C U R S U S. Natuurmanagement. Natuurwetgeving voor beleidsadviseurs

Transcriptie

1 C U R S U S Natuurmanagement Natuurwetgeving voor beleidsadviseurs

2 Inhoud lestraject Lesdag 1 (25/02/2016): natuurbehoud en de link met RO, de stedenbouwkundige vergunning, cases. Lesdag 2 (3/03/2016): natuurbescherming in Vlaanderen: wettelijke bepalingen, cases Lesdag 3 (10/03/2016): de boswetgeving en bosbescherming, cases Lesdag 4 (17/03/2016): fietstocht in Gent, bespreking cases op terrein Lesdag 5 (14/04/2016): soortenbescherming en jacht, cases

3 Deel 1: Natuurbehoud en de link met de ruimtelijke ordening

4 Krachtlijnen natuurbehoud SOORTGERICHT NATUURBELEID natuur vogels jacht riviervisserij aanvullend HORIZONTALE MAATREGELEN GEBIEDSGERICHT NATUURBELEID natuur bos landschap randvoorwaarden KWANTITEIT incl. ruimtelijke kwaliteit ruimtelijke ordening KWALITEIT milieukwaliteit milieuhygiëne

5 Krachtlijnen natuurbehoud

6 Krachtlijnen natuurbehoud NATUURTOETSEN: natuurzorg integreren! Zorgplicht: Iedereen! Natuurtoets: Vergunningverlenende overheid: vermijden van vermijdbare schade Verscherpte natuurtoets: Voor activiteiten in VEN Vergunningverlenende overheid: vermijden van onvermijdbare en onherstelbare schade aan de natuur

7 Krachtlijnen natuurbehoud NATUURTOETSEN: natuurzorg integreren! Habitattoets: Voor activiteiten in het Natura2000 netwerk Tweeledig: Initiatiefnemer: passende beoordeling als gerichte studie Vergunningverlenende overheid: geen betekenisvolle aantasting aan de natuurlijke kenmerken van een SBZ Soortentoets : Initiatiefnemer Via integratiemechanisme te verwerken in andere vergunningen

8 Hiërarchie der normen Europese richtlijnen Beschermings- en instandhoudingsmaatregelen Speciale Beschermingszones (SBZ) Ruimtelijke ordening Maatregelen natuurdecreet Check art. 8 en 9 van ND!

9 Krachtlijnen RO ruimtelijke functies Ruimtebalans? Samenhang?

10 Krachtlijnen RO Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen bindend gedeelte richtinggevend gedeelte gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan bindend provinciaal ruimtelijk structuurplan bindend gedeelte richtinggevend gedeelte provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan bindend gemeentelijk ruimtelijk structuurplan gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan verkavelingsvergunningen stedenbouwkundige verordeningen stedenbouwkundige vergunningen

11 Krachtlijnen RO Ruimtelijke structuurplannen

12 Krachtlijnen RO Ruimtelijke uitvoeringsplannen Grafisch plan + stedenbouwkundige voorschriften verordenende kracht Oude planfiguren: Gewestplan (tot 1 mei 2001) Bijzonder gemeentelijk plan van aanleg (BPA)

13 Krachtlijnen RO Ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUPs)

14 Gewestplan Krachtlijnen RO

15 Krachtlijnen RO Ruimtelijke bestemmingen Verschillende categorieën. Bestemmingsvoorschriften: wat kan wel, wat kan niet? Gewestplan: K.B. van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen RUP: typevoorschriften : B.Vl.Reg. van 11 april 2008 tot vaststelling van nadere regels met betrekking tot de vorm en de inhoud van de ruimtelijke uitvoeringsplannen

16 Krachtlijnen RO

17 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan agrarische gebieden - ecologisch waardevol - landschappelijk waardevol groengebieden - N-gebieden (natuurgebieden) - R-gebieden (natuurgebieden met wetenschappelijke waarde) bosgebieden parkgebieden buffergebieden bestemmingsvoorschriften bestemmingsvoorschriften vastgelegd in algemene zin: K.B. van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerpgewestplannen en gewestplannen

18 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan Agrarische gebieden - ecologisch waardevol - landschappelijk waardevol bestemmingsvoorschriften ART De agrarische gebieden zijn bestemd voor de landbouw in de ruime zin. Behoudens bijzondere bepalingen mogen de agrarische gebieden enkel bevatten de voor het bedrijf noodzakelijke gebouwen, de woning van de exploitanten, benevens verblijfsgelegenheid voor zover deze een integrerend deel van een leefbaar bedrijf uitmaakt, en eveneens para-agrarische bedrijven.

19 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan bestemmingsvoorschriften groengebieden - N-gebieden (natuurgebieden) - R-gebieden (natuurgebieden met wetenschappelijke waarde) ART De groengebieden zijn bestemd voor het behoud, de bescherming en het herstel van het natuurlijk milieu De natuurgebieden omvatten de bossen, wouden, venen, heiden, moerassen, duinen, rotsen, aanslibbingen, stranden en andere dergelijke gebieden. In deze gebieden mogen jagers- en vissershutten worden gebouwd voor zover deze niet kunnen gebruikt worden als woonverblijf, al ware het maar tijdelijk.

20 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan bestemmingsvoorschriften groengebieden - N-gebieden (natuurgebieden) - R-gebieden (natuurgebieden met wetenschappelijke waarde) ART De natuurgebieden met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten zijn de gebieden die in hun staat bewaard moeten worden wegens hun wetenschappelijke of pedagogische waarde. In deze gebieden zijn enkel de handelingen en werken toegestaan, welke nodig zijn voor de actieve of passieve bescherming van het gebied.

21 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan Bosgebieden bestemmingsvoorschriften ART De bosgebieden zijn de beboste of de te bebossen gebieden, bestemd voor het bosbedrijf. Daarin zijn gebouwen toegelaten, noodzakelijk voor de exploitatie van en het toezicht op de bossen, evenals jagers- en vissershutten, op voorwaarde dat deze niet kunnen gebruikt worden als woonverblijf, al ware het maar tijdelijk.

22 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan Parkgebieden bestemmingsvoorschriften ART De parkgebieden moeten in hun staat bewaard worden of zijn bestemd om zodanig ingericht te worden, dat ze, in de al dan niet verstedelijkte gebieden, hun sociale functie kunnen vervullen.

23 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën gewestplan Buffergebieden bestemmingsvoorschriften ART De bufferzones dienen in hun staat bewaard te worden of als groene ruimte ingericht te worden, om te dienen als overgangsgebied tussen gebieden waarvan de bestemmingen niet met elkaar te verenigen zijn of die ten behoeve van de goede plaatselijke ordening van elkaar moeten gescheiden worden.

24 Krachtlijnen RO Gebiedscategorieën RUP s bestemmingsvoorschriften Aanvankelijk per RUP opgesteld, vanaf 2008: algemene (sub)categorieën van gebiedsaanduiding: landbouw - agrarisch gebied - agrarische bedrijvenzone - bouwvrij agrarisch gebied bos In hoofdzaak bestemd voor overig groen - gemengd openruimtegebied - parkgebied reservaat en natuur (incl. bos!)

25 Krachtlijnen RO

26 Krachtlijnen RO De ruimtelijk kwetsbare gebieden Regeling stedenbouwkundige vergunning is er strenger. Op gewestplannen: agrarische gebieden met ecologisch belang en waarde, bos-, bron-, groen- en natuurgebieden, natuurgebieden met wetenschappelijke waarde, natuurontwikkelingsgebieden, natuurreservaten, overstromings-, park- en valleigebieden. In RUPs: bos, parkgebied, reservaat en natuur, VEN, beschermde duingebieden en voor het duingebied belangrijke landbouwgebieden.

27 Stedenbouwkundige vergunning De stedenbouwkundige vergunning ( omgevingsvergunning) Vlaamse Codex RO Art : vergunningsplichtige handelingen. Heel ruim maar ook aantal kleine werken vrijgesteld van vergunning. Algemene vrijstelling voor handelingen opgenomen in goedgekeurd bosbeheerplan, natuurbeheerplan, natuurinrichtingsproject, landinrichtingsplan, ruilverkavelingsplan als constructies < 40 m² geen ontbossing

28 Stedenbouwkundige vergunning De stedenbouwkundige vergunning ( omgevingsvergunning)

29 Stedenbouwkundige vergunning Stedenbouwkundige omgevingsvergunning nodig voor: Ontbossen Hoogstammige bomen kappen Reliëf aanmerkelijk wijzigen Constructies plaatsen Draineren voor landbouwdoeleinden Art Vl. Codex RO

30 Stedenbouwkundige vergunning VRIJSTELLINGEN! vrijstellingsbesluit: Besluit van de Vlaamse Regering van 16/07/2010 (BS 10/09/2010) tot bepaling van handelingen waarvoor geen stedenbouwkundige vergunning nodig is.

31 Stedenbouwkundige vergunning

32 Stedenbouwkundige vergunning Stedenbouwkundige omgevingsvergunning nodig voor: Ontbossen Ontbossen = iedere handeling waardoor een bos geheel of gedeeltelijk verdwijnt en aan de grond een andere bestemming of gebruik wordt gegeven. Gekoppeld aan stedenbouwkundige vergunning en boscompensatie (zie onderdeel bos).

33 Stedenbouwkundige vergunning Kappen van bomen buiten bossen: Algemene regel: Bomen met een stamomtrek van 1 m of meer op een hoogte van 1 m boven het maaiveld stedenbouwkundige vergunning ongeacht de bestemming Uitzondering: bomen die deel uitmaken van bos Bomen met stamomtrek kleiner dan 1 m op een hoogte van 1 m boven het maaiveld navragen bij de gemeente (mogelijks strengere verordening!)

34 Bomen kappen buiten bossen Uitzonderingen stedenbouwkundige vergunningsplicht: 1. Gemeentelijk RUPs, algemene plannen van aanleg, BPA s of verkavelingsvergunningen kunnen de algemene regel overrulen Bv. een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening kan strenger zijn en een stedenbouwkundige vergunning verplicht stellen vanaf een stamomtrek van 30 of 50 cm.

35 Bomen kappen buiten bos Uitzonderingen stedenbouwkundige vergunningsplicht: 2. Stedenbouwkundige vergunning is niet nodig voor het vellen van hoogstammige bomen, op voorwaarde dat aan al de volgende vereisten voldaan is: Bomen maken geen deel uit van een bos Bomen liggen in een woongebied in de ruime zin, in een agrarisch gebied in de ruime zin of in een industriegebied in de ruime zin en niet in een woonparkgebied Bomen liggen binnen een straal van maximaal 15 meter rondom een vergunde woning, de vergunde landbouwbedrijfswoning of landbouwbedrijfsgebouwen of de vergunde bedrijfswoning of bedrijfsgebouwen.

36 Bomen kappen buiten bos Woongebied, agrarisch gebied, niet woonparkgebied! Uitzonderingen stedenbouwkundige vergunningsplicht:

37 Bomen kappen buiten bos Uitzonderingen stedenbouwkundige vergunningsplicht: 3. Stedenbouwkundige vergunning is niet nodig voor het vellen van alleenstaande hoogstammige bomen of van enkele bomen in lijnverband omwille van acuut gevaar en na voorafgaande schriftelijke instemming van het Agentschap voor Natuur en Bos

38 Bomen kappen buiten bos Uitzonderingen stedenbouwkundige vergunningsplicht: 4. Stedenbouwkundige vergunning is niet vereist voor het vellen van hoogstammige bomen als dit opgenomen is in een goedgekeurd beheerplan.

39 Stedenbouwkundige vergunning Reliëf aanmerkelijk wijzigen: aanmerkelijk = aard of functie wijzigen door bodem aanvullen, ophogen, uitgraven of uitdiepen vrijstellingen: tijdelijke reliëfwijzigingen voor sportmanifestaties bep. handelingen op openbaar domein archeologische opgravingen Opgelet! In RKG is een reliëfwijziging altijd vergunningsplichtig, ANB houdt geen rekening met aanmerkelijk.

40 Stedenbouwkundige vergunning Plaatsen van constructies: op, aan of in de grond bestemd om ter plaatse te blijven

41 Stedenbouwkundige vergunning Vrijstelling: Een stedenbouwkundige vergunning is niet nodig voor de plaatsing van de volgende zaken, voor zover ze niet liggen in ruimtelijk kwetsbaar gebied, met uitzondering van parkgebied: constructies met een maximale hoogte van 3,5 meter, als ze dienen voor de teelt of bescherming van landbouwgewassen en na de oogst worden verwijderd; open afsluitingen of open afsluitingen met dwarslatten met een maximale hoogte van 2 meter; een schuilhok voor weidedieren op een onbebouwd goed. Het schuilhok heeft houten wanden, een maximale oppervlakte van 20 vierkante meter, een maximale hoogte van 3 meter en minstens één volledig open zijde.

42 Stedenbouwkundige vergunning Vrijstelling: Een stedenbouwkundige vergunning is niet nodig voor de plaatsing van de volgende zaken, als ze in agrarisch gebied in de ruime zin liggen: bijenstallen of bijenkorven; jachtkansels. Een stedenbouwkundige vergunning is niet nodig voor de aanleg van kleinschalige faunavoorzieningen langs wegen, spoorwegen en waterlopen op openbaar domein of op een terrein dat na de handelingen tot het openbaar domein zal behoren.

43 Stedenbouwkundige vergunning Vrijstelling: Een stedenbouwkundige vergunning is niet nodig voor afsluitingen met een maximumhoogte van 3 meter, die bestaan uit hekwerken, palen of draad, opgericht ter afsluiting van gebouwen, terreinen of constructies van algemeen belang.

44 Stedenbouwkundige vergunning Schuilhok vs. schuilstal Schuilhok: een eenvoudige constructie, waarin een of meer weidedieren tijdelijk kunnen verblijven. Schuilstal: bestemd om dieren permanent te huisvesten. Omzendbrief RO/2002/01: Richtlijnen voor de beoordeling van aanvragen om een stedenbouwkundige vergunning voor het bouwen of oprichten van stallingen voor weidedieren, geen betrekking hebbend op effectieve beroepslandbouwbedrijven /omzstallen

45 Stedenbouwkundige vergunning Stallingen: Slechts toegelaten mits instemmend advies van ANB in: bossen de ruimtelijk kwetsbare gebieden; de Ramsar-, Vogel- en Habitatrichtlijngebieden; Het advies spreekt zich onder meer uit over het (extensieve) begrazingsbeheer voor het gebied.

46 Stedenbouwkundige vergunning Stedenbouwkundige omgevingsvergunning nodig voor: Draineren voor landbouwdoeleinden = plaatsen van een constructie vrijstellingen: voor landbouw- of bodembeheerdoeleinden, in agrarisch gebied in de ruime zin niet in SBZ, Ramsargebieden, ruimtelijk kwetsbare gebieden (of op minder dan 50 m) geen MER vereist voor drainagewerken

47 Stedenbouwkundige vergunning Stedenbouwkundige vergunning: procedure Reguliere procedure vs. bijzondere procedure. Reguliere: particulieren Bijzondere: voor handelingen van algemeen belang of voor aanvragen ingediend door publiekrechtelijke rechtspersonen zie Vlaamse Codex Ruimtelijke ordening Titel 4 Vergunningenbeleid, H 7 administratieve procedure

48 Stedenbouwkundige vergunning Stedenbouwkundige vergunning: procedure Afwijking: worden volgens de reguliere procedure ingediend en behandeld: Aanvragen uitgaande van sociale woonorganisaties; Aanvragen voor vergunningen waaraan een last wordt verbonden; Aanvragen tot herziening of opheffing van een verkavelingsvergunning; Aanvragen voor scholenbouwprojecten of bouw van universitaire instellingen m.i.b. van internaten en studentenkamerwoningen. De Vlaamse Regering kan daarenboven de handelingen van algemeen belang of van publiekrechtelijke rechtspersonen aanwijzen, dewelke omwille van hun beperkte ruimtelijke impact of de eenvoud van het dossier binnen de reguliere procedure worden behandeld.

49 Stedenbouwkundige vergunning

50 Stedenbouwkundige vergunning

51 procedure Advies ANB: Binnen het kader van de stedenbouwkundige vergunning wordt ANB om advies gevraagd als de activiteiten plaats vinden: in ruimtelijk kwetsbare gebieden; binnen de perimeter van de speciale beschermingszones Vogelrichtlijn, met uitzondering van de woongebieden in de ruime zin; binnen de perimeter van de speciale beschermingszones Habitatrichtlijn; in een gebied aangewezen krachtens de Ramsarconventie; in parken en bossen, zoals gedefinieerd in het Bosdecreet, alsmede in gebieden die overeenkomstig de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen bestemd zijn voor parken en bossen.

52 procedure Advies ANB bindend? gunstig: de aanvraag krijgt een positief advies. gunstig mits voorwaarden: vergunningverlenende overheid neemt het advies in overweging in de uiteindelijke beslissing. Andere beslissing motiveren! ongunstig: idem. In geval van direct werkende normen (o.a. verbodsbepalingen in de wetgeving) kan de vergunningsverlenende overheid niet voorbij gaan aan het advies (dan is het advies dus bindend).

53 Illegale constructies in ruimtelijk kwetsbare gebieden: oprichtingsmisdrijf = voortdurend misdrijf in openruimtegebieden (landelijke en recreatiegebieden voor zover geen RKG): misdrijf verjaart na 5 jaar; vorderingsrecht tot afbraak na 10 jaar elders: misdrijf en vorderingsrecht tot afbraak verjaren na 5 jaar Permanent bewoonde weekeindverblijven = niet toegelaten vorm van zonevreemde functiewijziging planologische oplossing tegen 2015 uitdovend woonrecht tot 2029

54 Cases RO Case 1: Aanvraag rooien bomen door publiekrechtelijke rechtspersoon Waar?

55 Cases RO Case 1: Aanvraag rooien bomen door publiekrechtelijke rechtspersoon Waar?

56 Cases RO Case 1: Aanvraag rooien bomen door publiekrechtelijke rechtspersoon Waar? GP: gebied voor dagrecreatie, parkgebied, woonuitbreidingsgebied Geen VEN, geen SBZ, BWK: w tot zw Beschermd landschap oude Denderloop dd 11/10/1985 Procedure: bijzondere procedure (Gew. St. A) Adviezen: 30 d (let op ANB!): altijd volgens eigen sectorale wetgeving! Vermijden vermijdbare schade aan natuur: knotten + afzetten Uiteindelijke beslissing gemeente nog niet gekend, maar advies ANB ongunstig (+ strijdigheid direct werkende norm integratiebeginsel dus vergunningverlenende overheid moet voorwaarden overnemen).

57 Cases RO Case 2: Een paardenhouder heeft een bestaand, vergund schuilhok voor paarden uitgebreid zonder stedenbouwkundige vergunning. Nu wil hij graag 7 grote populieren kappen. Hij heeft hiervoor een stedenbouwkundige vergunning nodig en vraagt die bij de gemeente aan, samen met de regularisatie van de uitbreiding van het schuilhok. Aangezien het om praktijken in natuurgebied op het gewestplan gaat, vraag de gemeente advies aan ANB.

58 Waar? Cases RO

59 Cases RO Waar? Hp*! Verboden te wijzigen vegetatie in groengebied (N)

60 Cases RO Case 2: regularisatie schuilhok en rooien bomenrij Waar? GP: natuurgebied (N) Geen VEN, geen SBZ, BWK: Hp*! Verboden te wijzigen in een aantal bestemmingen zoals N / waardevolle bomenrij/ meidoornhaag Procedure: reguliere procedure (GSA) Adviezen: 30 d, altijd volgens eigen sectorale wetgeving! Vermijden vermijdbare schade aan natuur: kappen mag mits herplanting Schuilhok: omzendbrief! Advies ANB regularisatie: ongunstig (+ strijdigheid direct werkende norm: verboden te wijzigen vegetaties, integratiebeginsel en zorgplicht).