Een positieve kijk op risicotaxatie Beschermende factoren & de SAPROF. Michiel de Vries Robbé Van der Hoeven Kliniek EFP congres, 7 juni 2012

Transcriptie

1 Een positieve kijk op risicotaxatie Beschermende factoren & de SAPROF Michiel de Vries Robbé Van der Hoeven Kliniek EFP congres, 7 juni 2012

2 Risico & Bescherming Risico factoren Risico factoren Beschermende factoren Beschermende factoren

3 Belang van meten van beschermende factoren Rogers (2000): Risk-only evaluations are inherently inaccurate. Meer balans in risicotaxatie: een completer beeld van de patiënt Positieve insteek heeft motiverende werking voor patiënten en behandelaars Richtlijnen bieden voor verbeteringen in risicomanagement

4 Waarom de SAPROF? Wens van gedragsdeskundigen kennis over beschermende factoren Onderzoek beschermende factoren zeer beperkt Geen geschikte instrumenten beschikbaar Uitgangspunten SAPROF: Wetenschappelijk gefundeerd Klinisch bruikbaar In lijn met bestaande instrumenten (SPJ)

5 SAPROF Ontwikkeling 1. Literatuur onderzoek 2. Ervaringen en ideeën behandelaars en SAPROF-RV onderzoekers Van der Hoeven Kliniek 3. Pilot studie verschillende klinische en ambulante settings SAPROF 4. Update handleiding & onderzoek SAPROF 2 nd Ed Nederlands Engels Duits Italiaans Spaans Frans NL 2nd Chinees SAPROF- YV Noors Deens Zweeds Engels 2nd Portugees Russisch

6 Wat zijn beschermende factoren?

7 Beschermende factoren SAPROF definitie Een kenmerk van een persoon, zijn/haar omgeving of situatie dat een reducerend effect heeft op het risico van toekomstig (seksueel) gewelddadig gedrag De Vogel, De Ruiter, Bouman, & De Vries Robbé (2007)

8 HCR-20 & SAPROF Risicofactoren Historische factoren H1 Eerder geweld H2 Jonge leeftijd bij eerste gewelddadig incident H3 Instabiliteit van relaties H4 Problemen in het arbeidsverleden H5 Problemen met middelengebruik H6 Psychische stoornis H7 Psychopathie (PCL-R) H8 Problemen in de kindertijd H9 Persoonlijkheidsstoornissen H10 Eerdere onttrekking aan toezicht Klinische factoren C1 Gebrek aan zelfinzicht C2 Negatieve opvattingen C3 Actieve psychotische symptomen C4 Impulsiviteit C5 Reageert niet op behandeling Risicohanterings factoren R1 Geringe kans dat plannen zullen slagen R2 Blootstelling aan destabiliserende factoren R3 Geringe beschikbaarheid van persoonlijke steun R4 Werkt niet mee aan behandelmogelijkheden R5 Hoog niveau van ervaren stress Beschermende factoren Interne factoren 1 Intelligentie 2 Hechte band in de kindertijd 3 Empathisch vermogen 4 Coping 5 Zelfcontrole Motivationele factoren 6 Werk 7 Vrijetijdsbesteding 8 Financieel beheer 9 Motivatie voor behandeling 10 Houding tegenover autoriteit 11 Levensdoelen 12 Medicatie Externe factoren 13 Netwerk 14 Intieme relatie 15 Hulpverlening 16 Woonsituatie 17 Toezicht

9 De SAPROF 17 beschermende factoren (15 dynamisch) op drie schalen: Intern, Motivationeel, Extern Altijd in combinatie met SPJ risico instrument 1. Scoren van de items (0, 1, 2) 2. Aangeven van belangrijke items: Keys & Doelen 3. Eindoordeel bescherming (weinig, redelijk, veel) 4. Integratie eindoordeel risico met risico instrumenten (laag, matig, hoog) +

10 Meerwaarde SAPROF Risicotaxatie: Balans risico s and sterktes Verbeterde voorspellende waarde gewelddadige recidive Klinische praktijk: Positieve benadering, motiverend patiënt & behandelaars Veranderbaar, behandeldoelen & interventies Behandelevaluatie / ROM Aanknopingspunten risicomanagement Risico gedefinieerd in positieve veranderbare factoren

11 Onderzoeksresultaten SAPROF

12 Niet-recidive Differentiatie binnen risicogroepen Eindoordeel geweld Laag Matig Hoog Matig risico Eindoordeel bescherming Weinig Redelijk Veel Hoog risico jaar 3 jaar 11 jaar Weinig bescherming Redelijk bescherming Veel bescherming jaar 3 jaar 11 jaar Weinig bescherming Redelijk bescherming Logistic regression at all f-u: sign. incremental predictive validity FPJ over FRJ

13 Voorspellende waarde geweldsrecidive Retrospectief dossieronderzoek Geweld + Zeden (N=188) De Vries Robbé, De Vogel & Douglas, in voorbereiding AUC 1 year follow-up 14 recidivist AUC 3 years follow-up 34 recidivists AUC 11 years follow-up (M) 68 recidivists SAPROF (total).85*.75*.73* HCR-20 (total).84*.73*.64* HCR-SAPROF (total).87*.76*.70* FPJ no violence 5-pt.83*.71*.67* FRJ all violence 5-pt.84*.72*.68* N = 188, * p <.01 HCR-SAPROF > HCR-20: χ² (1, N = 188) = 13.4, p <.001 (11 year) Logistic regression: sign. incremental predictive validity SAPROF over HCR-20

14 Verandering door behandeling Retrospectief onderzoek (n = 108) Historical 30 Clinical Risk management Total 25 HCR-20 HCR Internal Motivational External Total SAPROF SAPROF Pre-treatment Post-treatment 0 Pre-treatment Post-treatment HCR-20 total: t (107) = , d > 0.84, p <.001 SAPROF total: t (107) = 15.63, d > 1.74, p <.001 Veranderingen in HCR-20 & SAPROF scores tijdens behandeling (= behandelresultaat) blijken voorspellend voor recidive

15 Behandelprogressie & recidive Start mr. X Behandeling Einde mr. X Maatschappij Start mr. Y Behandeling Einde mr. Y Maatschappij Hoe meer verbetering op beschermende factoren...hoe minder kans op geweldsrecidive

16 Totaal score Verandering door behandeling N=315 Klinisch gescoorde risicotaxaties Geweldsincidenten % 15% 7% 3% HCR-20 SAPROF HCR-SAPROF Geweldsrisico 0 Intramuraal Begeleid verlof Onbegeleid verlof Transmuraal Behandelverloop

17 Overview SAPROF Taxatie van beschermende factoren Goede onderzoeksresultaten Voorspellende waarde Veranderbaarheid Dynamische & positieve aanvulling risicotaxatie Waardevol voor de klinische praktijk Meer geavanceerde risicotaxatie Behandelevaluatie / ROM Positieve behandeldoelen Strengths-based richtlijnen voor behandeling en risicomanagement

18 Vragen? Michiel de Vries Robbé Van der Hoeven Kliniek P.O. Box 174, 3500 AD Utrecht

19 SAPROF Vertalingen de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2007). SAPROF. Richtlijnen voor het beoordelen van beschermende factoren voor gewelddadig gedrag. Dutch Version. [SAPROF. Guidelines for the assessment of protective factors for violence risk. Version 1]. Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2009). SAPROF. Guidelines for the assessment of protective factors for violence risk. English version. Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2010). SAPROF. Leitlinien für die Erfassung von protektiven Faktoren bei einem Risiko für gewalttätiges Verhalten (German translation of the SAPROF guidelines by Aranke Spehr and Peer Briken). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2010). SAPROF. Linee Guida per la valutazione dei fattori protettivi per il rischio di violenza (Italian translation of the SAPROF guidelines by Margherita Spissu). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2011). SAPROF. Guide d évaluation des facteurs de protection pour le risque de violence (French translation of the SAPROF guidelines by Jean-Pierre Guay and Tiziana Costi). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2011). SAPROF. Manual para la valoración de los factores de protección para el riesgo de violencia (Spanish translation of the SAPROF guidelines by Ed Hilterman, Assumpta Poch and Rodrigo Venegas Cárdenas). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2011). SAPROF. Retningslinjer for vurdering av beskyttelsesfaktorer for voldsrisiko (Norwegian translation of the SAPROF guidelines by Tone Sandbak, Knut Rypdal, Helge Andreas Hoff and Erik Risnes). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2011). SAPROF. Riktlinjer för bedömning av skyddsfaktorer mot våldsrisk (Swedish translation of the SAPROF guidelines by Märta Wallinius, Staffan Anderberg and Helena Jersak). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2012). SAPROF. Manual para a Avaliação de Factores de Protecção para o Risco de Violência (Portuguese translation of the SAPROF guidelines by Ana Cristina Neves and Cristina Soeiro). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2012). SAPROF. Руководство по оценке защитных факторов риска насилия (Russian translation of the SAPROF guidelines by Vera Bulygina). Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief. de Vogel, V., de Ruiter, C., Bouman, Y., & de Vries Robbé, M. (2012). SAPROF. Guidelines for the assessment of protective factors for violence risk. English version 2 nd Edition. Utrecht, The Netherlands: Forum Educatief.

20 Referenties de Vogel, V. (2005). Structured risk assessment of (sexual) violence in forensic clinical practice. The HCR-20 and SVR-20 in Dutch forensic psychiatric patients. Amsterdam: Dutch University Press ( de Vogel, V., & de Vries Robbé, M. (in press). Working with Women. Towards a more gender-sensitive violence risk assessment. In L. Johnstone, & C. Logan (Eds.), Managing Clinical Risk: A guide to effective practice. de Vogel, V., de Vries Robbé, M., de Ruiter, C., & Bouman, Y.H.A. (2011). Assessing protective factors in forensic psychiatric practice. Introducing the SAPROF. International Journal of Forensic Mental Health, 10, de Vogel, V., de Vries Robbé, M., van Kalmthout, W., & Place, C. (2011). FAM. Female Additional Manual: Additional guidelines to the HCR-20 for assessing risk for violence in women. Utrecht: Forum Educatief. de Vries Robbé, M., de Spa, E., & de Vogel, V. (2007). Protective factors for violence risk. Clinical experiences and first results with a new instrument for risk prevention, the Structured Assessment of PROtective Factors for violence risk (SAPROF). Fuller version abstract for the fifth Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Amsterdam, The Netherlands, October 25-27, de Vries Robbé, M., & de Vogel, V. (2009). Assessing protective factors for violence risk. American Psychology-Law Society News, 29, de Vries Robbé, M., & de Vogel, V. (2009). Protective factors for (sexual) violence. Results with the SAPROF in a sample of (sexually) violent offenders. Fuller version abstract for the sixth Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Stockholm, Sweden, October 22-24, 2009.

21 de Vries Robbé, M., & de Vogel, V. (2010). Addendum to the SAPROF Manual. Updated research chapter. Utrecht, The Netherlands: Van der Hoeven Stichting. de Vries Robbé, M., & de Vogel, V. (2010). Protective factors for violence risk: SAPROF prospective results. Paper presented at the tenth Conference of the International Association of Forensic Mental Health Services, Vancouver, Canada. de Vries Robbé, M., & de Vogel, V. (in press). Protective factors for violence risk: Bringing balance to risk assessment. In L. Johnstone, & C. Logan (Eds.), Managing Clinical Risk: A guide to effective practice. de Vries Robbé, M., de Vogel, V., Koster, K., & Bogaerts, S. (in preparation). Protective factors for sexually violent offenders. de Vries Robbé, M., de Vogel, V., & de Spa, E. (2011). Protective factors for violence risk in forensic psychiatric patients. A retrospective validation study of the SAPROF. International Journal of Forensic Mental Health, 10, de Vries Robbé, M., de Vogel, V., Wever, E. & Douglas, K.S. (in preparation). The value of the SAPROF in clinical practice. Douglas, K.S., Guy, L.S., & Weir, J. (2006). HCR-20 violence risk assessment scheme: Overview and annotated bibliography. Available: Douglas, K.S., Webster, C.D., Hart, S.D., Eaves, D., & Ogloff, J.R.P. (Eds.). (2001). HCR-20 violence risk management companion guide. Vancouver, British Columbia, Canada: Mental Health, Law, and Policy Institute, Simon Fraser University.

22 Doyle, M., & Logan, C. (2011). Measuring and managing short-term risk: making the START work in practice. Paper presented at the seventh European Congress on Violence in Clinical Psychiatry, Prague, Czech Republic. Maruna, S. (2001). Making Good: How ex-convicts reform and rebuild their lives. Washington, DC: American Psychological Association. Mossman, D. (1994). Assessing prediction of violence: Being accurate about accuracy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62, Otto, R.K., & Douglas, K.S. (2010). Handbook of Violence Risk Assessment. New York: Taylor & Francis. Rice, M.E., & Harris, G.T. (1995). Violent recidivism: Assessing predictive validity. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 63, Rogers, R. (2000). The uncritical acceptance of risk assessment in forensic practice. Law and Human Behavior, 24, van den Broek, E., & de Vries Robbé, M. (2008). The supplemental value of the SAPROF from a treatment perspective: A counterbalance to risk? Paper presented at the eight Conference of the International Association of Forensic Mental Health Services, Vienna, Austria. Ward, T., Mann, R.E., & Gannon, T.A. (2007). The good lives model of offender rehabilitation: Clinical implications. Aggression and Violent Behavior, 12, Webster, C.D., Douglas, K.S., Eaves, D., & Hart, S.D. (1997). HCR-20. Assessing the risk of violence. Version 2. Vancouver, BC, Canada: Simon Fraser University and Forensic Psychiatric Services Commission of British Columbia.

23 Links (bibliography Douglas HCR-20 studies) (thesis Structured Risk Assessment De Vogel)