r is n ouw gezegde da zegt: aan 't veule lache, kende de Nar, mar oe is t beroep van Ofnar eigelek ontstaan en speul d n Nar n vername

Transcriptie

1 V A S T E N A V E N D K R A N T e J A A R G A N G Art vor Vastenavend Eddet of kreddet? l éél wa jare liep Cornelis voorop as t r mette Vastenavend ok mar iets te doen was. Prijslòòpe bij z n teerklup: as ij t nie organizeerde, nou, dan dweilde n ie wel meej in da zaaltje van t kefee en won t ie d n eerste prijs. IJ toeterde de longe n uit z n frèèle lijf in n dweilorkesje. Zullie, en ummekesum voorop, deeje n overal aan mee. D n Intocht, t Dweilbendfestival, d Optocht (waarvor z ok nog n rij end gedeelte bouwde da d ij bedocht ad) en nie te vergete zullie donneteursbal. Nou, ge kun t al wel raaje, ij was voorzitter van de kemissie Donneteursbal. Dan liep t ie ok nog s lengst de deure van Borrefliet, want dèèr liep t ie al jare mè z n ICB-klupke. Al zeuvetien jaar, zogezeed! As d n errefst gezwind in de schòòt van de winter wier geworrepe, dan lonkte de Geit. As z n verwerreming wir ging snorre, dan ging z n art as vaneiges ok arder snorre. En éémaal attie wir z n ICB-map en kwitansieboekskes kreeg uitgereikt. As éémaal t motto bekend gemakt wier, dan sliep t ie nie mir omda z n inspirasie as n nimmer aflatende leutvloed deur z n ersepan stròòmde. Vastenavend was z n weej of laif. Neeje! IJ wàs de Vastenavend! WIJZE WOORDE VAN D N ERREBEES Zellef was t ie wel s stééngoeie dweil gewist en ij kende da prottekol. Toch aalde da d t nie bij n Art vor Vastenavend, von t ie. Want toen t ie fleet jaar ad gezien oe d n Òòg eid n art vor Vastenavend om ing bij n prominente bouwer, was t ie dèèr flink van onder d indruk. Mar oe kredde da? Persies op t memènt van die gedachte liep t ie Sjarrel d n Errebees Verbiest wir s tege n t lijf. Ze kende mekare, want wie ken mekare n ier nou nie? D n Errebees was n stokouwe ovvenier die z n bijnaam te danke n ad aan z n gròòte ròòje pokdalege neus, die wel op n errebeesje leek. Sjarrel ad z n ziel, z n zaleg eid, z n géést en z n tijd meer as 60 jaar gegeve aan de Vastenavend. As t r iemand dèèr n art vor et, dan is t d n Errebees. En zo zat ie inéés op n middag, aan de laajtafel van d n Errebees, te perleeje over de Vastenavend van weleer. Van versierde kretjes tottemet t prijslòòpe n op t bal van de Vriende van d Onderlinge Bijstand. Witte wa d t is, zee d n Errebees, n art vor Vastenavend, da kredde nie, da d edde! Dèèr zijde mee gebore. Atte leut deur oew lijf en leeje stròòmt, dan blef t groeie. d Één pak t gròòts aan in n bouwkot, d n ander is wekelang mè d iets kleins bezeg in z n stéénkouw schuurke. d Één lop vor t eerst mette ICB mee, d ander leg d al 44 jaar rommetom de Vastenavend n boske tullepe neer bij de Geit en zing d n liedje tusse de schuifdeure. En..., zee t ie mè d n vette knipòòg, agge zo affetoe s mè d n art vor leut en vor Vastenavend, te diep in oew glaske kekt, dan edde m zogezeed toch ok om ange?. t Art vor Vastenavend wor uitgereikt aan mense van buite de Stichting, die biezondere inzet ebbe getòònd. Te denken val d aan ICB-ers, boerinne, bouwers enz. t Eerst Art wier in 1956 of 1958 uitgereikt deur Prins Nilles I. Deur de jare n één is t ontwerrep flink veranderd, mar is de doelstelling t zellefde gebleve. VAN 'OFNAR TOT PARDOES r is n ouw gezegde da zegt: aan 't veule lache, kende de Nar, mar oe is t beroep van Ofnar eigelek ontstaan en waarom speul d n Nar n vername rol mette Vastenavend? Een hofnar is de officiële grappenma- ker aan het hof van een vorst. Een nar was soms iemand die door geestelijke of lichamelijke beperkingen onbe- wust de spotlust opwekte, maar was vaker een intellectueel die bewust spotte en grote politieke invloed had. De nar kleedde zich vaak in een voor hem gemaakt pak, voorzien van zo- genaamde narrenbellen. Veel narren worden ook afgebeeld met een staf of narrenstok. De hofnar was vooral in de Middel- eeuwen erg populair. In de loop van de 18e eeuw verdween dit beroep, doordat de hoven steeds minder belangrijk werden in de samenleving. De macht verschoof naar bedrijven en publieke instellingen, zoals provinciebesturen. GRAPPEN MAKEN EN RAAD GEVEN Bijzonder is dat zowel mannen als vrouwen nar konden zijn. Het was een van de weinige beroepen waar beide geslachten in vertegenwoordigd waren. De hofnar spotte met allerlei dagelijkse zaken, zoals de kerk, de burgers en de adel. Hij was een van de weinige personen die niet gestraft werd voor zijn grappen over de adel. Hierdoor had hij een bijzondere maatschappelijke positie; hij stond onderaan de sociale ladder, maar door de invloed op de adel en de vorst kon hij tot de hoogste kringen doordringen. Vaak werden narren ook als raadgevers benoemd en door de vorst gebruikt om andere edelen te beïnvloeden. Andere hovelingen hadden vaak een hekel aan de hofnar omdat die hen voor gek zette. NOG MEER NARRE Ok in de geschiedenis van Berrege kenne me n nar oftwel de stadszot, die bevobbeld in d eilege Kruisommegang optrad. IJ ad n pak aan mette geméénteleke kleure zwart en wit en ij droog t stadswape op z n mouw. In 1505 was r ok al sprake van n vrouweleke nar: Gleerken de Sotinne. Nouw speult de Nar alléén nog n rol mette Vastenavend. Dan sta t ie de Prins bij mette festiviteite. Ok de maskotte van d n Efteling, Pardoes, is n tòòvernar die de bezoekers mè magie blij mot ouwe

2 Volleg gewòòn oew art! Me bouwe n'uize n'òòg mè d'èèl ons art DE HYPOTHEEKSHOP Rijkebuurtstraat GZ Bergen op Zoom T: (0164) E: bergenopzoom1545@hypotheekshop.nl HEKBOUW Bel gerust voor meer informatie of vraag direct een offerte aan! info@hekbouw.com tel Onze tepijte vliege de deur uit! Mè Leut en Art en Ziel! MAES Makelaars Van Dedemstraat BE Bergen op Zoom

3 V A S T E N A V E N D K R A N T e J A A R G A N G nog bij Nederland, mar t was letterlek aan d andere kant van de wereld. De vliegreis d r nar toe duurde meer as n etmaal, d r was amper TV dus, ge wis nauweleks wa t r in Nederland op dee. Ketakt mè tuis verliep vieja brieve en bij uitzondering (eerder maandeleks as wekeleks) moch t r gebeld worre. Suus in potlòòd schreft da t ie Vastenavend 1973 gemist et en da d t erreg spannend wordt of t ie Vastenavend 1974 wel mee ga make. Da d ang d n bietje n af van t memènt waarop da t ie trug vliegt. TIPS VAN D N ÒÒG EID Nilles II è wel n paar goeie tips (en let ok eve n op t ouverwetse Berregs). Overiges è Suus de Krabbegatse leut da jaar nèt nie mir mee kenne make. Z n vliegtuig landde n op Asselewoensdag. Fènmeel vor Nilles II x 11 jaar geleeje kreeg de toenmalege Prins Nilles II fènmeel uit Paramaribo. Onze n Òòg eid is zuineg op z n fèns en è netuurlek n leuteg briefke trug gestuurd. De schrijver, Suus Bosters, ette brief altij bewaard, mar da d óór d ok zo agge post van d n Òòg eid kregt. De 20-jarege Suus Bosters wor begin 1973 as dienstplichteg soldaat uitgezonde nar Paramaribo (Suriname). As de zeun van d uitbaters van restorant De Bloemkool ad ij, nie toevalleg dus, n koksopleiding gevollegd en in dienst was t ie aangesteld geworre om de dèèr aanwezege militèère van lekker eten te verzien. In 1973 oorde Suriname N BIETJE VAART t Verblijf wijd van uis vin Suus gin prebleem. IJ è d n gewèldege tijd in t zonnege Paramaribo en beleef d in de rimboe de méést spannend avveture. n Enkele keer verlang t ie nar Olland en as t ie, mè weke vertraging, n Brabants Nieuwsblad onder òòge kregt, mè d n bericht over d Ellef- Ellef viering kreg t ie toch n beetje vaart. In n opwelling beslut ie n brief te sturen nar Prins Nilles II. Bij gebrek aan briefpepier ontvangt d n Òòg eid uiteindelek n stuk WC-pepier waarop VIAREGGIO È LA MAGIA DEL CARNEVALE n de Vastenavendkrant ebbe m t al s eerder g ad over andere plekke, wereldwijd, waar da Vastenavend wor g ouwe of waar carnaval wor gevierd. Zo ware d r al ver ale over Valencia en Imst, over New Orleans en Quebec, mar de vernaamste carnavalsstad is denk toch wel Viareggio. FLANERE OP LA PASSEGIATIA Viareggio is n badplaats mè zo n inwòòners in t Ieteljaanse Toscane. t Stadje n is ontstaan in d achttiende n eeuw. D r zijn dèèr prachtege strande en éél veul kefeekes en eettentjes. Saves kun d onder de pallembòòme flannere lengst de terraskes op La Passegiata, de boelevaar. Bij minder weer kun d ok altij nog n bezoek brenge n aan t Museo del Carnevale aan de Via Santa Maria Goretti. Viareggio is namelek wereldberoemd vanwege z n carnavalsoptochte en in di muzeejem is t r van alles te zien over 145 jaar carnaval. d Eerste n optocht reej namelek in 1873 deur de strate van de stad. OVER RISTORANTE NAPOLI, D OLIJFOLIELEVERANSIER EN Z N NEEF Nou kwam mijn ter ore datte eigenèère van t Berregse Ristorante Napoli ok wa te make n adde mè d t carnaval in Viareggio. Dat bleek nie éémaal waar te zijn, mar n olijfolieleveransier, Pieroni, bleek n neef t ebbe die éél aktief is mè carnaval. Die neef it professore Andrea Pucci en ij won d optocht twee keer, be aalde 9 keer n podiejemplek en vertelde gròòtseg over t carnaval in zijn stad. CARNAVAL IN VIAREGGIO Viareggio è 16 hangaars (i barraconi) waar da net as in Berrege n éél jaar deur gewerrekt wor d aan de méést kleurrijke en kreejatieve wages (i carri). Alle wages worre gemakt van pepier masjee. Mar t pepier wor dèèr nie direkt gemodeleerd op n feguur van klei, mar wor d in n gipse kontramal gemakt. Dees techniek is tiepies vor Viareggio en wor carta a calco genoemd. Sins 1930 makt de clown Burlamacco déél uit van d optocht. IJ è d n zwarte mantel, n wit-ròòd geblokt kestuum en n witte pon-pon. De naam Burlamacco kom van t kenaal van de stad, de Burlamacca en van t personaazje Buffalmacco, die leefde n in Burlamacco is de wintermaskotte van Viareggio. D r is ok n zomermaskotte, Ondina. Zij stel d n badgast voor, is altij aan de zijde van Burlamacco en same begroete ze de mensen n in de stad. Naast d optochte zijn d r ok uitbundege fééste n in de wijke (i rioni) waar datte gemaskerde lekale bevolleking tot in de laat uurkes féést viert mette toeriste. Mochte n kirke wille gaan kijke, dan is Rione Darsena n aanraajer: gròòt féést, lekker ete en n fantasties uitzicht over d ave van de stad. D OPTOCHT(E) D n optocht trekt over n perkoer van zo n 2 kielemeter mè d as vernaamst onderdeel La Passegiata, de gròòte boelevaar lengst de kust van de Ligurische Zee. De gròòte wages trekke zo dicht verbij t internasjonale pebliek dasse at ware onderdéél gaan uitmake van de stoet. De schitterende, en veral enorreme wages worre n afgewisseld mè meziek en lòòpgroepe. Mar d r is één gròòt verschil mè Berrege. In Viareggio trek t optocht nie één keer mar vijf keer! d Eerste sta geplend op zaterdag 27 jannewarie 2018 (morrege, red.) en wor tradisjoneel afgeslote mè d n gròòts vuurwerrek. Vervolleges zijn d r optochte op zondag 4 (vollegende week) en zondag 11 febrewarie (tegelijk meej Altere) en op dinsdag 13 febrewarie (net as bij ons, red.). t Spektakel wor d op zaterdag 17 febrewarie 2018 afgeslote mè d n leste n optocht, t zjurierapport, de prijsuitreiking en weer n spetterend vuurwerrek. D N OPTOCHT KEN VIER KATTEGORIEJE: 1. Tien maskes die op de schouwers mee gedroge motte worre deur n lòòpgroep. d Afmeting mot minstes 2,40 meter zijn en iervor is 'n budjet van Òòguit tien groepe van zes maskes (minstes 2,4 meter) die op de schouwers meegedroge worre deur n lòòpgroep. Zullie krijge n'n budjet van Vier wages van de tweede kattegorie mè d n geldbedrag van Acht of nege wages van d eerste kattegorie (20 meter òòg en 10 meter brééd). Da wor vor d optocht gemakt vor n bedrag van mar liefst Ik denk zo mar s da d onze bouwers best n bietje sjeloers kenne zijn: marliefst vijf keer oew wage magge sjoowe, n flink geldbedrag kunne winne en ok nog vor veul pebliek, want t carnaval van Viareggio trek jaarleks toeschouwers van over éél de wereld. Òòg tijd vor n werrekbezoek van de Stichting en de zjurie van onze n Optocht of vor n korte voorjaarsvekansie. Agg op Asselewoensdag vertrekt zijde nog ruim op tijd vor de leste n optocht. Buon divertimento! Ofwel: Agge mar leut et!

4 Zo speciaal gebleven. bevlogen brouwers van DULLE GRIET - ZEEZUIPER - OESTERSTOUT - LAMME GOEDZAK - HOP RUITER WITHEER - KRAB - STRANDGAPER - WILDEBOK - SCHELDESpecials Mè ART voor de zaak!

5 V A S T E N A V E N D K R A N T e J A A R G A N G Spruitebal, ooit wereldberoemd eldberoemd in t Krabbegat Kollekende massa mè d op t òògtepunt van z n bestaan zo n 2500 ossende en dweilende leerlinge tusse de dertien en de zestien jaar oud. Da was t wereldberoemde Spruitebal da d in de jare zeuveteg en tachteg populèèr was. As scholier oorde de d r nie bij agge nie op t Spruitebal bij Koppenolle (en later de Stoelemat) was gewist. Oe begon da d ammaal? N BAL VOR DE JEUGD Vanaf begin jare zeuveteg adde veul middelbare schole n eigen carnavalsbal vor allééneg mar de brugklasse, dikkels mè bezoek van de Prins en z n gevolleg. Zo kende n t Rijks t Garna- lebal, da d in t toenmaleg overblijflekaal ge ouwe wier, en de brugklassers van t Moller vierde féést in de sporthal. Omda d t Neuzebal in die tijd pas vanaf 16 jaar en ouwer was, was t r dus n groep jeugd die buite de bòòt viel. Dèèr moes verandering in komme en dus besloot n stel docente van verschillende schole n carnavalsbal t organizere in de Korebeurs in de Potterstraat. Dèèr ware n in ellek geval Ludo Veraart (Moller) en Henk Loeve (Rijks) bij betrokke. Ok Lau Almekinders meldde z n eige n al snel. D r wier gestart mè d n paar schole, mar al snel breidde z n eige da d uit, zoda d uiteindelek leerlinge van t Rijks, t Moller, t Juvenaat, t Roncalli, d Elseman, de Canisius, de Lage Meren en de Antoniusmavo konne meedoen. EERSTE UUR VRIJ? Op de donderdag vóór de Vastenavend wier t r n zaal g uurd, kaartjes wiere n op de schole enkel aan eige leerlinge verkocht en d r wiere wa bendjes gevroge. De begeleiding was in ande van n stel entoezjaste docente. Ze ware n erkenbaar aan n oed en n bijpassende sjerrep. D r wier prijs gelòòpe, gedweild en de Prins kwam steevast op bezoek. D n avend duurde stipt tot uur en wier afgeslote mè d n grandiejoze appeteejoze waar da d alle bendjes aan mee deeje. Één gròòt féést dus, mè d onderde zingende en ossende pubers. Ludo Veraart herinner z n eige nog da t ie wel s t eerste uur vrij ad belòòfd, mits da z n leerlinge n wiskundeboek meebrochte naar t bal. D r was gin sprake van n offiesjeel organizerend kommitee. Van de voorbereidingen van t Spruitebal wiere gin notule gemakt. D r is gin archief en nauweleks beeldmatteriejaal. d Organizasie oefde feitelek aan ginniemand v rantwoording af te legge en toen t r dus ellek jaar wa cente n overbleve, wier onderling beslote n om da d aan n goei doel te geve. Jaarleks wier t r op de vermalege Levensschool n dag g organizeerd vor spastiese kinders en zullie vaders en moeders (BOSK). D ONDERGANG VAN T SPRUITEBAL Waar is t misgegaan? Eigenlek zoude kenne stelle datte overstap nar de Stoelemat in de jaren tachteg t begin van t eind is gewist. In die veul gròòtere zaal wier t n stuk moeieleker om d eige leerlinge n in de gate t ouwe, zeker ok omda d iederéén n introdusee mee moch neme. t Wier dus te massaal en onbe eersbaar en midde jaren tachteg viel t doek. Oe dan ok, ik en veule van m n ginnerasiegenote kenne mè d éénege weemoed zegge: "Ik eb t nog meegemakt. Ik was r bij op t Spruitebal!" Noot van de redaksie: Ok di jaar is t r wir n vergelijkbaar inisjatief. Op 27 jannewarie wor t r in d n Engel n bal g ouwe vor mense van 12 tottemet 17 jaar. Da wor ge organizeerd deur jongelui uit die leeftijdsgroep zellef, mar ok ondersteund deur de Stichting Vastenavend. Da Jeugdkommitee it KRAPPZ en t evenement zellef it ART GAAN. Meer dèèrover leesde elders in dees Vastenavendkrant, mar bevobbeld ok op Instagram of Facebook. S. Waringa, waardeur da d t kommitee medéén verzekerd was van d ullep van militèère kant, bevobbeld vor de begeleiding van d intocht en d optocht. Die Waringa was trouwes afkomstig uit Den Haag en vervulde tijdes de leste oorlogsjare ok de funksie van stadscommandant. In die rol ad ie n vernaam aandéél in d organizasie van t verzet in e Vastenavend zowas wij die kenne è z n eige veral vanaf 1946 ontwikkeld. In de tijd tusse 1900 en 1940 ging t r éél anders aan toe dan damme nou gewend zijn. Zellefs t drage van n gerdijn kwam in de jaren derteg in gevaar! Tusse 1905 en 1920 was t r gin optocht en was t drage van maskes en t organizere van ope bare bals verbòòje. Beslote bals wiere mondjesmaat toegelate. Pas in 1920 wier t viere van Vastenavend wir (dééls) toegelate. De mense mochte d r eige op de maandag en dinsdag verkleeje, al was t verbòòje n om verklééd te gaan as iemand van t ander geslacht. De tijd tusse de twee wereldoorloge wor d ok bepaald deur n felle diskussie over t wel of nie viere van carnaval. In de geméénteraad ware n r verschillende voorstanders van n verbod. DE VASTENAVEND VAN VÓÓR 1940 DE LEUTIGE PLOEG d Organizasie van straat-evenemente was in de twinteger en derteger jare in ande van n speesjaal kommitee, samegesteld uit de muziek- en toneelvereniging Tot Ons Genoegen (T.O.G.). In di kommitee zate mense die ok bij d oprichting van de Stichting Vastenavend in 1946 n aktieve rol zouwe gaan speule. Di kommitee wier ok wel de Leutige Ploeg genoemd. De voorzitter van t kommitee was ok de prezident van de Leutige Ploeg. Zo iel t ie bij d intocht van de Prins z n zoge ete Aonspraok vanaf de kiosk op de Gròòte Mart. N MILITÈÈRE PRINS De Berregse Prins was vanaf 1922 tottemet 1939 beroepsoffesier De Prins was tijdes d intocht en d optocht gezete n op de prinsewage: n deur pèèrde getrokke wage mè dèèrop n meters òòge krab. Op die wage zate n ok n stel leeje van de Leutige Ploeg. En d r ware toen ok al n Nar en n Gròòtste Boer. De Prins en de boereploeg adde n n soort van ofkepèl, genaamd de Kielerzeecadetten, die de Prins op z n toer deur de stad begeleidde. WEG METTIE GERDIJNE! t Kommitee prebeerde n t peil van de Vastenavend tellekes te ver òòge. In verschillende krant artiekele riep t kommitee de burregers op d r eige tijdes de vastenavenddage fesoendelek te gedrage en d r eige nie aan drank te buite te gaan. Zo riepe ze de vastenavendvierders op om mè d n mooi kestuum vor de dag te komme da t r kleurrijk uit zag. Houdt nu eens op met de zogenaamde dweilcostumeering, schreef t kommitee. Deze kan nu wel eens heel leuk zijn geweest, maar is nu absoluut oud en geeft de carnavalsviering van heden een onsmakelijke zijde. Dus weg die vuile lappen, gordijnen en oude jakken In de jare derteg gaf t kommitee jaarleks n programmaboekske n uit, waarin da zowel t programma van d intocht as da van d optocht beschreve ston

6 Mè d'èèl ons art verkòòpe wij al 50 jaar SLAAPCOMFORT GROENENDAAL Beddespesjaalzaak in t Krabbegat Potterstraat NK Bergen op Zoom Tillefoon (0164) april 50 jaar MEE DE SPULLEKES VAN STUDIO VELO EN DE WIELENSTUDIO GA D OE (MEE) EEL (OEW) ART WS ANTWERPSESTRAAT 14 BERGEN OP ZOOM Het draait om uw kind Het kiezen van de juiste middelbare school hangt van veel factoren af. Natuurlijk telt mee waar vrienden en vriendinnen heen gaan en hoe goed de school bereikbaar is. Maar het allerbelangrijkst is volgens ons dat uw kind zich gezien voelt. En dat u hem of haar met een goed gevoel aan ons toevertrouwt. Open dag Maak dan kennis met onze school tijdens de open dag op 26 en 27 januari. U bent van harte welkom! Overzichtelijk Steenspil is een overzichtelijke school. Klein genoeg om alle leerlingen te kennen en te weten wat hen bezig houdt. En groot genoeg om een brede variëteit aan vakken, studierichtingen en omgevingsgerichte activiteiten aan te bieden. Rustig Binnen een rustige omgeving kan uw kind zich vrij en zonder ongewenste afleiding ontwikkelen. Leren op maat Uw kind kan voor een deel zijn of haar eigen lesprogramma samenstellen. Ondernemend, innovatief en toekomstbestendig We stimuleren ondernemerschap, zitten dicht op de innovaties in het bedrijfsleven en bereiden uw kind voor op een veranderende wereld waarin je moet blijven leren om bij te blijven. Met en voor het bedrijfsleven Ons onderwijsaanbod is beroepsgericht. Leerroutes en lesstof zijn samen met het bedrijfsleven en het mbo gemaakt. Projectmatig onderwijs Zo n 50% van ons beroepsgerichte onderwijs bestaat uit projecten voor en met het bedrijfsleven in de omgeving. De wereld zien gewoon op school Op Steenspil kan uw kind kan zien en ervaren hoe de wereld in elkaar zit zonder de school uit te gaan. Virtual Reality en Augmented Reality maken het mogelijk om onze planeet in alle facetten in het klaslokaal te brengen. Zo maken onze leerlingen actief en aanstekelijk kennis met het verleden, heden en de mogelijke toekomst. Lifestyle & Sport Eco-Business & Wildlife Engineering & Maintenance mavo+ / vmbo kbl en bbl Steenspil 46, 4661 TZ Halsteren

7 V A S T E N A V E N D K R A N T e J A A R G A N G 'T MANIFEST n mei 1945 was t zo wijd: me t'omerreme. d'ondertéékenèèrs van wiere bevrijd. De schaaj was 't manifest ware vor mekaar dikkels nog gròòt, mar de wederopbouw kon beginne. Mar Berrege de broers Janus en Rinus Verhoeven. zou Berrege nie zijn, atter nie nog n Gebore n'in 1904 en 1906, zeuns van priejoriteit was: n nuuw overkoe- Jan Verhoeven, die 'n smeejerij ad op gin onbekende. Da gol sterrek vor pelende organizasie van t jaarlekse d'oek van 't Korenbeursplein en de Carnaval. En d r was aast bij, want Van de Rijtstraat. n Berregse femilie d eerste na-oorlogse Carnaval zat r mè d'ellef kinders. In de jare derteg al aan te komme. Kun d t oew eige bouwde de drie broers Sjaak, Rinus voorstelle? D n oorlog was pas n en Janus al aan carnavalswages. allef jaar verbij. Wederopbouw was t parool, mar in Berrege denke ze De wages wiere n'in de remieze achter veral ok aan de wederopbouw van de smeejerij opgebouwe, op onderstelle van de manne van Janvier, want n volleksféést. Dan edd ok wa d uit te legge! Da deeje ze dan ok: in n die ware 's winters ommes tuis. 't Manifest, da d in éél de stad wier Gebeurde regelmateg da werrek vor verspreid en ondertekend deur 49 de botter'am buite moes gebeure! Berregenèère, vanuit alle geledinge Janus noom in 1939 't bedrijf van z n van de bevolleking. In de in 2011 uitgegeve DVD-box Vastenavend ver- mar altijd wier t r carnaval gevierd bij vader over. 'n Slechte tijd brook aan, beeld sta Kees Becht, in de tweede Verhoeven. Bonne spare, spulle ruile DVD De Beschouwing I, uitgebreid genogt vor twee dage n'en nachte stil bij di d onderwerrep. Ok in de fééste. Dèèr was ok Kees Becht bij, mar dokumantèère: Een (hernieuwde) nog nie as Prins, want da was Kasper kennismaking met Korneel Slootmans, die ok op Joe-Tjoep staat, Stuart. kom di d onderwerrep aan bod. KASPER STUART Ier wor t r op vier ondertéékenèèrs van t Manifest ingezoemd; namelek op Kasper Stuart, Sjef de Graauw en Janus en Rinus Verhoeven. 'T MANIFEST De Stichting Vastenavend i.o. publiseerde n'in 1946 'n Manifest as oproep vor de Berregenèère, om d'organizasie Kasper (1910) was in 1939 mè Bertje Verhoeven getrouwd, de jongste van d'ellef Verhoevens. Eigelek zouwe z'in 1938 trouwen, mar z'adde de cente van d'uitzet opgemakt tijdes de Markiezaatsfééste. Kasper werrekte ekte bij Parfumeriefebriek Kleinkramer, as vertegewòòrdeger. Na de vlucht van Simon Kleinkramer nar Amerika, iel t'ie, mè d'andere, in d'n oorlog 't bedrijf gaande. Vóór d'oorlog was Kas al aktief in de stad, bij de Markiezaatsfééste van 1938 bevobbeld. Zo ok z'n broers Jan en Sjaak. De femilie Stuart wòònde n'in de Koepelstraat, vlakbij de binnegieterij van Asselbergs. Dèèr was vader Stuart òòfd van d'andvorremerij. Rinus Verhoeven begon 'n fietsripperasiebedrijf in 't 'Ofstratje, vlak neve kefee de Gròòte Slok. In de Stéénberregsestraat attie 'n fietsewinkel. Rinus is dèèrnaar bij Jansen Constructie op de klassie gaan werreke. Vor gròòt werrek, werrekte de gebroeders Verhoeven en buurtbewòòners same in de smeejerij. DE GEBROEDERS VERHOEVEN Eigelek normaal da Corneel Slootmans c.s., Janus en Rinus Verhoeven vroge om mee te gaan werreke aan 't opzette van de Stichting Vastenavend. 't Ware n'echte carnavalsvierders en z'adde ervaring in 't bouwe van wages. Rinus is dèèr nie mee deur gegaan. Janus kon al snel, eind 1945, beginne n'aan de bouw van de Blauwe Schuit, naar ontwerrep van Jan van der Kreek. Plaatstaal was op de bon, mar deur 'n kompezasieregeling van d'over'eid en ullep van Jan Frijters was t r genogt. 't Staal kwam uit Slowakije, volleges d'overlevering. Kas Stuart, z n leve lang lid van de Finesjele Kemissie, was later één van d'oprichters van de Dweilploeg. Die beston in 't begin uit Janus van Dixhoorn, Willem van Broekhoven, Joost de Bruin en Kas. N NUUW BEGIN 'n Schòòne lei, 'n nuuw begin, één overkoepelende organizasie, brocht ok de beste mense same, die nie allééneg t Manifest téékende, mar d r eige n'ok letterlek manifestéérde. Kees Becht was echt 't boegbeeld in de rol van Prins Nilles, begenadegd spreker, man van invalle en improvizasie. As 'n vis in 't water, tot da d'allerverwege de jare 50 z n werk- plek in Bunnik kwam te legge. SJEF DE GRAAUW: N DUUZENDPÓÓT Mar ondertusse ad n andere ondertéékenèèr z'n eige nadrukkelek gemanifesteerd. Sjef de Graauw, vanaf 1947 in de rol van Gròòtste Boer. Allerverwege lerverwege de derteg, mar mè veul telènt en dito ervaring. As schrijver en as òòfdrolspeuler van de Berregse Revu, ij ad tekste vor liedjes gemakt en diejaloge geschreve. In t voorjaar van 1946 kwam de vijfde en leste Revu op de planke. Dèèrnaar wier éél t Krabbegat z n podiejem. Kees Becht was as spreker de man van 't woord, mar Sjef vulde n'alle andere tekste n in, schreef jaarleks de tekst van t Vastenavendliedje, d'ellef Gebooje, t pratje n'op 't biljart en de tekst van de Kindervastenavend. IJ begon bovendien aan n organizasie te bouwe, n struktuur om alle dròòme te reejalizere. As Gròòtste Boer, Voorzitter van de kemissie Prottekol en als fieze voorzitter van 't bestuur was Sjef zowel in kreejatief as in organizatoriese zin dominant tot aan z n dòòd op 30 december t Zouw op de dag van vandaag nie meer kenne, mar deur die kontinuwiteit ette Berregse Vastenavend z n eige in één lijn ontwikkeld, gepozisjoneerd en geworteld in de Berregse sameleving en is t'ie nou nog in òòge mate de opelucht revue van Sjef de Graauw, en is Sjef de Graauw mè d afstand de belangrijkste persòòn van de Vanaaroorlogse Berregese Vastenavend

8 Me n'ebbe alle ruimte! Het Groot Arsenaal 't Wor 'n plaatje! Mar t's nou al 'n plek om van 't ouwe