Naar een gedragen toekomstvisie in het kerkenbeleidsplan

Transcriptie

1 Naar een gedragen toekomstvisie in het kerkenbeleidsplan Dinsdag 25 april 2017 Elzenveld, Antwerpen Woensdag 26 april 2017 Vormingscentrum Guislain, Gent Jonas Danckers

2

3 Art. 31 / 1. Een schriftelijk document dat eerst door het representatief orgaan van de betrokken eredienst en vervolgens door de gemeente- of de provincieraad werd goedgekeurd en dat een lokaal gedragen langetermijnvisie biedt voor alle gebouwen die bestemd zijn voor die betrokken eredienst op het grondgebied van de gemeente of provincie. Een LOKAAL GEDRAGEN kerkenplan Het in rekening brengen van de lokale context en lokale gevoeligheden is noodzakelijk bij het zoeken naar gedragen en haalbare oplossingen.

4 Inhoud Naar een lokaal gedragen kerkenbeleidsplan Waaier aan belangen en betrokkenen Tips voor gedragenheid tijdens het proces startmoment samenstelling werkgroepen participatiemomenten communicatie Link pastorale plannen kerkenbeleidsplannen Timing Beheersvormen Open kerk

5 Waaier aan belangen en betrokkenen geloofsgemeenschap spiritualiteit geschiedenis en erfgoed dorpsgemeenschap en sociale cohesie private en publieke initiatieven financiën

6 Geloofs- gemeenschappen

7 Sociaal-culturele verschuivingen in Vlaanderen (SCV-survey) 2017 Recentste studie, kerkbezoek: - 6% wekelijks - 11% af en toe - 45% familiale en sociale gelegenheden Is het werkelijk kerkbezoek een geldige indicator voor de betrokkenheid bij de katholieke kerk? Jaak Billiet (KU Leuven)

8 Studie KU Leuven

9

10 Spiritualiteit zingeving In tijden van burn-outs Luwteplekken in de stad

11 Artikel De Standaard, Erwin Mortier 15 april

12 Schat aan geschiedenis en erfgoed van lokale gemeenschappen

13 Spiritualiteit vs. creativiteit

14 Lokale gemeenschap, sociale cohesie

15 Financiën Afhankelijk van eigendom, premies voor restauraties van Vlaamse overheid voor en na onttrekking: Eigendom gemeente, beheer Kerkfabriek gebouw van de eredienst Beschermde kerk (Agentschap OE) 80% 30% Eigendom gemeente Onttrokken 80% 0% Eigendom kerkfabriek gebouw van de eredienst Eigendom kerkfabriek onttrokken, dus privaat patrimonium 80% 30% 40% 0% Privé-eigenaar Onttrokken 40% 0% Niet-beschermde kerk (Agentschap BB) Vrijstelling van Onroerende Voorheffing valt weg bij volledige onttrekking aan de eredienst

16 Van enge economische Sluitingsdiscours Constructieve visie, ongeziene mogelijkheden om kerkgebouw (weer) in het midden van de lokale samenleving te plaatsen

17 betrokkenen burgers parochieteam Centraal Kerkbestuur Privé-partners verenigingen Deken, priesters en diakens Gemeenteraad Bisschop kerkfabrieken Schepencollege Heemkundige kring parochianen

18 STAPPENPLAN FASE 1: pastoraal of dekenaal plan FASE 2: kerkelijke en burgerlijke werkgroep, raadplegen achterban en bevolking FASE 3: opmaak inventarissen, standpunt gezamenlijke stuurgroep bepalen >> Op punt zetten vormelijke aspecten kerkenbeleidsplan FASE 4: consultatieronde van ontwerp kerkenplan FASE 5: goedkeuring door bisschop en gemeenteraad NA HET KERKENBELEIDSPLAN: implementatie

19 Algemeen startmoment

20 Samenstellen werkgroepen Kerkelijke werkgroep Burgerlijke werkgroep Deken of afgevaardigde Bisdom Burgemeester Pastoor, priester(s), diakens Parochieteam (per kerktoren) Kerkfabrieken (per kerktoren) Centraal Kerkbestuur Bevoegde schepenen Bevoegde ambtenaren Afvaardiging fracties gemeenteraad Afvaardiging socio-culturele verenigingen (vb. via adviesraden)

21 Werkgroepen aan de slag met open einde

22 Opmaak fiches opentrekken Vormelijk o Goedkeuring representatief orgaan erkende eredienst (Bisdom) o Goedkeuring voogdijoverheid (Gemeente of Provincie) Inhoudelijk 0. Identificatie 1. Beschrijving a) Cultuurhistorische waarde b) Architecturale mogelijkheden c) Bouwfysische toestand 2. Situering in de ruimtelijke omgeving 3. Beschrijving van het actueel gebruik en de actuele functie 4. a) Een onderbouwde visie op het toekomstig gebruik en de toekomstige functie b) Een plan van aanpak hoe de toekomstige invulling met nevenfuncties of herbestemming ervan zal worden onderzocht

23 Betrekken van kerkfabrieken, gemeente, heemkundige kring, vrijwilligers

24 Modelfiche CRKC - Basisgegevens identificatie - Geschiedenis van gebouw - Lijst van activiteiten - Interesse van actoren -

25 Pastoraal: naast liturgie ook diaconie, catechese, evangelisatie,

26

27 Wereldwinkel, koffiestop, etc.

28

29 Participatietrajecten Wat? Samen met de lokale gemeenschap (parochianen en burgers) naar een bijkomende of nieuwe invulling zoeken voor de parochiekerk tijdens of na de opmaak van het kerkenbeleidsplan

30

31 Project : Kerk in het Midden

32 Contactmomenten in kerk voor parochianen en burgers

33

34

35 Goede communicatie

36

37

38 Neven- of herbestemming? Duurzaam en geleidelijk als het kan: timing en beheersvormen Kerk van Brielen, Ieper

39 Timing toekomstvisie Kerk x Kerk y parochiekerk herbestemming Ook gefaseerd mogelijk: soms praktisch, psychologisch en financieel haalbaarder Sint-Pieterskerk parochiekerk parochiekerk parochiekerk Sint-Martinuskerk Nevenbestemming in de tijd Sint-Jacobskerk tussentijd Nevenbestemming in de ruimte O.L.V.-kerk tussentijd - herbestemming Nevenbestemming in de tijd Nevenbestemming in de ruimte herbestemming Nevenbestemming in de ruimte Optie herbestemming mogelijk herbestemming

40 Tijd om haalbaarheidsstudies uit te laten voeren

41 Tijd om nieuwe combinaties of activiteiten uit te testen

42

43 Continuïteit vrijwilligers

44 Overeenkomsten met contracten voor medegebruik en gedeeld of multifunctioneel gebruik Verschillende beheersvormen Beschikbaar via

45

46 Orgels en muziekscholen Activiteiten in neven- of herbestemming

47 NEVENBESTEMMING gedeeld gebruik in de ruimte Bibliotheek in kerk Sint-Monulphus en Sint-Gondulphuskerk Kaulille (Limburg) Gemeente huurt deel van de kerk

48 Nevenbestemming Onze-Lieve-Vrouwekerk Poelkapelle, West-Vlaanderen Nieuwe beheersvorm

49

50

51 Onze-Lieve-Vrouwekerk Poelkapelle in de toekomst: - beheer kerkgebouw (buitenkant en functies K& opvang) bij Gemeente - beheer verkleinde liturgische ruimte bij Kerkfa

52 Nevenbestemming kerk Reppel (Bocholt)

53 Stilteplek in onttrokken

54 Open kerkgebouw Open kerk als metafoor voor ruime participatie bij beslissingen Nieuwe combinaties mogelijk