - Begrip gevoelens - ertellen over ervaringen - Andere manier reageren - Aanspreken van Arjen Evaluatie - Ouders tevreden - Geen verschil in IQ score (niet het doel) - Afname scores CBCL - Afname scores NOS 22
23 Afsluiting oor vragen en/ of opmerkingen: 23
Universitair Ambulatorium Groningen
Universitair Ambulatorium Groningen Onderzoeks- en Expertisecentrum 1 2 Universitair Ambulatorium Groningen Een kennismaking Het Universitair Ambulatorium Groningen van de Rijksuniversiteit Groningen is
Nadere informatieLeerlijn Spelontwikkeling. Leerlijnen voor leerlingen met een IQ tot 35
Leerlijn Spelontwikkeling Stamlijn Spelontwikkeling Niveau A Merkt zintuiglijke stimulatie op (aanraking, vibratie, smaken, muziek, licht) Uit lust- en onlustgevoelens Kijkt gericht enkele seconden naar
Nadere informatieSabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam
Sabine Wisman Uitgeverij Ploegsma Amsterdam 8, 10, 13 8, 9, 10, 11, 12, 13 10 11 21 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 25 18, 19, 21, 23 30, 31, 32, 36, 39, 41 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41 30, 31,
Nadere informatietoont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes)
1 Omgaan met en uiten van eigen gevoelens en ervaringen toont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes) laat non-verbaal zien dat hij/zij iets niet wil (bijv. slaat fles weg, draait hoofd als
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Oenema-Mostert, Christine Elina
University of Groningen Orthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Oenema-Mostert, Christine Elina IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version
Nadere informatieEvaluatie Pilot Klasse-ergo basisschool De Bolster Amersfoort Ergotherapie Kinderen Amersfoort
Evaluatie Pilot Klasse-ergo basisschool De Bolster Amersfoort Ergotherapie Kinderen Amersfoort Groep: 2 Leerkracht : Arianne van der Laan IB-er: Ria Ruyne Ergotherapeuten: Eelke van Haeften en Viviane
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine
University of Groningen Orthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatiefaculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB
Datum 22-06-2015 1 Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB Opzet en eerste resultaten Linda Visser Annette van der Putten Gertruud Schalen Bieuwe van der Meulen
Nadere informatieClaudine Dietz
Claudine Dietz 24-11-2017 Klinisch psycholoog Onderzoek vroeg signalering autisme IMH specialist Altrecht Karakter Stuurgroep Bestuur Observatie / behandelgroep jonge kinderen Top expertise centrum infants
Nadere informatieANTWERPEN januari 2017 ANTWERPEN februari 2017
ANTWERPEN januari 2017 ANTWERPEN februari 2017 01 zo 05:33 5,52 - - 16 ma 06:15 5,64 00:41-0,15 01 wo 06:31 5,54 01:05-0,15 16 do 07:08 5,47 01:28-0,10 17:49 5,62 12:28-0,24 18:35 5,75 13:15-0,45 18:51
Nadere informatieWat is een normale ontwikkeling?
Wat is een normale ontwikkeling? Van een normale ontwikkeling is sprake als een kind alle fasen doorloopt naar de volwassenheid op het gebied van fijne en grove motoriek, groei, sociale emotionele vaardigheden
Nadere informatieStevig Ouderschap. Wat is SO?
Stevig Ouderschap Margreet Verdel Wat is SO? Opvoedingsondersteuning (beginnend in de zwangerschap) gedurende de eerste twee levensjaren van een kind voor ouders met een verhoogd risico op opvoedingsproblemen
Nadere informatieObservatieformulier 0 tot 2 jarigen (Kijk op ontwikkeling) in de voorschoolse voorziening
Observatieformulier 0 tot 2 jarigen (Kijk op ontwikkeling) in de voorschoolse voorziening Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geslacht... Geboortedatum... - geboorteplaats... - geboorteland... Nationaliteit...
Nadere informatieOOSTENDE januari 2017 OOSTENDE februari 2017
OOSTENDE januari 2017 OOSTENDE februari 2017 01 zo 02:40 4,53 09:18 0,24 16 ma 03:25 4,71 10:10-0,10 01 wo 03:39 4,72 10:31 0,01 16 do 04:28 4,57 11:11 0,10 14:59 4,65 21:31 0,43 15:51 4,75 22:27 0,36
Nadere informatieblok 7 les 6 In elke zak 10 poffertjes In 1 zak 10. Lekker! Vul de open plaatsen in. borden glazen zakken dozen
blok 7 les 6 In elke zak 0 poffertjes. Vul de open plaatsen in. In zak 0. In zakken Lekker! zakken 3 5 0 poffertjes 0 40 80 Vul de open plaatsen in. tafels 3 6 5 borden flessen 4 glazen 5 5 35 zakken 0
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding met het Portage Programma Nederland Sipma, Willemien Geertje
University of Groningen Orthopedagogische thuisbegeleiding met het Portage Programma Nederland Sipma, Willemien Geertje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Nadere informatiePromens Care GEZINSBEHANDELING
GEZINSBEHANDELING Voor gezinnen waarvan ouders of kinderen met een verstandelijke en/of psychische beperking hulp zoeken bij opvoeden en opgroeien Promens Care We helpen u thuis! Opvoeden is een hele klus.
Nadere informatieAntwerpen januari 2016 Antwerpen februari 2016
Vlaamse overheid Antwerpen januari 2016 Antwerpen februari 2016 01 vr 08:07 5.06 01:53 0.21 16 za 08:07 5.32 02:30-0.03 01 ma 08:50 4.82 02:45 0.17 16 di 09:42 5.05 03:47 0.03 20:34 4.98 14:44 0.04 20:38
Nadere informatieOpvoedingsvragen, nood aan ondersteuning en preventieve gezinsondersteuning bij gezinnen met jonge kinderen
Opvoedingsvragen, nood aan ondersteuning en preventieve gezinsondersteuning bij gezinnen met jonge kinderen Prof. dr. Karla Van Leeuwen Dit onderzoek is uitgevoerd door: Karla Van Leeuwen (Promotor) Sofie
Nadere informatieChecklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24)
Checklijst voor Cognitieve en Emotionele problemen na een Beroerte (CLCE-24) Voor de domeinen cognitie, communicatie en psycho-emotioneel kan de checklijst voor Cognitie en Emotionele problemen na een
Nadere informatieOostende januari 2016 Oostende februari 2016
Vlaamse overheid Oostende januari 2016 Oostende februari 2016 01 vr 05:39 4.14 - - 16 za 05:21 4.47 - - 01 ma 06:23 3.95 00:26 0.92 16 di 07:05 4.20 01:06 0.64 18:11 4.09 12:23 0.55 17:59 4.47 12:13 0.17
Nadere informatieOostende januari 2013 Oostende februari 2013
Vlaamse overheid Oostende januari 2013 Oostende februari 2013 01 di 03:06 4.51 09:46 0.22 16 wo 03:52 4.75 10:39-0.17 01 vr 04:03 4.73 10:54 0.04 16 za 04:59 4.49 11:40 0.23 15:27 4.61 21:57 0.47 16:22
Nadere informatieVERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING OUDERS CLB. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Voor- en achternaam
VERSLAG M-DECREET DEEL I : ATTEST IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Geboortedatum 19.04.2012 Geslacht Adres Vrouw OUDERS moeder vader Adres (indien anders dan adres leerling) Nvt. Tel / mail: Tel / mail:
Nadere informatieVroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen
Vroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen Rutger Jan van der Gaag & Iris Oosterling, gz-psycholoog 2006 Karakter pagina 1 Inhoud Autisme Vroege herkenning van autisme DIANE-project,
Nadere informatieConsortium Effectieve Behandeling Gedragsproblemen LVG in het kader van het ZonMw-programma Onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking.
Begeleiders in Beeld Consortium Effectieve Behandeling Gedragsproblemen LVG in het kader van het ZonMw-programma Onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking. Inleiding Begeleiders van mensen
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine
Orthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatieDansen zonder SDN beperkingen
Dansen zonder SDN beperkingen Lesboek korte impressie achtergrondinformatie Stichting Danssport op maat Schrijvers Emmely Lefèvre & Stefan Nijmeijer Mensen met een verstandelijke beperking Waar denk je
Nadere informatieDialoog met de ouders als startpunt voor vroegsignalering opgroei- en opvoedproblemen. Ingrid Staal
Dialoog met de ouders als startpunt voor vroegsignalering opgroei- en opvoedproblemen Ingrid Staal GGD Zeeland & Julius Centrum, Universitair Medisch Centrum Utrecht Mini symposium Integrale Vroeghulp
Nadere informatieJe vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving
Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Drs. Margreet van der Meer Hoofd Kwaliteit Innovatie Centrum VNN Lectoraat Verslavingskunde Hanzehogeschool Je vader en/of
Nadere informatieUtrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Zeer moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind
Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Zeer moeilijk lerend Uitleg over het leven van een zeer moeilijk lerend kind Inhoudsopgave Wat betekent het dat uw kind zeer moeilijk lerend
Nadere informatieVOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S
VOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S ALGEMEEN: EMOTIONELE EN FYSIEKE VEILIGHEID BABY S Het pedagogisch beleidsplan geeft de grenzen (pedagogisch medewerker/kindratio
Nadere informatieSamen beleven. Peer interacties bij personen met ernstig meervoudige beperkingen
Samen beleven Peer interacties bij personen met ernstig meervoudige beperkingen dr. Sara Nijs Promotor: prof. dr. Bea Maes Co-promotor: prof. dr. Carla Vlaskamp 1 THEORETISCHE ACHTERGROND ONDERZOEKSRESULTATEN
Nadere informatieLeerlijn Samenwerken SingaporeNext
Leerlijn Samenwerken SingaporeNext Groep 1-2 Groep 3-4-5 Groep 6-7-8 1. Luisteren naar elkaar Elkaar aankijken tijdens het praten. Oogcontact maken. In mimiek en lichaamstaal je luisterende houding laten
Nadere informatieDe hermeneutische cirkel
De hermeneutische cirkel Over beeldvorming en het formuleren van passende ondersteuningsvragen. Esther Keller, kennisdag D-SH/ CMB 1 december 2016 Beeldvorming 2 2 Beeldvorming is niet alleen de ontwikkelingsgebieden
Nadere informatieOntwikkelingslijnen 0-4 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam kind. Taal Beginnende geletterdheid. Beginnende geletterdheid-fase 5
Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20 OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om -20--20
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding met het Portage Programma Nederland Sipma, Willemien Geertje
University of Groningen Orthopedagogische thuisbegeleiding met het Portage Programma Nederland Sipma, Willemien Geertje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Nadere informatieDe lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.
4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)
Nadere informatieDomeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling
ISAAC-NF congres Communicatie in een nieuw perspectief Domeinen onderliggend aan de communicatieve ontwikkeling Prof. Dr. Hans van Balkom, Radboud Nijmegen/Milo/Kentalis Dr. Yvonne van Zaalen, Fontys Paramedische
Nadere informatieresearch centre on profound maatschappijwetenschappen research centre on profound maatschappijwetenschappen
Opgelet! Alertheid bij mensen met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Vera Munde Afdeling Orthopedagogiek Rijksuniversiteit Groningen 19-03-2012 1 Opbouw van de workshop Introductie
Nadere informatiePeuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3
1. Omgaan met jezelf, met en met volwassenen Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 Zelfbeeld Sociaal gedrag belangstelling voor andere kinderen, maar houden weinig rekening met de ander
Nadere informatieInhoud van de avond. Even voorstellen Gastspreker Hilde van der Vegt 0-1 jaar 1-2 jaar 2-3 jaar 3-4 jaar
LOGOPEDIEPRAKTIJK BRUNINK LOGOPEDISCH SPECTRUM REGIO OOST LOGOPEDIEPRAKTIJK NOUWELS LOGOPEDIEPRAKTIJK OOSTERLAAR Inhoud van de avond Even voorstellen Gastspreker Hilde van der Vegt 0-1 jaar 1-2 jaar 2-3
Nadere informatievooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik OUDERS & OPVOEDERS Als er binnen uw gezin sprake is van seksueel misbruik, heeft dat grote invloed. Er is veel verdriet, boosheid, wantrouwen en schuldgevoel.
Nadere informatieNederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO)
Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) dr. Ruben Fukkink dr. Mirjam Gevers Deynoot-Schaub drs. Katrien Helmerhorst workshops ABVAKABO FNV 7 oktober 2009 STRUCTURELE KENMERKEN PROCESKWALITEIT
Nadere informatieWat gaan we doen in deze twee bijeenkomsten? Omgaan met burgers met psychische of verstandelijke beperking
Omgaan met burgers met psychische of verstandelijke beperking Cursus vanuit de Wmo werkplaats lectoraat Rehabilitatie dr. Arne van den Bos en drs. Siemen van der Meulen Wat gaan we doen in deze twee bijeenkomsten?
Nadere informatieFysiotherapie. Omgang met uw baby.
Fysiotherapie Omgang met uw baby www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl FYS021 / Omgang met uw baby / 25-04-2019 2 Omgang met uw baby Uw baby mag
Nadere informatieOmgang met uw baby Tips en adviezen
Omgang met uw baby Tips en adviezen Afdeling fysiotherapie Uw baby mag met u mee naar huis. Dit is een vreugdevolle en ook spannende gebeurtenis. Spannend omdat u nu zelf de zorg voor uw kindje op u gaat
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.
Nadere informatie- coördinator doorstart Eindhoven - consulent Humanitas district Zuid
Lucie Nijskens Wim Rasker - coördinator doorstart Eindhoven - consulent Humanitas district Zuid Wat is doorstart? Preventief programma gericht op opvoedings- en gezinsondersteuning voor gezinnen met schoolgaande
Nadere informatieBijlage Stoere Schildpadden
Bijlage Stoere Schildpadden Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Stoere Schildpadden, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies
Nadere informatieAlgemene informatie Naam van uw kind:... jongen / meisje Geboortedatum:... Zorgverzekeraar:... Adresgegevens:... BSN nr:... Relatienr:...
Oudervragenlijst Ingevuld op datum:. Algemene informatie Naam van uw kind:... jongen / meisje Geboortedatum:... Zorgverzekeraar:... Adresgegevens:... BSN nr:...... Relatienr:... Gegevens ouders: Moeder
Nadere informatieOverzicht visuele ontwikkeling
1 Werkwijze Met dit logboek kunt u de ontwikkeling van het visueel functioneren vastleggen. Het logboek is ingedeeld in vier fasen van ontwikkeling, die corresponderen met Activiteitenkaarten 1 tot en
Nadere informatieOpstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen
www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar
Nadere informatieMASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE
FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN Graduate School of Childhood Development and Education MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE 2016-2017 De beïnvloeding van tijdoriëntatie, timemanagement en
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieHBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd. Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP
HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP Programma Kennismaking Competenties Gespreksvaardigheden Anamnesegesprek: o Uitvoeren o Observeren
Nadere informatieNieuwsbrief voor ouders
Nieuwsbrief voor ouders De sociale ontwikkeling van kinderen Amsterdam, oktober 2012, jaargang 5, nr. 2 Universiteit van Amsterdam Beste ouders, Door middel van deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte
Nadere informatieverwijzers HouVast: voor hulp aan gezinnen Ondersteuning voor ouders met een licht verstandelijke beperking
verwijzers HouVast: voor hulp aan gezinnen Ondersteuning voor ouders met een licht verstandelijke beperking Middin gebruikt de interventie HouVast om passende ondersteuning te bieden aan gezinnen, waarbij
Nadere informatieexpertisecentrum Voor ouders met vragen over de ontwikkeling van hun kind Promens Care
expertisecentrum Voor ouders met vragen over de ontwikkeling van hun kind Promens Care Welkom bij het expertisecentrum! Heeft u vragen over de opvoeding of ontwikkeling van uw kind? U bent welkom bij een
Nadere informatieDoe workshop ABA. Caroline Peters BCABA, 8-11-2012
Doe workshop ABA Caroline Peters BCABA, 8-11-2012 1 Inhoud Historie ABA Instituut Wat is ABA? Versterken van gewenst gedrag Uitdoven van ongewenst gedrag Gewenst gedrag opwekken door omgeving aan te passen
Nadere informatiegraait naar een speeltje dat in het gezichtsveld wordt gehouden pakt speeltjes aan met beide handen en kijkt ernaar
Fijne motoriek 1 Oog-handcoördinatie Baby blauw graait naar een speeltje dat in het gezichtsveld wordt gehouden pakt speeltjes aan met beide handen en kijkt ernaar kijkt naar de voetjes en pakt deze vast
Nadere informatiePraten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Nadere informatieD O EN P R A T EN B E W EGEN
D O EN P R A T EN B E W EGEN Het gelijktijdig gebruik van de observatielijsten bij Zo Doe Ik, Zo Beweeg Ik, en Zo Praat Ik M. Tjallema, M. Vermeulen 00, CED-Groep www.cedgroep.nl Inleiding Met de drie
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine
University of Groningen Orthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's
Nadere informatieOndersteuningsbehoeften cliëntgroepen & innovatiemogelijkheden. drs. Nico Dam dr. Albertus Laan
Ondersteuningsbehoeften cliëntgroepen & innovatiemogelijkheden begeleiding drs. Nico Dam dr. Albertus Laan Agenda Opgave Begeleiding Vernieuwing Aanpak Opgave Grondslag SOM/PSY/PG/VG/LG/ZG Beperking Matig/zwaar
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieOndersteuningsplan JW voor Jan Test. Voorbeeld
Ondersteuningsplan JW voor Jan Test Datum: 28-06-2017 Inhoudsopgave 1. Algemene gegevens.................................................................. 3 2. Wie ben ik..........................................................................
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine
Orthopedagogische thuisbegeleiding voor gezinnen met een jong chronisch ziek kind Mostert, Christine IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to
Nadere informatieLeer- en ontwikkelingslijnen 0-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid
Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-fase 5 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20 OEKORIËNTATIE:Slaat de bladzijden van een boek één voor één om -20--20
Nadere informatieZorg voor kinderen in de opvang: een eerste prioriteit
Zorg voor kinderen in de opvang: een eerste prioriteit Opening Kennismaking Kind in opvang Drie huizen Veiligheid Veerkracht Hechter Samenwerking Afsluiting Kinderen in de opvang hebben aandacht nodig
Nadere informatieZieZo Observatiemethode Handleiding
ZieZo Observatiemethode Handleiding Ellen Eelman Marjolein Kuiper Marieke Steendam Inhoud 1. Inleiding 3 1.1. Doel 3 1.2. Gebruikers 3 1.3. Samenstelling 3 2. Verantwoording 4 3. Visuele basisvaardigheden
Nadere informatieKind & echtscheiding. Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen!
Kind & echtscheiding Geen lid van het gezin? ook dan kun jij een kind steunen! Kind in een echtscheidingssituatie Per jaar belanden ongeveer 70.000 kinderen in een echtscheiding. De gevolgen van een echtscheiding
Nadere informatieWelkom. Testfase. Nieuwsbrief 2, Mei 2011
Nieuwsbrief 2, Mei 2011 I N D I T N U M M E R : 1 Welkom 1 Testfase 2 Stand van zaken screening 4 Stand van zaken instroom 6 Varia 6 Onze contactgegevens Eerste resultaten zijn positief! Welkom De testfase
Nadere informatieLeerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling
Leerlijn 1.1. Emotioneel 1.2. Sociaal Stamlijn Niveau A Merkt zintuiglijke stimulatie op (aanraking, vibratie, smaken, muziek, licht) Uit lust- en onlustgevoelens Kijkt gericht enkele seconden naar een
Nadere informatiePromens Care GEZINSBEHANDELING
GEZINSBEHANDELING Voor gezinnen waarvan ouders of kinderen met een verstandelijke en/of psychische beperking hulp zoeken bij opvoeden en opgroeien Promens Care We helpen u thuis! Opvoeden is een hele klus.
Nadere informatieBayley III-NL Motoriekschaal
White paper Bayley III-NL Motoriekschaal Algemene introductie op de Bayley-III-NL Motoriekschaal, vergelijking met de vorige versie, de BSID-II-NL Motorische Schaal White paper 1 www.pearsonclinical.nl
Nadere informatieABC - Ambulant Behandelcentrum
ABC - Ambulant Behandelcentrum Als het thuis en/of op school dreigt vast te lopen Informatie voor verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Vergroten van sociale competenties. Vergroten zelfbeeld/zelfvertrouwen.
Nadere informatieSymposium Zorg en onderwijs. Annemarie Tadema 8 april 2008
Symposium Zorg en onderwijs Annemarie Tadema 8 april 2008 Aanleiding onderzoek Burgerschapsparadigma: participeren in de samenleving KDC: segregatie Onderwijs: integratie/ inclusie Wet op de leerlinggebonden
Nadere informatie4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding)
4.2. Aanbod voor ouders van het jonge kind Dit aanbod is veelal gericht op ouders met kinderen tot 4 jaar. Een aantal producten zijn inzetbaar voor een bredere doelgroep. De producten Home-Start, Vroegtijdige
Nadere informatieWe leren om te groeten en afscheid te nemen
We leren om te groeten en afscheid te nemen Het doel van deze reeks van activiteiten is om het kind te laten zien hoe we ons moeten gedragen wanneer we aankomen op een plek waar meer mensen zijn, hoe ze
Nadere informatieKinderen. Rond de tafel. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Kinderen Rond de tafel T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont
Nadere informatieNieuwsbrief voor ouders. Universiteit van Amsterdam. De sociale ontwikkeling van kinderen. Amsterdam, april 2012, jaargang 5, nr.
Nieuwsbrief voor ouders De sociale ontwikkeling van kinderen Universiteit van Amsterdam Amsterdam, april 2012, jaargang 5, nr. 1 Beste ouder, Door middel van deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte
Nadere informatieAdviezen voor het bevorderen van de taalontwikkeling. Afdeling Logopedie
Adviezen voor het bevorderen van de taalontwikkeling Afdeling Logopedie Uw kind gaat praten, omdat er vanaf zijn geboorte in zijn nabijheid gepraat wordt en omdat vanaf zijn geboorte tegen hem gesproken
Nadere informatieMarianne Haspels & Renske van Bemmel Competentiegericht Werken met cliënten met een verstandelijke beperking
Marianne Haspels & Renske van Bemmel m.haspels@piresearch.nl Competentiegericht Werken met cliënten met een verstandelijke beperking Wat is Competentiegericht Werken? Doel van CGW - professionalisering
Nadere informatieORTHOPEDAGOGIEK & RECHTEN VAN HET KIND
ORTHOPEDAGOGIEK & RECHTEN VAN HET KIND http://www.gezondheidsweb.eu/adhd/de-verschillende-types-adhd-hoe-herkennen http://drlawrencetucker.com/what-are-the-next-steps-after-my-child-is-diagnosed-with-autism/
Nadere informatieInhoud Inleiding Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling Hoofdstuk 2 Ontwikkelingsdysfasie
Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1 Normale taalontwikkeling 15 1.1 Taalontwikkeling: een multidimensioneel gebeuren 16 1.2 Componenten van de taalontwikkeling 18 1.3 Fasen in de taalontwikkeling 21 1.4 Besluit
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatiehoud altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd
Sleutelwoord is structuur De school is een uitgelezen plaats om de leerling met het Syndroom van Asperger te leren omgaan met leeftijdgenoten. Goede begeleiding is dan van belang. Docent kunnen veel voor
Nadere informatieInzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen
Inzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen Bernadette Vermeij Rosanne van der Zee Simea congres 10 april 2014 Monitoren Meer zicht krijgen op de doelgroep en in de effectiviteit
Nadere informatieVisusonderzoek in het buitengewoon onderwijs:
Visusonderzoek in het buitengewoon onderwijs: Uitvoerbaarheid van de Kay 3m Crowded test en de Ffooks Symbols test bij leerlingen met het syndroom van Down voor het CLB-visusonderzoek. Sigrid Jacobs Promotor:
Nadere informatieSpel en samenspel met voorwerpen. Gevoel voor omgangsvormen. Werken met baby's in een groep - S. Nossent
stemmen ze hun groeiende vaardigheden in stemgebruik en beheersing van gezichtsspieren af op wat de ander aanbiedt. Glimlachen is ook een vaardigheid die al heel vroeg een sociale functie krijgt en voor
Nadere informatieABA bij autisme Basisworkshop. Samen leren van alledaagse activiteiten. Praktisch. Inhoud workshop
ABA bij autisme Basisworkshop Samen leren van alledaagse activiteiten Laura Schouten, ABA-Consultant/Pedagoog ABA-Instituut Praktisch - Koffie en theepauzes tussendoor - Lunchpauze rond 12.30/13.00 uur
Nadere informatieInformatie voor cliënten. Willemijntje. Orthopedagogisch kinderdagcentrum
Informatie voor cliënten Willemijntje Orthopedagogisch kinderdagcentrum Wat is Willemijntje? Willemijntje is een orthopedagogisch dagcentrum (OPD) voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 7 jaar bij wie
Nadere informatieHet stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis
Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen VVL Congres, Berchem, 14 maart 2014 Pervasieve
Nadere informatieHandleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar
Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 4 Verantwoording Methodiek 5 Doorgaande lijn Po en Vo 6 Preventief en curatief 7 Organiseer je les 8 Praktische tips
Nadere informatieOpvoeden een PPPretje ;-) Inge Glazemakers
Opvoeden een PPPretje ;-) Inge Glazemakers Inleiding Wat is Triple P? Casus Waar kan ik Triple P vinden? Inleiding 1 op 5 kinderen/jongeren ontwikkelt een significant emotioneel of gedragsprobleem Veel
Nadere informatieDeel 1: Positieve psychologie
Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende
Nadere informatieLeeswijzer individueel rapport KIJK! 0-4 jaar voor ouders
Het individuele rapport geeft u een beeld van de totale ontwikkeling van uw kind. De vaste pedagogisch medewerkers van uw kind hebben een half jaar observaties bijgehouden. Deze observaties zijn verwerkt
Nadere informatieSamenvatting. Moving towards independence? 103
Samenvatting Moving towards independence? 103 In dit proefschrift wordt verslag gedaan van de evaluatie van het bewegingsgerichte Amerikaanse curriculum Mobility Opportunities Via Education (MOVE) bij
Nadere informatieOrthopedagogische thuisbegeleiding met het Portage Programma Nederland Sipma, Willemien Geertje
University of Groningen Orthopedagogische thuisbegeleiding met het Portage Programma Nederland Sipma, Willemien Geertje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Nadere informatie