3 e gebruikersgroep vergadering

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "3 e gebruikersgroep vergadering"

Transcriptie

1 Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 3 e gebruikersgroep vergadering PCS Destelbergen 29 september 2016 Met de financiële steun van: 1

2 Agenda 1. Welkom en inleiding WTCB 2. Stand van zaken WP 1 diagnose van de bestaande toestand WTCB, Centexbel, NAV 3. Stand van zaken WP 2 demonstratie, optimalisatie en kennisoverdracht WTCB, UA, PCS, Centexbel 4. Stand van zaken WP 3 implementatie WTCB 2

3 Agenda 5. Stand van zaken WP 4 disseminatie WTCB 6. Varia 7. Lunch 8. Bezoek aan de proefopstelling 3

4 Stand van zaken WP 1 1. Literatuurstudie Wetenschappelijke artikels (algemeen, akoestiek, LCA/LCC, luchtkwaliteit, substraat, thermisch, ) 1 Avis Technique (ATG Frankrijk) 1 Britse wetgeving omtrent brandgedrag van groene daken en wanden 6 boeken: handleidingen uit Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Groot -Brittannië 7 eindwerken (algemeen, bouwfysische en bouwtechnische eigenschappen, LCC, ) 3 literatuurstudies (algemeen belang van groen in steden-> voordelen) 4

5 Stand van zaken WP 1 1. Literatuurstudie 1 Avis Technique (ATG Frankrijk) Principe: voorhanggevel ( cfr. gevel met bekleding in hout, vezelcement, zink, op een secundaire structuur) Criteria: standaard criteria voor gevels (wind, stabiliteit, brand, dichtheid, ) => Ook mogelijk in België? Eventueel IIDI? / 5

6 Stand van zaken WP 1 1. Literatuurstudie 1 Britse wetgeving omtrent brandgedrag van groene daken en wanden Wand wordt goed onderhouden en irrigatiesysteem werkt correct => geen extra brandgevaar FOD Binnenlandse Zaken: werkgroep brandgedrag van gevels (gordijngevels, voorhanggevels, ETICS, maar ook groene wanden) 6

7 Stand van zaken WP 1 1. Literatuurstudie Wetenschappelijke artikels (algemeen, akoestiek, LCA/LCC, luchtkwaliteit, substraat, thermisch, ) Globale conclusie: resultaten zijn afhankelijk van type systeem, plantsoort, oriëntatie, klimaat, opbouw dragende structuur, Het uitgevoerde onderzoek is vrij recent ( ) => Extra onderzoek is noodzakelijk 7

8 Stand van zaken WP 1 2. Projectfiches / Databank van reeds gerealiseerde projecten Plaatsbezoek met de partners Minder geslaagde realisaties: niet op website Wel plaatsbezoek met partners (leermoment extra aandachtspunten) Template doorgestuurd op 29 maart

9 Stand van zaken WP 1 3. Octrooionderzoek Centexbel 9

10 Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Octrooien PCS 29/10/2016 P. Heyse Centexbel Met de financiële steun van: IWT

11 Octrooien 1. Freedom to operate Enkel levende documenten (geëxamineerd, goedgekeurd en betaald) Enkel België (patent moet landelijk worden aangevraagd) 59 patenten (19/01/16) 2. Levende documenten Geen aparte klasse voor groene gevels In 2 klassen (CPC: A01G-009 en A01G-031) Teeltsystemen/landbouw (vaak focus op productie) Niet steeds relevant voor Groene Gevels

12 Grondgebonden WO The invention relates to a green wall including a plurality of plant subjects rooted in the ground immediately next to the wall and attached to the surface of a glass substrate. The invention also relates to a method for encouraging climbing plants to anchor to a wall including the attachment of the plants to a glass substrate. WO FR

13 Living wall aeroponics IT97TO0512 WO

14 Living wall bloembakken US US EP WO US

15 Living wall bloembakken WO WO WO EP US

16 Living wall bloembakken US US WO WO US WO

17 Living wall bloembakken EP WO EP ) 17

18 Living wall bloembakken EP WO

19 Living wall weefsels/folies WO EP FR WO

20 Living wall weefsels/folies EP WO US WO

21 Living wall weefsels/folies FR US EP EP US

22 Living wall weefsels/folies WO FR US US

23 Stand van zaken WP 1 4. Enquête architecten NAV 23

24 Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Resultaten enquête NAV 116 deelnemers G r o e n e w a n d e n : e e n s t a p d i c h t er b i j d e v e r g r o e n i n g v a n s t e d e n D e s t e l b e r g e n 2 9 / 0 9 / i r. a r c h. A n n e - L a u r e N u y t t e n N AV Met de financiële steun van: 24

25 Resultaten enquête NAV Weet u waarmee u rekening moet houden bij ontwerp en uitvoering van: Grondgebonden gevelgroen (met klimplanten) Niet-grondgebonden gevelgroen ( Living Wall System ) Ja 26 % 15 % Vaag 30 % 27 % Neen 44 % 58 % Heeft u zelf al ontwerpen uitgevoerd met een groene wand? Ja Neen 25

26 Groep A: reeds ontwerpen uitgevoerd met groene wand Grondgebonden gevelgroen 21 antwoorden Niet-grondgebonden gevelgroen 16 antwoorden Aantal projecten 2,76 2 Aantal m² 286 m² 66 m² Ervaringen met grondgebonden gevelgroen Ervaringen met niet-grondgebonden gevelgroen Positief Neutraal Negatief Positief Neutraal Negatief 26

27 Groep A: reeds ontwerpen uitgevoerd met groene wand Wie nam initiatief? Hoofdreden? Bouwheer Architect Aannemer Tuinaannemer Bouwvoorschriften Ecologisch Esthetisch Andere A n d e r e : g r o e n e r e ff e c t i n k l e i n e s t a d s t u i n, m a r k e t i n g, n a t u u r l i j k e b e s c h a d u w i n g 27

28 Groep A: reeds ontwerpen uitgevoerd met groene wand Tijdens ontwerp groenspecialist geraadpleegd? Wie voert groene wand uit? Algemene aannemer Ja Neen Producent groene wanden Gespecialiseerde onderaannemer Tuinaannemer 28

29 Groep B: nog geen ontwerpen uitgevoerd met groene wand Waarom niet? Realisatie in toekomst? Te weinig informatie Te duur Te veel onderhoud Idee kwam niet aan bod Andere Ja Misschien Neen A n d e r e : r i s i c o afsterven p l a n t e n, n i e t z o mooi, e n k e l n i e t - s t e d e l i j k e p r o j e c t e n g e r e a l i s e e r d 29

30 Resultaten enquête NAV Is er voldoende technische informatie beschikbaar? Grondgebonden gevelgroen (met klimplanten) Niet-grondgebonden gevelgroen ( Living Wall System ) Ja 33% 26% Neen 67% 74% Nog iets te delen? - E r z i j n heel w a t m o g e l i j k h e d e n. D o c h enige e r v a r i n g o m d e r g e l i j k e p r o j e c t e n u i t t e v o e r e n i s vereist. - O n d e r h o u dseisen n i e t u i t h e t o o g v e r l i e z e n. - A a n p a s s i n g e n a a n s t e d e n b o u w k u n d i ge r e g e l g e v i n g, a a n b e s t a a n d e v e r k a v e l i n g s v o o r s c h r i f t e n o m d i t m o g e l i j k t e m a k e n p r i o r i t a i r - E e n info-sessie i s welkom 30

31 Meer info? Bedankt voor uw aandacht! Met de financiële steun van: 31

32 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB 31 gemeentes hebben de enquête ingevuld 11,36% van de 308 Vlaamse steden en gemeenten 32

33 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB 31 gemeentes hebben de enquête ingevuld 11,36% van de 308 Vlaamse steden en gemeenten 33

34 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB Kunnen groene wanden 34

35 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB Kunnen groene wanden 35

36 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB Kunnen groene wanden 36

37 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB Indien ervaring: 91,4% positief 8,6% neutraal 0% negatief 37

38 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB 88,6% van de burgers heeft inspraak in de planning. Beslissingen worden genomen door het college van burgemeester en schepenen. 38

39 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB 6 Vlaamse steden en gemeenten + de stad Brussel hebben een duidelijk beleid in verband met groene gevels (tegeltuintjes). Reglement: 2 gemeenten Advies: 3 gemeenten Vergunning: 1 gemeente Aanvraag: 1 gemeente 39

40 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB Subsidies: 1 gemeente Hulp bij aanleg: 1 gemeente 40

41 Stand van zaken WP 1 5. Enquête steden en gemeenten WTCB 41

42 Stand van zaken WP 2 1. Proefopstelling WTCB 2. LCA/LCC WTCB 3. Luchtkwaliteit / luchtzuivering en thermische / hygrothermische effecten UA 4. Substraat, planten, fertigatietechnieken PCS 5. Textiel Centexbel 42

43 Stand van zaken WP 2 1. Proefopstelling WTCB Structuur uit stellingen en een zelf samengesteld irrigatiesysteem 43

44 Stand van zaken WP 2 1. Proefopstelling WTCB Structuur uit stellingen en een zelf samengesteld irrigatiesysteem 44

45 Thema water: irrigatiesysteem proefopstelling Technische ruimte: Verdeel- en voedingsinstallatie Tijdgestuurde irrigatie per wand Dosering en type plantenvoeding aanpasbaar per wand/seizoen Opvolging waterverbruik d.m.v. precieze debietsmeting Standaard met leidingwater (regenwater = optie) Beregencomputer digitale debietsmeting Voorraad voedingsoplossing Volumetrisch doseerapparaat 45

46 Thema water: irrigatiesysteem proefopstelling Ter hoogte van iedere wand: Staalfles voedingswater Ingaande waterkwaliteit Groene wand Opvang drainwater Kwantiteit Kwaliteit i.f.v. eindbestemming (hergebruik, lozing, ) Bijkomende info: joris.van.herreweghe@bbri.be of olivier.gerin@bbri.be 46

47 Stand van zaken WP 2 2. LCA/LCC WTCB 47

48 LCA LIFE CYCLE ASSESSMENT LCC LIFE CYCLE COSTING GROEN BOUWEN MEETING 29/09/2016 JEROEN VRIJDERS & LISA WASTIELS LABO DUURZAME ONTWIKKELING WTCB

49 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 49 LCA LEVENS-CYCLUS-ANALYSE Milieu-impact van een product/gebouw over zijn volledige levenscyclus: Productie: Grondstoffen, energie, transport, productieprocessen Constructie: Transport + installatie op de werf Gebruik: Onderhoud, vervanging, energieverbruik, watergebruik, Verwerking eindelevensduur: Afbraak, recyclage, verbranding, stort, INPUT: - energy - resources OUTPUT: - emissions - waste

50 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 50 LCA LEVENS-CYCLUS-ANALYSE Resultaat van LCA Milieuprofiel van het product/systeem Met inzicht in Impact tijdens verschillende levenscyclusfasen Bijdrage aan verschillende milieu-indicatoren, bv. opwarming van de aarde, fijnstofvorming, uitputting grondstoffen,

51 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 51 LCA DOELSTELLINGEN EVALUATIE / Environmental diagnostic Identificeren van belangrijkste bijdragen aan milieu-impact Welke levenscyclusfasen? Welke processen / materialen? OPTIMALISATIE / Environmental improvement Evaluatie van alternatieven door variatie in bvb: Scenarios voor recyclage Type grondstoffen Type / herkomst energie gebruikt voor productie VERGELIJKING / Benchmarking Vergelijking tussen systemen/producten onderling Vergelijking met bestaande alternatieven

52 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 52 LCA ANALYSE GROENE GEVELS Welke fasen en impacten nemen we mee? Productie, Installatie en Gebruik Productie Gebruikte materialen, installatie van systeem, productie materialen irrigatiesysteem, transport, montage. Gebruik en onderhoud Waterverbruik, energieverbuik irrigatiesysteem, Vervangingen (planten, panelen), Onderhoud irrigatiesysteem (levensduur, vervangingen) End-of-life verwerking BASIS Impact van planten Positieve impact van planten (CO2-opname) tijdens levenscyclus? Energiebesparing? (koeling in warmere klimaten relevant) MOGELIJK? Aandachtspunten Levensduur systeem

53 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 53 LCC LEVENSCYCLUSKOSTEN Kosten doorheen de tijd investering, onderhoud, energie, water, einde leven, Economische analyse Absoluut (grootste posten) Vergelijkend (verschillend kostenprofiel)

54 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 54 LCC DOELSTELLINGEN Opbouw kosten-structuur Duidelijkheid welke kosten wel/niet worden meegenomen Inzicht en vergelijkings/referentiekader voor iedereen Inzicht in grote kostenposten (en evtl. baten) Waar liggen de verbetermogelijkheden? Eventueel vergelijkend Onderling of vs niet-groene-gevel Deel voor/nadelen zijn kwalitatief, en niet per se in kosten uit te drukken

55 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 55 LCC ANALYSE GROENE GEVELS Welke kosten nemen we mee? Bouw-technisch Investeringskost Ondergrond, drager, irrigatiesysteem, planten, montage, transport, Onderhoudskost Waterverbruik, wieden?; vervangingen (planten & panelen), inspectie, End-of-life-kost Verwerking, Herstelwerken, Gerelateerde kosten Meerwaarde real estate Energiebesparing? (koeling in warmere klimaten relevant) BASIS MOGELIJK? Maatschappelijke kosten? Luchtkwaliteit Heat Island effect CO2-absorptie Habitat & biodiversiteit Esthetiek NIET MOGELIJK? Aandachtspunten Snelheid gevel volgroeid > semi-dynamische berekening? Levensduur systeem

56 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 56 ACTIEPLAN LCA-LCC Definitie van scope Type analyse? Grootte van analyse? VOORSTEL Start met EVALUATIE Inzicht in belangrijkste kosten Inzicht in belangrijkste milieu-impact Voor 2 à 3 verschillende systemen Potentieel voor optimalisatie op systeemniveau Later eventueel VERGELIJKING Onderlinge vergelijking systemen (indien wenselijk) Benchmark tov traditionele gevels Selectie van systemen VOORSTEL Focus op Living Wall systems Systeem met inert substraat Systeem organisch substraat bak Systeem organisch substraat textiel

57 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 57 ACTIEPLAN LCA-LCC Mee te nemen kosten-posten en milieu-posten Noodzakelijk? Wenselijk? Info beschikbaar? Infoverzameling Literatuur, databank Contacten met bedrijven

58 WTCB Sustainable Development VIS Groen Bouwen LCA-LCC 58 CONTACTPERSONEN WTCB Labo Duurzame Ontwikkeling LCC Jeroen Vrijders (adj-labohoofd) 02/ LCA Lisa Wastiels (adj-labohoofd) 02/

59 Koffiepauze 59

60 Stand van zaken WP 2 3. Luchtkwaliteit / luchtzuivering en thermische / hygrothermische effecten UA 60

61 Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Deel 1: Aerodynamische karakterisatie - Interacties met PM - (Hygro)thermische effecten K y r a K o c h, R o e l a n d S a m s o n, S i e g f r i e d D e n y s With financial support of: 61

62 Deeltaak UA: Objectieven Luchtkwaliteit en luchtzuivering P M afvangst d o o r d e p o s i t i e o p b l a d e r e n, w o r d t b e p a a l d d o o r d e luchtstroming e n morfologische p l a n t k e n m e r k e n Te c h n i e k g e b r u i k t v o o r b e p a l i n g f i j n s t o f d e positie: S I R M ( S a t u r a t i on I s o t h e r m a l R e m a n e n t M a g n e t i s a t i o n ) O n t w i k k e l i n g v a n depositiemodel i n COMSOL M u l t i p h y s i c s s o f t w a r e e n fijnstof m o d e l l i n g o p m i c r o k l i m a a t - s c h a a l i n E N V I - m e t Thermische en hygrothermische effecten Te m p e r en v a n s t e d e l i j k h i t t e - e i l a ndeff ect d o o r r e s p e c t i e v e l i j k b e s c h a d u w i n g e n a f k o e l i n g d o o r t r a n s p i r a t ie Tr a n s p i r a tiemetingen m e t L I - C O R g a s u i t w i s s e l i n g s m e t e r M i c r o k l i m a a t modelling i n E N V I - m e t 62

63 Aerodynamische karakerisatie Waarom is dit belangrijk? A e r o d y n a m i s c h e k a r a t e r i s a t i e v a n vegetatie i s v a n b e l a n g o m t e k u n n e n b e g r i j p e n o p w e l k e manier g r o e n e w a n d e n i n t e r a g e r en m e t h u n omgeving. D e eerste s t a p i n o n z e d e e l t a a k i s d u s te w e t e n k o m e n o p w e l k e m a n i e r l u c h t d o o r v e g e t a t ie s t r o o m t. Omdat: L u c h t k w a l i t e i t: l u c h t s t r o m i n g b e ï n v l o e d t h o e e n i n w e l k e m a t e P M afgezet k a n worden o p d e bladeren H y g r o t h e r misch e ff e c t : l u c h t s t r o m i n g b e ï n v l o e d t d e m a t e w a a r i n e e n blad z a l transpireren 63

64 Aerodynamische karakerisatie Gebruikte soorten A l g e m e e n v o o r k o m e n d e s o o r t e n o p g r o e n e w a n d e n G r o t e d i v e r s i t e i t i n morfologie Z o w e l k l i m p l a n t e n a l s kruidachtigen To e k o m s t b e eld: h e r h a l i n g e n m e t m e e r s o o r t e n Species Hedera helix Campanula isophylla Fragaria sp. Ostara Geranium sp. Lonicera nitida Maigrun Festuca glauca Intense Blue Bergenia cordifolia 64

65 Aerodynamische karakerisatie Experimentele benadering: D a r c y - F o r c h h e i m e r : ΔP/Δ x = - ( µ / K ). q ( ρ / K 1 ). q² w h e r e Δ P = p r e s s u r e d r o p ( P a ), Δ x = l e n g t h o f v e g e t a t i o n ( m ), µ = v i s c o s i t y ( P a. s ), K = p e r m e a b i l i t y ( m ² ), K 1 = i n e r t i a l p e r m e a b i l i t y ( m ), ρ = d e n s i t y ( k g / m ³ ) a n d q = f l u x ( m / s ). O f w h i ch: q = v. φ w h e r e v = w i n d s p e e d ( m / s ) a n d φ = p o r o s i t y. A n d : φ = 1 - (V p l a n t /V c i l i n d e r ) w i t h V p l a n t = v o l u m e o f v e g e t a t i o n ( m ³ ) a n d V c i l i n d e r = v o l u m e o f p l a n t c o m p a r t i m e n t c i l i n d e r (m³) 65

66 Aerodynamische karakerisatie Windtunnel proefopzet 66

67 Aerodynamische karakerisatie Morfologische parameters: 67

68 Aerodynamische karakerisatie Modelmatige methoden: COMSOL Multiphysics CFD model k-ω gekoppelde turbulentie met Brinkman formules voor luchtstroom door poreus vegetatiecompartiment Input: φ, K and ρ/k1 (uit experimenten ) Output: ΔP en v -> vergelijken met experimentele output 68

69 Aerodynamische karakerisatie Vergelijking model en experiment Algemeen: goede fit, sommige soorten overschatting Wa a r o m? K i j k e n naar c orrelaties tussen aerodynamische en m o r f o l o g ische p a r a m e t ers Model is goede basis voor verder onderzoek van PM en (hygro)thermische effecten 69

70 Aerodynamische karakerisatie Vervolg Publicatie papier Green walls for sustainable buildings and cities: Aerodynamic characterisation of vegetation Lopend test -experiment: verschil in PM afvangst tussen (gekozen) soorten Hygrothermisch: LI -COR gasuitwisselingsmetingen in labo- en veldexperimenten en bij case studies Thermisch: infrarood camera ism. WTCB COMSOL / ENVI -met microklimaatmodellen van hypothetische en real life gevallenstudies 70

71 Stand van zaken WP 2 4. Substraat, planten, fertigatietechnieken PCS 71

72 Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden SVZ Substraat, planten & fertigatietechnieken Destelbergen 29/9/ 16 Pieter Goossens, Els Mechant PCS Met de financiële steun van: 72

73 SVZ Proefcentrum voor sierteelt Substraat: Proef substraatadditieven Proef non-woven Planten: Literatuurstudie Fertigatietechniek: Verdere opvolging vochtverdeling Nieuwe demo 73

74 Substraat P01 additieven Steenwolvlokken mini-cubes - Slechte waterretentie hoge watergiftfrequentie = Object 1: controle 74

75 Substraat P01 additieven Additieven: Steenwolvlokken mini-cubes - Slechte waterretentie hoge watergiftfrequentie = Object 1: controle Terracottem (polymeren): Object 2: normale dosis 5g/l Object 3: dubbele dosis 10g/l Object 4: halve dosis 2,5gr/l Kokos: Object 5: kokosvezels 20% Object 6: kokoschips 20% Object 7: Fytocell (schuim) 20% Object 8: Lite soil (textiel) 20% 75

76 Substraat P01 additieven D e p r o e f w e r d a a n g e l egd i n 3 herhalingen ( = 2 4 o b j e c t e n ) Wa t e r g i f t 4 x dag 6 minuten Sanvitalia: indicator droogte Dianthus: indicator vochtophoping 76

77 Substraat P01 additieven Opmetingen: P l a n t e n g r o e i Wo r t e l g roei - v i s u e le b e o o r d eling t i j d ens p r o e f - v e r s - e n d r o o g g e w icht b o v e n g rondse p l a n t d e l e n op e i n d e p r o e f - Vi s u e le b e o o r d eling e i n d e p r o e f Vo c h t v o o r z i ening e n v e r d e ling - m e t i n g W E T- s e n s o r t e r h o o g t e v a n e l k e p l a n t t i j d e n s p r o e f - Wa t e r u s e e f f i c i ency ( W U E ) : t o t a le g i f t - t o t a l e d r a i n 77

78 Foto Substraat P01 additieven Resultaten plantengroei Soort Sanvitalia Dianthus Object Vers gewicht Droog gewicht Vers gewicht Droog gewicht 1 - controle 142 g 19,2 g 111 g 19,7 g 2 - TER 191 g 26,6 g 121 g 19,3 g 3 - TER 2X 165 g 22,9 g 124 g 19,5 g 4 - TER 0,5x 168 g 25,4 g 105 g 16,5 g 5 - KOV 199 g 23,8 g 113 g 19,7 g 6 - KOC 160 g 22,3 g 112 g 18,9 g 7 - FYT 220 g 24,7 g 121 g 20,0 g 8 - LIT 219 g 25,4 g 117 g 19,3 g 78

79 Foto Substraat P01 additieven Resultaten plantengroei Soort Sanvitalia Dianthus Object Vers gewicht Droog gewicht Vers gewicht Droog gewicht 1 - controle 142 g 19,2 g 111 g 19,7 g 2 - TER 191 g 26,6 g 121 g 19,3 g 3 - TER 2X 165 g 22,9 g 124 g 19,5 g 4 - TER 0,5x 168 g 25,4 g 105 g 16,5 g 5 - KOV 199 g 23,8 g 113 g 19,7 g 6 - KOC 160 g 22,3 g 112 g 18,9 g 7 - FYT 220 g 24,7 g 121 g 20,0 g 8 - LIT 219 g 25,4 g 117 g 19,3 g 79

80 Substraat P02 non-woven 80

81 Planten - Literatuurstudie Standplaats (oriëntatie, zuurtegraad) Plantcriteria voor toepassing LWS: Oppervlakkig wortelend Levensduur Droogtetolerantie Vorstgevoeligheid Bodembedekkende & compacte groeiwijze Wintergroen Sierwaarde (bloei, bladkleur) Ziektetolerant Windtolerant 81

82 Planten - Literatuurstudie Planttype: CSR-strategie code systeem Hansen/Mussel 82

83 Planten - Literatuurstudie Planttype: CSR-strategie code systeem Hansen/Mussel Voorbeeld: Geranium macrorhizzum code : Bosrand 1: overwegend in de zon 3: voor voedselrijke, droge tot licht vochtige grond 2: verdraagzame bodembedekker, ook voor een soortenrijke aanplant. Plant met zelfde code: Phlox stolonifera 83

84 Planten - Literatuurstudie Planttype: CSR-strategie code systeem Hansen/Mussel Voorbeeld: Geranium macrorhizzum code : Bosrand 1: overwegend in de zon 3: voor voedselrijke, droge tot licht vochtige grond 2: verdraagzame bodembedekker, ook voor een soortenrijke aanplant. Plant met zelfde code: Phlox stolonifera 84

85 Planten - Literatuurstudie Opstellen enquête Oplijsting innovatief sortiment Voorbeelden: Scutellaria orientalis & Saxifraga paniculata 85

86 Fertigatie Opvolging demo Twee update-brieven oude demo-opstelling: Inplanning diepgaandere opvolging via sensoren NIEUWE DEMO 86

87 Stand van zaken WP 2 5. Textiel Centexbel 87

88 Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Materialen PCS 29/10/2016 P. Heyse Centexbel Met de financiële steun van: IWT

89 Grondgebonden 1. Klimhulp Inox staal kabels Manuele installatie Duurste onderdeel Verkeerde maaswijdte (kostenbesparing) 89

90 Grondgebonden 1. Klimhulp Alternatief in textiel Netten (gebreid, geknoopt) Extrusie Bandjesweefsel Gecoat weefsel 2. Steunklimmer / ranker / zelfhechter / slinger 90

91 Grondgebonden 1. Klimhulp materiaal toepassing planten mesh , Duranet 140gsm steunklimmer klimroos F1074Q, diatex 59gsm steunklimmer Premium Hortshade Extra light, synthesis advanced polymer fabrics, 89 gsm steunklimmer Premium Hortshade Medium, synthesis advanced polymer fabrics, 219 gsm steunklimmer klimroos XN0521 conwed ranker bosrank Gaasnet 105gsm duranet steunklimmer Drainprotect biocovers steunklimmer zelfhechter klimroos klimop Hydrotex biocovers steunklimmer zelfhechter klimroos klimop Enkadrain bonar steunklimmer ranker klimroos bosrank Groen van sioen zelfhechter wingerd F Vds zelfhechter klimop Werfafbakeningsnet duranet slinger bruidssluier Geknoopt net 40mm duranet slinger bruidssluier Geknoopt net 20mm duranet slinger ranker bruidssluier bosrank Knooploosnet veiligheidsnet 100mm slinger bruidssluier Vogelnet 6x7mm duranet ranker steunklimmer bosrank klimroos X03812 conwed ranker Gr1916 conwed ranker slinger R02239 conwed ranker slinger bosrank bruidssluier Expostyle, SOMMER, 280gsm zelfhechter zelfhechter klimop wingerd 91

92 Grondgebonden 1. Klimhulp 92

93 Structureel 1. Waterdicht: waterkolom > 10m 2. Waterdicht en ademend 3. Zakweefsels 4. Versteviging 93

94 Substraat 1. Eisen Waterhoudend Nutriënt en ph buffer Steriel of vrij van potentieel schadelijke kiemen 2. Textiel als alternatief voor Organisch substraat (kiemen, zwaar, degradatie) Geëxpandeerde klei (zwaar) Rotswol (alkalisch, geen buffer, zwaar) Vloeidoek (geen nutriënt buffer, geen constante samenstelling (recyclaat), niet stabiel (UV)) 94

95 Substraat Vlas 1072gsm libeltex Vilt ds fibres Bioweedstop 157gsm biocovers Quietstep twe Thermoloft twe 95

96 Substraat 1. Doelstelling met textiel Demonstratie van mogelijkheden B e s t a a n d e m a t e r i a l e n h y g i ë n e p r o d u c t e n O r g a n i s c h e m a t e r i a l e n N i e u w e f u n c t i o n a l i s a t i es B e t e r e w a t e r h u i s h o u d i n g B e t e r e n u t r i ë n t e n b u f f e r ( C E C ) Uitgangsmateriaal: ThermoLoft (geen enkele eigenschap buiten fluffy ) Vergelijken met huidige materialen 96

97 Substraat 1. Doelstelling met textiel Waterhuishouding Super Absor bing Polymer s I n s t r o o i e n Va s t z e t t e n m e t b i n d e r I n s i t u p o l y m e r i s a t i e Nutriënten buffer (CEC) H u m u s z u u r ( a f v a l u i t w a t e r z u i v e r i n g) Ve r m i c u l i t e ( m i c r o p o e d e r ) ( p r o e v e n z i j n l o p e n d ) 97

98 Contact Pieter HEYSE, PhD Researcher "Textile Functionalisation & Surface Modification" Phone Mobile Fax CENTEXBEL Technologiepark 7 BE-9052 ZWIJNAARDE 98

99 Stand van zaken WP 3 1. IAM Anderlecht VZW Groene Gevels Werfbezoek op 5 juli 2016 Verslag op de website 2. Ecowerf Leuven InterLeuven & Joeri Van Hulle Werf in twee fases: plaatsing goten en plaatsing modules Werfbezoeken in oktober 99

100 Stand van zaken WP 3 3. Carmi Korbeek-Lo Architeam Project in opstart Datum werfbezoek nog te bepalen 4. Extra werven? 100

101 Stand van zaken WP 4 1 e jaar (september 2015 augustus 2016): bekend maken van het project bij het kleine en grote publiek Website Brainstormsessie onder de leden Floraliën Lezingen bij Centexbel (textielbedrijven) en CeDuBo (bouwbedrijven en architecten) Artikels in vaktijdschriften Vermelding van de website in nieuwsbrief VMSW Enquêtes naar steden en gemeenten architecten 101

102 Stand van zaken WP 4 2 e jaar (september 2016 augustus 2017): Brainstormsessie bij Bouwunie West -Vlaanderen Aanwezigheid op de innovatiebeurs in Genk Infosessies door NAV Studiedagen / workshops door Bouwunie en VCB Buitenlandse reis 102

103 Varia Bespreking resultaten GebruikersPoll VLAIO 103

104 Varia Bespreking resultaten GebruikersPoll VLAIO 104

105 Varia Bespreking resultaten GebruikersPoll VLAIO 105

106 Varia Bespreking resultaten GebruikersPoll VLAIO 106

107 Varia Bespreking resultaten GebruikersPoll VLAIO 107

108 Varia 1. Oproep voor case studies (WP3) 2. Oproep voor projecten voor de databank (website) (WP1): plaatsbezoek met de partners van het project - Zowel geslaagde als minder geslaagde projecten! 3. Bedrijfsspecifieke projecten - Individuele KMO en O&O dossiers, KMO - portefeuille, 108

109 Meer info? Sprekers: WTCB: PCS: Centexbel: UA: NAV: Met de financiële steun van: 109

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van:

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van: Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Partnervergadering Poincarélaan 79, Brussel 14 september 2016 Met de financiële steun van: 1 Agenda 1. Voorbereiding 3 e gebruikersgroep vergadering

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 3 e gebruikersgroep vergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 3 e gebruikersgroep vergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van:

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van: Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Partnervergadering Avenue P. Holoffe 21, Limelette 7 februari 2017 Met de financiële steun van: 1 Agenda 1. Voorbereiding 4 e gebruikersgroep

Nadere informatie

Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst

Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst IWT VIS-traject Ine Knoops Arch. en Ing. Bouwkunde Onderzoeker WTCB ine.knoops@bbri.be +32 2 655 77 11 Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 -

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 4 e gebruikersgroep vergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 4 e gebruikersgroep vergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

Waterkwaliteit (en -verbruik) van groene wanden: Wat hebben we tot nu toe geleerd?

Waterkwaliteit (en -verbruik) van groene wanden: Wat hebben we tot nu toe geleerd? Waterkwaliteit (en -verbruik) van groene wanden: Wat hebben we tot nu toe geleerd? Joris Van Herreweghe WTCB - labo microbiologie en gezondheid Met de financiële steun van: 1 Overzicht presentatie Doelstelling

Nadere informatie

Midterm-event. Met de financiële steun van:

Midterm-event. Met de financiële steun van: Midterm-event Met de financiële steun van: 1 Groen Bouwen: Groene wanden voor duurzame gebouwen en steden Eindevent VIS Groen Bouwen Destelbergen, 20 mei 2019 Groene wanden I N L E I D I N G Ir.-architect

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van groene wanden

Levenscyclusanalyse van groene wanden Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term

Nadere informatie

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van:

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van: Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Partnervergadering Poincarélaan, Brussel 20/01/2016 Met de financiële steun van: 1 Agenda 1. Canvassen Floraliën (PCS) 2. Project Groen in de

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 3 e Partnervergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 3 e Partnervergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 7 e Partnervergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 7 e Partnervergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 5 e Partnervergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 5 e Partnervergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 6 e Partnervergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 6 e Partnervergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

2 e gebruikersgroepvergadering

2 e gebruikersgroepvergadering Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 2 e gebruikersgroepvergadering PCS, Destelbergen 8 maart 2016 Met de financiële steun van: 1 Agenda 1. Welkom en inleiding 2. Voorstelling voorzitter

Nadere informatie

Systeemkeuze in functie van irrigatie & plantenkeuze

Systeemkeuze in functie van irrigatie & plantenkeuze Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Systeemkeuze in functie van irrigatie & plantenkeuze Pieter Goossens 08/05/ 18 PCS Met de financiële steun van: 1 Inleiding Systeemskeuze i.f.v.

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 8 e Partnervergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 8 e Partnervergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

Milieu-impact van groene wandsystemen

Milieu-impact van groene wandsystemen Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse

Nadere informatie

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden IWT 140993 Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Proef Optimalisatie van waterretentie bij substraten voor toepassing bij groene gevels Datum 14/02/2017 Auteurs PCS 1. Probleemstelling

Nadere informatie

IWT Groen Bouwen. Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Enquête architecten

IWT Groen Bouwen. Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Enquête architecten IWT 140993 Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Enquête architecten Verspreid op 23/06/2016 De enquête Groene wanden: een stap dichter bij de vergroening van steden werd verstuurd

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 2 e gebruikersgroep vergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 2 e gebruikersgroep vergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Kick Off event. Poincarélaan 79 Brussel 1 oktober Met de financiële steun van:

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Kick Off event. Poincarélaan 79 Brussel 1 oktober Met de financiële steun van: Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Kick Off event Poincarélaan 79 Brussel 1 oktober 2015 Met de financiële steun van: 1 Inhoud 1. Welkom en inleiding 2. Praktische zaken Werking

Nadere informatie

Stap per stap tot een succesvolle groene wand

Stap per stap tot een succesvolle groene wand Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Stap per stap tot een succesvolle groene wand PCS, Destelbergen 20 mei 2019 Ellen Dams Met de financiële steun van: 1 Systeem- & plantkeuze

Nadere informatie

Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw

Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw Ine Knoops Arch. en Ing. Bouwkunde Onderzoeker WTCB ine.knoops@bbri.be 02/655 77 11 1 Inhoud van de presentatie 1. Groene daken Beschrijving

Nadere informatie

Situatieschets groene gevels

Situatieschets groene gevels VIS traject Groen Bouwen : Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Situatieschets groene gevels Pieter Goossens Met de financiële steun van: 1 Voordelen groene gevels 2 Voordelen groene gevels Aangenamer

Nadere informatie

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden IWT 140993 Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden WP 1: diagnose bestaande toestand Bezoek groene wand De Club (Kamikaze), Mechelen Datum Auteur 10/08/2017 WTCB Project: Concertgebouw

Nadere informatie

RENOFASE JEROEN VRIJDERS. Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie. RenoFase VEA 23/09/2013-1

RENOFASE JEROEN VRIJDERS. Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie. RenoFase VEA 23/09/2013-1 RENOFASE JEROEN VRIJDERS Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie RenoFase VEA 23/09/2013-1 OVERZICHT Focus Doorgedreven Energetische Renovatie van Woningen VIS-Traject Context Doelstelling Aanpak Meerwaarde

Nadere informatie

Waterkwaliteit en -verbruik van groene wanden

Waterkwaliteit en -verbruik van groene wanden Waterkwaliteit en -verbruik van groene wanden Joris Van Herreweghe WTCB - labo microbiologie en gezondheid Met de financiële steun van: 1 Overzicht presentatie Doelstelling & Proefopstelling Bevindingen

Nadere informatie

Gebruikersgroep-vergadering 24/05/ Waregem

Gebruikersgroep-vergadering 24/05/ Waregem Gebruikersgroep-vergadering 24/05/2016 - Waregem Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken RenoFase Gebruikersgroep 24/05/2016 Gebruikersgroep-vergadering

Nadere informatie

Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact

Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact Doorgedreven renovatie of slopen? Een afweging bij verschillende woningen op basis van milieu- en kosten-impact Jeroen Vrijders & Lisa Wastiels Labo Duurzame Ontwikkeling WTCB Overzicht Context Case study

Nadere informatie

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 2 e Partnervergadering

VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden 2 e Partnervergadering WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF Inrichting erkend bij toepassing van de besluitwet van 30 januari 1947 VIS-traject Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Nadere informatie

Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels

Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels Pieter Goossens 1 Demoproef groene gevels PCS Proefopzet en achtergrond 2 Demoproef groene gevels PCS Living wall systems (LWS) Zelfde oriëntatie

Nadere informatie

Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels

Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels Pieter Goossens 1 Demoproef groene gevels PCS Proefopzet en achtergrond 2 PCS Alle rechten voorbehouden 1 Demoproef groene gevels PCS Living

Nadere informatie

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van:

Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden. Partnervergadering. Met de financiële steun van: Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Partnervergadering Poincarélaan, Brussel 23 november 2017 Met de financiële steun van: 1 Agenda 1. Voorbereiding Midterm Event 2. Stand van

Nadere informatie

(Levenscyclus) kost van energiezuinige g gebouwen

(Levenscyclus) kost van energiezuinige g gebouwen (Levenscyclus) kost van energiezuinige g gebouwen A2M A Versele Johan Van Dessel, Jeroen Vrijders, Ruben Decuypere Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie www.wtcb.be LCC - PRINCIPES LCC principes

Nadere informatie

en bouwtechnische eigenschappen van verticaal groen

en bouwtechnische eigenschappen van verticaal groen Bouwtechnisch Verslag Afstuderen Bouwtechnologie Bouwkunde Technische Universiteit Delft Groenee gevels Onderzoek naar de bouwfysische en bouwtechnische eigenschappen van verticaal groen Supplement: Bouwtechnische

Nadere informatie

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Jeroen Vrijders, WTCB Gebruikersgroep 1 27/11/2013 RenoFase GG1 27/11/2013 1 OVERZICHT Focus Doorgedreven

Nadere informatie

Centexbel: Europese onderzoekservaring.

Centexbel: Europese onderzoekservaring. Centexbel: Europese onderzoekservaring. Luc Ruys Centexbel, Technologie park 7, 9052 Zwijnaarde, België Overzicht Achtergrondinfo omtrent Centexbel Organisatie onderzoek in Centexbel Projecttypes en ervaringen

Nadere informatie

VINÇOTTE IN DE REAL ESTATE SECTOR

VINÇOTTE IN DE REAL ESTATE SECTOR VINÇOTTE IN DE REAL ESTATE SECTOR KUNT U DE KWALITEIT BEPALEN ALVORENS DE PRIJS TE BETALEN? bouwen op reputatie YOUR REPUTATION IS MINE. Een sterke reputatie krijg je pas na vele goede daden. Ze verliezen

Nadere informatie

BEKNOPTE PROJECTMANAGEMENTFICHE VOOR TWEEDE FASE RENOVATIEPACT

BEKNOPTE PROJECTMANAGEMENTFICHE VOOR TWEEDE FASE RENOVATIEPACT Werf 3 (deeltaak 1): Renovatieadvies voor de (nieuwe) woningeigenaar Inhoud van het renovatieadvies vastleggen: o Omschrijving van de inhoudelijke elementen die in het renovatieadvies aan bod moeten komen,

Nadere informatie

Motivatie van het onderzoek

Motivatie van het onderzoek ONTWIKKELING VAN DUURZAME POTGROND OP BASIS VAN GROENCOMPOST EN ANDERE SECUNDAIRE GRONDSTOFFEN Verónica Dias 1, Els Mechant 1, Bart Vandecasteele 2, Barbara Hoekstra 3, Maaike Perneel 4 1 PCS Ornamental

Nadere informatie

Groendaken zorgen voor een aangenamere en gezondere leefomgeving!

Groendaken zorgen voor een aangenamere en gezondere leefomgeving! Groendaken Groendaken zorgen voor een aangenamere en gezondere leefomgeving! Positieve invloed op de biodiversiteit Buffer voor regenwater Warmte-regulerend Werkt luchtzuiverend Groendaken zorgen voor

Nadere informatie

Kringloopbeton in de praktijk: Hoe begin je eraan?

Kringloopbeton in de praktijk: Hoe begin je eraan? Kringloopbeton in de praktijk: Hoe begin je eraan? Toelichting via een case study (NONA) Laura Kupers Labo Betontechnologie, WTCB Kringloopbeton in praktijk: hoe begin je eraan? - - Pagina 1 Kringloopbeton

Nadere informatie

Groene gevels in de stad

Groene gevels in de stad Groene gevels in de stad Ecohuis en team Stadsbouwmeester Verticaal tuinieren Groene gevels en daken in de stedelijke omgeving 10 Oktober Dr.ir. M. Ottelé Contact: M.Ottele@tudelft.nl 1 1 Inhoud presentatie

Nadere informatie

Bouw en gevelsystemen voor snelle projectontwikkeling. Illustratie met case "Namen".

Bouw en gevelsystemen voor snelle projectontwikkeling. Illustratie met case Namen. Bouw en gevelsystemen voor snelle projectontwikkeling. Illustratie met case "Namen". Inhoud Toekomstvisie Prefabricatie Voordelen Innovatie Toepassing TOEKOMSTVISIE Prefabricatie blijvend te ontwikkelen

Nadere informatie

Knooppunten & interacties Naar oplossingen (?)

Knooppunten & interacties Naar oplossingen (?) Studiedag Bouwknopen Knooppunten & interacties Naar oplossingen (?) Jeroen Vrijders & Sandrine Herinckx WTCB Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie Brussel 13 november 2012 In de knoop? Studiedag

Nadere informatie

ONE STOP SHOP. Innovations for sustainable renovation. Naar een innovatie van vraag en aanbod voor de renovatiemarkt

ONE STOP SHOP. Innovations for sustainable renovation. Naar een innovatie van vraag en aanbod voor de renovatiemarkt ONE STOP SHOP From demonstration projectstowardstowards volume market Innovations for sustainable renovation Naar een innovatie van vraag en aanbod voor de renovatiemarkt Erwin Mlecnik Passiefhuis Platform

Nadere informatie

World Green Infrastructure Congress Berlijn

World Green Infrastructure Congress Berlijn World Green Infrastructure Congress Berlijn 20-22/06/2017 WGIC Berlijn 20-22/06/2017 - Pagina 1 Algemeen + 800 geregistreerde deelnemers uit 44 landen 98 lezingen 105 sprekers 49 exposanten 58 posters

Nadere informatie

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden

Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden IWT 140993 Groen Bouwen Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden WP 4: Disseminatie studiereis Nederland Datum Auteur 15-16/05/2017 WTCB Studiereis Nederland Adres: Boskoop (Mastop), Odijk (Sempergreen)

Nadere informatie

PCR VLOERBEKLEDING. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag

PCR VLOERBEKLEDING. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag PCR VLOERBEKLEDING Versie 1.0 12 December 2018 Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan 7 2596 AL Den Haag T (0)88 558 01 00 KvKnummer: 24437504 Banknummer: NL95ABNA0457578211 INSIDE/INSIDE is een initiatief

Nadere informatie

7-5-2010 Groene gevels 1

7-5-2010 Groene gevels 1 7-5-2010 Groene gevels 1 SBR brochure Gevels in t Groen Aanwijzingen voor het ontwerpen van groene gevels April 2008 7-5-2010 Groene gevels 2 SBR brochure Gevels in t Groen Gevel Musée du Quai Branly te

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Brussels Greenbizz. Een duurzaam gebouw ontwerpen met behulp van dynamische simulaties. Toon POSSEMIERS Algemeen directeur, Cenergie cvba

Brussels Greenbizz. Een duurzaam gebouw ontwerpen met behulp van dynamische simulaties. Toon POSSEMIERS Algemeen directeur, Cenergie cvba Brussels Greenbizz Een duurzaam gebouw ontwerpen met behulp van dynamische simulaties Toon POSSEMIERS Algemeen directeur, Cenergie cvba 20 oktober 2016 Antwerpen Het project Thermisch comfort Visueel comfort

Nadere informatie

Resultaten Brainstormevent Technopool Sierteelt

Resultaten Brainstormevent Technopool Sierteelt Resultaten Brainstormevent Technopool Sierteelt Bruno Gobin 1 Doel Brainstormevent Samenbrengen van verschillende actoren betrokken bij de realisatie van groen in onze leefomgeving kennisuitwisseling Stakeholders

Nadere informatie

Praktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw. Peter Van Damme

Praktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw. Peter Van Damme Praktische hulp bij de keuze van een ERP pakket in de Bouw Peter Van Damme 1. Abc DigiBouw 2. Wat is ERP 3. Valkuilen 4. Methodiek en stappenplan 5. Conclusie 6. Hulpmiddelen Agenda ABC DigiBouw Advies

Nadere informatie

Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Een project gesteund door Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Master title - 12-10-17 - Pagina 1 Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder

Nadere informatie

STS 71-2 Systemen voor de buitenisolatie van gevels STS 71-2 Voorstelling

STS 71-2 Systemen voor de buitenisolatie van gevels STS 71-2 Voorstelling STS 71-2 Systemen voor de buitenisolatie van gevels 1 STS 71-2 Voorstelling STS? Onderwerp van de STS 71-2 Prestaties? Prestaties in de STS 71-2 Realisatie van prestaties op de bouwplaats 2 1 STS 71-2

Nadere informatie

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Build up / Inspiratiedag GDCB 23 mei 2019 Waarom? Wat is de impact van onze gebouwen? Welke bouwmaterialen zijn meer of minder duurzaam? Hoe kan ik afwegingen maken rond

Nadere informatie

Ambius Green Walls. Ambius SmartWall Ambius LivePicture Ambius vertical gardens. Ambius moswanden

Ambius Green Walls. Ambius SmartWall Ambius LivePicture Ambius vertical gardens. Ambius moswanden Ambius Green Walls Ambius Green Walls Ambius SmartWall Ambius LivePicture Ambius vertical gardens Ambius moswanden De invloed van Green Walls Esthetisch Luchtkwaliteit Akoestiek Gebouwen bescherming Energie

Nadere informatie

1. Wat is een groendak? 2. Waarom een groendak? 3. Waarom een nidasedum groendak? 4. Wat is Nidasedum en hoe wordt nidasedum gekweekt? 5.

1. Wat is een groendak? 2. Waarom een groendak? 3. Waarom een nidasedum groendak? 4. Wat is Nidasedum en hoe wordt nidasedum gekweekt? 5. Info sessie 1. Wat is een groendak? 2. Waarom een groendak? 3. Waarom een nidasedum groendak? 4. Wat is Nidasedum en hoe wordt nidasedum gekweekt? 5. Toebehoren nidasedum 6. Waarmee rekening te houden

Nadere informatie

SOONTIËNS GROENGEVELS

SOONTIËNS GROENGEVELS SOONTIËNS GROENGEVELS Design & Ecologie optimaal verenigd! Opkweek van groengevel bij Soontiëns Stadsnatuur Groengevels een introductie De wand als natuurlijke groeiplaats voor planten Van oudsher zijn

Nadere informatie

COOCK. Collectief Onderzoek & Ontwikkeling. en Collectieve Kennisverspreiding

COOCK. Collectief Onderzoek & Ontwikkeling. en Collectieve Kennisverspreiding COOCK Collectief Onderzoek & Ontwikkeling en Collectieve Kennisverspreiding Agenda Algemeen Doel en doelgroepen Activiteiten Omvang/duur/steunpercentage Aanvragers/uitvoerders/begunstigden Intellectuele

Nadere informatie

SuFiQuaD. Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types. Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009.

SuFiQuaD. Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types. Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009. SuFiQuaD Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009 1 Doel Presentatie Wat kunnen we uit SuFiQuaD project leren voor een toekomstgericht

Nadere informatie

Groene gevels in de stad

Groene gevels in de stad Groene gevels in de stad Architect Breakfast sessie Verticaal tuinieren Groene gevels (en daken) in de stedelijke omgeving 4 juni Dr.ir. M. Ottelé Contact: M.Ottele@tudelft.nl 1 Inhoud presentatie Introductie

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

OMGAAN MET DROOGTE TOELICHTING VLAAMS ACTIEPLAN WAT KUNNEN GEMEENTES DOEN? Lodewijk De Witte 18/06/19

OMGAAN MET DROOGTE TOELICHTING VLAAMS ACTIEPLAN WAT KUNNEN GEMEENTES DOEN? Lodewijk De Witte 18/06/19 OMGAAN MET DROOGTE TOELICHTING VLAAMS ACTIEPLAN WAT KUNNEN GEMEENTES DOEN? Lodewijk De Witte 18/06/19 DROOGTE? RELATIEVE TOESTAND GRONDWATER- STAND (07.01.2017 TOT 07.02.2019): % VAN DE MEETPLAATSEN MET

Nadere informatie

Le coût de la Construction Durable. Milieu-impact en kostenefficiëntie van renovatie tot passiefhuisstandaard

Le coût de la Construction Durable. Milieu-impact en kostenefficiëntie van renovatie tot passiefhuisstandaard 17.11.2011 CCB-C Le coût de la Construction Durable Milieu-impact en kostenefficiëntie van renovatie tot passiefhuisstandaard Jeroen Vrijders, CSTC Labo Duurzame Ontwikkeling Overzicht Wie? Problematiek?

Nadere informatie

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen Opleidingscyclus 'De ecologische keuze van bouwmaterialen' 21 april 2009 1 Inhoud: 1. Enkele cijfers 2. Grijze energie: een basisbegrip

Nadere informatie

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018

TOTEM & Circulariteit. Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 TOTEM & Circulariteit Roos Servaes Masterclass Kamp C, 4 oktober 2018 OVAM: ambities circulair bouwen in Vlaanderen Beleidsprogramma Bouw (2014-2020): Materiaalbewust bouwen in kringlopen 5 thema s TOTEM

Nadere informatie

Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen

Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen De groene daken en gevels van LooHorst Dak- & Gevelgroen Daktuinen staan volop in de belangstelling. Zowel in het kader van verfraaiing,

Nadere informatie

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Ruben Decuypere Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie WTCB Kostenoptimaal renoveren 1 Kostenoptimaal

Nadere informatie

BIPV presentatie STAFIER SOLAR ONZICHTBARE ZONNEPANELEN. KIEN SEAC THEMAOCHTEND 17 en 24 Mei : OPKOMENDE TECHNOLOGIE IN PV VOOR DE E-INSTALLATEUR

BIPV presentatie STAFIER SOLAR ONZICHTBARE ZONNEPANELEN. KIEN SEAC THEMAOCHTEND 17 en 24 Mei : OPKOMENDE TECHNOLOGIE IN PV VOOR DE E-INSTALLATEUR BIPV presentatie STAFIER SOLAR ONZICHTBARE ZONNEPANELEN KIEN SEAC THEMAOCHTEND 17 en 24 Mei : OPKOMENDE TECHNOLOGIE IN PV VOOR DE E-INSTALLATEUR BIPV presentatie STAFIER SOLAR ONZICHTBARE ZONNEPANELEN

Nadere informatie

Duurzaamheid in de industrie en de tertiaire sector. Yves Surmont & Kristof Descheemaeker 25 maart 2010

Duurzaamheid in de industrie en de tertiaire sector. Yves Surmont & Kristof Descheemaeker 25 maart 2010 Duurzaamheid in de industrie en de tertiaire sector Yves Surmont & Kristof Descheemaeker 25 maart 2010 Inhoud In vogelvlucht door duurzaamheid Wat is duurzaamheid Historiek BREEAM: wat, hoe en waarom?

Nadere informatie

We Recycle.be. Federplast.be is de Belgische federatie van kunststof- en rubberverwerkers, een koepelstructuur tussen Agoria en Essenscia

We Recycle.be. Federplast.be is de Belgische federatie van kunststof- en rubberverwerkers, een koepelstructuur tussen Agoria en Essenscia We Recycle.be Federplast.be is de Belgische federatie van kunststof- en rubberverwerkers, een koepelstructuur tussen Agoria en Essenscia Petri Ven Secretaris-Generaal We Recycle.be Intro www.werecycle.be

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

Duurzaam bouwen in België

Duurzaam bouwen in België Duurzaam bouwen in België Constitutionele context Federaal: Productbeleid (normen) Regio s: leefmilieu, wonen, rationeel energieverbruik,... 1 Sector 70 000 ondernemingen Vooral KMO Belg: Zelfbouwer >80%

Nadere informatie

GROEN IN DE STAD VAN HULLE TUINEN ARCHITECTUUR BELEVENIS

GROEN IN DE STAD VAN HULLE TUINEN ARCHITECTUUR BELEVENIS GROEN IN DE STAD VLAIO VIS Groen Bouwen - Presentatie Irrigatie en onderhoud van groengevels - maandag 20 mei 2019 1 Onderhoudspraktijk van groengevels Belangrijke aspecten : Voldoende water Nood aan automatisatie?

Nadere informatie

Beproevingsverslag 73960

Beproevingsverslag 73960 Dhr. Alexander Roetman HAMAT BV Postbus 116 NL-8280 AC GENEMUIDEN NEDERLAND via certification uw zending van uw kenmerk ons kenmerk datum 2010-04-09 PVH/4772 Zwijnaarde, 2010-05-19 Gevraagde testen : Staalnummer

Nadere informatie

Rénovation basse énergie

Rénovation basse énergie Milieu-impact en kostenanalyse van een renovatie tot passiefhuisstandaard Impact environnemental et économique d une rénovation passive KVIV studiedag 18-11-2009 Laetitia Delem Jeroen Vrijders WTCB Labo

Nadere informatie

Naar een kwaliteitsvol resultaat: Coördinatie en interacties

Naar een kwaliteitsvol resultaat: Coördinatie en interacties Naar een kwaliteitsvol resultaat: Coördinatie en interacties Studiedag CBB-H: EPB Passief 2015 Jeroen Vrijders Afdeling Duurzame Ontwikkeling & Renovatie, WTCB Coördinatie als basis voor kwaliteit J.Vrijders

Nadere informatie

Onderbouwing van de duurzaamheid van staalconstructies. Ontwerphandleiding

Onderbouwing van de duurzaamheid van staalconstructies. Ontwerphandleiding Onderbouwing van de duurzaamheid van staalconstructies Ontwerphandleiding Juni 2014 Introductie De ontwerphandleiding heeft als doel informatie te verschaffen over de verschillende stappen die doorlopen

Nadere informatie

PCR ACCESSOIRES. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag

PCR ACCESSOIRES. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag PCR ACCESSOIRES Versie 1.1 12 December 2018 Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan 7 2596 AL Den Haag T (0)88 558 01 00 KvKnummer: 24437504 Banknummer: NL95ABNA0457578211 INSIDE/INSIDE is een initiatief

Nadere informatie

Digitale aspecten DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR & ENERGIE DEPARTEMENT RUIMTE VLAANDEREN

Digitale aspecten DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR & ENERGIE DEPARTEMENT RUIMTE VLAANDEREN Digitale aspecten DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR & ENERGIE DEPARTEMENT RUIMTE VLAANDEREN Agenda Uitgangspunten OMV Impact (digitaal) proces De digitale omgevingsvergunning Mogelijke strategie aanpak Stappenplan

Nadere informatie

EN De Europese norm voor duurzaamheid van bouwproducten

EN De Europese norm voor duurzaamheid van bouwproducten EN15804 - De Europese norm voor duurzaamheid van bouwproducten Chris Hamans Voorzitter werkgroep Environment CEPMC Rockwool International 1 Europese normen voor duurzaamheid?!! Waarom Europese normen?!

Nadere informatie

RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak

RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak RenoseeC betekent kwaliteitsvol, energiezuinig en ecologisch renoveren met professioneel advies en begeleiding,

Nadere informatie

SUMMARY TRIAL REPORT

SUMMARY TRIAL REPORT SUMMARY TRIAL REPORT Onderzoek geleid door: Professor María Remedios Romero Aranda Plantenfysioloog op het departement plantenveredeling en biotechnologie Het effect van TerraCottem op de biomassa productie

Nadere informatie

Slopen of renoveren? Een afwegingskader

Slopen of renoveren? Een afwegingskader FOTO Slopen of renoveren? Een afwegingskader J. Vrijders, J. Van Dessel 01/10/2015 Slopen of renoveren? EnergiecongreS Bouwunie J.Vrijders 01.10..2015 - Pagina 1 Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische

Nadere informatie

Houten geleiderail Ing W. Romkes Adviseur GWW 30-okt 2013

Houten geleiderail Ing W. Romkes Adviseur GWW 30-okt 2013 Houten geleiderail Ing W. Romkes Adviseur GWW 30-okt 2013 Houten geleiderail: vanzelfsprekend onderdeel van Weg van de toekomst Een milieuvriendelijk alternatief langs Provinciale- en Rijkswegen Provincie

Nadere informatie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017 EWI-focus Biogebaseerde industrie in Vlaanderen 22 maart 2017 Sessie 1 Financiering van de bio-economie in Vlaanderen Nieuwe investeringen aantrekken Overheid & FIT: Vlaanderen als vestigingsplaats BBE

Nadere informatie

I N H O U D. K a d e r 9

I N H O U D. K a d e r 9 C O N C E P T S t e d e n b o u w k u n d i g e u i t g a n g s p u n t e n D e D o g g e r z u i d w e s t 2 S t e d e n b o u w k u n d i g e U i t g a n g s p u n t e n D e D o g g e r Z u i d w e s

Nadere informatie

Waarom SolarEdge. 1 Getallen gebaseerd op onderzoeksresultaten van het Photon Lab, een onafhankelijk gerenommineerde instantie,

Waarom SolarEdge. 1 Getallen gebaseerd op onderzoeksresultaten van het Photon Lab, een onafhankelijk gerenommineerde instantie, Waarom SolarEdge Uit het oogpunt van duurzaamheid is het van belang het maximale rendement te behalen uit de gekozen grondstoffen (PV-installatie). Met de Power-Optimizers van SolardEdge (SE) wordt de

Nadere informatie

MIP2, op Jacht naar Eco-Innovatiekracht

MIP2, op Jacht naar Eco-Innovatiekracht MIP2, op Jacht naar Eco-Innovatiekracht Liesbet Goovaerts Katrijn Alaerts Themagroepvergaderingen MIP2 Antwerpen Globale opzet Eco-innovatieve sectoren in Vlaanderen? antwoord op twee vragen: 1. succesfactoren

Nadere informatie

Heidebeheerresten: probleem of opportuniteit?

Heidebeheerresten: probleem of opportuniteit? Heidebeheerresten: probleem of opportuniteit? HEATH4PEAT SOS Peat 25 oktober 2017 Audrey Miserez KU Leuven Campus Geel HEATH4PEAT, een samenwerking tussen 2 HEATH4PEAT, een samenwerking tussen 2 Koolstof-stikstof

Nadere informatie

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop NVTL Studiedag 1 maart 2011 Jos Balendonck, Wageningen UR Glastuinbouw Overzicht Irrigatie trends Doelstellingen van

Nadere informatie

Heel grote gevel. Planten- en klimhulpkiezer - de tuinmuur - Piet Recour - 0474 50 16 86. Soort gevel Bezonning Plantensoort Klimhulp

Heel grote gevel. Planten- en klimhulpkiezer - de tuinmuur - Piet Recour - 0474 50 16 86. Soort gevel Bezonning Plantensoort Klimhulp Soort gevel Bezonning Plantensoort Klimhulp Heel grote gevel >8 m breed >10 m hoog (Voordeel: Bepaalde planten kan je hierop kwijt zonder te blijven snoeien) Zowel zon, halfschaduw als schaduw zijn goed.

Nadere informatie

LCC-ECOTOOP. Life Cycle Costs als economische succesfactor Tetra Ontwerp, Onderhoud en Planning van Residentieel Vastgoed

LCC-ECOTOOP. Life Cycle Costs als economische succesfactor Tetra Ontwerp, Onderhoud en Planning van Residentieel Vastgoed LCC-ECOTOOP Life Cycle Costs als economische succesfactor Tetra Ontwerp, Onderhoud en Planning van Residentieel Vastgoed Het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) lanceert elk jaar een oproep

Nadere informatie

RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK

RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK AQUARAMA 25 OKTOBER 2018 Sara Vander Beken Sr. Consultant Water Sweco Belgium SWECO Divisions in Belgium Grootste studie-

Nadere informatie

Ideale combinatie; Groendak en zonnepanelen SYSTEEM SOLARGROENDAK. Haal meer rendement uit zonnepanelen met een groendak!

Ideale combinatie; Groendak en zonnepanelen SYSTEEM SOLARGROENDAK. Haal meer rendement uit zonnepanelen met een groendak! Ideale combinatie; Groendak en zonnepanelen SYSTEEM SOLARGROENDAK Haal meer rendement uit zonnepanelen met een groendak! Optigroen systeem SolarGroendak. Het principe. Hoe werkt het? Het Optigroen SolarGroendak

Nadere informatie