Projectvoorstel Stimulering en begeleiding van woningaanpassing bij senioren

Transcriptie

1 1. context van de nota Projectvoorstel Stimulering en begeleiding van woningaanpassing bij senioren Op het grondgebied van de provincie Oost-Vlaanderen zijn vier intergemeentelijke samenwerkingsverbanden ter ondersteuning van het woonbeleid actief. Het gaat (in alfabetische volgorde) over de projecten Goed Wonen in Nevele en Wachtebeke, Intergemeentelijke Woonwijzer, Wooncentrum Meetjesland en Woonplus. Binnen de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden worden een aantal acties concreet in uitvoering gebracht, zoals het aanbieden van een klantgerichte dienstverlening, de registratie van leegstand, de behandeling van woonkwaliteitsproblemen, het ontwikkelen van een woonbeleidsvisie, Vlaanderen ondersteunt de werking van deze intergemeentelijke projecten conform de bepalingen van het BVR van 21 september 2009 ter ondersteuning van projecten lokaal woonbeleid. Op voorwaarde dat de intergemeentelijke projecten mee uitvoering geven aan het provinciaal beleid is ook de provincie bereid gevonden om de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden te ondersteunen. Zoals meegegeven op het overleg tussen de projecten en het provinciebestuur van 29 januari 2015 kan dit niet gebeuren als cofinanciering van het intergemeentelijk project, maar wel onder de vorm van een afzonderlijk project (met eigen doelstelling, begroting en afrekening). Concreet zou dat in 2015 gebeuren aan de hand van een projectsubsidie ten bedrage van euro. De coördinatoren van de vier intergemeentelijke projecten (vanaf nu: IGS-projecten) hebben na het overleg met het provinciebestuur onderling overleg gepleegd over een inhoudelijk projectvoorstel. Er is snel consensus gevonden over de inhoud en werking van het project. Het projectvoorstel is in de maand mei goedgekeurd door de beheerscomités van de vier IGS-projecten. Onderstaand vindt u dit projectvoorstel. 2. Verantwoording van het projectvoorstel binnen het provinciaal en lokaal woonbeleid Uitvoering van provinciaal beleid Tijdens het voorafgaand overleg met het provinciebestuur heeft de provincie haar beleidsklemtonen naar voor geschoven. Een constante binnen het provinciaal beleid is de aandacht voor het snijvlak tussen wonen, zorg en welzijn. Versterking van lokaal beleid Uit de lopende projectwerking in de vier IGS-projecten ervaren we dat de groep senioren een specifieke doelgroep is op de huisvestingsmarkt. Typisch aan deze doelgroep is: - Een beperkt besteedbaar inkomen (uit pensioen, invaliditeit, ) - Een verminderde (of verminderende) zelfredzaamheid - Een ander tijdsperspectief (Senioren denken op korte of hoogstens middellange termijn als het over een investering in hun woning gaat. Deze mening wordt bovendien vaak heel sterk gekleurd door mantelzorgers/erfgenamen.) - Nood aan bouwfysische aanpassing aan motorische, visuele, beperkingen. Het Vlaams subsidiebesluit voor de IGS-projecten legt veel klemtoon op woonkwaliteitsbewaking, sociale huisvesting, maar laat minder ruimte voor deze specifieke problematiek. Gezien deze problematiek van onaangepast en slecht gehuisveste senioren zich op de grens bevindt tussen wonenzorg-welzijn en de problematiek zich op het terrein sterk laat voelen, hopen we via provinciale betoelaging rond deze problematiek te kunnen werken. Pagina 1 van 11

2 3. Projectomschrijving PROJECTDOELSTELLING: SENIOREN ZIJN GESENSIBILISEERD TOT EN BEGELEID BIJ DE AANPASSING VAN HUN WONING Operationele doelstelling 1: Senioren zijn gesensibiliseerd rond aangepast wonen Actie 1: Seniorenverenigingen krijgen een vorming aangeboden rond aangepast wonen voor senioren. In de schoot van het project wordt een vorming ontwikkeld die senioren handvatten aanreikt om een woningaanpassing aan te vatten. Er komen een aantal technische aspecten aan bod (welke aanpassingen zijn mogelijk), een aantal praktische aspecten (rond het aanstellen van aannemers, vergelijken van offertes, ) en aspecten rond financiering (premies, betalingstermijnen, ). Die vorming wordt gratis aangeboden aan alle seniorenverenigingen in de vier IGS-en. De verenigingen staan zelf in voor de bekendmaking en organisatie van de activiteit bij hun leden. Vanuit het provinciaal project wordt de spreker voorzien en een deelnemersmap voor elke senior. Timing: vorming is ontwikkeld na 1 maand projectwerking. De vorming kan gedurende het volledige project aangeboden worden. Indicator: 20 verenigingen, 1500 deelnemers Bewijsstuk: voorbereidde presentatie en infobundel voor de deelnemers, reservaties en evaluatie van de seniorenverenigingen. Actie 2: Mantelzorgers worden gesensibiliseerd rond aangepast wonen Mantelzorgers zijn een belangrijke intermediaire doelgroep om senioren te sensibiliseren hun woning aan te passen. Mantelzorgers kunnen een belangrijke rem of stimulans zijn van woningaanpassing. Anders dan senioren zijn mantelzorgers niet verenigd. Om hen te bereiken willen we samenwerken met OCMW s en gemeenten die een mantelzorgpremie uitreiken. De meeste gemeenten (bleek o.a. uit een studie van ziekenzorg CM van juni 2012) voorzien een mantelzorgpremie en hebben op die manier ook contact met mantelzorgers. Afhankelijk van de mogelijkheden die zich lokaal stellen zullen de mantelzorgers uitgenodigd worden voor een vorming of zullen mantelzorgers een informatiebundel opgestuurd krijgen over woningaanpassing. Timing: afspraken maken met lokale besturen in eerste maand projectwerking. Vanaf 3 de maand kunnen vormingen doorgaan en informatiebundels opgestuurd worden. Indicator: 10 vormingen voor samen 200 mantelzorgers; infobundel aan 1000 mantelzorgers Bewijsstuk: college- of raadsbeslissing ter zake van gemeente- of OCMW-besturen, deelnemerslijsten, ppt, deelnemersmap, informatiebundels, reservaties en evaluaties van vormingsmomenten Actie 3: Het project wordt bekend gemaakt via de pers en gemeentelijke infobladen Het belang van woningaanpassing en het project worden bekendgemaakt aan de pers via twee persmomenten. Er worden ook twee artikels beschikbaar gesteld aan de gemeentelijke communicatieambtenaren over aangepast wonen voor senioren. Timing: Er wordt een persmoment georganiseerd aan de start van het project en in de tweede helft van het project (waarin een aantal resultaten kunnen voorgesteld worden). Op dezelfde timing worden ook de twee artikels aan de gemeentelijke infobladen bezorgd. Indicator: 1 persmoment bij begin van project en 1 persmoment in tweede helft van project; alle gemeenten in ons projectgebied (dus: 18 gemeenten) krijgen 2 artikels aangeleverd voor hun gemeentelijk infoblad Bewijsstuk: Uitnodigingen pers, persmappen, persartikels, aangeleverde artikels en gemeentelijke infobladen Pagina 2 van 11

3 Operationele doelstelling 2: Senioren die hun woning willen aanpassen zijn individueel begeleid Actie 1: Senioren worden toegeleid naar de individuele dienstverlening van het project Met bovenstaande acties willen we senioren, mantelzorgers en de ruimere bevolking sensibiliseren rond het thema. We willen met die inspanningen echter ook de individuele dienstverlening die we met het project willen bieden bekend maken. Dit zal zowel gebeuren tijdens elke vorming aan seniorenverenigingen, in de communicatie aan de mantelzorgers en via de artikelen en persmededelingen. Daarnaast zullen ook andere stakeholders op de hoogte gebracht worden van de dienstverlening. We denken aan OCMW s, mutualiteiten, thuiszorgdiensten, lokale dienstencentra, sociale diensten van ziekenhuizen, dagverzorgingscentra, Dit zal gebeuren per brief en door het project waar nuttig en mogelijk ook mondeling te gaan voorstellen. Om dit te doen wordt een creatief doorverwijsinstrument ontwikkeld (doorverwijskaart, post-it, magneet, digitale meldingsknop, ) Timing: In de tweede maand van de projectwerking Indicator: 60 senioren worden aangemeld voor een intakegesprek voor individuele begeleiding Bewijsstukken: Intakeformulieren, aanmelding, afspraken voor mondelinge toelichtingen Actie 2: Senioren die hun woning willen aanpassen krijgen een integrale individuele begeleiding bij de woningaanpassing We veronderstellen dat deze actie veruit de meeste tijd zal vragen van de projectmedewerker. Senioren zullen bij de projectmedewerker terechtkunnen als vertrouwenspersoon die hen in de volledige woningaanpassing zal bijstaan. Vanuit het principe van het enig-loket-systeem (one-stopshop) zal de projectmedewerker alle aspecten (administratieve, logistieke, financiële, technische, beslommeringen) van de woningaanpassing in beschouwing nemen, vanaf de planning van de werken tot na de uitvoering. De projectmedewerker zal in de regel enige contactpersoon zijn voor de senior en zijn omgeving, wat niet betekent dat de projectmedewerker zich in tweede lijn niet kan laten bijstaan door collega s of medewerkers van andere diensten (zoals mutualiteiten, thuiszorgdiensten, OCMW s, ). Om te kunnen samenwerken met andere dienstverleners wordt eerst in kaart gebracht met welke dienstverleners kan samengewerkt worden en hoe. Timing: De individuele begeleiding wordt de volledige projectduur aangeboden. We gaan ervan uit dat het aantal aanmeldingen in de opstartfase beperkt zal zijn. Indicator: 40 senioren worden begeleid. Een begeleiding bestaat uit minstens 3 contactmomenten. Bewijsstukken: Aanmeldingen, aantal begeleidingen. Operationele doelstelling 3: Op basis van de ervaringen is een beleidsadvies geformuleerd Actie 1: Tijdens het project wordt beleidsrelevante info gegenereerd De ervaringen die opgedaan worden tijdens het project worden minutieus bijgehouden. We willen ons daarbij focussen op twee beleidsvragen: 1. Welke sensibiliseringsacties leiden tot aanmeldingen van individuele begeleidingen? (M.a.w.: In navolging van welk initiatief komen senioren bij ons terecht?) 2. Welke randvoorwaarden moeten vervuld zijn om een begeleiding succesvol af te ronden? (M.a.w. In welke gevallen leidt een begeleiding tot een woningaanpassing en in welke gevallen stopt de begeleiding zonder aanpassing?) We willen dit realiseren door van elke begeleiding een registratiefiche bij te houden waar we heel wat informatie bijhouden over de context waarin de begeleiding plaats vond. Op basis daarvan willen we op retrospectieve wijze proberen achterhalen wat het verschil gemaakt heeft tussen een succesvolle en niet succesvolle begeleiding. Timing: Bij elke aanmelding en individuele begeleiding Indicator: Bij elke aanmelding en begeleiding (dus 60 stuks) Pagina 3 van 11

4 Bewijsstuk: Ingevulde registratiefiches Actie 2: De projectresultaten worden ontsloten via een beleidsadvies Op basis van de projectresultaten willen we een beleidsadvies formuleren. Vanuit de vaststellingen (welke sensibiliseringsacties zijn nuttig, welke begeleidingen zijn succesvol, waarom zijn begeleidingen niet succesvol, ) willen we een advies formuleren naar de afhankelijk van de vaststellingen betrokken besturen of actoren. Op die manier willen we ervoor zorgen dat het tijdelijk project een duurzaam effect krijgt. De IGS-projecten zijn goed geplaatst om dit te realiseren. Via het lokaal woonoverleg dat de IGS-projecten ondersteunen kunnen ervaringen en suggesties gedeeld worden met de lokale besturen en kunnen woon- en welzijnsactoren aangestuurd worden om succesvolle praktijken over te nemen. De coördinatoren van de Oost-Vlaamse IGS-projecten hebben ook bovenlokaal hun netwerk (door deelname aan het provinciaal en Vlaams woonwinkeloverleg, in de provinciale woonraad, met de VVSG, ) waar goede ervaringen kunnen ontsloten worden en beleidsaanbevelingen kunnen meegegeven worden. Timing: Klemtoon van deze actie zal in de laatste 2 maanden van het project liggen. Indicator: Beleidsadvies aan de lokale besturen, provincie en Vlaanderen Bewijsstuk: Opgemaakte beleidsnota, vergaderverslagen van lokaal en bovenlokaal overleg, communicatie met overheid Pagina 4 van 11

5 WE ONDERSCHEIDEN VOLGENDE FUNCTIONELE TAKENPAKKETTEN PER ACTIE: verenigingen op de hoogte brengen van aanbod 1.1 seniorenverenigingen sensibiliseren vormingspakket voor senioren opstellen vorming geven Afspreken met lokale besturen over bereik van mantelzorgers 1. senioren sensibiliseren 1.2 mantelzorgers sensibiliseren vormingspakket (ppt en infobundel) opstellen vorming geven infobundel verdelen aan mantelzorgers Stimuleren en begeleiden van woningaanpassing 2. senioren begeleiden 1.3 pers en infobladen 2.1 toeleiden naar begeleiding 2.2 individuele begeleiding organisatie persmoment (uitnodiging, persmap, locatie) (2x) opmaak artikel infobladen (2x) doorverwijsinstrumenten ontwikkelen dienstverlening bekend maken bij actoren Afstemmen met andere dienstverleners begeleiden van senioren opmaak registratiefiche 3.1 beleidsinfo genereren invullen registratiefiche 3. beleidsadvies formuleren Analyse van registraties Opmaak beleidsadvies 3.2 beleidsadvies formuleren verspreiden advies (lokaal, provinciaal, Vlaams) Pagina 5 van 11

6 4. Projectpartners, financiële en bestuurlijke afspraken tussen de partners Het project wordt uitgevoerd in partnerschap tussen de vier Oost-Vlaamse IGS-projecten: Goed Wonen in Nevele en Wachtebeke Deelnemende gemeenten: Nevele en Wachtebeke Intergemeentelijke Woonwijzer Deelnemende gemeenten: Erpe-Mere, Haaltert, Herzele en Sint-Lievens-Houtem Wooncentrum Meetjesland Deelnemende gemeenten: Aalter, Assenede, Eeklo, Kaprijke, Knesselare, Maldegem, Sint-Laureins, Waarschoot en Zomergem Woonplus Deelnemende gemeenten: Laarne, Wetteren en Wichelen Alle vier de Oost-Vlaamse projecten zijn georganiseerd in een Interlokale Vereniging (een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid, conform het decreet op de intergemeentelijke samenwerking). Intergemeentelijke Woonwijzer en Woonplus zijn ILV-en met een beherende gemeente. Goed wonen in Nevele en Wachtebeke en Wooncentrum Meetjesland zijn ILV-en zonder beherende gemeente. Die laatste twee ILV-en doen beroep op SOM vzw om het project uit te voeren. SOM vzw is ook lid van de beide interlokale verenigingen. Voor de uitvoering van dit provinciaal project willen we 1 VTE projectmedewerker inzetten gedurende 1 jaar. We stellen voor om slechts 1 persoon voltijds aan te werven die in de vier projecten ingezet zal worden. Het voordeel van zo een projectorganisatie is: - Efficiëntie (in tegenstelling tot een projectorganisatie waarbij vier personen deeltijds ingezet worden, zich elk moeten inwerken, elk een pc ter beschikking moeten hebben, elk een personeelsadministratie teweeg zouden brengen, ). - Specialisatie van projectmedewerker mogelijk - Transfer van kennis en ervaring rond dit thema tussen de vier IGS-projecten Aandachtspunten in deze projectorganisatie zijn: - De projectmedewerker moet heldere richtlijnen krijgen van de coördinatoren - Billijke spreiding van projectmiddelen over projectgebied - Billijke spreiding van projectrisico s (gezien slechts één project instaat voor personeelsinzet) (we kiezen er voor om project met minimale risico s uit te voeren) Om dit project in een goede verstandhouding te kunnen uitvoeren werden volgende uitgangspunten vooropgesteld: Opvolging en sturing van het project - De globale projectuitvoering wordt opgevolgd door een stuurgroep, bestaande uit een ambtelijke en politieke vertegenwoordiger van de vier projecten en het provinciebestuur. We stellen drie vergadermomenten voorop (opstart, tussentijdse opvolging en afronding/evaluatie). Indien noodzakelijk of wenselijk kunnen extra overlegmomenten ingepland worden. - De dagdagelijkse projectuitvoering wordt begeleid door de projectcoördinatoren. De coördinatoren plegen hiertoe maandelijks overleg. Afhankelijk van de wenselijkheid kan dit ook telefonisch of per mail gebeuren, of kan de vergaderfrequentie bijgestuurd worden. Pagina 6 van 11

7 Tewerkstelling en aansturing projectmedewerker - De medewerker zal in dienst genomen worden door SOM vzw (die de IGS-projecten Wooncentrum Meetjesland en Goed wonen in Nevele en Wachtebeke uitvoert en deel uitmaakt van de respectieve ILV-en) - De projectmedewerker werkt zich in de eerste maanden in om de problematiek, maar ook het netwerk en de dienstverlening die aanwezig is in de verschillende projectgebieden te leren kennen. De projectmedewerker houdt hier rekening mee in de uitwerking van vormingen, informatiepakketten, individuele begeleidingen, - De selectieprocedure zal bestaan uit een schriftelijke en mondelinge sollicitatieproef. Elk van de deelnemende projecten kan beslissen of en hoe ze wil betrokken zijn bij de aanwerving. - De inzet van de projectmedewerker moet billijk gespreid zijn over het werkingsgebied, rekening houdend met het aantal huishoudens in het gebied. Project Aantal huishoudens (2010) Inzet projectmedewerker Goed wonen Nevele-Wachtebeke ,07 Intergemeentelijke Woonwijzer ,26 Wooncentrum Meetjesland ,47 Woonplus ,20 Totaal in projectgebied ,00 Bron: studiedienst Vlaamse regering ( 23/4/ 15) - De projectmedewerker wordt aangestuurd door de projectcoördinatoren, die hierin collegiaal optreden Financiering van het project - Alle directe en indirecte kosten voor het project worden gedragen door de provinciale subsidie en worden niet verhaald op de interlokale verenigingen, de deelnemende lokale besturen of SOM vzw. - De provinciale subsidie wordt gestort op rekeningnummer van ILV Wooncentrum Meetjesland. - Na afloop van het project wordt een afrekening gemaakt ter verantwoording van de besteding van de provinciale middelen. Een eventueel saldo kan teruggevorderd worden door het provinciebestuur of kan in overleg tussen de provincie en IGS-projecten een bestemming krijgen. 5. Taakverdeling in de projectuitvoering We wijzen een aantal taken/bevoegdheden toe aan de verschillende betrokken actoren: Functioneel Aan te werven Coördinatoren coördinatorenoverleg stuurgroep takenpakket projectwerker Daan Bert Els V A² A² A² I V A C V C² C² C² I V² V² V² I V A C V A² A² A² I A I V A C V A C V A V A² A² A² I V² V² V² A V A Pagina 7 van 11

8 3.1.1 V A V A I V A C V C V V V A C V = verantwoordelijk; A = aansprakelijk; C = geconsulteerd; I = geïnformeerd; ² = enkel voor eigen IGS-regio (i.t.t. in de hele provincie) 6. Projectfasering en inzet projectmiddelen PROJECTFASERING In de onderstaande planning van projectactiviteiten houden we rekening met: - De onderlinge relatie tussen projectactiviteiten (bepaalde activiteiten komen noodzakelijk voor of na andere activiteiten; bijv. stemmen we eerst af met andere dienstverleners vooraleer begeleidingen op te starten) - De doorlooptijd/wachttijd van activiteiten (een aanbod bekendmaken bij seniorenverenigingen zal wellicht pas een paar maanden nadien tot een activiteit leiden bijv.) - De projectmiddelen (en in het bijzonder het feit dat we slechts 1 FT projectmedewerker gedurende 1 jaar ter beschikking zullen hebben) We gaan ervan uit dat het project voor de zomer start. Dit moet herbekeken worden als er meer duidelijkheid is over de beslissingsagenda. We kunnen volgende grote fases onderscheiden in de projectuitvoering: - Voorbereiding van begeleidingen en vormingen - Begeleidingen en vormingen - Afronden met beleidsadvies en borging projectresultaten De gedetailleerdere projectfasering ziet er als volgt uit: sensibilisering mantelzorgers en verenigingen voorbereid 10 van 20 vormingen gegeven 5 van 10 vormingen gegeven actie maand begeleiding senioren voorbereid 30 van 40 begeleidingen opgestart Pagina 8 van 11

9 PLANNING INZET PROJECTMIDDELEN - De projectmiddelen zijn beperkt (nl subsidie van de provincie). - De voorziene activiteiten vragen vooral personeelsinzet en weinig werkingsmiddelen. - De inzet van meer dan 1 FT projectmedewerker op dit project is budgettair nier haalbaar. DUS: het meest bepalende projectmiddel op de projectplanning is de arbeidstijd van de projectmedewerker Om in te schatten of de voorziene projectresultaten in overeenstemming zijn met de beschikbare arbeidstijd, maken we een inschatting van werkbelasting voor de projectmedewerker per werkpakket: Functioneel inzet van aantal werkpakket projectmedewerker eenheden werkdagen/eenheid ja ja ja 20 0, neen / / ja ja 10 0, ja neen / / neen / / ja ja neen / / ja 40 3, neen / / ja 40 0, neen / / neen / / neen / / Samen 3,5 dagen/begeleiding De werkpakketten verspreid over de werktijd van de projectmedewerker geeft volgend beeld: Toelichting: 1 FT = 225 werkdagen/jaar In schema: 225 dagen + 10 dagen hoofdverlof DUS: (235 dagen / 12 maanden =) 19,5 dagen per maand Pagina 9 van 11

10 Werkdagen gemiddeld aantal werkdagen/maand/ft Maand zomerverlof In voorgaand schema is enkel de inzet van de projectmedewerker opgenomen. We zien er dat na een voorbereidende fase het leeuwendeel van de inzet naar de individuele begeleiding van senioren gaat. Op het einde van het project moeten alle activiteiten en dus ook de individuele begeleidingen van 40 senioren afgerond zijn. De eindfase van het project is niet zichtbaar omdat die inspanning vooral bij de IGS-coördinatoren ligt. Op basis van de inzichten die gaandeweg in het project verworven worden staan zij in voor de opmaak van een beleidsadvies. Als blijkt dat bepaalde activiteiten uit het project effectief leiden tot woningaanpassingen behelst het advies een business case of nieuw projectvoorstel op basis waarvan de succesvolle projectactiviteiten eventueel verdergezet zouden kunnen worden. Pagina 10 van 11

11 7. Gedetailleerde projectbegroting Personeelskost projectmedewerker (1 VTE gedurende 12 maanden, barema B1c van PC , max. 10 jaar anciënniteit) Specifieke werkingskosten i.f.v. projectuitvoering Dienstverplaatsingen 2800 Opleiding en documentatie voor projectmedewerker 500 Verzendingskosten (incl. verspreiden 1000 brochures mantelzorgers) 2600 Lay-out en drukwerk (infobrochure, flyers, folders, affiches) 1975 kosten activiteiten mantelzorgers (huur lokaal, consumptie, ) 1500 Realisatie doorverwijsinstrument 1700 Overhead % van projectkost voor informatica, huur bureau, boekhouding, sociaal secretariaat, 3925 TOTALE PROJECTKOST Pagina 11 van 11