Aanbevelingen naar aanleiding van observaties van het overblijven schooljaar

Transcriptie

1 Aanbevelingen naar aanleiding van observaties van het overblijven schooljaar School:18 Een basisschool in een grote stad, met ruim 130 kinderen die dagelijks overblijven. De organisatie was drie jaar geleden al goed geregeld en bij deze hernieuwde observatie bleek dat de organisatie en de uitvoering alleen maar verbeterd waren. De kinderen blijven in betrekkelijk kleine groepen over ( ongeveer 15 met overal de begeleiding van twee overblijfkrachten).er is op deze school een vaste kern van overblijfkrachten met een behoorlijke overblijfervaring. Elke bouw heeft zijn eigen coordinator die de overblijfkrachten begeleid en bij calamiteiten kan inspringen. Er wordt tweemaal per week fruit uitgedeeld aan de kinderen. Voor het buitenspelen is er meer dan voldoende ruimte voor de kinderen. Er is een apart plein waar kleuters kunnen spelen en op het grote speelplein zijn er vele mogelijkheden voor de kinderen om te spelen. De houding van de overblijfkrachten tijdens het overblijven was zonder meer goed ( kinderen helpen,luisteren naar hen, activeren,complimenteren, buiten materiaal verdelen enz.) Per 1 augustus 2006 wordt het schoolbestuur verantwoordelijk voor het overblijven en zij hebben aangegeven dat alle overblijfkrachten een verklaring van goed zedelijk gedrag dienen in te leveren. ( juni 2006) School:17 Op deze school blijven gemiddeld 100 kinderen per dag over. De overblijfkrachten begeleiden de kinderen in de ounderbouw bij het eten en het buitenspelen ( 2 groepen). De bovenbouwkinderen eten met de leerkracht in de klas,terwijl de overblijfkrachten de begeleiding van het buitenspelen voor hun rekening nemen. Totaal zijn er dagelijks 5 overblijfkrachten actief waaronder de coordinatrice. De overblijfkrachten hebben voordat het overblijven begint,een eigen ruimte waar ze door de coördinatrice ontvangen worden. Tijdens het eten in de onderbouw blijkt duidelijk dat de overblijfkrachten de regels toepassen. Kinderen wachten op elkaar voordat ze gaan eten en ook het administreren van de aanwezige kinderen verloopt vlekkeloos. In het algemeen waren de groepen niet te groot. Een voordeel op deze basisschool is dat het overblijfkrachtenteam een vaste groep is die dagelijks de kinderen begeleidt. Voor de kinderen is dit uitermate prettig. Opvallend was de rol van de coördinatrice die de stuwende kracht is achter de organisatie en de begeleiding van de overblijfkrachten. De regels voor de kinderen staan op papier.( bijvoorbeeld het gezamenlijk opruimen van het buitenmateriaal van de kinderen werd goed uitgevoerd aan het einde van de overblijftijd.) De school heeft een gymzaal waar bij slecht weer door de kinderen van het overblijven incidenteel gebruik van wordt gemaakt. De gevaren ten aanzien van de aansprakelijkheid zijn na de observatie met de overblijfkrachten besproken. De ruimteverdeling op de speelplaats voor de bovenbouwkinderen is duidelijk voor verbetering vatbaar. De overblijfkrachten hebben hier goede ideeën over maar dit moet dan wel in overleg met de school gerealiseerd kunnen worden. file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (1 of 11) :30:21

2 Overigens neemt het voetballen een te grote plaats in op het speelplein voor de bovenbouwkinderen,waardoor bijvoorbeeld de meisjes nauwelijks in een eigen ruimte iets kunnen doen. Tenslotte nog het volgende : het overblijven dient een plaats te krijgen in de school ( besturen worden vanaf 1 augustus 2006 verantwoordelijk voor de organisatie enz.) Men wordt dan sterk afhankelijk van vrijwilligers. Dit betekent goede voorlichting over het overblijven in de weekinfo s naar de ouders en regelmatig overleg met de uitvoerders van dit werk. Het totaalbeeld is gunstig, met de aanbevolen adviezen, zal de kwaliteit van het overblijven voor de kinderen en overblijfkrachten nog meer verbeterd worden.( juni 2006) School:16 De school, waarvan het overblijven hier beschreven staat, heeft vijf overblijfkrachten die in feite jarenlang nauwelijks ondersteuning hebben gehad in hun begeleiding. Met de komst van een nieuwe directeur en de verplichting dat de school verantwoordelijk wordt voor het overblijven, zijn de zaken anders komen te liggen. Bij een eerste observatie kwamen we tot de volgende waarnemingen Het overblijven verliep vandaag redelijk goed. De overblijfkrachten waren op tijd op school om zich voor te bereiden op hun taak. Bij de kleuters waren er twee groepen., waarbij bij elke groep slechts een overblijfouder aanwezig was. In het overblijflokaal werden plaid-mads e.d. van te voren klaargelegd. In het andere lokaal moest er gewacht worden totdat de klas uitging. Naar het overblijflokaal worden soms,voor twaalf uur, kinderen gebracht door leerkrachten,terwijl er nog geen overblijfkracht aanwezig is. Het advies is kinderen niet vroegtijdig te sturen naar dit lokaal, zeker niet als er nog geen overblijfkracht aanwezig is. Overblijfkrachten dienen te letten op het feit dat kinderen na het eten niet zonder toestemming het lokaal verlaten om tassen terug te brengen of speelgoed op te halen. Belangrijk aandachtspunt is eveneens dat de overblijfkrachten leren om tijdens het eten bij de kinderen aan tafel te zitten om een praatje gaan maken. In de nabespreking van deze observatie is dit aandachtspunt uitvoerig besproken. Bij scholingsbijeenkomsten zal hier eveneens veel aandacht aan besteed worden. Nuttig zou zijn dat de administratie van het overblijven zoveel mogelijk door de overblijfkrachten na het overblijven gedaan zou worden en niet tijdens het overblijven. Er is op deze manier dan meer tijd over om de kinderen te begeleiden De oudere kinderen gaan eerst spelen en dan eten en blijven daarna in het lokaal totdat de middagschooltijd begint. Dit is een hele opgave voor de kinderen en de overblijfouders.. Te overwegen is met deze kinderen vanaf kwart voor een buiten te gaan spelen op het plein voor de school De surveillance wordt verricht door de overblijfkrachten samen met een leerkracht van de school. Kinderen kunnen zich dan even uitleven om vervolgens fris aan de middagles te kunnen beginnen. file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (2 of 11) :30:21

3 Dit zou bijvoorbeeld als proef twee weken ingevoerd kunnen worden om vervolgens te bekijken hoe dit verloopt Tenslotte nog het volgende : de houding van de overblijfkrachten naar de kinderen was vandaag zonder meer goed. Regelmatige ondersteuning vanuit de teamafgevaardigde en wat scholingsbijeenkomsten zullen de betrokken overblijfkrachten meer mogelijkheden geven om vooral goed te kunnen inspelen op de gewoonten en het gedrag van de kinderen.het overblijven krijgt op deze wijze dan ook een plaats in de school.(juni 2006) School:15 Het betreft hier een grote Jenaplanschool, waar heel veel kinderen per groep overblijven ( er zijn 10 groepen in de school).de ouders van de school ( ongeveer 40) helpen in de begeleiding mee tussen de middag. Zij verzorgen de begeleiding van de kinderen bij het eten,het eerste half uur en vervolgens zorgen de leerkrachten voor surveillance bij het buiten spelen. De overblijfkrachten worden iedere dag ontvangen door een zogenaamde dagcoordinator die alle organisatorische en administratieve zaken regelt. Zij kan hulp bieden bij calamiteiten in de groep. Het overblijven ( tussenschoolse opvang) is ondergebracht in een stichting, Er zijn statuten en een vrij gedetailleerd en goed opgezet huishoudelijk reglement. Bij de meeste groepen staat een overblijfkracht. Vooral in de bovenbouw weegt dit zwaar. Het is een zeker een aandachtspunt bij de wat bewerkelijke groepen te pogen om met twee overblijfkrachten te gaan werken. De eetgelegenheid is ongeveer 30 minuten Daarna krijgen de kinderen de gelegenheid om binnen of buiten te spelen. De overblijfkracht controleert de presentie, helpt de kinderen, verstrekt drank, thee en soep enz. Een aandachtspunt is dat overblijfkrachten zoveel mogelijk dezelfde groep krijgen tijdens de begeleiding. Daarmee wordt de band met het kind in de groep verstevigd en leert de ouder de gewoonten van de kinderen ook beter kennen.. Wat mij het meest verwonderd heeft is de goede takenverdeling binnen de groepen, waardoor van groot tot klein na het eten gestofzuigerd wordt, tafels worden afgenomen en de klas wordt opgeruimd en dit alles met behulp van de overblijfkinderen. Een paar leerkrachten surveilleren en bij het binnenspelen houden enkele leerkrachten de groepen in de gaten. Ik heb bij de korte observatie bewust gekozen voor een onderbouwgroep, een middenbouwgroep en een bovenbouwgroep. De houding van de overblijfkrachten naar de kinderen was in deze groepen zonder meer goed,waarbij van het geduld van de kracht bij de bovenbouwgroep heel wat gevergd werd. Zeker in deze bovenbouwgroep moet duidelijk zijn wat de kinderen kunnen doen na het eten. Wordt dit niet gedaan, dan gaan ze lopen en soms ook vervelen. In de kleuterbouwgroep werd voorgelezen tijdens het eten en na het eten gingen de kinderen in hoeken met spelmateriaal heerlijk spelen. In de middenbouwgroep, waar ruim 21 kinderen aanwezig waren, had de overblijfkracht het erg druk file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (3 of 11) :30:21

4 met organisatorische zaken zoals het verstrekken van drank en ook hier was het probleem wat kunnen kinderen doen als ze klaar zijn met eten. Een aandachtspunt is voor alle overblijfkrachten wat voor een activiteit kunnen kinderen na het eten doen. Welke mogelijkheden heeft de groep? Wat is in deze mijn eigen inbreng?wat moet de leerkracht of de overblijfkracht klaarzetten? Alle ouders, die het overblijven begeleiden, hebben inmiddels een tweedaagse cursus voor het overblijven gevolgd. (juni 2006) School:14. Op deze school blijven er iedere dag ruim 35 leerlingen over die in de aula eten. Bij de observatie was het slecht weer dus bleven de kinderen binnen over en vermaakten zich met diverse activiteiten Er was voldoende gelegenheid voor hen om binnen te spelen. Buiten de aula waren er twee ruimtes in de gangen die de overblijfkinderen mochten gebruiken. Dit verliep goed. De houding van de twee overblijfkrachten tijdens de begeleiding was goed. Toch waren bij dit eerste bezoek van de school nog veel zaken die de directe aandacht nodig hebben: Er dient een sluitend presentiesysteem te komen waardoor duidelijk is welke kinderen er overblijven om 12 uur. Op veel basisscholen loopt de opgave voor het dagelijkse overblijven via de leerkracht., dan is er ook een mogelijkheid te controleren op de aanwezigheid van leerlingen. Op de meeste basisscholen wordt er niet meer contant betaald, maar worden eens of twee keer per week strippenkaarten verkocht. Bij elk overblijfbezoek wordt er een strip gestempeld. De strippenkaart blijft in bezit van de overblijfgroep. Ouders van overblijfkinderen worden tijdig via een briefje gewaarschuwd wanneer de strippenkaart bijna vol is. De vergoeding voor de overblijfkrachten is zelden nog afhankelijk van het aantal kinderen. Er wordt meestal een vaste vergoeding vastgesteld. Bij meer dan 30 kinderen zouden 3 overblijfkrachten aanwezig behoren te zijn. Landelijk wordt momenteel gewerkt met 1 overblijfkracht voor 15 kinderen. Meer overblijfkrachten geeft ook meer de mogelijkheden om kinderen te begeleiden. Bijvoorbeeld om te gaan zitten bij de kinderen tijdens het eten en contact te maken i.p.v. het steeds bezig zijn met organisatorische zaken. De aula van de school heeft een beperkte ruimte. Indien er bijvoorbeeld op sommige dagen meer dan 35 kinderen zijn, zou gedacht kunnen worden aan de mogelijkheid om de kleuters op deze dagen in een aparte ruimte onder te brengen. Voor de veiligheid en de gezelligheid is dit voor de betrokken kinderen en de overblijfkracht veel prettiger. Een taakomschrijving voor de coördinatrice is straks een wettelijk vereiste. De school wordt na 1 augustus verantwoordelijk voor het overblijven en de taakomschrijving van overblijfkrachten en coördinatrice dient dan op papier te staan in een beleidsplan. Overleg tussen de overblijfkrachten onderling ( er zijn op deze school twee groepen) is een vereiste om te pogen tot een duidelijke lijn van uitvoering te komen. Tevens is overleg met de directie over knelpunten en veranderingen bij het overblijven belangrijk om het overblijven in de school een plaats te geven. file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (4 of 11) :30:21

5 Ofschoon hedenmiddag tijdens het binnenspelen de kinderen zich goed vermaakten,is het aan te raden een slechtweerplan in voorraad te hebben dat door alle overblijfkrachten gezamenlijk opgezet is. Inmiddels ( een half jaar later) is een van de leerkrachten als coordinatrice van de overblijfkrachten aangesteld, is er een omschrijving van deze functie, wordt er met strippenkaarten gewerkt, ontvangen de overblijfkrachten een vaste vergoeding. Tevens wordt bij 35 kinderen met drie overblijfkrachten gewerkt en hebben de overblijfkrachten een tweedaagse trainig gevolgd. ( juni 2006) School:13 Ruim 50 kinderen blijven op deze school dagelijks over. Het eten geschiedt in de aula voor de bovenbouw en in een klaslokaal voor de onderbouw. Na het eten mogen de kinderen kiezen om binnen of buiten te spelen. In de aula is een huishoek, een play-station, een schoolbord en allerlei spelletjes. Vandaag met het mooie weer gaan alle kinderen naar buiten. Er zijn aldaar veel speelmogelijkheden. De kinderen kunnen hutten bouwen, er is ruimte voor balspelen enz. Er is een hele goede structuur in de organisatie. Je merkt aan de kinderen dat ze precies weten hoe het geregeld is en waar ze aan toe zijn. Ze vragen of ze de bal mogen halen als die van het plein is. Ze wachten eerst voor ze met een groepje naar binnen gaan. Er is geen kind dat zich aan het zicht van een overblijfkracht kan onttrekken. De samenwerking met het team is bijzonder goed. De overblijfkrachten kunnen als het nodig is altijd bij de leerkrachten terecht. Bij het eindgesprek over de observatie met de overblijfkrachten is de directeur van de school aanwezig. Ook hij is erg tevreden over het overblijven en de overblijfkrachten. Aangezien het aantal kinderen dat wil deelnemen aan het overblijven nog steeds groeit, is het advies om nu reeds na te denken over het gebruik van een derde ruimte in de toekomst.( mei 2006) School:12 Een basisschool met dagelijks ongeveer 25 tot 30 kinderen die gebruik maken van het overblijven. Er zijn dan drie overblijfkrachten aanwezig. De kinderen gaan eerst buiten spelen en daarna om gezamenlijk in de aula eten,waarna ze binnen of buiten kunnen spelen. Het overblijven vindt plaats in de aula met als gevolg dat op sommige dagen bij activiteiten er aldaar niet gegeten kan worden en de kinderen in een toegewezen lokaal gaan eten. De overblijfkrachten voldoen aan de competenties: omgang en begeleiding van de kinderen zowel bij het eten als bij het spelen en de competentie om met elkaar als team samen te werken onder de goede leiding van de coordinatrice. De school beschikt over 11 overblijfkrachten die allemaal een basistraining hebben gevolgd. Toch zijn er nog wat wensen van de overblijfkrachten namelijk een eigen overblijfkast in het gebouw waar men de diverse spullen kan opbergen en overleg met de leerkrachten over het gebruik van het speelmateriaal van de school. Daarnaast is het presentiesysteem op deze school niet waterdicht. Het advies is de aanmelding van de kinderen voor het overblijven via de klassenleerkracht te lopen. en niet meer via lijsten die de ouders op school moeten invullen. Ouders of kinderen van de hogere groepen vergeten nog wel eens de naam op te schrijven op de lijst, waardoor niet duidelijk is welke kinderen er moeten overblijven.( mei 2006 ) file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (5 of 11) :30:21

6 School:11 Op een basisschool blijven ongeveer honderd kinderen dagelijks over. Ze zijn verdeeld over verschillende groepen en eten in een aantal lokalen. Bij elke groep met maximaal 25 kinderen zijn twee overblijfkrachten aanwezig. Er is een evenwichtige tijdsindeling gemaakt waardoor de kinderen van de diverse groepen kunnen buitenspelen. Voor groep 5 t/m 8 is er een apart stenen voetbalveld. De administratie en de presentie worden dagelijks verzorgd door een overblijfkracht voor alle groepen. Het speelplein voor de school geeft veel mogelijkheden voor de kinderen en ziet er uitdagend uit. Handig zijn de armbandjes die de kleuters om hebben als ze buiten spelen. Ze zijn op deze manier direct te onderscheiden van de rest van de kinderen van het plein. Een aandachtspunt tijdens deze observatie was het directe contact met de kinderen tijdens het eten. De houding van hen was goed maar kan verbeterd worden door bijvoorbeeld tijdens het eten bij de kinderen aan de tafel te gaan zitten. Een ander aandachtspunt is dat de overblijfkrachten op de hoogte zijn wie de BHV-ers zijn en welke leerkracht als BHV-er tussen de middag,bij calamiteiten,aanspreekbaar is. De sfeer binnen de overblijfgroep van ouders is goed en de groep wordt geleid door een zeer gemotiveerde coordinatrice De gehele groep overblijfkrachten, ruim 20, volgt een basiscursus van twee dagen, waarbij vooral de omgang met de kinderen centraal staat. ( mei 2006) School:10 Nadat de leerkrachten in de groep gegeten hebben met de kinderen, gaan ze buitenspelen. Het betreft een basisschool in een middelgrote stad, waar ruim 200 kinderen overblijven, Er is veel speelruimte voor hen. Voor de jongere kinderen een klimtoestel, een zandbak, schommels, en ander materiaal. Het schoolplein is afgeschermd door een hek. Naast de speelruimte voor de jongere kinderen is er ruimte voor hockey te spelen en is er een voetbalveld waar de kinderen van de hoogste groepen kunnen voetballen, verder is er een zogenaamde hangplek voor de kinderen en kan in de hal van de school tafeltennis gespeeld worden. Er is een indeling gemaakt welke groepen van de diverse speelruimtes per overblijfdag gebruik mogen maken. Het overzicht van deze indeling is opgehangen bij de uitgang van de school zodat elke overblijfkracht en de kinderen ( groep 6 t/m 8) weten welke speelruimte met activiteit voor hen beschikbaar is. De school werkt met enkele vaste overblijfkrachten, geholpen door hulpouders. Deze hulpouders zijn op papier aanwezig, maar het komt nog wel eens voor dat een ouder zijn beurt vergeet. Het gevolg is dat er soms te weinig ouders aanwezig zijn en dat is voor de begeleiding en verantwoordelijkheid van de overblijfkrachten niet goed. Het advies is dan ook te stoppen met de hulpouders en meer overblijfkrachten te werven tegen een redelijke vergoeding. ( mei 2006) file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (6 of 11) :30:21

7 School:9 De ouders verzorgen op deze school alleen het buiten spelen. De leerkrachten eten met de kinderen in de klassen. De kinderen komen na het eten druppelsgewijs naar buiten Het speelplein is redelijk groot en goed afgeschermd met een hek. Er waren bij de observatie 4 overblijfkrachten voor ongeveer 110 kinderen. Dit is wat aan de karige kant. Bij een of twee overblijfkrachten extra geeft dit meer mogelijkheden om kinderen te begeleiden bij het spelen. Er werd op het speelplein door verschillende groepjes gevoetbald waardoor de ballen om de oren van onder andere de kleuters vlogen. Aan te bevelen is het voetballen een aparte plaats te geven op het speelplein met een beperkte ruimte. Daar zou aldaar een overblijfkracht constant aanwezig moeten zijn. Zij moedigt de kinderen aan maar houdt ook in de gaten of de afgesproken ruimte niet overschreden wordt. Er blijft dan voldoende ruimte over voor andere kinderen om spelletjes te doen. Een aardig idee zou kunnen zijn om in een van de rustige hoeken van het schoolplein een soort hangplek met een bankje voor de oudere meisjes te plaatsen zodat ze aldaar met elkaar kunnen praten of voor de jongens een hoek te verzorgen waar met hout en kleden door kinderen hutten gebouwd kunnen worden. ( april 2006) Op het plein zijn een aantal speeltoestellen en verder mogen de kinderen eveneens gebruik maken van het buitenspelmateriaal van de school. School:8 In de groepen 1 t/m 4 verzorgen de overblijfkrachten op deze school de begeleiding van de kinderen bij het eten. In de hogere groepen doen de leerkrachten dit. De overblijfkrachten zorgen wel bij het buitenspelen voor de begeleiding van alle overblijfkinderen.er is een duidelijk en overzichtelijk presentiesysteem. De kinderen eten van uur tot Ze gaan vervolgens naar buiten en spelen op het schoolplein. Om komen de kinderen van buitenaf het schoolplein weer op. Buiten wordt gespeeld op een niet te groot plein dat efficient is ingedeeld. Jonge en oudere kinderen speelden gezellig met elkaar samen. Bij slecht weer, is er in ieder geval een slechtweerplan in voorraad. De kinderen van groep : 7 en 8 gaan met een overblijfkracht naar een locatie achter het metrostation waar een stenen speelruimte is en ze naar hartelust kunnen voetballen. Op het schoolplein zelf mag niet gevoetbald worden. Het is in verband met de aansprakelijkheid voor overblijfkrachten belangrijk om na te gaan of de krachten en de overblijfkinderen als ze buiten schoolplein spelen,ook verzekerd zijn. Een ander aandachtspunt is dat er als kinderen van buiten af het schoolplein betreden, de overblijfkrachten uiteraard niet verantwoordelijk zijn voor het doen en laten van deze kinderen. Op de meeste basisscholen komt er dan een leerkracht buiten om te surveilleren. Op dit schoolplein dat gedeeltelijk open is, werd overigens door de aanwezig overblijfkrachten verspreid en attent gesurveilleerd.( april 2006) file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (7 of 11) :30:21

8 School:7 Het overblijven op een kleine basisschool wordt verzorgd door veel overblijfkrachten. Een aantal overblijfkrachten zijn slechts een keer per twee weken aan de beurt. Het gevolg is bij het eten dat er vaak verschillende procedures door de overblijfkrachten gebruikt worden. Bij een observatie, is het slecht weer, en moeten de kinderen binnen blijven. In verschillende groepen zijn spelletjes en kleurplaten voor de kinderen en verder wordt door een overblijfkracht besloten met de jongste kinderen ( ruim 25 kinderen) naar de speelzaal te gaan. Daar lag nog verschillend materiaal op de grond van een bewegingsles met als gevolg dat kinderen met stokken,touwen enz. schreeuwend en gillend door de speelzaal liepen. Het advies is dat bij het gebruik van deze ruimte duidelijke afspraken voor de overblijfkrachten en kinderen gemaakt moeten worden. In een speelzaal zou met maximaal 15 kinderen gespeeld kunnen worden onder de voorwaarde dat de overblijfkracht samen met de kinderen een spel speelt en dus niet de kinderen vrij laat rondlopen. Zeker i.v.m de aansprakelijkheid voor de overblijfkracht is het nuttig om hierover afspraken te maken. Tevens is het belangrijk dat er een slechtweerplan voor de jongste kinderen wordt gemaakt ( maart 2006) School:6 Op een basisschool helpen de overblijfkrachten bij het eten alleen bij de kleuters. Bij de overige groepen verzorgen de leerkrachten dit onderdeel. Doordat er bijna iedere dag twee andere overblijfkrachten de begeleiding verzorgen, blijkt dat de procedures voor de kinderen iedere keer veranderen. Wel is er een schrift om aandachtspunten van de begeleiding op te schrijven. Het advies is dat de overblijfkrachten een aantal gezamenlijke regels opstellen en deze ook uitvoeren. Voor jonge kinderen zijn vaste patronen bij het eten,en zeker bij het overblijven erg belangrijk. Op dezelfde school spelen de groepen 3 t/m 8 op een betrekkelijk klein speelplein. De kinderen voetballen graag maar dit is vanwege de beperkte ruimte verboden. Hierdoor gaan overblijfkinderen van de bovenbouw gedragsproblemen vertonen, omdat ze in feite niets te doen hebben totdat een overblijfvader... in de buurt een openbare ruimte vindt waar de kinderen van groep: 7 en 8 kunnen voetballen. Uiteraard is daar iedere keer een overblijfkracht aanwezig. Ook is nog uitgezocht hoe het met de verzekering is gesteld voor de kinderen en de overblijfkrachten als ze buiten het schoolplein een dergelijke activiteit gaan ondernemen.( februari 2006) School:5 Op een nieuwgebouwde basisschool eten de leerkrachten van groep 3 t/m 8 met de kinderen en de ouders verzorgen het buitengebeuren. Ze surveilleren en begeleiden de kinderen bij het spelen buiten. De kleuters spelen op een apart plein. Daar zijn veel spel en speelmogelijkheden. De oudere kinderen spelen verspreid voor de school. Geen duidelijke afrastering maar wel loopt het schoolplein over in een fietspad. Kinderen van groep 8 gaan met een overblijfvader ergens in de wijk op een veldje voetballen. Onduidelijk is welke kinderen buiten komen spelen. Sommige kinderen mogen van de leerkracht in de klas blijven,andere lopen door het gebouw, weer andere gaan opdrachten afmaken. file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (8 of 11) :30:21

9 Daarnaast werkt de school met enkele vaste overblijfkrachten en met veel hulpouders. Het probleem is dat sommige hulpouders niet komen opdagen wat tot gevolg heeft dat de begeleiding van de kinderen vaak te kort schiet. Het advies is een aanspreekpunt of coordinatrice aan te stellen, waardoor zij of hij er voor kan zorgen dat er regelmatig overleg is om op de speelplaatsen dezelfde afspraken door overblijfkrachten te laten uitvoeren. Daarnaast werkt het systeem van hulpouders niet en moet gestaakt worden. Er zal alleen gewerkt kunnen worden met vaste overblijfkrachten. Indien er te weinig vrijwillige ouders van de school beschikbaar zijn, dan zal een beroep kunnen worden gedaan op mensen van buiten de school. Tenslotte moet er een procedure worden opgesteld, dat alle kinderen buiten gaan spelen na het eten en dat de leerkracht van de groep verantwoordelijk is, wanneer hij een kind toestemming geeft, om wat voor reden dan ook, om in de klas te blijven. ''''''januari 2006''''''''' School:4 Een basisschool in een middelgrote stad. Er blijven per dag ongeveer 70 kinderen over. Het buitenspelen met alle overblijfkinderen tegelijk geeft grote problemen. De kleine kinderen worden soms omvergelopen door de oudere kinderen. Ook blijkt dat de oudere kinderen soms heel weinig tijd nodig hebben om te eten en graag zo snel mogelijk buiten willen spelen. De groep overblijfkinderen wordt opgedeeld. Jonge kinderen ( groep 1t/m3 ) gaan eerst eten en de oudere kinderen gaan buitenspelen. Ze kunnen het hele plein gebruiken. Om gaan de oudere kinderen ( groep 4 t/m 8) naar binnen om te eten om vervolgens na een kwartier weer naar buiten te komen. Inmiddels is er via een touw een gedeelte van het plein afgezet dat alleen gebruikt mag worden door de kleuters, die na het eten ook naar buiten zijn gegaan om te spelen. Om tien voor een worden de kleuters naar hun groep gebracht, wassen hun handen en gaan in de klas zitten. Tegelijkertijd komt er een leerkracht op het plein om te gaan surveilleren en kunnen de overblijfkrachten op het plein hun taak beeindigen. Het spelen van de diverse kinderen is meer gespreid en vooral de oudere kinderen kunnen op deze wijze hun energie goed kwijt. Er zijn op het plein veel mogelijkheden tot activiteiten n.l. klimtoestellen, een paar bankjes om gezellig te zitten, stelten,een tafeltennistafel enz. In plaats van voetbal is er een gedeelte waar het hockeyspel gespeeld kan worden. ( december 2005) School:3 Een grote basisschool in de stad. Er blijven gemiddeld 150 kinderen per dag over. Twaalf overblijfkrachten met een coordinatrice zijn er werkzaam per schooldag. De kinderen zijn verdeeld in jaargroepen. Bij de twee kleutergroepen zijn bij iedere groep 2 overblijfkrachten. De overblijfkrachten worden ontvangen door de coordinatrice en ontvangen een map met de administratiegegevens. De kleuters gaan eerst buiten spelen ( uur) op een apart kleuterplein en gaan vervolgens eten. De overige kinderen spelen eerst op het speelplein ( ) en gaan daarna eten en blijven in de klas totdat de lessen weer beginnen ( 13.15) file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (9 of 11) :30:21

10 De vergoeding voor de overblijfkrachten bedraagt per keer 9,50 en voor de overblijfkrachten van de kleuterbouw 11,00.( zij draaien ook een half uur langer per dag) Er is vier keer per jaar op een middag na het overblijven overleg met de overblijfkrachten. Iedere overblijfkracht behoort daar aanwezig te zijn. Het overleg gaat over toepassing van de afspraken, het gedrag van kinderen, het activiteitenaanbod op het speelplein en de controle van het spelmateriaal. Alle overblijfkrachten hebben een basistraining van het IOS gevolgd. Nieuwe overblijfkrachten behoren de basiscursus te volgen. Daarnaast heeft iedere overblijfkracht een EHBO-cursus afgerond. Vervolgens zijn een aantal overblijfkrachten gecoacht tijdens het overblijven en zijn afspraken gemaakt om hun functioneren te verbeteren. Dit schooljaar wordt door de overblijfkrachten een voortgezette training van het IOS gevolgd. De kosten van al deze trainingen zijn betaald uit de toegekende subsidies van de afgelopen jaren. ( november 2005) School:2 Op een dorpsschool blijven 40 tot 50 kinderen per dag over. Bij een eerste observatie blijkt dat alleen de jongste kinderen in een aparte ruimte zitten. De kinderen van de groep 3 t/m 8 zitten in een soort aula, waar van te voren alles moet worden klaargezet. Er zijn slechts een paar tafels en het restant van de stoelen,halen de overblijfkrachten uit de klassen. Tijdens het overblijven is het erg rumoerig mede door het gedrag van enkele kinderen uit de middenbouwgroepen. Ook is niet duidelijk welke kinderen er overblijven. De sfeer is in feite erg onprettig en geadviseerd wordt dan ook de organisatie goed op orde te brengen, eventueel in klaslokalen te gaan eten met de kinderen. De school ( directie team en overblijfkrachten) namen hat advies over en de volgende veranderingen werden na de herfstvakantie ingevoerd: 1. De overblijfkinderen worden verdeeld in 4 groepen. Een groep met de allerkleinsten. De overige kinderen worden opgedeeld in 3 groepen, waarbij groot en klein wordt gemixt. Uit ervaring ( bijv. de Paasmaaltijd) weten de overblijfkrachten dat goed samengaat. Naast de Calimero s komt er een blauwe, een rode en een groene groep. De kinderen mogen in de komende weken een leuke naam bedenken voor hun groep 2. Elke groep ( van maximaal 15 kinderen) wordt begeleid door een overblijfkracht. Zij zorgt voor de goede gang in de groep. 3.s Ochtends staan er buiten 4 kratten. Een blauw, rode en een groene waar elk kind zijn/haar eten en/ of drinken in de juiste krat neerzet. file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (10 of 11) :30:21

11 4. De kratten worden om half 9 door de kinderen van groep: 8 in een door de school speciaal hiervoor aan te schaffen koelkast gezet. 5.Om uur krijgen de kinderen gelegenheid naar de wc te gaan en hun handen te wassen. Om begint in 4 afzonderlijke lokalen de Overblijf. Tot blijven de kinderen in het lokaal; daarna gaan de kinderen mrt de overblijfkrachten naar buiten.( enzovoort) Door deze veranderde opzet is op deze school meer rust gekomen tijdens het overblijfuur.(oktober 2005) School:1 Er is sprake van een school met ongeveer 30 tot 50 overblijfkinderen per dag. Deze blijven hoofdzakelijk in een ruimte over. Geadviseerd wordt in overleg met elkaar te bespreken om de kinderen op verschillende tijden te laten eten. Bijvoorbeeld eerst de kleuters buiten spelen en daarna de oudere kinderen. Er ontstaat dan meer rust en ruimte tijdens het eten. Er dient wel gezorgd worden voor een slechtweerplan als alle kinderen in dezelfde ruimte aanwezig moeten zijn. Het contant betalen kan vervangen door wekelijks een of twee keer per week s morgens voor schooltijd strippenkaarten te laten kopen. Hierdoor blijft er meer tijd voor de overblijfkrachten over om de kinderen te begeleiden. De kinderen op deze school kunnen momenteel na het eten buitenspelen of binnenblijven op een spelletje te doen. Eveneens kunnen ze op een buitenveldje een balspel doen onder leiding van een overblijfkracht. Er is voldoende variatie en een ruim aanbod. Er zijn o.a, kleurplaten in een map, deze worden per thema gewisseld. Er wordt door de overblijfkrachten gelet op deugdelijk materiaal bijv. goedwerkende viltstiften. Het is vooral positief dat de kinderen kunnen kiezen tussen binnen blijven en buitenspelen.( september 2005). file:///c /Documents%20and%20Settings/Veen/Mijn%20documenten/Websites/Overblijven/test.htm (11 of 11) :30:21