Remeinse cijfers zijn net 'n pollenèèse

Transcriptie

1 Remeinse cijfers zijn net 'n pollenèèse ~ deur Prof. dr. Casio Calculator ~ oen Remeine lang geleeje kwame buurte n'in 't Krabbegat, ebbe ze veul geleerd van de Bergenèèr. Zo ebbe ze gebruike n'en gewòòntes overgenome uit t Krabbegat en die truggenome nar Rome n'en over d'alleve wereld verspreid. Ok aan de Remeinse bouwkunst ebbe de Berregse voorvaders van bevobbeld De Kok en Van den Bergh d'r stééntje bijgedroge. Zo et de Stééne Tuin van pakweg tweeduuzend jaar geleeje medèl gestaan voor 't Forum Romanum, ebbe ze de Kiek één-op-één in Rome nagebouwd onder de naam Circus Maximus en is de Dorintische zuil ontworrepe deur verre femilie van Tante Door. Mar 't gèèfste dattie Remeine mee nar uis ebbe genome vanuit 't Krabbegat is toch de kunst van 't mozaïek make. Ze ebbe dèèr later t'uis mee in Rome ééle kamers, vloere n'en plefonds bijmekare gemozaïekt. As 'n soort van puzzele, ware ze ééle dage in de weer mè scherreve n'en sement. En omda die Remeine 'n bietje éél goed metter eige stonde, 'n gebruik da wij weer ebbe overgenome van zullie, ebbe ze de rest van de wereld late gelòòve da zij d'uitvinders van 't mozaïek zijn. Mar niks is minder waar, d'òòrsprong leg gewòòn tenne n'aan de Potterstraat. Dèèr stond pottebakkerij 'Potverdorie' mè d'aan 't òòfd Pottius Potier Jr., die de zaak ad overgenome van z'n potsierleke vader. De bakkerij was klein, zo'n drie vierkante meter, en donker en d'r werrekte zo'n zeuve man. Ge kon t'r oew kont nie kere n'en nie zelde brak t'r dèèrdeur 'n potje, wa gevollegd wier deur 't woord 'potverdorie'. Wa da betreft was 't 'n ééle nette zaak. Ondanks da scherreve geluk brenge, Pottius ad namelek al drie keer de loterij 'Pekuunia Magna' gewonne, ware de scherreve slecht voor de nering. Tot op 'n dag één van z'n werreknemers z'n kauwgom weg wulde gooie n'en deze op de muur plakte en dèèrop 'n scherref douwde. Pottius Potier kreeg op da mement 'n inval. IJ zocht wa d'andere scherreve n uit en makte zo mè be'ullep van wa kauwgom in 'n menuut of vijf 'n schouwspel, da d'in de Sixtijnse Kepèl nie ad misstaan. Vanaf dieje tijd legde Pottius Potier en éél de bakkerij zich toe op wa zullie 'scherreve legge' noemde. Nie allééneg in de zaak was 't te bewondere, mar ok in steeds meer uize in 't Krabbegat. 't Ging Potier voor de wind en ij 'be'angde' zo allef Berrege. Zoas zo vaak in ons Krabbegat kon zoiets nie g'eim blijve voor de Remeine n'en op 'n dag sting dan ok iemand van 't Remeins bouwbedrijf 'Picco Bello' op de stoep. Mar aangezien Potier alléén Berregs sprak en dieje Remein Latijn mè d'n zachte g, was t'r van 'n echt gesprek gin sprake. De Remein wees tellekes naar de scherreve n'op de muur en riep "Hoc!" waarop Potier antwoorde "Ok?! Mooie Zaak, ik!". Die twee ebbe mekare nooit nie begrepe, mar die Remein et wel 't ideeke van Pottius mee nar uis genome. 't Éénege wa van 't gesprek bij die Remein is blijve n'ange is 'Mooie Zaak, ik!' en et da verbasterd tot mozaïek. Pottius Portier ad 's motte wete, dan attie meschient nog wel 'n paar keer 'potverdorie' gezeed. Wiste datte Remeine n altijd plek in kefee adde? Ze stonne verborrege n opgesteld en éémaal onbekend in n oekske en n leut da z adde! gge swijle deur de stad lopt, ziede soms mense krampachteg nar 'n gevel stare mè dèèrop 'MDCXI'. "Oe zat ta nou ok awwir?" òòrde ze bekant zegge. Nou ik, as òògleraar in de wiskunde, eb oe da in 'n menuut uitgeleed. Zet oe schrap, pak oew rekemesjien en reken mee mette mini LOI-kurses Remeinse cijfers. De Remeine ware zuinege mense, dus adde ze mar 7 tekes voor d'r cijfers, namelek de I, V, X, L, C, D en M. Die letters staan feitelek voor de één, vijf, tien, vijfteg, onderd, vijf onderd en duuzend. 'n Kleiner cijfer vor 'n gròòter cijfer ga t'r af en 'n kleiner cijfer achter 'n gròòter cijfer kom t'r bij. 't Is net as 'n pollenèèse; van vore ga t'r wa d'af en van achter kom t'r als mar bij. Dus zo kredde XIII leutneutbonne vor XXV euro, da d'òògt mir as 13 bonnekes voor 25 euro. Zo rij di jaar Spuit XI wir in d'optocht, is 't de LXIIX-ste na-oorlogse Vastenavend, doen me bij de Geit de VII-sprong en geve me mekare de V as me dweile n'op z'n XI-XXXst. 'n Cijfer voor 't getal '0' adde de Remeine nie. Later ebbe d Arabiere da zullie onder de neus gewreve n en de wa lauwe reejaksie van de Remeine was "Verrekt, nou ge't zegt, mar ge kom ier wel redelek laat mee!". Zo ziede mar da d't ammaal wel meeval en de 'MDCXI' uit 't begin van 't ver'aal komde vaneiges tege n op de Mart agge dweilt van de Kerrekstraat nar de Dubbelstraat. Alléén jammer dasse de cijfers van tegeswòòrdeg ebbe gebrukt errege acht'onderd jaar stad? Dèèr lache me n om! De bewijze da d'onze stad veul en veul ouwer is, legge letterlek vor 't oprape! Onze stad is veul ouwer as acht'onderd jaar en ons Vastenavendféést is netuurlek zekers net zo oud. Lat oeweige niks wijsmake! Zo oud as de weg nar Rome, zegge ze wel 's, en zó is 't! Onze stad en ons féést zijn al zo oud as de weg nar Rome. Watte? Zo oud as de weg IX van Rome nar Berrege zulde bedoele! Want reke mar dattie Remeine de weg nar Berrege wiste te vinde! Die wouwe da d'ok wel 's wete netuurlek, oe dasse Vastenavend moese n'ouwe. En ok al was da toen nog 'n féést van 't jaar nul, in Berrege ginge ze d r in die dage n al flink tegenaan... Onder aanvoering van Serrepetinus en Neptinus ginge n'ééle legiejoene n'al lineeja recta nar de tòògus. Mille Confettibus Supersum zonge ze dan, accapella, in d'r eige dialectus. En Nillus Tertius moes nog gebòòre worre netuurlek, mar z'n imperiejum was al 'n factus: Keizerrijk t Krabbegat... Maskus pro Bakkus! En vieja-vieja lengst 't Achter Ommus dweilde ze Errum i Nerrum tot dasse tenne n'aan zullie Latijn ware! De stad zag t'r anders uit or: de Torus Pi Perbus was nog 'n klein kulleke en 't stad'uis ad nog (tante) Doriese Kappitééle. Jantje Romelus zat nog mè zullie Remus onder d'n uier van de Geyt van Mide Nossus in Thalia. Ze kwame niks tekort in die tijd, zo n dikke tweeduuzend jaar geleeje aan t Forum Krankjorum. Z adde n ommes alles wa d n mens nòòdeg et! LEUT, BRÒÒD EN SPEULE...

2 berry's bloemen eric opmaken: UNIEK en NUUW in NEDERLAND Altij kosteloos de scherrepste lies offerte via de liesveiling van ALL ABOUT LEASE speule L e u t, blebfdre òvanòedte! Semn akelukke Dèèr leut De keuken is de belangrijkste ruimte in huis. Er wordt gekookt, gegeten en gepraat. Kortom: geleefd. Uw nieuwe keuken moet daarom niet zomaar een keuken zijn. U heeft alleen baat bij een slim ontwerp, een praktische indeling en een fraaie vormgeving. En daarvoor bent u bij ons op de juiste plek. WIJ BEGROETEN U GRAAG BIJ: BRUYNZEEL KEUKENS DREBBELSTRAAT RC BERGEN OP ZOOM. Voor hetzelfde geld heeft u een Bruynzeel keuken! advertentie pagina 2013 bezig.indd :57

3 ~ deur drs. Per Ferator ~ z'n buik werrekte same mè dieje toegeworrepe veter as 'n ròòje lap op 'n stier. Na verlòòp van tijd rakte de kréét van Serrepetinus in ongebruik en et 't gòòie van serrepetines 'n wa leuteger kerakter gekrege. Wiste daddet gròòtste offer dagge ken geve dees dage Leut is? De Remeinse God Bacchus gaf destijds nie éélemaal t goeje voorbeeld. As n pinneke kakelde n ie tellekes dwars deur Tusse de Schuifdeure n één. De mense riepe toen: Ei!! Ouw d oew bakkes!! en toen is tie mar nar uis gegaan. e leste maande was ik mè m'n kop nie van de buis te slaan en ebbik vor ieleke mikrofoon van de radiejoo gestaan. En da d'ammaal deur d'uitgave van m'n boek, of beter gezeed leveswerrek, 'Twee gekleurde rondjes make nog gin kefettie'. Di boek is d'opvolleger van mijn 'bestseller' 'Goeje serrepetines zijn ééne meter lang', die ik end jare '70 schreef as proefschrift op d'ope Kattelieke Universiteit van Calven. Zoas de titels messchient al doen vermoede, leg mijn fassinasie bij 't versneeje pepier en dan in 't biezonder de kefettie en serrepetines. 't Gebruik van di soort fééstopwekkende pepiersoorte ga d'al trug nar de tijd van de Remeine. Uit d'overlevering en geschreve bronne wete me, da slave geketend in de leutege ambians van 'n kerker 14 uur per dag kefettie makte van perrekement. d'overege 10 uur van 'n dag makte ze van vetleer lange stréépe, rolde ze n'op en die vorremde zo d'eerste serrepetines. Da d'alles wier mette n and gedaan en onder 't gezang van liedere zoas 'Wij zijn de manne van 't kefettieatteljee', 'Eddok oewe slinger?' of 'Avé Kastelein, 't gif wel wa troep, mar 't gooi zo lekker in den ronde!'. 't Was wa me nou zouwe noeme sezoensarbeid, de kefettie wier voornamelek gemakt in de maande november tot en met mèèrt en ammaal ter verering van Confetticus en Serrepetinus. Mar wie ware da feitelek? Confetticus was 'n nie onverdienstelek schrijver van kemedies as 'Punnek oew pekuunieja' en 'Linea recta nar uis!' en leefde van 73 v.chr. tot 3 n.chr. in 'n gestippelde villa op de Paulusberg. IJ ad de gewòònte om na 'n avond vertier in Taberna Belgerum, later bekend as 't Belgisch Bier'uis, aan de Via Fortuna de geprisseteerde rekening te versnippere n onder de woorde "Gij schref mè d'n furca, dus bekek 't mar mè d'oew pekuunieja!" Eelaas vor Confetticus bleef de kastelein in dieje tijd mè d'n vorrek schrijve, omda d't potlòòd nog nie was uitgevonde. Gelukkeg mar voor ons, want zonder dieje vorrek en Confetticus zouwe me nou gin kefettie ebbe g'ad. De man nar wie de serrepetines zijn vernoemd eette Serrepetinus en was d'aanvoerder van 't XI Legiejoen 3M, da sting voor 'Matte mè Mate'. IJ leefde van 55 v.chr. tot en met 54 n.chr. en wòònde waar nou d'atteleriestraat leg. Waar 't in sommege lande tegeswòòrdeg de gewòònte n'is n'om de tegepartij op de kast te jage deur mè d'oew schoen te gòòie, deeje de Remeine da mè t'r vetlere veters van de linkersandaal. Serrepetinus gong echter nog 'n stapke wijer; ij rolde z'n veter in rondjes op en wierp da nar z'n tegestander mette kreet "Tu, deformibus rotulo allecis!". Dieje kréét beteken vrijvertaald "Gij, lilleke rolmops". Nou konne de Remeine veul ebbe or, want ze ware ommes 'n vredelievend vollek, mar 'n vergelijking mè d'n opgerolde vis mè d'n prikker in Eeuwe n'en eeuwe lang ebbe de Remeine féést gevierd mè kefettie n'en serrepetines en wiere Confetticus en Serrepetinus tot gode ver'eve. Jaar in, jaar uit wiere ze verafgod, in de Berregse kontreie tot zellefs ver dèèrbuite. Overal wier en wor de fééstvreugde ver'òògd mè d't versneeje pepier. Echter steeds vaker wor 't gekleurde pepier verafschuwd in plek van verafgod en da's gin wijd-van-m'n-bedsjoow. Zo is 't kommend jaar verbòòje om kefettie te gebruike in Breda mette Optocht mette Vastenavend. 't Mot toch nie gekker worre? Ik zeg altijd mar "Kefettie en serrepetines geve meer leut as rotzooi!". 'n Spuit 11 zonder kefettie, da ken toch nie? Dèèrom motte me mesenalle zurrege datte de tredisie van kefettie en serrepetines mette Vastenavend bewaard bleft in 't Krabbegat, ok al wor 't overal verbòòje. Want één volkje iel stand en da was de Bergenèèr zondag III febrewarie vanaf II.XII uur op de Gròòte Mart Wagerenne Wiste datte Remeine konne vloeke as n godmejoor? Wiste datta niks metter lange tééne te make n ad mar metter schoene? Z adde me dèèr toch gatvergimmes slechte wege, sakkerju! Agge toch nondeju alzeleve n op zukke achteleke sokke liep, stòòtte oeweige dan ok de godganse dag de sodemieter... Mar goed dasse de moord stikte van de Gode, niewaar? XV

4 'T RODE LAARSJE Krabbe, dees jaar bestaan wij, dankdus voor m'n goeie fesoen kon 'k nie mir 't Vierkantje in zij jullie netuurlijk, onderd jaar. Alles bij mekare vluchte. "Eeh", zee tie ebbe me ier ruim 'n "Wa d'eb 'k nou g'oord, miljoen paar schoene bestaon jullie onderd verkocht. Da's 'n ééle jaor, da vin 'k knap or mee al die krenteren'òòp, agge die op 'n òòp ziet liggen. Ge ge Krabbe." "Ja goed ee", zee 'k trug, "Bij kun t'r de ééle Mart jullie is t'r gin winkel mee volzette, stapels òòg. Nouw 'k 't toch over die zo lang besta, want jullie durrep mot eerst nog mar de Mart eb: overlest kwam ik dèèr 'n bekende Roosendaalse onderd zien te worre, oudoe!". Tullepetoan tege. IJ ad mijn al gezien Met z'n stèèrt tusse z'n bééne droop tie en ij zag da'k em ok al gezien ad, af richting stesjon. advertentie pagina 2013 bezig.indd :57

5 rrepellòòf knettert ritewéél in de schouw van De Draak op Ellef-Ellef. Boere trekke mè fakkels deur de strate, n'op weg nar 'n afgodsbééldje. Ouwe Berregenèère wete nog van 't Duveltje van de Peperbus en me lòòpe zonder erreg mè d'onze bodschappe n'over 'n vergete Remeinse offerplaats 'n Misteriejeuze mist van 't verleeje leg over Berrege, tijd om die nevel van ééuwe 'n klein bietje weg te blaze! Wa zage die Remeine feitelek toen ze vor 't eerst over de Borreflietse Duintjes kwame n'aanmarsjere? 'n Andvolleke oute boerderijkes mè tussedeur 'n zandpadje da neve n'n beekske richting Scheld liep. Meer nie. Mar waarom zijn die legiejoene dan toch ierzo gebleve? 't Antwoord is simpel: de meskes, de stikgèève Berregse meskes. Plinius, de geschiedschrijver die t'r bij was, zee: "UMMESKUS PLENI GRATIAE!", oftewel: merakels veul schòòn vrouwvollek! SPIRITUS DEODORANTUS Kek, dan wulde wel blijve, naar zo'n end lòòpe vanaf Rome! Ok de lucht (SPIRITUS DEODORANTUS) was "fris en fruiteg" volleges Plinius. En over fruiteg gesproke, die Frankische en Nuytense boerkes wiste toen al de lekkerste appeltjes en pirkes te kweke. Waar 't fruit net zo ard bloost as de meskes, dèèr motte blijve. BERGAM AD ZOMAM wier dus 'n Remeinse nederzetting. genaamde 'pleng-offers'. Allééneg manne mochte dèèr aan meedoen. Messenalle n'op 'n rijke tege zo`n Remeinse muur en plenge mar! Nou witte gelijk waarom ge bij Door, de Mortier, 't Zwijnsòòfd of waar dan ok, gewòòn lekker mette mannekes op 'n rijke ken blijve staan: dankjewel Remeine! GLAMOR EN SCHROBBELÈÈRUM Genogt vieze pratjes. Tijd voor de liefde en de godin GLAMOR. As 'n jonge 'n meske leuteg von, was z'n eerste gang nar 't tempeltje van deze godin aan de Zeekant. Ge kon dèèr nie mè leeg ande n'aankomme, dus ge noom 'n boske blomme mee. In da d'eilegdommeke wòònde 'n ouw wefke zonder tande da raad gaf in ruil voor 'n amforke Schrobbelèèrum. Naar twee zukke krukskes kwam t'r gin zinneg woord mir uit, dus ge moes vroeg zijn. Dan zee da merakelse Ora- En mette legiejoene mee, kwam de Remeinse beschaving. Van ete mè mes en vorrek tot 't verere van allerlei gode n'en godinne die 't leve moeieleker, mar ok makkeleker konne make. Zo adde bevobbeld VENTILUS, de god van de Vier Winde die oe ielep agge nie ~ Ventilus, Glamor en Cactus Evekus ~ goed nar 't secretum kon. Ellef diepe kniebuiginge en 'n Latijns prevelementje ware genogt voor 'n geurege n'opluchting. Denk dèèr mar 's aan agge sta te wachte kel diepzinnege dinge n'over de liefde n'as: "'n Vrouw blef 'n vrouw", of "Zo edde ze, zo edde ze nie". Éél wijs meschient, mar g'atter gin moer aan. vor de stoplichte dèèr. Me blijve nog evekes in 't derremestelsel, want agge last ad van ard-lijveg'eid, of OBSTI- PATIO HORRIBILIS, dan konde mar 't beste Toscaanse smeerolienootjes ete. Één andvolleke en ge dankte de god CACTUS EVEKUS op oew blòòte knieje! WA D'ISTER NOG VAN OVER? Méér dan ge zouw denke n'op 't eerste zicht. Want mar weineg mense beseffe da d'onze Vastenavend letterlek deurdrenkt is van de nóg ouwere gewòòntes die zellefs de Remeine versteld deeje staan! 'k Docht da gij wa zee! Zo beston bij de Franke n'en de PIS'OEK Plinius zeg t'r nie veul over, mar ok de PIS'OEK was 'n eilege plek. Dèèr wier de god URINUS vereerd mè zo- Nuyte, de oer-germaanse stamme die ierzo 'n schamel bestaan uit de grond peuterde, al éél lang 't eigenaardege gebruik om vroeg in de morrege jonge vrouwe uit d'r bed te jage en zo de straat op te meppe! Ziede de Dweilploeg voor oe? De boere sloge mè stokke n'op de stamme van zullie fruitbomkes om de vruchtbaar'eid op te wekke. Ok de schrale grond kreeg tatte mè d`t zellefde doel. Dèèrom slaan de boere nog steeds mettie verrekesblaze op de strate! En dan de reuze. Die wiere n'op 't end van 't féést verbrand. Meschient was t'r gin plek om ze op te berrege, mar zonde blef 't. In ielek geval: de fik ging t'r in. Zie d't vóór oe? En edde dan ok bééld van Wana, net vóór 't Valle van de Kraai? Sjuust: bloedròòd licht van de vuurpotte rommetom. Errefeniske van de Germane. Trouwes, onze n'òòg`eid mag nog van geluk spreke, want in veul Germaanse kontreie wier de Prins ('n veroordéélde misdadeger!) op 't lest van 't féést mee verbrand! Opgeruimd sta netjes. En nouw me toch bij Wana staan, éél bekend bij onze ovvenierse voorouwers was de Oud-Germaanse priesterdans rommetom 't afgodsbééld. En wir zien me die Remeinse Krabbe danse: de Zevesprong! Denk dèèr mar 's aan agge sebiet op oew natte knieje n'op de Mart legt! LEUTUS SANSE- VERIA EST! Onze eigeste schrijver Anton van Duinkerke zee al: "Dit feest zal niet vergaan dan met den mensch!" Dus: 't zit diep in ons Berregse lijf en vuste diep in onze Berregse ziel. Dèèr ellept gin moederkelieve n'of andere godin aan. En me zouwe n't ok nie anders wulle n'ok. En dèèrom denk ik, neeje: weet ik dattie Remeine dòòdgewòòn mè d'ons meegedaan ebbe. Ommes, ge ken beter mè d'iemand 'n potje bier drinke en 'n potje dweile, dan 'm d'erses inslaan. En ammaal onder t motto: LEUTUS SANSEVERIA EST! oftewel: LEUT ZAL BLOEIE! egeswòòrdeg denkt bekant iederéén mè d'n stel kaarte n en 'n òòge n'oed t'uis, dattie ken goochele. Netuurlek zijn d'r mense, die 't nie onverdienstelek deeje n'en d'r beroep van ebbe gemakt. Mar zo'n tweeduuzend jaar geleeje leefde d'r in 't Krabbegat 'n goochelèèr, waarbij manne n as bevobbeld Fred Kaps, Ans Kazan, Tommie Koeper of Oeri Geller verblééke n en kullekes worre. Kullekes, die vor 't eerst mè d'n goocheldòòs van de d'eerste de beste speulgoedzaak in de weer zijn op 'n femilieféést. d Iellustere naam van deze Berregse goochelèèr was Ocus Pocus Pilatus Pas, deur vriende kortweg d'n Ocus genoemd. Bij de voordeur van z'n riante land'uis aan de Jupiterweg ston mè sierleke letters 'Ocus Pocus Pilatus Pas - Cum Laude Tòòverkunstenèèr - Flikt iederéén 'n kunstje'. In 't land'uis van d'n Ocus, dattie deur gegoochel bij 'n errefenis in ande n ad gekrege, konde oew kont nie kere; d'r ware n onderde kotte mè kenijne n en duive. Want d'n Ocus z'n kredo was: ''n Béést ga mar ééne goeje truuk mee mar 's aves mot t'r ok wa d'in de soep.' Dèèrnaast attie ok 'n gròòte kòòi mè dèèrin 'n aap, die tie al jare gebrukte vor de truuk mette n aap uit de mouw. Eerst was 't de truuk mette n aap uit de broekspijp, mar nadat d'n Ocus dèèrbij bekant 'n flik-flak gevollegd deur 'n radslag mè d'n Rietberreger makte, leek 't 'm beter voor em en d n aap dees truuk te verandere. Mar echt gròòt is d'n Ocus geworre mè z'n truuk 'Globulo-Globulo' waarmee tie in stede n as Fortio, Platius en Borregevlitium tot diep in 't Remeinse Rijk optreejes gaf. D'n Ocus gebrukte vor dees truuk drie versgeblaze n'en opgepoetste glaze n'en 'n balleke. IJ verstopte n'n balleke n onder één van de glaze n'en schoof dèèrna alle drie de glaze kris-kras deurmekare. De toeschouwers mochte dan, na t inzette van omgerekend 'n boekske bonne, n aan de gròòte Ocus Pocus Pilatus Pas vertelle n'onder wellek glaske n't balleke lag. Oewel d'ekt veul gedonder in de glaze gaf et d'n Ocus d'r toch 'n gèève skaaiboks in d'arena Magna Melena n'aan over g'ouwe. Toen ze veul later op dieje plek 'n zwembad ginge bouwe, ebbe ze nog 'n déél van de trukedòòs van t merrek Pandora van d'n vermaarde Ocus truggevonde. Later ging d'n Ocus wa meer de kant op van ielluusjenist en trok tie deur 't Rijk mè z'n beste n'ekt 'Uile mette pet op'. D'n Ocus veranderde van 't één op 't andere mement in 'n soort uilskuike mè d'n pet op en knapte dan 'n uiltje. 't Pebliek, da di spel vol verbazing gade sloog, moes deur 't roepe van de kreet 'Oe, Oe' d'n Ocus z'n eige wir late worre. Mè d'n òòp kebaal en ròòk kwam d'n Ocus wir in levende lijve trug en riep "Oe, Oe, Oe doe tie da?!" Mar toen d'n Ocus de truuk in Roosedadrium opvoerde, wist gin mens in 't pebliek wasse moeste roepe. Alle krete kwame verbij as 'Koek-Koek', 'Tsjielep' en 'Miauw', mar gin 'Oe, Oe'. Z'n beste ekt wier 'm zo nòòdlotteg en ij is t r as uilskuike n in gebleve. Later ebbe ze n as eerbetòòn de verstéénde Ocus mè d'n éél ko'ort trug late brenge nar z'n geliefde Krabbegat. Femilieleeje, vriende n'en fens van 't eerste uur ebbe nog per toerbeurt 'n éél kelenderjaar ieleke dag nar de verstéénde Ocus 'Oe-Oe' geroepe, mar da mog nie meer bate. D'n Ocus bleef verstéénd, mar z'n naam leef voort. Wiste feitelek datt eerste Remeine n ier ok al Adjedante n adde? Volleges d eerste geschreve bronne was t r n veld eer die naar n veldslag tege dieje Kolbak zee: Eddemenellem? Da s waar nou de Menallum is, wa wij wir as de Melane kenne. XIII

6 Maskes van Remeine Dweile in gerdijne Van Clejopatra tot Wana Of gewòòn lekker klesiek Die maskes van gaas Mè d'n splinternuuwt stiek! Me zien oe wel komme! Ok tijdes de Vastenavend om van te smulle! PECUNIA NON OLET DUINE MAAKT ER VOOR U MEER VAN! Me zijn g'opend van uur tot uur! Beleef je geluk......waag eens een gokje! Bergen op Zoom: Kloosterstraat 2 Tegenover de Media Markt / P-garage VOOR MEER INFORMATIE, ACTIES EN OPENINGSTIJDEN KIJK OP ENTREE GRATIS TOEGANG VANAF 18 JAAR advertentie pagina 2013 bezig.indd :56

7 't Ware ver'aal van Jantje Romelus en Remus ~ Di d'adde zellefs de gebroeders Grimm nie kenne verzinne ~ él, éél, lang geleeje, dik 2000 jaar geleeje was t r n Jantje Romelus en z n broertje eette Remus. En in die dage was t dik krises! t Kabbenet van Marcus Ruftus I was net gevalle n en in de formasie vor n nuuwe senaat ware allerlei bezuineginge bedocht. 't Was zogezeed één gròòte ellende! De vader en moeder van Jantje Romelus en zullie Remus zage n t nie meer zitte; gin geld, gin iepoteekrenteaftrek, ze konne de zurregverzekeringe nie mir betale n en de koste vor de kinderopvang reze de pan uit! En zo is t gekomme dasse n ebbe motte besluite n om Romelus en Remus te vondeling te legge. En zo wiere Jantje Romelus en zullie Remus te vondeling geleed in n C1000 voor Christus bodschappemandje aan d'oever van de Grebbe. Meegenome deur de stròòm bleve ze gelukkeg steke n aan de wortels van de Dikke Bòòm. Dage n ebbe ze dèèr legge te dobbere n in de Greb. t Was stéénkoud en blèère dasse deeje, blèère die jong, nie mir normaal! Ze stake de moord van d onger en dorst. t Was bekant gedaan mè Jantje Romelus en zullie Remus Mar gelukkeg kwam dèèr op n goeie dag n ferreme Berregse meid aangelòòpe; meschient ok wel de gèèfste van éél t Krabbegat in die dage. En de ferreme n'en gèève meid et d r eige ontferremt over die mannekes. Omda d'in dieje tijd d'r netuurlek nog gin 'Nutricia', 'Liga-koeke' of 'Danoontje Powerrrrr' ware n om die mannekes gròòt te brenge, bedocht die fermere meid 'n andere oplossing om die mannekes gròòt en sterrek te make. Die meid, ons aller Geit van Mie d'n Os op 't Bléékveldje, legde n s goed aan en gong t r ontspanne bijlegge. Jantje Romelus en zullie Remus laafde d r eige aan d uiers van Mie d'n Os d r Geit. Wa die mannekes toen netuurlek nie konne wete n is, da agge n'oeweige voedt aan de Geit van Mie d'n Os, d'r dan éél wa biezonders mè d'oe gebeur. Ge wor namelek dan bekant overvoedt mette leut, ge drinkt van t Berregs sjovienisme, ge kreg t r n enorreme sterreke wil van. Oew kerakter wor medéén gevorremd deur onze Geit, ge kreg as vaneiges n eldere kop en n gròòt art. En zo zijn Jantje Romelus en zullie Remus gròòtgebrocht deur de Geit van Mie d n Os en is da feitelek ok 't begin van 't Imperiejum Krabbegat, 't Imperium van de Leut! Wiste datter n ééle n òòp plenete n in de n Emel vernoemd zijn nar Remeinse gode? Zo edde Mars, Jupiter en Saturnus. D n ellefde plenéét it trouwes Manus. Da s feitelek n ouwe Prins, mar die leef d ok as n god in Berrege. OPE BRIEF AAN WARD WARMOESKERREKE Òògg achte meneer Warmoeskerreke, Ik ken oe van oew pennevruchte n in de Schaterschans. Mooi, or! En ze zegge n ok da gij n klassiekes zijt, neeje, da sla nie op wa de n ouwe paus gedaan zou ebbe as tie op Plein XIII zou zijn geland, maar da gij les gif in dòòje tale, waaronder Latijn. Nou ebbik toch n ver aal g oord; k Eb t mar van ore zegge n or, en a'k lieg, dan lieg ik in kemissie, mar d r wor beweerd, da d in t ouwe Rome t woord GAU- DEAMUS éél erg in zwang is gewist, vanaf t mement, da Remeinse soldate verslag deeje van wasse meegemakt adde n in t òòge noorde. Dèèr ware z erreges fééstende mense tege gekomme. AVÉ zee n Remeinse soldaat en toen zee t r iemand Agge mar leut et trug. Want, zee tie tege z nne maat, ik wis ie nie wa k dèèr zo gauw mee aan moes. Sjuust, Gaudeamus, zee n Berregenèèr mè talekennes, gaudeamus beteken Late me n ons verblije, da s de Latijnse vertaling van Agge mar leut et. k Weet nie of ze toendertijd in Rome n ok al soosjel miedieja adde, mar in ellek geval verspreidde n t ver aal ze n eige vliegesvlug en sterker nog: de mense zeeje nie allééneg mir AVÉ tege mekare, mar AVÉ, GAUDEAMUS. En n zekere Kato, neeje nie Ketó, mar Káto deej d r nog n schupke bovenop deur te pas en t onpas te zegge, dattie von, da d t sjaggerijn vernietegd moes worre. t Lijk t wel d omgekeerde wereld, niewaar meneer Warmoeskerreke? En wa k wou vrage: klop 't ver aal, of ebbik de klok mar ore luije? In afwachting van oew antwoord, AGGE MAR LEUT ET - GAUDEAMUS *Ward kom as klassiekes nog mar net kijke, mar d r is n ééle schare, vaak iellustere voorgangers, waarvan me les g ad ebbe. Om er mar n paar te noeme: van Alphen, te Brinke, Dekker, Dorren, Groen, Heumakers, van den IJssel (2), Lissone, van der Pol, Rood, Vosman, Werts, Willems... Ok de naam van oud-berregenèèr Prefessor Doctor Henk Nellen past in dees rijtje, want Enk is nie allééneg Òògleraar Ideejegeschiedenis van de Vroegmederrene Tijd, mar ok nog s sikkeretares van de Verééneging van Neolatiensite; waarvan akte. gge bij Uize Noord uize binnestap lijk t wel of ge n n Vastenavendgallerie binnestap! Kleurege Krabbe, Peperbusse, Prinse, Narre, n en wage n ontwerrepe, van eige makelaardij. Bergenèèr Ton Noord uize lat z n eige inspirere deur de Vastenavend. Da d is zo n onuitputtelekke bron, zegt Ton. En da s te zien ok! n Tekening van t motto van dees jaar leg op tafel. Da was nog nie eenvoudeg or, vertel Ton, k Eb t Remeinse mè de Bergse gebouwe verweve, dèèr òòr ok De Maagd bij! Die ziede nie zo dikkels trug in schilderije. Z n werrek is bekant fotorejelisties, éél fijntjes en mè pastelpotlòòje worre de kwasjes van t prinsekròòntje n ingekleurd. t Tekentelent ebbik van m n moeder Annie Stalpers. Zij noom me n as kind mee naar t Vastenavendféést. Da d r bij wulle zijn, t dweile n en tekene, is nooit nie meer overgegaan. Ton bouwde 14 jare bij Bouwklup Wij en et d ontwerrepersprijs vor aanstorremend telent gewonne. Da was zo n erkenning en stimelans, vertel Ton mè twinkels in z n òòge. Zeker omda tie deur z n endiekep aan z n rechter and, links et motte lere tekene. Mar agge de tekening van Leut, Bròòd en Speule, zo s goed bekekt, dan ziede da d r zeker nie aan af! ANTWOORD OP D OPE BRIEF AAN WARD WARMOESKERREKE Dag m n beste, zeer geleerde eer, AVÉ, GAUDEAMUS! t Is nie mis wagge dèèr ammaal schrijf! Bij Ercules, neeje, t is snotvergimme asof ik iets lees da k al s eerder zo eb geleze... Ik gelòòf - mar ik pak de boeke d r eve bij - in n zonderling werrekske van ééne Plinius Agricultura ( Plieniejoes Agrikoeltoera, zowas me da d ier in mooi plat Latijn uit zouwe spreke). Jawel, ier eb ik t boekske. n Bietje stoffeg, mar wa wulde: t is nou éénmaal ammaal ouwe stoffege rommel waar k m n eige mee bezig ouw! Allee, veruit, s eve kijke waar t ok awweer sting. Kek, di d is n boekske van zo bekant twee onderd voor Christus. Di boekske nie netuurlijk, maar wa t r in sta wel. Die Agricultura et toen geschreve n over n boeregeméénschap in de noordelijke klei nog verbij Antverpia. Da mot n éél biezonder volkske gewist zijn. Inderdaad; alzeleve n opgewekt en vrolijk. Nie dattie ze zellef ontmoet et toendertijd, ij eddet ok mar van ore zegge. Jawel, sjuust van da Remeinse legiejoen da d ier terecht gekomme was! Trouwes nie via soosjel miedieja, gewòòn via... ja, da wittik feitelek ok nie. Alééneg wagge zee over Kato, is, oe mottik da zegge, nogal vrij vertaald. Kato zat in de polletiek en ieleke keer as tie gesproke n ad in - late me zegge - de tweede kamer van Rome, dan sloot tie z n woorde n af mè nog meer woorde: overreges zijn k van mening da Carthago verwoest mot worre. Carthago was in die dage zo n bietje wa Roosendaal nou vor veul mense n ier is. Nou wul ik nie zegge da Roosendaal verwoest mot worre, dèèr gaan ik nie over; maar wel kende die woorde n opvatte zoas gij da d et gedaan: t sjaggerijn da mot vernietegd worre. En of dasse dèèr in Roosendaal echt ammaal zo sjaggerijneg ware, da doet t r nie toe: want Roosendaal beston toen nog ginééns nie. Affèn, k gelòòf da d t messchient nou n bietje duideleker is geworre, al zal t soms n bietje n overkomme n as wartaal. Nou ja, dèèr motte n t dan mar mee doen, ik zijn aan t end... Vale*, Ward *Oudoe in t Latijn, neeje nie Vale van d éénerremege bandiete, al konde dikkels wel oudoe tege n oew sente zegge. XI

8 in g Leut, bròòd, mar wel speule! S DAN K IE KUR Z E M VOOR SUSSE S TELLI NGE BEELDEND TEJATER Leut, Bròòd diploma netuurlek... op de zoommavo Z ATERDAG 3 9 MAAR T uu1r van Noordzijde Zoom Bergen op Zoom Albert Moelker 2013 en speulederwijs op weg OPEN DAG naar oew eige EDEKASIE Burg. Stulemeijerlaan 3 Tel: CKB DE MAAGD Agge meer wil wete: STADSTEJATER Grote Markt 32 Tel: O: MEER INF nl o. Op de zoommavo edd'ekstra veul tijd vor leut en speule want g'e gin uiswerrek advertentie pagina 2013 bezig.indd :56