Bijlage gemeente Houten: IS

Transcriptie

1 Bijlage gemeente Houten: IS Evaluatie Vangnetregeling tegemoetkoming zorgkosten chronisch zieken Aanleiding In november 2014 heeft de gemeenteraad besloten om naast de collectieve ziektekostenverzekering voor minima een regeling te treffen voor de compensatie van de meerkosten van langdurig chronisch zieken minima. Doel van de regeling is het verstrekken van een financiële tegemoetkoming aan chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen zodat meerkosten geen belemmering opwerpt om zelfredzaam te zijn en maatschappelijk te participeren. Daarop is ten behoeve van een tegemoetkoming over het jaar 2015 de regeling in 2016 uitgevoerd en vervolgens ten behoeve van een tegemoetkoming over het jaar 2016 de regeling in 2017 uitgevoerd. Na de uitvoering in 2016 heeft er een tussenevaluatie plaatsgevonden over het gebruik en de kosten van de regeling. Op basis hiervan zijn er een aantal wijzigingen in de regelingen doorgevoerd voor de uitvoering in Bij het vaststellen van de regeling in 2014 is aangegeven dat bij de herijking van het armoedebeleid de vangnetregeling geëvalueerd wordt en de resultaten van de evaluatie worden meegenomen bij de vaststelling van het totale armoedebeleid met een keuze voor de raad om deze regeling wel of niet te continueren. Bij de vaststelling van de herijking van het armoedebeleid moest de regeling nog uitgevoerd worden. Inmiddels is de uitvoering over 2016 in september afgerond en zijn in oktober de tegemoetkomingen uitbetaald. Daarop wordt nu de regeling geëvalueerd. In deze evaluatie wordt gekeken naar de uitvoering en verbeteringen t.o.v. de tegemoetkoming over 2015 op de vlakken communicatie, doelgroep en financiën. Op basis hiervan worden de mogelijkheden op een vervolg weergegeven. Onderstaande is een tabel te zien met daarop de belangrijkste informatie betreffende de regeling: Tegemoetkoming Chronisch zieken gemeente Houten Jaar Periode van aanmelding 1 maand 2 maanden Doelgroep Inschatting doelgroep Aantal persoonlijk aangeschreven inwoners Voorwaarden aanmelding Chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen die ingeschreven staan in Houten Chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen die ingeschreven staan in Houten 2650+/- Niet te achterhalen 1800+/- exacte aantallen onbekend door privacywetgeving Onder de 120% inkomensgrens inclusief indicatie (Jeugd/WMO/WLZ) + hardheidsclausule boven 120% 1800+/- exacte aantallen onbekend door privacywetgeving Zelfde als bij 350 euro aan (structurele) zorgkosten. Boven de 120% inkomensgrens wordt berekend of je in aanmerking komt voor de hardheidsclausule. 300 euro, afhankelijk van budgetplafond Maximaal uit te keren bedrag 220 euro eenmalig, afhankelijk per persoon van budgetplafond Totaal budget Communicatie In de communicatie voor de regeling van 2016 hebben een aantal grote wijzigingen plaatsgevonden. Over 2015 was gekozen 3 verschillende aanvraagformulieren en brieven op te stellen toegesplitst op de situatie van de klant. Eén voor mensen met een Wmo- dan wel Jeugd-indicatie (waren bekend bij gemeente), één voor mensen met een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm (waren bekend bij

2 WIL) en één formulier voor mensen die niet bij WIL en niet bij gemeente Houten bekend zijn. Hoewel het formulier al voorgesorteerd was op de situatie van de klant (niet dubbel uitvragen van gegevens) gaf dit onnodig veel verwarring. Soms kwamen twee brieven binnen, soms lag het aan de term indicatie die niet altijd bekend was en als de brief kwijt was moest alsnog het formulier voor mensen die niet bekend zijn bij WIL dan wel gemeente ingevuld worden. Voor de uitvoering over 2016 is daarop één brief en één aanmeldingsformulier opgesteld. Waarbij achter de schermen tussen WIL en gemeente Houten met specifiek gevraagde toestemming van de klant snel beoordeeld kan worden of de klant al bekend is en dus geen extra (al bekende) gegevens opgevraagd hoeven worden. De feedback hierop was zeer positief. In het tweede kwartaal van 2017 ontvingen in totaal circa 1800 mensen een brief. Eén brief werd verstuurd naar cliënten van WIL en één brief naar inwoners met een indicatie of U-pas in Houten. Door privacywetgeving en enige overlap tussen deze twee groepen hebben een aantal personen de brief dubbel ontvangen. In de brief naar de klant is dit net als het jaar ervoor ook toegelicht. In totaal hebben door overlap in de bestanden iets minder dan 1800 personen de brief ontvangen. Dit is op dezelfde wijze verlopen als bij de regeling over Daarnaast is er beide jaren via lokale media aandacht besteed aan deze tegemoetkoming (krantenartikel) en is er een mailing verstuurd naar een groot aantal Intermediairs om dit onder de aandacht te brengen. Hierbij is specifiek ook aandacht geweest voor de inwoners met een Wlz indicatie doormiddel van contact met een communicatie door CIZ. Intern zijn het TIC, receptie, Sociaal Loket, de WIL generalist en het Sociaal Team op de hoogte gebracht van de regeling, de voorwaarden en looptijd hiervan. Hierop is positief gereageerd. Dit jaar kwamen minder vragen binnen dan het jaar ervoor. De vragen die binnenkwamen bij WIL gingen over de methoden van aanvragen, de toekenning en uitbetaling, en de optie tot het digitaal aanleveren van gegevens. Een aantal mensen had aangegeven niet aan alle gegevens te kunnen voldoen. Bijvoorbeeld door verlopen identiteitsbewijzen. WIL is in overleg met de gemeente daar praktisch mee omgegaan door dit bij klanten die nog niet bekend zijn vast te stellen via BRP. Ook het aanleveren van partnergegevens bleek soms tot vragen te leiden. De aanvraag kan individueel gedaan worden maar er wordt wel getoetst over gezinsinkomen. Dit heeft onze aandacht in de communicatie voor een komende uitvoering. WIL geeft aan dat veel vragen die gesteld werden al beantwoord konden worden door de brief en het formulier goed te lezen of door even op de website te kijken. Desondanks werd toch vaak gebeld. WIL schat in dat dit omwille van het persoonlijke contact is bij het helpen en ondersteunen bij de aanvraagprocedure. Naast het bereik in Houten zijn er ook regelmatig verzoeken uit andere gemeenten binnengekomen met de vraag of ze deel kunnen nemen aan de regeling. Hoewel dit duidelijk vermeld werd geeft dit wel een indciatie van hoe effectief de communicatie is geweest. Doelgroep In 2015 was een indicatie met inkomenscheck de belangrijkste voorwaarde voor de toekenning van de regeling. Echter bleek na uitvoering over 2015 dat verschillende mensen met chronische ziekten geen indicatie hebben en daarmee niet in aanmerking komen voor deze regeling. Door het strikte definiëren van de doelgroep werd hierdoor niet geheel onze doelgroep en daarmee ons doel bereiken; Deze vangnetregeling is gericht op chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen die ingeschreven staan in de gemeente Houten en die extra zorgkosten maken als gevolg van hun ziekte en/of handicap. In 2016 is daarop besloten de doelgroep te vergroten. De indicatie is in 2016 niet alleen meer leidend voor de aanvraag, maar ook het hebben van (structurele) zorgkosten boven de 350 euro.

3 Om te voorkomen dat personen met een hoger inkomen, maar door hoge ziektekosten op een minimum inkomen (tot 120% van de bijstandsnorm) komen, net niet binnen de kaders passen is er besloten om een hardheidsclausule toe te voegen aan de regeling. In 2015 waren er 3 mensen die via de hardheidsclausule toch in aanmerking kwamen voor deze regeling. In 2016 heeft WIL helaas geen cijfers bijgehouden over het aantal gehonoreerde gevallen met behulp van deze clausule. Bij een vervolg op deze regeling zal dit nogmaals specifiek worden uitgevraagd bij de uitvoering. De medewerkers van WIL schatten in ongeveer 8 inwoners een tegemoetkoming te hebben toegekend waarbij het inkomen boven de 120% van de bijstandsnorm was. Zowel de uitbreiding van de doelgroep als de privacywetgeving maken het helaas niet mogelijk om in te schatten hoeveel mensen uiteindelijk binnen deze doelgroepomschrijving passen. Wat wel vastgesteld is, is dat er beide jaren circa 1800 brieven verstuurd zijn door WIL en de gemeente. 685 Bereik tegemoetkoming Stijging t.o.v Aanmeldingen Toegekend Afgewezen Buiten behandeling Stijging t.o.v in % Aantal toegekend *1 88% Aantal afgewezen % Aantal buiten % behandeling Totaal aantal % Met een stijging van 71% aan aanvragen en 88% aan toekenningen *1 mag gesproken worden van een verbetering in het bereik qua doelgroep. Er zijn meer mensen bereikt die ieder ook een hogere vergoeding toegewezen hebben gekregen. Het doel om medische meerkosten geen belemmering te laten zijn lijkt daarmee steeds beter behaald te worden. *1 Waarvan 255 op basis van ambtelijke toekenning Er zijn in totaal 206 afwijzingen. De meeste afwijzingen zijn op basis van onderstaande redenen. 1. Wanneer de aanvraag incompleet is ingediend stuurt WIL een verzoek om deze documenten alsnog aan te leveren. Vindt deze oproep geen gehoor, dan wordt de aanvraag buiten behandeling gesteld. 2. Wanneer niet aan de voorwaarden voldaan wordt, ontvangt de persoon een afwijzing. Aanvragers zijn bijvoorbeeld niet woonachtig in Houten of hebben geen zorgkosten boven de 350 euro gemaakt in Daarnaast vallen veel aanvragen af doordat de personen niet aan de inkomenseisen voldoen. Hun inkomen is dan boven een inkomen van 120% van de bijstandsnorm. En komen met hun zorgkosten niet onder deze inkomensgrens van 120% van de bjistandsnorm.

4 Financieel Waar de regeling voor 2015 ruim onder het beschikbaar gestelde budget van euro bleef, zijn voor 2016 de uitgaven meer dan verdubbeld. Voornaamste redenen hiervoor is de uitbreiding van de doelgroep en daarmee het hogere aantal aanmeldingen en de verhoging van het uit te keren bedrag. Na evaluatie van 2015 is besloten de tegemoetkoming van 220,- te verhogen naar 300,-. Reden hiervoor is dat het verplicht eigen risico inmiddels 385,- is (naast de eigen bijdragen die vaak ook gemaakt worden) en deze kosten voor deze doelgroep ook daadwerkelijk (vaak volledig) worden gemaakt. Het verhogen van de tegemoetkoming past hierdoor beter bij de daadwerkelijke (meer) kosten die worden gemaakt. Dit is ook op advies van de ASD. Onderstaand staat een overzicht van de kosten. Financiën Stijging t.o.v Kosten toewijzingen Uitvoeringskosten Totaal Stijging t.o.v in % Kosten toewijzing % Uitvoeringskosten , ,47 37% Totaal ,47 128% Gebruik budget ( ) in % 29% 70% 0% Waar de regeling tot maar liefst 88 procent meer aanvragen kreeg en 156 procent meer uitkeerde is de stijging van de uitvoeringskosten beperkt gebleven tot een stijging van maar 37 procent. Dit komt doordat de toekenningen van 2015 direct ambtelijk zijn toegekend voor Hier hoeft dus geen nieuwe aanvraag voor gedaan te worden of door WIL beoordeeld te worden. De tabel laat zien dat er ten opzichte van 2015 een enorme stijging van kosten door het aantal toegekende tegemoetkomingen heeft plaatsgevonden. Op basis van de evaluatie van 2015 is echter wel het budget voor 2017 vastgesteld. Deze is begroot op euro. Conclusie op basis van de afgelopen twee jaar Met de uitbreiding van de doelgroep in 2016 is niet te zeggen hoe groot de daadwerkelijke doelgroep die onder deze regeling valt is. Met de communicatie zijn in de afgelopen 2 jaren veel inwoners bereikt en wordt het aantal vragen minder. Er is het afgelopen jaar ook een versimpeling gemaakt voor de inwoners door de directe ambtshalve toekenning aan mensen die in 2015 de regeling al was

5 toegekend en door het ontwikkelen van één brief en aanvraagformulier waarbij met toestemming van de klant achter de schermen alle bekende gegevens kunnen worden gecheckt zonder deze opnieuw op te vragen. Via intermediairs en lokale nieuwsbladen zijn ook wederom mensen met een inkomen boven de 120% van de bijstandsnorm bereikt. Helaas is dit niet bijgehouden door WIL, maar de inschatting is dat dit er weer meer waren dan het jaar ervoor. Doel van de regeling is het verstrekken van een financiële tegemoetkoming aan chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen zodat meerkosten geen belemmering opwerpt om zelfredzaam te zijn en maatschappelijk te participeren. Met de aanpassingen in de regeling en daarop een groter bereik, zijn stappen gemaakt die passen binnen de uitgangspunten vanuit de raad en doel van de regeling. Het budget over 2017 is vastgesteld na de evaluatie van Dit betekend dat er voor de uitvoering in ,- is begroot. Echter een deel van het overgebleven budget van dit jaar kan worden doorgeschoven naar volgend jaar. Hierdoor is het voor de regeling over 2017 toch mogelijk om op dezelfde wijze als in 2016 de regeling uit te voeren. Doordat de bekende (in eerdere jaren toegekende) groep inwoners steeds groter wordt zullen de uitvoeringskosten in verhouding bij een mogelijk nog hoger gebruik minder snel oplopen. Via steek proefen is het mogelijk om binnen deze groep te onderzoeken of ze nog daadwerkelijk aan de voorwaarden voldoen. Echter is de aanname dat omdat het mensen met structurele hoge zorgkosten betreft dit niet snel zal wijzigen. Knelpunten voortzetting regeling Wordt vanuit de gemeente gekozen voor een voortzetting van de regeling dan heeft WIL de volgende aandachtspunten meegegeven: 1. WIL stelt voor een identiteitscheck te doen op basis van BRP. Zoals ook al bij de evaluatie over 2015 vermeld levert het opvragen van ID regelmatig (vooral bij oudere inwoners en over 2016 ook bij een aantal statushouders) problemen op. 2. De uitvoering van de regeling vindt deels plaats in vakantietijd. In deze tijd is het soms moeilijk cliënten te bereiken voor vragen. 3. Insteek van de regeling. De regeling is nu tijdelijk open voor aanvragen, maar zou mogelijk ook als doorlopende regeling ingevoerd kunnen worden. Naast de vraagstukken van WIL zijn er bepaalde aandachtspunten die vanuit de gemeente geconstateerd zijn. 1. De situatie van inwoners kan na 2 jaar financieel dan wel in de woonsituatie veranderen. Inwoners wordt gevraagd wijzigingen door te geven. Bij verdere continuering is het raadzaam om ook een kleine steekproef uit te voeren binnen de groep die het jaar daarvoor al ambtshalve in aanmerking kwam voor deze regeling. Dit om er zeker van te zijn dat we wel de juiste doelgroep blijven bereiken. 2. De regeling wordt als positief ervaren door uitvoerders en inwoners. Het tweede jaar zijn een aantal aanpassingen ingevoerd die ook als positief werden ervaren. Echter is het budget voor het komende jaar vastgesteld op ,-. Voor de uitvoering van de regeling in 2018 (over 2017) kan het resterende bedrag van de uitvoering van dit jaar worden meegenomen. Dit betekent dat voor de uitvoering van volgend jaar voldoende budget beschikbaar is om op dezelfde wijze als vorig jaar deze regelinge uit te voeren. Wat betekent dit echter voor 2019 en verder?

6 Bijlage Wij hebben 685 aanvragen ontvangen, waarvan 96 aanvragen na 30 juni Aantal toegekend: 478 Aantal afgewezen: 169 Aantal buiten beh: 37 Aanvragen die op grond van de hardheidsclausule zijn toegekend: ongeveer 8 Hierbij een overzicht van meest gestelde vragen en aantal telefoontjes CZG juni heden: - 64 telefoontjes (juni) - 24 telefoontjes (juli) - 31 telefoontjes (augustus) - 45 telefoontjes (september) - 25 telefoontjes (naar aanleiding van hersteltermijnen) Totaal 189 telefoontjes. Met betrekking tot de receptie bij WIL kan het volgende vermeldt worden: Er zijn gemiddeld >100 bezoekers per dag. Elke dag zijn er vragen over chronisch zieken en gehandicapten in Houten geweest. Een grove schatting is dat er receptievragen zijn geweest over de periode juniseptember Meest gestelde vragen chronisch zieken en gehandicapten Houten 2016: - Heeft u een formulier? - Kom ik hiervoor in aanmerking? - Wanneer krijg ik bericht van toekenning? - Vragen naar aanleiding hersteltermijn? Heb stukken al ingeleverd, toch hersteltermijn. - Hoeveel wordt er uitbetaald? - Waarom een beschikking en geen bedrag bekend? - Mogen stukken per ingeleverd worden? - Vragen van burgers uit andere gemeenten of zij eveneens aanspraak kunnen maken op CZG.

7 Budget (+0%) Doelgroep personen (+onbekend) Circa 1800 brieven verstuurd (+0%) Periode 2 maanden (+ 1 maand) 685 aanmeldingen (+71%) 479 toekenningen (+88%) 169 afwijzingen (+32%) 37 buiten behandeling (+106%) kosten toewijzing (+156%) Uitvoerings kosten 23470,47 (+37%) Totale kosten: (+128%) Budget