Bijna elke ondernemer heeft ermee te maken, oninbare debiteuren. Met ingang van 1 januari 2017 is de wet- en regelgeving hieromtrent gewijzigd.

Transcriptie

1 Van: NOAB Adviesgroeplid mr. N. Idrissi, Van Driel Fruijtier btw-specialisten Datum: mei 2017 Onderwerp: Btw en oninbare vorderingen 1. Inleiding Bijna elke ondernemer heeft ermee te maken, oninbare debiteuren. Met ingang van 1 januari 2017 is de wet- en regelgeving hieromtrent gewijzigd. Een ondernemer verricht een levering of dienst en ter zake hiervan wordt in beginsel btw in rekening gebracht. Deze btw geeft de ondernemer aan in de aangifte over het tijdvak waarin de bijbehorende factuur is uitgereikt. Vervolgens wordt de btw keurig afgedragen aan de Belastingdienst. Dit is ook het geval als de factuur nog niet is betaald. Ondernemers kunnen hierdoor in een vervelende situatie verkeren waarin ze de btw als het ware voorfinancieren. Bij de crediteur ontstaat ook een bijzondere situatie. Deze kan de btw op de ontvangen factuur namelijk in aftrek brengen zonder dat hij de factuur heeft betaald. In deze praktijknotitie bespreken wij wanneer en hoe de ondernemer de afgedragen btw terug kan krijgen als de factuur onbetaald blijft. Verder bespreken wij in deze praktijknotitie ook wat de btw-gevolgen zijn voor de crediteur als deze de factuur niet betaalt. Let op! De regeling geldt voor zowel betalingen in de vorm van geld als voor betalingen in natura. Voor btw-doeleinden wordt namelijk geen onderscheid gemaakt tussen betalingen in geld en betalingen in natura. 2. Positie van de crediteur Op grond van wet- en regelgeving (artikel 29 Wet op de omzetbelasting 1968) heeft een ondernemer recht op teruggaaf van de reeds afgedragen btw als blijkt dat de vordering niet is en niet zal worden betaald. Dit zijn cumulatieve voorwaarden. In de navolgende paragrafen bespreken wij eerst wanneer een vordering wordt geacht te zijn betaald. Daarna bespreken wij wanneer aannemelijk is dat een vordering niet meer zal worden betaald. We bespreken zowel wetgeving vóór 1 januari 2017 als wetgeving vanaf 1 januari 2017 en ook het geldend overgangsrecht Vordering is niet betaald In de praktijk bestaat over wanneer een vordering is betaald niet heel veel discussie. Als de presterende ondernemer zijn vergoeding ontvangt van de afnemer dan is er duidelijk betaald. Bij het indienen van een verzoek om teruggaaf, is het de ondernemer die hier een beroep op doet die aannemelijk moet maken dat de vordering niet is betaald. Er bestaan diverse situaties waarin minder duidelijk is of al dan niet is betaald Betaling door een derde partij Als de vergoeding door een derde partij wordt betaald, dan wordt de vordering geacht te zijn voldaan. De derde partij betaalt namelijk voor de afnemer. Er wordt bevrijdend betaald waardoor er geen vordering meer open staat. Er bestaat in dit geval dan ook geen recht op teruggaaf. Praktijknotitie. Pagina: 1/7

2 Administratiekantoor Smitse verricht diverse werkzaamheden ten behoeve van transportbedrijf ABC. Transportbedrijf ABC heeft onvoldoende financiële middelen om de factuur te voldoen en vraagt aan een zustermaatschappij deze namens transportbedrijf ABC te voldoen. In dit geval wordt door de zustervennootschap bevrijdend betaald. Administratiekantoor Smitse heeft geen vordering meer op Transportbedrijf ABC. Er kan dus niet worden verzocht om teruggaaf van de reeds afgedragen btw Betaling aan een derde partij Bij betaling aan een derde is de regel dat niet bevrijdend is betaald en dat er dus nog een openstaande vordering is. Dit is alleen anders als de derde partij optreedt namens de crediteur, bijvoorbeeld een incassobedrijf. Transportbedrijf ABC heeft diverse vervoersdiensten verricht ten behoeve van Groothandel Bananas. Voor de verrichte diensten wordt een factuur uitgereikt aan Groothandel Bananas. Na veel onderlinge correspondentie betaalt Groothandel Bananas de factuur nog steeds niet. Transportbedrijf ABC is het zat en besluit de vordering uit handen te geven aan een incassobureau. Na aanmaningen van het incassobedrijf besluit Groothandel Bananas over te gaan tot betaling. Groothandel Bananas betaalt aan het incassobureau. Omdat het incassobureau optreedt namens Bananas, wordt er bevrijdend betaald en staat er na de betaling geen vordering meer open. Ook niet als het incassobureau het geld niet uitbetaalt aan Groothandel Bananas. Er bestaat geen recht op teruggaaf van de reeds afgedragen btw Betaling wordt omgezet in een geldlening Het kan voorkomen dat partijen overeenkomen de vordering om te zetten in een lening. Uit jurisprudentie blijk dat de omzetting voor de btw als een betaling van de vordering wordt gezien. Er kan daarom geen verzoek om teruggaaf worden gedaan. Ook niet als de lening niet wordt afbetaald. Let op! Een vordering kan alleen worden omgezet in een lening als beide partijen, dus zowel de presterende ondernemer als de afnemer, hiermee instemmen. Boekhandel Primus heeft een groot aantal boeken geleverd aan een onderwijsinstelling. Ter zake van de levering van de boeken wordt een factuur met btw uitgereikt. Na drie maanden is de factuur nog steeds niet betaald. Boekhandel Primus spreekt met de onderwijsinstelling af de vordering om te zetten in een lening. Ruim een jaar later blijkt de factuur nog steeds niet te zijn voldaan. Boekhandel Primus kan niet verzoeken om teruggaaf van de reeds afgedragen btw. De vordering is namelijk geldig omgezet in een lening, waardoor de vordering geacht wordt te zijn voldaan Vordering is deels betaald Als een vordering deels wordt betaald moet de betaling naar evenredigheid worden verdeeld over het deel dat toekomt aan de ondernemer en het btw-deel dat toekomt aan de Belastingdienst. Praktijknotitie. Pagina: 2/7

3 Administratiekantoor Smitse heeft diensten verricht ten behoeve van Taxibedrijf Snel. Voor de verrichte diensten reikt Administratiekantoor Smitse een factuur uit van excl. 210 btw. Taxibedrijf snel betaalt 605. De rest van de factuur blijkt later oninbaar te zijn. Omdat 50% van de factuur is betaald, wordt geacht 50% van het deel van de ondernemer te zijn betaald en 50% van de btw. Dit betekent dat recht op teruggaaf bestaat voor 50% van de btw, 105. Let op! Het deels betalen van een vordering is niet hetzelfde als het omzetten van de vordering in een geldlening welke vervolgens in termijnen wordt betaald. Bij een gedeeltelijke betaling bestaat nog een recht op teruggaaf van een deel van de reeds afgedragen btw. Bij het omzetten van de vordering in een lening staat er geen vordering meer open en bestaat er ook geen recht op teruggaaf Vordering zal niet betaald worden Vóór 1 januari 2017 De ondernemer die een beroep doet op het recht op teruggaaf moest aan de hand van feiten en omstandigheden aannemelijk maken dat de factuur niet betaald zal worden. Er gold een vrije bewijsleer. De ondernemer kon zelf bepalen op welke wijze aannemelijk werd gemaakt dat niet betaald zou worden. Dit kon bijvoorbeeld aannemelijk worden gemaakt aan de hand van correspondentie met de crediteur of een gefaalde incassoprocedure Vanaf 1 januari 2017 Met ingang van 1 januari 2017 is een non-betalingsvermoeden geïntroduceerd. Aan de hand van deze bepaling wordt een vordering geacht niet betaald te worden als deze open staat één jaar nadat deze opeisbaar is geworden. De één-jaarstermijn begint te lopen vanaf het moment dat de vordering opeisbaar is geworden. Een vordering is opeisbaar vanaf het moment dat de betaaltermijn is verlopen. Indien partijen geen betaaltermijn zijn overeengekomen, geldt de wettelijke betaaltermijn van 30 dagen. Transportbedrijf ABC heeft diverse vervoersdiensten verricht ten behoeve van Groothandel Bananas. Voor de verrichte diensten wordt op 2 januari 2017 een factuur uitgereikt aan Groothandel Bananas. Transportbedrijf ABC hanteert een betalingstermijn van 15 dagen. Op 17 januari 2017 is de vordering opeisbaar. Dit betekent dat op 17 januari 2018 er een non-betalingsvermoeden aanwezig is (indien de betaling dan nog niet heeft plaatsgevonden) en dat Transportbedrijf ABC recht heeft op teruggaaf van de eerder afgedragen btw Overgangsrecht Voor facturen die vóór 1 januari 2017 zijn uitgereikt en die nog niet zijn betaald, geldt een overgangsregeling. Bij deze vorderingen wordt de termijn van één jaar geacht te zijn aangevangen met ingang van 1 januari Er ontstaat dan per 1 januari 2018 een recht op teruggaaf. Praktijknotitie. Pagina: 3/7

4 Als voor het verstrijken van de één-jaarstermijn al duidelijk dat de vordering oninbaar is, dan moet op dit eerder moment worden verzocht op teruggaaf. Het verzoeken om teruggaaf in een verkeerd tijdvak, kan ertoe leiden dat er geen recht op teruggaaf meer bestaat. Zie voor meer informatie over het moment van terugvragen de volgende paragraaf Terugvragen van de reeds afgedragen btw De btw moet worden teruggevraagd in het tijdvak waarin aannemelijk is geworden dat een factuur niet meer zal worden betaald. Dit geldt zowel voor als na 1 januari Als eerder dan één jaar na opeisbaarheid van de vordering al duidelijk is dat de vordering niet meer zal worden betaald, let er dan op dat op dit eerdere moment de btw moet worden teruggevraagd. Let op! Vraagt u de btw niet in het juiste tijdvak terug, dan kan de inspecteur uw verzoek niet ontvankelijk verklaren en bestaat het risico dat de btw niet meer wordt teruggegeven. Het verzoek om teruggaaf kan vanaf 1 januari 2017 in de btw-aangifte worden verwerkt. Dit kan op twee manieren. Dit kan allereerst door met het btw-bedrag het aftrekrecht te verhogen (rubriek 5b van de btwaangifte). Als alternatief kan de omzet worden verlaagd (rubriek 1a/1b van de btw-aangifte) Vordering wordt alsnog voldaan Het komt voor dat de btw is teruggevraagd en ook door de Belastingdienst is terugbetaald en dat de vordering achteraf alsnog wordt betaald. In dit geval ontstaat in het tijdvak waarin de btw wordt terugbetaald opnieuw een btw-schuld. De btw moet worden afgedragen in de aangifte over het tijdvak waarin deze alsnog is ontvangen. Het voorgaande geldt ook als slechts een deel van de vordering wordt betaald. In dit geval moet zoals in paragraaf de betaling naar rato worden verdeeld over het btw-bedrag en het deel van de vordering dat toekomt aan de ondernemer. Boekhandel Primus heeft een groot aantal boeken geleverd aan een onderwijsinstelling. Ter zake van de levering van de boeken wordt een factuur met btw uitgereikt. Ruim een jaar na het verstrijken van de betaaltermijn blijkt de factuur nog steeds niet te zijn voldaan. Boekhandel Primus verzoekt via de aangifte om teruggaaf van de reeds afgedragen btw. De Belastingdienst verleent de teruggaaf. Drie maanden nadat de teruggaaf in verleend, wordt de vordering alsnog voldaan. Boekhandel Primus moet daarom in de aangifte over het tijdvak waarin de vordering is betaald, opnieuw de btw aangeven en afdragen. 3. Positie van de debiteur De debiteur brengt de btw op een factuur, voor zover de debiteur btw-belaste prestaties verricht, in aftrek in het tijdvak waarin de factuur is ontvangen. Dit geldt ook als de factuur nog niet wordt betaald. Als deze factuur na een bepaalde periode nog steeds niet is betaald, moet de al in aftrek gebrachte btw worden gecorrigeerd in de btw-aangifte Correctie vóór 1 januari 2017 Als een btw-ondernemer een factuur ontvangt dan brengt hij de btw in aftrek. Deze aftrek moet worden gecorrigeerd als vast te staan dat hij de vergoeding niet of niet geheel zal betalen. Tot 1 januari 2017 moest de aftrek uiterlijk 2 jaar nadat de factuur opeisbaar was geworden, worden gecorrigeerd in de btw-aangifte. Als echter op een eerder tijdstip al duidelijk is dat de vergoeding niet meer zal worden voldaan, moet op dit eerdere moment al een correctie plaatsvinden. Praktijknotitie. Pagina: 4/7

5 Let op! Als vast komt te staan dat een deel van de vergoeding niet betaald zal worden, moet slechts een correctie plaatsvinden over het deel dat niet betaald zal worden. Ook als een vergoeding ten dele is betaald dient niet de totale btw te worden gecorrigeerd maar dient naar rato een verdeling plaats te vinden over de vergoeding en de btw. Dit geldt voor zowel voor als na 1 januari Het voorgaande geldt ook als de factuur in eerste instantie wel is betaald maar de betaling achteraf wordt terugontvangen Correctie vanaf 1 januari 2017 Ook vanaf 1 januari 2017 geldt dat een ondernemer de reeds in aftrek gebrachte btw moet corrigeren in het tijdvak dat vast komt te staan dat deze (deels) niet betaald zal worden. De ondernemer is de btw in elk geval verschuldigd één jaar na het opeisbaar worden van de vergoeding. Het verschil voor 1 januari 2017 en vanaf 1 januari 2017 is dat de termijn waarin de btw in elk geval moet worden gecorrigeerd is verkort van twee jaar naar één jaar Overgangsrecht Voor facturen die vóór 2017 zijn ontvangen geldt direct de één-jaarstermijn. Dit betekent bijvoorbeeld dat alle vorderingen die opeisbaar zijn geworden in 2015 en die op 1 januari 2017 nog niet zijn betaald, de afgetrokken btw moet worden gecorrigeerd in de aangifte over het eerste tijdvak van Let op! Heeft u dit niet gedaan, dan adviseren wij dit alsnog te doen in een suppletieaangifte. Betreft het een correctie kleiner dan dan kunt u dit meenemen in uw eerstvolgende aangifte. Let op, de totale correcties over het tijdvak moeten minder zijn dan dus niet enkel de correctie vanwege niet voldoen van de factuur Factuur wordt alsnog voldaan Als na het corrigeren van de aftrek, de factuur alsnog wordt voldaan ontstaat er opnieuw een recht op aftrek in het tijdvak waarin de factuur alsnog is voldaan. Let op! Het is van cruciaal belang dat de correcties in de aangifte over het juiste tijdvak wordt verwerkt. Doet u dit niet, dan bestaat de kans dat u een boete opgelegd krijgt. Ook bestaat de kans dat u aftrek of verzoek om teruggaaf wordt afgewezen. Praktijknotitie. Pagina: 5/7

6 Praktijknotitie. Pagina: 6/7

7 4. Ten slotte Mocht u vragen hebben over de inhoud van deze NOAB praktijknotitie, dan kunt u als NOAB-lid in het kader van de NOAB-helpdesk contact opnemen met: NOAB Adviesgroeplid mr. N. Idrissi, Van Driel Fruijtier btw-specialisten Tel Voorwaarden en disclaimer Deze praktijknotities zijn specifiek bedoeld voor NOAB-kantoren. Het is niet toegestaan deze te delen met andere partijen. Daarnaast is de disclaimer van kracht die u kunt vinden op Praktijknotitie. Pagina: 7/7