Wateroverlast. PWVE, 12 februari Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 1

Transcriptie

1 Wateroverlast PWVE, 12 februari 2014 Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 1

2 Toen het nog simpel was Maar Huidige situatie Rioolstelsel Rioleringsmodel Leidingen, putten Verh. oppervlak Rekenresultaat Water uit put Belasting Standaardbuien Maatregelen Afvoercap. Berging Norm Geen WOS bui 08 iteratie Klimaat belasting onzekerheid Riolering sted. omg. doelen maatregelen Nuances maatstaven Doelmatigheid Hulpmiddelen uitvoeren BRP 2

3 Functioneren van de (stedelijke) omgeving Blootstelling Neerslag (klimaat) Afwenteling vanuit fysieke omgeving Locatiekenmerken Schadegevoeligheid Aanwezige (waardevolle) dingen Aanpassingsvermogen Gemak waarmee je kwetsbaarheid kunt verminderen Herstelvermogen Duur van falen Blootstelling (risico) Schadegevoeligheid (ernst) X Kwetsbaarheid 3

4 Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen 4

5 Ontwikkelingen Klimaat Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen 5

6 Klimaat Vergelijking modellen waarnemingen: Opwarming sneller dan verwacht in modellen Toename extreme temperaturen toename onderschat in modellen Toename zware buien toename onderschat in modellen Verschil valt (net) binnen spreiding van 4 KNMI scenario s (aanvullingen 2009) 6

7 Verwachting Opwarming 2050: + 1 tot 2 C (globaal) 2100: + 1,5 tot 4 C (globaal) Per 1 C +7 tot 14% neerslagintensiteit +14% per C +7% per C 7

8 Onzekerheid kans optreden T =? Verwachting 2050: + 1 tot 2 C (globaal) T 22 T 130 T 250

9 Stellingen T=. jaar alleen is niet meer voldoende Inzicht krijgt men met wat-als of stel-dat benadering Men moet een set extreme neerslaggebeurtenissen gebruiken met buiduren van 1 uur tot 9 dagen 9

10 Aanpak / denkwijze Doelen / ambitie Ontwikkelingen Klimaat Omgeving Infrastructuur Watersysteem Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen 10

11 Wateroverlast PWVE, 12 februari 2014 Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 11

12 Normgericht omdat het moet Normen voor wateroverlast hinder, overlast, schade ernst, omvang en/of duur, met kans van optreden

13 Normgericht omdat het moet Normen voor wateroverlast hinder, overlast, schade ernst, omvang en/of duur, met kans van optreden Relatie overlast vanuit regionaal watersysteem kans op overlast in stedelijk gebied: T=100 (NBW-norm) samenhang stedelijk en landelijk watersysteem

14 Normgericht omdat het moet = Modelgerichte benadering X Ook norm is afhankelijk van rekenmodel Gemak en duidelijkheid X Minder denken, minder verantwoordelijkheid 14

15 Effectgericht om kosten en baat Ook wel probleem gericht niet vooraf vastgestelde norm afweging investeringen (kosten) en te voorkomen overlast of schade (effecten/baten) alles uit te drukken in geld

16 Effectgericht om kosten en baat alles uit te drukken in geld??

17 Effectgericht om kosten en baat Ook wel probleem gericht niet vooraf vastgestelde norm afweging kosten vs. baten alles uit te drukken in geld Aandachtspunten kosten en baten liggen niet altijd bij dezelfde partijen individuele baten (voorkomen schade) kan zwaarder wegen dan maatschappelijke kosten rekening houden met ontwikkelingen (kans op schade) Voordelen t.o.v. normgericht beter onderbouwing inspanning, meer praktijkgericht

18 Kansgericht omdat het kan Ook wel ambitie gericht onderzoeken welk beveiligingsniveau mogelijk is en wat daar voor nodig is Het grootste normen of kosten-baten risico is de afweging zijn niet leidend later in proces afwegen gemiste kans wat wanneer haalbaar is Aandachtspunten ambities eerst te bepalen wanneer is het genoeg ( the sky is the limit?) norm hanteren als absolute ondergrens Voordelen t.o.v. norm-/effectgericht maatregelen met groter werkingsbereik ook in beeld kansen beter benut, groter toekomstwaarde

19 Stellingen Bestuurlijk waardendebat is hard nodig! Goed genoeg is niet meer goed genoeg! Het vertrekpunt moet kansgericht zijn, de afwegingen daarna kunnen op basis van norm en effect. 19

20 Aanpak / denkwijze Normgericht Effectgericht Kansgericht Doelen / ambitie Gezamenlijk Ontwikkelingen Klimaat Omgeving Infrastructuur Watersysteem Maatregelen Handelingsperspectief Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen 20

21 Type maatregelen input systeem output constructief trottoirbanden / aanleghoogten afkoppelen rioolvergroting nietconstructief RTC gedrag / gebruik wegpompen 21

22 Type maatregelen Aanpassingsvermogen Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen verkleinen blootstelling X neerslag afwenteling locatiekenmerken verkleinen schadegevoeligheid vergroten herstelvermogen 22

23 Werkingsbereik regulier ontwerp extreem Bijvoorbeeld BBB X dwa,lichte neerslag ontwerpbui X extreme neerslag 23

24 Dynamiek Wordt beperkt door Levensduur / afschrijving Omgeving / RO Bijvoorbeeld berging op straat initiatief planvorming / ontwerp X X aanleg gebruik (b&o)? onderhoud revitalisering herinrichting 24

25 Op een rijtje zetten Maatregel aan input constructief - - niet-constr. - - aan systeem constructief - - niet-constr. - - aan output constructief - niet-constr. - Functioneren Perspectief Regulier Ontwerp Extreem Nu Dan Later 25

26 Stellingen Typen, werkingsbereik en dynamiek beïnvloeden uw handelingsperspectief Urgentie van maatregelen is mede afhankelijk van de dynamiek 26

27 Aanpak / denkwijze Normgericht Effectgericht Kansgericht Doelen / ambitie Gezamenlijk Ontwikkelingen Klimaat Omgeving Infrastructuur Watersysteem Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen Maatregelen Typen Werkingsbereik Dynamiek Handelingsperspectief Bereik maatregelen Dynamiek maatregelen Aanpassingsvermogen Mogelijkheden proces Inzicht Modellen Metingen Waarnemingen Proces / implementatie RO-Riool-Watersys. Disciplines Organisaties 27

28 Aanpak / denkwijze Normgericht Effectgericht Kansgericht Doelen / ambitie Gezamenlijk act plan Ontwikkelingen Klimaat Omgeving Infrastructuur Watersysteem Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen Maatregelen Typen Werkingsbereik Dynamiek Handelingsperspectief Bereik maatregelen Dynamiek maatregelen Aanpassingsvermogen Mogelijkheden proces do Inzicht Modellen Metingen Waarnemingen Proces / implementatie RO-Riool-Watersys. Disciplines Organisaties check 28

29 Restrisico s Blootstelling jaren Herstelvermogen 29

30 Aanpak / denkwijze Normgericht Effectgericht Kansgericht Doelen / ambitie Gezamenlijk act plan Ontwikkelingen Klimaat Omgeving Infrastructuur Watersysteem Functioneren omgeving Blootstelling Schadegevoeligheid Aanpassingsvermogen Herstelvermogen Maatregelen Typen Werkingsbereik Dynamiek Handelingsperspectief Bereik maatregelen Dynamiek maatregelen Aanpassingsvermogen Mogelijkheden proces do Inzicht Modellen Metingen Waarnemingen Restrisico s in de tijd acceptatiebeleid Proces / implementatie RO-Riool-Watersys. Disciplines Organisaties check 30

31 Aanpak / denkwijze Normgericht Effectgericht Kansgericht Doelen / ambitie Gezamenlijk act plan Ontwikkelingen Maatregelen Klimaat Typen Omgeving Werkingsbereik Infrastructuur Dynamiek Watersysteem Hoe en met wie Handelingsperspectief Bereik maatregelen Dynamiek maatregelen Aanpassingsvermogen Functioneren omgeving Mogelijkheden proces communiceren Blootstelling Schadegevoeligheid do Aanpassingsvermogen Herstelvermogen? Inzicht Modellen Metingen Waarnemingen Restrisico s in de tijd acceptatiebeleid Proces / implementatie RO-Riool-Watersys. Disciplines Organisaties check 31

32 Wateroverlast PWVE, 12 februari 2014 Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 32