Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting"

Transcriptie

1 Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting Antal Haans / Benedetta Malagoni a.haans@tue.nl / b.malagoni@student.tue.nl Human-Technology Interaction / School of Innovation Sciences

2 société AIK

3 Historisch gezien is stedelijke verlichting vooral ook een middel om controle te krijgen over burgers: Toezicht, handhaving van orde, onderdrukking

4 NYC Municipal Archives

5 Nicolas Mignard (~1668) Richard Earlom (1793) US Library of Congress

6 Wat zou er gebeuren wanneer we al het licht s nachts uit zouden zetten?

7

8 Zo n dwaze daad zou een gevaarlijke omgeving creëren. Ouderen zouden nooit meer naar buiten gaan, en de maatschappij zou te maken krijgen met een onmiddellijke uitbraak van diefstal en vandalisme. Winkel straten zouden geplunderd worden in een niet te controleren vaart. (Fennely, 1996)

9 In Engeland en de VS wordt security of flood verlichting in toenemende mate toegepast in achterstands- en probleemwijken als een manier om misdaad tegen te gaan en orde te handhaven. Dit leidt tot sociale ongelijkheid omdat delen van de bevolking geen toegang hebben tot een prettige nachtelijke omgeving en blootgesteld worden aan lichtvervuiling Sloane et al Sloane et al Ethan Chi

10 Moderne varianten? De-escalate project in Eindhoven: Verminderen van agressie met behulp van (dynamische) verlichting Dynamisch verlichting voor crowd management Nudging van gedrag in de openbare ruimte met licht

11 Het concept social lighting als tegenreactie Social lighting movement manifesto: Iedereen moet toegang hebben tot nachtelijke omgevingen met kwalitatief goede verlichting De gemeenschap moet betrokken zijn bij het ontwerp van hun eigen stedelijke omgeving. Stedelijke verlichting moet niet beschouwd worden als een technische oplossing voor misdaad en gebrek aan sociale orde (Sloane et al., 2016) Het ontwerp van openbare verlichting moet meer zijn dan het vinden van een verlichtingsarmatuur dat voldoet aan de OV richtlijnen: het moet gaan over het creëren van places nachtelijke omgevingen die betekenis hebben en aan de behoefte en activiteiten van bewoners voorzien (Sloane et al., 2016)

12 Social lighting is ook De kracht van stedelijke verlichting gebruiken om sociale banden tussen bewoners te versterken met als ultieme doelstelling het vergroten van social capital Het verbeteren van sociale verbanden, gemeenschapsgevoel, sociaal kapitaal is een, op de langere termijn, meer inclusieve en meer duurzamere oplossing voor misdaad en andere vormen van sociale problemen. Vraag is: Hoe kunnen openbare verlichtingsprojecten hier nu precies een rol in spelen?

13 Social lighting als instrument voor sociaal kapitaal Hoe kan het ontwikkeld worden? Benedetta Malagoni Human-Technology Interaction / School of Innovation Sciences

14 Sociaal kapitaal Definitie De ontwikkeling van wederkerigheid, betekenisvolle sociale netwerken en vertrouwen tussen mensen, wat resulteert in collectief en individueel baat (Putnam, 1988). Waarde van de sociale dimensie in beleidsvorming. Positieve invloed op Quality of Life. Kenmerk van een gezond en duurzaam maatschappelijk leven.

15 Multidisciplinair domein Economie Sociologie Sociale economie Gemeenschapspsychologie Ontwikkelingseconomie Ontwikkelingspsychologie Omgevingspsychologie Politiek Psychologie Management Computerwetenschappen Handelswetenschappen Stedenbouw Business Beslissingswetenschappen Geneeskunde

16 Sociaal kapitaal in een netwerk Een netwerk rijk aan sociaal kapitaal is veerkrachtig, gezond en duurzaam. Informatiestromen Samenwerking Identiteit

17 Sociaal kapitaal is ook Gemeenschapsgevoel: gevoel van verbondenheid met de gemeenschap, gevoel dat men ergens bij hoort Informele sociale controle: ongeschreven regels binnen een gemeenschap om negatieve acties te beperken of positieve acties aan te moedigen. Vertrouwen: gevoel van bescherming en steun binnen de gemeenschap Participatie: een organisatie die voor één doel is gecreëerd is sneller beschikbaar voor een ander doel

18 Sociale verlichting: hoe pas je het toe? Creëer meer ontmoetingsmogelijkheden Betrek de gemeenschap Geef de wijk meer karakter Informatiestromen Samenwerking Identiteit

19 Ontmoetingsmogelijkheden New Pedestrianism New Urbanism Placemaking Human-scale design Mixed use

20 Karakter Peer-to-peer urbanism Co-creatie Zeggenschap Intern Samenwerking Extern

21 Identiteit Landmarks Territorialiteit Trots

22 Sociale verlichting in de praktijk Cases analyse Waar komt de vraag vandaan? Wie wordt betrokken? Wat is de intentie van het ontwerp? Hoe is het project verlopen? Hoe is het project geëvalueerd?

23 Jacques-Cartier brug Montreal Woenselse Heide (West) Glow op Stijp-S Hoekenrodeplein Amsterdam Case studies?

24 Roadmap social lighting Tu/e Innovation Space Intelligent Lighting Studentenprojecten binnen vakken: claim validatie; business modellen Grote multidisciplinaire student ontwikkel teams Tweejarige roadmap van prototyping, naar testen in living labs, naar projecten in de stedelijke omgeving

25 Geef bewoners nu echt eens controle over de openbare verlichting in hun straat Uitdagingen: Smart lighting met many-to-one licht controle via ICT toepassingen Maar wel veilig, democratisch, inclusief en in communicatie met elkaar Mogelijkheden feedback en persuasieve technologieën ter reducering van lichtvervuiling / energie consumptie Mogelijke business modellen Hoe te evalueren? (claim validatie)

26 Social lighting doe je niet alleen! Interesse om samen met studenten iets uit te zoeken, mee te denken, te doen, te maken, uit te proberen, te ondersteunen, of hoe dan ook bij te dragen, neem dan contact op: Ervaring met social lighting projecten, of kent u mensen die bij dergelijke projecten betrokken zijn geweest, neem contact op: b.malagoni@student.tue.nl.

Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht

Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht Hedzer de Boer Projectdirecteur consortium Philips Heijmans A-avond gemeente Eindhoven, 7 februari 2017 2 Doelstelling Roadmap Licht Eindhoven De gemeente

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

Virtual Reality als hulpmiddel voor onderzoek naar verlichting in de publieke ruimte

Virtual Reality als hulpmiddel voor onderzoek naar verlichting in de publieke ruimte Virtual Reality als hulpmiddel voor onderzoek naar verlichting in de publieke ruimte NSVV Lichtcongres Outdoor Antal Haans 26-01-2017 Wat is virtual reality (VR) eigenlijk? definities Virtual reality:

Nadere informatie

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente?

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? 33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? Jan Adriaenssens Director City of Things imec Cities are never random. No matter how chaotic they might seem, everything about them grows out of

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

Leefbare steden. met connected lighting

Leefbare steden. met connected lighting Leefbare steden met connected lighting 3 Steden veranderen Uitdagingen voor leefbaarheid en veiligheid Steden kunnen druk en chaotisch zijn Maar de diversiteit maakt ze voor velen aantrekkelijk Feit:

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

Sound Lighting in publieke ruimte

Sound Lighting in publieke ruimte Sound Lighting in de publieke ruimte CIE info dag NL Antal Haans A.Haans@tue.nl Sound Lighting in publieke ruimte Onderzoek ILI: Technologie perspectief Onderzoek naar toepassingen slimme verlichting,

Nadere informatie

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012 Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele

Nadere informatie

Was, is of komt er aandacht voor

Was, is of komt er aandacht voor Was, is of komt er aandacht voor SoftwareKwaliteit in het onderwijs? Voorjaarsevenement TestNet 2012 Leo van der Aalst Lector Software Quality and Testing at Fontys University of Applied Sciences Locaties

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Verhogen Customer Experience door Employee Empowerment. Floor Dragos Ion Remco van Riet

Verhogen Customer Experience door Employee Empowerment. Floor Dragos Ion Remco van Riet Verhogen Customer Experience door Employee Empowerment Floor 14-11-2018 Dragos Ion Remco van Riet Wie zijn wij? Dragos Ion: Digital Transformation Manager Remco van Riet: Innovator Background ING Weg van

Nadere informatie

Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010

Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010 Drempelloze doorstroommogelijkheden in 3TU-verband in 2010 Toelichting: In het onderstaande overzicht is per technische masteropleiding aangegeven welke bacheloropleidingen drempelloos worden toegelaten.

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s:

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Een materialenbeleid als onderdeel van een beleid CE of beleid CE tout court moet ook een ruimtelijk beleid zijn (net

Nadere informatie

Onderwijs en Kennisoverdracht

Onderwijs en Kennisoverdracht Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen

Nadere informatie

Smart Belgium Consulting Services

Smart Belgium Consulting Services Smart Belgium Consulting Services Steven Benoit CEO Smart Belgium Consulting Smart Belgium uitdagingen & opportuniteiten Duurzame ontwikkeling Gezondheidszorg Veroudering Infrastructuur Innovaties Smart

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio

Nadere informatie

Samen kansen pakken in 2017

Samen kansen pakken in 2017 Samen kansen pakken in 2017 Meet-up Platform Middelgrote Gemeenten 16 februari 2017 Etten-Leur en Rijssen-Holten Joost van Hoorn en Marloes Hoogerbrugge Platform31 Samen kansen pakken in 2017 Doel: verkennen

Nadere informatie

Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen

Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Bachelor of Science in de biomedische wetenschappen (Kortrijk)

Nadere informatie

Outreach: ja hallo 19/05/2016

Outreach: ja hallo 19/05/2016 Outreach: ja hallo 19/05/2016 Inhoud 1. Visie 2. Quality of Life 3. Quickscan 4. De cirkel Visie? Visie geeft denken en handelen vorm Mens-en maatschappijvisie Ruimer dan outreach alleen Iedereen heeft

Nadere informatie

Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO

Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO Planning voorlichtingsavond vervolgstudies HBO & WO Rondes Voorlichting Opleidingen Instelling 1 2 3 Lokaal Algemene voorlichting HAS - Bedrijfskunde en agrfoodbusiness - Business in Agriculture & Food

Nadere informatie

Peter van den Heuvel Hogeschool Inholland Communicatie Battle 2016

Peter van den Heuvel Hogeschool Inholland Communicatie Battle 2016 Peter van den Heuvel Hogeschool Inholland Communicatie Battle 2016 No tension, no fun?! Jullie uitdaging vandaag m.b.t. je opdracht : ontwerp een betekenisvolle beleving met impact en vind uit wat hiervoor

Nadere informatie

SCRIPTS: Mobiliteitsdiensten voor toekomst Beginnend in heden. Prof. Dr. Henk Meurs, Radboud Universiteit

SCRIPTS: Mobiliteitsdiensten voor toekomst Beginnend in heden. Prof. Dr. Henk Meurs, Radboud Universiteit SCRIPTS: Mobiliteitsdiensten voor toekomst Beginnend in heden Prof. Dr. Henk Meurs, Radboud Universiteit Innovaties in verkeer en vervoer SURF: Smart Urban Regions of the Future (SURF) - Vanuit onder meer:

Nadere informatie

EDLnet: deelname van de Vlaamse gemeenschap

EDLnet: deelname van de Vlaamse gemeenschap EDLnet: deelname van de Vlaamse gemeenschap Mel Collier Hoofdbibliothecaris K.U.Leuven 10 december 2007 K. U. L E U V E N - Centrale Bibliotheek EDLnet Een thematisch netwerk binnen het econtentplus Programma

Nadere informatie

Sociale innovatie bij inkoopbeslissingen: Aanjager voor energiebesparingen? NEVI Inkoopdag, 23 juni 2016, Nieuwegein

Sociale innovatie bij inkoopbeslissingen: Aanjager voor energiebesparingen? NEVI Inkoopdag, 23 juni 2016, Nieuwegein Sociale innovatie bij inkoopbeslissingen: Aanjager voor energiebesparingen? NEVI Inkoopdag, 23 juni 2016, Nieuwegein Bart Vos, Suzanne Brunsting, Marielle Rietkerk Agenda Context: Noodzaak voor energiebesparingen

Nadere informatie

HET CO-CREATIEF PROCES

HET CO-CREATIEF PROCES HET CO-CREATIEF PROCES Tijs Van Steenberghe, vakgroep sociaal werk, expertisecentrum Quality of Life Jessica De Maeyer, vakgroep orthopedagogiek, expertisecentrum Quality of Life Didier Reynaert, vakgroep

Nadere informatie

Mobile development met studenten

Mobile development met studenten Mobile development met studenten @Ericsls Mobile development met studenten Inrichting instituut #FHICT Fontys Hogeschool ICT #FHICT Inrichting instituut Software Fontys Hogeschool ICT #FHICT Inrichting

Nadere informatie

Leer ze omgaan met onzekerheid. Nils de Witte - StudentsInc

Leer ze omgaan met onzekerheid. Nils de Witte - StudentsInc Leer ze omgaan met onzekerheid Nils de Witte - StudentsInc Programma en introductie Leer ze omgaan met onzekerheid verkennende discussie en ideeën nils de witte wat bedoel ik met onzekerheid waarom is

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie oktober 2014 In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren

Nadere informatie

Organisatie: Groep W&T KU Leuven

Organisatie: Groep W&T KU Leuven Organisatie: Groep W&T KU Leuven Kristien Rombouts RVO-Society Zorgzame technologie voor een inclusievere samenleving Zorgzame technologie voor een inclusievere samenleving RVO-Society Tien jaar technisch

Nadere informatie

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Netwerkdag 1 februari 2018 Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA Mijn betoog Wij willen als onderzoekers evidence

Nadere informatie

Leerstoelvoorlichting

Leerstoelvoorlichting Leerstoelvoorlichting Design Engineering / Ontwerptechniek Wessel Wits 20 maart 2013 Voorlichting Design Engineering Programma Vakgebied Onderzoeksgebieden Vakkenpakket Stage & Afstuderen Studenten impressie:

Nadere informatie

Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek wat is dat?

Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek wat is dat? Ontwerpgericht Wetenschappelijk Onderzoek wat is dat? DSRG congres, 3 november 2011 Prof dr ir Joan van Aken TU/e ontwerpgericht wetenschappelijk onderzoek ofwel DSR (Design Science Research): brug tussen

Nadere informatie

Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision

Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision Maneblussers gaan met visie voor Lunavision 1. Inleiding en algemeen kader 2. Investeren in innovatieve infrastructuur 3. Investeren

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Keynote CPTED t.b.v. Workshop SBM Leuven 26-2-2015. Henk Neddermeijer MSc. Henk Neddermeijer MSc

Keynote CPTED t.b.v. Workshop SBM Leuven 26-2-2015. Henk Neddermeijer MSc. Henk Neddermeijer MSc Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) CPTED -een te beperkte naam voor een groots concept inleiding ter gelegenheid van de vakbeurs New Security in de Brabanthal Leuven 26 februari 2015

Nadere informatie

Sneak preview Masterclass Smart Mobility

Sneak preview Masterclass Smart Mobility Sneak preview Masterclass Smart Mobility Frans Jan Douglas en Thijs Muizelaar Programma Masterclass Smart Mobility door Connecting Mobility en Beter Benutten: Waarom een masterclass Smart Mobility? Doel

Nadere informatie

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3

Burgerschap 2.0. From global citizen to global teacher #3 Burgerschap 2.0 From global citizen to global teacher #3 Woordendiarree Waarom zoveel aandacht? Ontwikkelingen in beleid Nadruk op individuele verantwoordelijkheid van de burger (+ en-) Vermaatschappelijking

Nadere informatie

TOELATINGSVOORWAARDEN

TOELATINGSVOORWAARDEN Interfacultair Departement LerarenOpleiding TOELATINGSVOORWAARDEN Academiejaar 2019 2020 De educatieve master vervangt de specifieke lerarenopleiding en combineert vakken met een onderwijsfocus met domeinspecifieke

Nadere informatie

EEN NIEUWE WERELD WHAT S NEZZT?

EEN NIEUWE WERELD WHAT S NEZZT? EEN NIEUWE WERELD We leven in een dynamische wereld. Een wereld waarin we anders leven, anders wonen. Waarin we op zoek gaan naar persoonlijk geluk en ruimte willen creëren om ons als mens te ontplooien.

Nadere informatie

Applet-based e-ticketing

Applet-based e-ticketing Applet-based e-ticketing Pim Vullers MSc p.vullers@cs.ru.nl Institute for Computing and Information Sciences Digital Security PvIB Young Professional-avond TLS 17 februari 2010 Pim Vullers PvIB YP-avond

Nadere informatie

1. Management samenvatting

1. Management samenvatting Voorwoord Het plan van aanpak dat hier zal worden weergegeven is een voorbereiding op de ontwikkelingen van het project voor ICT en Media Design van Semester 6. Hierin gaan wij in een groep van 5 studenten

Nadere informatie

Keuze vakken P&T Living

Keuze vakken P&T Living Keuze vakken P&T Living Antal Haans (A.Haans@tue.nl) Coach Technische Vakken P&T-LIVING 31 Maart 2015 1 P&T Major Binnen de TU/e bachelor school Keuze ruimte 60 ECTS 90 ECTS - Psychologie & methoden -

Nadere informatie

Factsheet LABS Mirabeau

Factsheet LABS Mirabeau Factsheet LABS Mirabeau LABS We helpen u met nieuwe innovaties om relevant te blijven in de digitale wereld De digitale transformatie is in volle gang. Consumenten sluiten nieuwe technologie tegenwoordig

Nadere informatie

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Koos van Dijken Platform31 6-2014 - Rotterdam, 17- Inleiding Beleidsontwikkeling Het Reference

Nadere informatie

Fakton: 'Grootste uitdaging ligt in het veerkrachtig maken van steden' :10

Fakton: 'Grootste uitdaging ligt in het veerkrachtig maken van steden' :10 Fakton: 'Grootste uitdaging ligt in het veerkrachtig maken van steden' 29-05-2017 10:10 Fakton bestaat 35 jaar. Al 35 jaar verbindt bureau Fakton publieke en private vastgoedpartijen met strategische-,

Nadere informatie

ALL INCLUSIVE: IEDEREEN TELT MEE

ALL INCLUSIVE: IEDEREEN TELT MEE ALL INCLUSIVE: IEDEREEN TELT MEE EEN SAMENLEVING WAARIN IEDEREEN ZIJN / HAAR PLEK HEEFT 4 à 5 THEMAAVONDEN PER JAAR EEN INITIATIEF VANUIT GROENLINKS APELDOORN ALL INCLUSIVE: IEDEREEN TELT MEE Programma

Nadere informatie

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting,

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting, / solution partner of the at TU/e De vraag Samenhangende vraagstellingen mbt openbare verlichting: Mogelijke vervanging van 21.000 lichtmasten in de stad Strategie die breder kijkt dan energiebesparing

Nadere informatie

&Engie Samen Beter Worden

&Engie Samen Beter Worden &Engie Samen Beter Worden Daan Peeters Myrthe Kruszel BA Liberal Arts and Sciences MSc Global Business and Sustainability BSc Economie en Beleid Floor ter Haar Kjeld Soppe BSc Biologie MSc Sustainable

Nadere informatie

SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE. ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie

SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE. ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie SMART INDUSTRY, FACTORIES & FINANCE ARNOLD STOKKING, Algemeen Directeur Industrie groei LINEAIR VERSUS EXPONENTIËLE GROEI exponentieel disruptie lineair tijd 2 Tijd, in jaren INNOVATIE GAAT STEEDS SNELLER

Nadere informatie

Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor

Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor Ambitie en Aanleiding Activiteiten Te realiseren waarden Onze werkwijze Ambitie Spoorzone met allure * Kwaliteitsverbetering

Nadere informatie

Wil je de veerkrachtoefening ontvangen? Mail naar

Wil je de veerkrachtoefening ontvangen? Mail naar Deze presentatie is gegeven op het Congres Positieve Psychologie Veerkracht op 15 april 2016. Hoe je met Psychologisch Kapitaal veerkracht vergroot in teams Matthijs Steeneveld Zelfstandig trainer en coach

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Interne tafels: Vragen daarbij:

Interne tafels: Vragen daarbij: Aandachtspunten Interne tafels: 1. Effectieve studiekeuze, keuzevrijheid studenten en flexibilisering van onderwijs; 2. Optimale ontplooiing student, met het werkveld in professionele werkplaatsen en living

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag 26 oktober 2019

Programmaoverzicht Bachelor Open dag 26 oktober 2019 Programmaoverzicht Bachelor Open dag 26 oktober 2019 Informatiesessies geven voorlichting over de opleiding, zoals de opbouw, toekomstperspectieven en de ervaring van een student. Proefcolleges zijn korte

Nadere informatie

STUDIO STRAATSENSOR. Doe&Durf Witteveen+Bos

STUDIO STRAATSENSOR. Doe&Durf Witteveen+Bos STUDIO STRAATSENSOR Doe&Durf 2018 Witteveen+Bos CITY Ruimte Tekort? Gemengd gebied 2 The street is the river of life, the place where we come together, the pathway to the center CITY Wiliam H. Whyte The

Nadere informatie

De belofte van nabijheid: samenleven in de buurt! Lunchlezing Ypsilon 5 april 2018 Dr. Femmianne Bredewold 1

De belofte van nabijheid: samenleven in de buurt! Lunchlezing Ypsilon 5 april 2018 Dr. Femmianne Bredewold 1 De belofte van nabijheid: samenleven in de buurt! Lunchlezing Ypsilon 5 april 2018 Dr. Femmianne Bredewold 1 Harry, Tiny en Sonja in de buurt 2 https://www.npo.nl/2doc/13-04-2015/vpwon_1225840 9-4-2018

Nadere informatie

To work or not to work? Jac van der Klink. NVAB dagen 26 mei 2016

To work or not to work? Jac van der Klink. NVAB dagen 26 mei 2016 To work or not to work? Jac van der Klink NVAB dagen 26 mei 2016 To work or not to work, that is the question To work or not to work, three times the question 1) is er wel werk? De afnemende economische

Nadere informatie

Graag stel ik me even aan u voor

Graag stel ik me even aan u voor Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) CPTED -een te beperkte naam voor een groots concept inleiding ter gelegenheid van het studiebezoek Beveiliging Bedrijventerreinen in Nederland inleiding

Nadere informatie

ADVANCED TECHNOLOGY 50002 50002 UNIVERSITEIT TWENTE TECHNISCHE WETENSCHAPPEN 50 58-8 -14 % 100 % 100 % Voorbeeld

ADVANCED TECHNOLOGY 50002 50002 UNIVERSITEIT TWENTE TECHNISCHE WETENSCHAPPEN 50 58-8 -14 % 100 % 100 % Voorbeeld Bachelor vooraanmeldingen UT opleidingen (Bron IBG) 17-07-2006 ADVANCED TECHNOLOGY 50002 naam studie 50002 UNIVERSITEIT TWENTE TECHNISCHE WETENSCHAPPEN 50 58-8 -14 % 100 % 100 % ADVANCED TECHNOLOGY UNIVERSITEIT

Nadere informatie

DE BEHOEFTE VAN DE BUURT ALS BASIS VOOR SPORTBELEID. / 6 december 2018

DE BEHOEFTE VAN DE BUURT ALS BASIS VOOR SPORTBELEID.   / 6 december 2018 DE BEHOEFTE VAN DE BUURT ALS BASIS VOOR SPORTBELEID www.muzus.nl / sanne@muzus.nl 6 december 2018 Even voorstellen Muzus service design Ontwerpen voor positieve impact Expert in het sociale domein Sanne

Nadere informatie

Toezicht en moraliteit.

Toezicht en moraliteit. Toezicht en moraliteit. Over professionele waarden in de zorgsector Gabriël van den Brink Congres-NVTZ 10-11-2016 1 Moral sentiments in modern society Adam Smith (1723-1790) The Wealth of Nations (1776)

Nadere informatie

Avans Academie Associate Degrees Den Bosch

Avans Academie Associate Degrees Den Bosch Avans Academie Associate Degrees Den Bosch Robin Pereboom Adviseur Connect, verbindt bedrijfsleven en onderwijs Meet up Agrifood Capital, Oss 7 februari 2019 Workshop 8 Onderwijs en Bedrijfsleven, hoe

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Inzet op innovatie en een koolstofarme economie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Inzet op innovatie en een koolstofarme economie Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie oktober 2014 In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren

Nadere informatie

Technologie met Betekenis voor Smart Citizens

Technologie met Betekenis voor Smart Citizens Technologie met Betekenis voor Smart Citizens ICT Café - november 2016 Jos van Leeuwen urbanux.nl Wanneer heeft technologie eigenlijk echt betekenis voor mensen? Cities are no longer simply sources of

Nadere informatie

LIFE CYCLE VALUE Blijvende waarde van fysieke assets over hun gehele levensduur

LIFE CYCLE VALUE Blijvende waarde van fysieke assets over hun gehele levensduur LIFE CYCLE VALUE Blijvende waarde van fysieke assets over hun gehele levensduur Promotor: Leo van Dongen Co-promotor: Jan Braaksma Willem Haanstra Omvangrijke fysieke systemen Productie, energie & transport

Nadere informatie

BIJ. Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien...

BIJ. Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien... 4 PIJLERS PRAKTIJK ACHTERGROND WIE ZIJN WIJ Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien... TOON geeft leegstaande

Nadere informatie

Vitens ontmoet Platform Economie & Ruimte Evert van Harn en Cees van Beukering

Vitens ontmoet Platform Economie & Ruimte Evert van Harn en Cees van Beukering Vitens ontmoet Platform Economie & Ruimte Evert van Harn en Cees van Beukering 1 Samen, sneller beter voor mens en maatschappij Next generation economie & landschap E&R Project asset management 3 oktober

Nadere informatie

UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs

UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs Open Universiteit Universitair Centrum voor Talenonderwijs Innoverend ondernemen voor ingenieurs Wijsbegeerte Research Master Philosophy Moraalwetenschappen Tolken

Nadere informatie

WIJKVERNIEUWING HOE IS HET TOCH MOGELIJK? 14 mei 2019 Mathieu Kastelijn

WIJKVERNIEUWING HOE IS HET TOCH MOGELIJK? 14 mei 2019 Mathieu Kastelijn WIJKVERNIEUWING HOE IS HET TOCH MOGELIJK? 14 mei 2019 Mathieu Kastelijn DIT ZIJN WIJ GRONINGEN ROTTERDAM EINDHOVEN architectuur stedenbouw renovatie participatie productontwikkeling onderzoek wonen transformatie

Nadere informatie

IBN Smart Buildings In Use

IBN Smart Buildings In Use Ruben Decuypere IBN Smart Buildings in Use- 13-07-18 - Page 1 Context en doelstellingen context noden doelstellingen Nieuwe technologieën Kostreductie Versnipperde competentie 1. Competentieverhoging 2.

Nadere informatie

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,

Nadere informatie

Informatiebeveiliging gemeenten

Informatiebeveiliging gemeenten Informatiebeveiliging gemeenten Terreinverkenning in 4 stappen FAMO Congres: Bedrijfsvoering in het sociaal domein! Vlaardingen, 7 september 2016 Pieter Schraverus Sr. Manager Cyber Security Helmer Berkhoff

Nadere informatie

Fontys Educational Designer Mindz (FED Mindz) Projectplan. Visie

Fontys Educational Designer Mindz (FED Mindz) Projectplan. Visie Visie We leven in een wereld die sterk veranderlijk is. Er ligt een grote verantwoordelijkheid bij docenten om de nieuwe generaties als competente rebellen klaar te stomen voor een onbekende toekomst waarin

Nadere informatie

LIMS strategie voor de toekomst

LIMS strategie voor de toekomst LIMS strategie voor de toekomst 10 september 2009 Wie is Inés Dekker? CEO bij Bodégro Ervaring Management consultant Management advies CxO Translational Medicine Consultant laboratorium automatisering

Nadere informatie

Het Pleintje. Over publieke ruimte en samenlevingsopbouw. Nieuw wereldsysteem 21/02/17. Steden en de marktplaats. Djemaa El Fna - Marrakech De markt

Het Pleintje. Over publieke ruimte en samenlevingsopbouw. Nieuw wereldsysteem 21/02/17. Steden en de marktplaats. Djemaa El Fna - Marrakech De markt Het Pleintje Nieuw wereldsysteem Steden en de marktplaats Over publieke ruimte en samenlevingsopbouw Eric Corijn Djemaa El Fna - Marrakech De markt 1 Wat is een samenleving? Sociologie: Welke sociale banden?

Nadere informatie

De school een aantrekkelijke plek voor leren en werken in 2030? Leer- & ontwerplab 24-28/08/2013. Bevindingen in een notendop

De school een aantrekkelijke plek voor leren en werken in 2030? Leer- & ontwerplab 24-28/08/2013. Bevindingen in een notendop De school een aantrekkelijke plek voor leren en werken in 2030? Leer- & ontwerplab 24-28/08/2013 Bevindingen in een notendop Traject in 4 fasen FASE 1 VERKENNEN Literatuurstudie Analyse diepteinterviews

Nadere informatie

Voorbij het personenalarmsysteem De ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen voor chronische zorg. Pieter Duysburgh iminds SMIT, VUB

Voorbij het personenalarmsysteem De ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen voor chronische zorg. Pieter Duysburgh iminds SMIT, VUB Voorbij het personenalarmsysteem De ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen voor chronische zorg Pieter Duysburgh iminds SMIT, VUB Voorbij het PAS? Voorbij het PAS? Geen referentiepersoon Prijs Verlies

Nadere informatie

Workshop Placemaking

Workshop Placemaking Workshop Placemaking Landelijk Congres Openbare Ruimte Rotterdam 20 juni 2019 Marchel-Wim van Dongen Zelfstandig landschapsarchitect MWVD.nl / commissie vakontwikkeling NVTL Leo de Graaff Voorzitter wooncommissie

Nadere informatie

De beweging naar Positieve Gezondheid in organisaties Fostering self-regulation in health in organisations

De beweging naar Positieve Gezondheid in organisaties Fostering self-regulation in health in organisations De beweging naar Positieve Gezondheid in organisaties Fostering self-regulation in health in organisations Ellen Bos, Arjella van Scheppingen Value2share Kees van der Ploeg, Medicoach 19 Juni 2015 Met

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 5 oktober 2015 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050

Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050 Duurzame Stad Nijmegen klimaatbestendig in 2050 Ton Verhoeven Adviseur Klimaatadaptatie Gemeente Nijmegen 1 Amsterdam Nijmegen Presentatie Nijmegen Klimaatbestendig in 2050 Eerste Waterplan in Nijmegen-Zuid

Nadere informatie

Internet of Things in de revalidatiezorg

Internet of Things in de revalidatiezorg Internet of Things in de revalidatiezorg Anja van der Heide 23 juni 2016 Inhoud Intro UMCG Centrum voor Revalidatie ehealth en IoT in de revalidatiezorg Voorbeelden van innovaties Impact IoT op mens en

Nadere informatie

Voor de Jeugddag. Gea de Jong, Programma manager innovatie Sociaal Domein. Chanelle Llobera, Junior beleidsmedewerker.

Voor de Jeugddag. Gea de Jong, Programma manager innovatie Sociaal Domein. Chanelle Llobera, Junior beleidsmedewerker. Voor de Jeugddag Gea de Jong, Programma manager innovatie Sociaal Domein. Chanelle Llobera, Junior beleidsmedewerker. Nieuwe wegen inslaan, door: Wat willen we? Innovatie Sociaal Domein 1. Verbindingen

Nadere informatie

OPEN DAGEN WO NOVEMBER 2016

OPEN DAGEN WO NOVEMBER 2016 OPEN DAGEN WO NOVEMBER 2016 Kijk voor meer informatie over voorlichtingsevenementen op de site van de betreffende universiteit. Meld je afwezigheid op school een week vóór de Open dag bij de decanen (kamer

Nadere informatie

Expertise Smart Lighting Smart Cities Methodes LICHTINNOVATIES

Expertise Smart Lighting Smart Cities Methodes LICHTINNOVATIES ONDERZOEK... Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect Gebiedsgericht beleidsonderzoek Expertise in...... Smart Lighting en Smart Cities Onderzoek naar behoeften en kansen Onderzoek

Nadere informatie

SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT. ir. Bart Vuijk

SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT. ir. Bart Vuijk SMART MOBILITY: INNOVATIES IN STEDELIJKE MOBILITEIT ir. Bart Vuijk TNO: MISSIE TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving

Nadere informatie

Sensor City Presentatie meeting Digitale Steden Agenda. TT Circuit Assen, 16 juni 2016

Sensor City Presentatie meeting Digitale Steden Agenda. TT Circuit Assen, 16 juni 2016 Sensor City Presentatie meeting Digitale Steden Agenda TT Circuit Assen, 16 juni 2016 1 Focus op sensor technologie Elementen van Living Lab Assen Living Lab: open innovatiesysteem gericht op de gebruiker

Nadere informatie

Proeftentamenvragen UE&UX Utrecht, 20 juni Disclaimer

Proeftentamenvragen UE&UX Utrecht, 20 juni Disclaimer Proeftentamenvragen UE&UX 2017-2018 Utrecht, 20 juni 2018 Disclaimer Het tentamen en hertentamen zullen bestaan uit multiple choice vragen, enkele open vragen en een casus. Als richtlijn voor het gewicht

Nadere informatie

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE

Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen BRAINPORT SMART VILLAGE Ruimte voor de maatschappij van morgen De maatschappij van morgen is fundamenteel anders dan die van gisteren. De wereld wordt kleiner door

Nadere informatie

Café Herman: Hoe zorg je voor een pre2ge stad vol diversiteit? 03/12/2015

Café Herman: Hoe zorg je voor een pre2ge stad vol diversiteit? 03/12/2015 Café Herman: Hoe zorg je voor een pre2ge stad vol diversiteit? 03/12/2015 Wat is Café Herman? - ESF project (2013-2014): ViaVia Tourism Academy & Stad Mechelen - Café Herman geeq kansen aan ondernemers

Nadere informatie

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Strategische Agenda Helmond Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Staat van Helmond: Hoofddoelen strategische agenda Centrale ambitie: Meer banen Meer inwoners Meer banen Verwachte groei naar 101.000

Nadere informatie

Smart Cycling Futures

Smart Cycling Futures Copernicus Institute of Sustainable Development Smart Cycling Futures Den Haag 6 april 2018 Hugo van der Steenhoven SMART CYCLING FUTURES (SCF) Waarom SCF? Fietsen is een relatief eenvoudige oplossing

Nadere informatie

Rijnlands Investeren deelnemen in het beste bedrijf vóór de wereld

Rijnlands Investeren deelnemen in het beste bedrijf vóór de wereld Rijnlands Investeren deelnemen in het beste bedrijf vóór de wereld Henk Hogeweg (henk.hogeweg@delimes.nl) Holland Innovation, Utrecht, 8 oktober 2008 U luistert naar: Heer Bommel en de Windhandel (Marten

Nadere informatie

OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad

OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad Conferentie Klimaatadaptatie Zuid Nederland Deelsessie Integraal Ontwerpen Ruud Koch 27 juni 2019 OntwerpLab voor de Klimaatrobuuste Stad 3 jarig samenwerkingsverband

Nadere informatie

Living Lab Utrecht TRENDDAG SLIMME EN GEZONDE STAD. schone & duurzame mobiliteit. Jan Willem Tap & Robert Arends

Living Lab Utrecht TRENDDAG SLIMME EN GEZONDE STAD. schone & duurzame mobiliteit. Jan Willem Tap & Robert Arends Living Lab Utrecht TRENDDAG SLIMME EN GEZONDE STAD Jan Willem Tap & Robert Arends schone & duurzame mobiliteit TRENDDAG SLIMME EN GEZONDE STAD > Introductie Living Lab Utrecht: werklijn schone en duurzame

Nadere informatie

Partnership kan het beter? Thema: Partnerships met de praktijk zo effectief mogelijk in te richten

Partnership kan het beter? Thema: Partnerships met de praktijk zo effectief mogelijk in te richten Partnership kan het beter? Thema: Partnerships met de praktijk zo effectief mogelijk in te richten Internet der dingen Snelle verbindingen Veel data Stabiele verbindingen Geen vertragingen meer Additioneel

Nadere informatie