Gezondheidsbeleid in Woerden Overbruggingsnota

Transcriptie

1 Gemeente Woerden 10i Gezondheidsbeleid in Woerden Overbruggingsnota ) Gemeente Woerden, september 2010

2 Deze nota is ontwikkeld door: Mevr. C.P.G. Kraan-Molenaar, gemeente Woerden Dhr. E. van Eijk, gemeente Woerden Mevr. Drs. G.J.C. Bruggers-van Dijk GGD Midden-Nederland

3 Inhoudsopgave 1. Van wet naar beleid Algemeen De Wet Publieke Gezondheid Landelijk beleid Gemeentelijk beleid Overzicht totstandkoming gezondheidsbeleid 6 2. Terugblik Gezondheidsbeleid Resultaten Gezondheidsbeleid Resultaten Verslavingsbeleid Resultaten Wmo-beleid Resultaten gezondheidsbeleid na Gezondheid in Woerden: de lokale situatie nu Jeugd Volwassenen en senioren Kwetsbare groepen Beleidsdoelen Woerden voor Algemene doelstelling Doelgroepen Integrale aanpak Relatie gezondheidsbeleid en andere gemeentelijke beleidsterreinen Externe samenweriting met (lokale) partners Beleidsprioriteiten gemeente Woerden, doelstellingen en prestatiemeting Uitwerking overbruggingsnota Tijdsbestek Geplande activiteiten Raamwerk van eisen aan nieuwe nota Financiën Financiën in beeld Financiële situatie gemeente Woerden Financiële consequenties Bronnen 22 Bijlage I Tabel thematische indeling aandachtsvelden gemeente Woerden 23 Bijlage II Opsomming minimaal verplichte wettelijke taken 25 Bijlage III: Uitvoeringsprogramma Nota Volksgezondheid

4 Samenvatting Deze overbruggingsnota 'Gezondheidsbeleid in Woerden ' beschrijft welke resultaten de gemeente Woerden geboekt heeft op het gebied van de lokale openbare volksgezondheidszorg sinds de vaststelling van de nota 'Woerden gezond' in De gemeente Woerden heeft vanuit de Wet Publieke Gezondheid een taak om met name door preventie een bijdrage te leveren aan het voorkomen en verminderen van gezondheidsproblemen. Deze nota brengt die bijdrage in beeld. Daarnaast zal deze overbruggingsnota een raamwerk schetsen waaraan de nota gemeentelijk gezondheidsbeleid moet voldoen. Deze nota moet voor 1 juli 2011 door de gemeenteraad van Woerden vastgesteld worden. In deze overbruggingsnota wordt dus geen nieuw beleid ontwikkeld. De algemene doelstelling voor de periode luidt: Gezonde Inwoners in Woerden. Actuele ontwikkelingen in de gezondheid(gerelateerde) problemen Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) verwacht dat gemeenten met hun gezondheidsbeleid vooral inzetten op collectieve preventie ten aanzien van die onderwerpen waarmee de grootste gezondheidswinst te behalen is. Voor de periode wordt nagestreefd dat het roken vermindert, schadelijk alcoholgebruik en overgewicht teruggedrongen wordt, én dat het aantal patiënten met diabetes en depressies vermindert. Uit verschillende onderzoeken, zoals de jeugdgezondheidsmonitor, de volwassenenmonitor en de verkenning eenzaamheid, blijkt dat dit ook in Woerden belangrijke gezondheidsproblemen zijn. Prioriteiten De gemeente Woerden heeft besloten om in de periode met haar gezondheidsbeleid extra in te zetten op de volgende drie problemen: overgewicht en voorkoming diabetes type 2 schadelijk alcoholgebruik eenzaamheid en depressie bij senioren Daarnaast zal de gemeente Woerden vanzelfsprekend alle wettelijke verplichtingen op het gebied van de openbare gezondheidszorg blijven uitvoeren. Hiervoor wordt het huidige beleid voortgezet. Doelgroepen Het gezondheidsbeleid van de gemeente Woerden richt zich op de volgende doelgroepen: jongeren (0-18 jaar) volwassenen (19-65 jaar) senioren (65 jaar en ouder) Langdurige en productieve samenwerking in het veld In de beleidsperiode staat het belang van samenwerken centraal. De gemeente Woerden wil de verschillende partners in het veld met elkaar verbinden en daardoor beter laten samenwerken. Samen met verschillende organisaties wil Woerden insteken op gezondheidseffecten op de lange termijn. Dit betekent dat deze organisaties ook worden betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe beleid vanaf In de afgelopen beleidsperiode is de communicatie met de verschillende partners actief opgepakt en zijn nieuwe overlegvormen tot stand gekomen. Daarnaast is het beleid uit de vorige nota voortgezet en is dit geëvalueerd om zo nog meer tot een integrale aanpak te komen.

5 Van wet naar beleid 1.1. Algemeen Een goede gezondheid is één van de belangrijkste dingen in het leven. De kwaliteit van leven die mensen ervaren, wordt mede bepaald door hun gezondheid. Een goede gezondheid van inwoners is ook van maatschappelijk belang; het draagt namelijk bij aan een vitale samenleving. De gemeente Woerden wil met haar gezondheidsbeleid aansturen op een vitale gemeenschap door het voorkomen en verminderen van gezondheidsproblemen. Op basis van de Wet Publieke Gezondheid (WPG) stelt de gemeente Woerden haar gezondheidsbeleid vast. Op basis van landelijk gestelde prioriteiten bepaalt de gemeente aan welke problemen zij extra aandacht wil besteden. Door algemene doelen om te zetten in doelstellingen en daarnaast activiteiten te noemen, maakt zij duidelijk via welke aanpak zij haar doelen wil realiseren. Waarom moet de raad nu nog een nota lokaal Gezondheidsbeleid vaststellen? Vanuit de wet is de gemeente verplicht elke vier jaar een nota Volksgezondheid vast te stellen. In 2007 was het de bedoeling dat er een vervolg zou komen op de nota lokaal gezondheidsbeleid 'Woerden gezond'. Door een aantal oorzaken, met name de overweging om de nota volksgezondheid op te nemen in het WMO-beleid, is het niet gelukt om dit te realiseren. De Inspectie voor de Gezondheidszorg controleert echter wel of gemeenten inderdaad een nota Volksgezondheid hebben vastgesteld voor deze periode. Daarom is besloten om alsnog deze overbruggingsnota op te stellen. Dat de nota nog niet is vastgesteld, wil niet zeggen dat in de periode het beleid en de uitvoering hiervan heeft stilgestaan. Activiteiten zijn voortgezet en nieuwe activiteiten zijn ontwikkeld. Omdat de gemeente Woerden in de pas wil lopen met de landelijke cyclus wordt eind 2010 gestart met de ontwikkeling van een nieuwe nota Lokaal volksgezondheidsbeleid De overbruggingnota is een voorbereiding op de nieuwe nota en zal waar mogelijk alvast het perspectief schetsen tot Het uitgangspunt van deze overbruggingsnota is om het bestaande beleid en uitvoering te handhaven en dat het input moet geven aan de nieuwe nota De Wet Publieke Gezondheid De Wet Publieke Gezondheid is op 9 oktober 2008 van kracht geworden. Deze wet noemt een aantal taken die elke gemeente verplicht is uitte voeren. Deze taken hebben betrekking op vier onderwerpen: 1. Collectieve preventie 2. Jeugdgezondheidszorg 3. Ouderengezondheidszorg 4. Infectieziektebestrijding in totaal gaat het om 24 specifiek uitvoerende taken die de gemeente moet uitvoeren. De meeste van deze taken worden voor de gemeente Woerden door de GGD Midden-Nederland en Zuwe Zorg uitgevoerd en vinden met vaste regelmaat plaats. Deze nota gaat over het beleid dat de gemeente Woerden op basis van landelijke prioriteiten vaststelt, hoe deze beleidsprioriteiten tot stand zijn gekomen en hoe deze ten uitvoer zijn en worden gebracht Landelijk beleid Het ministerie van VWS stelt elke vier jaar een nota landelijke prioriteiten en een landelijk programma vast op het gebied van de publieke gezondheidszorg. De nota 'Kiezen voor gezond leven' ( ) gaat enerzijds over een betere afstemming tussen rijksbeleid en lokaal beleid, anderzijds wijst het een aantal gezondheidsproblemen aan waar gemeenten in hun collectieve preventie aandacht aan moeten besteden. Deze gezondheidsproblemen zijn: Overgewicht Roken Schadelijk alcoholgebruik Diabetes Depressie De eerste drie problemen brengen gezondheidsrisico's met zich mee, maar dit betekent niet dat iemand daadwerkelijk als ziek wordt aangemerkt. De laatste twee problemen worden door medici wel aangeduid als ziekte. Voor alle vijf problemen geldt dat zij voornamelijk worden veroorzaakt door leefstijlfactoren. Via gedragsverandering zijn alle problemen dus beïnvloedbaar.

6 1.4. Gemeentelijk beleid De WPG gaat er van uit dat de gemeente het best op de hoogte is van de lokale situatie, maatwerk kan bieden en de mogelijkheid heeft om verbindingen te leggen tussen de verschillende beleidsterreinen. Op basis van haar kennis van de lokale situatie 1 heeft de gemeente Woerden besloten om voor de periode haar aandacht te richten op de volgende speerpunten: Overgewicht en voorkoming diabetes type 2 2 Schadelijk alcoholgebruik Eenzaamheid en depressie bij senioren Roken komt het vaakst voor in combinatie met de hierboven genoemde gezondheidsproblemen. Het aanpakken hiervan zal hopelijk ook een gunstig effect hebben op de vermindering van het roken. Naast deze drie speerpunten, de beleidsprioriteiten van de gemeente Woerden, speelt bij het formuleren van beleid ook de algemene doelstelling en visie van de gemeente Woerden een belangrijke rol. De doelstelling van en visie op het gezondheidsbeleid komen in hoofdstuk vier aan de orde Overzicht totstandkoming gezondheidsbeleid Onderstaand figuur brengt in beeld hoe het lokale gezondheidsbeleid van de gemeente Woerden tot stand komt. Figuur 1: Gezondheidsbeleid in beeld Wetgeving: Wet Publieke Gezondheid bepaalt dat: Collectieve preventie Jeugdgezondheidszorg Ouderengezondheidszorg Infectieziekte bestrijding De gemeente deze wettelijke taken moet uitvoeren. Onderzoek door het Ministerie van VWS (Nota 'Kiezen voor gezond leven') bepaalt dat: U Onderzoek door de gemeente Woerden bepaalt dat: Overgewicht Roken Schadelijk alcoholgebruik Diabetes Depressie 4 Overgewicht en voorkoming diabetes type 2 Schadelijk alcoholgebruik Eenzaamheid en depressie bij senioren De gemeente met name door collectieve preventie aandacht moet besteden aan deze gezondheidsrisico's / ziektes. De lokale beleidsprioriteiten zijn waar gemeente Woerden op inzet. Zie hoofdstuk 3 voor de resultaten van lokaal onderzoek. " De ziekte diabetes type 1 wordt met name veroorzaakt door erfelijke factoren.

7 2. Terugbl ik Gezondheidsbeleid In het jaar 2000 is de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) van kracht geworden. Door diverse gemeenten, waaronder Woerden, is toen in regionaal verband een brede visie op volksgezondheid ontwikkeld. Eind 2001 benoemden deze gemeenten negen regionale thema's. In 2002 heeft de gemeente Woerden over deze regionale thema's een discussie gevoerd met de lokaal werkende organisaties die met volksgezondheidsbeleid te maken hadden. De uitkomst van deze discussie leverde een aantal accenten op binnen de regionale thema's plus één extra thema speciaal voor Woerden. Begin 2003 werd de WCPV herzien. Als gevolg daarvan zijn de taken van gemeenten versterkt. Dit heeft medio 2003 geleid tot de nota 'Woerden Gezond' waarin de gemeente Woerden alle thema's heeft ondergebracht in vijf aandachtsgebieden. Per aandachtsgebied staan in de nota beleid en acties geformuleerd. Een aantal van de regionale thema's heeft ook aandacht gekregen in de beleidsnotitie met betrekking tot de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en in het verslavingsbeleid. In 2007 is de nota gezondheidsbeleid 'Woerden gezond ' geëvalueerd. Daarna is in 2008 de nota Verslavingsbeleid uit 1999 met de samenwerkingspartners in het veld geëvalueerd. De stand van zaken rond de uitvoering van de vorige nota's is één van de vertrekpunten voor het beleid van de komende jaren. In bijlage 1 vindt u een tabel waarin zijn opgenomen: de regionale thema's, het lokale thema, de aandachtsgebieden waaronder de gemeente Woerden deze thema's heeft ingedeeld, de voorgenomen acties van de gemeente Woerden op elk van deze gebieden en de relaties met de andere beleidsterreinen. De resultaten van de acties staan hieronder beknopt uitgewerkt Resultaten Gezondheidsbeleid In de nota Woerden gezond benoemt de gemeente zes aandachtsgebieden. Hieronder vindt u beknopt de resultaten per aandachtsgebied. 1. Psychosociale problematiek; eenzaamheid en depressie onder senioren Uit de onderzoeken van de GGD bleek dat in Woerden ongeveer 1 op de 10 mensen boven de 65 jaar ernstig eenzaam is. Naar aanleiding hiervan heeft de gemeente de instanties die in Woerden de OGGZ 3 uitvoeren de opdracht gegeven om een onderzoek naar de geestelijke gezondheid van ouderen uit te voeren en op basis hiervan een plan van aanpak op te stellen. Dit plan van aanpak is bij wijze van proef in de wijk Staatsliedenkwartier uitgevoerd. Het welzijnswerk kreeg extra capaciteit voor huisbezoeken om eenzaamheid te signaleren en om een maatjesproject te beginnen. Door tegenvallende resultaten, waaronder het achterblijven van doorverwijzingen, is dit project in 2008 gestopt en is men teruggevallen op het reguliere welzijnswerk. Wel zijn in Woerden twee buurtkamers geopend om senioren een laagdrempelige ontmoetingsplek te geven. De continuering wordt in hoofdstuk 4 verder uitgewerkt. 2. Verbetering sociale leefomgeving Hoe iemand zijn leefomgeving beleeft hangt af van aspecten als veiligheid, gezondheid, maar ook zaken als sociale contacten en gezelligheid. In 2006 is er onderzoek gedaan naar de leefbaarheid en veiligheid in de gemeente Woerden. Hieruit is gebleken dat het gevoel van veiligheid in het algemeen en in de buurt is gestegen. Gezien de eenzaamheidsproblematiek blijft de sociale leefomgeving en het onder de aandacht brengen van het aanwezige aanbod van hierop gerichte activiteiten, een belangrijk punt van aandacht voor de gemeente Woerden. In hoofdstuk 4 wordt hier verder op ingegaan. De doelstelling dat in wijkplatforms ouderen vertegenwoordigd zijn is gerealiseerd. 3. Jeugdgezondheidszorg, opvoedingsondersteuning en beweging voor de jeugd Volgend op de wettelijke verplichting is er geïnvesteerd in de inhoudelijke integratie van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 0 tot 4 jaar en 4 tot 19 jaar. Dit heeft er onder andere in geresulteerd dat beide uitvoerende instellingen in dezelfde locaties zitten; namelijk in de Brede School Schilderskwartier en in de Van Loonstraat. Tevens is de netwerkstructuur en informatie-uitwisseling verstevigd door de start van het Kernteam Jeugd.! OGGZ = openbare geestelijke gezondheidszorg

8 Vanuit de doelstelling opvoedingsondersteuning subsidieert gemeente Woerden een pedagogisch spreekuur en is er gestart met een jeugdloket voor kinderen met psychosociale problemen. Vanuit de doelstelling beweging voor de jeugd heeft de gemeente mede het project 'Woerden scoort met sport' gesubsidieerd. Vanuit de Brede Scholen is er een breed sportaanbod gekomen. Dit heeft er toe geleid dat er nu per wijk gemiddeld vijf sportverenigingen actief zijn, waar dit voorheen drie was. Ook is gemiddeld over heel Woerden 15% van de kinderen dat meedeed aan een Brede School sportactiviteit naar aanleiding hiervan regulier lid geworden van een sportvereniging. 4. Genotmiddelen De doelstellingen uit de nota Woerden Gezond zijn verwerkt in het actieprogramma 'Alcohol en Drugs preventie onder jongeren in Woerden' dat onder het Verslavingsbeleid valt. In de volgende paragraaf worden de resultaten hiervan benoemd. Hieruit blijkt dat alle doelstellingen uit de nota Woerden gezond zijn behaald. 5. Versterking samenwerking tussen organisaties in de zorg Dit aandachtsveld gaat ten eerste over de samenwerking tussen professionele organisaties, tussen professionele en niet-professionele en tussen niet-professionele organisaties onderling. De gemeente Woerden heeft geïnvesteerd in het in brede zin bevorderen van de kennis over vrijwilligersorganisaties en hun activiteiten. In eerste instantie heeft dit plaatsgevonden door alle organisaties in Woerden uit te nodigen hun gegevens in de gemeentegids op te laten nemen. Eenzelfde uitnodiging ontvingen zij voor de Sociale Kaart die in 2008 gerealiseerd is. Het volgens de nota Woerden Gezond op te zetten vrijwilligersbeleid is in 2009 gerealiseerd. In een project van twee jaar faciliteert de gemeente Woerden de kwartiermaker mantelzorg; dit om de ondersteuning aan mantelzorgers op te zetten. Om deze ondersteuning te realiseren zullen diverse instanties samen moeten gaan werken. Dit project eindigt per 1 januari Dit aandachtsveld gaat ten tweede over het werken aan meer samenhang in de zorg. In de nota Woerden gezond stonden hier drie doelstellingen voor geformuleerd. De eerste twee hiervan, verbeteren ketenzorg voor ouderen en oprichting woonzorgnetwerk, zijn in 2010 behaald. De derde doelstelling om vanuit een andere blik (o.a. vanuit de optiek van samenwerking) te kijken naar de voorwaarden voor subsidieverstrekking, is niet gerealiseerd. In plaats daarvan is de weg van de afstemmingsafspraken gekozen. Voorbeelden hiervan zijn: het faciliteren van het netwerk Kernteam Jeugd, het afsluiten van de intentieverklaring 'Samenwerking in de zorg' die een betere samenwerking tussen de gemeente Woerden en lokale partners op het gebied van de Wmo regelt (project Breed Wmo-loket), afspraken rond het wijksteunpunt De Plint en het verzorgingstehuis Gaza in Harmeien. 6. Ondersteuning huisartsenpraktijken De gemeente heeft het initiatief genomen voor een periodiek afstemmingsoverleg tussen gemeente, huisartsen en zorgverzekeraars over ontwikkelingen in de lokale huisartsenzorg, knelpunten daarin en best practices. Wegens het ontbreken van gezamenlijke agendapunten is dit overleg in 2008 stop gezet Resultaten Verslavingsbeleid In de nota Verslavingsbeleid van 1999 wordt het gebruik van tabak, alcohol en drugs bezien vanuit twee invalshoeken: vanuit gezondheidsoogpunt en vanuit de maatschappelijke problematiek die met het gebruik gepaard kan gaan. Het beleid is met name gericht op preventie en daarbij ligt het accent op jongeren, omdat deze groep met preventieve maatregelen het best te bereiken is. De nota heeft concrete uitvoering gekregen via het actieprogramma 'Alcohol en Drugs preventie onder jongeren in Woerden'. In de Evaluatie verslavingsbeleid die op 23 oktober 2008 door de raad is vastgesteld, staat een uitgebreide opsomming van de behaalde resultaten. Uit deze nota komen de volgende resultaten: Er is een structureel preventieaanbod op het basisonderwijs gerealiseerd met het preventieprogramma DRAAK: Drugs, Roken en Alcoholvoorlichting Aan Kinderen. Het jongerenwerk voert één keer per twee jaar een 'outreachende' preventiecampagne op straat en in het uitgaanscircuit onder jongeren uit. Er zijn diverse flyeracties uitgevoerd door Woerdense jongeren op belangrijke Woerdense evenementen. Er is deskundigheidsbevordering geweest bij het jongerenwerk. Er is een spreekuur van Centrum Maliebaan, een instelling voor verslavingszorg, gerealiseerd.

9 Er is een structurele werkgroep Alcohol en drugspreventie met verschillende partners: GGD Midden Nederland, politie, jongerenwerk, Centrum Maliebaan (Instelling voor verslavingszorg) en de gemeente Woerden (beleidsterrein veiligheid). Uit de evaluatie blijkt dat een aantal beleidsaanbevelingen nog niet (optimaal) gerealiseerd zijn. Deze kunt u in hoofdstuk 4 terug vinden bij de doelstellingen en activiteiten voor de periode Resultaten Wmo-beleid Elk jaar wordt in een rapportage verantwoording afgelegd over het gevoerde Wmo-beleid. Er wordt concreet gemaakt welke resultaten behaald zijn. De rapportage wordt elk jaar aan de gemeenteraad van Woerden aangeboden. De laatste is op 11 mei 2010 door het college vastgesteld en daarna naar de raad gestuurd. Een aantal van de daarin genoemde resultaten staan genoemd in de paragraaf hieronder. Daarnaast is in 2009 door de GGD Midden-Nederland onder het motto 'Iedereen Gezond en Wel?!' een onderzoek onder kwetsbare groepen in Woerden gehouden. De monitor kwetsbare groepen heeft betrekking op alle leeftijden; dus zowel op jeugd, volwassenen en senioren. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen gebruikt worden voor het gezondheidsbeleid en het Wmo-beleid Resultaten gezondheidsbeleid na 2007 Dat de nota nog niet is vastgesteld, wil niet zeggen dat in de periode het beleid en de uitvoering hiervan heeft stilgestaan. Activiteiten zijn voortgezet, activiteiten zijn geëvalueerd en nieuwe activiteiten zijn ontwikkeld. Hieronder vindt u een beknopte opsomming van behaalde resultaten die voortkomen uit het uitvoeringsplan van de nota Woerden gezond of die voortkomen uit activiteiten die een raakvlek hebben met volksgezondheid. Resultaten in 2008 Evaluatie verslavingsbeleid uitgevoerd en vastgesteld door de Raad. Op 3 april 2008 heeft de Raad de nota Recreatie en Toerisme: 'Poort naar de toekomst' vastgesteld. Hierbij hoort een uitvoeringsprogramma dat onder andere als doel heeft om de wandel-, vaar- en fietsroutes uit te breiden en aantrekkelijker te maken, zodat bewegen in Woerden en omgeving gestimuleerd wordt. Vanaf april 2008 tot april 2010 liep de tweejarige publiekscampagne: 'Alcohol? Laat je verstand niet beïnvloeden.' In juli 2008 is de Sociale Kaart gepresenteerd. Deze bevat de NAW-gegevens, producten en diensten van hulpverlenende instanties. Alle vrijwilligersorganisaties zijn aangeschreven om zich op te laten nemen in deze kaart. De Sociale Kaart is via de homepage van te raadplegen. De gemeente Woerden faciliteert Stichting Welzijn Woerden via een budgetcontract voor het coördineren van het Netwerk Informele Ondersteuning (NIO). Daarin zijn alle organisaties vertegenwoordigd die informele zorg leveren. Een product van het NIO is een folder met daarin een overzicht van de mogelijkheden van vrijwilligershulp in de gemeente Woerden. Resultaten in 2009 Opening van de buurtkamer, een ontmoetingsplek voor senioren, in het Staatsliedenkwartier. Op 26 februari 2009 is de nota Vrijwilligersbeleid vastgesteld door de Raad. Met haar vrijwilligersbeleid wil Woerden investeren in de ontwikkeling van individuen (mensen) en groepen (vrijwilligersorganisaties), investeren in waardering, in samenwerking en investeren in het oplossen van knelpunten en onderwerpen en kansen in kaart brengen; de zogenaamde brede benadering. Als raakpunt met het gezondheidsbeleid valt dit beleid onder het versterken van de samenwerking tussen organisaties. Op 24 september 2009 heeft de Raad de Welzijnsvisie vastgesteld. In de visie wordt gedefinieerd wat de rol is van de inwoner(s) zelf, van vrijwilligers(organisaties) en in het verlengde daarvan van professioneel welzijn en de gemeente als een inwoner problemen ondervindt op het gebied van maatschappelijke participatie. Sinds 1 februari 2009 faciliteert de gemeente Woerden de Kwartiermaker mantelzorg. In 2009 is er extra aandacht voor en onderzoek geweest naar de omvang van de groep mantelzorgers in Woerden. In 2010 is gestart met een preventieproject. Met dit project moet voorkomen worden dat mantelzorgers, zowel jongeren die mantelzorger zijn of volwassenen, overbelast raken.

10 De implementatie van het digitaal dossier JGZ is gestart en wordt in 2010 verder doorontwikkeld. Er wordt gestart met de ontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) waar de JGZ één van de kernpartners is. Eind 2009 wordt de uitvoering van de JGZ 0 tot 4 jaar overgedragen van Vierstroomzorgring naar Zu we Zorg. Invoering van de combinatiefunctie waardoor er binnen Woerden nu vier functionarissen actief zijn bij scholen, sportverenigingen en Kuvo. De functionaris zorgt onder andere voor een verbinding tussen school en sportvereniging met als doel om kinderen meer te laten bewegen. Resultaten in 2010 Vanaf februari 2010 loopt het project Gezonde Slagkracht: een project over eten en bewegen waaraan Woerden Actief, de GGD MN, Sportservice MN en Stichting Welzijn Woerden deelneemt. Onder het project vallen drie werkgroepen, waar vertegenwoordigers van instellingen en sportverenigingen samen een plan voor de uitvoering ontwikkelen. Het gaat om de werkgroepen jeugd, volwassenen/werknemer (vanaf 2011) en aangepast bewegen. In januari 2010 is het CJG in Harmeien geopend. Op 22 maart is er een werkconferentie Wonen, Zorg en Welzijn gehouden door de gemeente Woerden. Hierin zijn de doelstellingen van het woonzorgnetwerk verder uitgewerkt. Een van de doelstellingen is om de ketenzorg rond ouderen te verbeteren. Opening van de buurtkamer, een ontmoetingsplek voor senioren, in het Bloemen en Bomenkwartier. Opstellen van deze Overbruggingsnota gezondheidsbeleid. 10

11 3. Gezondheid in Woerden: de lokale situatie nu De landelijke nota 'Kiezen voor gezond leven' geeft de onderwerpen aan waar gemeenten zich op moeten richten met hun preventie. Vanuit haar kennis van de lokale situatie kiezen gemeenten vervolgens zelf hun plaatselijke beleidsprioriteiten. De gemeente Woerden komt aan haar kennis over de lokale situatie via verschillende bronnen. Zo zijn er de kwalitatieve observaties en inbreng die voortkomen uit samenwerking en overleg met de lokale partners. Daarnaast levert de GGD kwantitatieve gegevens door middel van een aantal specifieke onderzoeken. Hieronder staan deze kwantitatieve gegevens over de Woerdense bevolking met betrekking tot de landelijk gesignaleerde gezondheidsrisico's. Onderstaande gegevens laten duidelijk zien dat alle leeftijdsgroepen aandacht vragen. Vooral de thema's schadelijk alcoholgebruik, overgewicht (en voorkoming diabetes type 2), depressie en eenzaamheid zijn belangrijke thema's bij deze doelgroepen. Hier zal de gemeente extra op inzetten. Voor het thema roken en diabetes in het algemeen worden vooral de landelijke ontwikkelingen gevolgd. 3.1 Jeugd GGD Midden-Nederland verzamelt regelmatig gegevens over de jeugd. De gemeente heeft hierdoor inzicht in de gezondheidstoestand van de jeugd. Dit vormt de basis voor het beleid van de gemeente. Hieronder staan de belangrijkste resultaten. Tabel: Resultaten jeugdgezondheidsmonitor (GGD MN, 2008) Gezondheidsthema Situatie Roken 14% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs rookt. Alcoholgebruik 40% van de leerlingen in klas 1 en 2 op het voortgezet onderwijs heeft ooit alcohol gedronken. 32% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs is ooit dronken geweest. 27% van de jongeren doet aan binge drinken." Overgewicht 14% van de 5-6 jarigen en 15% van de 9-10 jarigen heeft overgewicht. 77% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs voldoet niet aan de fruitnorm. 88% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs voldoet aan de beweegnorm. Psychosociale problemen 10% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs heeft emotionele problemen en 12% gedragsproblemen. 3.2 Volwassenen en senioren De laatste jaren zijn er diverse onderzoeken geweest onder de volwassenen en senioren van Woerden. In 2008 is er een onderzoek uitgevoerd onder alle volwassenen om inzicht te krijgen in de gezondheidssituatie van de 19 tot 65 jarigen in Woerden. In 2006 is er een onderzoek geweest onder de senioren in Woerden (65 jaar en ouder). Tabel: Resultaten monitor volwassenen (GGD MN 2008) senioren (GGD MN 2006) Gezondheidsthema Roken Alcoholgebruik Situatie 13% van de senioren rookt. 27% van de volwassenen rookt. 15% van de jarigen drinkt onverantwoord. 5 10% van de volwassenen drinkt onverantwoord. 27% doet aan binge drinken (1 tot 5 keer per halfjaar). 4 Binge drinken is; meisjes/vrouwen die (wel eens) binnen een paar uur 4 of meer glazen en als jongens/mannen wel eens 6 of meer drinken. Overmatig alcoholgebruik is: mannen maximaal 21/glazen/week, max. 5 glazen/drinkdag, max. 5 drinkdagen/week, vrouwen maximaal 14/glazen/week, max. 3 glazen/drinkdag, max. 5 drinkdagen/week. 11

12 Overgewicht Vervolg overgewicht Diabetes Psychosociale problemen 40% van de jarigen heeft matig overgewicht, bij 16% komt obesitas voor. 60% van de volwassenen voldoet aan de beweegnorm. 42% van de volwassenen heeft overgewicht en bij 11 % is er sprake van obesitas, Bij 34% van de volwassenen is sprake van een verhoogd risico. 37% van de volwassenen geeft aan zich eenzaam te voelen. 46% van de senioren geeft aan zich eenzaam te voelen. 17% van de senioren heeft depressieve klachten. 3.3 Kwetsbare groepen In 2009 is voor het eerst een onderzoek gedaan onder de kwetsbare groepen 6. In dit onderzoek komt ook de groep senioren van 75 jaar en ouder expliciet aan bod. Hieruit blijkt dat veel 75-plussers last hebben van depressieve gevoelens (11%). In deze leeftijdsgroep gebruikt 26% slaap- en kalmerende middelen tegen 3% in de groep van de volwassenen (19-64 jaar) 7. Ook voelt 12% van de 75-plussers zich ernstig eenzaam. Ter vergelijking: onder de volwassen voelt zich gemiddeld 3% en onder de senioren jaar voelt zich 7% ernstig eenzaam. Overmatig alcoholgebruik daarentegen ligt een stuk lager bij de 75-plussers. Bron: GGD Midden-Nederland, Monitor Kwetsbare Groepen 2009, gemeente Woerden Bron: GGD Midden-Nederland, Gezondheidsonderzoek Volwassenen 2008, gemeente Woerden 12

13 Gezondheidsbeleid in Woerden, overbmggingsnota Beleidsdoelen Woerden voor De gemeente Woerden wil met het lokale gezondheidsbeleid een bijdrage leveren aan het voorkomen en verminderen van gezondheidsproblemen. Hierbij kiest Woerden voor een integrale benadering van het onderwerp gezondheidszorg. De drie vastgestelde beleidsprioriteiten zijn de basis voor het formuleren van doelen en activiteiten op elk van deze gebieden. Vanuit de integrale benadering zijn deze gekoppeld aan de vele beleidsterreinen die een bijdrage kunnen leveren aan een gezond Woerden. De gemeente Woerden doet dat niet alleen. Zij werkt met vele organisaties samen. Los van alle doelen en activiteiten is het creëren van draagvlak onder deze organisaties voor een goede samenwerking een doel op zich Algemene doelstelling De algemene doelstelling van de gemeente Woerden op het terrein van de volksgezondheid is: Gezonde inwoners in Woerden. De gemeente streeft er naar om lichamelijke en geestelijke gezondheidsproblemen te voorkomen en verminderen door het: Bevorderen van een gezonde leefstijl van inwoners. Bevorderen van een gezonde leefomgeving van inwoners. De visie van Woerden op volksgezondheid geeft aan hoe zij Woerden door middel van haar lokale invloed gaat veranderen, zodat zij in de toekomst succes heeft met het behalen van haar doelstelling: De gemeente Woerden investeert in het opbouwen van relaties en het verbinden van de verschillende (lokale) organisaties en instanties die een bijdrage leveren aan de gezondheid van inwoners in Woerden, zodat er beter samengewerkt wordt. Een betere samenwerking leidt tot betere gezondheidseffecten op de lange termijn. De gemeente Woerden kiest heel bewust voor een beperkt aantal gezondheidsthema's, opdat de beschikbare middelen zo doelgericht mogelijk ingezet kunnen worden. Het teveel versnipperen van aandacht en middelen leidt tot minder focus en succes. De gezondheid van de Woerdense inwoner wordt kwantitatief gemeten via de volgende onderzoeken: 1. Scholierenonderzoek GGD MN (4-18 jaar, 1 keer in de vier jaar) 2. Volwassenenonderzoek GGD MN (19-64,1 keer in de vier jaar) 3. Seniorenonderzoek GGD MN (64-74 jaar, 1 keer in de vier jaar) 4. Onderzoek Kwetsbare groepen (4-75 en ouder, 1 keer in de vier jaar) Daarnaast zijn jaarlijks in de Atlas Jong de gegevens van de jeugd (tot en met 22 jaar) in de gemeente Woerden opgenomen op het gebied van demografie, opvang, educatie en werk, opvoeding, bescherming en gezondheidszorg, veiligheid en vrije tijd Doelgroepen Het gezondheidsbeleid van de gemeente Woerden richt zich op de volgende doelgroepen: jongeren (0-18 jaar) volwassenen (19-65 jaar) senioren (65 jaar en ouder) De gemeente volgt hierbij de leeftijdsindeling die door de epidemiologen van de GGD wordt gehanteerd bij het uitvoeren van de gezondheidsonderzoeken. Als dit wenselijk is kan de gemeente Woerden binnen bepaalde beleidsterreinen een bepaalde leeftijdsgroep verder opdelen of uitbreiden. Het is bijvoorbeeld zinvol om bij preventie op het gebied van alcoholmisbruik jongeren in meerdere leeftijdscategorieën op te splitsen en de groep jongeren uit te breiden naar tot en met 22 jaar. 13

14 4.3. Integrale aanpak Gezondheid is niet iets dat een mens heeft of krijgt. Het is meer een toestand waar men zich op een bepaald moment in bevindt. Die gezondheidstoestand is het resultaat van verschillende oorzaken en omgevingsfactoren. De VNG gebruikt een model als kader voor integrale beleidsontwikkeling met betrekking tot de publieke gezondheidszorg. Dit model benoemt als oorzaken en omgevingsfactoren die de gezondheid beïnvloeden: de biologische factoren, de gezondheidszorg, iemands leefstijl, iemands sociale omgeving en iemand fysieke leefomgeving. Vooral op gemeentelijk niveau zijn goede verbindingen te maken tussen deze factoren en de betreffende lokale partners. Hierdoor zijn vele kansen aanwezig om de gezondheid van mensen op een positieve manier te beïnvloeden. Om een volwaardig gezondheidsbeleid te realiseren is dan wel een integrale aanpak noodzakelijk. Interne samenwerking en afstemming binnen de gemeente, externe samenwerking tussen gemeente en (lokale) partners én tussen (lokale) partners onderling zijn een voorwaarde voor het kunnen formuleren en uitvoeren van een volwaardig gezondheidsbeleid Relatie gezondheidsbeleid en andere gemeentelijke beleidsterreinen Twee van de drie beleidsprioriteiten die voor door de gemeente Woerden zijn vastgesteld hebben met name te maken met de leefstijl van mensen. Het gaat hierbij om 'schadelijk alcoholgebruik' en 'overgewicht en voorkomen diabetes type 2'. Gezondheidswinst op deze twee gebieden wordt dan ook vooral bereikt door het aanpakken van een ongezonde leefstijl. Er zijn een aantal beleidsterreinen die een belangrijke rol hebben in het voorkomen en bestrijden van een ongezonde leefstijl: Openbare orde en veiligheid: APV, regelgeving en handhaving ten aanzien van drank en horeca. Sport: instrument om gezondheid te verbeteren en integratie te bevorderen. Ruimtelijke ontwikkeling: gezondheidszorgvoorzieningen, voldoende ruimte, groenvoorzieningen, bewegingsmogelijkheden, fietsroutes, toegankelijkheid openbare gebouwen, op peil houden van de leefomgeving (openbare ruimte). Realisatie en beheer: beheer en onderhoud van speelplaatsen. De derde beleidsprioriteit van gemeente Woerden: eenzaamheid en depressie bij senioren heeft vooral te maken met de fysieke (veilig voelen) en sociale leefomgeving van mensen. Met betrekking tot het eerste ligt een relatie met het beleidsterrein van realisatie en beheer. Wat betreft de sociale leefomgeving ligt er een relatie met het welzijnswerk en de Wmo. Realisatie en beheer: een schone, goed verlichte, veilige (weginrichting), groene en toegankelijke leefomgeving. Woonbeleid: toegankelijke en levensbestendige woningen. Wmo: de GGD voert onder senioren onderzoek uit naar lichamelijke en geestelijke gezondheid, zelfredzaamheid, leefgewoonten, tijdsbesteding en huiselijk geweld. Via dit onderzoek is de eenzaamheidsproblematiek onder Woerdense senioren zichtbaar geworden. De Wmo is verantwoordelijk voor eenzaamheidsbestrijding. De beleidsmedewerker Wmo ontwikkelt beleid voor sociale participatie. Sociale Zaken: bevorderen maatschappelijke participatie van kwetsbare groepen, waaronder senioren. Het gaat hier zowel om het mogelijk maken van fysieke participatie door voorzieningen te verstrekken als het vorm geven aan de sociale participatie. In de periode streeft de gemeente Woerden naar meer samenwerking tussen gemeentelijke afdelingen, zodat de belangrijkste gezondheidsthema's vanuit de respectievelijke afdelingen integraal worden vormgegeven ter voorbereiding op de nota Externe samenwerking met (lokale) partners Om tot uitvoering van deze nota te komen is samenwerking in het veld vereist. De gemeente voert de regie en zorgt dat deze partners regelmatig afstemmen en bij elkaar komen rond de verschillende gezondheidsthema's. Reeds bestaande contacten zijn: GGD Midden-Nederland Zuwe Zorg Vierstroomring 14

15 Welzijnsorganisaties Eerstelijns zorgverleners Politie Instelling voor Verslavingszorg Centrum Maliebaan Sportverenigingen Onderwijs Indigo Altrecht Sport Service Midden-Nederland Zorggroep Sint Maarten (verzorgingstehuis Gaza) Stichting Rijnhoven (Heremalerhof) En vele informele zorg-organisaties (bijvoorbeeld Handje Helpen, de Meerpaal) Beleidsprioriteiten gemeente Woerden, doelstellingen en prestatiemeting Naar aanleiding van het landelijk beleid, de lokale gezondheidssituatie, de gemeentelijke visie op en het gemeentelijk doel met het gezondheid(sbeleid) zijn voor de periode onderstaande beleidsprioriteiten en doelstellingen opgesteld. De activiteiten die bij deze doelstellingen horen zijn opgenomen in het uitvoeringsplan dat in bijlage 3 van deze nota is opgenomen. Het uitgangspunt bij deze doelstellingen is dat er zoveel mogelijk wordt aangesloten bij lopende activiteiten en mogelijkheden open worden gehouden voor verdere ontwikkelingen. Vanwege de financiële opgave waar de gemeente Woerden de komende jaren voor staat, is er in de activiteiten soms sprake van een verkenning van de kosten van een mogelijk nieuwe activiteit. Door deze in beeld te brengen kan de raad in juli 2011 een afweging maken hoe zij beschikbaar budget wil inzetten. Beleidsprioriteit 1. Schadelijk alcoholgebruik Het alcoholgebruik onder jongeren neemt de afgelopen jaren sterk toe. Teveel alcohol drinken heeft schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Bij jongeren kan dit bijvoorbeeld leiden tot beschadiging van de hersenen. Daarnaast kost het de gemeenschap geld. Tevens hangt overmatig alcoholgebruik samen met uitgaansgeweld, huiselijk geweld, agressie, vandalisme, criminaliteit en verkeersveiligheid. De algemene doelstelling op het gebied van schadelijk alcoholgebruik is om via maatregelen het overmatig gebruik van alcohol terug te dringen, met name onder jongeren en jongvolwassenen. Een effectief alcoholbeleid rust op vier pijlers: vroegsignalering, publiek draagvlak, regelgeving en handhaving. Hieronder volgt een uitleg van wat elke pijler inhoudt met daaronder de doelstelling(en). Doelstellingen: Vroegsignalering: vroegtijdig onderkennen en erkennen van overmatig en schadelijk alcoholgebruik. Preventie door aandacht te besteden aan de gevaren van overmatig alcoholgebruik.* Begeleiding bieden bij het herkennen van schadelijk alcoholgebruik. Publiek draagvlak: begrip kweken onder brede lagen van de bevolking. Onder het publiek draagvlak creëren voor maatregelen die de gemeente Woerden treft om schadelijk alcoholgebruik en de negatieve gevolgen hiervan tegen te gaan. Regelgeving: stellen van lokale regels of eisen. De gemeente Woerden stuurt actief met haar regelgeving op het gebied van openbare orde en veiligheid en op het gebied van drank en horeca met als doel het overmatig, schadelijk en/of hinderlijk alcoholgebruik terug te dringen. Handhaving: controleren of aan bepaalde (lokale) regels en of vergunningseisen zijn voldaan en naleving hiervan afdwingen. De gemeente Woerden controleert actief op alle gestelde regels en vergunningseisen ten aanzien van alcoholgebruik. Met ingang van 2010 is het budget bestrijding verslaving op vrijwel nihil gezet. De gemeente Woerden wil de activiteiten behorend bij deze doelstelling die in het uitvoeringsplan genoemd staan (blijven) uitvoeren, maar beschikt momenteel niet over de middelen om dit ook daadwerkelijk te kunnen doen. 15

16 Beleidsprioriteit 2. Overgewicht en diabetes In Nederland stijgt het aantal mensen dat te zwaar is snel. Mensen met overgewicht/obesitas hebben meer kans op fysieke problemen (zoals diabetes) en psychische klachten. Vooral voor kinderen met overgewicht zijn de gezondheidsgevolgen groot. Mensen met obesitas leven minder lang en in slechtere gezondheid. Landelijk worden de activiteiten die hier bij overgewicht horen samengevat onder het thema 'bewegen en voeding'. Doelstellingen: Preventie door aandacht te besteden aan gezonde voeding en de gevaren van obesitas. Stimuleren van beweging en het beoefenen van sport onder met name de jeugd Stimuleren van bewegen van volwassenen en senioren door voorzieningen in de recreatieve sfeer uit te breiden en aantrekkelijker te maken. Beleidsprioriteit 3. Eenzaamheid en depressie bij senioren In de steeds meer individueel levende maatschappij voelen steeds meer mensen zich wel eens eenzaam. Gevoelens van eenzaamheid kunnen leiden tot depressieve gevoelens, angsten, slaapproblemen en gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen. Bij de aanpak van eenzaamheid is ten eerste het signaleren van mensen die zich eenzaam voelen cruciaal. Ten tweede is het belangrijk om de vraag te verhelderen; voelt iemand zich bijvoorbeeld emotioneel of sociaal eenzaam. De oorzaken van de eenzaamheid en de wensen en mogelijkheden van de oudere vormen het uitgangspunt voor de aan te bieden interventie. Vooruitlopend hierop is het voor veel mensen belangrijk om eerst hun persoonlijke competenties versterken. Doelstellingen: Signaleren van de groep ernstig eenzame senioren. Inzicht aan inwoners geven in het aanbod van interventies die sociale en emotionele eenzaamheid bestrijden. Het signaleren van eenzaamheid, het aanbieden van activiteiten bij sociale eenzaamheid en het aanbieden van begeleiding bij emotionele eenzaamheid blijft een prioriteit in het beleid van de gemeente Woerden. De taken van de gemeente Woerden bestaan uit overzicht houden op wat er op dit gebied lokaal gebeurt en eventueel bepaalde activiteiten faciliteren. De daadwerkelijke uitvoering moet gebeuren door het lokale welzijnswerk. Zij hebben immers rechtstreeks contact met de inwoners van Woerden en kunnen via dat contact hun signaalfunctie vervullen. Prestatiemeting van het gevoerde beleid: Vrijwel alle hierboven genoemde doelstellingen zijn gericht op gedragsverandering. De gemeente Woerden wil deze gedragsverandering bereiken door interventies als: mensen bewust te maken van de gevolgen van hun eigen gedrag, het aanbieden van preventieve activiteiten, het aanbieden van zorg of door het stellen en handhaven van regels. Met dit volksgezondheidsbeleid wil de gemeente Woerden mogelijkheden creëren waardoor de inwoners van Woerden gezond zijn en blijven. Het is realistisch om te stellen dat de invloed die de overheid kan uitoefenen niet groot is. De eerste verantwoordelijkheid voor de gezondheid ligt bij elke inwoner zelf. Gezonde inwoners worden niet bereikt door de overheid, maar door de mensen zelf, door lokale partners en instellingen die zich richten op de (preventieve) zorg van mensen. De rol van de gemeente is hierin faciliterend. Om te meten of een interventie daadwerkelijk de reden is geweest voor een gedragsverandering is ingewikkeld. Daarom wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van interventies die bewezen effectief zijn. Het beleid van een overheid dan ook vooral beoordeeld worden op de kwantiteit en kwaliteit van het aanbod van alle aangeboden interventies. 16

17 5. Uitwerking overbruggingsnota 5.1. Tijdsbestek Deze overbruggingsnota gaat over de periode De huidige activiteiten worden voortgezet. In 2010 zal verder worden gewerkt aan het creëren van draagvlak voor het nieuwe beleid in Tabel: Globale tijdsplanning activiteiten gezondheidsbeleid Onderdeel Wanneer \ Evalueren huidige activiteiten Bijeenkomsten in het veld met samenwerkingspartners interne samenwerking en afstemming gemeente (met verschillende beleidsterreinen) Inventariseren van effectieve interventies Nieuwe nota gezondheidsbeleid e helft helft e helft e helft e helft e helft 2011 Medio 2011 gereed 5.2. Geplande activiteiten Evalueren huidige activiteiten Eind 2010 worden de huidige activiteiten geëvalueerd. Dit mede naar aanleiding van de cijfers over gebruik van voorzieningen die organisaties aan kunnen leveren. Daarnaast gaat het over bestaande cijfers over de problematiek en een duidelijk overzicht van wat er al gedaan is en wordt. In hoofdstuk 2 staan de resultaten beschreven die al door de gemeente Woerden bereikt zijn. Deze evaluatie vindt intern plaats, maar er wordt ook gezamenlijk met samenwerkingspartners geëvalueerd. Bijeenkomsten in het veld met samenwerkingspartners Begin 2011 zullen er bijeenkomsten met samenwerkingspartners 8 worden georganiseerd. Zoals hierboven genoemd zal het doel van deze bijeenkomsten zijn: te inventariseren hoe de huidige activiteiten zijn verlopen, en wat er bijgesteld kan en moet worden. De gemeente wil samen met de organisaties in het veld bijvoorbeeld de mogelijkheden verkennen voor effectief alcoholbeleid. Zo kunnen er voor de beleidsperiode onderbouwde keuzes worden gemaakt. Ook zal gekeken worden of er inmiddels nieuwe partners in Woerden actief zijn en hoe de samenwerking en afstemming hiermee opgepakt kan worden. Interne samenwerking en afstemming Om draagvlak te kunnen creëren wordt ook gezocht naar meer interne afstemming binnen de gemeente. Het doel van deze bijeenkomsten is ook om betere afstemming te krijgen tussen de verschillende betrokken organisaties. Prioriteit zal worden gegeven aan: Alcohol en drugs: in gesprek met de ambtenaren op het gebied van veiligheid en handhaving. Overgewicht en diabetes type 2: in gesprek met de ambtenaren van ruimtelijke ontwikkeling en realisatie en beheer. Eenzaamheid en depressies onder senioren: in gesprek met de beleidsmedewerker Wmo en ambtenaren van Sociale Zaken. Inventariseren van effectieve interventies De gemeente Woerden gaat op zoek naar goede voorbeelden (best practices) op het gebied van overgewicht, schadelijk alcoholgebruik en depressie/eenzaamheid. De gemeente zal vooral inzetten op effectieve interventies. Bij interventies is het belangrijk om inzichtelijk te krijgen welke effecten op de korte termijn en lange termijn haalbaar zijn. In 2007 is het landelijk Centrum Gezond Leven (CGL) opgericht. Dit centrum probeert meer overzicht en samenhang op het gebied van gezondheidsbevorderende interventies te creëren. Instanties zijn door het Ministerie van VWS verplicht om inzet en gegevens te leveren. Het internetloket op speelt daarin een centrale rol en bevat nu al meer dan 4000 interventies. Een deel Zie voor opsomming van deze organisaties paragraaf

18 daarvan heeft de status in 'theorie effectief gekregen. 9 Dit zijn interventies die in de praktijk ook blijken te werken. Een tweede stap van het CGL zal zijn om de kosteneffectiviteit van interventies in beeld te brengen. Doel is om een bron van kennis te zijn voor onder andere gemeenteambtenaren. Gemeente Woerden zal hier gebruik van gaan maken. Mocht dit te weinig bruikbare instrumenten opleveren, dan kan ook de website een bron van informatie zijn. Een derde mogelijkheid is dat de gemeente Woerden bij collega-gemeenten navraag doet naar projecten (interventies) die nog niet door het CGL geëvalueerd zijn. Nieuwe nota gezondheidsbeleid De vier hierboven genoemde activiteiten moeten aanbevelingen opleveren voor het te voeren beleid in De verwachting is dat voor deze periode dezelfde beleidsprioriteiten gehanteerd blijven. Dit hangt natuurlijk ook af van de landelijke ontwikkelingen op het gebied van gezondheid; de prioriteiten die de minister van VWS op basis hiervan stelt, de lokale gezondheidssituatie en andere wettelijke ontwikkelingen. Voor de periode moet rekening gehouden worden met de volgende ontwikkelingen: Uit landelijk onderzoek is gebleken dat inwoners met een lagere sociaal-economische status (SES) meer gezondheidsrisico's lopen vanwege bepaalde leefstijlgewoontes. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om overgewicht bij alle leeftijdscategorieën en om alcoholgebruik bij volwassenen. Wellicht dat in de nieuwe nota uitvoeringsmaatregelen geformuleerd worden waarbij de focus zich meer op bepaalde doelgroepen richt, aangezien daar meer gezondheidswinst te behalen valt. Voordat dit gebeurt moet onderzocht worden of dit SES-probleem in Woerden aanwezig is, bij welke beleidsprioriteiten dit speelt en hoe je het bereiken van deze specifieke groep in de praktijk kan concretiseren. Vanuit het project 'Breed Wmo-loket' is duidelijk geworden dat ook mantelzorgers en psychiatrische patiënten te kampen hebben met eenzaamheid. Het kan zijn dat de bestrijding van de eenzaamheidsproblematiek in Woerden uitgebreid wordt naar meerdere doelgroepen. In het Evenementenbeleid worden momenteel als standaard nog geen vergunningseisen op het gebied van alcoholgebruik gesteld. De gemeente moet zich beraden of maatregelen in de sfeer van gerichte voorlichting of vergunningseisen wenselijk en haalbaar is. Tijdens de Woerdense Vakantie Week is geëxperimenteerd met polsbandjes voor jongeren ouder dan 16 jaar. De ervaringen hiermee kunnen als input dienen voor het bepalen van een standpunt. Momenteel worden controles binnen de horeca - ook wat betreft het schenken van alcohol aan minderjarigen en het bewaken van overmatig alcoholgebruik - uitgevoerd door de Voedsel- en Warenautoriteit. Er is sprake van dat deze taak in de nabije toekomst wettelijk overgeheveld gaat worden naar de gemeente. In de wijk Molenvliet is op verzoek van bewoners via het wijkplatform een bewegingstoestel voor senioren neergezet. Bij positieve reacties en veelvuldig gebruik van dit toestel wordt deze mogelijkheid bij andere wijkplatforms onder de aandacht. Het voordeel van deze openbare bewegingsmogelijkheid voor senioren is dat senioren zelf kunnen bepalen wanneer ze de voorziening gebruiken. Het is van belang dat inwoners een makkelijk toegankelijk overzicht hebben van alle activiteiten, cursussen, hulporganisaties en andere interventies op het gebied van eenzaamheidsbestrijding. Momenteel beschikt Woerden over de Sociale Kaart. Evaluatie van de gebruikersvriendelijkheid van de Sociale Kaart is aan te bevelen. Vervolgens moet besloten worden of deze Sociale Kaart - in deze vorm - gecontinueerd gaat worden, of dat het totaaloverzicht van lokaal aanwezig interventies op een andere wijze aangeboden gaat worden Raamwerk van eisen aan nieuwe nota Tijdens het schrijven van deze overbruggingsnota is meteen onderzoek gedaan naar de meest recente wettelijke en (vak)inhoudelijke eisen en ontwikkelingen op het gebied van het volksgezondheidbeleid waar gemeenten rekening mee moeten houden. Deze paragraaf brengt deze in beeld. Wet Publieke Gezondheid Eisen die aan de Nota Volksgezondheid worden gesteld volgens de Wet Publieke Gezondheid zijn: Wet Publieke Gezondheid, artikel 13, lid 2: de gemeenteraad stelt vóór 1 juli 2011 en vervolgens elke vier jaar een nota gemeentelijk gezondheidsbeleid vast, waarin de raad in ieder geval aangeeft hoe het 9 Bron: RIVM magazine, maart