Samen voor een mooi en duurzaam Flevoland. Jaarverslag en verantwoording 2013

Transcriptie

1 Samen voor een mooi en duurzaam Flevoland Jaarverslag en verantwoording april 2014 Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland Botter JS Lelystad tel: fax: info@nmfflevoland.nl web:

2 Inhoudsopgave Voorwoord Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland: Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland Meerjarenbeleidsplan Financiële middelen in Toekomst Leeswijzer voor het bestuursverslag Thema Duurzaam Samenwerken, Samen Sterk Ondersteuning lidorganisaties en burgers Vrienden van de NMFF Communicatie Verkenning duurzaamheidsknooppunten bij gemeenten Nieuwe Binding met burgers Nacht van de Nacht Ondersteuning van de Natuur- en Milieufederaties: MooiFlevoland.nl voor natuurbeleving in Flevoland Thema Ruimtelijke Kwaliteit Faciliteit Microplanologie 2013 en 3269 Natuurbeschermingsoverleg (NBO) 4. Pijler Klimaat en Energie Draagvlakverbetering voor Klimaat en Energie We Generate (thans genoemd: Hier Opgewekt SELF) DuurzaamAlmere.nl DuurzaaminNoordoostpolder.nl DuurzaaminLelystad.nl Interviews duurzaam ondernemen Dag van de duurzaamheid Almere Reguliere taken Management Structureel werk...44 Bijlage 1 Bestuur, bureau en lidorganisaties ) Samenstelling bestuur (per 31 december 2013) ) Bureau (per 31 december 2013) ) Overzicht lidorganisaties (per 31 december 2013)...47 Bijlage 2.a Afspraken met de provincie over de inzet van de provinciale subsidie (2009)...48 Bijlage 2.b Bijlage 3 Verantwoordingsverklaring...54

3 Voorwoord In 2013 hebben we de groei kunnen vasthouden zoals deze enkele jaren geleden ingezet. Zo is de Verenging verder gegroeid naar 29 lidorganisaties. Afgelopen jaar verwelkomden we 3 nieuwe lidorganisaties: De Agrarische Natuurvereniging Rondom het Greppelveld, lokale energiecoöperatie De Groene Reus en Natuur-theatergroep Groen Gras. Tevens is de samenwerking versterkt met onze lidorganisaties door nieuwe vormen van binding, zoals via het netwerk van de lokale duurzaamheidsknooppunten. Ook met onze groene Flevolandse partners en met ieder die natuur en milieu een warm hart toedraagt is geïnvesteerd in een efficiënte groene samenwerking. Samenwerking en afstemming van standpunten en activiteiten met lidorganisaties en zusterorganisaties (zowel lokaal, als regionaal en landelijk) zijn belangrijk om als coördinator en verbinder op het vlak van natuur, milieu en landschap in Flevoland effectief te kunnen opereren. Onze lidorganisaties en leden hebben we daarbij betrokken als oren en ogen en op maat ondersteund met advies en hulp Samen met onze lidorganisaties is de beoordeling voor de Klimaatbokaal voor gemeenten gedaan en de jurering van de kandidaten voor de Groene Pluim. Onze leden van het burgerpanel De Groene Peiler hebben ons wensen en ideeën aangereikt, zoals over de kansen van de energieke samenleving bij de klimaat- en energiedoelen. In 2013 ondertekenden we het Nationale SER-Energieakkoord als NMFF. We willen vaart maken met meer duurzame energie-opwekking en energiebesparing. Het Servicepunt Energie Lokaal Flevoland (SELF) is het loket voor ondersteuning van energie-initatieven en vraagbaak voor burgers en bedrijven. Deze steun wordt door bewoners en bedrijven zeer gewaardeerd. In navolging van het succesvolle duurzaamheidsknooppunt DuurzaamAlmere.nl is in 2013 op verzoek van gemeenten gestart met een soortgelijke ontwikkeling voor Lelystad en de Noordoostpolder. Samen met onze groene partners, lidorganisaties en recreatiebedrijven is MooiFlevoland.nl verder gepositioneerd als hét platform voor natuurbelevingsactiviteiten in Flevoland. Heel veel werk doen we onzichtbaar, van inspraakreacties, ondersteuning aan lidorganisaties tot het zijn van klankbord voor overheden. Via onze website, de 2-wekeliikse nieuwsbrief en sociale media (twitter en facebook) toonden we hoe we samen met onze lidorganisaties werken aan een mooi en duurzaam Flevoland. Ook via de wekelijkse radiorubriek Puur Lifestyle bij Omroep Flevoland belichten we duurzaam nieuws, groene tips en groene uitjes voor een groot luisterpubliek. NMFF laat samen met haar lidorganisaties zien dat duurzaamheid, natuur en milieu in Flevoland springlevend is! Frank Braakhuis Voorzitter Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland 3

4 1. Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland: doel, missie en beleidsplan 1.1 Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland De Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland is een gezaghebbende, onafhankelijke Flevolandse natuur- en milieuorganisatie. Bij de federatie zijn 29 lokale en provinciale natuuren milieuorganisaties aangesloten als leden. Deze leden kiezen het bestuur van de federatie. Het bestuur stuurt het bureau op hoofdlijnen aan. Op het bureau werken professionele en deskundige medewerkers. De Natuur- en Milieufederatie Flevoland maakt deel uit van Stichting De Natuur- en Milieufederaties. Doel Natuur- en Milieufederatie Flevoland maakt zich sterk voor de ontwikkeling van een duurzaam Flevoland. Of meer concreet: een gezond milieu en een vitale natuur voor deze en volgende generaties. De federatie wil hierbij kansrijke en duurzame vernieuwingen in stad en land verder stimuleren en concretiseren, en anderen daarbij uitdagen om dat eveneens te doen. Richtinggevend is daarbij onze doelstelling: De bevordering van een goed beleid voor milieu, natuur en landschap, in de meest ruime zin. Natuur- en Milieufederatie Flevoland stimuleert daarbij de dialoog met overheden en specifieke doelgroepen in en buiten Flevoland over hun beleid. We zijn actief in het netwerk van de natuur- en milieubeweging, en we streven uitdrukkelijk naar samenwerking met andere organisaties. Missie De missie luidt: Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland maakt zich sterk voor de ontwikkeling van een duurzaam Flevoland met een vitale natuur en gezond milieu. Natuur- en Milieufederatie Flevoland werkte dat in 2013 uit op een inspirerende en stimulerende wijze, waarbij kernwoorden waren samen, deskundig, efficiënt en toekomstgericht. In toenemende mate ondersteunen we hierbij lokale, regionale en bovenregionale samenwerkingsverbanden. 1.2 Meerjarenbeleidsplan De Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland heeft een meerjarenbeleidsplan Samen voor een mooi en duurzaam Flevoland voor de periode Dit jaarverslag rapporteert over de uitvoering in In 2014 wordt gestart met het maken van een nieuw meerjarenbeleidsplan. Het huidige beleidsplan is opgesteld op basis van: de doelstelling van Natuur- en Milieufederatie Flevoland, de relevantie voor natuur en milieu, verwachte ontwikkelingen in Flevoland, de samenwerking met lokale, provinciale en landelijke milieugroepen. Het meerjarenbeleidsplan koerst op 3 thema s: duurzaam samenwerken, samen sterk, ruimtelijke kwaliteit en klimaat en energie. 4

5 De speerpunten zijn: - ervaring opdoen met nieuwe bindingsvormen, ook met nieuwe groepen en burgers; - het zijn van een betere communicator richting achterban, overheden, bedrijven en burgers; - bouwen aan een stevig lokaal en regionaal netwerk voor ruimtelijke kwaliteit (voor gebiedskennis, breed signaleringssysteem, strategisch opereren); - bouwen aan een stevig lokaal en regionaal netwerk voor duurzame energieinnovaties (voor informatie, innovaties, kennis, strategisch opereren); - bekender maken van het reguliere beleidswerk voor ruimtelijke kwaliteit (met oog op een helder groen profiel); - ontwikkelen en onderhouden van een voorkeursrelatie met klimaatbewuste gemeenten en de provincie; - aanbieden en uitvoeren van concrete participatiemogelijkheden voor de thema s ruimte en klimaat; - zorgen voor een financieel robuuste Vereniging. Deze speerpunten zijn richtinggevend binnen het meerjarenbeleidsplan. De beleidsdoelstellingen in het omgevingsbeleid en het huidige Hoofdlijnenakkoord van de provincie zijn medebepalend bij de uitvoering van het jaarwerkplan. De Natuur- en Milieufederaties De Natuur- en Milieufederaties (NMF) hebben in elke provincie een samenwerkingsverband met natuur-, milieu- en landschapsorganisaties en vrijwilligersgroepen. Ze vormen zo een hecht en kleurrijk netwerk door heel Nederland. De Natuur- Milieufederaties stimuleren de overstap naar een duurzame samenleving. Dat vraagt om grote omslagen in denken en doen. In de twaalf provincies zijn de federaties de regionale ambassadeurs van natuur, milieu en landschap. De missie van de Natuur- en Milieufederaties luidt: samen voor mooie en duurzame provincies. 1.3 Financiële middelen in 2013 De federatie ontving in 2013 diverse financiële middelen. Hieronder is een overzicht opgenomen van de belangrijkste financieringsstromen. Toelichting: financieringsstromen - Provincie = provinciale subsidie - NPL = Nationale Postcode Loterij bijdrage aan NMFF in NMF = Fonds van de Natuur- en Milieufederaties - NM = Natuurmonumenten - SBB = Staatsbosbeheer - Gem. Almere = gemeente Almere - Gem. Lelystad = gemeente Lelystad - Gem. NOP = gemeente Noordoostpolder - Europese Unie = Europese Unie (inzake project crrescendo) NMFF heeft het CBF-keurmerk. Het CBF-keurmerk garandeert een goede financiële administratie bij organisaties voor goede doelen. 5

6 Nationale Postcode Loterij De Provinciale Natuur- en Milieufederaties ontvingen van de Nationale Postcode Loterij een bedrag van 2,25 miljoen euro. De cheque werd overhandigd op 14 februari 2013 tijdens het Goed Geld Gala. Op dit bijzondere gala werd de verdeling van de opbrengsten voor goede doelen uit 2012 bekendgemaakt. In totaal verdeelde de Nationale Postcode Loterij ruim 291 miljoen euro onder haar goede doelen. Natuur- en Milieufederatie Flevoland NMFF is een van 12 Milieufederaties die geld ontvangt van de Postcode Loterij. Van de 2,25 miljoen euro gaat bijna 6% naar de NMFF voor activiteiten zoals: de uitreiking van De Groene Pluim en de Klimaatbokaal, het ontwikkelen van de duurzaamheidsknooppunten in Almere, Lelystad en Noordoostpolder, het Servicepunt Energie Lokaal Flevoland (SELF), het platform MooiFlevoland.nl, Nacht van de Nacht, het Klimaatstraatfeest en de Big Jump. Ook heeft de Postcode Loterij de samenwerking met de andere Natuur- en Milieufederaties mogelijk gemaakt. V.l.n.r. Joris Hogenboom (voorzitter van De Natuur en Milieufederaties), Imme Rog (managing director Nationale Postcode Loterij), Sonja Sars (secretaris van De Natuur en Milieufederaties), Corinne Ellemeet (Netwerkdirecteur van De Natuur enmilieufederaties) Foto: Roy Beusker Fotografie 6

7 1.4 Financiële verantwoording Inkomsten en bestedingen Natuur- en Milieufederatie Flevoland Verkorte Staat van Baten en Lasten 2013 Realisatie BATEN 2013 in Euro's Baten uit eigen fondsenwerving 440 0% Baten uit acties derden % Subsidies van overheden % Overige baten % TOTAAL BATEN % LASTEN Besteed aan doelstellingen Programma Reguliere Taken % Pijler "Duurzaam samenwerken, samen sterk" % Pijler "Ruimtelijke Kwaliteit" % Pijler "Klimaat en Energie" % TOTAAL LASTEN % RESULTAAT Resultaat is toegevoegd/ontrokken aan: Bestemmingsreserves Continuïteitsreserve algemeen De continuïteitsreserve bedraagt ongeveer 20 % van de jaarinkomsten. Bij het huidige jaarinkomen van ,- komt dit neer op een bedrag rond ,-. Door het negatieve resultaat van 2013 bedraagt de continuïteitsreserve ultimo 2013 circa ,-. Dit is dus voldoende om als buffer te dienen voor het opvangen van tegenvallers en als achtergronddekking bij het nemen van risicovolle beslissingen. Het bestuur heeft besloten om de Bestemmingsreserve voor de Duurzaamheidswinkel Almere in 2013 te laten vrijvallen, omdat het project is afgerond. Voor het opzetten en onderhouden van de verschillende Duurzaamheidsknooppunten in diverse gemeenten in Flevoland (o.a. Lelystad, Urk, Almere en de Noordoostpolder) besluit het bestuur om de huidige bestemmingsreserve te verhogen van ,- naar ,- voor de te verwachten eigen bijdrage. Voor het Natuurbeleef-platform MooiFlevoland.nl zijn de werkelijke kosten in mindering gebracht op de bestaande reserve van ,-. Hierdoor bedraagt deze reserve ultimo ,- wat voldoende wordt geacht voor de exploitatie komend jaar. 7

8 Voor de verwachte eigen bijdrage voor de Duurzaamheidswinkel Lelystad heeft het bestuur besloten om een bestemmingsreserve te vormen van ,-. In 2014 wordt het project SELF (Service Energie Lokaal Flevoland) voortgezet, voor de verwachte eigen bijdrage heeft het bestuur besloten om een bestemmingsreserve te vormen van , Toekomst De begroting 2014 laat een negatief resultaat zien van ,-. Dit negatieve begrote resultaat 2014 ontstaat door begrote baten van ,- en begrote lasten van ,- (besteed aan doelstellingen). De resultaten worden middels resultaatbestemming toegevoegd c.q. onttrokken aan het eigen vermogen. De geplande besteding van middelen aan doelen / programma s / activiteiten en de beoogde resultaten hierbij, zijn opgenomen in het meerjarenbeleidsplan. Op kortere en langere termijn zijn geen bijzonderheden te vermelden welke van invloed zijn op de Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland. De Vereniging ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. 1.6 Leeswijzer voor het bestuursverslag Het jaarverslag volgt de indeling van het werkplan en het meerjarenbeleidsplan, namelijk: o Thema Duurzaam Samenwerken, Samen Sterk o Thema Ruimtelijke Kwaliteit o Thema Klimaat en Energie o Reguliere taken (o.a. management) Per onderdeel volgt een verantwoording van de activiteiten zoals deze in 2013 zijn uitgevoerd. 8

9 2. Thema Duurzaam Samenwerken, Samen Sterk De Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland vindt het belangrijk om een toekomstgerichte organisatie te zijn die duidelijk geworteld is in de Flevolandse samenleving. Daarbij zijn 2 taken te onderscheiden: - de federatietaak naar onze achterban (waarbij de federatie zorgt voor legitimering doordat de groep is aangesloten) - de maatschappelijke taak gericht op het beleidsproces van de eigen provincie (waarbij de aangesloten groepen en burgers de legitimatie voor het handelen van de federatie vormen). Dit thema geeft invulling aan de onderstaande speerpunten van het Meerjarenbeleidsplan: - ervaring opdoen met nieuwe bindingsvormen, ook met nieuwe groepen en burgers; - het zijn van een betere communicator richting achterban, overheden, bedrijven en burgers; - aanbieden en uitvoeren van concrete participatiemogelijkheden voor de thema s ruimte en klimaat; De Vereniging Natuur- en Milieufederatie Flevoland geeft de afgelopen jaren duidelijker invulling aan de rol van belangenbehartiger van onze achterban (individuen en groepen) die dezelfde natuur- en milieuwaarden delen, die mede met ons het beleid van Natuur- en Milieufederatie Flevoland (en de federaties landelijk) bepalen. Dit blijkt uit de recente groei van het aantal lidorganisaties, de introductie van het lidmaatschap 'Vriend van NMFF', de goed bezochte themabijeenkomsten, de steun die lidorganisaties krijgen van het bureau en de mogelijke ondersteuning vanuit het NMFF-Fonds Verbraaken. Naast leden, klopten ook bewoners bij ons aan voor vragen en adviezen op het vlak van natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid. Daarbij is duidelijk een toename van vragen te constateren op het vlak van energiebesparing en -opwekking. Vanzelfsprekend behoorden goede communicatie en educatie over activiteiten en actuele natuur- en milieuontwikkelingen daarbij. De website, de 2-wekelijkse digitale nieuwsbrief en de inzet van sociale media (twitter, facebook, linked-in), en de wekelijkse radiorubriek Puur Lifestyle bij Omroep Flevoland zorgen dat de NMFF beter met iedereen in contact kan staan, waaronder de leden van onze lidorganisaties en Flevolandse burgers Ondersteuning lidorganisaties en burgers 3101 A Vraagbaak voor burgers Doel: - Adequaat beantwoorden van vragen van burgers gerelateerd aan natuur, milieu, klimaat, duurzaamheid of de organisatie. - Stimuleren van betrokkenheid van burgers bij het werk van Natuur- en Milieufederatie Flevoland. - Versterken van de relatie met de aangesloten lidorganisaties. - Verbeteren van de communicatie met specifieke doelgroepen. 9

10 Functie: Vraagbaak Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren adequaat beantwoorde vragen van inwoners, zo mogelijk doorverwijzing Registratie van klachten volgens protocol 5 - Totaal Resultaten Diverse telefonische en mondelinge vragen zijn beantwoord van burgers. Enkele daarvan zijn doorverwezen naar relevante instanties en organisaties. Er is een sprake van een verdubbeling van vragen vanwege de winkel DuurzaamAlmere.nl en door de wekelijkse radiorubriek Puur Lifestyle op Omroep Flevoland. NMFF heeft hierdoor een meer zichtbare rol voor burgers in Flevoland. De meeste vragen gingen over natuurbeleid, groenonderhoud en participatiemogelijkheden, energiebesparing (zoals PV), duurzaam bouwen, stadslandbouw en moestuineren. Geen klachten zijn gemeld bij de Vereniging die dienden te worden afgehandeld volgens het klachtenprotocol B Ondersteuning van aangesloten organisaties Doel: - Goede uitwisseling tussen lidorganisaties en het bureau op relevante thema s. - Ondersteunen van lidorganisaties in de effectiviteit van hun lokale werk. - Advies en hulp bij het vertalen van de ideeën en ambities naar een concreet initiatief en het verankeren daarvan in beleid bij de gemeenten en de provincie. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren 4 themabijeenkomsten voor lidorganisaties Jaarlijkse Algemene Ledenvergadering ondersteuning van nieuwe lidorganisaties Specifieke ondersteuning aan lidorganisaties (op verzoek deskundig advies en begeleiding, ook Groene Pluim) Totaal Resultaten In april vond de algemene ledenvergadering (ALV) plaats, waarin naast het huishoudelijk deel ook het werkplan als uitwerking van de koers van de NMFF is gedeeld. Thema-bijeenkomsten Er zijn 4 themabijeenkomsten geweest, waarin het wederzijdse gesprek tussen lidorganisaties en NMFF centraal stond over relevante thema s: - bijeenkomst over de Superprovincie (in het voorjaar, kennisdeling en uitwisseling van standpunten); - luchthavenoverleg (in het najaar, gezamenlijke strategiebepaling Alderstafel); - bijeenkomst over de groene natuurideeën voor Flevoland (in het najaar, als opmaat naar de beoordeling nominaties voor de Groene Pluim en voorstellen provinciale programma Nieuwe Natuur ); - bijeenkomst over Eetbaar Flevoland en voedselproductie-initiatieven (in het najaar, waarin kennisdeling centraal stond) 10

11 Nieuwe lidorganisaties NMFF groeide in 2013 met 3 nieuwe lidorganisaties: De Agrarische Natuurvereniging Rondom het Greppelveld, lokale energiecoöperatie De Groene Reus en Natuur-theatergroep Groen Gras. Het totale aantal lidorganisaties komt daarmee op 29. NMFF-Fonds Verbraaken NMFF ondersteunde ook financieel activiteiten van haar lidorganisaties via het NMF-Fonds Verbraaken. Alle lidorganisaties van de Natuur- en Milieufederatie is gevraagd een verzoek in te dienen. Daaraan gaven 8 organisaties gehoor, waarvan 6 aanvragen gehonoreerd zijn door het bestuur, namelijk: - promotie van de Tuin van Lelystad voor voedselbeleving van het Centrum Biologische Landbouw; - cursusmateriaal voor de cursus vogelgidsen van Vogel- en Natuurwacht Zuid-Flevoland; - een promotiecampagne over Almere Fietsstad 2014 van de Fietsersbond Flevoland; - educatiemateriaal voor 2 natuur-wandelroutes van Experiment Zelfbeheer Hoekwierde; - promotiemateriaal voor de jeugdnatuurclub van IVN-Lelystad; - een zwemevent ter promotie van schone waterkwaliteit nabij Almere en Pampus van Stichting Het Blauwe Hart. Financiën en organisatie Aan dit project zijn meer uren besteed, vanwege een intensiever contact tussen bureau en lidorganisaties. Hierdoor is de binding met lidorganisaties verder versterkt. Het project is gefinancierd vanuit de budgetsubsidie en de Nationale Postcode Loterij Vrienden van de NMFF Doel: - Het betrekken en verbinden van personen aan de doelen en de missie van de NMFF via het lidmaatschap Vriend van de Natuur- en Milieufederatie Flevoland. - Het versterken van de binding en wisselwerking tussen deze personen als lid en deelnemer van Natuur- en Milieufederatie Flevoland. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren 4 maal een peiling via het burgerpanel De Groene Peiler (4 x uur) Opzet en onderhoud vrienden -netwerk en burgerpanel Groene Peiler (12 x 2 uur) Organisatie jaarlijkse vrienden -dag Totaal Resultaten In 2013 is vier maal een peiling uitgevoerd via het burgerpanel De Groene Peiler. De onderwerpen waren: - de ontwikkeling en beoogde groei van Almere en duurzaamheid; - raadpleging over het SER-energieakkoord (tevens landelijke peiling); - raadpleging over lichthinder (tevens landelijke peling); - evaluatie van de Nacht van de Nacht (tevens landelijke peiling). 11

12 Sympathisanten kunnen via een vrienden-lidmaatschap financiële steun geven aan het werk van NMFF. In 2013 is het Vrienden-netwerk onderhouden en is gewerkt aan een betere positionering. De mogelijkheid om Vriend te worden van NMFF werd tijdens alle activiteiten van de organisatie benadrukt, vooral in persoonlijk contact en door het uitdelen van speciale Vriendenkaarten. In de nieuwsbrief, op de website en via social media zijn geïnteresseerden aangemoedigd zich aan te sluiten. Tevens is eind december de kansen verkend voor het opnemen van een financieringstool op de nieuwe website. Het aantal Vrienden groeide in 2013 naar bijna 50 vrienden. In december zijn NMFF-Vrienden uitgenodigd voor de jaarlijkse Vrienden-wandeling met aansluitend een Vriendenborrel. Vanwege het noodweer die dag waren weinig vrienden aanwezig. In 2014 wordt over een nieuwe opzet van deze jaarlijkse activiteit nagedacht. Financiën en organisatie In 2014 wordt gestart met een vernieuwde aanpak voor vriendenwerving. In 2013 is daarbij de mogelijkheid verkend voor donaties via de website. Dit heeft een kleine urenoverschrijding gegeven. Het project is gefinancierd vanuit de budgetsubsidie en de Nationale Postcode Loterij Communicatie Doel: - Zorg dragen voor een goede en eenduidige communicatie over de doelen van de NMFF en daarbij horende thema s (ruimtelijke kwaliteit en klimaat/energie) en projecten. - Versterking van de communicatie-effecten van inhoudelijke activiteiten van NMFF en van de aangesloten lidorganisaties. - Gerichte structurele nieuwsvoorziening via digitale nieuwsbrief en website aan geïnteresseerden voor Flevolands nieuws over natuur, milieu, ruimtelijke ordening, klimaat en duurzaamheid.. - Benutting van de kansen van sociale media, twitter, facebook en Linked-In. - Benutting van de kansen van de regionale Omroep Flevoland via de wekelijkse radiorubriek Puur Lifestyle, zoals door plaatsing van een wekelijks radioblog op de website en verspreiding via sociomedia (twitter, facebook). Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Onderhoud website (52 weken x 2 uur) Digitale natuur & milieu nieuwsbrief 2-wekelijks (26 weken x 4 uur) Productie Successenkrant (1 x per jaar) Informatievergaring voor nieuwsberichten over ruimtelijke kwaliteit * & klimaat/energie & natuurbeleving ** (o.a. voor twitter, facebook, voor MooiFlevoland.nl (52 weken x 1,5 uur) Informatievergaring voor wekelijkse radio-rubriek puur lifestyle en maken blog (46 weken x 1 uur) Maken blog en informatie voor twitter over duurzame onderwerpen in PSvergaderingen Bijdragen voor de Natuurpagina in de Flevopost ( 6 berichten)

13 Algemene communicatieondersteuning (woordvoering media, communicatieondersteuning lidorganisaties) (12 weken x 1 uur) Totaal Resultaten Eigen communicatiemiddelen (website, nieuwsbrief, socio-media) NMFF heeft een nieuwe website gelanceerd in december 2013 die beter aansluit bij de eisen van deze tijd. De digitale nieuwsbrief verscheen in wekelijks, met uitzondering van zomer- en kerstvakantie. In totaal verschenen 20 nieuwsbrieven, waaronder speciale edities voor de Nacht van de Nacht en de Flevolandse Dagen van de Duurzaamheid. De nieuwsbrief heeft een lezersbestand van 669 lezers. NMFF was actief op social media (Facebook en Twitter). Vooral via twitter worden veel nieuwe contacten gelegd met burgers, bedrijven, raadsleden, statenleden en andere geïnteresseerden in het nieuws van NMFF. Door het actief benutten van socio-media heeft NMFF eind 2013 rond 600 volgers op Twitter. Het aantal Facebook-vrienden is gegroeid naar 80. In de zomer verscheen de jaarlijkse Successenkrant 2012 met een overzicht van de belangrijkste activiteiten. Dit keer was er speciale aandacht voor de kansen die de energieke samenleving biedt voor het werken aan een mooi en duurzaam Flevoland. Natuurpagina Voor de Natuurpagina in de Flevopost zijn 4 artikelen geschreven: over het natuurplatform MooiFlevoland.nl, Big Jump, Nacht van de Nacht en Servicepunt Energie Lokaal Flevoland. Wekelijkse radiorubriek Puur Lifestyle bij Omroep Flevoland De directeur van NMFF was wekelijks op de radio te beluisteren op Omroep Flevoland in de speciale rubriek Puur Lifestyle (dinsdag tussen uur en uur). Persberichten NMFF heeft via tientallen persberichten geïnformeerd over belangrijke activiteiten, zoals: - Uitreiking Groene Pluim (februari) - Groene Peiler (voorjaar, najaar) - Klimaatstraatfeest (mei) - Lancering DuurzaaminLelystad.nl en DuurzaaminNoordoostpolder.nl (mei, juni) - Big Jump (juli) - Nacht van de Nacht (oktober) - NMFF-Fonds Verbraaken (augustus tot december) - Dagen van de Duurzaamheid in Flevoland (november) - uitreiking Klimaatbokaal (november, december) - Vriendenborrel en winterwandeling (december) - MooiFlevoland.nl (maart, juni, september, december) - Servicepunt Energie Lokaal Flevoland Financiën en organisatie Aan dit project zijn meer uren besteed, omdat de communicatieve ondersteuning aan lidorganisaties is toegenomen en eind 2013 een nieuwe website is gelanceerd. Het project is gefinancierd vanuit de budgetsubsidie en de Nationale Postcode Loterij. 13

14 Radio-rubriek Puur Lifestyle : elke week nieuws over Natuur en Duurzaam Flevoland Verkenning duurzaamheidsknooppunten bij gemeenten Doel: - Verkenning naar kansen voor implementatie van het model van DuurzaamAlmere.nl als duurzaamheidsknooppunt (virtueel en mogelijk ook fysiek met een winkel) bij andere gemeenten in Flevoland. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Verkenning duurzaamheidsknooppunt Dronten, Zeewolde en Urk en mogelijk ontwikkeling Doorontwikkeling duurzaamheidsknooppunt Lelystad ( weken x 2 uur) Doorontwikkeling duurzaamheidsknooppunt NOP (26 weken x 2 uur) Flevolandse Dagen van de Duurzaamheid (6 gemeenten) Flevolandse Dagen van de Stadslandbouw Totaal

15 Resultaten Verkenning duurzaamheidsknooppunten voor Dronten, Zeewolde en Urk In 2013 is een voorstel gedaan voor het maken van een virtueel duurzaamheidsknooppunt aan Dronten, Zeewolde en Urk. Zeewolde heeft aangegeven zelf een eigen website te willen ontwikkelen, maar heeft voor het onderhoud daarvan een verzoek bij NMFF neergelegd. Dronten heeft serieuze interesse en heeft het in beraad. In 2014 wordt hierover meer duidelijk. Urk was oorspronkelijk ondergebracht in het knooppunt van de Noordoostpolder, maar heeft in de 2 e helft van 2013 de wens geuit voor een eigen knooppunt. Deze is vervolgens ontwikkeld en begin 2014 gelanceerd: NMFF heeft deelgenomen aan de provinciale bijeenkomsten van het Kennisnetwerk Duurzaam Flevoland waarbij de kansen en de voordelen van onze duurzaamheidscommunity s onder de aandacht zijn gebracht bij provincie, gemeenten en andere relevante stakeholders. NMFF heeft tijdens het congres van het provinciale subsidieprogramma Duurzaam Door het model van duurzaamheidsknooppunten gepresenteerd zoals NMFF dat de afgelopen jaren heeft ontwikkeld voor de gemeente Almere (winkel DuurzaamAlmere.nl en de community De gedeputeerde noemde het een mooi initiatief en goed voorbeeld van samenwerking. Doorontwikkeling duurzaamheidsknooppunt Lelystad en Noordoostpolder Vanaf de zomer heeft NMFF de webcommunity s DuurzaamInLelystad.nl en DuurzaaminNoordoostpolder onderhouden, een maandelijkse nieuwsbrief uitgebracht en maandelijks een netwerkbijeenkomst met lokale stakeholders georganiseerd (september Noordoostpolder, oktober Noordoostpolder, november Lelystad). Daarbij stond telkens een ander thema centraal. In de 2 e helft van 2013 hebben de gemeenten Lelystad en de gemeente Noordoostpolder aangegeven hun webcommunity s te willen uitbreiden middels een duurzaamheidswinkel. In de netwerkbijeenkomsten werd deze wens ook door ondernemers geuit. NMFF heeft beiden gemeenten op verzoek hiertoe een concreet aanbod gedaan. Gemeente Lelystad heeft eind 2013 de opdracht gegeven voor realisatie daarvan. De gemeente Noordoospolder heeft het serieus in beraad en is met NMFF in gesprek daarover. Flevolandse dagen van de Duurzaamheid NMFF heeft alle gemeenten geactiveerd om de Dag van de Duurzaamheid op 10 oktober te benutten om successen te vieren met ondernemers en burgers. Bijna alle gemeente gaven hier gehoor aan! Tevens heeft NMFF op provinciaal niveau de gezamenlijke communicatie verzorgd. De volgende evenementen zijn georganiseerd mede met steun van de NMFF: - In Lelystad werden duurzame speeddate s georganiseerd onder het label DuurzaaminLelystad.nl in de Kroonpassage. De meeste vragen gingen over de thema s energie, vervoer en eetbaar Lelystad - Op provinciaal niveau lanceerde Gedeputeerde Lodders voor het provinciehuis de eerste audio-tour van de reeks gemeentelijke klimaatommetjes. - In Noordoostpolder werd door wethouder Poppe de wisselbokaal Groene Koploper NOP uitgereikt. Meer dan 20 initiatiefnemers waren naar deze uitreiking gekomen. - NMFF organiseerde voor de gemeente Zeewolde een schoon vervoersplein als onderdeel van het Experience-event. Verder gaf NMFF advies en informatie over energiebesparing en - opwekking. - In Almere verzorgde NMFF weer de organisatie van de jaarlijkse duurzaamheidsdag (zie verder paragraaf 4.7). - Voor Urk was in aanvang overeenstemming over een duurzaamheidsbeurs, maar die is vervolgens op verzoek van de gemeente verschoven naar begin

16 Dag van de Stadslandbouw NMFF heeft voor de gemeente Almere de communicatie verzorgd voor het programma van de Almeerse Publieksdag van de Stadslandbouw op 27 april. In de duurzaamheidswinkel werden speeddates gegeven over eetbaar Almere. Daarnaast verzorgde NMFF samen met het Centrum voor Biologische Landbouw een Green City Lunch dat tevens diende als de aftrap van de proeverij van het Almere Broodje initiatieven presenteerde een broodje presenteerde met ingrediënten van Almeerse bodem. Op deze wijze maakten bedrijven, instellingen en burgers zichtbaar welke vormen van kleinschalige stadslandbouw er zijn in Almere. De wethouder complimenteerde de veelzijdigheid van de initiatieven en liet zich de broodjes met lokaal geteelde producten goed smaken. Voor andere gemeenten was het dit jaar nog niet mogelijk om in te haken bij de landelijke Dag van de Stadslandbouw. In 2014 wil de NMFF dit wederom proberen via de duurzaamheidsknooppunten. Financiën en organisatie Het project is gefinancierd uit de bestemmingsreserve Flevolandse duurzaamheidsknooppunten. Voor een klein deel is de budgetsubsidie benut (10 uur). De bestemmingsreserve is minder aangesproken, omdat het onderhoud van de community s in Noordoostpolder en Lelystad pas vanaf de zomer nodig was. Daarnaast is de aanhaking vanuit gemeenten bij de Dag van de Stadslandbouw alleen vanuit Almere gelukt in

17 Nieuwe Binding met burgers Doel: - Het vernieuwen van de binding met onze lidorganisaties in Flevoland bij de Natuur- en Milieufederatie Flevoland. - Het betrekken van in natuur en milieu geïnteresseerde burgers in Flevoland bij het werk van de federatie door deelname aan het burgerpanel De Groene Peiler. - Campagnes gericht op binding met de jeugd, zoals via de Big Jump kinderen bewust maken van het onderwerp water en vervuiling. Het betreft een landelijk samenwerkingsproject van de federaties. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren peilingen Groene Peiler 10 aansluiting bij het landelijke Crm systeem 76 projectgroep Nieuwe Binding 32 opstellen en uitvoering nieuw bindingsplan (Big Jump) 30 Totaal Resultaten Het Flevolandse burgerpanel De Groene Peiler omvat 250 burgers. Binnen de samenwerking van de natuur- en milieufederaties heeft NMFF meegedacht in het maken van een overstap naar een nieuw landelijk adresbeheersysteem (CRM). NMFF heeft in 2013 de adresgegevens van haar relaties overgezet naar dit nieuwe systeem. Met de landelijke projectgroep binding van de Natuur- en Milieufederaties is nagedacht over een andere manier van binding en vriendenwerving. Hieruit is een eerste opzet gerold voor een nieuw bindingsplan voor de NMFF en toegepast bij publieksevenementen zoals de Big Jump en de Nacht van de Nacht. Big Jump Aan de Big Jump in het Weerwater bij Camping Waterhout in Almere deden 70 kinderen en ouders mee. NMFF werd bij de organisatie van de Big Jump ondersteund door het Waterschap Zuiderzeeland, Stichting Sloeproeien Almere, Vogel- en Natuurwacht Zuid- Flevoland, Stichting Buurtwerk en DuurzaamAlmere.nl. Tevens werd dit jaar voor het eerst op een 2 e plek gesprongen, namelijk het kanaal Urkervaart op Urk! Aan de bezoekers werden speciale kaartjes uitgedeeld om hen te verleiden lid te worden van de NMFF of de NMFFnieuwsbrief. Een natte Floriade-sprong voor schoner water in 2022! 17

18 Financiën en organisatie Begin 2013 was nog niet duidelijk of dit samenwerkingsproject een vervolg zou krijgen. Op basis van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst van De Natuur- en Milieufederaties zijn activiteiten uitgevoerd. Het aantal beschikbare uren voor dit project zijn overschreden vanwege de tegenvallende gebruiksvriendelijkheid van het nieuwe landelijke CRMprogramma (etapestry). Het project is gefinancierd door het Fonds van de Natuur- en Milieufederaties en de Nationale Postcode Loterij Nacht van de Nacht Doel: - Waarde duisternis en beleving van de donkere nacht bij het grote publiek agenderen. - Lidorganisaties en andere Flevolandse groene organisaties ondersteunen bij activiteiten die goed aansluiten. - Verminderen van lichthinder en lichtvervuiling bij gemeenten en bedrijven. - Verminderen van energieverbruik bij verlichting en bijdrage CO2-reductie bij bedrijven en gemeenten (stimuleren van donkertebeleid). - Binden van bezoekers aan de organisatie. Producten / processen Communicatie over de Nacht van de Nacht, waaronder over beleidsmaatregelen gericht op tegengaan lichtvervuiling, de lichthinderpeiling, petitie en fotowedstijd. Begrote Uren Gerealiseerde uren 50 Organisatie Nacht van de Nacht 55 Totaal Resultaten De negende editie van Nacht van de Nacht op 26 oktober was zeer succesvol. Bezoekers genoten van één van de 9 duistere activiteiten in Flevoland. De Kemphaan in Almere werd het drukst bezocht. In totaal bezochten ruim mensen de activiteiten in Flevoland. Bezoekers zijn tijdens de Nacht van de Nacht uitgenodigd voor de NMFF-nieuwsbrief. De Nacht van de Nacht is georganiseerd door NMFF, in samenwerking met vele andere organisaties. Gemeente Lelystad deed de aanschijnverlichting van Agora Theater, Kubus, Takkengebouw en Zuil van Lely uit. In de Noordoostpolder doofde de Poldertoren en in Zeewolde ging de verlichting op de Kerktoren en de verlichting bij de gemeentelijke gebouwen uit. Gemeente Almere en Dronten doofden de verlichting van de gemeentelijke gebouwen. Ook bedrijven deden mee en gaven een signaal af. Onder meer Het Goed, Sa Hoekstra en van Eck (Makelaars), Interbest (reclamezuilen) en Alian Sa, doofden hun verlichting op 26 oktober. Via promotiemateriaal (persberichten, posters, flyers) is aandacht besteed aan de Nacht van de Nacht. Ook zijn er peilingen uitgevoerd, een petitie gehouden en een fotowedstrijd uitgezet. Daarnaast is er veel persaandacht geweest en heeft NMFF radio- en tv-interviews gegeven en is een artikel geplaatst op de natuurpagina van de Flevopost. Ook via social media heeft NMFF de Nacht van de Nacht goed belicht. 18

19 Financiën en organisatie: Begin 2013 was er nog geen duidelijkheid over de doorgang van dit project. Op basis van de nieuwe samwerkingsoverkeenkomst is het project conform de begrote uren uitgevoerd. Het project is gefinancierd door het landelijke NMF-Fonds en de NPL-bijdrage Ondersteuning van de Natuur- en Milieufederaties: platform Natuurkwaliteit Doel - Coördinatie en prioritering van gezamenlijke werkzaamheden van de Natuur en Milieufederaties op het gebied van (landelijk) natuurbeleid. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Secretaris Platform Kwaliteit van de Natuur Resultaten In 2013 zijn het Platform Kwaliteit van de Natuur en de themakring Ruimte van de Natuur- en Milieufederaties samengevoegd tot het nieuwe Platform Ruimte en Natuur. Daarvoor zijn de twee bestaande jaarwerkplannen door de secretarissen samengebracht tot een nieuw werkplan en is de overdracht geregeld met de secretaris van het nieuwe platform. Financiën en organisatie Het project is conform de begroting uitgevoerd en financieel ondersteund door het landelijke NMF-Fonds MooiFlevoland.nl voor natuurbeleving in Flevoland Doel - De natuur in Flevoland onder de aandacht te brengen en te laten ontdekken door een totaaloverzicht te bieden van de mogelijkheden voor natuurbeleving in Flevoland. - Elk seizoen een MooiFlevoland-dag organiseren waarin een palet van natuurbeleef-activiteiten van lidorganisaties wordt aangeboden. - Intensieve samenwerking met lidorganisaties en nieuwe partners, waarbij tevens gekoerst wordt op het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren App Promotie materiaal (flyers, ansichtkaarten, gadgets, 6 6 vlaggen, spandoeken) 19

20 Webportal aanpassen 3 8 Natuurbeleving op webportal en Social Media (1,2 uur x weken) Twitterspel (1 uur x 12 maanden) *Perslijst MooiFlevoland 4 4 1x pm persbericht spel, 12 x pj MooiFlevoland-dagen Nieuwsbrief om 2 weken (0,5 uur x 24 edities) *Vriendenkaart 3 0 Samenwerking partners MooiFlevoland-dagen + 20 activiteiten inventariseren (min. 5 partners per MF-dag = 1 uur x 5 partners x 4 40 dagen) Promotiemateriaal verspreiden 4 4 Vrienden werven Acquisitie (onder stakeholders mooiflevoland) Totaal Resultaten De Natuur- en Milieufederatie Flevoland ontwikkelde voorgaande jaren samen met natuurgroepen, bedrijven en recreatieve organisaties en de provincie het natuurplatform MooiFlevoland.nl (web-portal). Met MooiFlevoland.nl brengt de Natuur- en Milieufederatie Flevoland natuur en natuurbeleving in beeld. In 2013 is het onderhoud gecontinueerd en zijn rond de seizoenswisselingen activiteiten georganiseerd. Elke seizoenswisseling (maart, juni, september, december) organiseerde de NMFF een MooiFlevoland-dag in samenwerking met diverse organisaties (gemiddeld 150 bezoekers per MooiFlevoland-dag). In 2013 is MooiFlevoland.nl bekend gemaakt via de radiorubriek Puur Lifestyle van Omroep Flevoland, facebook en twitter. Het aantal volgers via groeit maandelijks (eind 2013 ruim 900 volgers en 51 facebook vrienden). Het aanbod van MooiFlevoland.nl is ook 2-wekelijks te ontvangen via een digitale nieuwsbrief. In 2013 is gestart met een financiële verkenning onder recreatieondernemers voor participatie in het natuurplatform. 75 ondernemers zijn daarvoor benaderd. Op basis daarvan zal in 2014 een aantal financiële participatievormen worden uitgewerkt. Financiën en organisatie Het aantal uren is overschreden doordat de MooiFlevoland.nl-dagen meer ureninzet vergde en het plaatsen van de activiteiten op de site nog teveel tijd vergde. Acquisitie is in 2013 onvoldoende goed van de grond gekomen. Het project is gefinancierd uit de bestemmingsreserve. 20

21 21

22 3. Thema Ruimtelijke Kwaliteit Mooi en vitaal Met dit thema draagt NMFF bij aan het versterken van de duurzaamheid, kwaliteit en leefbaarheid van het landelijk gebied en de ruimtelijke kwaliteit van Flevoland. Maar ook aan een robuuste en vitale natuur en een leefbare, gezonde stedelijke omgeving. Natuur- en Milieufederatie Flevoland streeft daarbij naar het versterken en behouden van de ruimtelijke kwaliteit op het vlak van natuur en milieu bij ruimtelijke ontwikkelingen en duurzame gebiedsontwikkelingen in Flevoland. Daar waar mogelijk dragen wij concreet bij aan oplossingen voor functiecombinaties van verstedelijking, landbouw, natuur, recreatie en klimaatprojecten (zoals adaptatie). Ook zetten wij in op het beleefbaar maken van deze kwaliteit voor en door de inwoners van Flevoland. In dit thema is in 2013 uitvoering gegeven aan de speerpunten van het meerjarenbeleidsplan: - NMFF werkt binnen een stevig lokaal en regionaal netwerk voor ruimtelijke kwaliteit (waardoor zij toegang heeft tot gebiedskennis, een breed signaleringsysteem en de mogelijkheid om strategisch te opereren). - NMFF is een betere communicator over het groene werk van de NMFF en een zichtbare belangenbehartiger van natuur en ruimte in Flevoland. Ook voor 'alledaagse' werkzaamheden, zoals zienswijzen en reacties op overheidsplannen, wordt de publiciteit gezocht (via de site en twitter). Het grote publiek krijgt zo een beter beeld van de NMFF en haar activiteiten. - NMFF wordt pro-actief geïnformeerd door haar lidorganisaties over ruimtelijke ontwikkelingen. - Aanbieden en uitvoeren van concrete participatiemogelijkheden voor de thema s ruimte en klimaat Draagvlakverbetering Ruimtelijk Kwaliteit (natuur, water, recreatie, landbouw) Doel: - Belangrijke actoren op het thema ruimte en landelijk gebied stimuleren om elkaar te versterken en aan te vullen. - Begrip stimuleren voor elkaars standpunten. - Bijdagen aan kennis over en draagvlak voor een duurzame ruimtelijke kwaliteit en inrichting in Flevoland (duurzame gebiedsontwikkeling). Producten / processen advisering op het gebied van landelijk gebied, water, natuur en klimaatadaptatie van provincie, waterschap en gemeenten omgevingsanalyse met Flevolandse stakeholders en lidorganisaties (13 gesprekken en overleg, 13 x 3 uur) Begrote uren Gerealiseerde uren

23 Resultaten deelname en beleidsinbreng in provinciale speerpunten van het omgevingsplan en het collegeakkoord: Noordelijk Flevoland, Oostrand, IJmeer/Markermer, duurzame groei Almere en gebiedsontwikkeling Oosterwold, Luchthaven Lelystad, IJmeer/Markermeer (volgende fase TBES), Floriade2022, nota Vitaal Platteland Deelname en beleidsinbreng commissie 28 Luchthaven Lelystad: CROL en Alderstafel Deelname aan open planproces natuurontwikkeling, o.a rondom gebiedsontwikkeling Oostvaarderswold Organisatie van directeurenoverleg van Flevolandse groene organisaties, incl. voorzitterschap en verslaglegging (4 x per jaar) Deelname themaoverleg Ruimte en platform Natuurkwaliteit van de provinciale Natuur- en Milieufederaties (kennisontwikkeling en ervaringsleren) Totaal o Advisering op het gebied van landelijk gebied, water, natuur en klimaatadaptatie - NMFF heeft deelgenomen aan de bijeenkomst natuurvriendelijke oevers op 25 april van het Waterschap Zuiderzeeland, - NMFF was deelnemer aan het ontwerpatelier MarkerWadden op 19 maart, georganiseerd door Natuurmonumenten in het stadhuis van Lelystad. - NMFF was deelnemer aan de begeleidingsgroep MIRT voor de landzijdige ontsluiting van de Luchthaven Lelystad. De begeleidingsgroep is zo n 3 maal bijeengekomen. - Op 28 februari organiseerde het Flevo-Genootschap een symposium over het Markermeer waarin het RRAAM-proces werd toegelicht. - De NMFF is door de provincie uitgenodigd om actief inbreng te leveren in de nieuwe Natuurvisie van Flevoland (17 september en 26 november). De NMFF heeft de gezamenlijke visie van de natuurorganisaties uit de Metropoolregio (de groene vlinderstrik) onder de aandacht gebracht. - Op 22 mei organiseerde de provincie een bijeenkomst over het nieuwe POP3-programma (het EU stimuleringsbeleid voor het landelijke gebied). De NMFF was daarbij actief aanwezig en bepleitte meer aandacht voor natuurbeheer en duurzame energie-opwekking. - NMFF was actief deelnemer aan het RRAAMwerk, een maatschappelijke adviesgroep voor de RRAAM-projecten. Het RRAAM-werk heeft op 12 maart 2013 haar advies aan de minister uitgebracht over de groei van Almere, het ecologisch herstel van het Markermeer, en de IJmeerlijn. 23

24 Aanbieding advies van het RRAAM-werk aan minister Schultz op 12 maart in Den Haag. o Omgevingsanalyse met Flevolandse stakeholders en lidorganisaties De Natuur- en Milieufederatie Flevoland bestrijkt samen met haar lidorganisaties en samenwerkingspartners bijna geheel Flevoland. In 2013 is dit netwerk onderhouden en benut om de provincie en andere overheden van goede, relevante en actuele adviezen te voorzien vanuit een eigen NMFF-geluid. Tevens heeft de Natuur- en Milieufederatie Flevoland provinciaal en ander overheidsbeleid vertaald naar de lokale situatie en in dialoog met de lidorganisaties voorzien van draagvlak. Gesprekken zijn er geweest met o.a. medewerkers en bestuursleden van het Waterschap Zuiderzeeland, Staatsbosbeheer, Flevo- Landschap, LTO Noord, Landschapsbeheer Flevoland, IVN Flevoland, Natuurmonumenten, de 6 Flevolandse gemeenten, BoerenNatuur en Vogelbescherming Nederland. o Algemene beleidsinbreng in provinciale speerpunten omgevingsplan en collegeakkoord In het Coalitie-akkoord en het omgevingsplan staan beleidsvoornemens op het gebied van ecologische hoofdstructuur, het landelijk gebied, landbouw, recreatie en waterberging. Vanuit de belangen van een vitale natuur en een gezond milieu heeft NMFF vanuit haar functies (koepel-, klankbord- en signaleringsfunctie) meegedacht over de voorgestelde oplossingsrichtingen. Er is veelvuldig contact geweest en overlegd met relevante ambtenaren van de gemeenten Almere, Zeewolde, Noordoostpolder, Dronten en Lelystad, de provincie Flevoland en het Waterschap Zuiderzeeland. Als gevolg van onze inbreng is het draagvlak versterkt voor een multifunctioneel landelijk gebied en de groene/blauwe ruimtelijke kwaliteit bij grote ruimtelijke en infrastructurele projecten. o Luchthaven Lelystad NMFF is deelnemer aan de Alderstafel die zich buigt over de groeikansen van luchthaven Lelystad. De groene zusterorganisaties en onze lidorganisaties zijn meerdere malen geconsulteerd over de voortgang van de Alderstafel. De Alderstafel bestaat uit een bestuurlijk overleg en een voorbereidend overleg. De Alderstafel is in 2013 minstens 8 keer bijeengekomen. Op 2 september heeft de NMFF haar eigen luchthavenoverleg georganiseerd met bewonersorganisaties en andere belanghebbenden. Hierbij waren zo n 30 mensen aanwezig. Daarnaast is de NMFF lid van de cie. 28 voor Luchthaven Lelystad en heeft zij aan de 4 reguliere vergaderingen in 2013 deelgenomen. De Commissie 28 kwam echter vaker bij elkaar in voorbereiding op de overgang naar het nieuwe overlegorgaan CROL en voor het kiezen van een kwartiermeester. Het overleg met lidorganisaties en met partners over de uitbreiding van de luchthaven kostte meer tijd dan begroot. o Deelname open planproces nieuwe natuur 24

25 De NMFF heeft ingesproken tijdens de bijeenkomst over het Open planproces Nieuwe Natuur op 22 januari 2013 in Almere onder voorzitterschap van Roel Bekker. De NMFF heeft aandacht besteed aan het programma Nieuwe Natuur in haar nieuwsbrief en op de website. NMFF heeft samen met andere partijen 3 voorstellen ontwikkeld en ingediend voor het programma Nieuwe Natuur. o Directeurenoverleg van Flevolandse groene organisaties Elk kwartaal treffen de directeuren elkaar van de groene organisaties om met elkaar de ruimtelijke ontwikkelingen en andere relevante zaken te delen. De directeuren zijn 4 keer bijeen gekomen in NMFF leverde de voorzitter en secretaris voor dit overleg. In mei heeft de NMFF een excursie georganiseerd voor de Commissaris der Koning en de directeuren van de groene organisaties. In september was de NMFF mede-organisator van de jaarlijkse groene netwerkborrel met zo n 80 deelnemers. De NMFF heeft een groot deel van de adressen aangeleverd en de gezamenlijke presentatie van de Flevolandse natuurorganisaties gemaakt. o Themaoverleg van de samenwerkende federaties In 2013 is door de NMFF deelgenomen aan 2 bijeenkomsten van de gezamenlijke natuur- en milieufederaties over de thema s natuur, landschap, water en ammoniak. Accent in de bijeenkomst lag op uitwisseling van landelijke en regionale actualiteiten, signalering en ontwikkeling van activiteiten. Bij deze bijeenkomsten zijn vaak ook andere (landelijke) organisaties aanwezig, zoals de Vogelbescherming, de Landschappen, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Financiën en organisatie Er is sprake van een overschrijding van uren met name door de deelname aan de ambtelijke en bestuurlijke Alderstafels en de deelname in het maatschappelijke RRAAM-platform. Het project is gefinancierd vanuit de budgetsubsidie Uitreiking Groene Pluim 2013: winnaar Landgoed Roggebotstaete De Groene Pluim is een wisseltrofee die jaarlijks wordt uitgereikt aan een Flevolandse burger, vrijwilliger, organisatie of overheidsorgaan die zich het sterkst heeft gemaakt voor een goed groen ruimte- beleid. Elk jaar staat een onderdeel van dat beleid centraal bij de uitreiking van de trofee. Het Landgoed Roggebotstaete (nabij Dronten) mag zich een jaar lang winnaar van de Groene Pluim noemen. Deze prijs wordt elk jaar uitgereikt aan een persoon of organisatie die zich op bijzondere wijze inzet voor de Flevolandse natuur. Thema dit keer was eetbaar groen. Vera Dam, directeur NMFF: Het nog jonge Landgoed Roggebotstaete vormt een inspirerende ecologische proeftuin, vanwege het ruimte geven aan ideeën. Zo zijn de initiatiefnemers vorig jaar gestart met de aanplant van een eetbaar bos, komt er een permacultuurtuin met workshops, en is het landgoed extra aantrekkelijk gemaakt voor bijen en vlinders. Aan Peter Kouwenhoven van IVN-Lelystad is de aanmoedigingsprijs overhandigd vanwege zijn bewonderenswaardige inzet voor een eetbaar groen Lelystad. Eetbaar groen is een trend in de maatschappij. Steeds meer mensen willen terug naar de basis: vers voedsel, weten waar het vandaan komt en het zelf bereiden. Vandaar dat de Groene Pluim dit jaar voor dit thema koos. In totaal zijn 9 Flevolandse personen en organisaties genomineerd vanwege de bijzondere bijdrage die ze leveren aan een eetbaar groen Flevoland. De nominaties werden door een deskundigen-comité beoordeeld op de bijdrage aan de Flevolandse natuur en eetbaar groen en in hoeverre het initiatief ook een inspirator kan zijn voor anderen. 25

26 Halverwege 2013 werden de werkzaamheden gestart voor de nominaties voor de Groene Pluim, die begin 2014 werd uitgereikt aan Landgoed Roggebotstaete (rechts eerste foto). Peter Kouwenhoven kreeg aanmoedigingsprijs (linkerfoto) Faciliteit Microplanologie 2013 en 3269 Natuurbeschermingsoverleg (NBO) Doel: - Via het NBO beschermen van de EHS (binnen- en buitendijks) door het belemmeren van ontwikkelingen en activiteiten die in strijd zijn met de natuurfunctie. - NMFF is verbinder en organisator van het NBO. - De Faciliteit Microplanologie zorgt voor het adequaat reageren op ruimtelijke ontwikkelingen. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Natuurbeschermingsoverleg Faciliteit microplanologie Totaal Producten / processen Microplanologie gedetailleerd Begrote uren Gerealiseerde uren Structuurvisie Almere 6 Structuurvisie NOP 10 Multimodaal overslagcentrum bij kust Lelystad 30 Diverse gemeentelijke plannen 15 IJsselmeergebied (Deltaprogramma) 5 Beleidsontwikkeling windmolens 40 Uitwisseling lidorganisaties en actualiteiten 40 (Staatscourant en info-pagina s gemeenten) Overleg met leden Waterschapsbestuur en geborgde 10 zetel Natuur Totaal Resultaten Natuurbeschermingsoverleg De grootste natuur- en milieuorganisaties van Flevoland komen jaarlijks een aantal malen bij elkaar in het zogeheten Natuurbeschermingsoverleg (NBO). Aan het NBO nemen deel: 26

27 Natuurmonumenten, Flevo-Landschap, Staatsbosbeheer, Landschapsbeheer Flevoland, het IVN-Consulentschap, Natuur en Milieufederatie Flevoland. Het NBO bestaat uit een directeurenoverleg dat 4 maal bijeen is gekomen en het medewerkeroverleg dat 7 keer bijeen is gekomen. NMFF levert de voorzitter en de secretaris van het overleg. Het accent in het medewerkeroverleg richt zich op het gezamenlijk beschermen van de EHS door het belemmeren van ontwikkelingen en activiteiten die schadelijk zijn voor de natuurkwaliteit. Faciliteit Microplanologie De faciliteit Microplanologie heeft als doel om een meer gerichte inzet te plegen op de bescherming van de EHS op lokale en regionale schaal in afstemming met Staatsbosbeheer. Hiervoor wordt jaarlijks een apart werkplan opgesteld. Voor de Faciliteit Microplanologie zijn ruimtelijke plannen gescand. Voor diverse ruimtelijke plannen en zienswijzen is informatie uitgewisseld met de lidorganisaties van de NMFF. Financiën en organisatie Er zijn minder uren besteed aan het NBO vanwege een efficiëntere werkwijze. Bij het Microplanologische werk is sprake van een urenoverschreiding vanwege extra inzet bij het geplande Multi-modaal overslagcentrum kust Lelystad en beleidsinzet bij windmolens. De werkzaamheden voor het NBO en de Faciliteit Microplanologie werden financieel ondersteund door Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten en zijn uitgevoerd conform een apart werkplan. 27

28 4. Pijler Klimaat en Energie Met deze pijler dragen wij bij aan het versterken van een betrouwbare energievoorziening die gebaseerd is op hernieuwbare energiebronnen, zonder uitstoot van stoffen die schade aan het milieu toebrengen of bijdragen aan het klimaatprobleem. Natuur- en Milieufederatie Flevoland kiest daarbij steeds meer voor een uitvoerende rol. Flevoland als motor voor ontwikkeling van duurzame energie, is ons motto. Natuur- en Milieufederatie Flevoland wil bijdragen aan de kwaliteit van het provinciale beleid en de uitvoering daarvan, door het vervullen van een klankbordfunctie en door bij te dragen aan de realisatie van initiatieven, waaronder de inzet op wind- en zonne-energie, biomassa, duurzaam bouwen en klimaatneutraal ondernemen. Een verduurzaming van de energiehuishouding betekent ook het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen door het reduceren van de energievraag. Bovendien zetten wij in op educatie en het beleefbaar maken van het klimaatvraagstuk door en voor de inwoners van Flevoland. In dit thema wordt uitvoering gegeven aan de speerpunten van het meerjarenbeleidsplan: - NMFF ontwikkelt een voorkeursrelatie met klimaatvriendelijke overheden (provincie, gemeenten, waterschap etc.). - NMFF werkt binnen een stevig lokaal, regionaal en landelijk netwerk (waardoor zij toegang heeft tot innovaties, kennis en de mogelijkheid tot strategisch te opereren). NMF wordt pro-actief geïnformeerd door lidorganisaties, bedrijven en burgers over duurzame energie-innovaties - NMFF is een zichtbare belangenbehartiger van klimaat en energie in Flevoland en en goede communicator hierover. - Aanbieden en uitvoeren van concrete participatiemogelijkheden voor de thema s ruimte en klimaat Draagvlakverbetering voor Klimaat en Energie Doel: - Belangrijke actoren op het thema klimaat en energie stimuleren om elkaar te versterken en aan te vullen. - Begrip stimuleren voor elkaars standpunten. - Bijdragen aan kennis over en draagvlak voor klimaatbeleid en energiemaatregelen in Flevoland. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Advisering op het gebied van energie- en klimaatbeleid en schoner vervoersbeleid van provincie en gemeenten omgevingsanalyse met Flevolandse stakeholders en lidorganisaties (17 gesprekken en overleg, 17 x 3 uur) Deelname en beleidsinbreng in provinciale speerpunten windenergiebeleid, biomassa, groen gas, schoner vervoer, Inbreng leveren voor het regioplan windenergie Deelname en inbreng kennisnetwerk Duurzaam

29 Resultaat Flevoland (het voormalige klimaatcoordinatoren-overleg) van het LvDO-programma Deelname en inbreng in werkgroep(en) van DE-on (zoals communicatie en marketing) en indien wenselijk inzet van servicepunt SELF van NMFF deelname themaoverleg klimaat en energie van de provinciale Natuur- en Milieufederaties (kennisontwikkeling en ervaringsleren) Totaal o Algemene beleidsinbreng op gebied van energie- en klimaatbeleid In het Coaltie-akkoord en klimaatakkoord IPO-Rijk staan beleidsvoornemens op het gebied van energie- en klimaatbeleid. Zo ook in het SER-Energieakkoord. Vanuit de belangen van duurzame energie en de klimaatverandering heeft NMFF vanuit haar functies (koepel-, klankbord- en signaleringsfunctie) meegedacht over de voorgestelde oplossingsrichtingen voor de transitie naar een energieneutraal Flevoland. Er is veelvuldig contact geweest en overlegd met relevante ambtenaren van de gemeenten Almere, Zeewolde, Noordoostpolder, Dronten en Lelystad, de provincie Flevoland en het Waterschap Zuiderzeeland over WKO, zonnne-energie, groene biomassa, kansen voor energieprojecten bij gemeenten (zoals Almere, Zeewolde, Noordoostpolder, Dronten en Lelystad) en bij agrariërs. NMFF nam daarnaast deel aan de stuurgroep Duurzaamheid van de gemeente Almere. o Overleg met lidorganisaties en stakeholders De Natuur- en Milieufederatie Flevoland bestrijkt samen met haar lidorganisaties en samenwerkingspartners bijna geheel Flevoland. In 2012 is dit netwerk onderhouden en benut om de provincie en andere overheden van goede, relevante en actuele adviezen te voorzien vanuit een eigen NMFF-geluid. Tevens heeft de Natuur- en Milieufederatie Flevoland provinciaal en ander overheidsbeleid vertaald naar de lokale situatie en in dialoog met de lidorganisaties voorzien van draagvlak voor duurzame energie en klimaatmaatregelen. Voor diverse plannen is informatie uitgewisseld met de lidorganisaties van de NMFF. Als gevolg van onze inbreng is het draagvlak versterkt voor klimaatmaatregelen en activiteiten gericht op schone energie-opwekking. o Deelname beleidsinbreng in provinciale speerpunten De NMFF heeft de ontwikkelingen rond windenergie, schaliegas en de energie-schaalsprong Almere nauwgezet gevolgd en op diverse momenten inbreng geleverd. - Op 14 februari heeft de NMFF deelgenomen aan de netwerkbijeenkomst over een duurzaam gebruik van de ondergrond, waaronder de gevolgen van schaliegaswinning. - De NMFF heeft het SER-Energieakkoord en de mogelijkheden voor Flevoland gepresenteerd voor de 6 gemeenten en de Provincie. Op 21 november heeft de NMFF de mogelijkheden van het SER Energieakkoord toegelicht voor de afdelingen Wonen en Duurzaamheid van de gemeente Noordoostpolder. - Met de provincie is ook gesproken over hun visie op ruimtegebruik door duurzame energie opwekking. Deze visie wordt nu onderdeel van de Agenda Vitaal Platteland. - Met provincie is tweemaal gesproken over de communicatie rondom het duurzaamheidsbeleid ( en over windenergie. o Inbreng regioplan windenergie De NMFF heeft een zienswijze ingediend op het regioplan Windenergie Flevoland. Eerder al heeft de NMFF positief met minister Schultz over de provinciale aanpak gesproken. Samen met de energiecoöperaties en de Federatie van Windverenigingen is eind 2013 (bijeenkomsten op 29/10 en 19/11) een start gemaakt met de invulling van het onderdeel 29

30 participatie door bewoners van de woonkernen. Daarnaast is er tweemaal met NUON gesproken over hun plannen voor windenergie in het Rivierduingebied. o Deelname en inbreng kennisnetwerk Duurzaam Flevoland Het klimaatcoördinatorenoverleg van de gemeenten en de Provincie is omgedoopt tot het Kennisnetwerk Duurzaam Flevoland. De NMFF heeft aan 7 vergaderingen deelgenomen en heeft verschillende samenwerkingskansen neergelegd die in 2014 uitgewerkt zullen worden samen met de Flevolandse gemeenten, waaronder het Voedselbos, Flevodelen windenergie en de doorontwikkeling van duurzaamheidsknooppunten. De NMFF heeft ook deelgenomen aan het onderzoek naar het functioneren van het netwerk binnen de provincie, uitgevoerd door Org-ID. Daarnaast zit de NMFF in de voorbereidingscommissie van het netwerk. In het Kennisnetwerk hebben de gemeenten de behoefte geuit om samen met de NMFF te werken aan een Flevolandse uitvoeringsagenda van het SER Energie Akkoord. Deze zal in 2014 door de NMFF worden afgerond. o Deelname en inbreng DE-on Op 27 november 2013 heeft de NMFF bij Provinciale Staten ingesproken om het belang van DE-On voor de Flevolandse gemeenten duidelijk te maken. Van tevoren is hier met de provincie over gesproken en met de Flevolandse gemeenten. o Themaoverleg van de samenwerkende federaties In 2013 is door de NMFF deelgenomen aan bijeenkomsten van de gezamenlijke natuur- en milieufederaties over de thema s klimaat en duurzame energie. Een groot deel van 2013 stond in het teken van de onderhandelingsinzet van de Natuur- en Milieufederaties bij het SER-energieakkoord: in totaal zijn de NMFs hier 3 maal voor bijeengekomen. Financiën en organisatie Er is spraken van een overschrijding van uren door de extra inzet die is gepleegd bij het kennisnetwerk Duurzaam Flevoland. Er zijn tevens meer uren ingezet om gemeenten te adviseren bij diverse energiemaatregelen, zoals onder meer in Almere. Het project is gefinancierd vanuit de budgetsubsidie. Halverwege 2013 werden de werkzaamheden gestart voor de beoordeling van het uitgevoerde klimaat- en energiebeleid van de Flevolandse gemeenten. Eind 2013 werd de Klimaatbokaal uitgereikt aan wethouder Andries Poppe van de gemeente Noordoostpolder. 30

31 Uitreiking Klimaatbokaal: winnaar Noordoostpolder In het najaar zijn de voorbereidingen ter hand genomen voor de jaarlijkse uitreiking van de gemeentelijke Klimaatbokaal. De bokaal is een wisseltrofee van Natuur en Milieufederatie en is bedoeld als stimulering voor gemeenten die zich inzetten voor een ambitieus klimaat- en adaptatiebeleid. De doelgroep zijn beleidsmakers en politici van gemeenten. Eind 2013 werd de klimaatbokaal voor de zevende keer uitgereikt en dit keer aan de gemeente Noordoostpolder. Alle zeven de gemeenten deden mee in de race om de wisseltrofee. Via een vragenlijst zijn gemeenten benaderd om gegevens aan te leveren. De beoordeling van de ingestuurde vragenlijst is in samenspraak met lidorganisaties gedaan. Van de beoordeling is een jury-rapport gemaakt en een beoordelingsmatrix. De gemeente Noordoostpolder mag zich een jaar lang de meest klimaatvriendelijke gemeente van Flevoland noemen. De Noordoostpolder werd uitgeroepen tot winnaar van de Klimaatbokaal vanwege de grote inspanningen op het gebied van energie en klimaat het afgelopen jaar. NMFF is blij met het belang dat de gemeenten hechten aan het winnen van deze prijs. Vera Dam, directeur van de NMFF: Energie, klimaat en duurzaamheid staan hoog op de agenda bij gemeenten; dat merken we elk jaar weer. Een energieneutraal Flevoland is echt binnen handbereik. Wethouder Andries Poppe van de gemeente Noordoostpolder nam de Klimaatbokaal in ontvangst: Ik ben er helemaal stil van, maar ook heel erg trots. Zonder de kracht van vrijwilligers en bewoners kan een gemeente niets. Het begint nu door te dringen dat investeren in duurzame energie geen geld kost, maar juist geld oplevert. Inzet van Noordoostpolder beloond De gemeente Noordoostpolder heeft dit jaar veel in gang gezet om bewoners zelf stappen te laten nemen, zoals door het lanceren van de Zonnekaart, het in stand houden van een subsidie voor zonnepanelen en zonneboilers, en het instellen van een duurzaamheidslening. Bewonersinitiatieven gericht op energiebesparing, zoals de Pioniers van de Toekomst, kregen steun van de gemeente. Ook duurzame mobiliteit stond het afgelopen jaar hoog op de gemeentelijke agenda, zoals tijdens het CO2-dieet. Tot slot was de gemeente Noordoostpolder een krachtige en mondige tegenstander van de winning van schaliegas in de polder. Kleine verschillen De onderlinge verschillen tussen de gemeenten waren klein. Op een gedeelde 2e plek eindigden dit jaar Lelystad, Almere en Urk. Urk klimt de laatste jaren behoorlijk in de ranking en laat zien dat ze binnen haar mogelijkheden veel bereikt, ook samen met het lokale bedrijfsleven. De steden Almere en Lelystad hebben in 2013 vooral ingezet op de samenwerking met bedrijven en burgerinitiatieven. Lelystad is daarbij voorbeeld voor andere gemeenten, zoals met het zonnepanelenprogramma voor de eigen medewerkers. Dronten zet vooral in op duurzaamheid in de volle breedte, bijvoorbeeld met Fair Trade inkopen en het terugdringen van de eigen woon-werk kilometers. Zeewolde, koploper op het gebied van windenergie, werkt veel samen met het lokale onderwijs, o.a. met het lesprogramma over windenergie Vleugje Wind We Generate (thans genoemd: Hier Opgewekt SELF) Doel: - identificeren van kansrijke lokale energie-initiatieven in Flevoland - verder brengen van kansrijke lokale energie-initiatieven naar oprichting van lokale energiecoöperaties. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Werkzaamheden Energie-initiatieven rondje langs de bekende energie-initiatieven: gesprekken inplannen (14 a 6 uur) en inventariseren waar de behoeftes liggen + rapportage in interviewvorm - database updaten en aanbieden aan HIER Opgewekt projectgroepvergaderingen (4 a 8 uur)

32 - kwartaalrapportages (6 a 2 uur) een gezamenlijke kennissessie over verdienmodellen factsheet schrijven over marketing persberichten (4 a 3 uur) interviews plaatsen op website HIER Opgewekt en 6 6 NMFF subtotaal Werkzaamheden vraagbaak Uitvoering Campagne vergroten bekendheid Servicepunt Vernieuwen content website met o.a. agenda en initiatief van de maand (FAQ s opstellen en publiceren, doorverwijzingen naar Milieucentraal.nl, quotes van gebruikers toevoegen, filmpjes toevoegen, contactinformatie) - lancering vernieuwde website met aftrap door 2 0 ambassadeur en publiciteit subtotaal Aanwezigheid bij duurzaamheidsmarkten van gemeenten Het Servicepunt zal aanwezig zijn bij minimaal 3 duurzaamheidsmarkten van Flevolandse gemeenten waarbij medewerkers van SELF en de NMFFklimaatambassadeurs vragen van bezoekers beantwoorden in energy clinic vorm. - belrondje 6 gemeenten: wanneer gebeurt wat? aanwezigheid kraam SELF min duurzaamheidsmarkten - benaderen klimaatambassadeurs voor deelname 3 4 subtotaal Beantwoorden vragen van bewoners contactgegevens vraagstellers bewaren + mailen - training voor medewerkers servicepunt beantwoorden vragen van burgers ( 4 uur / maand) tweets per dag vanuit NMFF-account informatie-avonden over PV, ook voor lidorganisaties subtotaal Aanbod Bedrijf zoekt buur Vertalen concept bedrijf zoekt buur voor Almere informatiebijeenkomsten 36 flyer / brochure (productie & begeleiding) 24 subtotaal Aanbod PV op scholen Identificeren van potentiële deelnemers ism gemeenten Eerste gesprekken met 5 scholen 30 Verkennen van partners 20 Zoeken van sponsors / participanten (infobijeenkomsten) 36 32

33 Begeleiding realisatie PV 36 Communicatie 8 subtotaal Evenement HIER Opgewekt Sponsorcommissie en aanwezigheid 15 nov subtotaal 0 60 Totaal Resultaat In 2012 is het project HIER Opgewekt van start gegaan. Alle Natuur en Milieufederaties werken gezamenlijk aan het stimuleren van lokale duurzame energie-initiatieven en daarmee aan het vergroten van het opgestelde vermogen aan duurzame energie in Nederland. In het project wordt samengewerkt met het Klimaatbureau en de Stichting Doen. De NMFF heeft binnen het project het Servicepunt Energie Lokaal Flevoland (SELF) opgezet om de vele vragen van particulieren en collectieven over duurzame energie opwekking te bundelen. SELF biedt informatie, kennis en een netwerk van deskundigen binnen en buiten Flevoland. o Energie-initatieven Begeleiding van startende energie-initiatieven in Flevoland. Alle energie-initiatieven van Flevoland zijn bekend bij de NMFF en worden met raad en daad ondersteund, ook via de kennisdossiers van Hier Opgewekt. De NMFF heeft meegeschreven aan o.a. de kennisdossiers over marketing en over business plannen. - media-aandacht voor geselecteerde en overige initiatieven ism Klimaatbureau - diagnose ondersteuningsbehoefte energie-initiatieven. Met alle energiecooperaties van Flevoland zijn gesprekken gevoerd om hun ondersteuningsbehoefte in kaart te brengen. - één training gericht op kennisverhoging: de NMFF was een van de organisatoren aan de kennissessie Verdienmodellen voor energie-initiatieven op 16 mei 2013 in Utrecht. 33

34 o Netwerk een functioneerde coördinerende rol en een levend netwerk van lokale energie initiatieven. Alle energie-initatieven van Flevoland zijn bekend bij de NMFF en zijn met elkaar in contact gebracht. o Interviews over de Flevolandse energie-initiatieven: De Groene Reus, Duurzaam Marknesse, LEON Zeewolde, Zeenergie, Windpark Kubbeweg, Windvereniging Rivierduin, Windvereniging Zeewolde, Windvereniging Oost Flevoland, De Windvogel, Windpark Zuidlob. Er zijn in totaal 6 interviews afgenomen in o Vraagbaak voor bewoners en bedrijven: Gemiddeld zijn er wekelijks zo n 2 tot 3 vragen per week beantwoord via mail of telefoon. Via Twitter en de nieuwsbrief is de Tip van de Week verspreid. o Aanwezigheid bij duurzaamheidsmarkten van gemeenten Het Servicepunt was aanwezig bij 6 bijeenkomsten van gemeenten en heeft daarnaast presentaties gegeven over het SER Energieakkoord. De banden met de energievrijwilligers van de NMFF zijn aangehaald: zij hebben bij 3 activiteiten actief meegedaan. o SER-Energieakkoord De gevolgen van het landelijke Energieakkoord zijn duidelijk gemaakt aan de Flevolandse overheden middels een aantal presentaties. Daarnaast is er een begin gemaakt met een bijbehorende Flevolandse uitvoeringsagenda. o Collectieve PV inkoop. De NMFF heeft tweemaal met ichoosr en een aantal gemeenten gesproken over het opzetten van een provinciebrede inkoopactie voor zonnepanelen. Mogelijk zal deze in 2014 plaatsvinden. o Aanbod PV op scholen Er is in 2013 een aantal maal gesproken met de organisaties Sunny Schools om een informatie-avond te organiseren voor Lelystadse scholen. Dit is uitgesteld ivm de latere oplevering van de duurzaamheidswinkel in Lelystad. o Evenement HIER Opgewekt De NMFF was lid van sponsorcommissie en heeft een sluitende begroting weten te realiseren. Natuurlijk was het Servicepunt aanwezig op het evenement van 15 november 2013 in Amersfoort met ruim 700 deelnemers. Financiën en organisatie Het project wordt gefinancierd door het fonds van Natuur en Milieufederaties (NPL-bijdrage Droomfonds) en liep tot eind

35 DuurzaamAlmere.nl Doel: - Ontwikkelen en onderhouden van een duurzaamheidsknooppunt DuurzaamAlmere.nl - Opbouw van een effectief netwerk voor de gemeente Almere gericht op kennisdeling over duurzaamhei, co-creatie en partnerships. - Bevorderen van draagvlak voor duurzaamheid door een zichtbare, inspirerende en bindende schakel te zijn tussen burgers, ondernemers, organisaties en de gemeente Almere - Mede-organisatie van de Dag van de Duurzaamheid in Almere samen met ondernemers, organisaties en de gemeente. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Coördinatie DuurzaamAlmere.nl Advies, ondersteuning, vraagbaak, communicatie 559,2 739 kinderworkshops - 68 Totaal 975, Resultaat Het duurzaamheidsknooppunt DuurzaamAlmere.nl bestaat uit een winkel in het stadshart (Bordes 3) en een digitaal platform (www. DuurzaamAlmere.nl). In 2013 bezochten bijna personen de winkel voor overleg, advies of ondersteuning. Het punt is ook meerdere malen bezocht door bedrijven, scholen en overheden voor presentaties en excursies. Begin 2013 is een jaarkalender ontwikkeld met een maandelijks thema. Deze jaarkalender is uitgevoerd. Elke maand heeft een interne netwerkbijeenkomst voor ambtenaren plaats gevonden (met uitzondering van de zomervakantie). Tevens is elke maand een externe netwerkbijeenkomst georganiseerd voor bedrijven en burgerinitiatieven. Elke maand vindt een wisselende expositie plaats passend bij het maandthema. De maquette voor de Floriade is tentoongesteld in de winkel en is na het toewijzen van de Floriade 2022 een blijvende expositie geweest voor bezoekers. Elke woensdag zijn er kinder-workshops gekoppeld aan het maand-thema. Er werden in 2013 diverse publieksactiviteiten georganiseerd, zoals het Klimaatstraatfeest, een congres biobased bouwen en bouwmaterialen (samen met Syntens, en WUR), de Publieksdag van de Stadslandbouw, een proeverij Almere Broodje, publiekscampagne de Electric Freeway, scholierencampagne De afval bestaat niet bus en de scholieren-prijsvraag Mijn wens voor een afvalloze stad is, en de Dag van de Duurzaamheid. De winkel is in 2013 tevens vraagbaak voor burgers geweest voor de PV-subsidieregeling van de gemeente Almere. Van de activiteiten zijn verslagen gemaakt en on-line gepubliceerd. Van het aantal bezoekers heeft een registratie plaatsgevonden en een monitoring van de publieksvragen. Met Windesheim werd een co-makership uitgevoerd, namelijk het ontwerp van een duurzaam Floriade-paviljoen. 5 partijen zijn geïnterviewd over hun ervaringen met DuurzaamAlmeren.nl (2 personen uit de gemeente overheid-, Windesheim onderwijs-, Urgenda onderzoek-, Volkstuinen onder glas ondernemers-, lokale energiecoöperatie De Groene Reus van onderop/burgerinitatief. Vanuit de rest van Nederland is veel belangstelling gekomen voor het model van DuurzaamAlmere.nl. Er zijn vele presentaties gegeven aan overheden (rijk, provincie, gemeenten), ondernemers (Rabobank, adviesbureau s), scholen (Windesheim, Universiteit Amsterdam, ROC-Flevoland, Groenhorst-college, CAH-Almere), collega-federaties, en 35

36 andere NGO s. Buiten de provincie zijn vooral Leiden / Leiderdorp en Heerlen actief bezig om een soortgelijk model te realiseren in Binnen de provincie heeft NMFF de gemeente Lelystad en Noordoostpolder geadviseerd en begeleidt bij het opzetten van een soortgelijke duurzaamheidsknooppunt op basis van het Almeerse model. De website werd wekelijks onderhouden met nieuws en nieuwe initatieven werden toegevoegd. Elke 2 weken is een nieuwsbrief uitgebracht. In het najaar is een speciale huisaan-huis Duurzaamheidskrant gemaakt. Via twitter en facebook is de binding met burgers, bedrijven verder gestimuleerd. Het aantal twitter-volgers is in 2013 sterk gegroeid naar bijna volgers. Gemiddeld bezochten bijna 400 bezoekers maandelijks de winkel voor informatie, advies en inspiratie (bij een 4-daagse openstelling). Dat zijn bijna bezoekers per jaar. 36

37 Financiën en organisatie De gemeente Almere is opdrachtgever van het project DuurzaamAlmere.nl. Voor de organisatie van de Dag van de Duurzaamheid en de ontwikkeling van de Duurzaamheidskrant zijn aanvullende financiën vanuit de gemeente Almere beschikbaar gesteld. Om de bezetting voor een 4-daagse opening van de winkel te borgen zijn financiële middelen vanuit de bestemmingsreserve door NMFF aangewend. 37

38 DuurzaaminNoordoostpolder.nl Doel: - Virtueel podium en ontmoetingsplaats voor alle initiatiefnemers op het gebied van duurzaamheid in Noordoostpolder. - Verder helpen van lopende en nieuwe duurzame initiatieven van (potentiële) lidorganisaties en andere organisaties. NMFF heeft hierbij een katalyserende, verbindende en coördinerende rol - Stimuleren van samenwerkingsverbanden binnen het thema duurzaamheid - Communiceren van bereikte mijlpalen via nieuws, Twitter, Facebook, You-tube. - Vliegwiel om het proces van verduurzaming in de gemeente, door bestuur, bewoners en ondernemers op gang te houden Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Voorbereiding gesprekken + verzamelen content Gezamelijke sessie 5 5 Plaatsen van content Test fase 2 15 eigen maken van CMS en socio-media (twitter) netwerkbijeenkomsten (een over bouwen en een over energie) - 51 Totaal Resultaten o Voorbereiding In de voorbereiding zijn gesprekken met de gemeente gevoerd waarin besproken is wat haar wensen zijn voor de website en met welke partijen zij zou willen dat NMFF gesprekken zou voeren. De gemeente had hier aangegeven een website te willen met één thema. In de voorbereiding is ook contact gezocht met deze partijen om afspraken mee te maken. De partijen zijn: de DuurzaamheidsAlliantie, Agrarische Natuurvereniging Schokkerambacht, basisschool de Ark, de Windkoepel, Landschapsbeheer Flevoland, Staatsbosbeheer, IVN Noordoostpolder, het Goed en een vertegenwoordiger van Ecopark (ACVO). In deze fase zijn ook de afsrpaken met de webbouwer gemaakt. o Gesprekken en verzamelen content Met bovenstaande 9 partijen zijn gesprekken gevoerd over hun wensen voor de website en hun bijdrage aan DuurzaaminNoordoostpolder.nl zoals het aanleveren van content en het schrijven van blog s. o Gezamelijke ontwerp-sessie Op 28 februari vond de gezamelijke sessie plaats. Alle 9 partijen waren hierbij vertegenwoordigd. Uit deze sessie kwam naar voren dat alle partijen meerdere thema s wilde omdat de site anders weinig informatief zou zijn. o Plaatsen van content In overleg met de gemeente is besloten de content van de website te wijzigen van één thema naar de vier thema s: Wonen en leven, Duurzaam ondernemen, Actief groen en natuur en Voedsel. Bij de lancering op 18 mei was de site gevuld met meer dan 40 initiatieven (bij elk thema minstens 10). 38

39 Financiën en organisatie Er is sprake van een overschrijding van uren met name doordat er gekozen is tijdens de ontwerp-sessie voor 4 thema s in plaats van 1. Hierdoor is extra overleg nodig geweest met de gemeente voor de look en feel en met de webbouwer. Verder heeft het plaatsen van content meer tijd gekost, met name door het eigen maken van het CMS van de NMFFmedewerker. Na de lancering van de website zijn extra uren gemaakt voor de organisatie van 2 netwerkbijeenkomsten en inzet van socio-media (twitter). Het project is gefinancierd door de gemeente Noordoostpolder, de budgetsubsidie, en vanuit de bestemmingsreserve van NMFF DuurzaaminLelystad.nl Doel: - Virtueel podium en ontmoetingsplaats voor alle initiatiefnemers op het gebied van duurzaamheid in Lelystad - Verder helpen van lopende en nieuwe duurzame initiatieven van (potentiele) lidorganisaties en andere organisaties. NMFF heeft hierbij een katalyserende, verbindende en coördinerende rol - Stimuleren van samenwerkingsverbanden binnen het thema duurzaamheid - Communiceren van bereikte mijlpalen via nieuws, twitter, facebook, you-tube. - Vliegwiel om het proces van verduurzaming in de gemeente, door bestuur, bewoners en ondernemers op gang te houden. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Voorbereiding 9 13 Maken en vullen van de site 37 62,5 Testfase

40 Organisatie en deelname beurs DuurzaaminLelystad.nl - 70 presentatie site wethouder - 3,5 Socio media (twitter, facebook) - 15 Totaal Resultaten o Voorbereiding In de voorbereiding zijn vanaf eind januari gesprekken met de gemeente gevoerd over haar wensen voor de duurzamheidssite. DuurzaaminLeystad.nl heeft zes thema s: Schone energie, Schoon vervoer, Duurzaam ondernemen, Eetbaar Lelystad, Gebiedsontwikkeling en Duurzaam Bouwen. In deze fase zijn ook de afsrpaken met de webbouwer gemaakt. o Maken en vullen van de site Vanaf half maart tot de lancering op 1 juli is de site gemaakt en gevuld met initiatieven die ofwel bij de gemeente vandaan kwamen of uit het eigen netwerk. Bij de lancering waren meer dan 60 initiatieven op de kaart (bij elk thema minstens 10). o Organisatie en deelname beurs DuurzaamInLelystad.nl Op verzoek van de gemeente Lelystad verzorgde NMFF samen met NME-advies eind november een succesvolle en goed bezochte Duurzaamheidsbeurs onder het label DuurzaaminLelystad.nl. NMFF ontwikkelde diverse communicatieve uitingen hiervoor die nu hergebruikt worden in de winkel (beachflags, banners, themaborden). Tevens organiseerde NMFF het mobiliteitsplein en speeddate s tijdens de Beurs. Financiën en organisatie Er is sprake van een overschrijding van uren door de organisatie van de duurzaamheidsbeurs, en het vullen van de site bij de oplevering. Het project is gefinancierd door de gemeente Lelystad, de budgetsubsidie van de provincie, en de bestemmingsreserve. 40

41 Interviews duurzaam ondernemen Doel: - Zichtbaar maken van koploper bedrijven en ondernemers op het vlak van de circulaire economie, clean tech en de biobased economy. Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren 52 interviews met koploperbedrijven (52 bedrijven x 2 uur) Totaal Resultaten Er zijn in 2013 een tiental interviews afgenomen, namelijk met De Groene Reus, Zorgkwekerij, Onze Volkstuinen, AlgaSpring, Graficient, Van Rheenen Sports, NeoMax, Grundfos, Arc2Architecten, B2B. Financiën en organisatie Vanwege landurige ziekte van een NMFF-medewerker is dit project maar deels uitgevoerd. Het betrof een samenwerkingsproject van EDBA en NMFF. Het project is gefinancierd door de gemeente Almere en vanuit de gelden van de Nationale Postcode Loterij Dag van de duurzaamheid Almere Doel: organisatie publieksevent in stadhart van Almere - De gemeente werkt gezamenlijk naar deze dag toe vanuit diverse diensten onder de noemer van duurzaamheid Producten / processen Begrote uren Gerealiseerde uren Diverse gemeentelijke overleggen over de dag (8 x 2 uur) Vergunningaanvraag en begeleiding 8 8 Maken draaiboek en overall-coordinatie dag Organisatie schoonvervoer-plein (kijk- en doeplein buiten) Organisatie ondernemersplein (buiten) Organisatie speeddates (in de winkel) Coördinatie tijdens de dag bij de 3 pleinen en date s (2medewerkers x uur) Communicatie: ontwikkeling folders en posters. 8 uur -persberichten, socio-media 4 uur - Evaluatie en optimalisatie voor Totaal Resultaten De Dag van de Duurzaamheid bevond zich dit jaar onder een ongunstig gesternte. Het was een zeer stormachtige en regenachtige herfstdag. Het was daardoor niet veilig om een 41

42 buitenevent te organiseren. Het mobiliteitsplein op het Forum werd daarom afgeblazen. De kraampjes waarin iniatiefnemers zich presenteerden is naar binnen in de duurzaamheidwinkel op Bordes 3 verplaastt. Het grootschalige publieksevent werd door het weer omgedoopt in een inspirerend netwerkmeeting. De initiatieven vanuit de stad konden binnen staan met een kraampje. Ondanks het slechte weer bruisde het binnen van de inspiratie en samenwerking. De aanwezigen vormden een groene netwerk waarbij veel ideeën, gesprekken en contacten zich ontpopten. Het event startte met een Green City Lunch waarin het gesprek centraal stond over het gezamenlijk toewerken naar een Energieneutraal Almere. Vervolgens werd door de wethouder de winnaar van de proeverij Almere Broodje 2013 bekend gemaakt. Almeerse Weelde won en ontving een wisselbokaal. Tijdens de dag werd een kunstwerk van porseleinen afval gemaakt door de Almeerse kunstenaarsgroep Neverending Art. Dit paste binnen het nieuw te ontwikkelen beleidskader de afvalloze stad van de gemeente Almere. Kunstwerk van scherven gemaakt tijdens Almeerse Dag van de Duurzaamheid. Financiën en organisatie Het project kent een lichte urenoverschrijding, omdat meer NMFF-medewerkers tijdens de dag een begeleidende rol hadden dan in aanvang gedacht. Het project is gefinancierd door de gemeente Almere en vanuit de bestemmingsreserve duurzaamheidswinkel Almere. 42