BOS IN SINT-TRUIDEN Nota

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "BOS IN SINT-TRUIDEN Nota"

Theophiel van der Wolf
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 BOS IN SINT-TRUIDEN Nota Ir. Koenraad Van Meerbeek 12/03/2012

2 1. Wat is bos? Wanneer we over bos spreken, is er een duidelijke definitie nodig van een bos. Iedereen moet immers over hetzelfde praten. Een juridische definitie vinden we in het Vlaamse Bosdecreet uit 1990: - Art. 3 1: De bossen, zijnde grondoppervlaktes, waarvan de bomen en houtachtige struikvegetaties het belangrijkste bestanddeel uitmaken, waartoe een eigen fauna en flora behoren en die één of meerdere functies vervullen - Art. 3 2: Ook oa. populierenplantages vallen onder bosdecreet - Art. 3 3: Fruitboomgaarden, parken, lijnbeplantingen, houtkanten, tuinen, vallen niet onder het bosdecreet In het decreet vinden we echter niets terug over de minimum oppervlakte of minimum bedekking van een perceel met bomen om van een bos te kunnen spreken. Dit heeft de wetgever met opzet weggelaten om alle kleine snippers bos in het bosarme Vlaanderen te beschermen. Om praktisch te kunnen werken bij de uitvoering van het bosdecreet, hanteert het ANB (Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse overheid) een interne richtlijn met enkele bijkomende bepalingen over bos: - Strookvormige percelen moeten minstens 10 meter breed zijn (van stam tot stam) om tot bos te behoren - De bedekking van bomen moet minstens 50% zijn (in volwassen stadium) In deze richtlijn is er ook geen sprake van een minimum oppervlakte. 2. Ontbossing In het Bosdecreet is er een artikel opgenomen om het bos in Vlaanderen te beschermen. Art. 90bis van het bosdecreet luidt: Ontbossen is verboden, tenzij met stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing. Deze kan alleen worden verleend voor ontbossingen - in het kader van werken van algemeen belang - in zones met de bestemmingen woongebied of industriegebied in de ruime zin en zones die hiermee gelijk te stellen zijn - voor het uitvoeren van een niet-vervallen vergunde verkaveling - in functie van vastgestelde instandhoudingsdoelstellingen, opgemaakt voor speciale beschermingszones (SBZ's) of voor beschermde soorten op grond van het decreet natuurbehoud. Deze bepaling heeft pas uitwerking nadat de instandhoudingsdoelstellingen per SBZ bij besluit vastgesteld zijn.); Voor andere ontbossingen kan de minister bevoegd voor Natuurbehoud een ontheffing van het verbod op ontbossing verlenen. Om de daling van de bosoppervlakte een halt toe te roepen, geldt er bij elke ontbossing een compensatieplicht (Art. 90bis 2). Het idee van dit artikel is dat iedereen die bos kapt, dit terug moet compenseren. Die compensatie kan op drie manieren gebeuren: - Financieel via het boscompensatiefonds. Het bedrag wordt met de volgende formule berekend: Ontboste oppervlakte x compensatiefactor x 1,98 euro - In natura (terug aanplanten). De bebossen oppervlakte is: Ontboste oppervlakte (m²) x compensatiefactor - Een compenserende bebossing uitvoeren via een derde die zich daarvoor garant stelt. De compensatiefactor wordt berekend op basis van onderstaande tabel: 1

3 Type gekapt bos Inheems loofbos: grondvlak bestaat uit minstens 80% inheems loofhout. 2 Gemengd bos: grondvlak inheems loofhout ligt tussen 20 en 80% 1.5 Niet - inheems loofbos en/of naaldbos: grondvlak bestaat uit minstens 80% niet-inheems loofhout, naaldhout of een menging hiervan. Compensatiefactor 1 Bovenstaande kan met een eenvoudig voorbeeld verduidelijkt worden: Indien er 1 hectare inheems bos gekapt wordt, moet ter compensatie : - 2 ha inheems bos aangeplant worden; of x 2 x 1,98 euro = euro betaald worden aan het boscompensatiefonds. 3. Zonevreemde bossen In Sint-Truiden is er tussen 720 en 760 ha bos, afhankelijk van de geraadpleegde bron (Bronnen: Bosreferentiekaart 2000, Biologische waarderingskaart en Bosbarometer 2011 van de VBV). Dit komt overeen met ±7% van de oppervlakte van Sint-Truiden. Ter vergelijking: Vlaanderen heeft een bosindex van 11 tot 13% en is daarmee één van de meest bosarme regio s in Europa. Voor de ligging van de bossen in Sint-Truiden, wordt verwezen naar figuur 1. Als we bekijken hoe dit bos er uit ziet, dan kunnen we stellen dat het bos in Sint-Truiden jong en zeer versnipperd is. Er zijn echter enkele uitzonderingen zoals Nieuwenhoven en het Zwartaarde Bos. Meer dan één derde van het bos bestaat uit ecologisch weinig interessante populierenplantages (zie onderstaande tabel). Type bos Opp (ha) % Populier Ander loofbos Naaldbos 37 5 Gemengd bos 3 0,4 Andere Totaal Belangrijk voor de bescherming van bossen is de bestemming ervan op het gewestplan. Bossen zijn zonevreemd als ze op het gewestplan een bestemming hebben die niet overeenstemt met natuur of bos. In Sint-Truiden is 240 ha of bijna 1/3 van het bos zonevreemd. De ligging en de bestemming van deze zonevreemde bossen is weergegeven in figuur 2. Zoals eerder vermeld zijn bossen in woon- en industriegebied niet beschermd. 2

4 Figuur 1 Ligging van bos in Sint-Truiden 3

5 Figuur 2 Zonevreemde bossen in Sint-Truiden met hun bestemming 4. Bescherming Bossen kunnen op basis van Vlaamse of Europese regelgeving een bepaalde bescherming genieten. Op het Vlaams niveau speelt de aanduiding van het VEN (Vlaams Ecologisch Netwerk) een rol in bosbescherming. In VEN-gebied geldt een verbod op wijziging van de vegetatie. In bossen komt dit neer op een extra verbod op ontbossing. Op het grondgebied van Sint-Truiden zijn twee VEN-gebieden aangeduid, nl. Nieuwenhoven-Duras en De Herk (zie figuur 3). Op Europees niveau is de habitatrichtlijn van belang. Voor deze richtlijn hebben de Europese lidstaten speciale beschermingszones (SBZ) afgebakend, waarbinnen bepaalde soorten en habitattypes in goede staat van instandhouding moeten gehouden worden. Alle acties die deze goede staat van instandhouding kunnen aantasten moeten onderworpen worden aan 4

6 een passende beoordeling. Deze studie beoordeelt of de actie een impact heeft op de aanwezige natuur en dus kan doorgaan of niet. In Sint-Truiden liggen delen van de SBZ Bossen en kalkgraslanden van Haspengouw (zie figuur 3). Overheden zijn gebonden aan de habitatrichtlijn. Figuur 3 Ligging van bos in Sint-Truiden 5

7 5. Aanbevelingen Uiteraard is de eerste aanbeveling dat de bestaande bossen moeten behouden blijven. Dit kan door niet meer te ontbossen (dus geen vergunningen meer te verlenen) en door de bestemming van zonevreemde bossen te wijzigen zodat deze beter beschermd zijn. Een tweede stap is het verbeteren van de kwaliteit van de bestaande bossen. Het gebruik van inheemse en streekeigen soorten zou bij de particulier gestimuleerd moeten worden. Ontsnippering van de bossen zorgt ervoor dat de bossen minder onderhevig zijn aan randeffecten, wat de kwaliteit van de bossen ook ten goede komt. Habitatrichtlijn- en VENgebieden verdienen extra inspanning. Bebossing moet dus in eerste instantie gericht zijn om snippers met elkaar te verbinden en grotere bossen te creëren. Particulieren zouden gestimuleerd moeten worden om te bebossen. Dit zou onder andere kunnen gebeuren door de bebossingssubsidies van de Vlaamse overheid beter bekend te maken. Zo zijn er bijvoorbeeld subsidies voor het bebossen van landbouwgronden, voor het gebruiken van inheemse soorten en voor het gebruik van aanbevolen herkomsten. En uiteraard helpt het indien bebossingsaanvragen zouden goedgekeurd worden. De gemeente moet zelf ook het goede voorbeeld geven door meer te bebossen en niet te ontbossen. Volgens het visiedocument over stadsrandbossen van het ANB (2005) is er in Sint- Truiden nood aan 90 ha extra stads(rand)bos. Dit werd berekend volgens de internationaal aanvaarde norm van 1 ha/100 inwoners. Van die vooropgestelde 90 ha extra stads(rand)bos is er slechts 2,9 ha gerealiseerd (Vredesbos). Minister Schauvliege stelde in 2011 geld uit het boscompensatiefonds van de Vlaamse overheid ter beschikking aan lokale besturen om te bebossen. Projecten in verband met stads(rand)bossen krijgen voorrang. Het voorstel van Sint-Truiden werd toen niet goedgekeurd. Maar het project werd door minister Schauvliege verlengd tot eind april Durf als stadsbestuur een goed en verregaand voorstel in te dienen (Cfr. 90 ha extra stadsbos die in Sint-Truiden nodig is). 6

8 Bronnen Biologische waarderingskaart, versie 2 (2010). Vector. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen Bosbarometer Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw. 33p. Gewestplan (2002). Vector. Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen Stads(rand)bossen. Een randgeval?! (2011). Vereniging voor bos in Vlaanderen vzw. 34p. Visiedocument stadsbossen (2005). Agentschap voor Natuur en Bos. 7

Vergelijkbare documenten

COMPENSATIEMAATREGELEN BIJ ONTBOSSING Formulier, in te vullen door de aanvrager van een stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing

COMPENSATIEMAATREGELEN BIJ ONTBOSSING Formulier, in te vullen door de aanvrager van een stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing Ik, ondergetekende,...... woon in....... en wens over te gaan tot de