Het vermeiden van jongens. Jan Verburg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het vermeiden van jongens. Jan Verburg"

Transcriptie

1 Het vermeiden van jongens Jan Verburg

2 Lastige jongens Welke kernwoorden komen boven als je aan typisch jongensgedrag in je klas denkt?

3

4

5

6

7

8 Doel Jongens leren lezen.

9 Film Wat is hier typisch jongensgedrag?

10 Context

11

12

13 Algemeen beeld Van Pietje Bell tot probleemgeval Passend onderwijs zou meer over sekseverschillen moeten gaan In het basisonderwijs is 85-90% vrouw (vooral deeltijd) Pedagogiek heeft vrouwelijk karakter Mannen zijn minder aanwezig in de binnenwereld van kinderen Jongens worden 3x vaker gecorrigeerd dan meisjes Het SBO bestaat voor 75% uit jongens Leren is een meisjesding geworden (VWO is meisjeszeef) Studies: rechten = 60% vrouw geneeskunde = 70% vrouw ADHD als volksziekte nr 1

14 Pabo Driestar educatief instroom pabo 1 m % v % totaal uitstroom gestaakt m % v %

15 Voordat ze in groep 1 komen

16 Van 0 4 jaar: Iedere jongen was een meisje Foetus wordt mannelijk door Y-chromosoom (testosteron) Overlevingskans van meisjes bij complicaties tijdens de geboorte is groter Jongens hebben vaker kinderziektes Hersens van jongens hebben minder verbindingen

17 Schrik niet van competitie

18 Onthouden Jongens willen de pikorde weten en daarna werken Maak gebruik van uw lengte Gebruik uw hele lokaal Werk met tijdslimiet Gebruik meisjes niet als voorbeeld

19 Zorg voor risico s

20 Onthouden Risico s nemen hoort bij jongens, laat hen snel beginnen met werken (maak wel afspraken over vraaggedrag!) Of: leg uit nadat de kinderen 10 minuten hebben gewerkt Jongens hebben minder realistisch (te groot) zelfbeeld dan meisjes. Leerkrachten willen graag alles vooraf regelen (het mag niet uit de hand lopen ) Goede leerkracht weet evenwicht te vinden tussen ruimte (water) en structuur(rots)

21 Praat minder

22 Onthouden Let op de lichaamstaal van jongens Non-verbaal (fysiek contact) tijdens uitvoering is beter dan praten voor- of achteraf Praat met hen tijdens een activiteit (zeker als het over gedrag gaat) Reflectie op gedrag is voor jongens lastig omdat dit eenvoudigweg nog onvoldoende is ontwikkeld in de hersens Sleutel tot succes is minder praten. Zoek naar mogelijkheden hiervoor in je eigen lesgedrag! Goede leraren leren je antwoorden te geven, excellente leraren leren je vragen te stellen

23 Sociaal gedrag

24 Onthouden Meisjesbaby s kijken langer naar gezichten, jongens naar objecten Jongens hanteren een verticale bril Meisjes willen lief gevonden worden Brein van meisjes ontwikkelen zorgcentra Doen-alsof-spel is voor meisjes vooral binnen en voor jongens buiten Meisjes zijn volgzamer en passen zich gemakkelijker aan Inhibitie (remming van impulsen) is bij jongens lager

25 Stelling: Het is verstandig om jongens de kans te geven hun ruzies uit te vechten zodat duidelijkheid en veiligheid ontstaat (Martine Delfos)

26 Laat bewegen

27 Onthouden Jongens hebben een grovere motoriek (tussen de lijntjes is lastig.) Door bewegen kun je je beter concentreren Zorg voor afwisseling in luisteren, doen en zelf doen Bewegen zorgt voor extra zuurstof in de hersenen Jongens slopen niet om te slopen, jongens zijn vooral bezig met de techniek (het doen) Bewegen kan ook als er weinig ruimte is

28 Stelling: Het is goed voor jongens (en meisjes) als je kunt staan achter je tafel (Zitten is immers het nieuwe roken )

29 Op schoolniveau

30 Met team aan de slag: Stap 1 Hoe jongensvriendelijk is ons onderwijs? Stap 2 Hoe kunnen we meer te weten komen over leren en gedrag van jongens? Stap 3 Waar liggen de kansen in het lesprogramma? Stap 4 Waar liggen mogelijkheden in mijn eigen lesgedrag? Stap 5 In gesprek met ouders over jongensgedrag?

31 Als het onderwijs interessanter wordt voor jongens, zal dat te merken zijn in de aanmeldingen voor de PABO Voor meer informatie:

Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen.

Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen. Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen Bedankt pa, omdat je ondanks alle drukte een avond tijd wilt nemen om over jou en mij na te denken! Gr. Planning van de avond: -even voorstellen -waar

Nadere informatie

Ideale meisjesschool: meer uitdaging, minder bescheiden - Ditty Eimers journalist

Ideale meisjesschool: meer uitdaging, minder bescheiden - Ditty Eimers journalist J/M, juli 2010 Meisjes bloeien op als het onderwijs hun houvast en zelfvertrouwen geeft. Zelfs wiskunde gaat dan goed. Wat ook hiervoor hebben ze talent- al pakken ze het anders aan dan jongens. Door Ditty

Nadere informatie

Waar ik (niet) van hou

Waar ik (niet) van hou Waar ik (niet) van hou Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children Leeftijd: 9-12 jaar Duur: 45 min. Doelen Kinderrechten Kinderen ontdekken de mogelijkheden en kennis

Nadere informatie

Highlights Symposium Rekening houden met verschillen tussen jongens en meisjes in onderwijs en opvang

Highlights Symposium Rekening houden met verschillen tussen jongens en meisjes in onderwijs en opvang Highlights Symposium Rekening houden met verschillen tussen jongens en meisjes in onderwijs en opvang Introductie door Ton Versteeg (Zaan Primair) en Monique Schweitz (Centrum Jong/Jeugdteam) Er is wel

Nadere informatie

Hoe voorkom ik dat gesprekken met ouders. Welkom. lastige gesprekken worden? Inspiratiedag Berséba 21 november Driestar educatief

Hoe voorkom ik dat gesprekken met ouders. Welkom. lastige gesprekken worden? Inspiratiedag Berséba 21 november Driestar educatief Hoe voorkom ik dat gesprekken met ouders Welkom lastige gesprekken worden? Inspiratiedag Berséba 21 november 2018 2 1 2 Standbeelden bouwen 3 Onderzoek laat zien (De Ronde-Davidse, 2017) hulpvragen van

Nadere informatie

Roze is alleen voor meisjes!? Het belang van gender-neutraal onderwijs. Gedachte-experimentje. Waar komen die stereotypen vandaan?

Roze is alleen voor meisjes!? Het belang van gender-neutraal onderwijs. Gedachte-experimentje. Waar komen die stereotypen vandaan? Roze is alleen voor meisjes!? Het belang van gender-neutraal onderwijs Gedachte-experimentje Sluit je ogen en leef je in Dr. Joyce Endendijk Waarom hebben de meeste mensen een man in hun hoofd bij een

Nadere informatie

SERIEUZE AANDACHT VOOR DE JONGENSDIP

SERIEUZE AANDACHT VOOR DE JONGENSDIP SERIEUZE AANDACHT VOOR DE JONGENSDIP YOUNGWORKS Geschreven door : Henno Oldenbeuving Senior adviseur YoungWorks Waar meisjes steeds beter presteren, zien we jongens relatief achterblijven. Er verschijnen

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Het foetaal alcohol syndroom. www.kinderneurologie.eu Het foetaal alcohol syndroom Wat is het foetaal alcohol syndroom? Het foetaal alcohol syndroom is een combinatie van aangeboren afwijkingen bij een baby die veroorzaakt zijn door alcohol gebruik van de

Nadere informatie

Verschillen tussen jongens en meisjes. 22 augustus 2013 - Els Menu

Verschillen tussen jongens en meisjes. 22 augustus 2013 - Els Menu Verschillen tussen jongens en meisjes D E G E V O L G E N V O O R O N Z E O N D E R W I J S P R A K T I J K 22 augustus 2013 - Els Menu Enkele onderzoeksresultaten uit het onderwijs Internationale observatieonderzoeken

Nadere informatie

Jongens en meisjes. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep

Jongens en meisjes. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep Kriebels in je buik Jongens en meisjes 1 Jongens en meisjes Groep 2 55 min Begrippen Jongens, meisjes, lichaam, piemel, vagina, seksestereotiep gedrag Benodigheden Digibord Schaar Knutselspullen Werkbladen

Nadere informatie

Ideale jongensschool: meer experimenteren, minder stilzitten - Ditty Eimers journalist

Ideale jongensschool: meer experimenteren, minder stilzitten - Ditty Eimers journalist J/M, juli 2010 Jongens komen pas echt tot hun recht als ze op school veel kunnen experimenteren. Tegelijkertijd moet het onderwijs ook inspiratie, competitie en structuur bieden. En vooral ruimte om te

Nadere informatie

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen Kriebels in je buik Puberteit 1 Puberteit Groep 8 130 min Begrippen Puberteit, lichamelijke ontwikkeling, menstruatie, ongesteld, borsten, vrouwelijk geslachtsdeel, groeispurt, vagina, maandverband, tampon,

Nadere informatie

aandacht voor gender in basis en secundair Gender Gender en schools presteren

aandacht voor gender in basis en secundair Gender Gender en schools presteren 2 aandacht voor gender in basis en secundair Gender het begrip gender verwijst behalve naar biologische sekseverschillen vooral naar de invulling die in de samenleving wordt gegeven aan mannelijkheid en

Nadere informatie

Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei Dr. Louise Berkhout

Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei Dr. Louise Berkhout Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei 2013 Dr. Louise Berkhout Is dit spelen? Is dit spelen? Is dit spelen? Verschillende spelvormen (ivm privacy geen filmfragment): Meisje op hobbelpaard- bewegingsspel

Nadere informatie

Galerij van de Mens - Ons lichaam

Galerij van de Mens - Ons lichaam . Vul onderstaande tabel aan. Galerij van de Mens - Ons lichaam Werkblad - Niveau Welkom in het gedeelte Ons Lichaam van de Galerij van de Mens. Stap na stap zal je veranderingen ontdekken die je lichaam

Nadere informatie

Workshop JONGENS. aanpakken! Otto de Loor, o.deloor@aps

Workshop JONGENS. aanpakken! Otto de Loor, o.deloor@aps Workshop JONGENS. aanpakken! Otto de Loor, o.deloor@aps Schoolsucces van jongens en meisjes in het HAVO en VWO (21 febr. 2011) Coenen, Meng en Van der Velde, Universiteit van Maastricht Willen & Kunnen

Nadere informatie

Figuur 1: aandeel mannelijke studenten in instroom bij de pabo s in 2010 (bron: HBO-Raad, bewerking sbo)

Figuur 1: aandeel mannelijke studenten in instroom bij de pabo s in 2010 (bron: HBO-Raad, bewerking sbo) Analyse: mannelijke studenten op de pabo Mannelijke studenten zijn ondervertegenwoordigd op de pabo s. Bovendien vallen relatief meer mannen uit dan vrouwen. In 2009 was ongeveer 13 procent van de gediplomeerde

Nadere informatie

Praat+teken. Praat+teken is een product van Epas oplossingsgerichte onderwijsbegeleiding

Praat+teken. Praat+teken is een product van Epas oplossingsgerichte onderwijsbegeleiding Praat+teken Praat+teken is een product van Epas oplossingsgerichte onderwijsbegeleiding Wat gaan we doen? Welkom, voorstellen en ABC Een verhaal over onderwijsbehoeften Werken met Praat+teken Uitwisselen

Nadere informatie

Brochure. Meerbegaafden uitdagen met de taxonomie van Bloom. Leerkring Omgaan met verschillen

Brochure. Meerbegaafden uitdagen met de taxonomie van Bloom. Leerkring Omgaan met verschillen Brochure Meerbegaafden uitdagen met de taxonomie van Bloom Leerkring Omgaan met verschillen Inleiding Omgaan met verschillen is een thema dat inmiddels een geschiedenis heeft binnen het primair onderwijs.

Nadere informatie

Figuur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht

Figuur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht Tweede luik "Het verschil in schools presteren tussen jongens en meisjes" (literatuurstudie en emprirsche studie) (Jan Van Damme & Agnes De Munter- K.U.Leuven) 1. Welke sekseverschillen in prestaties?

Nadere informatie

Doen echte kerels er wel toe?

Doen echte kerels er wel toe? Doen echte kerels er wel toe? Effecten van het geslacht van leerkrachten op de prestaties, de houding en het gedrag van leerlingen Dr. Geert Driessen ITS Nijmegen www.geertdriessen.nl Paper Onderwijs Research

Nadere informatie

Kerels voor de klas. Onderwijsmaatregelen die goed zijn voor jongens én meisjes (en ook voor juffen en meesters)

Kerels voor de klas. Onderwijsmaatregelen die goed zijn voor jongens én meisjes (en ook voor juffen en meesters) Kerels voor de klas Onderwijsmaatregelen die goed zijn voor jongens én meisjes (en ook voor juffen en meesters) Kerels voor de klas Onderwijsmaatregelen die goed zijn voor jongens én meisjes (en ook voor

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Workshop Gedrag in de klas

Workshop Gedrag in de klas Workshop Gedrag in de klas Annemieke Kornblum 17 maart 2016 Programma Opening: Welkom Kern: 1. Welke leiderschapsstijl heb je en wat betekent dit voor de dagelijkse praktijk? 2. Wat zijn executieve functies?

Nadere informatie

Inhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat?

Inhoud. 1. Inleving en verbeelding. 2. Blind zijn en toch alles kunnen. 3. Blind en slechtziend. 4. Hulpmiddelen. 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 1. Inleving en verbeelding Inhoud 2. Blind zijn en toch alles kunnen 3. Blind en slechtziend 4. Hulpmiddelen 5. Niet kunnen zien, hoe is dat? 6. Blind zijn en de herinnering 7. Blind zijn en de verbeelding

Nadere informatie

BENG, BOEM, BAF! KUNNEN JONGENS NOG ZICHZELF ZIJN IN DE KLAS?

BENG, BOEM, BAF! KUNNEN JONGENS NOG ZICHZELF ZIJN IN DE KLAS? 42 BENG, BOEM, BAF! KUNNEN JONGENS NOG ZICHZELF ZIJN IN DE KLAS? Steeds meer jongens verlaten zonder diploma de school. Dat komt doordat het onderwijs vrouwelijker, taliger en voorzichtiger is geworden,

Nadere informatie

Mongens en Jeisjes De Stilte (Nederland)

Mongens en Jeisjes De Stilte (Nederland) l e s b ri ef Mongens en Jeisjes De Stilte (Nederland) 4811 TL Breda F facebook.com/ stiltefestival 4811 KB Breda t +31(0)76-513 81 25 +31 (0)76-515 49 84 techniek@destilte.nl Nieuwe Huizen 41 E info@destilte.nl

Nadere informatie

Workshop Het puberende brein

Workshop Het puberende brein Workshop Het puberende brein Stellingen Eens Oneens Meisjes komen eerder in de puberteit dan jongens! Verschil puberteit en adolescentie Puberteit onderdeel van de adolescentie seksuele volwassenwording.

Nadere informatie

Boys & Girls strategieën voor onderwijs aan jongens en meisjes in het basisonderwijs. Martijn Smoors Onderwijs Maak Je Samen

Boys & Girls strategieën voor onderwijs aan jongens en meisjes in het basisonderwijs. Martijn Smoors Onderwijs Maak Je Samen Boys & Girls strategieën voor onderwijs aan jongens en meisjes in het basisonderwijs Martijn Smoors Onderwijs Maak Je Samen Eindrapport MOOJ-onderzoek: Verschillen tussen meisjes en jongens bij het vak

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

ondersteuning in het onderwijs

ondersteuning in het onderwijs ondersteuning in het onderwijs School is een centraal onderdeel van het leven van kinderen en jongeren. Ervaringen op school zijn vormend en het wel of niet afmaken van school is bepalend voor hun toekomst.

Nadere informatie

Martine Delfos: Frustraties leren je problemen op te lossen Martine Delfos: Frustraties leren je problemen op te lossen Het kind staat tegenwoordig

Martine Delfos: Frustraties leren je problemen op te lossen Martine Delfos: Frustraties leren je problemen op te lossen Het kind staat tegenwoordig Martine Delfos: Frustraties leren je problemen op te lossen Martine Delfos: Frustraties leren je problemen op te lossen Het kind staat tegenwoordig zo in de aandacht, dat het gevaar dreigt dat ze gloeiende

Nadere informatie

Inhoud. De puberteit: nu gaat het beginnen 4. Iets heel bijzonders: het vrouwelijk lichaam 14. Elke maand weer: ongesteld 24

Inhoud. De puberteit: nu gaat het beginnen 4. Iets heel bijzonders: het vrouwelijk lichaam 14. Elke maand weer: ongesteld 24 Inhoud 4 Lichamelijke veranderingen en uiterlijk 6 Dagboek, vriendinnen en stemmingen 10 Zelfvertrouwen, geheimen en pesten 12 Iets heel bijzonders: het vrouwelijk lichaam 14 De vrouwelijke geslachtsorganen

Nadere informatie

B Volwassen worden. B1 Meisjes worden vrouw 3 B2 Ongesteld zijn 8 B3 Jongens worden man 14 B4 Zaadlozing 19 B5 Lichaamsverzorging 23

B Volwassen worden. B1 Meisjes worden vrouw 3 B2 Ongesteld zijn 8 B3 Jongens worden man 14 B4 Zaadlozing 19 B5 Lichaamsverzorging 23 B Volwassen worden B1 Meisjes worden vrouw 3 B2 Ongesteld zijn 8 B3 Jongens worden man 14 B4 Zaadlozing 19 B5 Lichaamsverzorging 23 B1 Meisjes worden vrouw Herkent van afbeeldingen de verschillende stadia

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste bijeenkomsten hebben we besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt

Nadere informatie

Kindgesprekken aan de hand van ZIEN! vraagt om schatgraven A. (Alice) Methorst-Janssen, onderwijsadviseur Driestar onderwijsadvies

Kindgesprekken aan de hand van ZIEN! vraagt om schatgraven A. (Alice) Methorst-Janssen, onderwijsadviseur Driestar onderwijsadvies Workshops Samen leren dag regio Midden Barneveld Kindgesprekken aan de hand van ZIEN! vraagt om schatgraven A. (Alice) Methorst-Janssen, onderwijsadviseur Driestar onderwijsadvies Als leerkracht of intern

Nadere informatie

Expertmeeting Regionaal mobiliteitscentrum als perspectief

Expertmeeting Regionaal mobiliteitscentrum als perspectief Expertmeeting Regionaal mobiliteitscentrum als perspectief Roosje van Leer rleer@stamm.nl 06 12603953 Assen, 25 november 2013 Programma 13.30 13. 40 Welkom en inleiding Eric van Oosterhout, dagvoorzitter

Nadere informatie

meesterstuk jongensgedrag bij kleuters tijdens buitenspelen Myrthe Selker

meesterstuk jongensgedrag bij kleuters tijdens buitenspelen Myrthe Selker Ik meesterstuk jongensgedrag bij kleuters tijdens buitenspelen Myrthe Selker Master Special Educational Needs (M SEN) Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Leerroute GLRT Voltijd Begeleid door:

Nadere informatie

Alle uitspraken/ antwoorden van ouders op onderwijscafé OPONOA, 26/10. Per vraag in volgorde van belangrijkheid (antwoorden zijn gewogen).

Alle uitspraken/ antwoorden van ouders op onderwijscafé OPONOA, 26/10. Per vraag in volgorde van belangrijkheid (antwoorden zijn gewogen). Bijlage bij verslag oudercafé OPONOA 26 oktober 2016 Aan : CvB, klankbordgroep (verspreiding bepalen in klankbordgroep) Betreft : Impressie en uitkomsten oudercafé 26 oktober 2016 Datum: : 28 oktober 2016

Nadere informatie

1. Luister naar het gesprek. 2. Lees de zinnen. 3. Welke informatie hoort u? Kruis aan: JA of NEE.

1. Luister naar het gesprek. 2. Lees de zinnen. 3. Welke informatie hoort u? Kruis aan: JA of NEE. Werkblad 6.1 Opdracht 3, module 5, les 6 1. Luister naar het gesprek. 2. Lees de zinnen. 3. Welke informatie hoort u? Kruis aan: JA of NEE. 1. Mevrouw Celik maakt een afspraak met de decaan. 2. De afspraak

Nadere informatie

Plak jij een etiket op mensen?

Plak jij een etiket op mensen? Plak jij een etiket op mensen? Een vooroordeel is erger dan je denkt 1 Iedereen ziet er verschillend uit. Er zijn geen twee mensen precies hetzelfde. Iedereen is anders Iedereen is anders. Bekijk de kinderen

Nadere informatie

VEILIG SEKSUEEL OPGROEIEN

VEILIG SEKSUEEL OPGROEIEN "Ik vind het fijn dat ik altijd alles met mijn hulpverlener kan bespreken en alles kan vragen, zonder dat zij daar een oordeel over heeft." (Sophie, 17 jaar) "Dankzij Qpido is mijn zoon sterker geworden

Nadere informatie

Wat zijn chromosomen en genen?

Wat zijn chromosomen en genen? Voorwoord Deze gids bevat informatie over wat er tot nu toe bekend is over 47,XYY. Het is geschreven als hulpmiddel om deze genetische aandoening beter te kunnen begrijpen en om anderen beter uitleg hierover

Nadere informatie

Fragiele-Xsyndroom. Een erfelijke aandoening

Fragiele-Xsyndroom. Een erfelijke aandoening Fragiele-Xsyndroom Een erfelijke aandoening Het fragiele-x-syndroom is, een erfelijke aandoening, die gepaard gaat met een verstandelijke handicap, op autisme gelijkend gedrag en dikwijls bepaalde uiterlijke

Nadere informatie

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities.

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren Dr. Renate de Groot Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) Open Universiteit Adolescentie overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid waarin

Nadere informatie

MYCOFENOLAATHOUDENDE GENEESMIDDELEN Informatiegids voor de patiënten. Informatie over de risico's voor de foetus

MYCOFENOLAATHOUDENDE GENEESMIDDELEN Informatiegids voor de patiënten. Informatie over de risico's voor de foetus De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van geneesmiddelen die mycofenolaat bevatten. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan

Nadere informatie

Zelfbeeld. Voortgezet onderwijs

Zelfbeeld. Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs 2 Wereldwijd bestuderen wetenschappers hoe mensen over zichzelf nadenken. Dat gebeurt ook bij de Universiteit Leiden: daar doen wetenschappers bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Factsheet persbericht. Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt

Factsheet persbericht. Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt Factsheet persbericht Vooral studentes somber over kansen arbeidsmarkt Inleiding Van augustus 2009 tot en met september 2009 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden

Nadere informatie

1. Kindgesprekken aan de hand van ZIEN! vraagt om schatgraven A. (Alice) Methorst-Janssen, onderwijsadviseur Driestar onderwijsadvies

1. Kindgesprekken aan de hand van ZIEN! vraagt om schatgraven A. (Alice) Methorst-Janssen, onderwijsadviseur Driestar onderwijsadvies Workshops Samen leren dag regio Midden Barneveld 1. Kindgesprekken aan de hand van ZIEN! vraagt om schatgraven A. (Alice) Methorst-Janssen, onderwijsadviseur Driestar onderwijsadvies Als leerkracht of

Nadere informatie

Dag. Agressie. Agressie is iets gek. Wat als ik boos ben? Wat zou je kunnen doen om je agressie voor te zijn?

Dag. Agressie. Agressie is iets gek. Wat als ik boos ben? Wat zou je kunnen doen om je agressie voor te zijn? Dag Agressie Verschillende oefeningen rond het thema agressie bij meisjes Wat als ik boos ben? Wat zou je kunnen doen om je agressie voor te zijn? Agressie is iets gek VOORWOORD Tips voor als je agressief

Nadere informatie

Respect voor elke mens, respect voor verschillen, iedereen is gelijkwaardig, solidariteit en verbondenheid

Respect voor elke mens, respect voor verschillen, iedereen is gelijkwaardig, solidariteit en verbondenheid Er was eens Naar: Compasito (Raad van Europa) Leeftijd: 6 tot 9 jaar Duur: 60 minuten Doelen Kinderen herkennen stereotiepe mannelijke en vrouwelijke rollen en personages in verhalen en in het dagelijks

Nadere informatie

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN

EERLIJKE MENING: ANONIMITEIT: ONDERDELEN Deze vragenlijst sluit aan op de vragenlijst die je eerder hebt ingevuld over wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Door de eerste en de tweede vragenlijst van een groep leerkrachten te vergelijken

Nadere informatie

De Geest (Het Technische Lichaam) 3. Lagen van De Geest 5

De Geest (Het Technische Lichaam) 3. Lagen van De Geest 5 1 De Geest (Het Technische Lichaam) 3 De Bol (Het Zevende Chakra) 3 De Gloed van De Bol (Één van de zeven aura s) 3 De Doe van De Bol 4 Mens & Geest 4 De Ziel (De Ziel bevindt zich in Het Iets) 4 De Ziel

Nadere informatie

Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken

Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken De Gouden Weken zijn de eerste weken van ons schooljaar. Ze zijn bij uitstek geschikt om een fundament neer te zetten voor een goede groepsvorming

Nadere informatie

Non-verbale communicatie voor advocaten

Non-verbale communicatie voor advocaten Non-verbale communicatie voor advocaten Waarom? Advocaten en juristen hebben dagelijks contact met cliënten, opdrachtgevers, betrokkenen, belanghebbenden enzovoorts. In al deze vormen van contact speelt

Nadere informatie

Welkom. Lente-nieuwsbrief van Klim! kindercoaching. Beste lezer,

Welkom. Lente-nieuwsbrief van Klim! kindercoaching. Beste lezer, Beste lezer, Lente-nieuwsbrief van Klim! kindercoaching Welkom Elly Bos-Vlugt heet u van harte welkom bij de 1e nieuwsbrief van Klim! Deze nieuwsbrief zal steeds aan het begin van de lente, de zomer, de

Nadere informatie

THEMA KERN SUBKERN INHOUDEN DIT DOEN WIJ AL DIT WILLEN WIJ DOEN SEO

THEMA KERN SUBKERN INHOUDEN DIT DOEN WIJ AL DIT WILLEN WIJ DOEN SEO SEO Zelf Gevoelens Beschrijven welke gevoelens ik ervaar. Beschrijven welke gevoelens ik wel en niet begrijp. Omgaan met gevoelens en beschrijven hoe mijn reactie op gevoelens afhangt van het soort gevoel

Nadere informatie

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities.

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren Dr. Renate de Groot Welten Institute Research Centre for Learning, Teaching and Technologies Open Universiteit Adolescentie overgangsperiode tussen puberteit en

Nadere informatie

KINDERWERELD. Inleiding bij de film Etre et Avoir FME Slijper 14 december 2005

KINDERWERELD. Inleiding bij de film Etre et Avoir FME Slijper 14 december 2005 KINDERWERELD Inleiding bij de film Etre et Avoir FME Slijper 14 december 2005 De film Etre et Avoir gaat over basisschoolkinderen die met z n allen in één klasje zitten in een klein dorpje op het Franse

Nadere informatie

Seksuele vorming in (V)SO

Seksuele vorming in (V)SO Welkom Van kwetsbaar naar weerbaar: Seksuele vorming in (V)SO Presentatie door Esther van Efferen Wiersma & Tim Micklinghoff Inhoud Het project Van kwetsbaar naar weerbaar Bijzondere doelgroepen Leerlijn

Nadere informatie

ontwikkeling Sociale en emotionele III Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Kinderboek: Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht

ontwikkeling Sociale en emotionele III Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Kinderboek: Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht III Sociale en emotionele ontwikkeling Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen hebben inzicht in het ontstaan van seksetypisch gedrag en hoe dit wordt aangeleerd. Kinderen

Nadere informatie

Leer- en leesproblemen

Leer- en leesproblemen Visuele training voor Leer- en leesproblemen De enige manier om informatie op te nemen is via onze zintuigen. De informatie op school/werk wordt tegenwoordig voor het overgrote deel visueel aangeboden

Nadere informatie

ALS PESTEN DE KOP OPSTEEKT.

ALS PESTEN DE KOP OPSTEEKT. TOOLKIT PESTEN ALS PESTEN DE KOP OPSTEEKT. Om het mikpunt van pesterijen te worden, hoef je niets bijzonders te doen. Het is ook niet altijd zichtbaar voor anderen omdat het zo vaak stiekem gebeurt. Pesten

Nadere informatie

1,4% ten opzichte van studiejaar

1,4% ten opzichte van studiejaar 1 februari 2018 Feiten & Cijfers Stijgende lijn in instroom, inschrijvingen en aantal gediplomeerden hbo houdt stand. Grote toename instroom associate degrees. De instroom in het hbo in studiejaar 2017-2018

Nadere informatie

Gaan zitten bij ooit gebruik

Gaan zitten bij ooit gebruik 1 Gaan zitten bij ooit gebruik 2 3 Speciaal bedoeld voor ouderavonden, voor ouders van basisonderwijs of beginnend middelbaar onderwijs. Deze quiz is bedoeld om met elkaar wat kennis op te doen, maar ook

Nadere informatie

Omgaan met gedrag vanuit contextueel en relationeel perspectief (aan de slag) Waarom zit hij in mijn klas? Ik heb al van alles geprobeerd

Omgaan met gedrag vanuit contextueel en relationeel perspectief (aan de slag) Waarom zit hij in mijn klas? Ik heb al van alles geprobeerd Waarom zit hij in mijn klas? Omgaan met gedrag vanuit contextueel en relationeel perspectief beno.schraepen@ap.be, Incena, studiecentrum Inclusie & Enablement Isos Kenniscentrum O2-project Dit jaar heb

Nadere informatie

filosofie vwo 2015-II

filosofie vwo 2015-II Opgave 2 Onbewuste discriminatie 6 maximumscore 4 Een beschrijving van de twee groepen waarin bij Descartes de gedachten van de ziel uiteenvallen: acties en passies van de ziel 1 een antwoord op de vraag

Nadere informatie

Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr.

Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr. Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren Wat is puberteit? Dr. Renate de Groot" Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" Open Universiteit Weekend van de Wetenschap 2012 Definities Definities

Nadere informatie

Sekseverschillen in breinontwikkeling

Sekseverschillen in breinontwikkeling Sekseverschillen in breinontwikkeling Hoewel verschillen in breinontwikkeling tussen jongens en meisjes tot nu toe beperkt aandacht hebben gekregen in neurologisch onderzoek is er evidentie dat de ontwikkeling

Nadere informatie

Anton Horeweg Leerkracht, gedragsspecialist (M SEN)

Anton Horeweg Leerkracht, gedragsspecialist (M SEN) Anton Horeweg Leerkracht, gedragsspecialist (M SEN) Auteur Gedragsproblemen in de klas. Een praktisch handboek Gedragsproblemen in de klas in het voortgezet onderwijs www.gedragsproblemenindeklas.nl Twitter:

Nadere informatie

ADHD en lessen sociale competentie

ADHD en lessen sociale competentie ADHD en lessen sociale competentie Geeft u lessen sociale competentie én heeft u een of meer kinderen met ADHD in de klas, dan kunt u hier lezen waar deze leerlingen tegen aan kunnen lopen en hoe u hier

Nadere informatie

Seksuele Vorming en weerbaarheid

Seksuele Vorming en weerbaarheid Seksuele Vorming en weerbaarheid Workshop Orion Event woensdag 13 maart 2019 Van Koetsveldschool- ZML-Amsterdam (van pionier naar excellent) Even voorstellen.. Presentatie: Urmila Munshi Leerkracht Van

Nadere informatie

Autisme bij het sterke geslacht. dr. Els M.A. Blijd-Hoogewys Klinisch Psycholoog / Psychotherapeut Manager Behandelzaken INTER-PSY

Autisme bij het sterke geslacht. dr. Els M.A. Blijd-Hoogewys Klinisch Psycholoog / Psychotherapeut Manager Behandelzaken INTER-PSY Autisme bij het sterke geslacht dr. Els M.A. Blijd-Hoogewys Klinisch Psycholoog / Psychotherapeut Manager Behandelzaken INTER-PSY Overzicht presentatie Wat is ASS? ASS bij vrouwen Diagnostiek bij vrouwen

Nadere informatie

Veerkracht. Vitaliteit en levenskunst. werken aan vitaliteit

Veerkracht. Vitaliteit en levenskunst. werken aan vitaliteit Veerkracht Vitaliteit en levenskunst Welkom Wat is veerkracht? Vertel een eigen positieve ervaring van veerkracht aan je buurman/-vrouw Wat is veerkracht? Terugveren na tegenslag, weerbaar, minder last

Nadere informatie

Bijlage 4: Pabo-specifieke Kenmerken van studiesucces en studie-uitval in beeld

Bijlage 4: Pabo-specifieke Kenmerken van studiesucces en studie-uitval in beeld Bijlage 4: Pabo-specifieke Kenmerken van studiesucces en studie-uitval in beeld In deze bijlage worden theoretische aanknopingspunten voor de inzet en inrichting van studiekeuze gesprekken binnen dit project

Nadere informatie

Stratego voor vrouwen de ongeschreven regels van het spel

Stratego voor vrouwen de ongeschreven regels van het spel Stratego voor vrouwen de ongeschreven regels van het spel Stratego voor vrouwen In Touch women resource management Persoonlijke ontwikkeling - masterclass stratego voor vrouwen - workshops stratego, macht,

Nadere informatie

Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld CvB

Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld CvB Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld CvB personeel 14-11-2011 Juni 2011 3.14 Taskforce Meer Mans personeel/taskforce Meer Mans Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Doelen 3 1.2 Feiten 4 1.3 Mogelijke

Nadere informatie

Gedrags- en klassenmanagement saxion.nl/apo/cursus. saxion.nl/apo/cursus. saxion.nl/apo ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS

Gedrags- en klassenmanagement saxion.nl/apo/cursus. saxion.nl/apo/cursus. saxion.nl/apo ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS Gedrags- en klassenmanagement 2016-2017 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo saxion.nl/apo/cursus saxion.nl/apo/cursus Inhoudsopgave Bovenbouw, ik hou van jou! pag. 3 Onderbouw, ik hou van jou!

Nadere informatie

Invloed van omgevingsfactoren op gedrag

Invloed van omgevingsfactoren op gedrag Invloed van omgevingsfactoren op gedrag Congres StudieArena maandag 11 januari 2016 gedragsveranderingen in de ouderenzorg Marga van Oort, Wilma Lanke, Linda Willems alle rechten voorbehouden Bronnen:

Nadere informatie

Aandeel meisjes in de bètatechniek VMBO

Aandeel meisjes in de bètatechniek VMBO Vrouwen in de bètatechniek Traditioneel kiezen veel meer mannen dan vrouwen voor een bètatechnische opleiding. Toch lijkt hier de afgelopen jaren langzaam verandering in te komen. Deze factsheet geeft

Nadere informatie

CHECKLIST BLAUWE EN ROZE KENMERKEN 1 kenmerken van mannen én vrouwen

CHECKLIST BLAUWE EN ROZE KENMERKEN 1 kenmerken van mannen én vrouwen OriënTO - Kattenberg 9 9000 GENT - 09-269 98 05 - www.oriento.be - info: peter.hantson@arteveldehs.be - karen.bruylandt@arteveldehs.be CHECKLIST BLAUWE EN ROZE KENMERKEN 1 kenmerken van mannen én vrouwen

Nadere informatie

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016

Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening. Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Communicatie, intimiteit en seksualiteit bij mensen met een nieraandoening Niervereniging zaterdag 16 januari 2016 Even voorstellen Claudia van der Wel Consulent seksuele gezondheid in Deventer Inhoud

Nadere informatie

Train de trainer Gesprekstechniek. De Rooi Pannen

Train de trainer Gesprekstechniek. De Rooi Pannen Train de trainer Gesprekstechniek De Rooi Pannen Gebruik NIVEA Niet Invullen Voor Een Ander Gebruik LSD 86% Luisteren 35% Samenvatten 56% Doorvragen Communicatie proces Loopbaancompetenties Wie ben ik,

Nadere informatie

Houding van ouders ten aanzien van het rookgedrag van jongeren van jaar

Houding van ouders ten aanzien van het rookgedrag van jongeren van jaar Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Consumer & Media Rapport Houding van ouders ten aanzien van het

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Blauwe stenen leer je zo

Blauwe stenen leer je zo Handleiding groep 3-8 Blauwe stenen leer je zo Wijzers Jeelo heeft gele wijzers om samen met leerlingen te verkennen hoe je een steen van Jeelo leert. Voor groep 3-4 wijzer 2009 Zo leer je blauwe stenen

Nadere informatie

Doel van de workshop

Doel van de workshop Praten over gedrag Doel van de workshop In deze workshop leer je waarom praten met kinderen zo belangrijk is! In deze workshop krijg je ideeën aangereikt voor het voeren van gesprekken met het kind over

Nadere informatie

Optimale inrichting van lerarenopleidingen

Optimale inrichting van lerarenopleidingen Optimale inrichting van lerarenopleidingen Mirjam Bahlmann Boris Eustatia Dorothy Pillen-Warmerdam Oktober, 2018 In het in oktober 2017 gepresenteerde regeerakkoord: Vertrouwen in de toekomst stelt het

Nadere informatie

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling Seksualiteit en seksuele ontwikkeling Platform Smith Magenis syndroom 15 november 2014 - Leusden Yvonne Stoots Vanmiddag Seksualiteit Seksuele ontwikkeling Begeleiding bij seksuele ontwikkeling Seksualiteit

Nadere informatie

Aansluiting zoeken en houden bij een groep. Toelichting bij deze handelingssuggestie Aanpak Leerdoelen... 2

Aansluiting zoeken en houden bij een groep. Toelichting bij deze handelingssuggestie Aanpak Leerdoelen... 2 Impulsbeheersing Aansluiting zoeken en houden bij een groep INHOUD Toelichting bij deze handelingssuggestie... 1 Aanpak... 2 Leerdoelen... 2 Pedagogische interventies... 3 Randvoorwaarden... 3 Suggesties

Nadere informatie

VOOR VERANDERING HET EUROPESE PROGRAMMA IN GEMAKKELIJKE TAAL.

VOOR VERANDERING HET EUROPESE PROGRAMMA IN GEMAKKELIJKE TAAL. VOOR VERANDERING HET EUROPESE PROGRAMMA IN GEMAKKELIJKE TAAL. VOOR VERANDERING NEDERLAND WERKT SAMEN MET ANDERE LANDEN DIE IN DE BUURT LIGGEN. DIE LANDEN LIGGEN IN EUROPA. DIE SAMENWERKING NOEMEN WE DE

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

Het Fragiele-X syndroom

Het Fragiele-X syndroom Het Fragiele-X syndroom Wat is het Fragiele-X syndroom? Het Fragiele-X syndroom is een syndroom veroorzaakt door een afwijking op het X- chromosoom, één van de geslachtschromosomen. Kinderen met het Fragiele-X

Nadere informatie

Kees Vreugdenhil isbn Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet?

Kees Vreugdenhil isbn Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet? Kern hoofdstuk 9 Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet? Er bestaan verschillen tussen het brein van meisjes en dat van jongens. Over de interpretatie van onderzoek daarnaar bestaan soms sterke

Nadere informatie

Visie basisschool De Grasspriet

Visie basisschool De Grasspriet Visie basisschool De Grasspriet Kernwaarden? Welbevinden en relatie Ontwikkelen van talenten Zelfstandigheid autonomie Uitdagingen Samen leren en werken Betrokkenheid Welbevinden en relatie Ik ben uniek

Nadere informatie

Factsheet persbericht. Helft allochtone stagiairs vermoedt discriminatie bij sollicitatie

Factsheet persbericht. Helft allochtone stagiairs vermoedt discriminatie bij sollicitatie Factsheet persbericht Helft allochtone stagiairs vermoedt discriminatie bij sollicitatie Inleiding Stageperiode Om een stageplek te vinden moeten vrijwel alle studenten solliciteren. Maar hebben allochtone

Nadere informatie