Jaarrekening 2010 Programmarekening & Balans Bijlagen

Transcriptie

1 Jaarrekening 2010 Programmarekening & Balans Bijlagen Datum: 31 mei 2011 Bestuurlijk verantwoordelijk: college van B & W Hof van Twente Coördinatie en eindredactie: Financiële zaken

2

3 INHOUDSOPGAVE Inleiding 1 Blz.: Programmarekening en balans - Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 6 - Balans 11 - Programmarekening 13 Toelichtingen - toelichting op de balans 15 - toelichting op de programmarekening 26 - toelichting op de algemene dekkingsmiddelen 53 - overzicht incidentele baten en lasten 57 Controleverklaring Bijlagen: - Staat van personele sterkte en personeelslasten - Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtm. - Kredietoverzicht - Staat van Reserves (incl. toelichting) - Staat van Voorzieningen (incl. toelichting) - Staat van opgenomen langlopende geldleningen - Staat van uitzettingen - Staat van gegarandeerde geldleningen - Overzichten grondcomplexen - Bijlage Single Information, Single Audit (SiSa) - Bijlage IMG

4 Inleiding

5 Inleiding De jaarstukken 2010 worden gepresenteerd in een tweetal afzonderlijke documenten, namelijk: 1. Jaarverslag: Programmaverantwoording Paragrafen 2. Jaarrekening: balans inclusief toelichting programmarekening inclusief toelichting bijlagen (incl. de verplichte SiSa-bijlage in het kader van Single Information Single Audit) Tevens is in het kader van de vereenvoudiging van de beleid- en budgetcyclus de 1 e Berap 2011 in het jaarverslag opgenomen. Het betreft hier de beleidsverantwoording over de 1 e periode van het begrotingsjaar In deze inleiding zullen wij nader ingaan op: de verklaring van het jaarrekeningresultaat (inclusief een beknopte analyse) een voorstel tot bestemming van het jaarrekeningresultaat. Verklaring jaarrekeningresultaat De programmarekening 2010 laat na tussentijdse bestemming een batig saldo zien van Dit saldo is als volgt tot stand gekomen: (bedragen x 1.000,--) Saldo programma s Nadeel Saldo algemene dekkingsmiddelen Voordeel Tussentijds resultaat Nadeel Tussentijdse mutaties van reserves via Raadsbesluiten (resultaatbestemming): AF: * Toevoeging aan reserves BIJ: * Onttrekkingen uit reserves *Onttr. geraamd tekort begroting *Onttr.autonome ontwikkelingen saldo 1 e en 2 e berap Voordeel Resultaat na tussentijdse resultaatbestemming Voordeel In onderstaand overzicht wordt het resultaat per programma weergegeven. Per programma worden vervolgens op produktnivo de afwijkingen, groter dan , tussen de begroting na wijziging en de rekening weergegeven. Voor een nadere analyse van deze afwijkingen wordt verwezen naar de verderop in deze jaarrekening opgenomen toelichting op de programmarekening en de algemene dekkingsmiddelen. (nadelig resultaat wordt met een teken weergegeven). 1

6 Prog. Omschrijving en toelichting bedrag 1. Burger en bestuur * Bestuursorganen N * Algemene baten en lasten N * Saldo kostenplaatsen V Voordeel is inclusief budgetoverheveling 2. Veiligheid en regels * Brandweer en rampenbestrijding V * Openbare orde en veiligheid N * Overige volkshuisvesting V 3. Wonen en Werken * Handel en Ambacht V * Ruimtelijke ontwikkeling V Voordeel is inclusief budgetoverheveling 4. Leefomgeving * Wegen, straten en pleinen v * Verkeersmaatregelen te land N Voordeel is inclusief budgetoverheveling 5. Welzijn en onderwijs * Gem.sch. baten/lasten vh onderwijs v * Sport v * Groene sportvelden en terreinen v * Kunst v * Oudheidkunde/musea n * Maatschappelijke begeleiding en advies v * Kinderopvang n Voordeel is inclusief budgetoverheveling 6. Werk, inkomen en zorg * Bijstandsverlening n * Huishoudelijke voorziening n * Participatiebudget v * Voorziening gehandicapten n AD Algemene dekkingsmiddelen * Lokale heffingen * Algemene uitkering * Dividend Cogas * Saldo financieringsfunctie * Overige algemene dekkingsmiddelen * Onvoorzien

7 Bestemming jaarrekeningresultaat 2010 Zoals hiervoor reeds is vermeld, bedraagt het batig jaarrekeningresultaat na bestemming over Dit resultaat komt deels tot stand doordat een aantal budgetten om uiteenlopende redenen een onderschrijding te zien gaven, omdat de uitgaven pas in 2011 gedaan worden. Hieronder is een overzicht opgenomen waarvan de gemeenteraad (conform de vastgestelde regeling budgetoverheveling ) reeds bij raadsbesluit van 8 februari 2011 heeft besloten het restant over te hevelen naar het dienstjaar Prog nr. Overzicht geoormerkte budgetten via Raadsbesluit tot budgetoverheveling Bedrag 1 Aankoop tractiemiddelen Aankoop tractiemiddelen Meerjaren budget integrale herziening bestemmingsplannen buitengebied 4 Groot onderhoud wegen Ontmanteling gronddepots Aanpassing CV ruimte voormalige Laarschool Goor Actualisatie Thero rapporten m.b.t. onderhoud scholen Overige kosten in verband met sloop gymzaal Rozenstraat Privatisering tennisaccommodaties Kunstproject Kiev (Butterfly) Programmeur/beheerder Gijmink (incidenteel budget) Investeringssubsidieregeling (over het jaar 2009 inclusief eerder overgehevelde bedragen uit 2008). 5 Investeringssubsidieregeling Onderhoud AED's Pilot Lekker Fit en Control XL (Overwicht; prestatieveld 2 WMO) Totaal budgetoverheveling De programmarekening 2010 laat na een tussentijdse bestemming een batig saldo zien van Dit resultaat komt grotendeels tot stand door een extra dividendontvangst van de Cogas en doordat een aantal budgetten om uiteenlopende redenen een incidentele onderschrijding te zien gaven. De belangrijkste verklaringen voor het voordelige resultaat zijn: Een extra dividendopbrengst van de Cogas van Diverse incidentele budgetonderschrijdingen tot een totaal bedrag van , deze zijn in het resultaat tot uitdrukking gekomen. Uitgaven voor dit bedrag zullen wel in 2011 plaatsvinden. Bij het voorstel tot budgetoverheveling (raadsbesluit ) is hierop reeds geanticipeerd door deze middelen vanuit de algemene reserve daarom weer beschikbaar te stellen in Een nieuw meerjarenprogramma plattelandsvernieuwing is, naast de vigerende afspraken, met de provincie overeengekomen. Voor cofinanciering voor deze plattelandsvernieuwing zijn voor een bedrag van reeds verplichtingen aangegaan. In 2011 zal hiervoor een nader raadsvoorstel worden gedaan om dit bedrag beschikbaar te stellen ten laste van de algemene reserve. 3

8 De resultaten van de grondexploitatie zijn al verwerkt in de algemene reserve. Toegevoegd zijn winstnemingen van totaal op de complexen De Braak West ( ), De Esch gebied 2 ( ) en Borre ( ). Voor de Enterseweg is een voorziening getroffen van ten laste van de algemene reserve. Ten behoeve van de algemene dienst is in 2010 voor het laatst een bedrag van onttrokken. Aan de reserve bovenwijkse voorzieningen is een bedrag van toegevoegd. Een onttrekking uit de algemene reserve van betreffende het saldo van het geraamde tekort van de vastgestelde begroting, 1 e en 2 e bestuursrapportage Het restant is een saldo van voor- en nadelen binnen de programma s. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de programmarekening. Gelet op het voorgaande wordt voorgesteld het jaarverslag en de jaarrekening 2010 vast te stellen en : - van het positief rekeningsresultaat ad conform het voorstel toe te voegen aan de algemene reserve en een bedrag ter grootte van het dividend van Cogas van te storten in de reserve Majeure Projecten; - In te stemmen met het treffen van een voorziening grondexploitatie Enterseweg voor een mogelijk te verwachten verlies van Het gepresenteerde rekeningsresultaat bedraagt Hierbij dient wel in ogenschouw te worden genomen dat in 2011 naast de hierboven voorgestelde toevoeging aan de algemene reserve van er ook nog ontrekkingen plaatsvinden ten gevolge van de reeds door uw raad vastgestelde budgetoverheveling van 2010 naar 2011 ( ) en ten gevolge van de benodigde gelden voor reeds aangegane verplichtingen met betrekking tot de cofinanciering voor plattelandsvernieuwing ( ). 4

9 Programmarekening + balans 5

10 GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING. Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV) daarvoor geeft. In de afgelopen periode heeft de commissie BBV een aantal stellige uitspraken, aanbevelingen en wijzigingen gedaan voor toepassing van het BBV. De raad heeft op 8 februari 2011 een separaat besluit genomen over budgetoverheveling van 2010 naar 2011 voor een bedrag van Grondslagen voor de bepaling van baten en lasten Bij de bepaling van de baten en lasten is het toerekeningsbeginsel gehanteerd. Dit wil zeggen, dat de baten en lasten, alsmede de risico s, die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, zoveel mogelijk worden verwerkt in de jaarrekening van dat jaar. De gekozen waarderingsgrondslagen bepalen voor een belangrijk deel de baten en lasten (b.v. het afschrijvingsbeleid). Afschrijving op activa vindt plaats conform de Evaluatie van de nota over het gemeentelijk afschrijvingsbeleid zoals vastgesteld in september Ten aanzien van de waardering van de activa wordt eveneens verwezen naar de toelichting op de balans. De bespaarde rente op eigen financieringsmiddelen ad is in het geheel ten gunste gebracht van de overige algemene dekkingsmiddelen. Hierbij wordt het omslagpercentage van 3,75% gehanteerd. De onverdeelde saldo s van de (hulp-)kostenplaatsen worden verantwoord onder programma 1 Burger en bestuur (bestuurlijk product 960). De hulpkostenplaatsen (i.c. Huisvesting, Algemeen Beheer, Tractie en Personeelskosten) en de afdelingskostenplaatsen die hoofdzakelijk indirect productief werkzaam zijn (i.c. de afdeling FaZa, de taakvelden FiZa en P&O en Concerncontrol) worden verdeeld conform de begroting. De overige afdelingskostenplaatsen worden doorbelast op basis van voorcalculatorische tarieven vermenigvuldigd met het werkelijk aantal uren op basis van tijdschrijven. Waarderingsgrondslagen Algemeen De balans vormt een vast onderdeel van de jaarrekening. De balans is vooral van betekenis omdat zij, te samen met de toelichting daarop, op systematische wijze informatie verschaft over de samenstelling van de bezittingen, het vermogen en de schulden aan het eind van het dienstjaar en over de ontwikkelingen daarvan. De balans vormt daarmee het sluitstuk van de financiële administratie. De balans per 31 december 2010 is opgesteld rekening houdend met het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies (B.B.V.). De activa en passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, tenzij een andere grondslag wordt vermeld. 6

11 Vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijging- c.q. vervaardigingprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De materiële vaste activa met een economisch nut zijn gewaardeerd tegen de verkrijging- of vervaardigingprijs. Bij de evaluatie van het gemeentelijk afschrijvingsbeleid in september 2006 is afgesproken dat over de gehele linie (dus zowel voor investeringsbijdragen van derden, als bij onttrekkingen aan reserves) de bruto-methode zal worden gehanteerd. Dat wil zeggen dat we afschrijvingsreserves en investeringsbijdragen inzetten als dekkingsmiddelen voor de kapitaallasten van de investeringen met economisch nut. De materiële vaste activa met uitsluitend een maatschappelijk nut zijn eveneens gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, waarbij ook vanaf 2008 de zgn. netto-methode wordt gehanteerd. Gronden uitgegeven in erfpacht De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Leningen aan woningbouwcorporaties en overige langlopende geldleningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. Deze bijdragen worden alleen geactiveerd als deze bijdrage kan worden teruggevorderd als deze derde in gebreke blijft. Vlottende activa Voorraden grond Complexen zonder kostprijsberekening zijn opgenomen (onder de voorraden grond- en hulpstoffen) tegen de totaal gemaakte kosten vermeerderd met bijgeschreven rente en verminderd met de opbrengsten wegens grondverkopen. De andere complexen zijn gewaardeerd tegen de aanschaffings- of vervaardigingskosten, inclusief de aan de boekwaarde toegerekende rente onder aftrek van verkoopopbrengsten en overige bijdragen. Indien de boekwaarde van het complex in de toekomst niet kan worden terugverdiend heeft waardering tegen de lagere marktwaarde plaatsgevonden door het vormen van een voorziening. Tussentijds gerealiseerde resultaten worden als zodanig afzonderlijk gepresenteerd bij de toelichting op de programmarekening. Deze werkwijze is conform de nota Winstneming bij Grondexploitaties die door de raad is vastgesteld in De baten en lasten met betrekking tot de grondexploitatie zijn opgenomen in de algemene dienst en vermeld onder programma 3 Wonen en werken: kernen en platteland (bestuurlijk product 830). Bij de presentatie van de financiële gegevens is uitgegaan van de bouwgrondexploitatie als een meerjarig productieproces. Gereed product en handelsgoederen Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Onder deze noemer is tevens de waarde van de grondvoorraad op het tijdelijk gronddepot aan de Wheeweg te Goor opgenomen. Deze 7

12 waarde is bepaald aan de hand van de prijzen, die gangbaar zijn wanneer bij projecten bijvoorbeeld in de wegenbouw grond opgebracht moet worden. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Bijstandsvorderingen Als gevolg van de invoering van de Wet Werk en Bijstand (W.W.B.) zijn gemeenten eigenrisicodrager geworden ten aanzien van de bijstandsverlening. Dit heeft grote consequenties voor de waardering van de bijstandsvorderingen in onze balans. De omstandigheid dat de eventuele baten uit verhaal en terugvordering in het verleden grotendeels toekwamen aan het Rijk (75%) heeft ertoe geleid, dat in onze balans de bijstandsvorderingen per saldo op nihil werden gewaardeerd. De inbaarheid van dit soort vorderingen werd zodanig twijfelachtig geacht, dat er voorzichtigheidshalve maar beter voor 100% voorzien kon worden. Onder de Niet uit de balans blijkende vorderingen/bezittingen werd e.e.a. dan nader toegelicht. Met de invoering van de W.W.B. is tevens de rijksaanspraak op onze bijstandsvorderingen komen te vervallen. Dit heeft echter als consequentie dat onze bijstandsvorderingen nu reëel gewaardeerd worden. De twijfelachtigheid blijft bestaan. Dus is er alle redenen om een voorziening voor dubieus te treffen. Vooralsnog hebben wij onze waardering, evenals vorig jaar, vastgesteld aan de hand van de volgende uitgangspunten: de vorderingen uit verstrekte krediethypotheken worden gewaardeerd tegen 100% van de nominale waarde; de overige bijstandsvorderingen worden gewaardeerd tegen 10% van de nominale waarde. Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Vreemd vermogen Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders is echter op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid ter zake nader uiteengezet. Begin 2009 zijn diverse onderhoudsplannen geactualiseerd en zijn de onderhoudsvoorzieningen op basis van deze plannen op peil gebracht. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. 8

13 Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. 9

14 Activa Bedragen x 1.000,= Ultimo 2009 Ultimo 2010 Immateriële vaste activa Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en disagio 0 0 Kosten van onderzoek en ontwikkeling Overige immateriële vaste activa 0 8 Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut Gronden uitgegeven in erfpacht Invest. in de openbare ruimte met uitsl. een maatschappelijk nut Activa in uitvoering Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Leningen aan deelnemingen Leningen aan woningbouwcorporaties Overige langlopende leningen Overige uitzettingen Bijdrage aan activa in eigendom van derden Voorraden Grond- en hulpstoffen * gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen Onderhanden werk * gronden die in exploitatie zijn genomen Gereed produkt en handelsgoederen Vooruitbetalingen op voorraden Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen/termijndeposito's Rekening-courant verhoudingen met niet-financiële instellingen Overige vorderingen Liquide Middelen Kassaldi 9 9 Bank- en girosaldi (positief) Overlopende activa Van Nederlandse overheden nog te ontvangen voorschotbedragen specifieke uitkeringen Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen Totaal activa

15 Passiva Bedragen x 1.000,= Ultimo 2009 Ultimo 2010 Eigen vermogen Algemene Reserve Bestemmingsreserves Resultaat nà bestemming Voorzieningen Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde middelen met een spec. bestedingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Onderhandse leningen van: - pensioenfondsen en verzek.instellingen binnenlandse banken en overige financiele instellingen Waarborgsommen 5 4 Netto vlottende schulden met een looptijd < 1 jaar Kasgeldleningen 0 0 Schulden Kas-, bank- en girosaldi (negatief) Overlopende passiva Ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse Overheid Overige Vooruitontvangen bedragen Overige nog te betalen en overlopende passiva Totaal passiva Gewaarborgde geldleningen:

16 Programmarekening 2010 Programma's: 1 Burger en bestuur 2 Veiligheid en regels 3 Wonen en werken 4 Leefomgeving 5 Welzijn en onderwijs 6 Werk, inkomen en zorg Sub-totaal programma's: (bedragen x 1.000) Primitieve Begroting Rekening begroting na wijziging 2010: 2010: 2010: Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsfunctie Overige alg. dekkingsmiddelen Sub-totaal alg. dekkingsmidd.: Onvoorzien Resultaat voor bestemming: Resultaatbestemming: Ten gunste/laste van programma's: 1 Burger en bestuur 2 Veiligheid en regels 3 Wonen en werken 4 Leefomgeving 5 Welzijn en onderwijs 6 Werk, inkomen en zorg Ten gunste/laste van Algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsfunctie Saldo comp. BTW en uitk. BCF Saldo van kostenplaatsen Overige alg. dekkingsmiddelen Sub-totaal resultaatbestemming: Resultaat na bestemming:

17 Toelichtingen 14

18 Toelichting op de balans In deze toelichtingen zijn conform de BBV diverse verloopoverzichten opgenomen van de verschillende balansrubrieken. Een uitgebreide specificatie van de balanspost "Vaste Activa" (opgenomen in de Staat van Investeringen) ligt bij de jaarrekening ter inzage. In de bijlagen is een kredietenverslag opgenomen. Deze bijlage geeft een inzicht in de uitgevoerde investeringen in 2010, alsmede in de ontwikkelingen ten opzichte van de beschikbaar gestelde kredieten. Deze zijn echter niet gerubriceerd op balansvolgorde. Evenmin is een onderscheid aangebracht tussen investeringen met een economisch nut en investeringen met uitsluitend een maatmaatschappelijk nut. ACTIVA 1 VASTE ACTIVA Vaste activa zijn voor langere tijd vastgelegde vermogensbestanddelen die niet op korte termijn in liquide middelen zijn om te zetten. De regels met betrekking tot activering (wat mag nog geactiveerd worden en wat moet worden geactiveerd) en waardering (wanneer mag een onttrekking aan een reserve of een bijdrage van derden rechtstreeks in mindering worden gebracht op de boekwaarde) zijn onder het BBV 2004 ingrijpend gewijzigd. In bijlage 1 van de evaluatienota "Gemeentelijk Afschrijvingsbeleid" wordt een overzicht gegeven van de te hanteren afschrijvingstermijnen voor investeringen van de gemeente Hof van Twente, waarbij wordt uitgegaan van de economische en de technische levensduur dan wel de kortste van beide. Kortheidshalve verwijzen wij naar deze bijlage. Wel merken wij hierbij nog het volgende op: * In principe gelden de afschrijvingstermijnen uit bijlage 1 van de Nota Gemeentelijk Afschrijvingsbeleid. In de volgende gevallen kan daarvan afgeweken worden: - Tegenover de investering staat een meerjarige subsidie; - Het streven is om investeringen met maatschappelijk nut - afhankelijk van de budgettaire mogelijkheden - ineens ten laste van de exploitatie te brengen. Om dezelfde reden kan het college in voorkomende gevallen voorstellen doen om positieve rekeningresultaten aan te wenden voor extra afschrijvingen; - Investeringen met een economisch nut onder de worden ineens afgeschreven. Als de investering teniet gaat wordt het restant van de boekwaarde eveneens in één keer afgeboekt ten laste van het resultaat. Investeringen in tractie mogen in geval van een "ideaalcomplex" ineens ten laste van een vast budget in de exploitatie worden gebracht. * Conform genoemde bijlage worden bij onderstaande investeringen de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd: - brandweermaterieel 7-15 jaar - bruggen (van hout tot beton) jaar - fietspaden (aanleg) 40 jaar - (investeringen aan) gebouwen jaar - openbaar groen (aanleg) 25 jaar - openbare verlichting (aanleg) 25 jaar - parkeervoorzieningen 30 jaar - riolering jaar - scholen (excl. grond) jaar - sportaccommodaties jaar - wegen inclusief reconstructie jaar Voor de overige gehanteerde afschrijvingstermijen wordt verwezen naar de nota afschrijvingsbeleid 1.1 Vaste (im)materiële activa De vaste activa bestaat uit de volgende onderdelen: a. Immateriële vaste activa b. Investeringen met een economisch nut c. Gronden uitgegeven in erfpacht d. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut

19 a. immateriële vaste activa: Er worden twee soorten immateriële activa onderkend, te weten de kosten die zijn verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio en de kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief. Conform de BBV worden de kosten van onderzoek en ontwikkeling in maximaal 5 jaar afgeschreven. De investeringen in immateriële vaste activa kunnen als volgt worden onderverdeeld: Boekwaarde ultimo Kosten van onderzoek en ontwikkeling Overige immateriele vaste acitva Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen in kosten van onderzoek weer: (bedragen x ) Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekwaarde ringen teringen vingen van derden deringen Kosten van onderzoek en ontwikkeling Overige immateriele vaste acitva De investering betreft een investering voor de ontwikkelingsfase Kunstwerk Diepenheim waarvoor een krediet beschikbaar is gesteld van b. De investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Boekwaarde ultimo Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer: (bedragen x ) Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekwaarde ringen teringen vingen van derden deringen Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwk. werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

20 De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht vermeld. Beschikbaar Werkelijk besteed Cumulatief gesteld krediet in 2010 besteed t/m Bedrijfsgebouwen * Verbouw Brandweerkarzerne Delden * Nieuwbouw Prins Constantijnschool * Uitbr. 12e lokaal Petrusschool (OHV 2006) * Kunstwerk Diepenheim * Ontwikkelfase zwembaden Markelo-Goor * Aankoop/verbouw Beaufort * Bouwk. Aanpassingen Laarschool Grond-, weg- en waterbouwkundige Werken: * Aanleg diverse kunstgrasvelden * Riolering Irisstraat en Stationslaan Goor * Afkoppelen bedrijventerrein De Whee * Bijdrage riolering herstructurering 't Gijmink * Afkop. Spreeuwenstr / Wheedwarsweg * Afkop. Kattenbothof en Noorderhagen Delden * Uitbreiding begraafplaats Diepenheim (2009) Vervoermiddelen * Tankautospuit De volgende reserves zijn beschikbaar voor dekking van de kapitaallasten van economisch nut: In 2010 Onttrokken * Reserve Afschrijving Nieuwbouw gemeentehuis * Reserve Afschrijving Parochiehuis Delden * Reserve Afschrijving Jeugd- en jongerencentrum Laarschool * Reserve Afschrijving Bibliotheek Goor * Reserve Afschrijving Kunstgrasvelden rood-zwart * Reserve Afschrijving Nieuwbouw OLV school Bentelo c. Gronden uitgegeven in erfpacht: De boekwaarde van de in erfpacht uitgegeven gronden heeft betrekking op: * de in erfpacht uitgegeven grond aan het Aparthotel ten behoeve van een golfbaan in Delden d. De investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld: Boekwaarde ultimo Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop: (bedragen x ) Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekwaarde ringen teringen vingen van derden deringen Gronden en terreinen Grond-, weg- en waterbouwk. werken Overige materiële vaste activa De desinvesteringen hebben betrekking op: Gronden en terreinen * Saneringskosten asbestloc. Enterseweg Goor 124 * Saneringskosten asbestloc. Patrijsstraat 1 Goor 20 Grond-, weg- en waterbouwkundige werken * Herstructurering 't Gijmink 456 * Inrichting 60 km zones buitengebied 255 * Uniforme bewegwijzering In 2010 is voor ruim versneld afgeschreven. Door de verkoop aandelen Essent is de reserve majeure projecten toegenomen met ruim Een bedrag van zal worden gebruikt om investeringen met maatschappelijk nut versneld af te schrijven. Hiervan is in 2010 reeds aangewend. 17

21 De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht vermeld. 2 Grond-, weg- en waterbouwkundige Werken: * Herinrichting Irisstraat en Stationslaan Goor * Herinrichting 60 km zones buitengebied * Uniforme bewegwijzering * Herstructurering 't Gijmink Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (bedragen x ) Boekwaarde Investe- Desinves- Aflossing/ Correcties Boekwaarde ringen teringen afschrijving Kapitaalverstrekkingen aan: * Deelnemingen Leningen aan: * Deelnemingen * Woningcorporaties * Overige langlopende geldleningen * Overige uitzettingen langer dan een jaar Bijdrage aan activa in eigendom van derden * Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Dit betreffen de geactiveerde deelnemingen in nutsbedrijven en in de Ontwikkelingsmaatschappij Zenkeldamshoek CV. Correctie verstrekte lening, Grootboek Nationale Schuld van kapitaalverstrekking naar overige uitzettingen langer dan een jaar. * Overige langlopende geldleningen Toename Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten en fietsprivé-regeling. Correctie verstrekte lening Vitens naar overige uitzettingen langer dan een jaar. Beschikbaar Werkelijk besteed Cumulatief gesteld krediet in 2010 besteed t/m 2010 * Overige uitzettingen langer dan een jaar In het kader van de verkoop van Essent zijn in 2009 vorderingen ontstaan waarvoor gelijktijdig een voorziening is gevormd. Een deel van de vordering afwikkeling Cross Border Lease is afgewikkeld in De gevormde voorziening kan daardoor vrijvallen ( ). 2.1 Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Boekwaarde ultimo Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: * niet in exploitatie genomen gronden * Voorziening tekort complex Verspreide Gronden Onderhanden werk, gespecificeerd naar: * bouwgronden in exploitatie * gereed product

22 Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan van het verloop het volgende overzicht worden weergegeven: Boekw. Overgeboekt Investe- Overboeking Resultaat Boekw naar OHW ringen * complex Bentinck Goor * complex Heeckeren 3b/4 - Goor 0 0 * complex Haven - Goor * complex Industrie Wheeweg - Goor * complex Hemmelweg - Markelo * complex De Esch gebied 3 - Markelo * complex School - Bentelo 0 0 * complex De Marke - Hengevelde * complex Woningbouw Azelo-A.Delden * complex De Marke III Hengevelde * bedrijventerrein hengevelde * complex Woningbouw Noord II-D'heim 0 0 * complex woonwagenkamp De Akkers-D heim * complex Rozenstraat Goor * complex Waterlanden - Goor * GMHC/Scherpenzeelseweg Goor 0 0 * Kievitstraat/Delden * complex Verspreide gronden H.v.T Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden moet volgens de BBV voorschriften ook de verwervingsprijs per complex worden weergegeven: Balansw. Aantal Prijs per m² m² * complex Bentinck Goor * complex Haven - Goor ,51 * complex Industrie Wheeweg - Goor ,39 * complex Hemmelweg - Markelo ,95 * complex De Esch gebied 3 - Markelo ,91 * complex De Marke - Hengevelde * complex Woningbouw Azelo-A.Delden * complex De Marke III Hengevelde ,05 * Industrieterrein Hengevelde * complex woonwagenkamp De Akkers-D heim ,59 * complex Rozenstraat Goor * complex Waterlanden - Goor ,67 * GMHC/Scherpenzeelseweg Goor * Kievitstraat/Delden ,60 * complex Verspreide gronden H.v.T , Van de in exploitatie genomen bouwgronden kan van het verloop in 2010 het volgende overzicht worden weergegeven: Boekw. Overgeboekt Investe- Opbreng- Voordelig Boekw van NNIG ringen sten resultaat * complex De Braak West te Delden * complex De Esch gebied 2 te Markelo * complex Borre Bentelo * complex Gemeentehuis Bentelo 0 0 * complex School - Bentelo * complex Woningbouw Noord II-D'heim * complex Heeckeren 1a * complex Bentinck Goor * complex De Marke - Hengevelde * complex Rozenstraat Goor

23 Overzicht van nog te verwachten resultaat: Balansw. Nog te Nog te realiseren Ongerealiseerd verwachten Lasten realiseren opbrengsten resultaat * complex De Braak West te Delden * complex De Esch gebied 2 te Markelo * complex Borre Bentelo * complex Gemeentehuis Bentelo * complex School - Bentelo * complex Woningbouw Noord II-D'heim * complex Heeckeren 1a * complex Bentinck Goor * complex De Marke - Hengevelde * complex Rozenstraat Goor Voor een nadere analyse van de niet in exploitatie genomen gronden en bouwgronden in exploitatie wordt verwezen naar de ter inzage liggende "Staat van geactiveerde kapitaaluitgaven" en de grondcomplex-specificaties die als bijlagen zijn opgenomen. Gereed Product Onder de noemer Voorraad gereed product en handelsgoederen is de waarde van de voorraad dieselolie ten behoeve van tractiemiddelen opgenomen, alsmede de waarde van de grondvoorraad op het tijdelijk gronddepot aan de Wheeweg te Goor. De voorraad dieselolie wordt gewaardeerd op de aanschafwaarde op balansdatum. De waarde van de grondvoorraad is bepaald aan de hand van de gangbare prijzen wanneer bij projecten in de wegenbouw etc. grond opgebracht moet worden. 20

24 2.1 Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: (bedragen x ) Saldo Saldo RC verhouding niet fin. instellingen (stg. sporthal Markelo) Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen/termijndeposito's Overige vorderingen Totaal Een nadere specificatie van de overige vorderingen is als volgt te geven: 2010 Debiteuren Belastingdebiteuren Debiteuren leenbijstand BBZ Overige vorderingen af: voorziening dubieuze debiteuren In 2010 is een ontrekking gedaan uit de voorziening dubieuze debiteuren voor: * Belastingdebiteuren * Debiteuren algemeen en sociale zaken Debiteuren en Vorderingen op openbare lichamen Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening (aanvang april 2010) staat van deze vordering nog open. Dit wordt met name veroorzaakt door de vordering compensabele BTW Dit zal in juli 2011 worden afgewikkeld. Belastingdebiteuren Ten aanzien van de vordering op belastingdebiteuren is uit afloopcontrole gebleken dat er ten tijde van opmaak van de jaarrekening nog openstaat. Hiervan dateert uit de jaren 2001 t/m 2007 en uit de jaren 2008 t/m Hiertegenover staan een voorziening van Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Saldo Ultimo Kassaldi: Banksaldi: * BNG * Rabobanken * ING-banken * ABN/AMRO-banken De bank- en girosaldi komen overeen met de laatste dagafschriften van

25 2.4 Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontvangen bedragen Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen De belangrijkste nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen zijn: * pmjp-subsidies * Slotdeclaraties BBZ * Nog op te leggen belastingkohieren (bijvoorbeeld rioolrecht bedrijven, forensenbelasting en toeristenbelasting) * Bedragen in het kader van bestemmingsplannen * Te ontvangen rente uitgezette geldleningen PASSIVA 3.1 Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten: Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat voor bestemming Totaal Het verloop in 2010 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven: Reserves Saldo Toevoeg. Onttrek. Bestemm- Vermind. Saldo (bedragen x ) resultaat dekking afschrijving Algemene reserves * Algemene reserve Totaal Bestemmingsreserves * Reserve frictiekosten * Reserve Edon achtergestelde lening * Reserve Vitens achtergestelde lening * Reserve lening Enexis * Reserve Bovenwijkse Voorzieningen * Reserve BTW Compensatiefonds * Egalisatiereserve Automatisering * Reserve Majeure Projecten * Reserve Jeugdcentrum Laarstraat * Reserve Riolering * Reserve Afvalstoffen * Reserve vervanging kunstgrasvelden * Reserve verkoop Essent (rentedekking) * Reserves Afschrijving Kapitaaluitgaven Totaal Nadere toelichting: Algemene reserve In de nota Reserve en voorzieningen is de Algemene Reserve onderverdeeld in een deel "Bufferruimte" en een deel "Nader te besteden". Voor de Algemene Reserve is conform de nota een ondergrens bepaald van ,--. Deze ondergrens wordt jaarlijks geïndexeerd met het gewogen gemiddeld indexpercentage. Ultimo 2010 bedraagt deze ondergrens Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves zijn de voor een specifiek aangewezen doel afgezonderde bestanddelen van het eigen vermogen. Het onderscheid tussen de begrippen reserves en voorzieningen is gelegd bij het feit dat de gemeenteraad de mogelijkheid heeft om de bestemming te wijzigen. Zodra dat mogelijk is, dan is sprake van een bestemmingsreserve. Kan zo'n wijziging niet plaatsvinden dan is sprake van een voorziening. Met andere woorden, aan een voorziening kleeft een verplichting. De aanwending van reserves is vrijblijvender, omdat de raad een besluit kan nemen over een andere aanwending. Een nader gedetailleerde specificatie wordt gegeven in de toelichting van de "Staat van reserves". Deze staat is als bijlage in deze jaarrekening opgenomen. 22

26 3.2 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor: - verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten; - op de balansdatum bestaande risico's ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten; - kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren; - van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Rentetoevoegingen aan voorzieningen zijn niet toegestaan, omdat voorzieningen naar beste schatting dekkend dienen te zijn voor de achterliggende verplichtingen en risico's. Echter als sprake is van een voorziening tegen contante waarde zijn jaarlijkse toevoegingen in verband met de CW-rekenrente toegestaan. De in de balans opgenomen voorzieningen bestaan uit de volgende posten: Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Onderhoudsegalisatievoorzieningen Door derden beklemde gelden met specifiek bestedingsdoel Totaal Het verloop van de voorzieningen in 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (bedragen x ) Saldo Overboeking Toevoeg. Vrijval Aanwend. Saldo Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's (onzeker) * Voorziening wethouderspensioenen * Voorziening personeel 6 6 * Voorziening mobiel hoftheater 3 3 * Voorziening bruidschat St. O.P.O * Voorziening tekort complex Verspreide Gronden Onderhoudsegalisatievoorzieningen * Voorziening Groot Onderhoud gebouwen Door derden beklemde gelden Voorzieningen Openbaar Primair Onderwijs * Voorziening onderhoud Molen van Buursink MA * Voorziening St. Beheer Den Haller Een nader gedetailleerde specificatie wordt gegeven in de toelichting van de "Staat van Voorzieningen". 3.3 Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: Onderhandse leningen van: * Pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen * Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Waarborgsommen In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar Saldo Vermeer- Aflos- Saldo deringen singen * Leningen Pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen * Leningen Binnenlandse banken en overige financiële instellingen * Waarborgsommen De aflossingsverpichting voor 2011 van deze langlopende leningen bedraagt De totale rentelast voor het jaar 2010 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt

27 Waarborgsommen Hieronder worden verantwoord de waarborgsommen in het kader van verhuur van een tweetal percelen in Diepenheim (Kuimgaarden 1 en Marsmansland 24). Daarnaast is van de woningstichting Spectrum Wonen een vergoeding ontvangen in verband met een garantstelling voor het afsluiten van een aantal leningen. 4 VLOTTENDE PASSIVA Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: 4.1 Schulden < 1 jaar 4.2 Overlopende passiva Schulden< 1 jaar Deze post bestaat voornamelijk uit crediteuren en een schuld in rekeningcourant aan de BNG. Ten tijde van het opstellen van de jaarekening aanvang maart 2011 is de schuld in rekeningcourant aan de BNG nog De crediteuren schuld bedraagt op dat moment nog 566 De afwikkeling geeft geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Overlopende Passiva Een nadere specificatie van deze post is als volgt te geven: Van Europese of Nederlandse overheden vooruitontvangen bedragen Vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Het verloop in 2010 van de vooruitontvangen bedragen van overheden wordt in onderstaand overzicht weergegeven: (bedragen x ) Saldo bijdrage besteed Saldo * GOA * Stimuleringsregeling Woningbouw * Scholing-/activeringsbudget * Stimuleringsregeling BOS * Inburgering Allochtone Vrouwen * Mantelzorg * Leader+ / Reconstructie /PMJP * Kulturhus Markelo * Wet Inburgering * Project LOGO East * ISV I en II geluidsbudget * VIS * Senter Novem Uitkering bestrijding Wateroverlast * Geluksbudget * BDU CJG * Binnenklimaat scholen * ISV Peperkampweg Delden * Tijd Stim. Reg. Woningbouw (SenterN) * Tijd Stim. Reg. Woningbouw (Prov) * Binnensted. Vern * Kunstwerk Diepenheim * Ontwikkeling Woonservicegebied * Quick Wins Binnenvaart De belangrijkste nog te betalen bedragen zijn: * Transitorische rente langlopende leningen (het deel van de daadwerkelijk te betalen rente in 2010 dat moet worden toegerekend aan * Hulp bij het huishouden * Kosten Regiotaxi * Saneringsbijdrage BUITEN DE BALANS OPGENOMEN BORG- EN GARANTSTELLINGEN De gemeente Hof van Twente staat garant voor een aantal leningen. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen directe en indirecte garantstellingen. De indirecte garantstellingen zijn leningen waarvoor de gemeente via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) garant staat. Er is hier sprake van een achtervangpositie. Dit betreffen de leningen van woningcorporaties. De gemeente heeft tevens een aantal directe garantstellingen afgegeven aan derde partijen. Wanneer de gemeente borg staat voor een lening houdt dit een risico in en bestaat de mogelijkheid dat de gemeente daarop wordt aangesproken. 24

28 Geldnemer / aard-omschrijving (bedragen x ) Oorspr % borg Restant Restant bedrag Directe garantstellingen * Woningbouwcorporaties * Zorginstellingen * Overige instellingen * Sportverenigingen * Meerdere personen/ HvO Indirecte garantstellingen * Woningbouwcorporaties / woningbouw Een nader gedetailleerde specificatie wordt gegeven in de toelichting van de "Staat van Gegarandeerde Geldleningen". Deze staat is als bijlage in deze jaarrekening opgenomen. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Contracten Huur, operational lease verplichtingen en overige contracten De volgende huur c.q. lease contracten zijn aangegaan: Begin- Eind- Totale Jaarlijkse datum datum verplichting verplichting * Telefooninstallatie 01/04/06 01/04/ * Copiërs 01/08/08 01/08/ * Schoonmaak 01/11/10 01/11/ * Brandverzekering 01/11/11 31/01/ * WMO-hulpmiddelen 01/02/11 31/01/13 obv afname * WMO--trapliften 01/01/11 31/01/14 obv afname * Regio-taxi 01/02/10 31/01/15 obv afname Diverse aangegane verplichtingen openbare werken: Aankoop Ruimersdijk 2 in Diepenheim t.b.v. Kunstwerk Diepenheim Aanneemsommen: Aanneemsom Uitg 2010 Restant * Herstructurering 't Gijmink eind NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VORDERINGEN/BEZITTINGEN Bruikleen In december 2000 heeft het college van de voormalige gemeente Stad Delden een olieverfschilderij op doek van de kunstenaar Leo Gestel (voorstellende rozen op een vaas) voor een periode van 25 jaar in bruikleen gegeven aan de Stichting Hannema-de Stuers Fundatie te Wijhe. Dit schilderij vertegenwoordigt een waarde tussen de 0,5 en 1 miljoen. Deze bezitting is niet in de balans verwerkt. 25