Samenvatting door een scholier 1682 woorden 9 juli keer beoordeeld. Geschiedenis. Geschiedenis: Ten oorlog! HS 1: De Coalitieoorlogen

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1682 woorden 9 juli keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis: Ten oorlog! HS 1: De Coalitieoorlogen Coalitieoorlogen ( ): Verschillende landen die samen een oorlog voeren tegen een ander land. (in totaal 7 geweest). Franse revolutie, door: onvrede van de macht & door onvrede over de voorrechten van de adel en geestelijkheid. 1789: Lodewijk XVI roept Staten-Generaal bijeen Lodewijk XVI = absolute macht. Nationale vergadering (= gekozen burgerparlement) strijd voor constitutionele monarchie (dat de koning zich aan de grondwet moest houden) en stelt een grondwet op. Frankrijk - Oostenrijk & Pruisen (zij hebben bondgenootschap) + (Republiek, Groot-Brittannië, Spanje) 1792: Frankrijk verklaart de oorlog aan Oostenrijk, en dus aan Pruisen. 1793: Lodewijk XVI onthoofd, door beschuldiging van verraad Jacobijnen komen aan de macht o.l.v. Robespierre Napoleon Bonaparte ( ) uit Corsica aan de macht. 1799: staatsgreep 1804: Napoleon roept zich uit tot keizer Napoleon veroverde veel, en zorgde voor orde en vrede Napoleon trouwt met Marie-Louise (dochter van Oostenrijkse keizer) 1805: Slag bij Austerlitz: vernietiging van Oostenrijks en Russisch leger 1806: Continentaal stelsel: om te zorgen dat Engeland geen handel meer kon drijven, maar dit werkte niet door smokkel etc. Frankrijk verloor met vloot tegen Engeland, en in Rusland veroverde het Moskou, maar werd door Russen in brand gezet 1813: Volkerenslag van Leipzig: beslissende nederlaag Napoleon verbannen naar Elba : Wenercongres (afspraken gemaakt voor Europees machtsevenwicht). Napoleon dook weer op - verrassingsaanval op België. 1815: Slag bij Waterloo, Napoleon opnieuw verslagen en verbannen naar St. Helena. (hier stierf hij in 1821) Heilige (grote) Alliantie: verbond om vrede te behouden op basis van het Christendom) 1815: Duitse bond (Pruisen + Oostenrijk) Franse leger: grootste leger, bestond uit vrijwilligers, goed betaald, behandeld met respect, dienstplicht (vanaf 1793), leefde van het land. Pagina 1 van 6

2 - Door lege arbeidsplaatsen moest de rest harder werken en meer betalen door de economische schade Britse leger: Geminacht, niet vrij, kregen geen respect. Propaganda: Liefde voor vaderland en haat tegen vijanden te verspreiden & om macht van Napoleon te verspreiden. Geschiedenis: Ten oorlog! HS 2: De Krimoorlog De krimoorlog: Turkse Rijk (en, fr) Rusland (verwachting dat Oost. Steunde) Na wenercongres: oosten (conservatief) westen (liberalen) Rusland (o.l.v. Tsaar Nicolaas I) wilde Constantinopel in Turkije veroveren. Rusland en het Turkse Rijk kregen ruzie over het zeggenschap van de heilige kerken in Bethlehem en Jeruzalem Engeland en Frankrijk voelde zich bedreigd omdat zij heerste op de Middellandse Zee en Rusland hier zo toegang tot zou krijgen Frankrijk (Napoleon III) & Engeland gingen het Turkse Rijk (sultan) steunen. Engeland, Frankrijk vormde een bondgenootschap met Turkse Rijk 1854: verklaring van de oorlog aan Rusland Rusland verwachtte steun van Oostenrijk door hun bondgenootschap, maar Oostenrijk wilde zich de neutrale bemiddelaar houden en ze voelde zich bedreigd door Rusland door hun machtsuitbreiding Frankrijk en Engeland wilde ze op zee verslaan, maar Rusland bleef in hun eigen haven 1855: Ze veroverde Sebastopol in Rusland Frankrijk, Engeland, Turkse Rijk, konden alleen winnen als ze meer van de Krim zouden veroveren, en dat kon alleen als Pruisen en Oostenrijk zouden helpen. Oostenrijk & Pruisen weigerde Oostenrijk komt met vredesplan Wapenstilstand 1855: Vredesconferentie in Parijs Ru: geen sterkste continent meer en verloor verbond met Oostenrijk. Er kwam sociale onrust en problemen in de landbouw door de horigen die allemaal weg waren als soldaat Fr: sterkste continent, winst en ze konden Suezkanaal graven En: toegang tot zwarte zee en hadden legerhervorming nodig, winst TR (Ottomaanse rijk): zieke man van Europa Er was gebrek aan medische zorg, veel ziekten en epidemieën. Daarom stuurde het Ministerie van oorlog; Florence Nightingale, The lady with the lamp. Zij verzorgde met een team soldaten en zieken. In GB zorgde de Times voor gruwelen van de oorlog. Daarom kwam in 1856: militaire censuur Door de telegraafverbindingen konden regeringen de generalen sneller aansturen en opdrachten geven Dit was de eerste oorlog met oorlogscorrespondenten en oorlogsfotografie Geschiedenis: Ten oorlog! HS 3: De Frans- Duitse oorlog Frans- Duitse oorlog: Frankrijk - Pruisen Tot eind Coalitieoorlogen (1815): Frankrijk sterkst Na 1815: Rusland / Groot-Brittannië sterkst Pagina 2 van 6

3 Na krimoorlog (1856): Frankrijk sterkst Na Frans- Duitse oorlog (1871): Duitsland het sterkst Frankrijk was het sterkst, maar Pruisen kwam steeds meer op en dan vooral in de industrie en het aantal inwoners Pruisen: koning Wilhelm I & kanselier (=regeringsleider) Bismarck Afspraak tussen Napoleon III & Bismarck: als Frankrijk zich gedeisd zou houden bij de oorlogen van Pruisen, zou Bismarck helpen België en wat andere gebieden te veroveren Door de vele macht van Bismarck, kwam hij dit niet meer na. Bismarck lokte een oorlog uit met Frankrijk door Spaanse troon aan te nemen in 1870 Napoleon III (Lodewijk Napoleon) stuurde een telegram (Emser Depeche) naar Wilhelm I, Bismarck bracht hem naar de pers. Frankrijk verklaart de oorlog Franse leger viel in 2e, en Napoleon III gaf zich over in Sedan Bevolking van Parijs ging door Duitsland omsingelde Parijs en ging ze uithongeren. Om het te versnellen werden ook bombardementen gebruikt en werd de Duitse eenheid uitgeroepen en Wilhelm I als keizer van het Duitse Rijk (1871) Vrede van Frankfurt: vrede getekend door Frankrijk Duitsland: sterkste land Frankrijk: verliest Elzas- Lotharingen, moeten hoge herstelbelastingen betalen en behouden de revanchegedachte. Binnen Frankrijk nemen gardisten de macht. De regering stuurde in het geheim legers, dit mislukte. Parijzenaren kiezen stadsbestuur = Commune radicale hervormingen. Commune: symbool voor revolutionaire socialisme. Binnen Frankrijk: burgeroorlog Frankrijk: klein, onervaren, laagste klasse, geen generale staf Duitsland: jonge mannen met dienstplicht, getraind, betere wapens, betere mobilisatie Rode kruis: opgericht in 1863 door Henri Dunant. Hij zag hoe het soldaten verging en ging de soldaten van beide kanten helpen. Geneefse Conventie: verdrag waarin stond dat medisch personeel neutraal blijft. Pacifisten waren er tegen, omdat ze vonden dat dit de oorlog alleen maar zou verheerlijken Geschiedenis: Ten oorlog! HS 4: De eerste wereldoorlog De eerste wereldoorlog= Centralen - Geallieerden Du, Oost, tr, bulg. Ru, Fr, En, Be, it Gr, Port, Jap, roe Oorzaken 1e wereldoorlog: -Nationalisme: Fr wil revanche en Du wil weltpolitiek = Duitsland moest overwicht hebben in Europa en veel veroveringen hebben -modern imperialisme: iedereen wilde kolonies veroveren -wapenwedloop: race tussen landen om sterkste wapens op te bouwen (en- Fr) -bondgenootschap -militarisme: landen hadden allemaal al oorlogsplannen klaar liggen Pagina 3 van 6

4 -economische competitie Grote ontwikkelingen = leveren ook concurrentie op Duitsland komt flink op 1914: moord op Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand door Servië Oostenrijk wilde Servië terugpakken Spanningen in Europa namen toe, elk land kreeg oorlogsplannen Bondgenoten: Du & oost + Fr & Ru Duitsland komt steeds meer op. Verklaart de oorlog aan Ru omdat ze de mobiliteit niet staakte. Daarna ook aan Frankrijk omdat dat bondgenoten waren. Volgens het Von Schlieffenplan moet Duitsland via België naar Frankrijk om 2 frontenoorlog te voorkomen. Engeland vind dit niet kunnen en helpt België Door de tegenwerking van Engeland en ook Frankrijk, trekt Duitsland een stukje terug en graaft zich in - loopgravenoorlog. (blitzkrieg sitzkrieg). De oorlog levert niks op en duurt lang. Oostfront: Hier was wel een bewegingsoorlog. Velen landen sloten zich aan om de Balkan te veroveren wat vroeger van Turkse rijk was. (Duitsland was hierbij betrokken door bondgenootschap met Oost) -Russische tsaar trad af, nieuwe regering, leger stort in. Bolsjewieken (communisten) komen aan de macht en zorgen voor: 1917: wapenstilstand (in het oostfront) 1918: Vrede van Brest Litovsk (in het oostfront) In het Westfront ging het nog steeds door. Maar door uitputting en de Spaanse griep gaat het steeds slechter voor Duitsland. De keizer vlucht naar het onafhankelijke Nederland om 11uur: wapenstilstand (in het westfront) 1919: Vrede van Versailles (westfront) -1915: gifgas, niet succesvol -1916: tanks, pas later succesvol -Vliegtuigen, redelijk succesvol -Duikboten, beperkte successen Geleide economieën: economie waarin de overheid bepaalt wat en hoe er geproduceerd moet worden Vrouwen, ouderen en gespecialiseerde moesten werken in de wapen- en munitiefabrieken. Ook gingen belastingen flink omhoog. Soldaten: - hadden zo n sterke haatgevoelens en wilde gaan voor het vaderland waardoor ze stug doorgingen - Ze hadden het toch slecht; er was veel kou, vochtigheid, ratten en luizen en ze kregen weinig slaap Propaganda: - versterkte de haat tegen de vijand en hiermee zorgde ze dat het volk achter de oorlog stond - Films, foto s, kranten - Er kwam wel veel censuur, om niet alles aan het volk te laten zien. In 1916 kwam zelfs censuur op soldatenbrieven die ze naar huis stuurde. Burgers: - Moesten veel werken in wapen- en munitiefabrieken. Ook krijgsgevangenen moesten dit - Veel burgers zijn gestorven aan de Spaanse griep, honger en andere gebreken Na de oorlog Pagina 4 van 6

5 - Er kwamen veel monumenten, begraafplaatsen voor soldaten en een herdenkingsdag op 11 november - 14puntenplan van Amerikaanse president Wilson om oorlogen voortaan te voorkomen Acties tegen de oorlog: - Rode Kruis: was erg belangrijk. Zorgde voor verzorging, controle en hielden gegevens van overleden soldaten bij en informeerde het thuisfront ook hierover - Paus: Hij riep meerdere keren de vrede op, maar het werkte niet. - Vrouwenorganisaties Geschiedenis: Ten oorlog! Tijdsvolgorde. Coalitieoorlogen: : Franse revolutie 1799: Napoleon de macht in Frankrijk 1804: Napoleon keizer van Frankrijk 1806: Continentaal stelsel 1813: Volkerenslag bij Leipzig : Wener congres 1815: Slag bij Waterloo De Krimoorlog: : Revolutie in Parijs, Frankrijk wordt een republiek 1849: Napoleon III 1853: Rusland en Turkije in oorlog 1854: Engeland en Frankrijk verklaren oorlog aan Rusland 1855: Val van Sebastopol 1856: militaire censuur 1856: Vrede getekend De Frans- Duitse oorlog : Rode kruis opgericht 1870: Duitsland verslaat Frankrijk 1871: Duitse keizerrijk uitgeroepen 1871: Parijse Commune De eerste Wereldoorlog : eerste oorlogsverklaringen 1914: moord op kroonprins Frans Ferdinand 1914: spontane kerstbestand 1915: gifgas 1916: tanks 1918: Vrede van Brest- Litovsk (oostfront) 1919: Vrede van Versailles (westfront) 1922: Permanent Hof van Internationale justitie (verdrag voor oplossen van conflicten tussen staten) 1925: Verdrag Lokarno (Duitsland accepteert Franse westgrens en wordt lid van Volkerenbond 1928: Briand- Kellogpact ( verdrag om nooit meer oorlog te voeren) Pagina 5 van 6

6 1929: Wereldcrisis 1939: 2e wereldoorlog Pagina 6 van 6