Aanvulling op het Transformatieplan Jeugdhulp Meer Samen, Samen Meer

Transcriptie

1 Aanvulling op het Transformatieplan Jeugdhulp Meer Samen, Samen Meer Regio Noord-Limburg Datum: 9 november

2 1. Aanvulling Op 31 oktober hebben wij het bericht ontvangen dat het Transformatieplan Jeugd van onze regio Noord-Limburg nog niet met een positief advies wordt voorgelegd aan de stuurgroep die de plannen beoordeelt. Dit betekent dat onze regio de mogelijkheid heeft om gevraagde aanvullingen en antwoorden aan te leveren voor 12 november Wij hebben op 1 november gesproken met onze Regionaal Ambassadeur Zorglandschap jeugd Limburg (Ineke Glissenaar). Tijdens dit gesprek kregen wij een uitgebreide toelichting op de vragen en opmerkingen uit het voorlopige advies dat was opgenomen in het Toetsingsformulier. Op basis van deze terugkoppeling richten wij ons met deze aanvulling op de volgende onderwerpen: Regionale samenwerking o Pilot inkoop: bypass o Regionale samenwerking Jeugd o Regionale samenwerking sociaal domein en positionering van de MGR o Vervolg op het leertraject o Focus aanbrengen Aandacht voor bestaande kennis en ervaringen over wat wel en niet werkt o Lerend jeugdhulpstelsel: kennis ophalen en ontsluiten o Monitoring Het Transformatieplan en deze aanvulling daarop zijn afgestemd met alle inhoudelijke beleidsmedewerkers uit onze regionale werkgroep Jeugd, alle leden van het regionale managementteam van de zeven gemeenten, alle wethouders van de zeven gemeenten en de MGR. Iedereen committeert zich aan het Transformatieplan inclusief de aanvulling hierop. 2

3 2. Regionale samenwerking Binnen het sociaal domein werken de gemeenten van Noord-Limburg al vanaf de voorbereiding op de decentralisaties van 2015 intensief samen. De basis hiervoor ligt onder meer in de regiovisie Regio in Balans uit Deze regiovisie zijn we momenteel aan het actualiseren. De Regionale Transformatieambitie Sociaal Domein Noord-Limburg van oktober 2016, die richting geeft aan onze inspanningen in het Sociaal Domein, is voortgekomen uit deze regiovisie. Ook aan het jeugdstelsel werkten we ruim voor de decentralisatie van de jeugdhulp in 2015 als gemeenten van Noord-Limburg al samen met onze maatschappelijke partners. Onze doelen en ambities hebben we destijds verwoord in het Regionaal Beleidskader Jeugd Noord-Limburg We hebben besloten om het vervolg op dit Regionaal Beleidskader nadrukkelijk te koppelen aan het Actieprogramma Zorg voor de Jeugd. We zijn daarom als regio gekomen tot één Transformatieplan Jeugdhulp Noord-Limburg Alle gemeenten hebben gezamenlijk besloten dat de middelen die daaraan gekoppeld zijn als een regionaal budget worden beschouwd en besteed worden aan de regionale uitvoering van het Transformatieplan. De middelen gaan dus niet (terug) naar de individuele gemeenten. Pilot inkoop: bypass De afgelopen jaren is de financiële situatie in het sociaal domein bij de regiogemeenten onder druk komen te staan (vier van onze zeven regiogemeenten kwamen in aanmerking voor een bijdrage uit de stroppenpot). Deze financiële situatie heeft er toe geleid dat er door de gemeente Venlo ingegrepen moest worden en dat er gekozen is voor een bypass. De bypass is een gezamenlijk besluit geweest van de zeven Noord-Limburgse gemeenten op 30 juni 2017, waarbij Venlo de ruimte krijgt om te experimenteren en ervaring op te doen. Deze bypass richt zich op de inkoop van met name de maatwerkdiensten Jeugd en Wmo (alleen individuele begeleiding), waarvoor Venlo in de vorm van een pilot een andere manier van inkopen toepast. De pilot levert waardevolle informatie op voor de gehele regio in de doorontwikkeling van de huidige en toekomstige gezamenlijke inkoop. Deze informatie wordt actief binnen de regio gedeeld met dit doel. Bij het besluit over de bypass is expliciet aangegeven dat ook deze inkoop via de regionale Modulaire Gemeenschappelijke Regeling (MGR) loopt, waarbij wordt voortgebouwd op de bestaande werkzaamheden en processen in de regio. Belangrijk is dat de bestuurders van de regiogemeenten hebben uitgesproken dat de regionale samenwerking niet ter discussie staat en dat we onze couleur locale gebruiken als bron om te leren en inspireren. Regionale samenwerking Jeugd Op regionaal niveau is er een werkgroep, waarin alle onderwerpen op het gebied van Jeugd worden behandeld en waaraan alle zeven de Noord-Limburgse gemeenten actief deelnemen. De samenwerking uit zich onder meer in het gezamenlijk organiseren en financieren van regionale jeugdvoorzieningen. Daarbij gaat het om jeugdbescherming, jeugdreclassering, de beschermingstafel, crisishulp, integrale vroeghulp, het downteam, het regionale expertteam, Veilig Thuis (samen met Midden-Limburg) en jeugdzorgplus (samen met de provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg). In Noord-Limburg hebben we er niet alleen voor gekozen om deze voorzieningen samen te organiseren, maar ook om deze samen te financieren (deels) op basis van solidariteit. Deze samenwerking rond de regionale jeugdvoorzieningen staat regionaal niet ter discussie. Integendeel: de afgelopen periode is gewerkt aan het verbreden van de samenwerking met de regio s Midden- en Zuid-Limburg rond de dossiers subsidie jeugdbescherming en jeugdreclassering, crisishulp en jeugdzorgplus. Daarnaast wordt samengewerkt in diverse pilots en worden er op regionaal niveau afspraken gemaakt met huisartsen en jeugdartsen, de Zorgverzekeraar en het Zorgkantoor. 3

4 Regionale samenwerking sociaal domein en positionering van de MGR We kijken in het algemeen positief terug op de periode na 1 januari 2015: het jeugdstelsel staat, de basis is op orde. De transitie was echter slechts een eerste stap. We bevinden ons nu midden in een uitdagend en onvoorspelbaar transformatieproces, waarvoor geen blauwdrukken zijn en waar we als gemeenten niet op voorhand hét antwoord hebben. Deze uitdaging betekent ook een andere manier van samenwerken en het opnieuw definiëren van positionering en rollen, waaronder die van de MGR. Begin 2018 heeft het Regionaal Management Team 1 (RMT) daarom op verzoek van de bestuurders een opdracht uitgezet om de regionale samenwerking in het sociaal domein en de rol en positie van de MGR te onderzoeken. Geconcludeerd is dat er ruimte is voor verbetering van de samenwerking. Het RMT is dan ook aan de slag met het proces om blijvend te investeren in deze regionale samenwerking en deze (continu) te verbeteren. Er blijft ruimte voor een lokale aanpak binnen de regionale afspraken. Daar willen we juist van elkaar leren. Vervolg op het leertraject In 2018 zijn we met een werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van gemeenten en de MGR onder begeleiding van EHdK proactief aan de slag gegaan met het VNG-leertraject inkoop. Tijdens dit traject hebben we ons verdiept in de kennis en vaardigheden op het gebied van inkoop in onze eigen regio, maar ook in andere regio s zoals de jeugdhulpregio Foodvalley. Vanuit de strategische doelen die verwoord zijn in de Transformatieambitie wordt na een uitgebreide marktanalyse toegewerkt naar inkoopscenario s die daar passend bij zijn. Op 29 november 2018 wordt in het RMT de opdracht ter besluitvorming voorgelegd om het leertraject te verbreden naar Jeugd, Wmo en Participatie. Dit betekent dat we de brede verkenning en marktanalyse ook voor de onderdelen Wmo en Participatie oppakken. Vervolgens gaan we vanuit de analyse én vanuit de transformatievisie sociaal domein de vertaling maken naar de wijze waarop we in Noord-Limburg sturing willen geven aan de inrichting van het sociaal domein aan de hand van de sturingsvormen bekostiging, contractering, toegangsmanagement en leveranciersmanagement. Voor wat betreft de rollen en positionering is duidelijk dat de gemeenten primair verantwoordelijk zijn voor beleid en toegangsmanagement en dat de MGR primair verantwoordelijk is voor contractering en leveranciersmanagement. Er bestaat een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de vier sturingselementen optimaal op elkaar af te stemmen en het wiel te laten draaien. We willen dus als zeven gemeenten gezamenlijk leren van de ervaringen van de bestaande regionale inkoop, de ervaringen van de gemeente Venlo met de tijdelijke constructie, de kennis van de MGR en inzichten uit het leertraject. Focus aanbrengen In het Transformatieplan wordt beschreven waar we op dit moment als regio mee aan de slag zijn en worden ook ambities genoemd. We zijn ons ervan bewust dat deze ambities nog geconcretiseerd moeten worden, samen met aanbieders, cliënten en andere betrokkenen. Op 11 januari 2019 komen de bestuurders uit de zeven gemeenten samen tijdens een heidag Jeugd. Hier wordt een eerste slag gemaakt in de prioritering van onze ambities en de verdere concretisering daarvan. We zijn ons ervan bewust dat we niet alle ambities en acties tegelijkertijd kunnen oppakken. Ook de regionale samenwerking komt tijdens deze heidag nadrukkelijk aan de orde. 1 Het RMT bestaat uit managers met mandaat van de zeven gemeenten, aangevuld met de voorzitters van de inhoudelijke werkgroepen (Jeugd, Participatie, Wmo en Vitale Gemeenschappen) en de MGR. Voordelen van deze samenwerking zijn de korte lijnen, slagvaardigheid en het ontlasten en positioneren van bestuurders die de ruimte krijgen om te sturen op de gewenste doorontwikkeling op de transformatie. 4

5 3. Aandacht voor bestaande kennis en ervaringen wat wel en niet werkt Lerend jeugdhulpstelsel: kennis ophalen en ontsluiten Nu we de tijdsdruk die gepaard ging met de transitie achter ons hebben gelaten, willen we graag de verbetering en vernieuwing samen met onze partners versnellen. Daarvoor is het belangrijk dat we kennis en ervaringen delen en leren van elkaar: van onze jeugdigen en ouders (gezinnen), van onze gemeenschappen, van cliëntenraden, van professionals, van andere partners, van andere sectoren, van andere gemeenten en van andere regio s. Daarbij gaat het zowel om het ophalen van kennis, maar ook het delen van onze eigen successen. Om na te gaan of het bestaande aanbod aansluit op de behoefte van de cliënt, hebben we in 2018 een inventarisatie uitgevoerd bij jeugdigen en ouders, zorgaanbieders, verwijzers en lokale toegang. Op basis hiervan krijgen we beter inzicht in de bestaande en de gewenste match tussen vraag en aanbod en bepalen we op welke punten doorontwikkeling nodig is. We hebben hier dus veel kennis en ervaring opgedaan om aan de hand daarvan te leren en een verdere koers te bepalen. In de periode hebben we samen met onze zorgaanbieders en in gesprek met cliëntenraden flinke stappen gezet bij het verbeteren van het inkoopproces en de kwaliteit en beschikbaarheid van het zorgaanbod. In zogenoemde ontwikkeltafels werkten we systematisch met de zorgaanbieders gezamenlijke thema s uit en gaven we die vervolgens een plek in onze overeenkomsten en werkwijzen. Daarnaast hebben we in het kader van de concretisering van de Transformatieambitie de afgelopen maanden als gemeenten en partners (zorgaanbieders, (passend) onderwijs, woningcorporaties, inwonersinitiatieven, huisartsen e.d.) een aantal bijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten is gesproken over samenwerking, geïnspireerd door vitale gemeenschappen en wat dit betekent voor de rollen van professionals en van gemeenschappen. Daarnaast is er gesproken over urgente thema s (wicked problems) die we gezamenlijk willen oppakken in het Regiolab. Intensieve jeugdzorg is één van de twee thema s die de bestuurders centraal hebben gesteld. In het Regiolab wordt voor een aantal medewerkers uit overheden en maatschappelijke organisaties ruimte gemaakt om anders te werken aan realistische actuele opgaven door middel van een living lab situatie. Ook inwoners kunnen hierbij aansluiten. De doelstellingen en afspraken rond het Regiolab worden participatief ontworpen door de betrokken partners. Ontwerp denken speelt ook een centrale rol in de beoogde werkwijze van het lab, waarbij de behoefte uit de praktijk van de professionals en inwoners altijd leidend blijft. Ontwerp van het Regiolab en vormgeving van het leren en circuleren van kennis wordt gefaciliteerd vanuit de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Monitoring In de regio Noord-Limburg hebben we de Arrangementenmonitor Sociaal Domein, het monitoringsinstrument waarmee we als regiogemeenten (zowel apart als gezamenlijk) ontwikkelingen kunnen volgen. De monitor is bedoeld voor ondersteuning bij analyse, beleidsvorming en evaluatie van de transformatie en de wijkgerichte aanpak/sociale wijkteams. De monitor geeft inzicht in de aantallen en kosten van de maatwerkvoorzieningen op wijkniveau. De gegevens van gemeenten, Zorgverzekeraar en het Zorgkantoor (Wlz) worden hier in samenhang gepresenteerd aan de hand van tien leefdomeinen, zodat ook de samenhang en eventuele verschuivingen tussen de pijlers inzichtelijk wordt. Door regionaal data te analyseren, trends te signaleren, kwantitatieve onderbouwingen aan te leveren en een koppeling te maken tussen indicaties en de realisatie van ondersteuning, verwachten we een wezenlijke bijdrage te leveren aan het optimaliseren van de vier sturingselementen in het sociaal 5

6 domein. Dit zal leiden tot een zo goed mogelijk functionerend zorgaanbod voor onze inwoners. Ook kunnen analyses van zorgconsumptie per wijk of wijkteam worden opgesteld en kunnen op de langere termijn ook trends zichtbaar worden op basis waarvan het beleid geëvalueerd en bijgesteld kan worden en (nieuwe) ondersteuningsarrangementen ontwikkeld en bijgesteld kunnen worden. Ook krijgen we hiermee inzicht in de samenhang en substitutie tussen de financieringspijlers waarmee de samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars versterkt kan worden. Onlangs heeft de MGR in het kader van inkoop, accountmanagement en het regionaal ontsluiten van informatie een data-analist aangesteld. Deze data-analist draagt bij aan het evalueren, leren, bijstellen en ontwikkelen bij de punten zoals hierboven beschreven. Kortom, ons doel is om samen met onze inwoners en partners te werken aan een lerend jeugdhulpstelsel. De leercirkel benoemd in het Actieprogramma Zorg voor de Jeugd zal daarbij in onze regio mede gaan helpen het lerend vermogen te verhogen. Dat sluit aan bij onze regionale Transformatieambitie Sociaal Domein. We hebben daarbij nadrukkelijk aandacht voor de effectiviteit van interventies en best practices zoals die elders in het land worden toegepast. Enkele bronnen die we daarbij gebruiken, zijn het NJi, de informatie uit de J42 en BJ42, Samen Werken aan Jeugdbescherming (2017), het ondersteuningsteam jeugdhulp (OZJ), Gemeenten van de Toekomst, diverse nieuwsbrieven en werkbezoeken. 6