Onze onderzoeksvraag is: Wat heeft de Verenigde Naties gedaan om de oorlog in Kosovo te laten stoppen en was dat succesvol?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onze onderzoeksvraag is: Wat heeft de Verenigde Naties gedaan om de oorlog in Kosovo te laten stoppen en was dat succesvol?"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3905 woorden 26 februari ,3 146 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord: Dit werkstuk gaat over Kosovo. Onze onderzoeksvraag is: Wat heeft de Verenigde Naties gedaan om de oorlog in Kosovo te laten stoppen en was dat succesvol? Het werkstuk bevat de volgende hoofddelen: - Schets van het conflict - Interventie van de Verenigde Naties - De beoordeling van de interventie van de Verenigde Naties Dit werkstuk is gemaakt door... Wij zitten in 4 VWO en moesten dit werkstuk voor het vak Geschiedenis1 maken. 1. Schets van het conflict Partijen Sinds het begin van de 20e eeuw is er al ruzie rond Kosovo. De Albanezen in Kosovo willen onafhankelijk, zelfstandig zijn, los van Joegoslavië en Servië. De Serviërs vinden juist dat Kosovo een onderdeel is van Servië en Joegoslavië en willen alle Serviërs onderbrengen in een rijk. Een persoon die hier hevig voor strijd is Slobodan Milosevic. De reden voor dit verlangen is vooral dat Kosovo vroeger al het centrum van een machtig Servisch koninkrijk was en doordat de belangrijkste orthodoxe kloosters, kerken en historische monumenten van de Serviërs door Kosovo geherbergd worden. De meeste Albanezen zijn moslim, de Serviërs orthodoxe christenen. In maart 1998 begint de strijd om het gebied met aan de ene kant de Albanezen en aan de andere kant de Servische en Joegoslavische troepen. Ook de NAVO bemoeit zich met de strijd. Op 24 maart 1999 worden de eerste bommen op Servië losgelaten. Zo komt er een conflict tussen de NAVO, de orthodox-christelijke Serviërs en de islamitische Albanezen. In 1949 is een militairbondgenootschap opgericht door de VN om het Noord-Atlantisch Verdrag uit te kunnen voeren, de NAVO (afkorting van Noord-Atlantische Verdragsorganisatie) Dit verdrag hield in dat de niet-communistische landen in Europa beschermt werden tegen de eventuele agressie van Rusland. Dit was mogelijk door middel van Amerikaanse hulp en een goede westerse samenwerking. Begin jaren negentig, toen het communisme was gevallen werd de doelstelling van de NAVO vernieuwd. Het Pagina 1 van 9

2 verzekeren van de vrijheid en veiligheid van de lidstaten door middel van politieke en militaire middelen is sinds 1991 het nieuwe doel. Maar daarbij moeten ze zich wel aan het NAVO- handvest blijven houden. De NAVO heeft vier kerntaken: het zorgen voor een stabiel en veilig Europa, het zijn van een punt voor discussies voor dialogen tussen lidstaten en voor de coördinatie van inspanningen in alle lidstaten, de NAVO is nodig voor de afschrikking van en de verdediging tegen agressie, dat geldt voor alle NAVOlanden, en de NAVO is belangrijk voor het zorgen van een strategisch stabiel Europa. Geschiedenis Tien procent van de bevolking in Kosovo bestaat uit Serviërs tegenover de bijna 90 procent Albanezen en dat percentage wordt elk jaar kleiner. De reden dat er nog maar zo weinig Serviërs wonen in Kosovo is terug te vinden in de geschiedenis. Servië was in de 14e eeuw een welvarend land, maar in 1389 wordt het leger van Servië verslagen door de Turken op het Merelveld en als Servië veroverd is vluchten vele Serviërs naar het buitenland. In de 19e eeuw valt Servië samen met Rusland en Montenegro Turkije aan. De Turken raken steeds meer grond kwijt en na de Eerste en Tweede Balkanoorlog ontstaan er de grenzen die er nu nog steeds zijn. Servië en Montenegro moeten land afstaan voor een nieuw land, Albanië. Servië krijgt een deel van Kosovo en Macedonië. Intussen zijn er veel Albanezen in Kosovo die de plaats ingenomen hebben van de gevluchte Serviërs. De Eerste Wereldoorlog zorgde ervoor dat Servië werd uitgebreid met Slovenië, Kroatië en Bosnië en er ontstond een nieuwe staat: Joegoslavië. Na de Tweede Wereldoorlog wint keizer Tito het gevecht tussen de Duitsers en de Kroatische en Servische nationalisten. Hij wordt dan de leider van Joegoslavië. Het vertrek van de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog en het ontstaan van de Joegoslavische federatie zorgde ervoor dat Kosovo en Vojodina in 1946 de status van autonome provincie van Servië kreeg. Ze mochten zelf hun gebied besturen, ook al bleven ze een onderdeel van Servië en Joegoslavië. Na de grondwetswijziging van 1974, die de provincie (sinds 1963) meer autonomie gaf, verslechterde de verhouding tussen de Albanese meerderheid en de regerende Serviërs. De spanningen speelden altijd al een rol maar de verlening van de autonomie zorgden ervoor dat de sociale, etnische en religieuze spanningen regelmatig resulteerden in conflicten. Onder de Kroaten en de Slovenen ontwikkelt zich een eigen anti-servisch nationalisme dat in 1991 resulteerde in hun afscheiding en de desintegratie van het oude Joegoslavië. Oorzaak, aanleiding Toen de Serviërs gevlucht waren namen de Albanezen dus hun plaats in. Sinds die tijd bestaat 90% van de bevolking van Kosovo uit Albanese Kosovaren en 10% uit Serviërs. De Serviërs voelen zich vernederd omdat Tito, toen hij ervoor zorgde dat Kosovo een autonome provincie werd, Kosovo van Servië heeft afgepakt. Ze begonnen te klagen over de onderdrukking door Albanezen. Milosevic gebruikte dit om aan de macht te komen, dat gebeurde ook in In 1989 neemt Milosevic, op dat moment leider van Servië, het bestuur in Kosovo over. Zo neemt de onderdrukking en discriminatie van de Albanezen steeds meer toe. Honderdduizenden van hen raken hun werk kwijt, in het landsbestuur, in de gezondheidszorg, in het onderwijs en in de industrie. Hun parlement werd naar huis gestuurd. Pagina 2 van 9

3 Voor hen is er geen werkloosheidsuitkering, ze zijn aangewezen op de onderlinge solidariteit en het geld van de gevluchte Albanezen die in het buitenland wonen. De Albanezen beginnen en eigen samenleving op te zetten onder leiding van de pacifistische Ibrahim Rugova. Er komt een eigen gezondheidszorg met poliklinieken die gerund worden door ontslagen medici. Er komt een alternatief schoolsysteem. De lessen vinden plaats bij de ontslagen leerkrachten, in restaurants, garages en kerken. Ook hebben ze een eigen regering, parlement en een eigen systeem van sociale zorg. Dit wordt betaald via een eigen belastingsysteem en geld dat Kosovaren die in het buitenland werken opsturen. Tegelijkertijd probeerde ze de internationale gemeenschap te wijzen op de onderdrukking, maar deze had geen belangstelling. De desintegratie van het oude Joegoslavië had geleid tot bloedige oorlogen in Kroatië en daarna Bosnië. Ook al wist iedereen dat de Albanezen niet eeuwig vreedzaam konden blijven onder de spanningen, er werd niet ingegrepen. Nadat het Servische parlement de nieuwe wijziging van de grondwet had doorgevoerd, die ervoor zorgde dat de politie en justitie onder direct gezag van de Servische overheid stonden, kwam het opnieuw tot ernstige ongeregeldheden. Deze resulteerde onder meer in een uittocht van Servische en Montenegrijnse vluchtelingen. In juli 1990 werden parlement en regering van Kosovo door Joegoslavië ontbonden. In de loop van 1997 veranderde het tot dan toe hoofdzakelijk vreedzame verzet van de Kosovo-Albanezen steeds meer in een gewapende strijd. De situatie is er voor de Albanezen nog steeds niet op vooruit gegaan. Daarom richten radicalen in 1997 het Kosovo-bevrijdingsleger op (ook wel UÇK of KLA genoemd). De guerrillabeweging, onder aanvoering van het UÇK, lokte de Servische autoriteiten weer uit tot harde tegencampagnes. Milosevic is intussen president van Joegoslavië geworden. In maart 1998 grijpt hij in om de Albanese opstandelingen uit te schakelen. Hij stuurt soldaten en tanks naar Kosovo. Zijn troepen treden hard op: ze verwoesten hele dorpen waar strijders van het Kosovo Bevrijdingsleger zitten. De Albanese opstandelingen vechten terug. Het conflict escaleerde steeds verder en er vielen bij verscheidene bloedige confrontaties aan beide kanten doden en gewonden. Pogingen om de twee partijen tot een compromis te brengen liepen op niets uit. In juli volgt een tweede aanval. Net als in Bosnië en Kroatië zijn er etnische zuiveringen. Dorpen worden in de as gelegd, tienduizenden onschuldige Albanezen worden op de vlucht gedreven, hele gebieden worden met grof geweld ontvolkt. In één jaar vallen er ongeveer tweeduizend doden en raakt een kwart van de in totaal 2 miljoen inwoners dakloos. Dit wrede geweld doet de Albanezen verder radicaliseren. Ze willen volledige onafhankelijkheid en sluiten zich met duizenden tegelijk aan bij het Kosovo-bevrijdingsleger. Deze blijft militair gezien machteloos tegen de Servische troepen die tot de tanden gewapend zijn. Politiek bekeken wordt de UÇK wel belangrijker, maar de Serviërs blijven bij het standpunt dat een onafhankelijk Kosovo onbespreekbaar is. Vooral omdat zij Kosovo als het hart en de oorsprong van hun land, geloof en cultuur beschouwen. 2. Interventie Verenigde Naties, NAVO Wanneer gaat de VN/NAVO een rol spelen en welke middelen gebruikt de VN/NAVO? Door de vele slachtoffers van bloedbaden en de grote vluchtelingenstromen die er in de media te zien zijn, komen in het Westen steeds meer stemmen op om in te grijpen. In oktober 1998 bemoeit het buitenland Pagina 3 van 9

4 zich in de kwestie en lijkt het tot een compromis te komen. Uiteindelijk komt er een soort wapenstilstand. Milosovic tekent een akkoord met de Amerikaanse gezant Holbrooke. Daarin staat dat de Servische troepen zich moeten terugkeren en dat de vluchtelingen de kans moeten krijgen veilig terug te keren naar hun woonplaats. Servische soldaten en tanks trekken zich inderdaad op het laatste moment terug, alleen niet volledig. De ontzettend grote groepen vluchtelingen keren terug naar hun woonplaats. Hiervan is echter maar weinig over na de vele bombardementen. De westerse landen sturen 'waarnemers' naar het gebied. Dit zijn mensen die moeten controleren of de partijen zich aan de wapenstilstand houden. Ook Nederland stuurde waarnemers. Dit akkoord zorgt echter niet voor rust. De UÇK is niet van plan de strijd op te geven die ze voeren om de autonomie, die ze echter niet verkregen hebben door dit akkoord. Na een tijdje laait de strijd in januari 1999 toch weer op. In Racak worden 45 burgers vermoord door de Serviërs. Om de vrede toch weer te herstellen werd door de NAVO in februari 1999 het akkoord van Rambouillet opgesteld. Dit akkoord is vernoemd naar de Kosovo-conferentie in Rambouillet. Dit is de voor het eerst dat de NAVO zich gaat bemoeien in de kwestie. Het akkoord zou eerst op 20 februari ondertekend moeten worden door aan de ene kant de Serviërs en aan de andere kant de Albanezen. Volgens dit plan zal Kosovo een periode van drie jaar zelfbestuur krijgen, met een eigen bestuur, politie en rechtspraak. Het akkoord van Rambouillet hield verder in dat er NAVO- en Russische militairen in Kosovo werden gestationeerd. Zij zouden erop moeten toezien dat Kosovo weer een autonomie werd (Kosovo zou zelf over binnenlandse zaken mogen beslissen en de buitenlandse zaken als defensie aan een hogere macht overlaten). De NAVO zou militaire acties tegen Servië beginnen als Milosevic, de president van de Federale Republiek Joegoslavië, het akkoord van Rambouillet niet zou ondertekenen. De Serviërs en Albanezen ondertekenden het akkoord niet. Toen werd de tijd om erover te overleggen verlengd tot 23 februari. De Serviërs accepteerden een autonoom Kosovo wel, maar ze bleven zich verzetten tegen NAVO troepen in de provincie. De Albanezen eisen de aanwezigheid van die troepen, maar hebben weer bezwaar tegen de ontbinding van het UÇK, wat een ander deel van het akkoord is. Ondertussen werd er gevochten in Kosovo. Daarbij vielen doden aan beide kanten. De Albanezen ondertekenden het akkoord op 18 maart 1999, maar de Serviërs weigerden. De Serviërs kregen nog tijd tot 24 maart om het te ondertekenen, maar uiteindelijk tekende ze het akkoord toch niet. Een NAVO-troepenmacht in hun provincie kunnen ze niet accepteren, ook niet onder dreiging van luchtaanvallen door de NAVO. Nadat Richard Holbrooke een laatste poging had gedaan tot overleg, die tevergeefs weer mislukte waren de aanvallen een feit. Allied Force begon. Door deze aanval hoopte de NAVO dat Milosevic en zijn troepen ophielden met de strijd in Kosovo. In de eerste dagen begonnen de aanvalsgolven s avonds, na 4 dagen werd de eerste raket overdag afgeschoten en na 6 dagen van aanvallen is er het signaal gegeven dat er 24 uur per dag aangevallen zou kunnen worden. In de eerste aanvalsnacht kwamen er onder andere Nederlandse F-16 s in actie. Allied Force Fase 1, waarin de NAVO eerst de luchtverdediging en het militaire netwerk van de Serviërs uit wilde schakelen, duurt maar 4 dagen. Deze eerste aanvallen hebben maar weinig effect. Miloševic geeft niet op. De Servische bevolking protesteert hevig tegen het geweld van de NAVO en het geweld tegen de Pagina 4 van 9

5 Albanezen blijft toenemen. In de hele wereld is op tv is te zien hoe Miloševic bezig is met etnische zuiveringen van Kosovo. Daarna begon fase 2 waarin ook kleinere doelen zoals tanks, geschut en troepen onder vuur werden genomen. De bombardementen hebben honderdduizenden Kosovaren op de vlucht doen slaan. De vluchtelingen vanuit Kosovo zijn een enorm probleem voor de omliggende landen. Ze kwamen terecht in vluchtelingenkampen in Albanië, Macedonië, Montenegro of ze werden doorgestuurd naar andere landen. De NAVO had veel tot haar beschikking. Grondtroepen in Macedonië en troepen in NAVO-landen die konden worden ingezet als dat nodig was. Verder waren er ongeveer 500 vliegtuigen in het Balkangebied, waaronder F-16 s (ook uit Nederland), Tornado s, Apaches en stealth-vliegtuigen. In de Adriatische Zee lagen verscheidene schepen waarvandaan vliegtuigen konden opstijgen of raketten konden worden afgevuurd. Als duidelijk wordt dat de bombardementen niet echt veel zin hebben zijn vele militaire deskundigen het erover eens dat de oorlog alleen gewonnen kan worden met behulp van de inzet van grondtroepen. Er is wel veel schade aangericht in Servië alleen zijn er veel minder en veel minder gelaagde precisiebombardementen uitgevoerd. De NAVO gaf vooral de schuld aan het slechte weer, er hing tijdens de bombardementen een zeer dicht wolkendek boven Kosovo. Er kwam steeds meer vraag naar de inzet van grondtroepen. Zij konden de terreur van Serviërs tegengaan. Vrouwen werden verkracht, huizen in brand gestoken en mensen vermoord. Tekenen van massagraven werden steeds duidelijker. Mensen moesten letterlijk hun eigen graf graven. Grondtroepen van de NAVO zouden orde op zaken kunnen stellen. Rusland heeft gedreigd, dat als de NAVO grondtroepen in zou zetten, er een Derde Wereldoorlog zou kunnen ontstaan. Ook werd het weer steeds beter boven Kosovo waardoor de bombardementen weer vaker uitgevoerd konden worden. Intussen was bijna de gehele Joegoslavische luchtafweer uitgeschakeld door de aanvallen. Het was moeilijk te controleren wat er in Kosovo gebeurde, omdat de journalisten waren weggestuurd. Sommigen waren een tijdje ontvoerd geweest door de Serviërs, of de apparatuur werd afgepakt. Toen bleek dat de oorlog zich positief begon te ontwikkelen aan de kant van de NAVO, voelde Miloševic zich bedreigd. Voor het eerst waren Servische troepen in Kosovo doelwit geworden van de bombardementen. Miloševic bood aan om opnieuw over een vredesakkoord te onderhandelen, maar de NAVO vertrouwde hem niet. De NAVO bleef bij het eerste ultimatum en voerde de bombardementen nog wat op. Pas na weken van intensieve bombardementen aanvaardde president Miloševic op 9 juni 1999 alsnog de door de NAVO opgelegde voorwaarden. De Servische politie-eenheden en het Joegoslavische leger trokken zich uit Kosovo terug en KFOR-eenheden bezetten Kosovo. Gevolgen van de aanvallen waren de vernietiging van vele militaire doelen, wegen, spoorwegen, bruggen, regeringsgebouwen, olieraffinaderijen en opslagplaatsen. Ook vielen er honderden doden onder Servische burgers en militairen. Een gevolg wat niet op de planning stond was de enorme vluchtelingenstroom van honderdduizenden Kosovaren naar omliggende landen. Vredesakkoord Na twee en een halve maand lang gebombardeerd te zijn, lijkt er toch een lichtpuntje te komen in Pagina 5 van 9

6 Joegoslavië. Op 9 juni 1999 wordt dan eindelijk een vredesakkoord gesloten, dat door de zeven belangrijkste westerse industrielanden en Rusland bedacht is. Miloševic betuigt volledige instemming met resolutie 1199 van de VN-veiligheidsraad. Deze verplicht hem een staakt-het-vuren in acht te nemen, de troepen uit Kosovo terug te trekken die daar voor de strafexpeditie heen waren gestuurd en de troepen die zich al in Kosovo bevonden naar hun kazernes terug te sturen. Ook moet er volledige toegang worden verschaft aan vertegenwoordigers van humanitaire organisaties om de vluchtelingen te helpen en samen te werken met het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in voormalig Joegoslavië voor onderzoek naar oorlogsmisdaden in Kosovo. In het vredesplan stonden verder de volgende punten: - Het Servische leger staakt alle geweld en onderdrukking in Kosovo en trekt zich terug uit deze provincie. - Een internationale vredesmacht wordt gestationeerd in Kosovo om de vrede te waarborgen. Hierin doen NAVO-landen mee, maar ook Russische eenheden; alles onder VN-vlag. - De Albanese vluchtelingen keren terug naar Kosovo. - In Kosovo wordt een voorlopig bestuur ingesteld dat de Kosovaren intern zelfbestuur garandeert. -Een deel van de Joegoslavische troepen mag later naar Kosovo terugkeren om mijnen te ruimen, het Servische erfgoed te bewaken en grensposten te bemannen. - Er komt een politiek proces op gang voor de verwezenlijking van autonomie op basis van het akkoord van Rambouillet. - Het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK wordt ontwapend. Welk effect heeft deze interventie? Wanneer de NAVO zich met de kwestie in Kosovo gaat bemoeien worden ze niet echt serieus genomen. Albanezen en Serviërs gaan steeds opnieuw niet akkoord met de eisen die er gesteld worden. Zelfs wanneer de NAVO begint te dreigen met aanvallen, willen de Serviërs nog niet ondertekenen. Als uit de bemoeienissen van de NAVO dan toch blijkt dat ze in het nauw gedreven worden, komt Miloševic eindelijk over de brug en tekent alsnog het akkoord. De interventie heeft dus een positief effect. Maar aan de andere kant zijn er ook andere gevolgen te noemen. Niet alleen zijn er vele militaire doelen, wegen, spoorwegen, bruggen, regeringsgebouwen, olieraffinaderijen en opslagplaatsen geraakt maar ook onder de burgers zijn vele slachtoffers en doden gevallen. 3 soldaten zijn krijgsgevangenen gemaakt. Een ander negatief gevolg was de enorme vluchtelingenstroom van honderdduizenden Kosovaren naar omliggende landen. Hoe loopt het conflict af? Zoals afgesproken gaat er een vredesleger richting Kosovo. Dit vredesleger heet het KFOR (Kosovo Force, oftewel strijdkracht) en bevat in totaal soldaten uit allerlei landen. Ook Nederland stuurt ruim 2000 vredessoldaten. De militairen moeten ervoor zorgen dat de vluchtelingen veilig kunnen terugkeren. Ze moeten bijvoorbeeld de mijnen die overal in Kosovo liggen opruimen. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) brengt internationaal team van tweeduizend waarnemers bijeen om in Kosovo controleren of de regering in Belgrado zich aan haar verplichtingen houdt. Joegoslavië garandeert daarbij hun veiligheid en hun volledige bewegingsvrijheid. De OVSE-missie is bevoegd op iedere plek in Kosovo vestigingen in te richten, de bewegingen van de Pagina 6 van 9

7 Servische politie en de grenstroepen te begeleiden, en de hulp aan de bevolking en de terugkeer van de vluchtelingen naar huis te coördineren. Politiek gezien is de missie bevoegd toezicht te houden op verkiezingen, hulp te verlenen bij het opzetten van politieke instellingen en de plaatselijke politie en de verwijdering of bestraffing te eisen van individuen of eenheden die tegenwerken. Hulporganisaties gaan in Kosovo en Joegoslavië aan de slag om alles wat verwoest is op te bouwen en te zorgen voor voedsel en drinkwater. Er is veel blijdschap onder de bevolking, maar ook duidelijk aanwezig is de vraag hoe lang de situatie zo blijft. Zou Miloševic zich aan de afspraken houden? Kunnen de Albanezen inderdaad veilig terugkeren naar hun land? Kan er ooit vrede bewaard worden zonder de aanwezigheid van de internationale gemeenschap? Ook is er twijfel over de Russen. Rusland eiste een bezettingszone en maakte er geen geheim van graag met Miloševic samen te willen werken. De Albanezen waren bang dat Rusland zich niet aan het akkoord zou houden. In oktober 2000 komt er voor de president Miloševic een nieuwe in de plaats; Vojislav Kostunica. Nadat de oorlog in Kosovo is beëindigd komt er een tribunaal. In dit tribunaal worden oorlogmisdadigers uit de oorlog met Kosovo berecht. De belangrijkste berechting is natuurlijk die van Miloševic. Vanaf 12 februari 2001 is het tribunaal bezig met zijn berechting voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, gepleegd in Kosovo, Bosnië en Kroatië. De belangrijkste aanklachten tegen Miloševic: -Vanaf 1999 zou hij in Kosovo hebben meegewerkt aan een 'criminele onderneming' die tot doel had een belangrijk deel van de Albanese bevolking te verdrijven, zodat het gebied onder Servische controle kon blijven. -In Kroatië zou hij tussen augustus 1991 en juni 1992 deel hebben uitgemaakt van een criminele organisatie die de meeste niet-serviërs uit een deel van Kroatië wilde verdrijven en daar een staat wilde vestigen die door Serviërs gedomineerd zou worden. -Wat Bosnië betreft wordt Miloševic ook aangeklaagd wegens volkerenmoord. Van 1 maart 1992 tot 31 december 1995 zou hij op alle mogelijke manieren hebben aangezet tot de vernietiging van moslims en Kroaten op Bosnisch grondgebied. Het proces duurt inmiddels al meer dan 2 jaar en het zal ook nog wel even duren. Doordat Miloševic de laatste tijd regelmatig ziek is wordt het proces steeds vaker uitgesteld. De dingen waarvan Miloševic beschuldigd is heeft hij nooit erkend is niet van plan het ooit te erkennen. Hij wil niet meewerken en hij heeft ook geweigerd een advocaat aan te stellen, hij krijgt alleen maar juridische bijstand. Veel andere oorlogsmisdadigers zijn inmiddels al wel berecht waaronder ook naaste medewerkers van Miloševic. Het is duidelijk dat het tribunaal nog veel misdadigers moet berechten en dat daar veel tijd in gaat zitten. De vraag is of dit ooit zal slagen. 3. Beoordeling Pagina 7 van 9

8 Toen de Serviërs weigerden om het akkoord van Rambouillet te tekenen voerde de NAVO de druk op en dreigde met bombardementen. De uiterste datum om te ondertekenen werd iedere keer uitgesteld, maar uiteindelijk tekende ze het akkoord toch niet. Een NAVO-troepenmacht in hun provincie kunnen ze niet accepteren, ook niet onder dreiging van luchtaanvallen door de NAVO. Nadat Richard Holbrooke een laatste poging had gedaan tot overleg, die tevergeefs weer mislukte waren de aanvallen een feit. Allied Force begon. Door deze aanval hoopte de NAVO dat Miloševic en zijn troepen ophielden met de strijd in Kosovo. Toen bleek dat de oorlog zich positief begon te ontwikkelen aan de kant van de NAVO, voelde Miloševic zich bedreigd. Voor het eerst waren Servische troepen in Kosovo doelwit geworden van de bombardementen. Miloševic bood aan om opnieuw over een vredesakkoord te onderhandelen, maar de NAVO vertrouwde hem niet. De NAVO bleef bij het eerste ultimatum en voerde de bombardementen nog wat op. Na twee en een halve maand lang gebombardeerd te zijn, lijkt er toch een lichtpuntje te komen in Joegoslavië. Op 9 juni 1999 wordt dan eindelijk een vredesakkoord gesloten, dat door de zeven belangrijkste westerse industrielanden en Rusland bedacht is. Miloševic betuigt volledige instemming met resolutie 1199 van de VN-veiligheidsraad. De acties van de VN zorgden ervoor dat de strijd tussen de orthodox-christelijke Serviërs en de islamitische Albanezen beëindigd werd. Natuurlijk zijn bombardementen niet de meest vreedzame manier om een conflict op te lossen, want er zijn veel onschuldige slachtoffers gevallen. Toch was het een geslaagd middel om het conflict tussen beide partijen op te lossen. Het is dus een geslaagde interventie van de VN. Kosovo is nu geen staat maar een provincie van Servië. Het wordt nu sinds juni 1999 bestuurd door de VN, ondersteund door de troepenmacht KFOR. Langzamerhand probeert de VN de macht over te dragen aan de Kosovaren en de vluchtelingen terug te laten keren. 4. Bronvermelding: We hebben gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Internet: Pagina 8 van 9

9 Boeken: Titel: Kosovo van crisis tot crisis Schrijvers: Dick Leurdijk en Dick Zandzee Uitgeverij: Instituut Clingendael Titel: Pharos Schrijvers: Bart Hageraats, Ronald van Kesteren, Jan van Oudheusden, Janneke Raaijmakers, Per Schuitemaker, Jos Venner en André van Voorst Uitgeverij: Meulenhoff Educatief bv, Amsterdam CD-rom: Encarta 1998 Winkler Prins Editie Nawoord: We vonden de oorlog in Kosovo een heel moeilijk onderwerp, zelf wisten wij er niet zo veel over. Wel konden we veel informatie vinden over het conflict, maar in eerste instantie niet over de interventie van de Verenigde Naties. Uiteindelijk is het toch goed gelukt vinden wijzelf. We hebben er veel van geleerd en we hebben het antwoord op onze onderzoeksvraag gevonden. De onderzoeksvraag was: Wat heeft de Verenigde Naties/NAVO gedaan om de oorlog in Kosovo te laten stoppen en was dat succesvol? Het antwoord op deze vraag is moeilijk in één zin samen te vatten. Maar toch volgt hier het antwoord: De VN/NAVO heeft verschillende dingen gedaan. Ze hebben bombardementen uitgevoerd op Kosovo en een vredesakkoord gemaakt, dat uiteindelijk door alle partijen is ondertekend. Wij hopen dat u dit werkstuk met plezier heeft gelezen. Pagina 9 van 9

De dood van Joegoslavië ( )

De dood van Joegoslavië ( ) Geschiedenis van de laatste 50 jaar De dood van Joegoslavië (1990-1995) Bas Levinsohn 1 Inleiding Overzicht colleges Titel college Thema college Tijdsperiode 1 De Cubaanse rakketencrisis Beslissingen tijdens

Nadere informatie

Maatschappijwetenschappen 2e fase DE GENOCIDE IN SREBRENICA 1995 KNIPVELLEN

Maatschappijwetenschappen 2e fase DE GENOCIDE IN SREBRENICA 1995 KNIPVELLEN Maatschappijwetenschappen 2e fase DE GENOCIDE IN SREBRENICA 1995 KNIPVELLEN NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies OPDRACHT 2 HET FEITENRELAAS Zet de feiten op een rijtje door een

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 1 februari 2003 4,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht 1: Wat zijn volgens jouw de oorzaken van

Nadere informatie

Meltdown in Mitrovica: achtergrond

Meltdown in Mitrovica: achtergrond De achtergronden bij het Mitrovica - dilemma gebaseerd op de werkpraktijk van IKV Pax Christi. Dit document is onderdeel van het project Ben jij Baas? 2012 Alice O educatie in wereldperspectief SAMENSTELLING:

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS

TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1

Nadere informatie

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Hoofdstuk 3 Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Waarom NL? Nederland was een neutraal land. Bleef in NL tot aan zijn dood. Vrede van Versailles Vs, Eng, Fra winnaars. Duitsland als enige schuldig

Nadere informatie

1. Hierbij doe ik U toekomen een notitie over de recente ontwikkelingen in Joegoslavië.

1. Hierbij doe ik U toekomen een notitie over de recente ontwikkelingen in Joegoslavië. van Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES ' s-gravenhage -Aan: Zie verzendlijst. Telefoon 070-318 81 88 Telex 32374 KYDER Uw brief Uw kenmerk Ons mannier DIS/91/095/5165 Onderwerp Joegoslavië:

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november 2006 6,6 197 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inhoud: Voorwoord 3. - Wat verwachten we van dit werkstuk? - Hoe gaan we het aanpakken?

Nadere informatie

KOSOVO: CENTRUM VAN CONFLICTEN

KOSOVO: CENTRUM VAN CONFLICTEN Editie 3 April 1999 werkblad 1 Leerkrachten: didactische aanwijzingen vindt u op pagina 4 van de handleiding. De leerlingenpagina s zijn kopieerbaar voor gebruik in de klas. KOSOVO: CENTRUM VAN CONFLICTEN

Nadere informatie

Kosovo, het begin en het einde?

Kosovo, het begin en het einde? > h e t h o o f d s t u k < 1 9 Kosovo, het begin en het einde? Katrien Leemen Als je de politieke situatie in de Balkan (1) op de voet volgt, en dan vooral het deel dat vroeger tot Joegoslavië behoorde,

Nadere informatie

6,1. De Balkan - Het ontrafelen van de chaos Macedonië. Werkstuk door een scholier 2665 woorden 6 april keer beoordeeld.

6,1. De Balkan - Het ontrafelen van de chaos Macedonië. Werkstuk door een scholier 2665 woorden 6 april keer beoordeeld. Werkstuk door een scholier 2665 woorden 6 april 2004 6,1 44 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Balkan - Het ontrafelen van de chaos Macedonië Inleiding Wij willen het gaan hebben over de ontwikkeling

Nadere informatie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis De Kossovo oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis De Kossovo oorlog Praktische opdracht Geschiedenis De Kossovo oorlog Praktische-opdracht door een scholier 2051 woorden 13 september 2006 5,7 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het Kosovo conflict Waar ligt Kosovo en wat

Nadere informatie

Wat is inter - nationaal recht?

Wat is inter - nationaal recht? Wat is inter - nationaal recht? 2 Elk land heeft wetten en regels waar iedereen zich aan moet houden. Als je naar een ander land gaat, moet je je aan andere regels en wetten houden. Als je dat niet doet,

Nadere informatie

Verzoeke bij beantwoording datum, nummer en onderwerp te vermelden.

Verzoeke bij beantwoording datum, nummer en onderwerp te vermelden. Ministerie van Defensie Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage Aan: -Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 81 88 Telex 32374 KYDER Uw brief Uw kenmerk Ons nummer Datum DIS/92/095/0063

Nadere informatie

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi  ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

3. Zonder bijlage is deze brief ongeclassificeerd.

3. Zonder bijlage is deze brief ongeclassificeerd. Ministerie van Defensie Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage - Aan: Zie verzendlijst. Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-318 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer DIS/92/095/1425

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:

Nadere informatie

2. Zonder bijlage is deze brief ongeclassificeerd.

2. Zonder bijlage is deze brief ongeclassificeerd. Ministerie van Defensie Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage - Aan: Zie verzendlijst. Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-318 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer DIS/92/095/0989

Nadere informatie

Samenvatting (Summary)

Samenvatting (Summary) Zijn de internationale besturen in Bosnië-Herzegovina (Bosnië) en Kosovo er in geslaagd om in beide gebieden duurzame politieke instituties op te zetten die los van verdere buitenlandse bemoeienis zelf

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Gewijzigd voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Gewijzigd voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 23.11.2015 COM(2015) 575 final 2006/0036 (CNS) Gewijzigd voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD inzake de sluiting van de Multilaterale Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam

Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper

Nadere informatie

Tijdvak II. november 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak II. november 2013 8: 30-10:00. SCHOOLONDERZOEK Tijdvak II GESCHIEDENIS november 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

De nieuwe landen in het oosten

De nieuwe landen in het oosten De nieuwe landen in het oosten Sinds het einde van de Koude Oorlog is de kaart van Europa ingrijpend gewijzigd. Sommige staten zijn verdwenen om op te gaan in een groter geheel ( denk aan de DDR), maar

Nadere informatie

School. Luchthaven. Ziekenhuis. Dorp. Fabriek. Militair hoofdkwartier. Vluchtelingenkamp

School. Luchthaven. Ziekenhuis. Dorp. Fabriek. Militair hoofdkwartier. Vluchtelingenkamp X School 3 6 Luchthaven Ziekenhuis 8 9 Fabriek Dorp 10 11 Militair hoofdkwartier Vluchtelingenkamp 12 14 Je hebt een school geraakt met de aanval. 10 kinderen en 2 leerkrachten werden gedood 25 kinderen

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst

MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage AaiK Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-3 18 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer DIS/94/095/2055

Nadere informatie

5,4. Werkstuk door een scholier 2713 woorden 13 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoud

5,4. Werkstuk door een scholier 2713 woorden 13 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoud Werkstuk door een scholier 2713 woorden 13 juni 2007 5,4 34 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1 De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog voor Oostenrijk-Hongarije Hoofdstuk 2 De

Nadere informatie

3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten

3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten 3 september 2014 Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van

Nadere informatie

Indonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent

Indonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent Indonesian Times 28-12-1949 blz.2 eindelijk onafhankelijk!! blz. 5 het dagelijks leven en advertentie Blz. 3 onafhankelijkstrijd? blz.6 eerlijke strijd? blz. 4 toch niet vrij? en spotprent blz.7 column

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog

Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog Samenvatting Geschiedenis De Koude Oorlog Samenvatting door een scholier 2027 woorden 26 juni 2005 6 127 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Paragraaf 1: Toenemend wantrouwen tussen Oost en West Al sinds

Nadere informatie

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

s-.,. Zie Verzendlijst mei 1993 één Postbus ES Den-Haag Telefoon Telefax Uw brief Uw kenmerk Onderwerp..

s-.,. Zie Verzendlijst mei 1993 één Postbus ES Den-Haag Telefoon Telefax Uw brief Uw kenmerk Onderwerp.. Postbus 20701 2500 ES Den-Haag Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-3 18 79 51 Aan. Zie Verzendlijst Uw brief Uw kenmerk Onderwerp.. DlS/93/ö~95~/l569 mei 1993 s-.,. bijlage is 6 endienst Commodore Bijlagen

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst

MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage Aan: Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-3 18 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer DIS/94/095/1208

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Wat is internationaal recht?

Wat is internationaal recht? Wat is internationaal recht? Elk land heeft wetten en regels waar iedereen zich aan moet houden. Als je naar een ander land gaat, moet je je aan andere regels en wetten houden. Als je dat niet doet, dan

Nadere informatie

Het land op de kaart

Het land op de kaart Eritrea Het land op de kaart Indeling Geografie Geschiedenis De bevolking Godsdienst Onafhankelijkheidsoorlog Politiek Oorlog met Ethiopië 1998 Eindeloze dienstplicht Geografie. Eritrea ligt in de hoorn

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Puzzel: Wat is een staatsgreep?

Puzzel: Wat is een staatsgreep? Puzzel: Wat is een staatsgreep? Korte omschrijving werkvorm In de zomer van 2016 is er een mislukte poging tot een staatsgreep gedaan in Turkije. Maar wat is een staatsgreep eigenlijk? De leerlingen bekijken

Nadere informatie

Dagboek Sebastiaan Matte

Dagboek Sebastiaan Matte Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands Amnesty International

Spreekbeurt Nederlands Amnesty International Spreekbeurt Nederlands Amnesty International Spreekbeurt door een scholier 1518 woorden 28 november 2003 6,3 51 keer beoordeeld Vak Nederlands Mijn spreekbeurt gaat over Amnesty International. Amnesty

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE

MINISTERIE VAN DEFENSIE MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage Aan; Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 73 87 Telefax 070-3 18 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer Datum DIS/96/12.13.4/858

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam

Leerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een mening over het bijzonder onderwijs (rond 1900): Kinderen leren al op jonge

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973)

Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973) Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973) Geschiedenis HAVO 2011/2012 www.lyceo.nl 1963-1973 De oorlog in Vietnam De oorlog aan het thuisfront 1963 1969: Johnson 1969 1973: Nixon De rol van de media De

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE

MINISTERIE VAN DEFENSIE MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 73 87 Telefax 070-3 18 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer Datum DIS/95/12.13.4/2400

Nadere informatie

DINGEN DIE JE MOET WETEN

DINGEN DIE JE MOET WETEN 50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje b Bijlage VMBO-KB 2008 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Uit een openbare brief van iemand die zich zorgen maakt over de ontwikkelingen

Nadere informatie

Verdieping: Wie is wie - tijdlijn

Verdieping: Wie is wie - tijdlijn Verdieping: Wie is wie - tijdlijn Korte omschrijving werkvorm De gebeurtenissen in Oekraïne volgden elkaar snel op. De leerlingen krijgen een tijdlijn met de belangrijkste gebeurtenissen en personen van

Nadere informatie

The Unfinished Trial of Slobodan Milošević: Justice Lost, History Told N. Tromp-Vrkic

The Unfinished Trial of Slobodan Milošević: Justice Lost, History Told N. Tromp-Vrkic The Unfinished Trial of Slobodan Milošević: Justice Lost, History Told N. Tromp-Vrkic PERSBERICHT In The Unfinished Trial of Slobodan Milošević: Justice Lost, History Told (De onvoltooide rechtzaak van

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingen Dienst

MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingen Dienst MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingen Dienst Postbus 20701 2500 ES Den-Haag Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-3 18 79 51 Aan; Zie Verzendlijst Uw brief Uw kenmerk Ons nummer DIS/93/095/1311

Nadere informatie

Een conflict niet alleen maar om macht en belangen, maar ook tussen 2 ideologieën: Kapitalisme/democratie en Communisme

Een conflict niet alleen maar om macht en belangen, maar ook tussen 2 ideologieën: Kapitalisme/democratie en Communisme Samenvatting door M. 508 woorden 21 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting GS Definitie Koude Oorlog: Conflict waarbij alle middelen (economisch, politiek, ideologisch, etc.) worden

Nadere informatie

5.2. Boekverslag door L woorden 2 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding

5.2. Boekverslag door L woorden 2 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding Boekverslag door L. 2156 woorden 2 juni 2007 5.2 44 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit werkstuk gaat over de val van Srebrenica en welke rol Nederland hierin speelde. De hoofdvraag is dan ook:

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten

Nadere informatie

De Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

De Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Samenwerking slaat om in wantrouwen in 1945 => Tijdens WO 2: USSR en VSA werken samen tegen Duitsland => In

Nadere informatie

DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK.

DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK. DE LEGALITEIT VAN DE INTERNATIONAALRECHTELIJKE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN VOOR DE WESTERSE INTERVENTIES IN SYRIË EN IRAK STARTPUNT In beginsel art. 2 (4) HVN: geweldsverbod interstatelijke betrekkingen Uitzonderingen:

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

'ua. Ministerie van Defensie. Militaire Inlichtingendienst. Onderwerp Joegoslavië: recente ontwikkelingen (nr 41/92) Bezoekadres Kalvermarkt 28

'ua. Ministerie van Defensie. Militaire Inlichtingendienst. Onderwerp Joegoslavië: recente ontwikkelingen (nr 41/92) Bezoekadres Kalvermarkt 28 ^isfr*1;^' ^Ai'J BU«TEWL«.MOSE ZAKEN oer*! RAS C j»nvil SK3 K) S'! - E :< AHCMEFZAKEM ~ ~~«Ministerie van Defensie j Militaire Inlichtingendienst s OOSSitrt- - 3 'ua Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage

Nadere informatie

De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie.

De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie. De Sovjet-Unie (9.3) Onderzoeksvraag: Kenmerkende aspecten: Waardoor kreeg Rusland een communistische regering en hoe werd het land een totalitaire staat. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën

Nadere informatie

Achor, 31 jaar. Nakisha, 11 jaar

Achor, 31 jaar. Nakisha, 11 jaar Achor, 31 jaar Achor is gevlucht voor de gevechten tussen regerings- en rebellengroepen. Achor is geboren in Darfoer in Soedan, een regio die geteisterd wordt door gewapende conflicten en geweld. Decennialang

Nadere informatie

Verzoeke bij beantwoording datum, nummer en onderwerp te vermelden.

Verzoeke bij beantwoording datum, nummer en onderwerp te vermelden. Ministerie van Defensie Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage - Aan: Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 81 88 Telefax 070-318 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer DIS/92/095/2610

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

1 Belangrijk in deze periode

1 Belangrijk in deze periode 1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland

Nadere informatie

6.5. Planten. Werkstuk door een scholier 2420 woorden 17 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding.

6.5. Planten. Werkstuk door een scholier 2420 woorden 17 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding. Werkstuk door een scholier 2420 woorden 17 april 2005 6.5 82 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Servië-Montenegro is wat resteert van het voormalige Joegoslavië. Deze staat op de westelijke Balkan

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict

Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict Werkstuk door T. 1373 woorden 12 december 2014 7 63 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Tussen wie gaat het conflict en wat is de kern van het conflict?

Nadere informatie

Koloniën worden onafhankelijk

Koloniën worden onafhankelijk Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Onderzoeksvragen : Wat waren de oorzaken en gevolgen van de dekolonisatie na 1945? Kenmerkende aspecten : De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie

Nadere informatie

7,1. Werkstuk door een scholier 3327 woorden 15 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Werkstuk Berlijnse Muur

7,1. Werkstuk door een scholier 3327 woorden 15 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Werkstuk Berlijnse Muur Werkstuk door een scholier 3327 woorden 15 maart 2011 7,1 9 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Berlijnse Muur 1. Voorwoord Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het ons een leuk onderwerp leek.

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I Opgave 1 Kroatië toegetreden tot de EU Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 3 en figuur 1. Inleiding Kroatië is een van de staten in de Balkan die voorheen tot Joegoslavië behoorden. In 1991 verklaarde

Nadere informatie

In 1918 is na vier lange jaren vechten de eerste wereldoorlog voorbij. In een trein in frankrijk wordt de wapenstilstand getekend.

In 1918 is na vier lange jaren vechten de eerste wereldoorlog voorbij. In een trein in frankrijk wordt de wapenstilstand getekend. Een wapenstilstand is niet hetzelfde als een vrede. Daarover gaan de landen vanaf januari 1919 in het paleis van versailles bij parijs lang over praten... In 1918 is na vier lange jaren vechten de eerste

Nadere informatie

Werkblad van RJ Tarr www.activehistory.co.uk / 1

Werkblad van RJ Tarr www.activehistory.co.uk / 1 Werkblad van RJ Tarr www.activehistory.co.uk / 1 Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog: invuloefening Werkblad bij het simulatiespel www.activehistory.co.uk Instructie: Vul het witte veld in terwijl je het

Nadere informatie

Koloniën worden onafhankelijk 10.2

Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Koloniën worden onafhankelijk 10.2 Onderzoeksvragen : Wat waren de oorzaken en gevolgen van de dekolonisatie na 1945? Kenmerkende aspecten : De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie

Nadere informatie

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum

Nadere informatie

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord Werkstuk Geschiedenis Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het communistisch systeem in de Sovjet-Unie en het westers parlementairdemocratisch systeem in de VS? Werkstuk door een scholier 2162

Nadere informatie

- een bijgewerkte lijst van landen die onderworpen zijn aan een EU-embargo op de uitvoer van wapens (bijlage I);

- een bijgewerkte lijst van landen die onderworpen zijn aan een EU-embargo op de uitvoer van wapens (bijlage I); RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 1 juli 1999 (02.08) (OR. en) 9691/99 LIMITE PESC 207 COARM 2 BEGELEIDENDE NOTA van : het secretariaat van de Raad aan : de delegaties nr. vorig doc. : 12978/98 PESC 291

Nadere informatie

Interventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht

Interventie Syrië. Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Faculteit der Rechtsgeleerdheid Afdeling Internationaal en Europees recht Oudemanhuispoort 4-6 1012 CN Amsterdam Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 5252833 Interventie Syrië Datum 29 augustus 2013 Opgemaakt

Nadere informatie

Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten

Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten 1.2-2.3-3.3 Inleiding Deze opdracht gaat over de ontwikkeling van de burgerrechten. Hierbij staat de status van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 3.11.2017 COM(2017) 635 final 2017/0278 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD inzake het standpunt dat namens de Europese Unie moet worden ingenomen in de bij het Verdrag

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE

MINISTERIE VAN DEFENSIE MINISTERIE VAN DEFENSIE Militaire Inlichtingendienst Postbus 20701 2500 ES 's-gravenhage Aan; Zie verzendlijst Telefoon 070-3 18 73 87 Telefax 070-3 18 79 51 Uw brief Uw kenmerk Ons nummer Datum DIS/95/12.13.4/2336

Nadere informatie

5,4. Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

5,4. Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei 1999 5,4 78 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De gevolgen van bepaalde revoluties en burgeroorlogen uit het verleden worden in ieder geschiedenisboek

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Het verhaal van de 80 jarige oorlog!

Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I Historisch overzicht vanaf 1900 16 maximumscore 2 Voorbeeld van een juist antwoord is (twee van de volgende): tanks vliegtuigen onderzeeërs vlammenwerpers gifgas mitrailleurs per juist voorbeeld 1 Ook

Nadere informatie

De toetreding van een nieuw land tot de Europese Unie: Hoe werkt dat? EEN 10 VOOR EUROPA. Informatiebureau in Nederland

De toetreding van een nieuw land tot de Europese Unie: Hoe werkt dat? EEN 10 VOOR EUROPA. Informatiebureau in Nederland Naam: Klas: De toetreding van een nieuw land tot de Europese Unie: Hoe werkt dat? EEN 10 VOOR EUROPA Informatiebureau in Nederland Introductie De lidstaten van de Europese Unie werken samen op verschillende

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Beslan

Werkstuk Maatschappijleer Beslan Werkstuk Maatschappijleer Beslan Werkstuk door een scholier 1864 woorden 11 oktober 2004 7,7 24 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave Inleiding Eigen werk Nawoord Bronvermelding INLEIDING

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht

Nadere informatie

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal? verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema

Nadere informatie