Symposium mammacarcinoom

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Symposium mammacarcinoom"

Transcriptie

1 Symposium mammacarcinoom Lymfechirurgie 24 september 2015 Dr. X. Keuter Plastisch Chirurg

2 Disclosure: geen geen geen geen geen Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 2

3 Lymfoedeem Pathofysiologie Behandeling: Conservatief Chirurgisch Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 3

4 Definitie Lymfoedeem wordt veroorzaakt door stasis van interstitieel vocht door het niet goed functioneren van het lymfsysteem. Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 4

5 Pathofysiologie Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 5

6 Pathofysiologie Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 6

7 Collagen deposition Sub dermal fibrosis Dermal thickening lymphostasis LYMPH- EDEMA Valvular incompetence Obstruction Aplasia hypoplasia Hypocontractility Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 7

8 Pathofysiologie Primair Lymfatic dysplasia Secundair Verworven Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 8

9 Pathofysiologie Secundair: Filariasis (derde wereld landen) Breast cancer related lymphedema (BCRL) Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 9

10 Feiten BCRL van de arm: Kan op elk moment na behandeling ontstaan Meestal binnen 1-4 jr (70% binnen 2 jr) Risico: OKD 20% SN 7-10% RTx 10-15% OKD + RTx 30% Incidentie in NL: vrouwen/jaar Probleem: Wordt onvoldoende (h)erkend Vaak onbehandeld Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 10

11 Symptomen passagère zwelling Stuwend gevoel Pijn Tintelingen Gevoel van een zware extremiteit Functiebeperking Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 11

12 Diagnose Klinisch aantoonbaar/relevant oedeem. Internationaal geen consensus over het exacte (meet)punt vanaf wanneer men spreekt van klinisch relevant lymfoedeem en over het punt vanaf wanneer men behandeling moet starten. Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 12

13 Stadiering volgens ISL Lymfoedeem classificatie systeem (ISL): (Stadium 0 Subklinisch voorstadium met lichte verschijnselen) Stadium 1 Beginnend fluctuerend oedeem; hooghouden; pitting mogelijk Stadium 2a Hooghouden helpt zelden voldoende; pitting Stadium 2b Hooghouden onv; begin vetdepositie en fibrose; non-pitting Stadium 3 Non-pitting oedeem, vetdepositie, fibrose, huidveranderingen Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 13

14 Behandeling Conservatief Decongestive lymfatische therapie (DLT): Compressietherapie (CT): zwachtels, therapeutisch elastische kousen (TEK) en intermitterende pneumatische compressietherapie (IPC) Manuele lymfdrainage (MLD) en weefsel/fascie release technieken Oefentherapie/beweging Voorlichting en ondersteunende zorg gericht op: leefstijladviezen, risicoreductie (waaronder actief beleid om een voor een patiënt gezonde BMI te behouden of verkrijgen), huidzorg, begeleiding naar het gewenste niveau van activiteiten en participatie en (stimulatie tot) zelfmanagement. Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 14

15 Chirurgische behandeling Bypass chirurgie Ablatieve chirurgie: Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 15

16 Ablatieve chirurgie Conventionele resectie Liposuctie Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 16

17 Charles Procedure (1912) Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 17

18 Charles procedure Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 18

19 Homan procedure Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 19

20 Thomson procedure (1962) Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 20

21 Lymfatico-veneuze anastomose supermicrochirurgische fijne verbindingen ( mm) worden gecreëerd tussen distale lymfevaten en subdermale venulen. Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 21

22 Lymfatico-veneuze anastomose Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 22

23 Lymfatico-veneuze anastomose Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 23

24 Lymfatico-veneuze anastomose Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 24

25 Autologe lymfeklier transplantatie (ALNT) Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 25

26 Autologe lymfeklier transplantatie (ALNT) Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 26

27 Autologe lymfeklier transplantatie (ALNT) Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 27

28 Afdeling Plastische, Reconstructieve en Hand Chirurgie 28

Huidtherapie en oedeemfysiotherapie samen sterk in het oedeemwerk

Huidtherapie en oedeemfysiotherapie samen sterk in het oedeemwerk Huidtherapie en oedeemfysiotherapie samen sterk in het oedeemwerk Inge Goosen Huid- en oedeemtherapeut N.V.H. Ingrid Arts Oedeemfysiotherapeut N.V.F.L. Inhoud 1. Huidtherapie en Oedeemfysiotherapie samen

Nadere informatie

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten Conservatieve behandeling van lymfoedeem Informatiebrochure patiënten 3 1. Welkom in de Oedeemkliniek...4 1.1 Multidisciplinair team...4 1.2 Symptomen...5 1.3 Diagnose...5 2. Conservatieve behandeling

Nadere informatie

Richtlijn Lymfoedeem synthese

Richtlijn Lymfoedeem synthese Richtlijn Lymfoedeem synthese Aanleiding Lymfoedeem, een aandoening die wordt veroorzaakt door het niet goed functioneren van het lymfsysteem, is een relatief onbekend fenomeen in de geneeskunde. Lymfoedeem

Nadere informatie

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten

Conservatieve behandeling van lymfoedeem. Informatiebrochure patiënten Conservatieve behandeling van lymfoedeem Informatiebrochure patiënten 3 1. Welkom in de Oedeemkliniek...4 1.1 Multidisciplinair team...4 1.2 Symptomen...5 1.3 Diagnose...5 2. Conservatieve behandeling

Nadere informatie

Oedeemtherapie. Manuele lymfedrainage methode Vodder. Afdeling Fysiotherapie

Oedeemtherapie. Manuele lymfedrainage methode Vodder. Afdeling Fysiotherapie 00 Oedeemtherapie Manuele lymfedrainage methode Vodder Afdeling Fysiotherapie 1 Het lymfestelsel Het lymfestelsel bestaat uit lymfevaten, lymfeklieren en lymfeklierweefsel dat zich in verschillende organen

Nadere informatie

Onderwerp Behandelmogelijkheden voor lymfoedeem na borstkanker

Onderwerp Behandelmogelijkheden voor lymfoedeem na borstkanker Onderwerp Behandelmogelijkheden voor lymfoedeem na borstkanker voorstellen Inge Jansen Oedeemfysiotherapeute Opleiding Master oncologiefysiotherapie Praktijk voor Fysiotherapie in Terborg 18-11- 14 Inhoud

Nadere informatie

NABON Breast Cancer Audit (NBCA)

NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting

Nadere informatie

Lymfoedeem. Inleiding. Dr. R.J. Damstra, drs. A.B. Halk, drs. M.C. Urgert. De richtlijn dateert uit 2014.

Lymfoedeem. Inleiding. Dr. R.J. Damstra, drs. A.B. Halk, drs. M.C. Urgert. De richtlijn dateert uit 2014. 172 18 Lymfoedeem Dr. R.J. Damstra, drs. A.B. Halk, drs. M.C. Urgert De richtlijn dateert uit 2014. Inleiding Lymfoedeem, een aandoening die wordt veroorzaakt door het niet goed functioneren van het lymfsysteem,

Nadere informatie

Lymfoedeem: Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst 29-01-16. Mireille Lauret-Roemers. Oedeem- en Oncologiefysiotherapeute

Lymfoedeem: Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst 29-01-16. Mireille Lauret-Roemers. Oedeem- en Oncologiefysiotherapeute Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst Mireille Lauret-Roemers Oedeem- en Oncologiefysiotherapeute www.oofu.nl info@oofu.nl Lymfoedeem: behandeling nu en in de toekomst 1 Inhoud 1. Wat is oedeem?

Nadere informatie

Preventie en behandeling van lymfoedeem na kanker behandeling

Preventie en behandeling van lymfoedeem na kanker behandeling Preventie en behandeling van lymfoedeem na kanker behandeling Prof. dr. Nele Devoogdt Kinesitherapeut en coördinator Lymfoveneus Centrum UZ Leuven, België Dpt Revalidatiewetenschappen KU Leuven, Belgium

Nadere informatie

Themabijeenkomst lymfoedeem en huidklachten na oncologische behandeling

Themabijeenkomst lymfoedeem en huidklachten na oncologische behandeling Themabijeenkomst lymfoedeem en huidklachten na oncologische behandeling Even voorstellen Karlijn Sterkenburg info@onze-huid.nl Patricia Stienstra info@patriciastienstra.nl Agenda De huid en het lymfesysteem,

Nadere informatie

2-7-2014. Richtlijn Lymfoedeem 2014 Patiëntenversie

2-7-2014. Richtlijn Lymfoedeem 2014 Patiëntenversie 2-7-2014 Richtlijn Lymfoedeem 2014 Patiëntenversie Colofon Richtlijn lymfoedeem 2014, Patiëntenversie 2014 2014, Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) Postbus 8552, 3503 RN Utrecht

Nadere informatie

Lymfoedeem van het been

Lymfoedeem van het been Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Wat is lymfoedeem en hoe ontstaat het? Naast bloedvaten kent het lichaam ook lymfevaten. Door de lymfevaten wordt eiwitrijk weefselvocht (lymfe) teruggevoerd naar het bloedvaatstelsel.

Nadere informatie

Richtlijn. Lymfoedeem

Richtlijn. Lymfoedeem Richtlijn Lymfoedeem Initiatief Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie. Deelnemende verenigingen / instanties - Nederlandse Vereniging voor Heelkunde - Nederlandse Vereniging voor Plastische

Nadere informatie

Hoe krijgt u lymfoedeem? Welke vormen van lymfoedeem zijn er?

Hoe krijgt u lymfoedeem? Welke vormen van lymfoedeem zijn er? Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem is een ophoping van lymfevocht. Dit kan ontstaan in bijvoorbeeld een arm of been. De arm of het been kan daardoor dik worden. Lymfevocht stroomt door de lymfevaten.

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,

Nadere informatie

Factsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA)

Factsheet NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Factsheet NABON Breast Cancer Audit () [1.0.; 15-09-] Registratie gestart: 2011 Als algemene voorwaarde voor het meenemen van een patiënt in de berekening van de kwaliteitsindicatoren is gesteld dat ten

Nadere informatie

Lymfoedeem Dermatologie

Lymfoedeem Dermatologie Lymfoedeem Dermatologie Wat is lymfoedeem? In de huid zijn zeer kleine lymfevaatjes aanwezig. Dit zijn kleine vaatjes die tussen de weefsels vocht en eiwitten afvoeren naar de lymfeklieren.wanneer deze

Nadere informatie

De behandeling van lymfoedeem, ervaringen uit het lymfoedeemcentrum Drachten

De behandeling van lymfoedeem, ervaringen uit het lymfoedeemcentrum Drachten De behandeling van lymfoedeem, ervaringen uit het lymfoedeemcentrum Drachten Robert Damstra, dermatoloog Expertise Centrum Lymfologie Ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Programma Inleiding lymfologie

Nadere informatie

Lymfoedeem Dr. R.J. Damstra, drs. A.B. Halk, drs. M.C. Urgert

Lymfoedeem Dr. R.J. Damstra, drs. A.B. Halk, drs. M.C. Urgert Lymfoedeem Dr. R.J. Damstra, drs. A.B. Halk, drs. M.C. Urgert De richtlijn dateert uit 2002 en is herzien in 2014. Inleiding Lymfoedeem, een aandoening die wordt veroorzaakt door het niet goed functioneren

Nadere informatie

LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Preventie en behandeling

LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Preventie en behandeling LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Preventie en behandeling Dr. Nele Devoogdt Kinesitherapeut en coördinator lymfoedeemcentrum UZ Leuven Doctor-assistant KU Leuven Nele.devoogdt@uzleuven.be Overzicht Lymfoedeem

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren

Nadere informatie

Rol van de fysiotherapeut, kwaliteitscriteria en hoe meet je resultaten

Rol van de fysiotherapeut, kwaliteitscriteria en hoe meet je resultaten Rol van de fysiotherapeut, kwaliteitscriteria en hoe meet je resultaten Wouter Hoelen, PT, MT, OT, CTCS President CS-I De Berekuyl, te Hierden Introductie Kwaliteitscriteria Hoe meten we kwaliteitsaspecten

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015]

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015] Factsheet en NABON Breast Cancer Audit () 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05112015] Inclusiecriteria Nabon Breast Cancer Audit Inclusie Alle primaire invasieve mammacarcinomen volgens de WHO classificatie

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Multidisciplinaire evidence-based richtlijn, versie 01-05-2014

Multidisciplinaire evidence-based richtlijn, versie 01-05-2014 Multidisciplinaire evidence-based richtlijn, versie 01-05-2014 Initiatief Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie Deelnemende verenigingen/instanties: Nederlandse Vereniging voor Heelkunde

Nadere informatie

Wat is lymfoedeem? 2 Wat zijn de verschijnselen? 2 Hoe ontstaat lymfoedeem? 2 Hoe wordt de diagnose gesteld? 3 Individueel behandelprogramma 4 5

Wat is lymfoedeem? 2 Wat zijn de verschijnselen? 2 Hoe ontstaat lymfoedeem? 2 Hoe wordt de diagnose gesteld? 3 Individueel behandelprogramma 4 5 Wat is lymfoedeem? is een abnormale ophoping van lymfevocht in een lichaamsdeel. Het ontstaat als de lymfevaten niet in staat zijn dit vocht af te voeren door een beschadiging of afwezigheid van lymfevaten,

Nadere informatie

Bio Impedantie Spectroscopie. Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013

Bio Impedantie Spectroscopie. Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013 Bio Impedantie Spectroscopie Medisch Centrum Zuid (Oedeem) fysiotherapie 2013 Lymf oedeem Verminder het risico dankzij vroege ontdekking en behandeling. Lymfoedeem Lymfoedeem ontstaat wanneer de lymflast

Nadere informatie

10.15 uur Anatomie en fysiologie van het lymfesysteem n.a.v. de thuisstudie Tom Zee

10.15 uur Anatomie en fysiologie van het lymfesysteem n.a.v. de thuisstudie Tom Zee Programma Basiscursus Oedeemtherapie nr. 1700852 Hotel Papendal te Arnhem Vrijdag 10 maart 2017 (eerste weekend) 09.30 uur Ontvangst met koffie en thee 10.00 uur Opening, fysiotherapeut / cursusleider

Nadere informatie

Oedeem en oedeemtherapie

Oedeem en oedeemtherapie Oedeem en oedeemtherapie Oedeem en oedeemtherapie Onder redactie van: Met medewerking van: Dr. J.D. Banga Dr. R.J. Damstra Dr. P. Klinkert Drs. S.I. Langendoen Prof. dr. H.A.M. Neumann P. de Paepe Dr.

Nadere informatie

Behandeling van lymfoedeem

Behandeling van lymfoedeem Dermatologie Behandeling van lymfoedeem Algemene informatie Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u last heeft van lymfoedeem. U heeft al uitleg gehad wat dit is en wat een eventuele behandeling is.

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,

Nadere informatie

Lymfoedeem Radboud universitair medisch centrum

Lymfoedeem Radboud universitair medisch centrum Lymfoedeem Uw arts heeft lymfoedeem bij u geconstateerd. In deze folder zal worden uitgelegd wat lymfoedeem is, hoe het kan worden behandeld en wat u zelf kunt doen om er voor te zorgen dat u zo min mogelijk

Nadere informatie

Wat is lymfoedeem? Oedeemtherapie Het lymfestelsel

Wat is lymfoedeem? Oedeemtherapie Het lymfestelsel Oedeemtherapie Oedeemtherapie De therapeuten Ingrid Algera - de Vroom Dagmar Berkelaar Koster Dagmar en Ingrid hebben hun opleiding gevolgd bij het Nederlands Paramedisch Instituut (NPI) en zijn beiden

Nadere informatie

BSL_OMGAAN MET LYMFOEDEEM:148x210_ISBN :44 Pagina 15

BSL_OMGAAN MET LYMFOEDEEM:148x210_ISBN :44 Pagina 15 BSL_OMGAAN MET LYMFOEDEEM:148x210_ISBN 9789031352302 17-06-2009 09:44 Pagina 15 Inhoud Lijst van auteurs en redacteuren 5 Ten geleide 7 Voorwoord van de redactie 11 Dankwoord 13 1 Lymfoedeem: wat is er

Nadere informatie

Wat u moet weten over het melanoom

Wat u moet weten over het melanoom Dermatologie/Chirurgie Patiënteninformatie Wat u moet weten over het melanoom U ontvangt deze informatie, omdat u meer wilt weten over het melanoom. Hierin leest u onder andere wat deze vorm van huidkanker

Nadere informatie

Oplegger indicatorset Mammacarcinoom verslagjaar 2016

Oplegger indicatorset Mammacarcinoom verslagjaar 2016 Zorginstituut Nederland Kwaliteitsinstituut Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl T +31 (0)20 797 89 20 Transparantiekalender@zinl.nl Oplegger indicatorset Mammacarcinoom

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Naast het systeem

Nadere informatie

Oedeemtherapie bij ouderen. Prof. Nele Devoogdt, Msc. Vickie Van Besien, Msc. Roxane Van Hemelrijck

Oedeemtherapie bij ouderen. Prof. Nele Devoogdt, Msc. Vickie Van Besien, Msc. Roxane Van Hemelrijck Oedeemtherapie bij ouderen Prof. Nele Devoogdt, Msc. Vickie Van Besien, Msc. Roxane Van Hemelrijck THEORIE Overzicht Inleiding Differentiaal diagnose Evaluatie Behandeling Stel Patiënt in rusthuis/ verzorgingstehuis

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel terTER_

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel terTER_ Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over het verwijderen van lymfeklieren in de oksel 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 De operatie 5 Duur van de operatie 5 Duur

Nadere informatie

Melanoom. Dermatologie. 5958p DER.083/0512

Melanoom. Dermatologie. 5958p DER.083/0512 Melanoom Dermatologie Inleiding Bij u is (mogelijk) sprake van een melanoom. De dermatoloog heeft dit met u besproken. In deze folder leest u meer over het ontstaan, de onderzoeken en de behandeling van

Nadere informatie

Lymfoedeem na okselklierdissectie

Lymfoedeem na okselklierdissectie Lymfoedeem na okselklierdissectie Uw lymfeklieren zijn operatief verwijderd of bestraald. Het lymfestelsel kan hierdoor uit balans raken waardoor de lymfeklieren hun werk niet goed meer kunnen doen. Ze

Nadere informatie

Behandeling van een melanoom. Huidziekten

Behandeling van een melanoom. Huidziekten Behandeling van een melanoom Huidziekten Het melanoom Melanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Deze vorm van kanker ontstaat uit de pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de

Nadere informatie

Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling

Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling Prof. dr. Roy Kruitwagen Symposium Het ovariumcarcinoom Oncologiecentrum Maastricht UMC + 10 november 2016 Disclosure

Nadere informatie

Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Hoe ontstaat lymfoedeem? Primair lymfoedeem Secundair lymfoedeem

Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Hoe ontstaat lymfoedeem? Primair lymfoedeem Secundair lymfoedeem Lymfoedeem Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem is een abnormale ophoping van lymfevocht in een lichaamsdeel. Het ontstaat als de lymfevaten niet in staat zijn dit vocht af te voeren. De oorzaak hiervan is een

Nadere informatie

Claudicatio intermittens

Claudicatio intermittens V-III Claudicatio intermittens Inleiding Deze richtlijnen betreffen alleen de arteriële claudicatio intermittens en niet de veneuze en neurogene claudicatio intermittens. Ze zijn gebaseerd op de consensus

Nadere informatie

Therapeutisch elastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen. De FysioTek fysiotherapeut weet raad

Therapeutisch elastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen. De FysioTek fysiotherapeut weet raad Therapeutisch elastische kousen bij oedeem, trombose en spataderen. De FysioTek fysiotherapeut weet raad Therapeutisch elastische kousen Behandelen en voorkomen van veneus of lymfatisch oedeem Veel mensen

Nadere informatie

Intermitterende Pneumatische Compressie

Intermitterende Pneumatische Compressie Intermitterende Pneumatische Compressie Intermitterende Pneumatische Compressie De toepassing van Intermitterende Pneumatische Compressie (IPC) is een essentieel onderdeel van de moderne behandeling van

Nadere informatie

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Anatomie oesophagus/ maag Symptomen oesophaguscarcinoom Diagnostiek Behandeling oesophaguscarcinoom Postoperatieve

Nadere informatie

Oedeem. Overzicht. Ja/ nee. LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Voorkomen en behandeling 2/25/2016. onderverdeling. ! Oedeem : onderverdeling

Oedeem. Overzicht. Ja/ nee. LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Voorkomen en behandeling 2/25/2016. onderverdeling. ! Oedeem : onderverdeling Overzicht LYMFOEDEEM NA BORSTKANKER Voorkomen en behandeling! Oedeem : onderverdeling! Lymfoedeem na borstkanker! Preventie Van Besien Vickie Kinesitherapeute Praktijkassistent uro-gynaecologische wetenschappen

Nadere informatie

Samenvatting richtlijn lipoedeem

Samenvatting richtlijn lipoedeem Samenvatting richtlijn lipoedeem Dr. RJ Damstra, drs. L. Habbema, A. Hendrickx, drs. M.C. Urgert, drs. A.B. Halk. De richtlijn dateert uit 2014. Inleiding / klinisch beeld Lipoedeem is een chronische,

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Melanoom. Huidkanker, kwaadaardige moedervlek terTER_

Patiënteninformatie. Melanoom. Huidkanker, kwaadaardige moedervlek terTER_ Patiënteninformatie Melanoom Huidkanker, kwaadaardige moedervlek 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Wat is een melanoom? 4 Hoe krijgt u u een melanoom? 5 Welke klachten geeft een melanoom en hoe

Nadere informatie

Zelfmanagement bij lymfoedeem & yogatherapie na borstkanker

Zelfmanagement bij lymfoedeem & yogatherapie na borstkanker Cursus Zelfmanagement bij lymfoedeem & yogatherapie na borstkanker Zelf weer de regie in handen krijgen! Yoga Studio Jnana Centrum voor Beweging, Bewustzijn & Ontspanning Voor wie? Als je bezig bent met

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn Lipoedeem

Multidisciplinaire richtlijn Lipoedeem Multidisciplinaire richtlijn Lipoedeem NVFL Regio implementatie 2015 door: Commissie WOO Commissie Regio Richtlijn Lipoedeem 2014 Doelstelling van de richtlijn Wat staat er in de richtlijn Vertalen naar

Nadere informatie

Naast het bloedvatenstelsel heeft het lichaam

Naast het bloedvatenstelsel heeft het lichaam 4 lymfoedeem Lymfoedeem is een aandoening die zich kan openbaren aan de voeten. Vooral kankerpatiënten kunnen er last van krijgen als gevolg van hun behandeling, maar er zijn meer oorzaken aan te wijzen.

Nadere informatie

De behandeling van lymfoedeem

De behandeling van lymfoedeem Dermatologie Patiënteninformatie De behandeling van lymfoedeem U ontvangt deze informatie, omdat bij u lymfoedeem is geconstateerd. Dit is een abnormale ophoping van lymfevocht. In deze informatie leest

Nadere informatie

Technische onderzoeken bij het vaataccess

Technische onderzoeken bij het vaataccess Technische onderzoeken bij het vaataccess Dr Thiéry Chapelle Dienst hepatobiliaire, endocriene en transplantatie heelkunde Universitair ziekenhuis Antwerpen Wanneer technisch onderzoeken uitvoeren? 1.

Nadere informatie

Algemene informatie Wat is lymfoedeem?

Algemene informatie Wat is lymfoedeem? Algemene informatie Wat is lymfoedeem? Lymfoedeem is een abnormale ophoping van lymfevocht in een lichaamsdeel. Het ontstaat als de lymfevaten het lymfevocht niet kunnen afvoeren, bijvoorbeeld als de lymfevaten

Nadere informatie

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland. Indicator nummer Indicatornaam

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland. Indicator nummer Indicatornaam Zorginstituut Nederland Kwaliteitsinstituut Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl T +31 (0)20 797 89 20 Transparantiekalender@zinl.nl Oplegger indicatorenset

Nadere informatie

''Wat is het juiste meetinstrument om de effectiviteit van MLD te meten, gebaseerd op de evidence based literatuur tot dusver? ''

''Wat is het juiste meetinstrument om de effectiviteit van MLD te meten, gebaseerd op de evidence based literatuur tot dusver? '' ''Wat is het juiste meetinstrument om de effectiviteit van MLD te meten, gebaseerd op de evidence based literatuur tot dusver? '' De onderzoeksgroep van de Haagse Hogeschool Evidence voor Huidtherapeutische

Nadere informatie

Hét Nederlandse expertisecentrum voor Liposuctie, Lipofilling & Lipoedeem. Lipoedeem

Hét Nederlandse expertisecentrum voor Liposuctie, Lipofilling & Lipoedeem. Lipoedeem Hét Nederlandse expertisecentrum voor Liposuctie, Lipofilling & Lipoedeem Lipoedeem CONTOUR INSTITUTE Behandellocatie: Cornelis Schuystraat 55, 1071 JG Amsterdam Tel: +31 (0)6 14885281 Email: contact@contourinstitute.nl

Nadere informatie

WCS-congres 2017 Grenzeloze wondzorg Parallelsessie vaatchirugische patiënt 28 november 2017, Utrecht

WCS-congres 2017 Grenzeloze wondzorg Parallelsessie vaatchirugische patiënt 28 november 2017, Utrecht WCS-congres 2017 Grenzeloze wondzorg Parallelsessie vaatchirugische patiënt 28 november 2017, Utrecht Emmy Muller, Verpleegkundig Specialist WEC Groene Hartziekenhuis Gouda, ZorgBrug Commissielid chirurgische

Nadere informatie

Onderooglidcorrectie. Maatschap Plastische & Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie IJsselland Ziekenhuis

Onderooglidcorrectie. Maatschap Plastische & Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie IJsselland Ziekenhuis Onderooglidcorrectie Maatschap Plastische & Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie IJsselland Ziekenhuis Inleiding In overleg met de plastisch chirurg heeft u gekozen voor een correctie van uw onderoogleden.

Nadere informatie

als type III, met papillomateuze woekeringen en wratformatie

als type III, met papillomateuze woekeringen en wratformatie Lymfoedeem Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het weefsel door een verstoord aan- en afvoer van vocht. Lymfoedeem ontstaat wanneer er te weinig oedeem door het lymfesysteem wordt

Nadere informatie

NBCA: Een eerste stap in de goede richting

NBCA: Een eerste stap in de goede richting NABON Breast Cancer Audit NBCA: Een eerste stap in de goede richting Prof. dr. Vivianne C.G. Tjan-Heijnen, voorzitter NABON en NBCA, hoogleraar Medische Oncologie, Maastricht Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem

Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem Bijlage 2: Borstkanker: adviezen over bewegen en voorkomen/beperken van lymfoedeem Kortgeleden is bij u een borstoperatie en/of een operatie van de lymfeklieren in de oksel uitgevoerd. Met onderstaande

Nadere informatie

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 3-10-2014 Dr. M. (Maud) Bessems Chirurg-oncoloog JBZ Malaga DOELSTELLING Update van de huidige standaard in zorg rondom het mammacarcinoom Sneak preview in

Nadere informatie

Hét Nederlandse expertisecentrum voor liposuctie, lipofilling & lipoedeem. Lipoedeem

Hét Nederlandse expertisecentrum voor liposuctie, lipofilling & lipoedeem. Lipoedeem Hét Nederlandse expertisecentrum voor liposuctie, lipofilling & lipoedeem Lipoedeem Behandellocatie: Cornelis Schuystraat 55, 1071 JG Amsterdam Tel: +31 (0)6 14885281 Email: contact@resculptclinic.nl www.resculptclinic.nl

Nadere informatie

PHILIPPE M.N.A. DE PAEPE PHILIPPE M.N.A. DE PAEPE - DR. VODDERSCHOOL B/N

PHILIPPE M.N.A. DE PAEPE PHILIPPE M.N.A. DE PAEPE - DR. VODDERSCHOOL B/N PHILIPPE M.N.A. DE PAEPE PHILIPPE M.N.A. DE PAEPE - DR. VODDERSCHOOL B/N VOORZITTER EN HOOFDDOCENT DR. VODDERSCHOOL B/N (actief in België, Nederland, Indonesië, China, Argentinië en Frankrijk) MEDESTICHTER

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MET LYMFOEDEEM VAN DE ONDERSTE LEDEMATEN

INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MET LYMFOEDEEM VAN DE ONDERSTE LEDEMATEN LYMFOEDEEMCENTRUM UZ GENT. INFORMATIE VOOR PATIËNTEN MET LYMFOEDEEM VAN DE ONDERSTE LEDEMATEN Inhoud 1. Wat is lymfoedeem?... 2 2. Lymfatisch stelsel... 3 3. Verschijnselen... 3 4. Oorzaken... 3 5. Diagnose...

Nadere informatie

Liposuctie. Maatschap Plastische & Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie IJsselland Ziekenhuis

Liposuctie. Maatschap Plastische & Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie IJsselland Ziekenhuis Liposuctie Maatschap Plastische & Reconstructieve Chirurgie en Handchirurgie IJsselland Ziekenhuis Wat is liposuctie? Liposuctie is over het algemeen een cosmetisch chirurgische ingreep om plaatselijke

Nadere informatie

Liposuctie Informatie voor patiënten

Liposuctie Informatie voor patiënten Liposuctie Informatie voor patiënten 2 Liposuctie Binnenkort word je opgenomen voor het ondergaan van liposuctie. Via deze folder willen wij je informeren over het verloop van je operatie en je verblijf

Nadere informatie

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie.

Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. 5.10.2019 Bewegen en/of oedeemvorming na een borstoperatie. Naam patiënt: Geboorte datum: Informatie die voor u van belang is (omcirkeld): 1. Bewegen na SN en/of lumpectomie/ablatio 2. Bewegen na okselklierdissectie

Nadere informatie

AVL symposium 11 juni 2015 Eva Balkenende, arts onderzoeker CVV AMC e.m.balkenende@amc.nl

AVL symposium 11 juni 2015 Eva Balkenende, arts onderzoeker CVV AMC e.m.balkenende@amc.nl Fertiliteitspreservatie bij borstkanker, wat zijn de mogelijkheden? AVL symposium 11 juni 2015 Eva Balkenende, arts onderzoeker CVV AMC e.m.balkenende@amc.nl Achtergrond borstkanker Incidentie 2012: 14.296

Nadere informatie

Het Lymfehuis. Welkom bij

Het Lymfehuis. Welkom bij Welkom bij Het Lymfehuis Het Lymfehuis is een uniek multidisciplinair centrum in Deurne, Antwerpen waar de patiënt centraal staat. Door middel van een dynamisch team werken wij intensief samen om oedeempatiënten

Nadere informatie

Ulcus cruris venosum. Otto Dankerlui Dermatoloog

Ulcus cruris venosum. Otto Dankerlui Dermatoloog Ulcus cruris venosum Otto Dankerlui Dermatoloog TweeSteden ziekenhuis Vestiging Tilburg Indeling Inleiding Epidemiologie Etiologie Symptomatologie Diagnostiek Inleiding Inleiding Oorzaken Ulcus Cruris

Nadere informatie

Lipoedeem Radboud universitair medisch centrum

Lipoedeem Radboud universitair medisch centrum Lipoedeem Wat is lipoedeem? Bij lipoedeem of vetzwelling is sprake van een ongelijkmatige vetverdeling over het lichaam. Het betreft een chronische aandoening die in principe alleen bij vrouwen voorkomt

Nadere informatie

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg Slokdarm resectie MDL onderwijs, 11-03-2019 M. de Maat, chirurg Incidentie NL: 2850 patiënten per jaar ongeveer 50% operabel. Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000 Nederlanders: 1990: ~5 2016: ~10

Nadere informatie

H Melanoom

H Melanoom H.40073.0318 Melanoom Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat u een melanoom heeft. Uw arts heeft met u de behandelmogelijkheden besproken. Gedurende de behandeling krijgt u veel informatie. Deze folder

Nadere informatie

Fysiotherapie. Lymfe- en oedeembehandeling

Fysiotherapie. Lymfe- en oedeembehandeling Fysiotherapie Lymfe- en oedeembehandeling 1 Wat is oedeem? Oedeem is een vochtophoping in een deel van het lichaam. Dit uit zich door toename van de omvang, een vermoeid en zwaar gevoel, tintelingen, pijn,

Nadere informatie

ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT

ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT ORTHOPEDISCH CENTRUM TURNHOUT HIGHLIGHTS NEWSLETTER 10 SEPTEMBER 2018 WWW.TURNHOUT-ORTHOPEDIE.BE Interne werking Groei van het OCT Het Orthopedisch Centrum Turnhout (OCT) kent een gestage groei van haar

Nadere informatie

Sarcoma State of the art deel 2

Sarcoma State of the art deel 2 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Sarcoma State of the art deel 2 Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Osteosarcoom Osteosarcoom is een primaire botkanker die zijn

Nadere informatie

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte

Nadere informatie

Pathogenese en behandeling van het ulcus cruris venosum

Pathogenese en behandeling van het ulcus cruris venosum Pathogenese en behandeling van het ulcus cruris venosum Jeanette van Houtum, dermatoloog THEMA, 11 september 2013 Inhoud ulcus cruris pathogenese klinische presentatie behandeling nazorg samenvatting Ulcus

Nadere informatie

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem

Zelfmanagement. Zelfmanagement bij Oedeem Vergoeding mogelijk vanuit uw zorgverzekeraar Zelfmanagement bij Oedeem Zelfmanagement Als u chronisch ziek wordt, moet u opnieuw de balans vinden. Uw leven verandert. Door middel van zelfmanagement leert

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Melanoom. Informatie over het ontstaan, de diagnostiek en de behandeling van deze vorm van kanker terTER_

Patiënteninformatie. Melanoom. Informatie over het ontstaan, de diagnostiek en de behandeling van deze vorm van kanker terTER_ Patiënteninformatie Melanoom Informatie over het ontstaan, de diagnostiek en de behandeling van deze vorm van kanker 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina 1 Wat is een melanoom? 4 2 Hoe vaak komt het

Nadere informatie

Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie

Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)

Nadere informatie

Auteur J. Ten Berge, E. Boers, L.T. Dinh Xuan, L. Knijnenburg, K. Looije, C. Roose en E. van Witzenburg

Auteur J. Ten Berge, E. Boers, L.T. Dinh Xuan, L. Knijnenburg, K. Looije, C. Roose en E. van Witzenburg Behandelprotocol voor lymfoedeem Auteur J. Ten Berge, E. Boers, L.T. Dinh Xuan, L. Knijnenburg, K. Looije, C. Roose en E. van Witzenburg Publicatiedatum 1 november 2013 Herziening 1 november 2014 Verantwoordelijk

Nadere informatie

Zorgpad 1. Doelgroep zorgpad. Bij patienten met chronische wonden is het normale wond genezingsproces verstoord en blijft de wond langdurig open.

Zorgpad 1. Doelgroep zorgpad. Bij patienten met chronische wonden is het normale wond genezingsproces verstoord en blijft de wond langdurig open. Zorgpad 1 Doelgroep zorgpad Definitie van de patiëntencategorie Risicogroepen Symptomen Patiëntenperspectief Doel van het zorgpad Doelen Bij patienten met chronische wonden is het normale wond genezingsproces

Nadere informatie

Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist

Ulcus Cruris de ins & outs. Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist Ulcus Cruris de ins & outs Corien Dekkers MANP Verpleegkundig Specialist Ulcus cruris Letterlijk: zweer aan het onderbeen Oorzaken onder andere: Veneus Arterieel Trauma of maligniteit Chronisch veneuze

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Colorectaal carcinoom (DSCA) 2017 Versie: 2017 Registratie gestart: 2009

Factsheet Indicatoren Colorectaal carcinoom (DSCA) 2017 Versie: 2017 Registratie gestart: 2009 Factsheet en Colorectaal carcinoom (DSCA) 2017 Versie: 2017 Registratie gestart: 2009 Versie 2017 pagina 1 van 9 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Alle primaire colorectale carcinomen, waarvoor een

Nadere informatie

Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell

Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Techniek tot nu toe Conventionele simulatie Virtuele simulatie Techniek voor okselbestraling Klier levels I III Plexus brachialis

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorzorgsmaatregelen voor lymfoedeem Na verwijdering of bestraling van lymfeklieren is er altijd een kans op lymfoedeem. Er zijn een aantal factoren die de kans op lymfoedeem

Nadere informatie