Algemene tips en aanbevelingen voor coördinatoren en overblijfkrachten

Transcriptie

1 Algemene tips en aanbevelingen voor coördinatoren en overblijfkrachten Samenvatting van tips en aanbevelingen naar aanleiding van observaties van het overblijven op vele basisscholen (schooljaar en schooljaar ) 1. WETGEVING - De school is sinds 1 augustus 2006 verantwoordelijk voor het overblijven. De taakomschrijving van de overblijfkrachten en de coördinator(en) dienen op papier te staan in een beleidsplan (zie deze website, hoofdstuk 7, onderdeel a: beleidsplannen). - Een taakomschrijving voor de overblijfkracht en voor de coördinator is een wettelijk vereiste voor het beleidsplan (zie deze website, bij FAQ, onderdeel: organisatie van het overblijven). - De vergoeding voor de overblijfkrachten is zelden nog afhankelijk van het aantal kinderen. Er wordt meestal een vaste vergoeding vastgesteld (zie deze website, hoofdstuk 2, onderdeel c: brief van de staatssecretaris over de vrijwilligersvergoeding). - In 2011 dient de helft van de overblijfkrachten scholing te hebben gevolgd (zie deze website, hoofdstuk 1, onderdeel a: informatie over de wetgeving). 2. ORGANISATIE - Voor ouders die hun kinderen laten overblijven is het handig in een brochure te beschrijven hoe het overblijven verloopt.(zie deze website hoofdstuk 3, onderdeel b: praktijkvoorbeeld) - In plaats van een brochure, hebben veel basisscholen een overblijfreglement. (zie deze website hoofdstuk 7, onderdeel b: reglementen) - Laat de kinderen zoveel mogelijk overblijven in betrekkelijk kleine groepen. - Werk, met name bij de wat bewerkelijke groepen, zoveel mogelijk met twee overblijfkrachten. Bij meer dan 30 kinderen zouden 3 overblijfkrachten aanwezig behoren te zijn. Landelijk wordt momenteel gewerkt met 1 overblijfkracht voor 15 kinderen. Bij kleuter wordt vaak met 1 overblijfkracht voor 10 kinderen gewerkt. Meer overblijfkrachten geven ook meer mogelijkheden om kinderen te begeleiden. - Een vaste kern van overblijfkrachten met een behoorlijke overblijfervaring is ook prettig voor de kinderen. - Begeleid als overblijfkracht zoveel mogelijk dezelfde groep. Daarmee wordt de band met het kind in de groep verstevigd en leer je de gewoonten van de kinderen ook beter kennen. 1

2 - Zorg voor structuur tijdens het overblijven: de kinderen weten dan precies waar ze aan toe zijn. Het advies is dat de overblijfkrachten een aantal gezamenlijke regels opstellen en deze ook uitvoeren en jaarlijks bijstellen Voor jonge kinderen zijn vaste patronen bij het eten en zeker bij het overblijven erg belangrijk (zie deze website, hoofdstuk 7, onderdeel c: draaiboeken). - Aan hulpouders die soms hun beurt vergeten heb je niets. Het is beter om meer overblijfkrachten te werven tegen een redelijke vergoeding dan hulpouders in te zetten. - Stel een aanspreekpunt of coördinator aan, waardoor zij of hij ervoor kan zorgen dat er regelmatig overleg is. Veel basisscholen hebben 2 coördinatoren aangesteld. Het voordeel hiervan is dat de organisatie gewaarborgd is. Bij ziekte of afwezigheid van een coördinator is er altijd een tweede aanspreekbaar. - Een leuke manier om het overblijven in te delen ziet er als volgt uit: De overblijfkinderen worden verdeeld in 4 groepen, waaronder één groep met de allerkleinsten. De overige kinderen worden opgedeeld in 3 groepen, waarbij groot en klein wordt gemixt. De kinderen mogen een leuke naam bedenken voor hun groep. s Ochtends staan er buiten 4 kratten met verschillende kleuren, waar elk kind zijn/haar eten en/of drinken in het juiste krat neerzet. De kratten worden om half 9 door de kinderen van groep 8 in een door de school speciaal hiervoor aan te schaffen koelkast gezet. Om uur krijgen de kinderen gelegenheid naar de wc te gaan en hun handen te wassen. Om uur begint in 4 afzonderlijke lokalen het overblijven. Tot uur blijven de kinderen in het lokaal; daarna gaan de kinderen met de overblijfkrachten naar buiten (enzovoort). - Ruimteverdeling: laat bijvoorbeeld het voetballen een niet te grote plaats innemen op het speelplein voor de bovenbouwkinderen of geef het een aparte plaats waar constant één overblijfkracht aanwezig is. Als alle kinderen in de aula overblijven en de groep wordt te groot, kijk dan of er mogelijkheden zijn om de kleuters in een aparte ruimte onder te brengen. Voor de veiligheid en de gezelligheid is dit voor de betrokken kinderen en de overblijfkracht veel prettiger. - Denk bij een groeiend aantal overblijfkinderen ook alvast na over het in gebruik nemen van een volgende, extra ruimte en het werven van nieuwe overblijfkrachten. - Kinderen, vooral uit de bovenbouwgroepen, moeten weten wat ze kunnen doen na het eten. Is dit niet duidelijk, dan gaan ze lopen en soms ook vervelen. - Overleg is belangrijk: tussen overblijfkrachten onderling en met de directie. Enkele keren per schooljaar een bijeenkomst organiseren over bijvoorbeeld de uitvoering van de afspraken bij het overblijven is geen overbodige luxe. - Er zijn basisscholen die met vrijwilligersovereenkomst voor overblijfkrachten werken (zie deze website, hoofdstuk 7, onderdeel f: vrijwilligersovereenkomsten). - Weet wie de BHV-ers zijn en welke leerkracht als BHV-er tussen de middag bij calamiteiten aanspreekbaar is. - Leerkrachten moeten kinderen die overblijven niet vroegtijdig naar de overblijfruimte sturen, zeker niet als er nog geen overblijfkracht aanwezig is. - Overblijfkrachten dienen op hun beurt te letten op het feit dat kinderen na het eten niet zonder toestemming het lokaal verlaten om tassen terug te brengen naar hun klas of speelgoed op te halen uit de klas.. 2

3 - Een aantal schoolbesturen heeft de voorwaarde gesteld dat overblijfkrachten een verklaring van goed zedelijk gedrag moeten inleveren. - De huidige trend is dat op de basisscholen steeds meer kleuters overblijven. 3. AANSPRAKELIJKHEID - Wist u dat de wettelijke aansprakelijkheidsverzekering van de scholen ook van toepassing is op het overblijven (zie deze website hoofdstuk 4, onderdeel a: verzekering). - Zorg als overblijfkracht dat je je zoveel mogelijk houdt aan de regels van de school. Dit in verband met de wettelijke aansprakelijkheid voor de overblijfkracht. (zie deze website hoofdstuk 4, onderdeel b: wettelijke aansprakelijkheid). - Als er bij slecht weer gebruikt wordt gemaakt van de speelzaal, hou dan rekening met de gevaren ten aanzien van de aansprakelijkheid. Het advies is dat hierover duidelijke afspraken voor de overblijfkrachten en kinderen gemaakt moeten worden. In een speelzaal zou met maximaal 15 jonge kinderen gespeeld kunnen worden onder de voorwaarde dat de overblijfkracht samen met de kinderen een spel speelt en dus niet de kinderen vrij laat rondlopen. - Het is in verband met de aansprakelijkheid voor overblijfkrachten belangrijk om na te gaan of de krachten en de overblijfkinderen als ze buiten het schoolplein spelen, ook verzekerd zijn. ( bijvoorbeeld spelen in een speeltuin, voetballen op een veldje in de buurt van de school enz.) - Overblijfkrachten zijn niet verantwoordelijk voor het doen en laten van kinderen, die niet overblijven, maar wel op het schoolplein spelen. 4. ADMINISTRATIE - Doe de administratie van het overblijven zoveel mogelijk na het overblijven en niet tijdens. Er is op deze manier meer tijd over om de kinderen te begeleiden. - Zorg voor een sluitend presentiesysteem, waardoor op tijd duidelijk is welke kinderen er overblijven (op veel basisscholen loopt de opgave voor het dagelijkse overblijven via de leerkracht, dan is er ook een mogelijkheid te controleren op de aanwezigheid van leerlingen). - Laat de administratie en de presentie verzorgen door één overblijfkracht voor alle groepen. - In plaats van contante betaling kun je werken met strippenkaarten. Bij elk overblijfbezoek wordt er een strip gestempeld. De strippenkaart blijft in bezit van de overblijfgroep. Ouders van overblijfkinderen worden tijdig via een briefje gewaarschuwd wanneer de strippenkaart bijna vol is. - Werk met betaling via de giro en bank. Het voordeel hiervan is dat er vooruit betaald moet worden. De betaling wordt dan in drie of vier perioden geregeld (zie deze website, hoofdstuk 2, onderdeel b: overblijfkosten). 3

4 5. SPELEN - Laat kinderen als ze binnenblijven om te spelen na het eten, maar vóór de middagles nog even buiten spelen zodat ze weer fris aan de les beginnen. - Zorg voor een slechtweerplan (zie deze website, hoofdstuk 3, onderdeel d: het weerplan voor de overblijf en slecht weer activiteiten). - Overleg met de leerkrachten over het gebruik van het speelmateriaal van de school. - Je kunt gebruik maken van armbandjes die de kleuters moeten dragen als ze buiten spelen. Ze zijn op deze manier direct te onderscheiden van de rest van de kinderen op het plein. - Op veel basisscholen kunnen de kinderen na het eten buitenspelen of binnen blijven of een spelletje doen. Het is vooral positief dat de kinderen kunnen kiezen tussen binnen blijven en buitenspelen. Sommige basisscholen doen dit in de herfst en winterperiode. Op sommige scholen kunnen kinderen op een buitenveldje een balspel doen onder leiding van een overblijfkracht. Bij het binnenblijven moet je zorgen voor voldoende variatie en een ruim aanbod. Zorg o.a. voor kleurplaten in een map, deze kun je thematisch afwisselen. Let erop dat het materiaal deugdelijk is, bijv. viltstiften die het nog goed doen. - Vraag kinderen regelmatig naar hun beleving van het overblijven. (zie deze website hoofdstuk 7, onderdeel g: tevredenheidonderzoeken/enquêtes). 6. SCHOLING - Zorg voor een goede houding t.o.v. de kinderen. Dat wil zeggen: kinderen helpen, naar hen luisteren, activeren, complimenteren, buiten materiaal verdelen enz. (zie deze website hoofdstuk5, onderdeel a: algemeen). - Het is belangrijk zijn om je te verdiepen in het gedrag van kinderen. (zie deze website hoofdstuk 5, onderdelen a en b: algemeen en probleemgedrag) - Je kunt een cursus volgen waarbij de omgang met kinderen centraal staat (zie deze website, hoofdstuk 6: cursussen). - Bij het begeleiden van kinderen is enige kennis van EHBO en veiligheid gewenst (zie deze website hoofdstuk 4, onderdeel c: Kinder-EHBO). - Het is aan te bevelen met de gehele overblijfgroep een keer een workshop te doen onder leiding van een bhv-er van de school om met de overblijfkrachten te bespreken wat ze moeten doen bij ontruiming. Daarnaast is het aan te bevelen tijdens het overblijven een keer per schooljaar een ontruimingsoefening te doen. - Er zijn veel basisscholen, die elk jaar workshops plannen voor hun overblijfkrachten. Dit omdat de school het overblijven in eigen beheer wil houden. Op deze wijze kunnen de 4

5 overblijfkrachten langzaam maar zeker geprofessionaliseerd worden (zie deze website, hoofdstuk 1, onderdeel b: professionalisering). - Een school kan aanspraak maken op subsidie voor overblijfcursussen. De subsidieregeling bestaat tot 2010 (zie weblog - Overblijfkrachten moeten soms leren om tijdens het eten bij de kinderen aan tafel te zitten om een praatje te maken. - Een bezoekje tijdens het overblijven aan een andere basisschool geeft soms veel nieuwe ideeën (zie deze website, hoofdstuk 3, onderdeel c: tips voor overblijfkrachten). - Om als coördinator of overblijfkracht op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen is het raadzaam regelmatig ander informatieve websites over het overblijven te raadplegen (zie deze website, hoofdstuk links). - Er is een aantal schoolbesturen waar de coördinatoren van het overblijven van de basisscholen twee keer per jaar in gezamenlijk overleg ervaringen uitwisselen. De coördinatoren kunnen door dit overleg ook rechtstreeks aan het bestuur adviezen geven. - Wist u dat voor het kalenderjaar 2008 een overblijfbudget van 22,56 voor elke leerling van de school beschikbaar is gesteld. Dit bedrag staat los van de subsidie voor cursussen die dit schooljaar voor 1 juli aangevraagd had moeten worden. Er is nog eenmaal de gelegenheid om subsidie voor cursussen bij het CFI aan te vragen voor het schooljaar voor 1 juli 2009 September