RECOVER Resultaten Onderzoek Mei 2018

Transcriptie

1 Day One Clear views on your markets RECOVER Resultaten Onderzoek Mei 2018

2 Onderzoeksbeweging 1. Kwantitatief onderzoek In de eerste fase van het onderzoek wordt er een kwantitatief onderzoek met als focus: De huidige inzameling van verpakkingen Ervaring in verband met afvalsortering Doel = Aanzet geven aan het kwalitatief onderzoek waarbij suggesties en mogelijke acties worden gegenereerd. 2. Kwalitatief onderzoek Evaluatie huidige werkwijze en mogelijke alternatieven Maximale recyclage met minimale logistieke bewegingen 3. Kwantitatief onderzoek Draagvlak voor initiatieven en opinies Engagement bij mogelijke acties

3 Onderzoeksopzet Luik 1 Online bevraging Vlaanderen Steekproef n=1.000 Gezinsniveau Databank Day One, exclusief voor deze steekproef Luik 2 Kwalitatief onderzoek d.m.v.. groepsgesprekken 4 gesprekken Luik 3 Online bevraging Vlaanderen Steekproef n=1.000 Gezinsniveau Databank Day One, exclusief voor deze steekproef

4 Onderzoeksvragen 1. Evaluatie: Hoe ervaart de burger het huidige systeem van gescheiden inzameling van verpakkingsafval? 2. Inspiratie: Welke ideeën en suggesties heeft de burger om de gescheiden inzameling van verpakkingsafval anders en/of beter te organiseren?

5 Day One Clear views on your markets DEEL 1: EVALUATIE Hoe ervaart de burger het huidige systeem van gescheiden inzameling van verpakkingsafval

6 Sorteren van verschillende afvalsoorten Broodzak 40,2% 47,9% 11,9% Broodzak 88,1% Pizza doos 59,2% 20,8% 20,0% Pizza doos 80,0% Lege bus WC-ontstopper 66,8% 14,3% 18,9% Lege bus WC- 85,7% Glazen fles (geen statiegeld) 72,1% 0,9% 27,0% Glazen fles (geen 72,1% Piepschuim 32,6% 43,7% 23,7% Piepschuim 67,4% Plastic bloempotje 39,6% 49,0% Plastic bloempotje 11,4% 49,0% Kartonnen doos 82,2% 0,9% Kartonnen 16,9% doos 82,2% Plasticfolie (rond flessen) 41,4% 53,4% Plasticfolie 5,2% (rond 53,4% Botervlootje 36,6% 59,6% Botervlootje 3,8% 59,6% Blik (leeg blik cola/conserven) 93,9% Blik 3,2% (leeg 2,9% blik 93,9% Plastic fles (lege fles water) 95,0% Plastic fles (lege 2,5% 2,5% fles 95,0% Drankkarton (lege bus melk) 93,6% Drankkarton 3,6% (lege 2,8% 93,6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 0,0%20,0%40,0%60,0%80,0%100,0% Gescheiden Bij het restafval Anders Gescheiden Vraagstelling: Geef aan hoe je deze verschillende afvalsoorten thuis verzamelt aub:

7 Kennis Fouten 25,0% 22,6% Plastic bloempotje 51,0% Plasticfolie 46,6% 20,0% 18,3% Botervlootje 40,4% 15,0% 16,7% 14,6% 13,1% Piepschuim Glazen fles 32,6% 27,9% Pizza doos 20,0% 10,0% Kartonnen doos 17,8% 6,7% Bus WC-ontstopper 14,3% 5,0% 4,0% Broodzak 11,9% 0,0% 2,2% 0,0% 0,0% 0,2% 0,6% 1,0% Drankkarton Blik 6,4% 6,1% Plastic fles 5,0% 14,7% 57,6% 27,7% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0%

8 Dunning-Kruger Effect Competence / Confidence Relatie tussen gemeten en gepercipieerde eigenschappen Beoordeling van eigen kennisniveau Onderschatten 35,8% Overschatten 64,2% Onterechte zelfzekerheid over kennisniveau Minder interesse in communicatie Het is niet moeilijk Interessant voor de anderen

9 Onterechte zelfzekerheid

10 Day One Clear views on your markets Manier van afvoeren van verschillende afvalsoorten

11 Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Manier van afvoeren verschillende afvalsoorten 100,0% 90,0% 82,2% 89,1% 91,0% 87,3% 85,2% 88,2% 80,0% 77,5% 70,0% 66,4% 60,0% 56,4% 60,2% 56,8% 50,0% 40,0% 38,0% 33,5% 30,0% 27,1% 26,4% 25,0% 20,0% 16,8% 12,8% 10,0% 7,8% 7,0% 5,2% 5,6% 4,6% 6,8% 8,8% 7,1% 7,8% 7,4% 6,5% 8,9% 8,2% 6,0% 6,7% 0,0% Botervlootje Plastic fles Blik Plasticfolie Kartonnen doos Plastic bloempotje Piepschuim Glazen fles Bus WContstopper Pizza doos Broodzak Vraagstelling: Geef aan hoe je deze verschillende afvalsoorten afvoert aub:

12 Personen die antwoorden container op straat 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% % à 7% van de respondenten geeft aan dat bepaalde afval via een container op straat wordt afgevoerd. Telkens andere personen Geen specifieke profilering mogelijk

13 Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Huis-aan-huis Recyclagepark Container Manier van ophalen in de gemeente 100,0% 90,0% 91,5% 92,4% 80,0% 70,0% 73,2% 67,1% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 30,9% 20,0% 13,5% 14,5% 16,5% 10,0% 3,8% 6,5% 5,1% 4,3% 0,0% Restafval Papier en karton Glas Plastic Vraagstelling: Welk afval wordt in uw gemeente selectief opgehaald?

14 Day One Clear views on your markets Waar worden de verschillende afvalstromen bewaard?

15 Op hoeveel verschillende plaatsen wordt afval bewaard in huis? 100% 90% 80% 15,3% 14,7% 14,4% 18,5% 11,2% Relatief weinig dubbele bewaring (gem. 20%) 70% 60% 6 Indicatie van bewust afval managment 5 50% 4 3 Vooral plastic en PMD 40% 30% 77,7% 77,8% 76,7% 72,7% 83,0% 2 1 Verder uniforme verdeling 20% 10% 0% P&K Glas Plastic PMD KGA

16 Papier / Karton 50,0% 45,0% 40,0% 37,2% 35,0% 30,0% 25,0% 25,6% 20,0% 19,0% 19,2% 15,0% 10,0% 8,5% 5,0% 4,6% 4,9% 5,0% 0,0% Keuken Berging Kelder Buiten (tuin, terras, oprit) Garage Wasruimte Speciale ruimte Andere Vraagstelling: Waar bewaart u deze verschillende afvalstromen bij u thuis? (meerdere antwoorden mogelijk)

17 Glas 50,0% 45,0% 40,0% 37,2% 35,0% 30,0% 26,3% 25,0% 22,6% 22,1% 20,0% 15,0% 10,0% 10,6% 5,0% 5,2% 4,1% 2,9% 0,0% Keuken Berging Kelder Buiten (tuin, terras, oprit) Garage Wasruimte Speciale ruimte Andere Vraagstelling: Waar bewaart u deze verschillende afvalstromen bij u thuis? (meerdere antwoorden mogelijk)

18 Plastic 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 30,5% 27,0% 25,0% 23,0% 21,9% 20,0% 15,0% 10,0% 9,7% 5,0% 4,6% 4,6% 3,2% 0,0% Keuken Berging Kelder Buiten (tuin, terras, oprit) Garage Wasruimte Speciale ruimte Andere Vraagstelling: Waar bewaart u deze verschillende afvalstromen bij u thuis? (meerdere antwoorden mogelijk)

19 PMD 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 33,7% 33,4% 30,0% 26,7% 25,0% 23,7% 20,0% 15,0% 10,0% 8,8% 5,0% 4,8% 4,7% 3,6% 0,0% Keuken Berging Kelder Buiten (tuin, terras, oprit) Garage Wasruimte Speciale ruimte Andere Vraagstelling: Waar bewaart u deze verschillende afvalstromen bij u thuis? (meerdere antwoorden mogelijk)

20 KGA 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 23,9% 24,8% 20,0% 20,9% 15,0% 13,8% 10,0% 8,5% 5,0% 3,2% 6,2% 5,0% 0,0% Keuken Berging Kelder Buiten (tuin, terras, oprit) Garage Wasruimte Speciale ruimte Andere Vraagstelling: Waar bewaart u deze verschillende afvalstromen bij u thuis? (meerdere antwoorden mogelijk)

21 Aantal vuilbakken in huis 30,0% 28,4% 27,5% 25,0% 20,0% 15,0% 15,1% 14,9% 10,0% 5,0% 0,0% 7,0% 1,7% 2,8% 1,1% 0,9% 0,1% 0,5% Vraagstelling: Hoeveel verschillende vuilbakken heeft u thuis? (Hiermee bedoelen we elke specifiek toegewezen vuilbak, b.v. voedingsresten, papier, PMD...)

22 Day One Clear views on your markets Ervaringen i.v.m. afvalsorteren

23 Hoe goed sorteer ik? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 36,9% 47,7% 64,6% 68,8% 72,8% 17,3% 24,8% 19,4% 21,0% 14,5% 19,4% 19,7% 8,2% 9,8% 5,3% Glas Papier/Karton Plastics PMD KGA Vraagstelling: Hoe beoordeel je de inzameling van de volgende afvalstromen? Geef een score voor elk onderdeel van 1 tot 5, waarbij 1 de minste score is en 5 de hoogste - hoe goed sorteer jij deze afvalsoort?

24 Hoe goed ken ik de sorteerregels? 100% 90% 80% 39,9% 37,1% 70% 60% 66,1% 69,1% 57,8% 5 50% 40% 30% 20% 21,5% 22,9% 26,2% 20,6% 27,9% 19,8% 21,2% % 0% 7,2% 6,0% 11,9% Glas Papier/Karton Plastics PMD KGA Vraagstelling: Hoe beoordeel je de inzameling van de volgende afvalstromen? Geef een score voor elk onderdeel van 1 tot 5, waarbij 1 de minste score is en 5 de hoogste - hoe goed ken jij de sorteerregels van deze afvalsoort?

25 Hoe makkelijk vind ik de sorteerregels? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 43,2% 40,8% 54,8% 64,6% 73,5% 15,0% 20,8% 27,5% 19,1% 18,5% 18,6% 18,8% 8,0% 11,8% 4,8% Glas Papier/Karton Plastics PMD KGA Vraagstelling: Hoe beoordeel je de inzameling van de volgende afvalstromen? Geef een score voor elk onderdeel van 1 tot 5, waarbij 1 de minste score is en 5 de hoogste - hoe gemakkelijk ervaar jij het sorteren van deze afvalsoort?

26 Motivatoren: Ik sorteer mijn verpakkingsafval zo goed mogelijk omdat. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% ik mee zorg wil dragen voor het milieu 64,6% 30,2% 3,3% 1,9% het verplicht is 37,7% 38,7% 14,9% 8,7% ik geloof in recycleren 54,2% 36,0% 7,4% 2,4% het een kleine moeite is 54,0% 36,8% 6,3% 2,9% het goedkoper is dan niet sorteren 38,2% 32,6% 15,7% 13,5% Helemaal akkoord Eerder akkoord Eerder niet akkoord Helemaal niet akkoord Vraagstelling: In hoeverre ga je akkoord met volgende uitspraken? Ik sorteer mijn verpakkingsafval zo goed mogelijk omdat...

27 Drempels: Ik vind de huidige manier van selectieve afvalverzameling niet goed omdat 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% het verplicht is 12,5% 19,4% 29,7% 38,4% de sorteerregels te moeilijk zijn 6,8% 25,0% 33,5% 34,7% ik niet genoeg plaats heb om alles te sorteren 10,9% 22,2% 32,0% 34,9% het veel werk is 4,7% 12,7% 35,8% 46,8% het veel tijd kost 4,3% 12,0% 36,5% 47,2% ik er het nut niet van zie 4,9% 9,8% 26,3% 59,0% er niet voldoende aan huis wordt opgehaald 12,5% 23,6% 29,3% 34,6% de inzamelplek van bepaalde fracties niet of moeilijk bereikbaar is 14,2% 22,0% 31,7% 32,1% Helemaal akkoord Eerder akkoord Eerder niet akkoord Helemaal niet akkoord Vraagstelling: In hoeverre ga je akkoord met volgende uitspraken? Ik vind de huidige manier van selectieve afvalinzameling niet goed omdat...

28 Detail drempels: Ik heb niet genoeg plaats om alles te sorteren Geringe impact van de feitelijke woonomgeving om deze drempel 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 19,0% 16,3% 35,6% 31,7% 35,0% 38,4% 10,4% 13,6% Algemeen Weinig plaats Groter dan 150 m m m2 Kleiner dan 70 m2 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 20,4% 24,2% 7,7% 11,8% 69,9% 61,3% 2,0% 2,7% Algemeen Weinig plaats Appartement met buitenruimte (bijv. balkon, terras, tuin) Appartement zonder buitenruimte Woning met buitenruimte Woning zonder buitenruimte Vraagstelling: In hoeverre ga je akkoord met volgende uitspraken? Ik vind de huidige manier van selectieve afvalinzameling niet goed omdat...

29 De impact van mijn sorteergedrag op het milieu is Gemiddeld 38,8% Weinig 10,0% Minimaal 6,3% Groot 33,8% Erg groot 11,1% Vraagstelling: Vul aan: De impact van mijn sorteergedrag op het milieu is...

30 Day One Clear views on your markets Kanalen voor informeren omtrent sorteerregels

31 Communicatie 100,0% 90,0% 88,5% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 27,2% 20,0% 10,0% 0,0% Drukwerk (vb. afvalkrant, ophaalkalender, ) Online (website, sociale media, ) 11,5% 9,0% 1,6% Media (TV, radio, ) Andere mensen Andere Vraagstelling: Via welk kanaal ben jij op de hoogte van de sorteerregels?

32 Communicatie per leeftijdscategorie Online Anderen Media Drukwerk

33 3 domeinen van uitdagingen Kennis Nadruk op pijnpunten Regels uniform en duidelijk Communicatie inspanning Interesse Bewustwording onterechte zelfzekerheid Motiveren / sensibiliseren om te informeren Vorm Duidelijk Beknopt Overzichtelijk Medium

34 Day One Clear views on your markets Kwantificatie van 20 onderscheiden opinies

35 1. Ik zie het aandeel verpakkingen ten opzichte van mijn totale afvalproductie stijgen 100% 90% 80% 70% 8,4% 6,3% 2,8% 5,0% 17,5% 15,6% 9,4% 6,0% 14,7% 5,6% 10,7% 9,2% 7,8% 9,5% 7,4% 6,5% 3,8% 5,1% 4,9% 3,9% 6,0% 18,4% 13,2% 14,5% 16,4% 15,6% 15,6% % 7 50% % % 2 20% % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,8 6,0 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 6,0 5,7 Gem. 29,0% 26,7% 30,0% 30,6% 27,8% 28,8% 29,2% 29,0% 29,0% ,7% 7,4% 13,7% 12,4% 11,3% 13,4% 10,4% 9,5% 13,8% 0-2

36 2. Veel verpakkingen zijn overbodig. 100% 90% 80% 31,3% 31,4% 31,0% 32,6% 30,2% 31,4% 31,2% 35,5% 27,3% 10 70% 60% 50% 40% 15,3% 15,9% 15,2% 17,1% 19,4% 16,2% 15,3% 18,9% 15,3% 13,5% 15,7% 18,4% 16,8% 14,1% 16,1% 14,7% 16,4% 19,3% % 2 20% % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 7,8 8,0 7,7 7,9 7,7 7,7 7,9 7,9 7,7 Gem. 63,7% 66,8% 62,4% 66,7% 61,2% 63,2% 64,1% 64,3% 63,1% ,2% 2,1% 3,7% 2,7% 3,6% 4,9% 1,8% 3,5% 2,9% 0-2

37 3. Mijn afval bestaat steeds meer uit plastic verpakkingsafval. 100% 90% 17,0% 14,0% 18,1% 15,7% 18,0% 18,3% 15,8% 20,5% 13,6% 80% 70% 60% 11,0% 12,6% 10,4% 11,7% 10,5% 10,1% 11,8% 16,3% 17,5% 15,4% 16,6% 16,0% 16,1% 16,4% 10,1% 15,9% 11,9% 16,6% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,9 6,6 6,7 6,8 6,7 6,8 6,8 6,6 Gem. 44,3% 44,2% 43,8% 44,0% 44,5% 44,5% 44,1% 46,6% 42,1% ,8% 4,9% 7,5% 7,4% 6,4% 7,4% 6,4% 6,6% 7,0% 0-2

38 4. De ligging van het recyclageparken is te ver weg om gescheiden afval naar daar te brengen. 100% 90% 80% 70% 14,5% 8,1% 7,9% 8,8% 4,6% 9,8% 17,0% 9,6% 7,2% 10,1% 5,8% 7,4% 18,1% 18,5% 9,9% 8,3% 8,3% 11,8% 11,3% 8,0% 4,7% 18,4% 9,5% 8,5% 10,9% 6,8% 7,4% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,1 4,8 5,3 4,6 5,6 5,7 4,7 5,4 4,9 Gem. 30,6% 23,2% 33,9% 23,4% 36,3% 38,6% 24,0% 36,4% 25,1% ,2% 28,1% 29,5% 35,3% 24,2% 23,4% 33,8% 30,0% 28,4% 0-2

39 5. De sorteerregels moeten niet teveel meer veranderen, het huidig inzamelsysteem voor verpakkingsafval mag behouden blijven. 100% 90% 80% 70% 13,3% 11,0% 3,5% 8,5% 15,5% 16,8% 14,3% 15,3% 11,7% 12,4% 13,9% 13,0% 13,5% 10,5% 5,0% 11,3% 9,3% 7,9% 6,7% 10,2% 16,6% 16,9% 16,7% 17,6% 16,9% 17,2% 16,1% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,3 6,1 6,4 6,3 6,3 6,3 6,3 6,2 6,4 Gem. 38,6% 30,0% 42,0% 36,9% 39,9% 38,4% 38,7% 37,2% 39,8% ,0% 5,7% 11,5% 11,4% 8,9% 9,3% 10,6% 11,9% 8,2% 0-2

40 6. Ik vind afval thuis gescheiden stockeren lastig. 100% 90% 80% 6,1% 7,4% 5,6% 3,3% 3,0% 4,2% 7,2% 6,7% 7,8% 8,4% 2,9% 8,6% 4,2% 6,5% 5,7% 7,7% 4,5% 3,6% 3,1% 3,5% 4,7% 1,9% 6,0% 5,5% 9,2% 7,5% 6,8% 10 70% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 3,7 4,4 3,4 3,9 3,5 3,9 3,5 3,8 3,5 Gem. 16,5% 19,4% 15,3% 20,0% 13,8% 18,9% 14,7% 17,1% 16,0% ,9% 32,5% 51,1% 44,4% 47,1% 42,9% 48,4% 44,2% 47,6% 0-2

41 7. Foutsorteerders mogen gestraft worden (boetes, werkstraf) 100% 90% 16,4% 11,7% 18,3% 14,4% 18,1% 12,5% 19,7% 19,0% 14,1% 80% 70% 6,9% 8,9% 7,4% 9,2% 6,7% 8,8% 7,0% 5,9% 6,8% 11,3% 9,2% 5,0% 7,1% 10,9% 7,2% 8,3% 6,7% 9,4% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,6 5,6 5,6 5,3 5,9 5,6 5,7 5,8 5,4 Gem. 32,2% 28,3% 33,8% 27,3% 36,1% 32,6% 31,9% 34,4% 30,1% ,0% 14,1% 21,1% 21,2% 17,2% 20,8% 17,5% 17,1% 20,7% 0-2

42 8. Ik zou meer sorteren als ik het sneller kwijt zou geraken. 100% 90% 80% 70% 13,4% 15,2% 12,9% 13,5% 13,4% 14,5% 12,6% 15,2% 6,7% 6,0% 4,9% 8,5% 8,9% 6,0% 7,2% 7,1% 11,1% 11,1% 11,1% 11,3% 11,2% 10,7% 11,5% 11,0% 11,8% 6,3% 11,2% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,3 5,9 5,0 5,4 5,2 5,3 5,2 5,4 5,2 Gem. 31,2% 35,1% 30,0% 33,6% 29,4% 31,3% 31,2% 33,3% 29,3% ,2% 16,0% 30,3% 25,6% 26,7% 25,7% 26,6% 25,8% 26,5% 0-2

43 9. Er zijn genoeg mogelijkheden om gescheiden verpakkingsafval kwijt te geraken. 100% 90% 80% 10,8% 8,2% 1,4% 4,3% 9,2% 6,6% 12,0% 5,6% 5,6% 9,1% 3,2% 8,4% 12,2% 10,3% 11,2% 10,2% 11,4% 5,3% 4,9% 3,9% 4,6% 4,1% 5,1% 6,7% 6,4% 7,3% 5,9% 10 70% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,2 5,3 5,1 5,1 5,2 5,1 5,2 5,0 5,3 Gem. 21,7% 18,8% 23,1% 20,7% 22,5% 21,9% 21,5% 22,0% 21,4% ,8% 11,3% 21,7% 20,2% 17,6% 20,6% 17,3% 21,0% 16,7% 0-2

44 10. Er moet nog meer geïnvesteerd worden in communicatie en sensibilisering rond verpakkingsafval. 100% 90% 21,6% 14,9% 24,2% 20,6% 22,4% 20,4% 22,5% 27,2% 16,3% 80% 70% 60% 50% 11,7% 13,0% 12,4% 14,2% 11,5% 12,7% 12,7% 10,9% 12,1% 13,1% 12,9% 12,3% 11,4% 13,6% 12,0% 11,4% 11,4% 14,5% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,9 6,8 7,0 6,9 6,9 6,9 7,0 7,2 6,7 Gem. 46,3% 41,5% 48,4% 46,4% 46,2% 44,8% 47,4% 50,6% 42,2% ,3% 4,3% 8,5% 6,3% 8,0% 8,3% 6,4% 6,6% 7,8% 0-2

45 11. We weten niet wat er met ons afval gebeurt na inzameling. 100% 90% 18,2% 15,1% 19,5% 16,4% 19,6% 17,5% 18,8% 16,6% 19,6% 80% 70% 60% 9,0% 16,0% 8,4% 15,8% 9,2% 16,0% 5,9% 19,3% 11,6% 13,4% 10,2% 8,1% 10,9% 7,3% 14,3% 17,5% 18,5% 13,8% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,7 6,7 6,4 6,9 6,6 6,7 6,8 6,6 Gem. 43,2% 39,3% 44,8% 41,6% 44,6% 42,0% 44,3% 46,0% 40,7% ,1% 7,4% 10,0% 12,7% 6,2% 10,0% 8,5% 8,4% 9,8% 0-2

46 12. Als afvalinzameling duurder wordt, gaan meer mensen sluikstorten. 100% 90% 80% 38,1% 30,6% 40,9% 35,4% 40,2% 37,7% 38,3% 39,5% 36,7% 10 70% % 50% 17,1% 18,1% 16,9% 14,9% 18,9% 17,2% 17,1% 16,5% 17,7% % 30% 18,2% 18,1% 18,5% 19,9% 16,9% 20,5% 16,3% 17,7% 18,7% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 8,3 8,0 8,4 8,2 8,3 8,2 8,3 8,3 8,3 Gem. 73,4% 66,9% 76,3% 70,2% 76,0% 75,4% 71,7% 73,7% 73,1% ,0% 1,4% 2,3% 1,6% 2,4% 2,3% 1,8% 2,1% 2,0% 0-2

47 13. We kunnen eigenlijk best wel nog meer soorten afval aan de bron sorteren. 100% 90% 16,1% 14,0% 16,8% 17,0% 15,5% 15,9% 16,4% 18,3% 14,1% 80% 70% 60% 7,5% 16,6% 4,2% 20,4% 8,9% 8,2% 15,3% 17,9% 6,9% 6,6% 8,2% 7,5% 15,6% 13,2% 19,5% 15,6% 7,5% 17,6% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,7 6,7 6,8 6,6 6,5 6,9 6,8 6,6 Gem. 40,3% 38,6% 41,0% 43,1% 38,0% 35,6% 44,0% 41,4% 39,2% ,8% 2,1% 6,0% 4,5% 5,1% 5,0% 4,7% 3,5% 6,1% 0-2

48 14. Met betrekking tot de sorteerregels voor het PMD zou men beter communiceren wat er NIET in moet dan wat er wel in moet. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 21,0% 11,7% 16,9% 9,5% 9,8% 18,2% 25,5% 12,7% 16,5% 16,0% 12,4% 17,6% 25,0% 11,2% 16,3% 20,7% 21,2% 22,3% 19,7% 10,3% 10,4% 12,9% 13,2% 16,4% 19,6% 14,7% 17,4% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 7,1 6,7 7,3 6,9 7,3 7,2 7,0 7,2 7,0 Gem. 49,6% 37,5% 54,6% 46,0% 52,4% 50,6% 48,8% 52,9% 46,5% ,0% 4,2% 5,4% 5,4% 4,7% 4,0% 5,8% 5,6% 4,5% 0-2

49 15. Sorteerstraatjes kunnen voor meer en betere inzameling van verpakkingsafval zorgen. 100% 90% 14,0% 10,2% 15,3% 13,3% 14,5% 13,8% 14,2% 14,9% 13,1% 80% 7,8% 10,5% 6,4% 9,0% 6,7% 9,0% 6,7% 8,3% 7,2% 10 70% 17,3% 14,0% 18,6% 16,3% 18,2% 17,8% 16,9% 19,7% 15,1% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,7 6,7 6,8 6,7 6,8 6,7 6,9 6,5 Gem. 39,1% 34,7% 40,3% 38,6% 39,5% 40,6% 37,8% 42,9% 35,4% ,1% 2,8% 4,7% 3,2% 4,9% 5,2% 3,3% 3,3% 4,9% 0-2

50 16. Door het prijsverschil tussen de verschillende afvalzakken let ik beter op de sorteerregels. 100% 90% 80% 70% 10,2% 7,7% 7,0% 7,0% 10,5% 12,7% 10,9% 10,8% 9,7% 11,5% 9,1% 11,8% 7,0% 6,8% 7,1% 5,2% 8,4% 6,0% 13,7% 12,2% 13,1% 14,2% 11,5% 14,5% 8,7% 7,9% 11,0% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,6 5,7 5,6 5,5 5,8 5,9 5,5 5,8 5,5 Gem. 29,8% 25,3% 31,6% 29,8% 29,9% 30,9% 29,0% 32,2% 27,6% ,9% 14,0% 17,7% 20,1% 14,4% 14,2% 19,2% 15,7% 18,1% 0-2

51 17. Verschil in kostprijs tussen PMD en restafval mag groter zijn (restafval het duurst), zodat mensen beter gaan sorteren 100% 90% 80% 70% 12,0% 10,0% 12,4% 12,3% 11,8% 11,5% 12,5% 15,1% 3,2% 5,3% 6,4% 5,9% 3,9% 6,4% 4,5% 5,9% 4,6% 6,8% 10,2% 9,7% 11,9% 12,9% 10,6% 9,4% 9,2% 5,9% 11,0% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,3 5,0 5,4 5,0 5,6 5,1 5,5 5,5 5,2 Gem. 27,5% 19,6% 30,1% 23,0% 31,1% 25,7% 28,9% 29,1% 26,0% ,4% 23,5% 20,7% 24,8% 18,8% 24,2% 19,2% 21,1% 21,7% 0-2

52 18. Prijsgevoeligheid inzameling verpakkingsafval Invloed van een eventuele prijsstijging van afvalophaling op sorteergedrag met betrekking tot verpakkingsafval. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 10,7% 22,4% 42,0% 15,0% 9,9% < 45 jaar 6,0% 19,3% 49,5% 14,7% 10,5% > 45 jaar 12,4% 23,9% 39,2% 14,7% 9,8% Kinderen 9,6% 22,0% 43,0% 15,2% 10,1% Geen Kinderen 11,6% 22,7% 41,2% 14,8% 9,7% < 100m2 11,1% 21,6% 40,3% 16,5% 10,5% > 100m2 10,3% 23,0% 43,4% 13,8% 9,4% Stedelijk 10,1% 25,8% 41,0% 13,6% 9,5% Ruraal 11,3% 19,2% 42,9% 16,3% 10,3% Ik zou meer aandacht hebben voor de sorteerregels Ik zou minder aandacht hebben voor de sorteerregels

53 Prijsgevoeligheid inzameling verpakkingsafval Invloed van een eventuele prijsstijging van afvalophaling op sorteergedrag met betrekking tot verpakkingsafval. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 8,4% 11,9% 34,5% 31,1% 14,1% < 45 jaar 9,1% 11,6% 33,7% 37,9% 7,7% > 45 jaar 8,2% 12,2% 34,9% 28,0% 16,7% Kinderen 7,0% 13,5% 33,2% 31,8% 14,6% Geen Kinderen 9,6% 10,6% 35,6% 30,5% 13,7% < 100m2 9,4% 15,4% 33,9% 28,1% 13,4% > 100m2 7,6% 9,1% 35,0% 33,6% 14,7% Stedelijk 6,2% 12,6% 34,0% 34,6% 12,6% Ruraal 10,5% 11,3% 35,0% 27,8% 15,5% Ik zou meer verpakking bij het restafval steken Ik zou minder verpakking bij het restafval steken

54 Prijsgevoeligheid inzameling verpakkingsafval Invloed van een eventuele prijsstijging van afvalophaling op sorteergedrag met betrekking tot verpakkingsafval. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 12,8% 18,6% 38,4% 18,0% 12,2% < 45 jaar 10,2% 20,7% 29,8% 27,7% 11,6% > 45 jaar 14,0% 17,5% 42,0% 14,0% 12,4% Kinderen 10,5% 15,9% 36,1% 22,9% 14,6% Geen Kinderen 14,6% 20,8% 40,3% 14,1% 10,3% < 100m2 11,6% 16,5% 40,3% 20,3% 11,4% > 100m2 13,8% 20,3% 36,8% 16,2% 12,9% Stedelijk 13,0% 20,2% 38,6% 16,3% 12,0% Ruraal 12,6% 17,1% 38,3% 19,6% 12,4% Ik zou zoveel mogelijk bij het PMD steken Ik zou minder bij het PMD steken

55 19 Belonen vs. Bestraffen? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 28,5% 7,8% 8,4% 20,9% 34,4% < 45 jaar 23,9% 10,0% 4,8% 24,3% 37,1% > 45 jaar 30,4% 7,0% 9,6% 19,6% 33,4% Kinderen 29,2% 6,0% 4,5% 20,7% 39,5% Geen Kinderen 27,9% 9,2% 11,5% 21,1% 30,2% < 100m2 27,9% 7,7% 7,4% 22,5% 34,6% > 100m2 29,0% 7,9% 9,2% 19,6% 34,2% Stedelijk 34,1% 7,8% 7,3% 15,1% 35,8% Ruraal 23,3% 7,8% 9,4% 26,4% 33,1% BESTRAFFEN VERVUILERS BELONEN SORTEERDERS

56 20. Sorteren of niet? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 2,7% 1,8% 4,1% 17,9% 73,5% < 45 jaar 2,2% 0,7% 2,2% 20,7% 74,2% > 45 jaar 2,9% 2,3% 5,0% 16,7% 73,1% Kinderen 0,9% 1,7% 2,4% 14,4% 80,7% Geen Kinderen 4,1% 1,9% 5,6% 20,7% 67,7% < 100m2 2,4% 0,9% 4,0% 21,9% 70,8% > 100m2 2,9% 2,5% 4,3% 14,5% 75,8% Stedelijk 3,0% 2,4% 2,6% 16,3% 75,7% Ruraal 2,3% 1,3% 5,6% 19,4% 71,5% BETALEND IN 1 ZAK GRATIS GESORTEERD

57 Opties m.b.t. verpakkingsafval

58 Day One Clear views on your markets Conclusies Deel 1: Evaluatie

59 Conclusies Deel 1 Kennis omtrent sorteren en sorteerregels is gemiddeld niet slecht. Toch zijn er pijnpunten, vooral omtrent plastic verpakkingen. Sorteren van plastic bloempotjes, folies, botervlootjes en piepschuim brengen de consument het meeste in verwarring. Slechts 1 op 4 van de bevraagden zijn echt goed op de hoogte van de regels Toch heeft men wel de indruk dat men de sorteerregels goed kent. Bijna 2 op 3 consumenten overschat zijn/haar kennis. Deze zelfzekerheid heeft tot gevolg dat communicatie omtrent sorteren en recycleren niet de nodige aandacht krijgt. Het vormt bijgevolg een bijkomende uitdaging om de consumenten/gezinnen hierop attent te maken. Het is dus niet enkel een inhoudelijk of vormelijk probleem.

60 Conclusies (vervolg) Wanneer we kijken naar de manier waarop gezinnen afvalstromen thuis bewaren, zien we dat ¾ voor elke stroom slechts 1 plaats in huis voorziet. Wat betreft het sorteren zelf zien we dat het KGA het minst goed gesorteerd wordt, volgens de gezinnen zelf. Daarnaast is men er zich ook van bewust dat Plastic en PMD nog een uitdaging vormen. Voor deze groepen geeft men ook aan dat men de sorteerregels minder goed beheerst en dat het daarom minder makkelijk is ze te volgen.

61 Conclusies (vervolg) Als motivatoren voor sorteren zien we toch eerder emotionele argumenten voor de meer rationele: bijdrage aan de zorg voor het milieu, geloof in recyclage en de gewoonte/kleine moeite winnen het van het verplicht karakter of het eventueel besparen door recyclage. Als belangrijkste drempels geeft men aan de bereikbaarheid van inzamelplekken, niet voldoende ophaling en plaatsgebrek thuis. Tenslotte valt het op dat, als communicatiekanalen om zich te informeren, het drukwerk (afvalkrant, ophaalkalender ) ver op kop loopt. Toch zijn er kleine verschillen naargelang de verschillende socio-demografische parameters.

62 Paradox van de prijs Voor velen directe associatie of neurotische link: afvalzakken = duur. Voor de X generatie is dat duur, voor de BB is dat schandalig duur. In eerste instantie geeft men aan dat eventuele prijsverhoging van inzameling geen directe invloed zou hebben op gedrag (3/4) Toch geeft 1/3 aan meer aandacht te zullen hebben voor de sorteerregels wanneer afvalophaling duurder zou worden. Bijna de helft geeft aan minder verpakking bij het restafval te zullen steken.

63 Micro-visie Tunnelvisie op de vuilzak en eigen situatie, op dat moment. Dit is gebaseerd op de veronderstelling dat iedereen de regels perfect volgt en zij enkel de uitzondering zijn. Het maakt maw. niat uit. Wanneer geconfronteerd met feit dat iedereen zo denkt en dat iedereen dit doet dan is de reactie dat dit iedereens individuele verantwoordelijkheid is. Er is maw. disconnectie met het Wijgevoel of een collectieve verantwoordelijkheid: Ik, op deze moment.

64 Vraag-gedreven verandering Gedragsverandering en sensibilisering moet vanuit de vraag komen. Geld is voor elke partij de uiteindelijke drijfveer. Veel initiatieven top-down blijken niet te werken of stoten op verzet, omzeiling of creativiteit van producenten en retailers. Alle regelgeving, wetgeving wordt tenslotte doorgerekend aan de eindgebruiker, of dat gevoel heeft men toch. Daarom ontstaat het bewustzijn dat zij dan ook het signaal moeten geven. Het enige signaal dat ze zullen waarderen is een verminderde vraag, lees verkoop/omzet. Sensibilisering begint dus onderaan, liefst op een positieve manier maar indien dat niet werkt dan ook maar op een negatieve, nl. ook geld.

65 Achterom-kijken in plaats van vooruit We zijn toch goed bezig? Kijk naar de weg die we reeds hebben afgelegd. Dit is dikwijls het algemeen gevoel over sorteren. Voor de meesten moet er dus niet teveel veranderen.

66 Belangrijkste bevindingen bij de opinies Veel verpakking is overbodig, vindt 64%. De meesten zouden opteren voor het niet (teveel) veranderen van de sorteerregels (4/10 + 4/10 onverschillig). Afval thuis gescheiden sorteren wordt door de meesten niet als lastig bevonden (6/10). Slechts 2/10 vinden dat er genoeg mogelijkheden zijn om gescheiden verpakkingsafval kwijt te geraken. Bijna de helft vindt dat er (nog) meer geïnvesteerd moet worden in communicatie omtrent sorteren en recycleren. 4/10 weet niet wat er met het afval gebeurt na inzameling. 3/4 zijn van mening dat een prijsstijging van afvalinzameling het sluikstorten in de hand zal werken. In het algemeen wordt afval sorteren niet echt als een last beschouwd. 4/10 geeft zelfs aan dat er best nog meer kan gesorteerd worden. Slechts 1/10 is tegen.

67 Belangrijkste bevindingen bij de opinies Wat betreft de optie om eens te communiceren wat er niet in het PMD mag ipv. wat er wel in mag zijn de meningen ongeveer 50/50 verdeeld. 4/10 denken dat (meer) sorteerstraatjes een positief efect zouden hebben op de inzameling van verpakkingsafval Meer dan de helft is voorstander van belonen van goed gedrag tegenover het bestraffen van verkeerd gedrag (vooral ruraal, mensen met kinderen en jongeren). Anderzijds zijn er ook. voorstanders van bestraffen (vooral stedelijk en zonder kinderen). Over de ganse lijn zien we verschillen in opinies tussen enerzijds jongeren (<45) en mensen met kinderen en de rest. Het andere uiterste zijn mensen met grote woningen en zonder kinderen. Overweldigend is de steun die sorteren krijgt. Meer dan 90% zou kiezen voor meer sorteren indien het gratis zou zijn, tegenover minder of niet sorteren, maar dan betalend.

68 Day One Clear views on your markets DEEL 2: INSPIRATIE Mogelijke acties om het huidige syteem van gescheiden inzameling van verpakkingsafval te verbeteren en/of te veranderen

69 NR Interesse Inhoudelijk Vorm 50 suggesties voor actie Voorgestelde actie Selectie 1 A Alle plastic in 1 zak a 2 A Groot vuil 2 of 4 maal per jaar 3 A Sorteren wettelijk verplicht maken 4 A Alle afvalstromen die gesorteerd moeten worden ophalen a 5 A Alle afvalstromen opgehaald op dezelfde dag 6 A Recyclageparken terug gratis of goedkoper maken 7 A Meer verzamelpunten binnen de gemeente ipv recyclageparken buiten het centrum 8 A Bakken ipv zakken a 9 A A Producenten aanpakken a 10 A Beloning / Bestraffing a 11 A Betere communicatie / visueler / waarom a 12 A Frequenter ophalen (bv. tweemaal per week voor restafval of wekelijks voor andere) 13 A Uniformiteit van de regels over gans België of Vlaanderen is makkelijk te onthouden a 14 A Aangeven hoe de recyclageketen/cyclus werkt en dat het bij de consument begint a 15 A Herbruikbare verpakking promoten bij zowel producenten, winkeliers en consumenten a 16 A Papier/karton in (gratis) bakken belet nat worden of papiercontainers 17 A Kost / bijdrage op gewicht van restafval ipv. per zak a 18 A Verschil in prijs tussen witte en andere zakken groter maken om sorteren te motiveren a 19 A Een (nieuwe) aparte zak voor verpakkingsafval 20 A Groene zakken steviger maken omdat ze makkelijk scheuren 21 A Sorteren gewoonweg afschaffen, alles in 1 zak, waar je dan voor betaalt, en achteraf sorteren a 22 A Alle afvalophaling terug gratis maken met voorwaarde van sorteren a 23 A Oranje containers voor verpakkingen op parkings (NL) a 24 A GFT ophaling frequenter in zomer omwille van warmer weer 25 A Uniforme verpakking bij alle fabrikanten maakt het sorteren én recycleren makkelijker

70 NR Interesse Inhoudelijk Vorm 50 suggesties voor actie Voorgestelde actie Selectie 26 A Verschillende containers elke 1 à 2 straten zorgt ervoor dat je geen afval meer in huis hebt 27 A Statiegeld uitbreiden tot verpakkingen a 28 A Winkels als hub om verpakkingen terug te brengen a 29 A Sorteergroepen aangeven door (kleur)code op verpakkingen a 30 A Informatie over wat je nog kan doen buiten sorteren zelf. 31 A Jaarlijkse herhaling en/of update versturen of beschikbaar maken Uniforme regels maken het makkelijker/duidelijker en wordt ook peer-to-peer beter 32 A A ondersteund a 33 A Eenvoudigere regels (bv. alle plastic in 1 zak) 34 A A A Applicatie ontwikkelen met lokale invulling (regels en kalender) 35 A Nadruk op wat in de blauwe zak moet, eventueel apart communiceren 36 A Afvalkalender uitbreiden en groter gedrukt. Momenteel voor sommigen te druk en ontmoedigt om te lezen. 37 A A Brief via vuilophaling bij fouten/overtredingen (eventueel in andere talen) 38 A Regels omdraaien: wat mag er NIET in a 39 A Op de verpakking zelf informatie aanbrengen zoals bij pakjes sigaretten a 40 A Duidelijkheid en minder tekst door bv. pictogrammen / codes / kleuren a 41 A Nadruk leggen of feit dat het enkel werkt als iedereen het doet 42 A Campagnes in scholen om via kinderen de sorteerregels in gezin te ondersteunen 43 A Eventuele straffen / boetes bij fout sorteren a 44 A Informatie over hoe men zijn hoeveelheid afval kan verminderen verminderen. 45 A Informatie: Wat gebeurt achteraf met het gesorteerde afval? a 46 A Frequentie / herhalen / herinneren a 47 A Communicatie op zakken zelf a 48 A Informatie over zwerfvuil 49 A Eén duidelijk systeem communiceren op een nieuwe manier of als nieuw aankondigen a 50 A Blijven herhalen maar de probleempunten als update of nieuw aangeven a

71 Day One Clear views on your markets Draagvlak voor 25 mogelijke acties

72 1. Invoeren/uitbreiden van het systeem van de vervuiler betaalt Ik vind het systeem van de vervuiler betaalt, waarbij de kost afhankelijk is van de hoeveelheid afval, een goed systeem. 100% 90% 16,7% 13,7% 17,8% 11,7% 20,7% 16,9% 16,5% 20,4% 13,2% 80% 70% 60% 8,6% 14,8% 7,4% 13,0% 9,1% 15,7% 10,2% 14,0% 7,3% 15,4% 10,3% 9,9% 7,5% 6,7% 12,8% 16,4% 11,5% 17,9% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,3 6,0 6,4 5,9 6,5 6,2 6,3 6,4 6,1 Gem. 40,0% 34,0% 42,6% 35,9% 43,4% 39,6% 40,4% 38,5% 41,4% ,7% 11,2% 12,0% 13,1% 10,5% 13,3% 10,4% 9,6% 13,6% 0-2

73 2. Uniformiseren van alle sorteerregels over heel Vlaanderen De regels voor sorteren van afval zouden in heel Vlaanderen uniform moeten zijn. 100% 90% 80% 70% 49,0% 41,3% 52,4% 45,0% 52,2% 47,2% 50,5% 52,8% 45,4% % 7 50% 40% 30% 20% 14,6% 15,5% 12,7% 22,6% 15,5% 12,8% 12,6% 20,3% 16,2% 11,6% 14,6% 16,6% 14,6% 14,6% 13,7% 14,5% 15,5% 16,4% % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 8,5 8,3 8,6 8,3 8,6 8,5 8,5 8,6 8,4 Gem. 79,1% 76,7% 80,7% 77,9% 80,0% 78,4% 79,6% 81,0% 77,3% ,2% 2,5% 3,3% 3,4% 3,1% 3,1% 3,3% 3,5% 2,9% 0-2

74 3. Meer en betere informatie over het verwerkingsproces van afval Meer informatie over het verwerkingsproces van afval kan mij stimuleren om beter te sorteren. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 14,0% 10,6% 15,4% 14,0% 14,0% 13,3% 14,6% 12,9% 15,1% 6,7% 10,6% 5,3% 7,0% 6,6% 7,2% 6,4% 8,7% 4,9% 13,8% 12,4% 14,5% 12,2% 15,1% 11,9% 15,3% 12,9% 14,7% % TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,0 6,0 5,9 5,8 6,1 5,9 6,0 5,9 6,0 Gem. 34,5% 33,6% 35,2% 33,1% 35,7% 32,4% 36,2% 34,4% 34,6% ,2% 13,4% 17,5% 18,2% 14,6% 15,8% 16,6% 17,6% 14,9% 0-2

75 4. Producenten en winkeliers aanpakken via wetgeving Men zou via de wetgeving producenten en winkeliers moeten verplichten om minder verpakkingsafval te genereren. 100% 90% 80% 34,1% 34,2% 33,5% 34,3% 34,0% 31,6% 36,2% 37,6% 30,9% 10 70% 60% 50% 40% 30% 11,9% 9,6% 13,0% 11,5% 12,2% 16,4% 17,7% 18,4% 17,6% 17,7% 11,1% 17,6% 12,6% 10,6% 17,7% 17,7% 13,1% 17,6% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 7,8 7,8 7,8 7,8 7,8 7,6 7,9 7,9 7,7 Gem. 63,7% 60,1% 64,9% 63,4% 64,0% 60,3% 66,5% 66,0% 61,6% ,3% 2,1% 3,9% 3,4% 3,3% 4,5% 2,4% 3,5% 3,1% 0-2

76 5. Promoten niet-verpakte groenten en fruit Niet-verpakte groenten en fruit goedkoper maken dan de voorverpakte zou ervoor zorgen dat ik minder verpakkingsafval zou genereren. 100% 90% 80% 27,3% 19,3% 30,2% 25,5% 28,8% 26,2% 28,2% 30,7% 24,1% 10 70% 60% 50% 14,3% 14,9% 16,1% 16,5% 13,4% 14,4% 13,1% 14,9% 15,2% 14,9% 14,1% 15,5% 14,4% 14,4% 13,8% 14,2% 14,7% 15,5% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 7,4 7,2 7,5 7,3 7,5 7,4 7,4 7,6 7,2 Gem. 56,4% 51,9% 57,9% 53,4% 58,9% 55,8% 56,9% 58,8% 54,2% ,5% 4,9% 5,8% 5,4% 5,6% 6,5% 4,7% 4,5% 6,5% 0-2

77 6. Mogelijkheid om verpakkingsafval aan winkel te kunnen achterlaten Verpakkingsafval zou je in/aan de winkel zelf moeten kunnen achterlaten. 100% 90% 80% 31,8% 30,5% 31,6% 32,4% 31,3% 27,7% 35,1% 35,8% 28,0% 10 70% 60% 11,5% 10,2% 12,1% 9,7% 12,9% 13,8% 9,5% 10,4% 12,5% % 15,0% 11,9% 16,4% 15,1% 14,9% 14,7% 15,2% 14,3% 15,6% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 7,4 7,4 7,4 7,3 7,5 7,3 7,6 7,5 7,3 Gem. 58,2% 52,6% 60,1% 57,1% 59,1% 56,3% 59,8% 60,5% 56,0% ,3% 4,9% 6,8% 7,0% 5,8% 6,9% 5,9% 6,2% 6,4% 0-2

78 7. Aangeven sorteergroep op verpakking Het aanbrengen van een symbool of kleurcode op de verpakking om aan te geven in welke zak het moet, zou het sorteren versnellen. 100% 90% 80% 34,1% 30,4% 35,4% 31,9% 35,8% 34,2% 34,0% 36,7% 31,6% 10 70% 60% 50% 40% 30% 15,1% 19,0% 12,4% 19,8% 16,4% 18,3% 16,1% 14,4% 15,5% 14,8% 20,4% 17,8% 20,2% 17,9% 15,8% 20,4% 14,5% 17,6% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 8,0 7,8 8,1 8,0 8,0 8,1 7,9 8,1 7,9 Gem. 68,1% 62,5% 70,0% 68,3% 68,0% 69,9% 66,7% 72,9% 63,7% ,2% 2,8% 3,4% 3,4% 3,1% 2,5% 3,8% 3,3% 3,1% 0-2

79 8. Uitbreiding sorteerstraatjes Ik vind een sorteerstraatje in mijn buurt een goed idee om beter te sorteren. 100% 90% 17,9% 14,5% 18,8% 20,3% 16,0% 19,9% 16,3% 20,9% 15,1% 80% 70% 60% 50% 12,2% 14,0% 13,4% 13,1% 11,6% 11,2% 14,5% 14,6% 13,1% 13,5% 12,2% 13,8% 12,3% 14,1% 13,8% 14,8% 10,8% 13,2% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,6 6,7 6,6 6,6 6,6 6,8 6,5 7,0 6,3 Gem. 44,1% 41,0% 44,9% 46,0% 42,6% 45,8% 42,8% 49,5% 39,1% ,5% 7,1% 10,6% 8,9% 10,0% 8,1% 10,6% 7,5% 11,4% 0-2

80 9. Plaatsen plasticbol in analogie met de glasbol Ik vind een plasticbol als aanvulling op een glasbol een goed idee. 100% 90% 80% 30,8% 29,3% 31,3% 27,9% 33,1% 28,0% 33,0% 34,5% 27,3% 10 70% 60% 50% 40% 30% 14,7% 15,5% 15,6% 14,8% 14,5% 15,8% 13,5% 18,9% 15,6% 12,9% 17,2% 14,2% 12,7% 16,7% 14,5% 14,9% 14,8% 16,2% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 7,4 7,5 7,4 7,3 7,5 7,4 7,5 7,6 7,3 Gem. 61,0% 59,7% 61,5% 60,3% 61,6% 59,4% 62,4% 63,9% 58,4% ,2% 5,7% 7,9% 7,8% 6,7% 7,9% 6,6% 7,1% 7,2% 0-2

81 10. Coaching of tips i.v.m. verpakkingsafval en sorteren Een afvalcoach die tips geeft is een goed idee. 100% 90% 80% 70% 9,4% 5,4% 11,2% 4,2% 3,5% 9,5% 11,1% 6,3% 12,1% 7,7% 3,6% 10,8% 10,8% 8,9% 9,8% 11,0% 6,9% 4,7% 6,0% 5,2% 11,6% 11,6% 10,9% 11,0% 8,0% 5,7% 11,5% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,7 5,3 5,8 5,4 5,9 5,7 5,7 5,7 5,6 Gem. 26,1% 17,2% 29,4% 22,1% 29,2% 25,2% 26,8% 27,1% 25,1% ,7% 12,6% 14,1% 14,9% 12,8% 13,6% 13,8% 13,8% 13,6% 0-2

82 11. Statiegeld uitbreiden tot plastic flessen 100% 90% 80% 27,6% 22,1% 29,5% 26,1% 28,9% 24,8% 29,9% 30,4% 25,0% 10 70% 60% 50% 8,7% 11,2% 9,8% 12,6% 8,4% 10,8% 8,1% 11,2% 9,2% 11,2% 5,6% 15,0% 11,3% 8,2% 4,5% 12,6% 11,4% 11,1% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,2 6,3 6,2 6,0 6,4 6,1 6,3 6,3 6,2 Gem. 47,5% 44,6% 48,6% 45,4% 49,3% 45,3% 49,4% 46,3% 48,7% ,6% 17,9% 24,4% 25,2% 20,6% 23,7% 21,8% 21,5% 23,7% 0-2

83 12. Statiegeld uitbreiden tot blikjes 100% 90% 80% 70% 60% 50% 26,7% 8,9% 10,2% 17,9% 9,8% 11,9% 29,8% 8,7% 9,5% 24,5% 8,1% 9,0% 28,3% 25,9% 27,3% 24,9% 28,6% 6,5% 9,6% 10,9% 5,8% 11,8% 12,1% 10,1% 11,2% 8,7% 10,3% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,1 5,9 6,2 5,7 6,4 6,1 6,1 6,2 6,0 Gem. 45,8% 39,6% 47,9% 41,7% 49,1% 44,4% 46,9% 44,5% 47,0% ,9% 22,1% 23,3% 27,7% 19,1% 22,5% 23,3% 21,3% 24,5% 0-2

84 13. Geldboetes geven aan vervuilers (sluikstorten of zwerfvuil) 100% 90% 80% 70% 55,8% 51,6% 57,1% 53,6% 57,5% 54,1% 57,1% 62,3% 49,6% % 7 50% % 30% 20% 15,0% 11,4% 14,0% 11,2% 16,9% 15,5% 11,6% 14,0% 13,6% 15,0% 9,4% 11,6% 15,1% 11,3% 12,0% 10,4% 17,9% 12,5% % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 8,7 8,7 8,7 8,7 8,8 8,7 8,8 8,9 8,6 Gem. 82,2% 76,8% 84,2% 84,5% 80,5% 80,8% 83,5% 84,7% 80,0% ,6% 0,7% 3,4% 3,2% 2,2% 2,7% 2,5% 2,5% 2,7% 0-2

85 14. Werkstraffen geven aan vervuilers (bv. aantal uren straat opkuisen) 100% 90% 80% 70% 54,5% 44,5% 58,2% 51,2% 57,1% 51,7% 56,9% 61,0% 48,4% % 7 50% 40% 30% 20% 14,2% 11,3% 14,8% 14,1% 14,0% 10,2% 15,8% 12,8% 13,3% 9,8% 14,3% 13,6% 14,1% 9,5% 13,9% 10,2% 14,4% 12,5% % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 8,6 8,4 8,7 8,5 8,6 8,5 8,7 8,8 8,4 Gem. 80,0% 73,5% 82,4% 80,4% 79,7% 79,5% 80,4% 85,1% 75,3% ,7% 2,1% 4,4% 3,6% 3,8% 4,5% 3,1% 3,5% 3,9% 0-2

86 15. Afschaffing plastic zakjes in winkels Plastic zakjes in winkels moeten volledig verboden worden. 100% 90% 20,3% 15,8% 21,6% 18,7% 21,6% 17,2% 22,8% 21,2% 19,4% 80% 70% 60% 6,8% 8,6% 5,3% 9,5% 7,5% 8,4% 4,3% 6,7% 8,9% 10,1% 8,7% 8,3% 5,3% 7,7% 8,9% 8,1% 6,0% 9,1% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,9 5,7 5,9 5,5 6,2 5,8 6,0 6,0 5,8 Gem. 35,7% 30,5% 37,5% 29,7% 40,6% 34,2% 37,0% 36,9% 34,6% ,0% 13,7% 18,5% 20,0% 14,5% 18,3% 15,8% 15,6% 18,3% 0-2

87 16. Sorteer-informatie op verpakking zelf Meer informatie op de verpakking over hoe sorteren zou mij helpen. 100% 90% 20,5% 14,7% 22,7% 17,8% 22,8% 22,2% 19,2% 21,3% 19,8% 80% 70% 60% 7,6% 14,4% 5,3% 14,4% 8,6% 14,4% 6,5% 12,8% 8,5% 7,6% 15,6% 13,2% 7,6% 7,9% 7,2% 15,3% 12,8% 15,9% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,4 6,8 6,5 6,9 6,8 6,6 6,8 6,6 Gem. 42,5% 34,4% 45,7% 37,1% 46,9% 43,0% 42,0% 42,1% 42,9% ,7% 8,4% 8,9% 8,8% 8,6% 8,7% 8,7% 7,9% 9,4% 0-2

88 17. Sorteren afschaffen in ruil voor hogere kost Ik betaal graag meer als ik terug alles in één zak mag steken. 100% 90% 80% 8,4% 3,6% 6,6% 4,9% 2,8% 7,1% 9,6% 4,0% 6,4% 6,8% 3,2% 6,1% 9,7% 9,8% 7,2% 4,0% 3,1% 4,1% 5,2% 6,9% 8,2% 10,8% 3,1% 5,2% 6,1% 4,1% 7,8% 10 70% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 3,6 3,3 3,7 3,2 3,8 3,9 3,3 3,7 3,5 Gem. 18,6% 14,8% 20,0% 16,0% 20,7% 21,2% 16,4% 19,1% 18,0% ,7% 49,1% 47,4% 52,0% 44,2% 41,9% 52,6% 46,2% 49,2% 0-2

89 18. Controles op juist sorteren (terug) opdrijven Meer controle op juist sorteren is een goed idee. 100% 90% 80% 70% 60% 17,3% 7,4% 17,3% 10,7% 5,0% 16,4% 19,5% 16,9% 17,6% 17,4% 17,2% 8,4% 7,2% 7,5% 7,4% 7,4% 17,4% 17,2% 17,0% 17,6% 17,8% 21,5% 7,5% 18,0% 13,3% 7,2% 16,6% % % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,4 6,8 6,7 6,7 6,7 6,7 6,9 6,5 Gem. 42,0% 32,0% 45,8% 41,5% 42,3% 41,7% 42,1% 47,1% 37,2% ,1% 4,3% 6,8% 5,4% 6,6% 6,3% 5,9% 5,2% 6,8% 0-2

90 19. Stimuleren positieve acties en campagnes Meer gerichte acties en campagnes (bijv. mei plasticvrije maand) stimuleren mij om minder verpakkingsafval te verzamelen. 100% 90% 80% 8,9% 8,1% 8,9% 6,5% 3,2% 3,5% 5,3% 2,8% 7,4% 7,8% 7,7% 8,5% 10,7% 10,5% 3,8% 3,8% 8,2% 6,9% 7,5% 9,5% 8,2% 3,3% 4,1% 2,9% 8,6% 7,9% 7,8% 10 70% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 4,9 5,2 4,7 4,6 5,1 5,1 4,7 5,0 4,7 Gem. 20,2% 21,9% 19,5% 17,2% 22,7% 21,3% 19,4% 21,5% 19,0% ,1% 15,5% 29,0% 28,0% 22,7% 23,0% 26,7% 21,7% 28,2% 0-2

91 20. Goed gedrag belonen Wedstrijden (met beloning) zijn een goed idee om beter te laten sorteren. 100% 90% 80% 70% 14,2% 12,0% 14,6% 15,7% 5,7% 6,9% 7,4% 7,4% 12,3% 15,2% 11,3% 12,4% 13,0% 14,0% 14,4% 14,2% 14,3% 6,4% 7,9% 6,0% 5,4% 8,2% 12,3% 12,6% 12,0% 15,0% 9,8% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,8 6,2 5,6 6,0 5,6 5,8 5,9 5,8 5,9 Gem. 33,4% 32,9% 33,3% 35,5% 31,7% 34,5% 32,5% 34,6% 32,3% ,7% 10,6% 20,3% 15,1% 19,8% 18,7% 16,8% 16,5% 18,8% 0-2

92 21. Afvalinzameling algemeen duurder maken en met korting werken Het is een goed idee om afvalinzameling duurder te maken, en dan korting te geven als je goed sorteert. 100% 9,6% 7,4% 10,3% 8,6% 10,4% 9,2% 9,9% 10,8% 8,4% 90% 80% 5,8% 7,9% 4,9% 9,5% 6,0% 7,0% 5,0% 7,7% 6,6% 8,0% 2,9% 9,2% 8,2% 4,2% 7,4% 6,8% 10,2% 5,7% 10 70% % 7 50% % % 2 20% % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 4,9 5,1 4,8 4,8 5,0 4,6 5,1 5,0 4,7 Gem. 23,3% 21,8% 23,3% 21,2% 25,0% 21,3% 24,9% 25,2% 21,5% ,2% 20,0% 30,3% 26,6% 27,7% 30,0% 24,9% 24,9% 29,3% 0-2

93 22. Mobiel recyclagepark, dichter bij huis Een mobiel recyclagepark dat dichter bij huis afval komt inzamelen (zoals de chemokar voor KGA) zal mij motiveren om (beter) te sorteren. 100% 90% 80% 70% 15,1% 5,8% 12,6% 11,2% 4,6% 13,3% 16,5% 15,1% 15,1% 6,1% 4,0% 7,3% 12,4% 13,7% 11,7% 12,1% 7,4% 13,9% 17,6% 17,4% 4,6% 4,8% 11,5% 16,0% 12,9% 6,8% 9,4% % 7 50% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 5,8 5,9 5,8 5,7 5,9 5,8 5,8 6,3 5,4 Gem. 33,5% 29,1% 35,1% 32,8% 34,1% 33,3% 33,6% 38,2% 29,1% ,5% 12,3% 19,8% 18,0% 17,1% 17,7% 17,4% 11,8% 22,9% 0-2

94 23. Huis-aan-huis ophalen van verpakkingsglas 100% 90% 80% 70% 60% 50% 26,8% 7,7% 14,1% 17,5% 11,6% 11,6% 30,6% 28,0% 25,9% 28,1% 25,8% 26,5% 27,1% 6,7% 6,0% 9,0% 6,3% 9,0% 8,1% 7,4% 15,3% 15,2% 12,6% 15,8% 12,6% 13,7% 14,5% % 30% % % 0% TOTAAL < 45 jaar > 45 jaar Kinderen Geen Kinderen < 100m2 > 100m2 Stedelijk Ruraal 6,7 6,4 6,8 6,7 6,6 6,8 6,5 6,7 6,6 Gem. 48,6% 40,7% 51,9% 49,6% 47,9% 50,2% 47,3% 48,2% 49,0% ,4% 11,9% 14,1% 13,5% 13,3% 11,4% 15,0% 13,3% 13,5% 0-2

95 24. Vuilbakken vs. Vuilzakken 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 25,1% 10,8% 10,1% 19,5% 34,5% < 45 jaar 29,0% 14,9% 7,8% 18,8% 29,4% > 45 jaar 23,5% 9,2% 11,1% 19,5% 36,7% Kinderen 33,7% 8,6% 8,4% 14,7% 34,7% Geen Kinderen 18,3% 12,5% 11,5% 23,3% 34,4% < 100m2 26,3% 13,2% 10,6% 20,5% 29,4% > 100m2 24,1% 8,9% 9,7% 18,7% 38,6% Stedelijk 26,0% 10,0% 9,1% 20,7% 34,2% Ruraal 24,3% 11,5% 11,0% 18,3% 34,9% VUILBAKKEN VUILZAKKEN

96 25. Glasbol vs. ophalen van verpakkingsglas 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% TOTAAL 28,5% 11,2% 5,9% 16,1% 38,4% < 45 jaar 29,8% 12,5% 5,1% 14,3% 38,2% > 45 jaar 27,7% 10,4% 6,1% 17,0% 38,8% Kinderen 34,2% 8,9% 2,0% 14,6% 40,3% Geen Kinderen 24,1% 12,9% 8,9% 17,2% 36,9% < 100m2 27,0% 12,7% 6,1% 16,3% 38,0% > 100m2 29,7% 10,0% 5,7% 15,9% 38,7% Stedelijk 31,1% 12,4% 4,8% 12,6% 39,1% Ruraal 26,0% 10,0% 6,9% 19,5% 37,7% GLASBOL OPHALING GLAS

97 25. Sluikstorters aanpakken Initiatieven tegen sluikstorten (rangschikking naar belang)

98 Initiatieven tegen sluikstorten: spontaan genoemd (andere) Verplicht cursus/bijscholing/infosessie volgen Werken in sorteerstation/recyclagepark/ophaling Opkuisen Geldboetes Begeleiding / Cursus / Tips Meer controle Gemeenschapsdienst Afvalophaling Schorsen / Schrappen Sensibilisering Aangroei van straffen Recyclagepark gratis Goedkopere zakken Publiek maken Meer containers en vuilbakken plaatsen Gratis ophaling Statiegeld Gevangenisstraf Betalen per gewicht Camerabewaking Openingsuren recyclageparken Oplosbare zakken Producenten belasten Beloning Korting Prijs per wijk Steunen goed doel 5,6% 4,9% 4,9% 4,2% 3,5% 2,8% 2,1% 2,1% 2,1% 1,4% 1,4% 1,4% 1,4% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% 9,2% 9,2% 15,5% 14,8% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% 14,0% 16,0% 18,0%

99 Day One Clear views on your markets Conclusies Deel 2: Inspiratie

100 Belangrijkste bevindingen bij de mogelijke acties De vervuiler betaalt wordt voorzichtig maar goed ontvangen: 4/10 is voorstander. Veel zal afhangen van de invulling ervan. 8/10 is voor de uniformering van de sorteerregels over gans Vlaanderen. Quasi niemand is tegen. 1/3 zou graag meer kennis en informatie hebben over wat er met het verpakkingsafval verder gebeurt in het verwerkingsproces. 4/10 is ook voorstander van motiveren van producenten en winkeliers via wetgeving. Meer dan de helft is voorstander van het promoten van nietvoorverpakte groenten en fruit via prijszetting. 6/10 wil verpakkingsafval in het winkelpunt kunnen achterlaten. Bijna 7/10 is voorstander van het aangeven van de sorteergroepen op de verpakking zelf. Er is wel wat interesse voor het uitbreiden van het aantal sorteerstraatjes, vooral stedelijk, mensen met kinderen en mensen die klein wonen.

101 Belangrijkste bevindingen bij de mogelijke acties 6/10 vindt de plasticbol, in analogie met de glasbol, een goed idee. Ongeveer de helft vindt het uitbreiden van statiegeld voor plastic flessen en blikjes een goed idee. Sluikstorten mag voor de meesten hard aangepakt worden, 8/10 is voorstander van zowel geldboetes als werkstraffen. 4/10 vinden dat de controles op sorteren terug mogen opgedreven worden, in de steden is dit 5/10. Positieve sensibiliseringsacties genieten slechts beperkte interesse (2/10). Wedstrijden zijn iets meer in trek (3/10). 1/3 vindt het mobiel recyclagepark een goed initiatief, voroal oudere mensen en in stedelijke gebieden. Invoer van huis-aan-huis ophaling van verpakkingsglas wordt door de helft als een goed initiatief beschouwd. 40% blijft nog altijd de glasbol te verkiezen.

102 Day One Clear views on your markets Slotbeschouwingen

103 Algemene slotbeschouwingen Het engagement voor sorteren is groot, men denkt dan ook dat men goed bezig is Toch blijkt er een soort van onterechte zelfzekerheid aanwezig te zijn bij velen, wat hen minder attent maakt op de communicatie inspanningen. De focus ligt hier vooral op de anderen. De kostprijs van inzameling van zowel verpakkingsafval als afval in het algemeen blijft een heet hangijzer. Er bestaat niet altijd een realiteitszin met de eigenlijke kost en de hoeveelheid afval die men bijdraagt. Men ziet ook niet altijd het complete beeld. Men kijkt enkel naar de eigen situatie en heeft weinig of geen weet van de omvang ervan en wat er verder in het proces gebeurt.