1.1 Het initiatiefwetsvoorstel-schaper De toenemende maatschappelijke onrust 17

Transcriptie

1 INHOUD 5 INHOUD DEEL 1 ALGEMENE TOELICHTING 13 HOOFDSTUK 1 INLEIDING Het initiatiefwetsvoorstel-schaper De toenemende maatschappelijke onrust 17 HOOFDSTUK 2 DE ARBEIDSWET Inleiding Tweeledige begrenzing arbeids- en rusttijden Arbeids- en rusttijdennormering Uitgangspunt Arbeids- en rusttijdennormering Veelvuldig gewijzigd 21 HOOFDSTUK 3 OVERIGE REGELGEVING TER ZAKE VAN ARBEIDS- EN RUSTTIJDEN 23 HOOFDSTUK 4 NAAR DE ARBEIDSTIJDENWET Inleiding Nieuwe arbeidstijdpatronen Medezeggenschap Nota vergunningenbeleid Arbeidswet Discussienota inzake een nieuwe wettelijke werk- en rusttijdenregeling Hoofdlijnennota Arbeidstijdenwet De parlementaire totstandkoming van de Arbeidstijden wet 29 HOOFDSTUK 5 DE ARBEIDSTIJDENWET Inleiding Vereenvoudigingsaspecten Aandachtspunten Standaard- en overlegregeling Doorwerking Handhaving Handhaving van de standaardregeling Handhaving van de collectieve regeling Handhaving van overheidswege 36 HOOFDSTUK 6 DE VEREENVOUDIGDE ARBEIDSTIJDENWET Inleiding De vereenvoudiging van de Arbeidstijdenwet Inleiding Een enkelvoudig normenstelsel Andere wijzigingsvoorstellen 40

2 6 INHOUD Bijlage 1 Arbeids- en rusttijden van werknemers van 18 jaar of ouder (oud) 45 Bijlage 2 Arbeids- en rusttijden van jeugdige werknemers (oud) 47 Bijlage 3 Vereenvoudiging Arbeidstijdenwet: huidige normen overlegregeling, kabinetsvoorstel en advies Sociaal-Economische Raad 49 Bijlage 4 Arbeids- en rusttijden van werknemer van 18 jaar en ouder 55 Bijlage 5 Arbeids- en rusttijden van jeugdige werknemers 59 DEEL 2 ARBEIDSTIJDENWET 61 HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN 63 HOOFDSTUK 2 TOEPASSINGSGEBIED Gehele of gedeeltelijke uitsluiting van de toepasselijkheid Uitbreiding van de toepasselijkheid Bijzondere voorschriften voor vliegend, varend en rijdend personeel 102 HOOFDSTUK 3 HET VERBOD VAN KINDERARBEID 104 HOOFDSTUK 4 ALGEMENE VERPLICHTINGEN Algemeen Jeugdige werknemers Vrouwelijke werknemers Gezondheidsproblemen in relatie met het verrichten van nachtdiensten 128 HOOFDSTUK 5 ARBEIDS- EN RUSTTIJDEN Algemene bepalingen Arbeids- en rusttijden Bijzondere voorschriften Vrijstelling en ontheffing Samenloop 190 HOOFDSTUK 6 MEDEZEGGENSCHAPSASPECTEN 196 HOOFDSTUK 7 OVERIGE BESTUURSRECHTELIJKE ASPECTEN 200 HOOFDSTUK 8 TOEZICHT Toezicht Het bevel tot staken van de arbeid Geheimhouding Controlemiddelen toezichthouders Gegevensuitwisseling 230 HOOFDSTUK 9 ZELFSTANDIGE BESTUURSORGANEN 232

3 INHOUD 7 HOOFDSTUK 10 BESTUURSRECHTELIJKE HANDHAVING Overtredingen Het boeterapport Oplegging van de boete Inlichtingen en terugbetaling Terugbetaling Bijzondere voorschriften voor bestuurders van motorrijtuigen zonder bekende woon- of verblijfplaats in Nederland 249 HOOFDSTUK 11 STRAFBAARSTELLING EN DAARMEE SAMENHANGENDE BEPALINGEN 252 HOOFDSTUK 12 SLOTBEPALINGEN 259 DEEL 3 ARBEIDSTIJDENBESLUIT, IN LUSIEF UITVOERINGSREGELINGEN 261 HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN 263 HOOFDSTUK 2 TOEPASSINGSGEBIED VAN DE WET Gedeeltelijke uitsluiting van de toepasselijkheid van de wet Uitbreiding van de toepasselijkheid van de wet 266 HOOFDSTUK 3 REGISTRATIE Registratieverplichtingen Bewaartermijn Registratie aanwezigheidsdienst en maatwerk 267 HOOFDSTUK 4 ARBEIDS- EN RUSTTIJDEN, ALGEMENE AFWIJKINGEN EN AANVULLINGEN Alternatieve sancties Feestdagen Noodzakelijke werkzaamheden Overdracht van werkzaamheden [Vervallen] Pauze Nachtdiensten Aanwezigheidsdiensten Referentieperiode 272 HOOFDSTUK 5 ARBEIDS- EN RUSTTIJDEN, BIJZONDERE AFWIJKINGEN EN AANVULLINGEN Baggerwerkzaamheden [Vervallen] Brandweer 274

4 8 INHOUD 5.4 Brood- en banketbakkerij Sneeuw- en gladheidsbestrijding Defensie Personenchauffeurs Horecabedrijf [Vervallen] Inwonend huishoudelijk personeel Vrijwillige politie Audio-visuele producties Lokaalspoorwegen Mijnbouw Bioscopen Podiumkunsten [Vervallen] Schoonmaakbedrijf Verpleging en verzorging Artsen Verloskundigen [Vervallen] Tentoonstellingsbouw en scheepsreparatie [Vervallen] [Vervallen] Niet-nautisch personeel binnenvaart Ambulancezorg Schippersinternaten 294 HOOFDSTUK 7 OVERTREDINGEN EN DAARMEE SAMENHANGENDE BEPALINGEN 295 HOOFDSTUK 8 OVERGANGS- EN SLOTBEPALINGEN Overgangsbepalingen Slotbepalingen 299 BELEIDSREGEL BOETEOPLEGGING ARBEIDS TIJDEN WET EN ARBEIDSTIJDENBESLUIT BELEIDSREGEL PREVENTIEVE STILLEGGING ARBEIDSWETTEN 310 REGELING AANSCHERPING HANDHAVING EN SANCTIEBELEID ARBEIDSTIJDEN WETGEVING 312 GEBRUIKTE LITERATUUR 313 TREFWOORDENREGISTER 321

5 VOORWOORD 9 VOORWOORD De vormgeving en de totstandkoming van de Arbeidstijdenwet heeft een lange voorgeschiedenis gehad. Hieraan wordt in het algemene deel van de toelichting aandacht besteed. De komst van de Arbeidstijdenwet wijzigde de wetgeving op het gebied van de arbeids- en rusttijden ingrijpend. De Arbeidstijdenwet bevat bepalingen inzake de arbeids- en rusttijden van werknemers in zowel het bedrijfsleven als bij de overheid. Het onderwerp arbeids- en rusttijden en al wat daarmee samenhangt, is een zeer complexe materie. Een ingenieus systeem van een standaard- en een overlegregeling opent de mogelijkheid om voor iedere arbeidssituatie de best passende werktijdregeling te vervaardigen. Deze standaard- en overlegregeling is zeer vernieuwend geweest. Om die reden wordt hieraan in de algemene toelichting en ook aan de handhavingsaspecten die hiermee samenhangen aandacht besteed. Omdat arbeids- en rusttijden niet alleen behoren tot het domein van de arbeidsomstandigheden, maar ook tot de arbeidsverhoudingen, is kennis van de Arbeidstijdenwet alleen niet voldoende. Om dit onderwerp in zijn volle omvang te kunnen vatten, is ook kennis vereist van het CAO-recht, medezeggenschapsrecht, de individuele arbeidsovereenkomst, het ambtenarenrecht, het bestuursrecht en in het bijzonder de Algemene wet bestuursrecht, het strafrecht en dan niet alleen de Wet op de economische delicten, maar ook het commune strafrecht en niet te vergeten de Arbeidsomstandighedenwet. Al deze aspecten en wetten komen in deze uitgave in de reeks tekst en toelichting aan de orde. Tot slot nog het volgende. Waar wordt verwezen naar een artikel, wordt daarmee bedoeld een artikel van de Arbeidstijdenwet, tenzij anders is aangegeven. Daar waar wordt verwezen naar een artikel van de Arbeidstijdenwet, omvat deze verwijzing ook de toelichting bij dat artikel. Na het verschijnen van de vorige druk is de Arbeidstijdenwet een aantal keren gewijzigd. Verwerkt zijn de Verzamelwet SZW 2013 (Stb. 2013, 236), de Wet opheffing bedrijfslichamen (Stb. 2014, 571) en de Wet van 17 december 2014, houdende modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden (Stb. 2014, 565). Ook is het bedrag van de zogenoemde loongrens aangepast (Stcrt. 2016, 67089). De wijziging van het Arbeidstijdenbesluit het vervallen van paragraaf 5.26 (Stb. 2016, 515) is verwerkt. Dat geldt ook voor de wijziging van de Beleidsregels boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit 2013 in verband met de wijziging van de Beleidsregel ontheffing verbod van kinderarbeid (Stcrt. 2016, 3263). De bijwerkdatum is 1 januari Zoetermeer/ s-gravenhage Harry van Drongelen Dick Korver