17/11/2017. Bepaling van risico op decubitus. Doelstelling. Decubituspreventie in de praktijk

Transcriptie

1 Bepaling van risico op decubitus Steven Smet, Verpleegkundig specialist wondzorg / voorzitter decubituscommissie UZ Gent Handvaten voor een goed, zinvol en effectief decubitusbeleid Doelstelling Implementatie van de wetenschappelijke evidentie in de praktijk? Niet enkel overzicht van de evidentie Maar hoe reageert men als zorgverlener op deze evidentie? Hoe reageert het beleid / de overheid op deze evidentie? Hoe implementeren we de evidentie in de praktijk? 2 Decubituspreventie in de praktijk Wat weten we? Oorzaak: druk en/of schuifkrachten Risicofactoren? Vatbaarheid of tolerantie van het individu voor decubitusontwikkeling National Pressure Ulcer Advisory Panel, European Pressure Ulcer Advisory Panel and Pan Pacific Pressure Injury Alliance. 3 Prevention and Treatment of Pressure Ulcers: Quick Reference Guide. Emily Haesler (Ed.). Cambridge Media: Osborne Park, Australia;

2 Decubituspreventie in de praktijk Wat weten we? Oorzaak: druk en/of schuifkrachten Risicofactoren? Gestructureerde beoordeling van Activiteit Mobiliteit Huidstatus Medicatie Vasculaire status Zuurstofgehalte Voedingstoestand Leeftijd Sensorische perceptie Bloedbeeld (Hb, albumine, ureum, ) 4 Decubituspreventie in de praktijk Wat weten we? Oorzaak: druk en/of schuifkrachten Risicofactoren Gebruik een risicoschaal en hou rekening met bijkomende risicofactoren Combineer met jouw klinische blik / expertise Combineer met huidinspectie (oa. niet-wegdrukbare roodheid) 5 Decubituspreventie in de praktijk Wat weten we? Oorzaak: druk en/of schuifkrachten Risicofactoren Frequentie van observatie? Voer een gestructureerde risicobepaling uit en herhaal zo vaak als nodig Herbeoordeel wanneer de conditie van de patiënt wijzigt Ontwikkel en implementeer een individueel preventieprotocol voor elke risicopatiënt 6 2

3 Decubituspreventie op intensieve zorgenafdeling Incidentie van meer dan 40% vastgesteld (Van Gilder C. et al, 2009) Multipele risicofactoren Complexe zorgverlening Toename van atypische drukpunten Device related, oren, drukkousen, neusvleugel, etc. 7 Start van ontwikkeling nieuw protocol UZ Gent in 2016 Streven naar een ziekenhuisbreed uniform decubitus preventieprotocol Met minimale aanpassingen voor specifieke risicogroepen (IZ, pediatrie, etc.) 8 Doelstellingen van de risicobepaling: Zorg dat men zich is bewust van de risicofactoren MAAR Minimum aantal risicofactoren dagelijks beoordeeld en gerapporteerd Rapportage is realistisch en haalbaar Een actieplan dient eenvoudig te zijn gekoppeld aan de risicobepaling -> Pressure UlceR Programme Of research (PURPOSE): Using mixed methods (systematic reviews, prospective cohort, case study, consensus and psychometrics) to identify patient and organisational risk, develop a risk assessment tool and patient-reported outcome Quality of Life and Health Utility measures (Nixon J, et al., 2015) 9 3

4 De methodologische en praktische beperkingen van de klassieke risicobepaling, heeft geleid tot de ontwikkeling van een nieuw meetinstrument: Evaluatie en validatie in praktijksetting Impact van het instrument op zorgprocessen en resultaten? Coleman et al., doi: /jan Focus op: Mobiliteit / activiteit Huidstatus Sensorische perceptie en respons 11 Beoordeling van andere risicofactoren: Veranderen we ons beleid indien deze factoren aanwezig zijn? Zullen de risicofactoren correct worden gescreend? 12 4

5 Richtlijnen België? Federale Raad voor de Kwaliteit van de verpleegkundige Activiteit (FRKVA) Jaarlijks doorgeven van indicatoren betreffende decubituspreventie (minstens trimesterieel) Wat is het risicoprofiel in uw instelling? Welk aandeel van uw risicopatiënten krijgt adequate preventie Prevalentie en incidentie van decubitus 13 Protocol UZ Gent Hinderpalen periode voor november 2016: Dagelijkse risicobepaling <-> administratieve workload Dagelijkse rapportage van BRADEN schaal, gecombineerd met klinische expertise werkt niet Het preventieprotocol is onvoldoende concreet In realiteit was de motivatie voor preventie altijd klinische expertise Waarom zouden we BRADEN rapporteren? Gaan we ons preventiebeleid aanpassen bij BRADEN ipv. enkel klinische expertise? We doen altijd aan maximale preventie 14 Protocol UZ Gent Hinderpalen periode voor november 2016: Geen duidelijk onderscheid tussen het gebruik van dynamische matrassystemen en het toepassen van wisselhouding. Frequente stellingen die worden gehanteerd: Wisselhouding OF een dynamisch matrassysteem Het gebruik van een dynamisch matrassysteem is eenvoudiger én effectiever dan wisselhouding 15 5

6 Protocol UZ Gent Hinderpalen periode voor november 2016: Focus op intensieve zorgenafdeling: Alle patiënten zijn risicopatiënten Alle patiënten worden op een alternerend matrassysteem gepositioneerd + bijkomende preventieve maatregeleen (hielpreventie, drukpuntreductie van medical devices, etc.) = Maximale decubituspreventie in bed -> Echter nog steeds patiënten met decubitusletsels 16 UZ Gent: Naar een nieuwe risicobepaling en een nieuw preventieprotocol Naar een meer haalbare en eenvoudige dagelijkse risicobepaling Belangrijkste risicofactoren: Mobiliteit / activiteit De patiënt zal zich spontaan elke 4u draaien OF zal bij pijn en ongemak frequente kleine positieveranderingen uitvoeren? Huidstatus Er is NU of er was er in het VERLEDEN (indien gekend) een decubitusletsel aanwezig? -> Verminderde mobiliteit en/of een decubitusletsel: risicopatiënt! 17 UZ Gent: Naar een nieuwe risicobepaling en een nieuw preventieprotocol Eerste resultaten 2017: 19% patients at risk (Meerdaagse hospitalisatie, exclusie materniteit en psychiatrie) Duidelijke afname in gebruik van dynamische matrassystemen Prevalentiecijfers stabiel 18 6

7 Risicopatiënt: Wisselhouding elke 4u (traagfoammatras op alle bedden) Hulpstukken (positioneringskussens en glijlakens) op elke afdeling Hielpreventie bij rugligging Maximaal 2u opzitten zonder wisselhouding, op lucht- of traagfoam zitkussen 19 Risicopatiënt Een dynamisch matrassysteem mag enkel na volgende motivatie worden opgestart: Ontwikkeling van drukletsel cat 1 of 2 op rug, stuit of heupkam tijdens toepassing van wisselhouding Systematische wisselhouding elke 4u is wegens medische redenen niet mogelijk Decubitus cat 3 of 4 reeds aanwezig op rug, stuit of heupkammen Indien een dynamisch matrassysteem aanwezig: Opzitten voor max 1u zonder wisselhouding op lucht- of traagfoam zitkussen Bij uitzondering: langer opzitten = ROHO zitkussen 20 Focus op intensieve zorgenafdeling Elke patiënt op alternerend matrassysteem Identiek positioneringsprotocol, licht gewijzigde interpretatie: Geen risicopatiënt: Frequente observatie, geen bijkomend acties Verminderde mobiliteit: Wisselhouding elke 4u of zo frequent mogelijk indien niet haalbaar Huidstatus: Decubitus cat 3 of 4 aanwezig thv. stuit, rug of heupkammen en/of continue natte huid: Opschaling naar Low Air Loss mattrassysteem 21 7

8 Focus op intensieve zorgenafdeling Wisselhouding steeds toepassen met glijlakens, aandacht drukpunten 22 Focus op intensieve zorgenafdeling 4 IZ afdelingen in UZ Gent 2016: 50% daling in decubitusprevalentie op 1 afdeling na intensieve training omtrent belang van wisselhouding, ook op dynamische matrassystemen Identieke prevalentie op andere afdeling waarbij men erg snel opschaalt naar LAL matrassysteem zonder wisselhouding ->CAVE: inwendige versus heelkundige intensieve zorgenafdeling Echter vergelijkbare risicoscores 23 Focus on ICU unit Maximale aandacht voor achterhoofds- en oordecubitus Wisselhouding van het hoofd Vermijd positionering op het drukletsel Zoek naar het ideale hoofdkussen voor repositionering Hou rekening met uw patiëntenpopulatie (bv. andere materialen bij kinderen) 24 8

9 Medical devices Bijkomende preventieve maatregelen voor medical device geassocieerde drukletsels Mousse rondom kabels Mousse thv. plaatsen met hoge druk Kies zo mogelijk voor silicone materialen 25 Wat we willen vermijden 26 Decubitus preventieprotocol OVERWEEG het gebruik van silicone schuimverbanden ter preventie van schuifkrachten bij patiënten op intensieve zorgen Tran JP et al. Prevention of Pressure Ulcers in the Acute Care Setting: New Innovations and Technologies. American Society of Plastic Surgeons. 2016; 138 (3S): 232S-240S. Santamaria N, Liu W, Gerdtz M, et al. The cost-benefit of using soft silicone multilayered foam dressings to prevent sacral and heel pressure ulcers in trauma and critically ill patients: a within-trial analysis of the Border Trial. Int Wound J. 2015;12: Santamaria N et al. Clinical effectiveness of a silicone foam dressing for the prevention of heel pressure ulcers in critically ill patients: Border II Trial. Journal of Wound Care. 2015; 24(8):

10 Wat brengt de toekomst? Verdere opvolging en evaluatie van de risicobepaling en preventiestrategie <-> evolutie prevalentie- en incidentiecijfers Praktijk: Mate van uitvoering screening risicobepaling Mate van correcte toepassing adequate preventie versus risicoprofiel (kost-effectiviteit) Evaluatie door de zorgverleners én de patiënten... Naar een validatie van het preventieprotocol 28 UZ Gent