Accountantsverslag 2016 concept Gemeente Nederweert

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Accountantsverslag 2016 concept Gemeente Nederweert"

Transcriptie

1 Accountantsverslag 2016 concept Gemeente Nederweert # juni 2017

2 Accountantsverslag 2016 Aan de raad van de gemeente Nederweert t.a.v. mevrouw E.G. Schrier, raadsgriffier Postbus AA Nederweert Maastricht, # juni 2017 Kenmerk: Geachte leden van de raad, Zoals afgesproken in onze opdrachtbevestiging d.d. 15 september 2016, ontvangt u hierbij ons accountantsverslag 2016 van uw gemeente. Dit verslag bevat onze belangrijkste bevindingen uit de controle van de jaarrekening Met dit verslag willen wij u zo goed mogelijk informeren en ondersteunen in de uitoefening van uw controlerende taak. De onderwerpen, die in dit verslag aan de orde komen, hebben onderdeel uitgemaakt van onze overwegingen bij de bepaling van de aard, het tijdstip van uitvoering en de diepgang van de controlemaatregelen die zijn toegepast bij de uitvoering van de controle van de jaarrekening. Onze bevindingen en aanbevelingen hebben wij toegelicht in de auditcommissie d.d. 15 juni Een afschrift van dit verslag is toegezonden aan het college van burgemeester en wethouders. Het opstellen en controleren van de jaarrekening vraagt elk jaar weer een aanzienlijke inspanning. Bij deze willen wij alle betrokken medewerkers van de gemeente bedanken voor de constructieve en plezierige samenwerking tijdens de controle. Vanzelfsprekend zijn wij graag bereid om deze rapportage nader toe te lichten. Hoogachtend, BDO Audit & Assurance B.V. Drs. D.O. Meeuwissen RA

3 Inhoudsopgave 1. Dashboard accountantscontrole 2. Strekking controleverklaring 3. Belangrijkste bevindingen Uw financiële positie vergeleken 5. Top 3 aandachtspunten 2017 Bijlagen

4 1. Dashboard accountantscontrole Ons oordeel Analyse van uw financiële positie Gerealiseerd resultaat 2016: circa 2,8 miljoen voordelig De jaarrekening 2016 is XX. De belangrijkste fouten en onzekerheden zijn: Sociaal Domein; Lastenoverschrijdingen investeringskredieten. Wij hebben geen bevindingen ten aanzien van de SiSa-bijlage. Het jaarverslag is verenigbaar met de jaarrekening en bevat geen materiële afwijkingen. De samenwerking is constructief en plezierig verlopen. Op basis van de set financiële kengetallen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in uw jaarstukken 2016 concluderen we dat de financiële positie in de basis voldoende is. Omvang eigen vermogen bedraagt ultimo 2016 circa 25,4 miljoen, 56,6% van het balanstotaal (ultimo 2015: circa 23,7 miljoen, 56,8%). Ratio weerstandsvermogen ultimo 2016 gestegen naar 3,49 (2015: 1,95). De exploitatie laat een voordelig gerealiseerd resultaat zien ad 2,8 miljoen. Dit is ten opzichte van het begroot gerealiseerd resultaat (nihil) een voordeel van 2,8 miljoen. De exploitatie laat een voordelig gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten ad 2,0 miljoen zien. De verschillen zijn op diverse programma s gerealiseerd. Het verschil tussen het gerealiseerd resultaat en het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten wordt veroorzaakt door de verwerkte mutaties in de reserves in de jaarrekening Transitie in het sociaal domein Overige bevindingen 2016 Top 3 aandachtspunten voor 2017 Onzekerheid ad en fout ad (getrouwheid) c.q (rechtmatigheid) omtrent de PGB Jeugd/WMO. Fout omtrent verschillen tussen de productieverantwoordingen en de lasten in de jaarrekening ( XX productieverantwoording hoger en XX productieverantwoording lager dan de lasten in de jaarrekening). Onzekerheid van xx als gevolg van onvoldoende controleinformatie waarmee kan worden vastgesteld dat voor de gefactureerde zorg ook daadwerkelijk prestaties zijn verricht. De grondslagen van de jaarrekening zijn aanvaardbaar en het BBV wordt nageleefd met uitzondering van enkele kwalitatieve tekortkomingen. Totale boekwaarde van de grondexploitatie ultimo 2016 is 2,4 miljoen (5,4%). Waardering is aanvaardbaar en de veronderstellingen zijn redelijk. Verder professionaliseren van het proces rondom het sociaal domein. Zelf als gemeente nog meer de regie pakken. In 2016 is de invoering van de Vpb vroegtijdig opgepakt. De concrete last is lastig in te schatten met name als gevolg van het uitblijven oordeel Belastingdienst inzake de grondexploitatie. Werkzaamheden inzake de administratieve organisatie/interne beheersing professionaliseren. 4

5 2. Strekking controleverklaring 2.1 Strekking controleverklaring 2.3 Proces totstandkoming jaarrekening 2.2 Overzicht controleverschillen

6 2.1 Strekking controleverklaring Controleverklaring Wij hebben bij de jaarrekening 2016 van de gemeente Nederweert een XX controleverklaring afgegeven met betrekking tot de getrouwheid en rechtmatigheid. De jaarrekening is getrouw De jaarrekening is rechtmatig Gewijzigde controleverklaring Een XX verklaring met betrekking tot getrouwheid betekent dat de jaarrekening 2016 een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2016 als van de activa en passiva per 31 december 2016 in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor Provincies en Gemeenten. Een XX verklaring met betrekking tot rechtmatigheid betekent dat de verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in de jaarrekening 2016 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen en in overeenstemming zijn met de relevante wet- en regelgeving. Mede ingegeven door de financiële crisis, is in de maatschappij de vraag ontstaan om een uitgebreidere en meer begrijpelijke controleverklaring. De NBA heeft hier invulling aan gegeven middels de aangepaste Controle en Overige Standaarden (COS) 700/701. Hierin zijn regels opgenomen ten aanzien van de nieuwe opzet van de verklaring die vanaf januari 2016 verplicht is voor Organisaties van Openbaar Belang (OOB s) ofwel beursgenoteerde bedrijven. BDO heeft besloten deze controleverklaring ook te gaan hanteren voor alle overige klanten. De nieuwe controleverklaring kent de volgende wijzigingen: het oordeel is aan het begin opgenomen; de verklaring geeft ruimte voor het benoemen van kernpunten in de controle; in de controleverklaring kan tevens informatie worden opgenomen omtrent de continuïteitsveronderstelling; tevens is meer aandacht mogelijk voor de materialiteit; de verklaring is beter leesbaar. Omdat de materialiteit wettelijk is bepaald en de continuïteit voor overheden minder relevant is (overheden kunnen niet failliet gaan), zijn deze elementen niet expliciet opgenomen in uw verklaring. De kernpunten zijn weergegeven in ons accountantsverslag dat openbaar beschikbaar is. Indien u dat op prijs stelt zijn wij graag bereid een toelichting te geven op de wijzigingen in de controleverklaring. Geen bevindingen in de SiSa-bijlage Jaarverslag is verenigbaar Wij hebben de in de SiSa-bijlage van de jaarrekening genoemde specifieke uitkeringen gecontroleerd met inachtneming van de Nota verwachtingen accountantscontrole SiSa Op grond van ons onderzoek hebben wij bij uw specifieke uitkeringen geen fouten en/of onzekerheden geconstateerd die de voor SiSa geldende rapporteringstolerantie overschrijden. Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening en geen materiële afwijkingen bevat. 6

7 2.2 Overzicht controleverschillen Ongecorrigeerde controleverschillen (* 1.000) Post/omschrijving van de toelichting Fouten (in euro s) Onzekerheden (in euro s) Verwijzing Getrouwheid Sociaal domein WMO/Jeugd Sociaal domein PGB WMO/Jeugd XX 8 XX 164 Paragraaf 3.2 Totaal XX XX Rechtmatigheid Sociaal domein WMO/Jeugd Sociaal domein PGB WMO/Jeugd Lastenoverschrijdingen investeringskredieten XX XX 164 Paragraaf 3.2 Paragraaf 3.2 Paragraaf 3.4 Totaal XX XX Materialiteit (1% voor fouten / 3% voor onzekerheden) Door de raad vastgestelde rapporteringstolerantie

8 3. Belangrijkste bevindingen Reikwijdte en gehanteerde toleranties Sociaal Domein Grondexploitatie Jaarverslag en grondslagen jaarrekening Wet Normering Topinkomens (WNT) Overige bevindingen

9 3.1 Reikwijdte en gehanteerde toleranties Doel en object van de controle Het doel van de controle is het geven van een onafhankelijk oordeel of de financiële overzichten van de gemeente Nederweert, in alle van materieel belang zijnde opzichten zijn opgesteld in overeenstemming met het BBV. Voor een uitgebreide beschrijving van onze aanpak verwijzen wij naar onze opdrachtbevestiging d.d. 15 september Er is gedurende het verloop van de controle op geen enkele wijze sprake geweest van een beperking in de reikwijdte van onze controle. Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fouten of fraude en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Bij onze controlewerkzaamheden hebben wij als uitgangspunt de door de raad vastgestelde toleranties gehanteerd. De raad heeft ons daarbij opgedragen om bij onze oordeelsvorming en rapportering uit te gaan van de hierna vermelde goedkeurings- en rapporteringstolerantie. Goedkeuringstoleranties Fouten 1% van het totaal van de lasten inclusief dotaties reserves Onzekerheden 3% van het totaal van de lasten inclusief dotaties reserves Rapportagetoleranties De rapportagetolerantie voor gesignaleerde individuele fouten en onzekerheden bedraagt conform uw controleprotocol of meer. Wij zijn met u overeengekomen dat wij tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de rapportagetolerantie rapporteren, alsmede afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. Het (verplichte) overzicht van controleverschillen treft u aan in hoofdstuk 2.2 van dit accountantsverslag. Onze controle richt zich tevens op de getrouwheid en rechtmatigheid van de informatie in de SiSa-bijlage van de jaarrekening. Voor SiSa gelden specifiek voorgeschreven rapporteringstoleranties die veelal lager zijn dan uw rapporteringstolerantie. Wij passen deze voorgeschreven SiSa-toleranties eveneens op correcte wijze toe. 9

10 3.2 Sociaal Domein Uitgaven sociaal domein bedragen in 2016 circa XX miljoen Uitgaven Sociaal Domein 2016 De uitgaven van de gemeente Nederweert in het sociaal domein zijn materieel en bedragen over 2016 circa XX miljoen. In hoofdlijnen is de volgende onderverdeling naar stromen te maken: WMO / Jeugdzorg: XX Persoonsgebonden budgetten (PGB s): Totaal: XX Landelijk beeld: positieve ontwikkelingen in (interne) beheersing in het sociaal domein Ontwikkelingen in het Sociaal domein in 2016 In opdracht van het ministerie van BzK heeft eind 2016 een evaluatie plaatsgevonden omtrent de uitkomsten van de controle in 2015 bij alle 393 Nederlandse gemeenten. Daaruit bleek duidelijk de gevolgen van een hectisch transitiejaar in Circa de helft van de gemeenten kregen geen goedkeurende controleverklaring, het grootste deel hiervan kreeg een verklaring met beperking (43%) de overige een oordeelsonthouding (7%). Als gevolg van de transitie hebben 33% van de gemeenten de controleverklaring 2015 ná de deadline van 15 juli 2016 ontvangen. Ons landelijk beeld is dat in 2016 belangrijke algemene verbeteringen te zien zijn in de interne beheersing van gemeenten met name door het op orde krijgen van de cliëntadministratie c.q. het indiceren van de cliënten. Hierdoor hebben gemeenten beter inzicht in de cliënten versus de kosten. Er is meer grip op de levering van de zorg door goede afspraken te maken met zorginstellingen of op andere wijze de prestatiecontroles uit te voeren. De algemene tendens lijkt daarbij dat de lasten van de PGB s dalen doordat gemeenten meer inzetten op zorg in natura. Dit is ook de situatie voor de gemeente Nederweert. De gemeente Nederweert heeft in 2016 meer de regie in handen genomen om zicht te krijgen op de door zorginstellingen gefactureerde bedragen en de hiervoor geleverde prestaties. Daarbij zijn actief zorginstellingen benaderd om informatie op te leveren en dit af te stemmen met de gemeentelijke administratie. 10

11 3.2 Sociaal Domein Sociale Verzekeringsbank en uitvoering PGB administratie In 2016 opnieuw afkeurend oordeel accountant SVB De gemeente is afhankelijk van de SVB Met ingang van 2015 is uw gemeente verantwoordelijk voor uitvoering van de Persoonsgebonden Budgetten (PGB s) voor de Wmo en de Jeugdwet. Uitvoering hiervan vindt (verplicht) plaats door de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De SVB controleert zorgovereenkomsten, toetst facturen en declaraties en betaalt uit aan zorgverleners of andere instellingen. Uw gemeente verstrekt de beschikkingen PGB en is verantwoordelijk voor een adequate cliëntregistratie en het vaststellen van de prestatielevering. Uitkomsten accountantscontrole SVB: voor 2016 opnieuw een afkeurend oordeel Uit de accountantscontrole 2016 bij de SVB blijkt dat landelijk sprake is van een afkeurend oordeel met een rechtmatigheidsfout voor de WMO van 34,18% (2015: 14,5%). Voor het onderdeel Jeugd is eveneens sprake van een afkeurend oordeel met een rechtmatigheidsfout van 33,9% (2015: 39,4%). De meest voorkomende getrouwheid- en rechtmatigheidsfouten die de accountant van de SVB daarbij rapporteert zijn: Burgerservicenummer (BSN) ontbreekt of is incorrect overgenomen; Type wet is niet of onjuist vermeld; Er is sprake van ontbrekende of strijdige informatie in de zorgovereenkomst; De originele factuur wijkt af van digitale declaratie of de factuur is niet nagestuurd; De uitbetaling wijkt af van de factuur of de digitale declaratie; Het uurtarief dat is gedeclareerd is hoger c.q. lager dan dat op de zorgovereenkomst. Wij hebben een review gedaan en kunnen steunen op de werkzaamheden van de accountant van de SVB. Daarbij concluderen wij dat de formele fouten zoals geconstateerd door de accountant van de SVB geen impact hebben op het rechtmatigheidsoordeel over de jaarrekening 2016 van uw gemeente. Onderstaand geven wij onze inschatting van de financiële c.q. materiële fout weer. 11

12 3.2 Sociaal Domein Hoe hebben wij de uitkomsten van de SVB gewogen? Hoe hebben wij de uitkomsten van de SVB controle gewogen voor uw gemeente? Financiële c.q. materiële fouten Een bedrag van is meegenomen als rechtmatigheidsfout in de bestedingen van de PGB (teveel betaalde verstrekkingen). Het foutbedrag inzake getrouwheid bedraagt De door de SVB geconstateerde formele fouten hoeven we niet mee te nemen in onze foutenevaluatie. Onzekerheden De onzekerheid hebben we geraamd op een bedrag van circa Bij deze inschatting zijn wij uitgegaan van de volgende omstandigheden: In 2016 is beter inzicht ontstaan in PGB- cliënten en zijn over het algemeen meer herindicaties uitgevoerd; In tegenstelling tot vorig jaar is geen sprake meer van een transitie met alle daaraan gerelateerde problemen; Wij constateren dat sprake is van afnemende financiële fouten bij het SVB in het risicostratum nov-dec 2016; Mede door de herindicaties is de hoeveelheid PBG s in 2016 afgenomen; Wij adviseren voor 2017 om structurele maatregelen te treffen waardoor kan worden vastgesteld dat de zorg in de vorm van PGB s ook daadwerkelijk is geleverd. Volledigheidshalve melden we dat in 2016 hierin al stappen zijn gezet. Afwijkingen bij productieverantwoordingen en onzekerheden Productieverantwoordingen versus lasten in de jaarrekening en onzekerheden In de jaarrekening zijn bij het programma Zorgzame leefbaarheid lasten verantwoord die samenhangen met zorg in natura op grond van de Jeugdwet en/of de Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze lasten wijken af van de onderliggende (gecontroleerde) productieverantwoordingen. De productieverantwoordingen zijn voor XX hoger en voor XX lager dan de lasten in de jaarrekening. Daarmee bestaat een fout omtrent de getrouwheid en rechtmatigheid van deze lasten. Uit onze controle blijkt dat van een aantal zorginstellingen onvoldoende controle-informatie is ontvangen waarmee kan worden onderbouwd dat voor de gefactureerde zorg ook daadwerkelijk prestaties zijn verricht. Uitgaande van de interne beheersing op het proces van beschikkingen tot en met betalingen bij uw gemeente ramen wij het bedrag voor de resterende onzekerheid in totaliteit op XX. Dit betreft totaal aan lasten Jeugd XX en WMO XX. 12

13 3.3 Grondexploitaties Actualisatie en bijstelling grondexploitaties Actualisatie en bijstelling grondexploitaties De veruit grootste balanspost met betrekking tot onderhanden projecten betreft de voorraden (grondexploitatie). Door de invloed van de parameters (zoals kostenstijgingen, fasering, druk op verkoopprijzen, rente-effecten) die bepalend zijn voor de in de toekomst te realiseren opbrengsten hebben wij bij onze controle de grondexploitaties diepgaand gecontroleerd. De economische crisis heeft immers (nog steeds) grote invloed op de resultaten van (gemeentelijke) grondexploitaties. De risico's voor de grondexploitaties zijn in essentie terug te brengen tot drie P s: Planning: is de tijdsplanning van de projecten afgestemd op de (on)mogelijkheden in de markt. Immers, de marktbehoefte bepaalt welke projecten op welk moment te realiseren zijn. Programmering: in de afgelopen jaren hebben economische ontwikkelingen geleid tot belangrijke wijzigingen in vooral de woningbehoefte. Is er een kritische analyse van de mix van woningen (huur, koop, vrije kavel appartementen, etc.) in de projecten in relatie tot de huidige marktvraag in de gemeente? Prijs: inherent gevolg van de economische crisis is dat de verkoopprijzen van woningen en dus van grond onder druk staan. Is afgewogen welke prijzen kunnen worden gehandhaafd, rekening houdend met het risico dat gronden later of in het geheel niet worden afgenomen? Deze drie P s zijn tijdens de jaarrekeningcontrole besproken met uw medewerkers. Tijdens deze gesprekken zijn de uitgangspunten kritisch beoordeeld. De grondexploitaties zijn met deze uitgangspunten per 31 december 2016 geactualiseerd en waar nodig zijn de verwachtingen bijgesteld waarmee tevens is beoordeeld of het onderhanden werk in de jaarrekening op een juiste wijze is gewaardeerd. Ontwikkeling resultaat en boekwaarde Ontwikkeling resultaat en boekwaarde Ultimo 2016 is er sprake van een voorziening grondexploitaties ad 4,7 miljoen (2015: 4,5 miljoen) ten behoeve van het nadelige saldo op de grondexploitaties. De toename in 2016 wordt voornamelijk veroorzaakt door complex Tiskeswej ad Zie de volgende pagina voor inzicht in de ontwikkeling van de boekwaarden. 13

14 Anselberg Leveroy Merenveld Hoebenakker Tiskeswej Centrumplan Voorziening negatieve expl. resultaten Totaal 3.3 Grondexploitaties Ontwikkeling resultaat en boekwaarde Ontwikkeling boekwaarde grondexploitaties (x 1 miljoen) 1,0 1,0 0,8 0,8 1,6 0,6 3,1 1,0 2,1 1,6 0,8 0,4 4,5 4,7 4, ,7 In 2016 is binnen de grondexploitaties per saldo meer opbrengsten gerealiseerd dan lasten. De boekwaarde van de voorraad in exploitatie genomen gronden (exclusief voorziening grondexploitaties) is ultimo 2016 daarom 4 miljoen lager dan de stand ultimo Dit is het gevolg van verkopen in Merenveld ( 1,4 miljoen) en in Hoebenakker ( 2,6 miljoen). Een toelichting hierbij leest u ook in het jaarverslag in de paragraaf grondbeleid. Met uitzondering van Merenveld en Hoebenakker hebben de overige grondexploitaties ultimo 2016 allen een negatief verwacht eindresultaat. Voor de grondexploitaties met een verwacht negatief eindresultaat is een verliesvoorziening gevormd. Ter zake van aanvullende risico s in het kader van de grondexploitatie heeft de gemeente Nederweert een algemene reserve grondexploitatie van in totaal circa 2,1 miljoen. De reserve grondexploitatierisico s is in 2016 nagenoeg gelijk gebleven (afname van circa 0,1 miljoen). Daarnaast is bij de berekening van het weerstandsvermogen rekening gehouden met een extra risicobuffer (voor grondexploitaties en Masterplan Centrum Nederweert en Budschop) ter grootte van circa 1,8 miljoen. Zoals in paragraaf 4.3 is aangegeven laat de ratio grondexploitatie een dalende trend zien ten opzichte van 2015 en het Nederlands gemiddelde. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid zoals in het jaarverslag is opgenomen. Wij adviseren u de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend te volgen en waar nodig periodiek de uitgangspunten, aannames en doorrekening van de grondexploitaties te actualiseren. 14

15 3.3 Grondexploitaties Wij achten de waardering aanvaardbaar en vinden de veronderstellingen redelijk Onze bevindingen ten aanzien van de gehanteerde uitgangspunten en veronderstellingen Bij onze beoordeling van de door uw gemeente gehanteerde veronderstellingen voor actualisatie van de grondexploitaties hebben wij het volgende in overweging genomen: Of de afzonderlijke veronderstellingen redelijk lijken; Of de veronderstellingen onderling afhankelijk en intern consistent zijn; Of de veronderstellingen redelijk lijken wanneer ze collectief of in samenhang met andere veronderstellingen worden beschouwd; Of de veronderstellingen in de markt de waarneembare veronderstellingen op passende wijze weerspiegelen, met andere woorden is er consistentie met de algemene economische omgeving en de economische omstandigheden in/bij uw gemeente; Of de veronderstellingen aansluiten op de (vastgestelde) plannen (besluiten) van de uw raad; Of de veronderstellingen consistent zijn met de ervaringscijfers van uw gemeente (met andere woorden is historische informatie representatief voor toekomstige situaties). Naar onze mening is de waardering van de gronden op een zorgvuldige wijze tot stand gekomen. Wij hebben vastgesteld dat de uitgangspunten en veronderstellingen redelijk zijn tegen de achtergrond van de werkelijke uitkomsten in voorafgaande verslagperiodes, de huidige economische ontwikkelingen niet strijdig zijn met voornemens van uw raad of het college en de directie. Op grond van onze gesprekken en de door ons gecontroleerde documentatie stellen wij vast dat de uitkomsten van de (herziene) grondexploitaties voldoende toereikend tot stand zijn gekomen. 15

16 3.4 Jaarverslag en grondslagen jaarrekening Jaarverslag en grondslagen jaarrekening Het jaarverslag is verenigbaar met de jaarrekening en bevat geen materiële afwijkingen Jaarverslag De jaarstukken 2016 van uw gemeente bestaan uit: Het jaarverslag 2016 (programmaverantwoording en verplichte paragrafen). De jaarrekening 2016 (balans met toelichting, overzicht van baten en lasten in de jaarrekening met toelichting inclusief SiSa-bijlage). In het onderdeel programmaverantwoording van het jaarverslag dient informatie opgenomen te worden over: wat hebben we gedaan, wat hebben we bereikt en wat heeft het gekost? De programmaverantwoording vormt samen met de verplicht voorgeschreven paragrafen (zoals weerstandsvermogen, bedrijfsvoering, etc.) het jaarverslag. Beide onderdelen vallen niet (expliciet) onder de controle van de jaarrekening. Het primaire object van de accountantscontrole (op grond van artikel 213 van de Gemeentewet) is de jaarrekening (de balans met toelichting en het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening met toelichting). De inhoud van het jaarverslag (programmaverantwoording en paragrafen) hebben wij getoetst. Deze toetsing blijft beperkt tot het signaleren van mogelijke materiële afwijkingen tussen het jaarverslag en de jaarrekening. De accountantscontrole omvat daarom geen oordeel over de inhoudelijke juistheid en volledigheid van de informatieverstrekking opgenomen in de programmaverantwoording en de verplichte paragrafen. Bij onze controle hebben wij geen materiële afwijkingen tussen het jaarverslag en de jaarrekening geconstateerd. Het jaarverslag en de jaarrekening zijn goed met elkaar verenigbaar. De grondslagen van de jaarrekening 2016 zijn aanvaardbaar Evaluatie met betrekking tot significante verslaggevingsaspecten De belangrijkste verslaggevingsgrondslagen van uw gemeente zijn uiteengezet in de grondslagen van de jaarrekening In 2016 zijn er geen wijzigingen geweest in toegepaste verslaggevingsgrondslagen die een aanzienlijke invloed hebben op de baten en lasten of de financiële positie van uw gemeente. Significante verslaggevingsgrondslagen en toepassing hiervan zijn belangrijk voor de presentatie van de financiële positie van uw gemeente en de baten en lasten in de jaarrekening. Daarnaast vereisen zij van het college en het management dat zij een oordeel vormen ten aanzien van soms moeilijke, subjectieve en complexe posities vaak vanwege de noodzaak om inschattingen te moeten maken over het effect van zaken die inherent onzeker zijn. Wij hebben het door het college en het management toegepaste proces met betrekking tot significante verslaggevingsaspecten geëvalueerd en hebben gegevensgerichte controlewerkzaamheden uitgevoerd. Het BBV wordt nageleefd met uitzondering van enkele kwalitatieve tekortkomingen Bevindingen ten aanzien van naleving van de wettelijke verslaggevingsregels (BBV) Wij hebben vastgesteld dat uw gemeente de wettelijke verslagleggingsregels (BBV) heeft nageleefd met uitzondering van onderstaande kwalitatieve tekortkomingen: Reserves: In de toelichting op de balans ontbreekt, in afwijking van artikel 54.1 Bbv, de toelichting van de aard en reden van elke reserve. Voorzieningen: In de toelichting op de balans ontbreekt, in afwijking van artikel 55.1 Bbv, de toelichting van de aard en reden van elke voorziening. Wij adviseren u deze kwalitatieve aspecten op te pakken bij de jaarrekening

17 3.4 Jaarverslag en grondslagen jaarrekening Schattingen bij het opstellen van de jaarrekening De kwaliteit van de onderbouwingen en inschattingen bij het opstellen van de jaarrekening. Veronderstellingen en schattingen van het management en het college Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor het maken van schattingen bij het opmaken van de jaarrekening. Als accountant beoordelen wij deze door het college gemaakte schattingen. Onderstaand hebben wij een beschouwing ten aanzien van de belangrijkste schattingen opgenomen. Voorzieningen Uw gemeente heeft voorzieningen gevormd voor verliezen, risico s of verplichtingen die hun oorsprong vinden in het huidige boekjaar of eerdere boekjaren, maar waarvan de (verwachte) uitgaven in de toekomst liggen. Deze voorzieningen bedragen ultimo 2016 in totaal circa 14,2 miljoen (2015: 12,0 miljoen). Binnen de voorzieningen maakt u conform het BBV in de toelichting op de balans onderscheid naar onderstaande voorzieningen: Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s (2016: 3,3 miljoen); Voorzieningen voor egalisering onderhoudskosten (2016: 1,7 miljoen); Voorzieningen voor van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden (2016: 9,2 miljoen). Vooral de voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico s en de voorzieningen ter egalisering van kosten zijn naar hun aard gebaseerd op veronderstellingen en schattingen van het management en het college. Zij schatten op basis van hun kennis van de gemeente en haar omgeving in wat het effect van de te voorziene risico s, verplichtingen en kosten zullen zijn in de komende jaren en wat de omvang van de voorziening moet zijn. Omdat schattingen per definitie subjectief zijn, besteden wij als uw accountant nadrukkelijk aandacht aan de onderbouwing en redelijkheid van de aannames van het college en het management. Wij hebben als onderdeel van onze controle daarom de volgende werkzaamheden uitgevoerd: Wij hebben uitvoerige gesprekken met het management en het college gevoerd over de aard van de risico s en de verwachtingen over de ontwikkelingen in de komende jaren. De in de jaarrekening 2016 resterende onderhoudsvoorzieningen (voorzieningen ter egalisering van kosten) hebben wij getoetst aan de onderliggende geactualiseerde onderhoudsplannen. Hierbij hebben wij aandacht besteed aan de houdbaarheid en betrouwbaarheid van de onderliggende onderhoudsplannen. Wij hebben de voorziening voor wethouderspensioenen en -uitkeringen getoetst aan de onderliggende actuariële berekening. Wij hebben de toereikendheid van de voorzieningen beoordeeld. Wij zijn van mening dat de gemeente Nederweert adequate voorzieningen treft voor risico s en verplichtingen die op een betrouwbare wijze zijn in te schatten. Waardering van uw debiteuren Debiteuren worden voorzien indien de verwachting is dat deze niet meer inbaar zijn. De voorziening dubieuze debiteuren en de voorziening debiteuren sociale zaken kent ultimo 2016 een omvang van circa 0,1 miljoen c.q. 0,2 miljoen. De omvang van beide voorzieningen is nagenoeg gelijk aan de omvang in Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de balans zoals opgenomen in de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de gemeente Nederweert adequate voorzieningen treft die op een betrouwbare wijze zijn in te schatten. 17

18 1. Fysieke leefomgeving 2. Levensvatbare bedrijvigheid 3. Zorgzame leefbaarheid 4. Bestuur 3.4 Jaarverslag en grondslagen jaarrekening Begrotingsrechtmatigheid Begrotingsrechtmatigheid Begrotingsrechtmatigheid Naast de controle op de rechtmatige totstandkoming van de baten, lasten en balansmutaties in de jaarrekening 2016, hebben wij de begrotingsrechtmatigheid gecontroleerd. De toe te passen normen voor dit begrotingscriterium zijn gebaseerd op artikelen 189, 190 en 191 van de Gemeentewet en moeten door het bestuur nader worden ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kadernota Rechtmatigheid van de Commissie BBV. Belangrijk hierbij is dat het overschrijden van de begroting altijd onrechtmatig is, maar niet in alle gevallen hoeft te worden meegewogen in het accountantsoordeel. In het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet gekeken worden naar de lastenoverschrijdingen per programma. Zie hieronder voor een overzicht van de lastenoverschrijdingen per programma. Zoals blijkt uit onderstaande figuur is op geen enkel programma een begrotingsoverschrijding op de lasten te constateren. Overzicht verschillen tussen begrote en werkelijke lasten 2016 (x 1.000) Begroot Werkelijk

19 3.4 Jaarverslag en grondslagen jaarrekening Begrotingsrechtmatigheid Investeringskredieten Investeringskredieten In het kader van de begrotingsrechtmatigheid hebben wij tevens de lastenoverschrijdingen op investeringskredieten beoordeeld om vast te stellen of de gerealiseerde uitgaven binnen de door de gemeenteraad geautoriseerde begroting zijn gebleven. Uit deze analyse blijkt dat op diverse investeringskredieten sprake is van een overschrijding van de door de gemeenteraad vastgestelde investeringskredieten. Deze zijn in te delen in de onderstaande categorieën zoals opgenomen in de Kadernota Rechtmatigheid van de Commissie BBV. Lastenoverschrijding investeringskredieten Begrotingsafwijking Onrechtmatig, telt niet mee in het oordeel Onrechtmatig, telt wel mee in het oordeel Aanpassingen gemeentehuis ( ) Past binnen het bestaande beleid maar is niet tijdig gesignaleerd. Verlichtingsplan 2014 ( ) Past binnen het bestaande beleid (Verlichtingsplan) en wordt in belangrijke mate gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (dekking uit de voorziening Openbare verlichting). Volledigheidshalve melden we dat genoemde lastenoverschrijdingen die formeel als onrechtmatig worden aangemerkt gezien de oorzaak en de adequate toelichting geen gevolgen hebben voor de strekking van onze controleverklaring. 19

20 3.5 Wet Normering Topinkomens (WNT) Wet Normering Topinkomens (WNT) Naleving van de (publicatieverplichtingen) WNT De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is met ingang van 2013 van toepassing en vervangt tegelijkertijd de Wopt (Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens). Doelstelling van de wet is te verhinderen dat instellingen in de publieke en semipublieke sectoren rechtens in staat zijn bovenmatige bezoldigingen toe te kennen. Voor gemeenten geldt dat de gemeentesecretaris en de griffier als topfunctionaris worden aangemerkt. De algemene bezoldiging voor een topfunctionaris mag voor 2016 niet meer bedragen dan per jaar. De externe accountant is belast met de controle op de naleving van de WNT door de instelling. Overschrijding van de bezoldigingsnorm wordt aangemerkt als een onverschuldigde betaling, die door de topfunctionaris terugbetaald moet worden aan de instelling. Gebeurt dit niet, dan is BDO als accountant wettelijk verplicht om bij het ministerie melding te doen van deze onverschuldigde betaling. Wij hebben tevens een meldingsplicht indien u geen of onjuiste gegevens heeft gepubliceerd in de jaarrekening. Wij hebben vastgesteld dat de bezoldigingen over 2016 van de gemeente Nederweert niet strijdig zijn met de WNT en dat de jaarrekening 2016 van de gemeente Nederweert voldoet aan de publicatieverplichtingen van de WNT. 20

21 3.6 Overige bevindingen De interne (financiële) beheersing in het kader van onze jaarrekeningcontrole Bevindingen naar aanleiding van onze controle Als onderdeel van de jaarrekeningcontrole hebben wij een interim-controle uitgevoerd. Deze interim-controle is primair gericht op de administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB) voor zover van belang voor onze controle op de betrouwbaarheid en rechtmatigheid van de in de jaarrekening opgenomen gegevens. De bevindingen naar aanleiding van deze controle hebben wij opgenomen in onze managementletter d.d. 24 november Samenvattend constateren wij dat uw organisatie de belangrijkste onderwerpen vanuit de bedrijfsvoering op de agenda heeft staan, hieraan voldoende aandacht besteedt en daarbij alert inspeelt op de externe en interne ontwikkelingen. De risico s die op korte termijn van belang zijn voor de gemeente, zoals onder andere de ontwikkelingen rondom de decentralisaties, VPB-plicht, IT, de ontwikkeling van de grondexploitatie en aanbestedingen komen in onze rapportages aan bod. Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen wij u naar onze managementletter. Geautomatiseerde gegevensverwerking Ingevolge artikel 2:393, lid 4 BW, dient de accountant in zijn verslag aandacht te besteden aan de bevindingen met betrekking tot de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking. Onze jaarrekeningcontrole is gericht op het geven van een oordeel omtrent de jaarrekening zelf en is niet primair gericht op het doen van uitspraken omtrent de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking als geheel of van onderdelen daarvan. Wij hebben de automatiseringsorganisatie van uw gemeente uitsluitend in het kader van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. Bij de controle 2016 hebben wij vastgesteld dat we nog niet hebben kunnen steunen op de ITGC s van Key2Finance. Derhalve hebben we aanvullend gegevensgerichte werkzaamheden dienen te verrichten. De bevindingen inzake de ITGC s hebben betrekking op de aspecten continuïteit, wijzigingsbeheer en logische toegangsbeveiliging. Naleving Europese aanbestedingsrichtlijnen Conform het door de raad vastgestelde normenkader vallen de Europese aanbestedingsrichtlijnen binnen de scope van de accountantscontrole. Zoals in onze managementletter d.d. 24 november 2016 vermeld is een spendanalyse uitgevoerd. Vanuit de interne inkoopanalyse en onze controle zijn geen onrechtmatigheden gebleken op het gebied van naleving Europese aanbestedingsrichtlijnen. 21

22 4. Uw financiële positie vergeleken 4.1 Resultaat Uw financiële positie vergeleken 4.3 Toelichting op uw financiële positie

23 4.1 Resultaat 2016 Gerealiseerde resultaat 2016 bedraagt 2,8 miljoen voordelig Onze analyse van uw resultaat Het feitelijke saldo van baten en lasten in een jaar wordt weergegeven als het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten. Daarnaast kent de gemeente ook het gerealiseerde resultaat. Dit is het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten plus of min de tussentijdse resultaatbestemmingen. Deze bestemmingen bestaan uit in de loop van het jaar gedane onttrekkingen uit reserves minus de tussentijdse stortingen in reserves. De stortingen in dan wel onttrekkingen aan reserves vinden plaats op basis van door u genomen besluiten. Het gerealiseerde resultaat is dus mede het gevolg van de politieke besluitvorming. Concreet betekent dit voor uw gemeente het volgende: Overzicht van baten en lasten Realisatie 2015 Begroot 2016 vóór wijziging Begroot 2016 na wijziging Realisatie 2016 (alle bedragen * 1.000,-) Baten Lasten (38.544) (36.534) (41.181) (37.133) Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten (280) (180) (828) Stortingen in reserves (lasten) (1.276) 0 (748) (950) Onttrekkingen aan reserves (baten) Gerealiseerde resultaat Voor een uitgebreide analyse van het resultaat verwijzen wij naar de toelichting op het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Afwijkingen resultaat ten opzichte van begroting na wijziging Het gerealiseerde resultaat (na resultaatbestemming) over 2016 bedraagt circa 2,8 miljoen voordelig. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. De exploitatie over 2016 laat een voordelig gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten (voor resultaatbestemming) ad 2,0 miljoen zien (begroot 0,8 miljoen nadelig). De voordelen zijn op diverse programma s gerealiseerd. Voor een nader gedetailleerd inzicht van de gerealiseerde afwijkingen ten opzichte van de begroting na wijziging en de verklarende toelichting hierop verwijzen wij u voorts naar de toelichtingen per programma, zoals opgenomen als onderdeel van de programmaverantwoording. 23

24 4.2 Uw financiële positie vergeleken Ratio weerstandsvermogen Solvabiliteitsratio 5,00 Gemid. NL* 37,8% 4,00 3,49 3,65 JR ,0% 3,00 2,65 Begr ,0% 2,00 1,95 JR ,0% 1,00 JR 2016 Begr JR 2015 Begr Netto schuldquote Begr ,0% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% Ratio grondexploitatie * De bron voor de gemiddelden NL betreft het gemiddelde over 2014 voor gemeenten in de categorie < inwoners volgens het dashboard op -41,0% Gemid. NL* JR ,8% 30,0% 25,0% 20,0% 17,0% 16,0% 21,0% 25,4% -28,0% Begr ,0% -23,0% JR ,0% 5,0% 3,0% -28,0% Begr ,0% -40,0% -20,0% 0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 0,0% JR 2016 Begr JR 2015 Begr Gemid. NL* 24

25 4.3 Toelichting op uw financiële positie Financiële kengetallen Voor uw meerjarige financiële positie is een structureel sluitende begroting noodzakelijk. Gemeenten willen zich onderling vergelijken maar dat was tot voor kort niet mogelijk door het ontbreken van een standaard-definitie of een set van financiële kengetallen. Gezien het belang van toekomstbestendigheid van gemeenten, een grotere druk op doelmatigheid de ontwikkeling van financiële producten, meer verbonden partijen, meer taken zoals bijvoorbeeld in het sociaal domein is het belang van inzicht in de financiële positie toegenomen. Het BBV schrijft voor dat in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basis-set van financiële kengetallen moet worden opgenomen. De invoering van de set van kengetallen is voornamelijk bedoeld om de financiële positie voor uw raadsleden inzichtelijker te maken. De kengetallen op de vorige pagina lichten wij hieronder kort toe. Voor nadere details verwijzen wij naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in uw jaarstukken Volledigheidshalve merken wij hierbij op dat deze cijfers niet aan accountantscontrole of een beoordelingsopdracht zijn onderworpen. Weerstandsvermogen Solvabiliteit Netto schuldquote Grondexploitatie Toelichting weerstandsvermogen Onze analyse van uw weerstandsvermogen is toegelicht op de volgende pagina s. Toelichting solvabiliteitsratio Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen. Deze indicator geeft inzicht in de mate waarin de gemeente Nederweert in staat is haar financiële verplichtingen te voldoen. Dit kengetal vertoont in 2016 (59%) een lichte stijging ten opzichte van 2015 (57%). Tevens is de werkelijke solvabiliteit hoger dan het gemiddelde in Nederland (37,8%). Hoe hoger de solvabiliteitsratio is hoe groter de weerbaarheid van uw gemeente. In vergelijking met het gemiddelde in Nederland zien wij dat uw weerbaarheid ten opzichte van andere gemeenten relatief hoog is. Toelichting netto schuldquote (inclusief uitgeleende gelden) De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. De netto schuldquote wordt berekend inclusief doorgeleende gelden door de som van de leningen en schulden te nemen en daar de vorderingen, uitgezette gelden en liquide middelen op in mindering te brengen. Het saldo wordt uitgedrukt in een percentage van de totale baten voor mutaties reserves. De werkelijke netto schuldquote over 2016 (-41%) en 2015 (-23%) is fors lager dan het gemiddelde in Nederland (45,8%). Aangezien uw gemeente geen langlopende leningen heeft uitstaan is de schuldquote van uw gemeente negatief (zeer gezond) in vergelijking met het gemiddelde in Nederland. Toelichting ratio grondexploitatie Hierin wordt informatie gegeven over de waarde van de niet in exploitatie genomen gronden (enkel voor 2015) en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten uitgedrukt in een percentage. Dit kengetal geeft een indruk van de financiële impact van de grondexploitatie op de financiële huishouding van uw gemeente. Ten opzichte van 2015 (16%) vertoont dit kengetal in 2016 (3%) een dalende trend. In vergelijking met het gemiddelde in Nederland (25,4%) heeft de grondexploitatie in uw gemeente een lagere impact op uw financiële huishouding. 25

26 4.3 Toelichting op uw financiële positie Weerstandsvermogen onze rol als accountant De vermogenspositie van uw gemeente is licht verbeterd Onze rol in relatie tot het weerstandsvermogen De analyse van het weerstandsvermogen is een onderdeel van het jaarverslag (paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing). Vanuit onze controlerende rol stellen wij enkel vast of het jaarverslag (en dus deze paragraaf) verenigbaar is met de jaarrekening en geen materiële afwijkingen bevat. Omdat de omvang en inschatting van het weerstandsvermogen voor de continuïteit en toekomst van de gemeente van groot belang is besteden wij (vanuit onze natuurlijke adviesfunctie) in dit accountantsverslag hier aandacht aan. Onze analyse van uw vermogen In het BBV wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening te lopen. Er mogen geen baten of lasten rechtstreeks in het eigen vermogen worden gemuteerd. Uit de jaarrekening 2016 blijkt dat het eigen vermogen van uw gemeente is verbeterd. De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten bedraagt circa 2,0 miljoen voordelig. Per saldo is tussentijds circa 0,8 miljoen aan de reserves onttrokken zodat het uiteindelijk gerealiseerde resultaat over 2016 circa 2,8 miljoen voordelig bedraagt. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. In het hierna volgende overzicht hebben wij de ontwikkeling van het eigen vermogen en de mutaties in de reserves schematisch weergegeven. Bedragen x Eigen vermogen per 1 januari Tussentijdse resultaatbestemming (per saldo onttrokken) Gerealiseerde resultaat Totaal ( saldo van baten en lasten ) -/ Eigen vermogen per 31 december De omvang van het eigen vermogen bedraagt ultimo ,6% van het balanstotaal (ultimo 2015: 56,8%). 26

27 4.3 Toelichting op uw financiële positie Ontwikkeling van uw weerstandsvermogen Onze analyse van uw weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit vanwege ingeschatte risico s. De beschikbare weerstandscapaciteit van uw gemeente bedraagt 11,8 miljoen (2015: 17,6 miljoen). Dit is inclusief de weerstandscapaciteit voor grondexploitaties van 2,1 miljoen (2015: 2,2 miljoen). Voor de samenstelling van de beschikbare weerstandscapaciteit en een gedetailleerde toelichting hierop verwijzen wij u naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing (hoofdstuk van uw jaarverslag). De inventarisatie van risico s die in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing is opgenomen geeft een indicatie van de financiële omvang van de belangrijkste (specifieke) risico s inclusief een inschatting van de kans van het voordoen van het geïdentificeerde risico om zo de benodigde weerstandscapaciteit te bepalen. Daarbij wordt een doorlopend inzicht gegeven in de grootste risico s (qua financiële impact en kans) voor uw gemeente. De benodigde weerstandscapaciteit heeft u berekend op 3,4 miljoen. De ratio weerstandsvermogen (beschikbare weerstandscapaciteit/benodigde weerstandscapaciteit) is verbeterd. De ratio weerstandsvermogen ultimo 2016 is 3,49, ten opzichte van een ratio weerstandsvermogen ultimo 2015 van 1,95. Deze toename wordt mede veroorzaakt door de ontwikkelingen op het gebied van de decentralisaties (risico s gedaald). Voor de samenstelling van de benodigde weerstandscapaciteit en een gedetailleerde toelichting hierop verwijzen wij u naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing (hoofdstuk van uw jaarverslag). Op basis van de paragraaf weerstandsvermogen kan worden geconcludeerd dat uw gemeente over voldoende weerstandscapaciteit beschikt. Overigens merken wij hierbij op dat deze cijfers niet aan accountantscontrole of een beoordelingsopdracht zijn onderworpen. Wij adviseren u de komende jaren deze ratio adequaat en periodiek te monitoren doordat de ontwikkelingen (denk aan de Vpb-plicht) die op uw gemeente afkomen en de daarbij behorende (financiële) onzekerheden een grote impact kunnen hebben op de ratio aan weerstandsvermogen. Hierbij merken wij aanvullend op dat uw gemeente in deze paragraaf op een transparante en toereikende wijze inzicht geeft in het weerstandsvermogen en het systeem van risicobeheersing. 27

28 5. Top 3 aandachtspunten Top 3 aandachtspunten 2017

29 5. Top 3 aandachtspunten voor 2017 Inleiding Vanuit onze natuurlijke adviesfunctie benoemen we de volgende top 3 van aandachtspunten voor het komende jaar. 1. Sociaal Domein Sturing en monitoringsinformatie sociaal domein Conform onze managementletter adviseren wij u om tijdig concrete afspraken te maken met de externe partijen over de noodzakelijke inhoud van de controlewerkzaamheden op recht, hoogte en duur, de wijze en het moment van (tussentijdse) verantwoording en de eisen aan het daarbij te ontvangen assurance- rapport, productieverantwoordingen en controleverklaringen. Daarnaast adviseren wij u de afhankelijkheid van derden (zorgaanbieders) nog verder te minimaliseren door systematisch zelf werkzaamheden te verrichten ten aanzien van de kwaliteit van de geleverde zorg. In december 2016 is door I-Sociaal Domein een handreiking Stappenplan gemeentelijke controle-aanpak uitgebracht. In de handreiking wordt de gemeente gewezen op haar eigen verantwoordelijkheid en mogelijke controlemiddelen om zelf de kwaliteit van de levering vast te stellen door onder meer: Accountgesprekken tussen gemeente en aanbieders; Toetsing uit gespreksverslagen wijkteam; Klachten; Cliënt ervaringsonderzoeken Signalen van een ombudsman Sociaal Domein; en Effectmetingen. 2. Fiscaliteiten Invoering vennootschapsbelasting Overheidsondernemingen zijn met ingang van 1 januari 2016 belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Vanaf het boekjaar 2016 zullen overheidsondernemingen dan ook aangifte vennootschapsbelasting moeten gaan doen. Er is geen integrale belastingplicht. Belastingplicht voor de vennootschapsbelasting bestaat slechts voor zover de overheidsinstelling met een activiteit deelneemt aan het economische verkeer. Dat wil zeggen als de activiteit wordt verricht buiten de eigen kring. Daarnaast is een aantal ondernemingsactiviteiten specifiek vrijgesteld van de heffing van vennootschapsbelasting. Dit vloeit rechtstreeks voort uit de bedoeling van de wetgeving, te weten het tegengaan van mogelijke concurrentieverstoringen met private ondernemingen. Gegeven de onderhanden implementatie heeft de gemeente in de jaarrekening 2016 nog geen verplichtingen uit hoofde van de Vpb verwerkt. Volledigheidshalve melden we dat in het jaarverslag in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing een nadere toelichting is opgenomen omtrent dit onderwerp. 3. Interne beheersing Werkzaamheden administratieve organisatie/interne beheersing Samenvattend constateren wij dat uw organisatie de belangrijkste onderwerpen vanuit de bedrijfsvoering op de agenda heeft staan, hieraan voldoende aandacht besteedt en daarbij alert inspeelt op de externe en interne ontwikkelingen. De planning van de interne controlewerkzaamheden versus de beschikbare capaciteit betreft een belangrijk aandachtspunt.

30 Bijlagen Bijlage A: Bevindingen SiSa-bijlage Bijlage B: Onze controle

31 Bijlage A Bevindingen SiSa-bijlage Geen bevindingen inzake de controle van de SiSa-bijlage Inleiding Bij de jaarrekening wordt als bijlage de SiSa-verantwoording toegevoegd. De gemeente Nederweert heeft de rechtmatige totstandkoming van de SiSa-bijlage getoetst. Op grond van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden, artikel 5, lid 4, rapporteren wij in dit rapport over de fouten en onzekerheden van de specifieke uitkeringen die in 2016 in het kader van SiSa worden verantwoord. Wij doen dit middels een tabel, die ook moet worden opgenomen als geen fouten of onzekerheden zijn geconstateerd. Per regeling wordt aangegeven of, en zo ja welke financiële fouten of onzekerheden zijn geconstateerd. Deze tabel hierna weergegeven. Nr. Specifieke uitkering of overig Fout of onzekerheid Financiële omvang in euro's Toelichting fout / onzekerheid D9 Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) N.v.t. 0 N.v.t. E27B G2 G3 Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_gemeentedeel 2016 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnend zelfstandigen)_gemeentedeel 2016 N.v.t. 0 N.v.t. N.v.t. 0 N.v.t. N.v.t. 0 N.v.t. 31

Accountantsverslag concept Gemeente Roerdalen

Accountantsverslag concept Gemeente Roerdalen Accountantsverslag 2016 - concept Gemeente Roerdalen 4 juli 2017 Accountantsverslag 2016 Aan de raad van de gemeente Roerdalen T.a.v. de heer R.J.J. Notermans Postbus 6099 6077 ZH SINT ODILIËNBERG Tilburg,

Nadere informatie

Accountantsverslag 2016 Gemeente Mook en Middelaar

Accountantsverslag 2016 Gemeente Mook en Middelaar Accountantsverslag 2016 Gemeente Mook en Middelaar 13 juli 2017 Accountantsverslag 2016 Aan de raad van de gemeente Mook en Middelaar t.a.v. de heer T. Peters-Sengers, raadsgriffier Postbus 200 6585 ZK

Nadere informatie

Gemeente Doetinchem. Presentatie jaarrekeningcontrole juni 2017

Gemeente Doetinchem. Presentatie jaarrekeningcontrole juni 2017 Gemeente Doetinchem Presentatie jaarrekeningcontrole 2016 15 juni 2017 Samenvatting Reikwijdte van de controle Met de gunning van 25 mei 2015 welke door middel van onze vaktechnische opdrachtbevestiging

Nadere informatie

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd.

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd. Aan de gemeenteraad van Gemeente IJsselstein Baker Tilly Berk N.V. Burgemeester Roelenweg 14-18 Postbus 508 8000 AM Zwolle T: +31 (0)38 425 86 00 F: +31 (0)38 425 86 99 E: zwolle@bakertillyberk.nl KvK:

Nadere informatie

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 Baker Tilly Berk N.V. Burgemeester Roeienweg 14-18 Postbus 508 8000 AM Zwolle T: +31(~384258600 F: +31 (0)38 425 86 99 E: zwolle@bakertillyberk.nl KvK: 24425560 www.bakertillyberk.nl CONTROLEVERKLARING

Nadere informatie

*ID * gemeente Tiel ontvangen op:

*ID * gemeente Tiel ontvangen op: *ID18.02548* ID18.02548 gemeente Tiel ontvangen op: 03-04-2018 Aan de leden van het algemeen bestuur van Regionaal Archief Rivierenland J.S. de Jongplein 3 4001 WG TIEL Zaltbommel, 30 maart 2018 Onderwerp:

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 EY working woud Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van de gemeente Bronckhorst Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 Ons oordeel met beperking Wij

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de gemeenteraad van de gemeente Utrecht A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening

Nadere informatie

Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord. Accountantsverslag 2014 april 2015

Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord. Accountantsverslag 2014 april 2015 Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord Accountantsverslag 2014 april 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Aard en reikwijdte van de werkzaamheden 3. Bevindingen naar aanleiding van de eindejaarscontrole

Nadere informatie

Ons oordeel met beperking Wij hebben de jaarrekening 2017 van gemeente Tiel te Tiel gecontroleerd.

Ons oordeel met beperking Wij hebben de jaarrekening 2017 van gemeente Tiel te Tiel gecontroleerd. Aan de gemeenteraad van Gemeente Tiel Baker Tilly Berk N.V. Bijster 39 Postbus 3814 4800 DV Breda T: +31 (0)76 525 00 00 F: +31 (0)76 525 00 50 E: breda@bakertillyberk.nl KvK: 24425560 www.bakertillyberk.nl

Nadere informatie

ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 GEMEENTE NEDERWEERT

ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 GEMEENTE NEDERWEERT ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 GEMEENTE NEDERWEERT P 1 dinsdag 26 juli 2016 ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 Aan de leden van de gemeenteraad van de gemeente Nederweert T.a.v. mevrouw E.G. Schrier, raadsgriffier Postbus

Nadere informatie

Accountantscontrole 2013

Accountantscontrole 2013 Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Deloitte Accountants B.V. Eemsgolaan 15 9727 DW Groningen Postbus 980 9700 AZ Groningen Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9870 www.deloitte.nl Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Nadere informatie

ACCOUNTANTSVERSLAG Recreatieschap Drenthe

ACCOUNTANTSVERSLAG Recreatieschap Drenthe ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 Recreatieschap Drenthe P 1 donderdag 31 maart 2016 ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 Aan het bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe Brink 4b 7891 BZ Diever Groningen,

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER.

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van gemeente Haarlem Verklaring over de jaarrekening 2018 Ons oordeel Naar ons oordeel: geeft de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Deloitte Accountants B.V. Robonsbosweg 5 1816 MK Alkmaar Postbus 270 1800 AG Alkmaar Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9705 www.deloitte.nl Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan

Nadere informatie

18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff. Controle jaarrekening 2014

18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff. Controle jaarrekening 2014 18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff Controle jaarrekening 2014 Agenda Accountantscontrole Bevindingen controle 2014 Actuele ontwikkelingen Vragen Fasering accountantscontrole gemeente Ridderkerk

Nadere informatie

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand Controleprotocol 2016 Gemeente Loon op Zand Financien & Belastingen Oktober 2016 1. Inleiding De gemeente Loon op Zand geeft ieder jaar opdracht om de accountantscontrole als bedoeld in artikel 213 GW

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Jaarr ekeni ng 31 december 2018 1 januari 2018 Gemeente U den Control e Goedkeurend 31011325A005 KVK Kvk Nummer uit DB (nog te doen) Create SBR Extensi on 1.0 Eindhoven 30 mei 2019 Controleverklaring van

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het algemeen bestuur van Waterschap Vechtstromen A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening

Nadere informatie

Accountantsverslag 2018 Gemeente Nederweert

Accountantsverslag 2018 Gemeente Nederweert Accountantsverslag 2018 20 juni 2019 T: +31 (0)43 350 88 88 E: info@bdo.nl www.bdo.nl BDO Audit & Assurance B.V. Postbus 315, 6199 ZN Maastricht-Airport - Nederland Amerikalaan 80, 6199 AE Maastricht-Airport

Nadere informatie

BERK. Accountantsverslag. Boekjaar Natuur- en recreatieschap De Grevelingen. An independent member of Baker Tilly International

BERK. Accountantsverslag. Boekjaar Natuur- en recreatieschap De Grevelingen. An independent member of Baker Tilly International Accountantsverslag Boekjaar 2017 ~AKER TILLY BERK Natuur- en recreatieschap De Grevelingen An independent member of Baker Tilly International Inhoudsopgave Pagina 1. Bestuurlijke samenvatting 4 2. Accountantscontrole

Nadere informatie

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Jaarrekening 2013 Gemeente Bunnik Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Agenda Controle van de jaarrekening De voorschriften voor de jaarrekening Jaarrekeningcontrole 2013 Controle van de jaarrekening

Nadere informatie

Accountantsverslag 2017 Gemeente Mook en Middelaar

Accountantsverslag 2017 Gemeente Mook en Middelaar Accountantsverslag 2017 11 juli 2018 T: +31 (0)13 594 02 02 E: info@bdo.nl www.bdo.nl BDO Audit & Assurance B.V. Postbus 757, 5000 AT Tilburg - Nederland Prof. Cobbenhagenlaan 95, 5037 DB Tilburg - Nederland

Nadere informatie

INT / 2435 A.van Genderen. Jaarstukken ODRU 2016 en accountantsverklaring

INT / 2435 A.van Genderen. Jaarstukken ODRU 2016 en accountantsverklaring Aan de raad van de Gemeente Bunnik Postbus 5 3980 CA Bunnik c^ regio Utrecht Bezoekadres: Archimedeslaan 6 3584 BA Utrecht Postadres: Postbus 13101 3507 LC Utrecht 088-022 50 00 info@odru.nl www.odru.nl

Nadere informatie

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014 Behoort bij raadsbesluit d.d. 29 januari 2015 tot vaststelling van het 'Controleprotocol 2014'. Controleprotocol Jaarrekening 2014 Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 3 2. Inleiding... 3 2.1 Doelstelling...

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014-2017 van de gemeente Mill en Sint Hubert 1. Inleiding Bij besluit van 12 juni 2014 heeft de gemeenteraad Deloitte accountants opdracht

Nadere informatie

ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 GEMEENTE HEUSDEN

ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 GEMEENTE HEUSDEN ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 GEMEENTE HEUSDEN P 1 vrijdag 8 juli 2016 ACCOUNTANTSVERSLAG 2015 VERTROUWELIJK Aan de leden van de gemeenteraad van de gemeente Heusden Postbus 41 5250 AA VLIJMEN Tilburg, 8 juli

Nadere informatie

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid. Gemeente IJsselstein

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid. Gemeente IJsselstein Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid Gemeente IJsselstein INHOUD 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE UITGANGSPUNTEN CONTROLE... 4 3. GOEDKEURINGS- EN RAPPORTERINGSTOLERANTIES...

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening 2016

Controleprotocol jaarrekening 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wettelijk kader 3 1.2 Doel 4 2. Accountantscontrole 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen 5 2.2 Controle rechtmatigheid in het bijzonder 5 2.3 Controletoleranties

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen Inleiding Jaarlijks dienen de accountants van gemeenten op grond van artikel 213 van de Gemeentewet behalve een

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde Wedde, 27 november 2014 1. Inleiding 1.1 Algemeen De gemeenteraad heeft aan Deloitte Accountants B.V.

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer Onderwerp Accountantsverklaring / accountantsverslag 2015

Collegevoorstel. Zaaknummer Onderwerp Accountantsverklaring / accountantsverslag 2015 Zaaknummer 467300 Onderwerp Accountantsverklaring / accountantsverslag 2015 Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Op 28 juni 2016 heeft de raad de jaarstukken 2015 vastgesteld. Op dat moment was

Nadere informatie

Accountants BERK CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017

Accountants BERK CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017 Aan het bestuur van Recreatieschap Stichtse Groenlanden Baker Tilly Berk N.V. Papendorpseweg 99 Postbus 85007 3508 AA Utrecht T: +31 (0)30 258 70 00 F: +31 (0)30 254 45 77 E: utrecht@bakertillyberk.nl

Nadere informatie

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad,

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad, No.: Portefeuillehouder: Wethouder Hoek Afdeling: Middelen Behandelaar: A. Moerland De raad van de gemeente Tholen Tholen, 31 mei 2015 Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen 2015 Geachte raad, Algemeen

Nadere informatie

Gemeente Lelystad Ingekomen 16 JUN 2015. Kopie aan:

Gemeente Lelystad Ingekomen 16 JUN 2015. Kopie aan: 0^=> \d ju^va.' lot's OLJ&rje^oeUi naarcs 150014156 Gemeente Lelystad Ingekomen 16 JUN 2015 Kopie aan: Orteliuslaan 982 3528 BD Utrecht Postbus 3180 3502 GD Utrecht Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088

Nadere informatie

Controleprotocol gemeente Coevorden

Controleprotocol gemeente Coevorden Controleprotocol gemeente Coevorden Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Vaststelling Controleprotocol 3 3 Wettelijk kader 3 4 Goedkeurings- en rapporteringstolerantie 3 4.1 Goedkeuringstolerantie 4 4.2 Rapporteringstolerantie

Nadere informatie

NÅ$ Koenen en Co Controle BV is lid van Nexia International. veelzijdig. Controle

NÅ$ Koenen en Co Controle BV is lid van Nexia International. veelzijdig. Controle Controle Renier Nafzgerstraat 104 Postbus 1722 NL6201 BS Maastricht Aan: Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Het Gegevenshuis T+31(O)433219080 Emile Erensplein 55 F+31(0)433253646 6371

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Deloitte Accountants B.V. Sophialaan 24-26 8911 AE Leeuwarden Postbus 826 8901 BP Leeuwarden Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9877 www.deloitte.nl Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Nadere informatie

Concept Accountantsverslag

Concept Accountantsverslag AB Jeugdhulp Rijnmond 12 april 2018 bijlage 2 bij agendapunt 7 Concept Accountantsverslag Boekjaar 2017 BAKER BERK TILLY Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond An independent member of Baker Tilly

Nadere informatie

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid INHOUD 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE UITGANGSPUNTEN CONTROLE... 4 3. GOEDKEURINGS- EN RAPPORTERINGSTOLERANTIES... 5 4. RECHTMATIGHEID...

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo

CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo 0 Inleiding De Gemeentewet(GW), art. 213, schrijft voor dat de gemeenteraad één of meer accountants aanwijst

Nadere informatie

Deloitte. Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland. Rapport van bevindingen voor het boekjaar eindigend op 31 december 2014.

Deloitte. Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland. Rapport van bevindingen voor het boekjaar eindigend op 31 december 2014. Deloitte Accountants B.V. Park Veidzigt 25 4336 DR Middelburg Postbus 7056 4330 GB Middelburg Nederland Tel: 088 288 2888 Fax 088 288 9895 www.deloitte.n1 Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015 CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015 Voor de gemeenten Tubbergen, Dinkelland en het Openbaar lichaam Noaberkracht Dinkelland Tubbergen September 2014

Nadere informatie

Behandeld door drs. M. Bruinsma RA

Behandeld door drs. M. Bruinsma RA r Stichting OPO Borger-Odoorn Hoofdstraat 32 9531 AG BORGER Datum 14 juni 2013 Behandeld door drs. M. Bruinsma RA Kenmerk 8095/MB/RA/GV CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Inhoud 1. Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 1.2 Wettelijk kader... 1 1.3 Procedure... 2 2 Algemene uitgangspunten

Nadere informatie

AKER TILLY BERK. Accountantsverslag. Boekjaar Gemeenschappelijke regeling DCMR Milieudienst Rijnmond

AKER TILLY BERK. Accountantsverslag. Boekjaar Gemeenschappelijke regeling DCMR Milieudienst Rijnmond Accountantsverslag Boekjaar 2017 AKER TILLY BERK Gemeenschappelijke regeling DCMR Milieudienst Rijnmond Inhoudsopgave Pagina Aanbiedingsbrief 3 1 Inleiding 4 2 Accountantscontrole 5 3 Kwaliteit verslaggeving

Nadere informatie

Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus AA WOERDEN. Beh. Ambt.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam, 8 november 2017

Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus AA WOERDEN. Beh. Ambt.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam, 8 november 2017 Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus 45 3440 AA WOERDEN 17.022452 Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: 13/11/2017 Beh. Ambt.: Streefdat.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam,

Nadere informatie

Accountantsverslag 2012

Accountantsverslag 2012 pwc I Accountantsverslag 2012 Permar Energiek B.V. 24 mei 2013 pwc Permar Energiek B.V. T.a.v. de Raad van Commissarissen en de Directie Horaplantsoen 2 6717LT Ede 24 mei 2013 Referentie: 31024B74/DvB/e0291532/zm

Nadere informatie

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl Nick Doorn (concerncontroller) 20 juni 201914 juni 2019 1. Inleiding In 2016 heeft de aanbesteding

Nadere informatie

ACCOUNTANTSVERSLAG 2014

ACCOUNTANTSVERSLAG 2014 »12» 8-11 2-05-1 5 ACCOUNTANTSVERSLAG 2014 GR Bestuursdienst Ommen- Hardenberg 8 mei 2015 2015 BDO IBDO VERTROUWELIJK Aan het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Bestuursdienst Ommen-Hardenberg

Nadere informatie

Accountantsverslag 2016 Gemeente Heusden

Accountantsverslag 2016 Gemeente Heusden Accountantsverslag 2016 14 juni 2017 Accountantsverslag 2016 Aan de raad van de gemeente Heusden t.a.v. mevrouw drs. F.E.H.M. Backerra, griffier Postbus 41 5250 AA Vlijmen Tilburg, 14 juni 2017 Kenmerk:

Nadere informatie

Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013

Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013 VERGADERING ALGEMEEN BESTUUR OMGEVINGSDIENST MIDDEN- EN WEST-BRABANT Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013 Aanleiding Ter uitvoering van de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet

Nadere informatie

Addendum jaarverslag en -rekening 2015

Addendum jaarverslag en -rekening 2015 Addendum jaarverslag en -rekening 2015 Aan de gemeenteraad, Wij hebben de jaarstukken, inclusief de jaarrekening, over 2015 op 19 mei 2016 ter bespreking en behandeling in de vergadering van 30 juni 2016

Nadere informatie

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doelstelling... 3 3. Wettelijk kader... 3 4. Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid en rechtmatigheid)... 3 4.1

Nadere informatie

A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017

A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan de Raad van Beheer van de Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs voor Meppel e.o. A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 Ons

Nadere informatie

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking)

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking) Punt 11. : Controleprotocol jaarrekeningen G 6 m 6 6 R T 6 2011 tot en met 2014 _- sa. Hellendoom Aan de raad Samenvatting: De accountant geeft bij de jaarrekening een controleverklaring af waarin zowel

Nadere informatie

Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: Geachte Griffie,

Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: Geachte Griffie, Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: Nicolette Rigter woensdag 19 april 2017 12:02 Amersfoort, raadsgriffier; Baarn, raadsgriffier; Bunnik, raadsgriffier; Bunschoten, raadsgriffier;

Nadere informatie

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de Gemeente Delft en de Raad van Commissarissen van Werkse! Verklaring over de jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van

Nadere informatie

Behandeld door W.P. de Vries RA 088 288 1225

Behandeld door W.P. de Vries RA 088 288 1225 Gustav Mahlerlaan 2970 1 081 LA Amsterdam Postbus 5811 0 1 040 HC Amsterdam Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9737 www.deloitte.nl VERTROUWELIJK Aan het algemeen bestuur gemeenschappelijke regeling

Nadere informatie

: Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader

: Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader Agendapunt 5 algemeen bestuur Onderwerp : Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader Datum : 14 februari 2018 Opsteller Behandeling DSO : Jan de Jonge : n.v.t. Bijlage(n) : Samenvatting

Nadere informatie

IPA-ACON ASSURANCE B.V.

IPA-ACON ASSURANCE B.V. m IPA-ACON ASSURANCE B.V. Wilhelmlnapark 8-9 Telefoon 03-5319539 Aan het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Milieu en Afval Kop van Noord-Holland Postbus 8 1740 AA SCHAGEN Reg.nr. : 1003473/15/336/83

Nadere informatie

Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen. BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman

Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen. BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman Workshop financiële kengetallen Gemeente Emmen BDO Audit & Assurance 26 oktober 2016 Rob Bouman P 1 woensdag 15 juni 2016 Agenda 1. Inleiding / doel 19.00-19.15 2. Voorstellen / wat doet de accountant?

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL JAARREKENING 2015 GEMEENTE WOENSDRECHT

CONTROLEPROTOCOL JAARREKENING 2015 GEMEENTE WOENSDRECHT CONTROLEPROTOCOL JAARREKENING 2015 GEMEENTE WOENSDRECHT 1. Inleiding De gemeenteraad heeft aan Deloitte Accountants BV opdracht verstrekt om over het controlejaar 2015 de accountantscontrole als bedoeld

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid 1 Inleiding Vanaf de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring uitgebreid met een oordeel over de rechtmatigheid. De accountant kijkt niet alleen naar het getrouwe beeld, maar ook of baten, lasten

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de algemene vergadering van Nederlandse Waterschapsbank N.V. Verklaring over de jaarrekening 2014 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2014 van

Nadere informatie

Accountantsverslag 2017 Stadsbank Oost Nederland

Accountantsverslag 2017 Stadsbank Oost Nederland Accountantsverslag 2017 Stadsbank Oost Nederland Enschede, 28 maart 2018 Inhoudsopgave Wij hebben ons accountantsverslag als volgt ingedeeld: 1. Aanbieding 3 2. Bestuurlijke samenvatting 4 3. Kernpunten

Nadere informatie

gemeente Tiel 2 8 JULI 2016 (ta-

gemeente Tiel 2 8 JULI 2016 (ta- Accountants B.V. Meander 551 6825 MD Arnhem Postbus 30265 6803 AG Arnhem Nederland gemeente Tiel Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9777 www.deloitte.nl 2 8 JULI 2016 (ta- 116.006927 Aan de gemeenteraad en

Nadere informatie

Farid Chikar / juni 2017

Farid Chikar / juni 2017 Agendapunt commissie: 4.1 steller telefoonnummer email Farid Chikar 040-2083696 Farid.chikar@A2samenwerking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 208981/269305 29 juni 2017 Portefeuillehouder Wethouder

Nadere informatie

6 juni 2014 drs. M.M.M. Vogelpoel. Hierbij ontvangt u onze controleverklaring d.d. 5 juni 2014 bij de jaarrekening 2013 van uw gemeente.

6 juni 2014 drs. M.M.M. Vogelpoel. Hierbij ontvangt u onze controleverklaring d.d. 5 juni 2014 bij de jaarrekening 2013 van uw gemeente. Meander 551 6825 MD Arnhem Postbus 30265 6803 AG Arnhem Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9777 www.deloitte.nl Aan de gemeenteraad van de gemeente Nijkerk Postbus 1000 3860 BA NIJKERK Datum Behandeld

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant T: +31 (0)30 284 98 00 E: utrecht@bdo.nl www.bdo.nl BDO Audit & Assurance B.V. Postbus 4053, 3502 HB Utrecht Van Deventerlaan 101, 3528 AG Utrecht Nederland Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Nadere informatie

De 1 o ïtte. Aan de gemeenteraad van Gemeente Oude Ilsselstreek T.a.v. de heer 1. van Urk, raadsgriffier Postbus 42 7080 AA GENDRINGEN

De 1 o ïtte. Aan de gemeenteraad van Gemeente Oude Ilsselstreek T.a.v. de heer 1. van Urk, raadsgriffier Postbus 42 7080 AA GENDRINGEN De 1 o ïtte. Deloitte Accountants B.V. Meander 551 6825 MD Arnhem Postbus 30265 6803 AG Arnhem Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9777 www.deloitte.nl Aan de gemeenteraad van Gemeente Oude Ilsselstreek

Nadere informatie

Foederer Member Crowe Horwath International

Foederer Member Crowe Horwath International Accountantsverslag gemeente Reusel - De Mierden Eindhoven, 19 juni 2018 2016 Crowe Horwath B.V. Gemeente Reusel - De Mierden t.a.v. de gemeenteraad Postbus 11 5540 AA REUSEL Eindhoven, 19 juni 2018 Betreft:

Nadere informatie

1.2 Wettelijk kader CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL. 1.

1.2 Wettelijk kader CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL. 1. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL 1. Inleiding Bij besluit van 17 september 2015 heeft de gemeenteraad Mazars Paardekooper Hoffman

Nadere informatie

Voorlopige bevindingen jaarrekeningcontrole 2015 Gemeente Ridderkerk. Commissie Samen wonen en Samen leven

Voorlopige bevindingen jaarrekeningcontrole 2015 Gemeente Ridderkerk. Commissie Samen wonen en Samen leven Voorlopige bevindingen jaarrekeningcontrole 2015 Gemeente Ridderkerk Commissie Samen wonen en Samen leven Ridderkerk, 16 juni 2016 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff Agenda 1. Controleproces 2. Hoofdlijnen

Nadere informatie

Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek

Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek Itegio Gooi en\įechtstreek Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek Bussum, 12 november 2014 Regnr.: 14.0006911 f Gooi enuechhtreek Het algemeen bestuur van de Regio Gooi en Vechtstreek;

Nadere informatie

Hierbij doen wij u onze controleverklaring d.d... mei 2012 bij de jaarrekening 2011 van uw gemeente toekomen.

Hierbij doen wij u onze controleverklaring d.d... mei 2012 bij de jaarrekening 2011 van uw gemeente toekomen. Deloitte Accountants B.V. Amerikalaan 110 6199 AE Maastricht Airport Postbus 1864 6201 BW Maastricht Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9904 www.deloitte.nl Aan de gemeenteraad van de gemeente Simpelveld

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen CONTROLEPROTOCOL Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen 2014 2017 Juni 2014 Gemeente Dalfsen 2 Inhoudsopgave Object van controle...4 Doelstelling...4 Te hanteren goedkeurings- en rapporteringtoleranties...4

Nadere informatie

GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL VERSLAG VAN BEVINDINGEN. Xx juni 2016 Boekjaar 2015

GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL VERSLAG VAN BEVINDINGEN. Xx juni 2016 Boekjaar 2015 GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL VERSLAG VAN BEVINDINGEN Xx juni 2016 Boekjaar 2015 ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ VERTROUWELIJK Gemeenteraad van de gemeente Krimpen aan den IJssel Postbus 200 2920 AE Krimpen

Nadere informatie

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders Nummer: Datum vergadering: 16-08-2005 Onderwerp: Vaststellen protocol voor de accountantscontrole 2005. Conceptbesluit: De raad in zijn vergadering van 20 september

Nadere informatie

Deloïtte. je4mrih jo1 5. Gemeenschappelijke regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen te Nijmegen. /Jt «74 {

Deloïtte. je4mrih jo1 5. Gemeenschappelijke regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen te Nijmegen. /Jt «74 { Deloïtte Gemeenschappelijke regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen te Nijmegen «74 { /Jt je4mrih jo1 5 Deloitte Accountants B.V. Meander 551 6825 MD Arnhem Postbus 30265 6803 AG Arnhem

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GE- MEENTE VENRAY

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GE- MEENTE VENRAY CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GE- MEENTE VENRAY 2016-2019 1 Inleiding Op grond van artikel 213 van de Gemeentewet dient er een accountantscontrole plaats te vinden

Nadere informatie

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is.

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL 1. Inleiding Bij besluit van 06 november 2003 heeft de gemeenteraad Deloitte Accountants aangewezen

Nadere informatie

II 14.0005834. Naar aanleiding van onze controle brengen wij u nog het volgende onder de aandacht.

II 14.0005834. Naar aanleiding van onze controle brengen wij u nog het volgende onder de aandacht. IPA-ACON ASSURANCE B.V. II 14.0005834 INGEKOMEN -h APR mk Wilhelminapark 28-29 Postbus 6222 2001 HE Haarlem Telefoon 023-5319539 Fax 023-5311700 E-mail info@ipa-acon.nl Aan het Algemeen -en Dagelijks bestuur

Nadere informatie

Document:13IT Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta

Document:13IT Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta Document:13IT021860 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta vanaf jaarrekening 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 1.1 Algemeen...3 1.2 Doelstelling...3

Nadere informatie

Controleverklaring jaarrekening 2013. Geacht bestuur,

Controleverklaring jaarrekening 2013. Geacht bestuur, Deloitte Accountants B.V. Schenkkade 47 2595 AR Den Haag Postbus 90721 2509 LS Den Haag Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9815 www.deloitte.nl Aan het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke

Nadere informatie

1a Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking bedragen x 1 T.Keulen M.C. Spies Functiegegevens Voorzitter CvB Lid CvB Aanvang en einde fun

1a Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking bedragen x 1 T.Keulen M.C. Spies Functiegegevens Voorzitter CvB Lid CvB Aanvang en einde fun 1a Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking bedragen x 1 T.Keulen M.C. Spies Functiegegevens Voorzitter CvB Lid CvB Aanvang en einde functievervulling 2018 1/1-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband

Nadere informatie

8. Financiële situatie op balansdatum Solvabiliteit Per ultimo boekjaar 2018 bedroeg de solvabiliteit 55,8% (2017: 53,3%). De solvabiliteit komt hoger

8. Financiële situatie op balansdatum Solvabiliteit Per ultimo boekjaar 2018 bedroeg de solvabiliteit 55,8% (2017: 53,3%). De solvabiliteit komt hoger 8. Financiële situatie op balansdatum Solvabiliteit Per ultimo boekjaar 2018 bedroeg de solvabiliteit 55,8% (2017: 53,3%). De solvabiliteit komt hoger uit ten opzichte van 2017. Dit wordt grotendeels veroorzaakt

Nadere informatie

Gemeente Woerden Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: Behandeld door Drs. A. van Doesburg RA

Gemeente Woerden Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: Behandeld door Drs. A. van Doesburg RA Gemeente Woerden 06.005572 Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: 31/05/2006 PM Orteliuslaan 1041 3528 BE Utrecht Postbus 85103 3508 AC Utrecht Tel: (030) 2995500 Fax: (030) 2995502

Nadere informatie

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten.

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten. Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten. Kenmerk: CTM 169773 Versie CONCEPT Datum 12-12-2017 1.1. Omvang van de opdracht De accountantsdiensten omvatten de volgende werkzaamheden:

Nadere informatie

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 IPA-ACON ASSURANCE B.V. «I( < 1 «HOII Wilhelminapark 29 Postbus 6222 2001 HE Haarlem Telefoon 023-531 9539 Fax 023-5311700 info@ipa-acon.nl www.ipa-acon.nl CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen gemeente Heerenveen Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Wettelijk kader... 3 1.2 Doel... 4 2 Accountantscontrole... 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen... 5 2.2 Controle rechtmatigheid

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2004 VAN DE GEMEENTE SLIEDRECHT.

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2004 VAN DE GEMEENTE SLIEDRECHT. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2004 VAN DE GEMEENTE SLIEDRECHT. 1. Inleiding Bij besluit van 31 januari 2005 heeft de gemeenteraad van Sliedrecht aan Deloitte B.V. opdracht

Nadere informatie

Omgevingsdienst Rivierenland Accountantsverslag

Omgevingsdienst Rivierenland Accountantsverslag ^ 1 BAKER TILLY B000013548 Omgevingsdienst Rivierenland Accountantsverslag Boekjaar 2014 ONTVANGEN OP 1 MUPT 2015 PPR An independent member of Baker Tilly International VERTROUWELIJK Aan de leden van het

Nadere informatie

zaaknummer: blad: 1/5 datum nota: 15 juli 2016

zaaknummer: blad: 1/5 datum nota: 15 juli 2016 gemeente Winterswijk zaaknummer: 105527 blad: 1/5 datum nota: 15 juli 2016 programma: 13. Financiën werkdoel: 1317 Realiseren jaarlijkse beleids- en budgetcyclus onderwerp: Jaarstukken 2015 advies: 1.

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel Middelen Februari 2011 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Doelstelling...3 1.2 Wettelijk kader...3 2.

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL MEERJARIGE SUBSIDIES AFK KUNSTENPLANPERIODE

CONTROLEPROTOCOL MEERJARIGE SUBSIDIES AFK KUNSTENPLANPERIODE CONTROLEPROTOCOL MEERJARIGE SUBSIDIES AFK KUNSTENPLANPERIODE 2017-2020 Dit controleprotocol is opgesteld ten behoeve van de accountantscontrole van de financiële verantwoording van de subsidie die in het

Nadere informatie

2 Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid)

2 Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid) Controleprotocol voor de accountantscontrole 2013 van de gemeente Sliedrecht 1. Inleiding Voor het jaar 2013 heeft de gemeenteraad aan Deloitte Accountants B.V. opdracht verstrekt om de accountantscontrole

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening gemeente Maasdriel

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening gemeente Maasdriel GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Maasdriel Nr. 59415 13 maart 2019 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening gemeente Maasdriel De raad van de gemeente Maasdriel, gelezen

Nadere informatie