Inspiratie uit IJsland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inspiratie uit IJsland"

Transcriptie

1 Inspiratie uit IJsland Ninette van Hasselt & Jeroen de Greeff Allesisgezondheid 2018

2 inwoners Homogene bevolking Sterke civil society Scandinavische drinkcultuur IJSLAND

3 Afname middelengebruik middelengebruik 15/16 jarige middelbare scholieren % Drunk past 30 days Daily smoking Tried cannabis

4 Ook onder jarigen (high school) Nooit dronken geweest %

5 Cannabisgebruik ooit jarige High School studenten %

6 en ook nog

7 Importeren in NL?

8 NL: Steeds minder jongeren drinken Trends in maand prevalentie van bingen (5 glazen bij een gelegenheid, ) % Jongens Meisjes

9 Steeds minder jongeren gebruiken cannabis

10 Steeds minder jongeren roken

11 Uitdagingen in NL Vasthouden neerwaartse trend middelengebruik, ook na 16 jaar Dagelijks starten 75 jongeren met dagelijks roken Aanpak binge drinken

12 Bingedrinken neemt niet af bingen onder scholieren die drinken

13 Inspiratie uit IJsland

14 Sterke onderzoeksbasis

15 Monitoring Data collectie op scholen jr (sinds 2000 op Primary school) jr (sinds 1992 op Primary school) jr (sinds 1992 op High-school)

16 Snelle feedback aan de community en scholen. Laat vergelijking met anderen zien.

17 Lokale informatie voedt de dialoog.. tussen: Politici, gemeenten en lokale autoriteiten; Oudergroepen en jeugdwerk; Schoolbestuurders en docenten; Gezondheidszorg preventie en sociaal werk; Professionals in de vrije tijdssetting en preventiewerk; Sport en jongeren instituties.

18 De wetenschappelijke rol van onderzoek Verdiepende analyses van de data Meer dan 100 publicaties in internationale peer reviewed journals Wetenschap is de basis voor de praktijk

19 First seek to understand, then to be understood - Franklin Covey -

20 Gedrag wordt sterk beïnvloed door de sociale context Jongeren hebben behoefte aan: sociale integratie met hun leeftijdsgenoten & sociale steun en begrenzing door hun ouders.

21 .. en door psychologische processen Adolescenten zoeken kicks. En kwetsbare/ongelukkige kinderen zoeken (soms hele onhandige) manieren om te copen met hun omgeving.

22 Indicatoren Gezondheids status indicatoren, angst, depressieve symptomen, fysieke gezondheids status, lifestyle en vrije tijdsbesteding, lokale community netwerken, negatieve life events en stress, ouders en familie, peer group, economische en psychologiche problemen, internet gokken, studie en school, middelengebruik, normen en waarden, geweld en deviant gedrag en meer

23 De belangrijkste risico- en beschermings factoren Gezins factoren Vrije tiijd (sport, cultuur) Peer group Welbevinden

24 Sterk verband tussen alcohol drinken en tijd spenderen met ouders % Almost never Seldom Sometimes Often Almost always Girls who have become drunk last 30 days

25 Sterke verband tussen roken en sporten Almost never Up to 3 times pr. week 4 times or more often Girls who smoke daily 3.5

26 Aanknopingspunten Georganiseerd (met toezicht) Rolmodellen Gezins factoren Tijd met ouders Support van ouders Monitoring door ouders Regels Vrije tiijd (sport, cultuur) Peer group Welbevinden op school en daarbuiten Welbevinden thuis Pesten Welbevinden Contact ouders met peers Laat buiten Rondhangen

27 Focus op primaire preventie Focus op beschermende factoren Ondersteund met landelijke evidence based beleidsmaatregelen

28 Kennis in praktijk gebracht Vrije tijd Meer structuur en toezicht, vergrote toegankelijkheid tot sport/cultuur Aanbod vakantiebaantjes bij gemeenten aan adolescenten tijdens schoolvakanties Versterk connectie ouders school Afspraken over alcoholbeleid op feestjes/ activiteiten zonder ouderlijk toezicht Stimuleer interactie ouders-peers Tools voor ouders tbv Verbetering ouder-kind relatie Kinderen leren omgaan met vrije tijd Advies: minstens uur per dag met kind Monitoring (incl informele avondklok)

29 Sport

30 De rol van sport Gestructureerde vrije tijdsbesteding met toezicht van volwassenen Natural highs/kicks Biedt ruimte voor contacten tussen jongeren

31 Nationaal beleid Leeftijdsgrens tabak en alcohol Beperking marketing Richtlijnen voor tijden waarop jongeren thuis zouden moeten zijn Eisen verkoop tabak en alcohol

32 Succesfactoren Lokale partners dragen de lokale aanpak, gevoed door onderzoek en landelijke handvatten en beleid Wetenschappelijk fundament Heldere kern-organisatie, overzichtelijke omgeving, sterke informele netwerken, sterke leiders Duurzaamheid: lange termijn commitment vanuit nationale overheid, incl budget

33 Flinke investeringen

34 Meer sporten (in sport club) ,0 42,0 % ,0 34,0 Increased participation in organized sports Percentage of students in 9 th grade that participate in sports in a sports club four times per week or more

35 Meer tijd die ouders en kinderen samen doorbrengen % ,0 46,0 33,0 23, Percentage of students in 9 th and 10 th grade who spend time (often/almost always) with their parents during weekdays

36 Minder laat op straat % 35 53,0 40, ,0 23, Percentage of students in 9 th and 10 th grade who have been out after 10 pm (3 times or more) in the past week

37 ?

38 No magic bullet Toename in cannabisgebruik (onder een kleinere groep) Grote verschillen tussen onze landen

39 km inwoners 79 gemeenten km inwoners 380 gemeenten

40 NL uitdaging (1)

41 Monitoring 'En dit zijn cijfers uit 2014? Zijn die nog wel representatief? 'Wel een groot gebied waar die cijfers over gaan. Hoe zit dat met de jeugd in mijn wijk? 'Ach, die cijfers zijn van vorig jaar - wie zegt dat het nodig is om nu nog iets te doen?

42 NL uitdaging (2)

43 Vrije tijd Vrijetijdspas voor alle kinderen 6-18 jaar Maatschappelijke bijbaantjes in de zomer Ouderlijke toezichtwandelingen

44 NL uitdaging (3)

45 Beleidsvormend leertraject Doel: onderzoeken wat het IJslandse model oplevert voor Nederlandse gemeenten Beperkt aantal gemeenten Vanaf 2018

46 Dank voor jullie aandacht! Meer weten:

Inspiratiemiddag IJslands Model. 25 september 2018

Inspiratiemiddag IJslands Model. 25 september 2018 Inspiratiemiddag IJslands Model 25 september 2018 2 Afname middelengebruik middelengebruik 15/16 jarige middelbare scholieren 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 % 42 23 17 35 19 15 32 33 26 28 16 15 14 14

Nadere informatie

Inspiratie uit IJsland Congres Jongerenwerk. Tilburg, 12 december 2018

Inspiratie uit IJsland Congres Jongerenwerk. Tilburg, 12 december 2018 Inspiratie uit IJsland Congres Jongerenwerk Tilburg, 12 december 2018 Afname middelengebruik middelengebruik 15/16 jarige middelbare scholieren 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 % 42 23 17 35 19 15 32 33

Nadere informatie

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen

Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen Improving Mental Health by Sharing Knowledge Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen Ninette van Hasselt Trimbos-instituut Rob Bovens Hogeschool Windesheim, Trimbos-instituut 2 1 Persoon omgeving

Nadere informatie

IJslands preventiemodel op Texel

IJslands preventiemodel op Texel Factsheet IJslands preventiemodel op Texel IJslandse jongeren waren 20 jaar geleden nog de grootverbruikers in Europa van drank, sigaretten en drugs. Door een andere manier van preventie, gebruiken zij

Nadere informatie

Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau

Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau Marlous Tuithof, Saskia van Dorsselaer, Karin Monshouwer Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau Kernpunten Roken Sinds 23 is de prevalentie van roken

Nadere informatie

Op weg naar een generatie Nix? Vandaag: HBSC-landen in de studie. Trends in middelengebruik onder scholieren. Tom ter Bogt Wilma Vollebergh

Op weg naar een generatie Nix? Vandaag: HBSC-landen in de studie. Trends in middelengebruik onder scholieren. Tom ter Bogt Wilma Vollebergh Op weg naar een generatie Nix? Trends in middelengebruik onder scholieren Tom ter Bogt Wilma Vollebergh Vandaag: HBSC: de studie Middelengebruik: trends 2001-2013 Ouders en middelengebruik Indicatoren

Nadere informatie

Alcohol FACT. Twee op de drie jongeren heeft weleens gedronken. Helft 4 e -klassers heeft recent gedronken SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO

Alcohol FACT. Twee op de drie jongeren heeft weleens gedronken. Helft 4 e -klassers heeft recent gedronken SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO Gelderland-Zuid E-MOVO 2015-2016 De resultaten in deze factsheet zijn afkomstig uit het 4 e E-MOVO jongerenonderzoek. In 2015 werd dit onderzoek uitgevoerd onder ruim 10.000 leerlingen in het voortgezet

Nadere informatie

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge Trimbos-instituut 2015 Binge drinken bij jeugd Prof dr. Rutger Engels Improving Mental Health by Sharing Knowledge 1. Verandering in maatschappelijke normen over alcohol 2. Stijging in startleeftijd 3.

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Alcohol en opvoeding 15 Ouders rond 2008 onderschatten alcoholgebruik van hun kinderen

Nadere informatie

De jeugd van tegenwoordig. Resultaten uit Gezondheidsonderzoek Jeugd 2016 Bestuurscommissie 6 juli 2017

De jeugd van tegenwoordig. Resultaten uit Gezondheidsonderzoek Jeugd 2016 Bestuurscommissie 6 juli 2017 De jeugd van tegenwoordig Resultaten uit Gezondheidsonderzoek Jeugd 2016 Bestuurscommissie 6 juli 2017 1 Inhoud Waartoe, hoe en wat? Wat kenmerkt de jeugd van tegenwoordig? Patronen voor preventie En verder

Nadere informatie

Effectieve opgroei- en opvoedhulp

Effectieve opgroei- en opvoedhulp Effectieve opgroei- en opvoedhulp Op weg naar een nieuw stelsel VNG regioconferenties mei 2011 Jo Hermanns UvA HU H&S Consult Tom van Yperen UU Nederlands Doorsneejeugd in Nederland vaart wel Hoogste welbevinden

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA UW KIND EN RISICOVOL GEDRAG DE PUBERTEIT UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Dit is de periode waarin meisjes en jongens zich tot volwassene ontwikkelen. Ze worden geslachtsrijp en ontwikkelen

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Jongerencoaching Raster

Jongerencoaching Raster Jongerencoaching Raster School is de plek waar jonge mensen kennis en vaardigheden ontwikkelen, maatschappelijk toegerust worden tot verantwoordelijke burgers en ondersteund worden hun talenten te ontwikkelen.

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

tot 24 jaar Monitor jongeren 12

tot 24 jaar Monitor jongeren 12 Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

EVALUATIE GEZONDHEIDS DOELSTELLINGEN

EVALUATIE GEZONDHEIDS DOELSTELLINGEN EVALUATIE GEZONDHEIDS DOELSTELLINGEN TABAK ILLEGALE DRUGS 1 15 jaar: percentage rokers niet hoger dan 11% 2005 14,4% 2015 11,3% 7 17 jaar: percentage dat ooit cannabis of een andere illegale drug heeft

Nadere informatie

(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1

(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 (SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 Psychologische Inflexibiliteit bij Kinderen: Invloed op de Relatie tussen en de Samenhang met Gepest worden en (Sociale) Angst Psychological

Nadere informatie

Leeftijd eerste ervaring met alcohol 12-15 16-19 20-23. < 11 jaar 11-12 13-15 16-18

Leeftijd eerste ervaring met alcohol 12-15 16-19 20-23. < 11 jaar 11-12 13-15 16-18 Feiten over het Alcohol- en Drugsgebruik van jongeren in het district Rivierenland Gelderland-Midden Gebaseerd op het onderzoek: Lekker samen van de kaart (maart 27) Inleiding Het alcoholgebruik neemt

Nadere informatie

ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE

ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE PREVALENTIE EN GEVOLGEN OP HET WERK Marie-Claire Lambrechts 1,2 Dr. Lieve Vandersmissen 3 Prof. Dr. Lode Godderis 1,3 Brussel, FOD WASO 21/12/2017 1 KU

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Preventie Behandeling Nazorg Alcohol, roken, drugs, medicijnen, gamen, gokken Programma

Nadere informatie

Preventie Wat werkt? Shereen Shaban

Preventie Wat werkt? Shereen Shaban Preventie Wat werkt? Shereen Shaban Wie zijn wij? Preventie alcohol en drugsgebruik, gamen en gokken Jellinek preventie Jeugd/MBO is er voor ouders, professionals en jongeren. Doel : Jongeren stimuleren

Nadere informatie

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -

Nadere informatie

Factsheet Peilstationsonderzoek Scholieren Basisonderwijs

Factsheet Peilstationsonderzoek Scholieren Basisonderwijs Merel Spit, Saskia van Dorsselaer, Marlous Tuithof, Karin Monshouwer Factsheet Peilstationsonderzoek Scholieren 215 - Basisonderwijs Middelengebruik, internetgebruik en welbevinden van scholieren Kernpunten

Nadere informatie

Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren

Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren Alcohol- en druggebruik bij Vlaamse jongeren VAD-leerlingenbevraging Doel: aanvullend bij educatieve pakketten een zicht geven op middelengebruik bij leerlingen Survey, o.b.v. vragenlijst Gebaseerd op

Nadere informatie

Factsheet alcohol. Think Before You Drink

Factsheet alcohol. Think Before You Drink Factsheet alcohol Think Before You Drink Jongeren drinken te vroeg, te veel en te vaak. Ook in West-Brabant is dit het geval. Bovendien tolereren veel ouders dat hun kinderen onder de 16 jaar alcohol drinken.

Nadere informatie

van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ

van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ van wetenschap naar wijk de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Studiedag Van wijk tot Wetenschap Utrecht, 24 november 2016 Kaders ze is wij (over inclusie en exclusie) 24+% jaar-prevalentie 6+% zorg-prevalentie

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R ROKEN EN ALCOHOLGEBRUIK Jeugd 2010 5 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method

Nadere informatie

Uitgaan & opvoeding. 4 e Nationaal Congres Opvoedingsondersteuning 1 juni 2012. Ninette van Hasselt Aukje Sannen

Uitgaan & opvoeding. 4 e Nationaal Congres Opvoedingsondersteuning 1 juni 2012. Ninette van Hasselt Aukje Sannen Improving Mental Health by Sharing Knowledge Uitgaan & opvoeding 4 e Nationaal Congres Opvoedingsondersteuning 1 juni 2012 Ninette van Hasselt Aukje Sannen Hebben ouders vragen over uitgaan? STEFF 21 jaar

Nadere informatie

Jongerenmonitor : Gemeente Steenwijkerland

Jongerenmonitor : Gemeente Steenwijkerland Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.

Nadere informatie

Titel van deze presentatie

Titel van deze presentatie Roken en drinken onder jongeren Titel van deze presentatie De Subtitel trend van in de de cijfers presentatie NIX18 Informatiemiddag 2018 Marlous Tuithof Titel van deze presentatie Subtitel van de presentatie

Nadere informatie

1566 en 1567 Hoe zorgen we ervoor dat kinderen en jongeren in Saendelft gezond blijven?

1566 en 1567 Hoe zorgen we ervoor dat kinderen en jongeren in Saendelft gezond blijven? 1566 en 1567 Hoe zorgen we ervoor dat kinderen en jongeren in Saendelft gezond blijven? 1 In paars de gegevens van de 13 tot 17-jarigen. ( screening JGZ, dwz niet-anoniem. Vragenlijsten: Emovo en JenJG)

Nadere informatie

Effectiviteit van de Wiet-Check

Effectiviteit van de Wiet-Check Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectiviteit van de Wiet-Check FADO 17 november 2011 Anouk de Gee Cannabis gebruik & jongeren Actueel gebruik (laatste maand) 5,3 % van 12-16 jarigen 20,7

Nadere informatie

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5)

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Hester A. Lijphart Eerste begeleider: Dr. E. Simon Tweede

Nadere informatie

Doorstroom mbo-hbo en uitval in het hbo. Evidence-based aanbevelingen.

Doorstroom mbo-hbo en uitval in het hbo. Evidence-based aanbevelingen. Doorstroom mbo-hbo en uitval in het hbo. Evidence-based aanbevelingen. Kristof De Witte, Sofie Cabus, Eline Sneyers en Cornel Nessler (Maastricht University) Conferentie 1 juni 2017 Context Europese Horizon

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Almelo

Kernboodschappen Gezondheid Almelo Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed

Nadere informatie

Binding, psychosociaal welbevinden en studiesucces. Jolien Dopmeijer, Docent/onderzoeker Windesheim Studiedag FACTA, 11 juni 2015, Utrecht

Binding, psychosociaal welbevinden en studiesucces. Jolien Dopmeijer, Docent/onderzoeker Windesheim Studiedag FACTA, 11 juni 2015, Utrecht Binding, psychosociaal welbevinden en studiesucces Jolien Dopmeijer, Docent/onderzoeker Windesheim Studiedag FACTA, 11 juni 2015, Utrecht Onderwerpen Project #FIVE de kaders Psychosociaal welbevinden en

Nadere informatie

Samenvattingskaart Richtlijn Middelengebruik

Samenvattingskaart Richtlijn Middelengebruik . Samenvattings Richtlijn Middelengebrik (opgenomen in de richtlijn). Wanneer, hoe? Samenvattings 1. Model voor middelengebrik 2. Middelengebrik bespreekbaar maken 3. Signalen van middelengebrik 4. Basishoding

Nadere informatie

Commissienotitie Reg. nr : 0810110 Comm. : MZ Datum : 07-04-08

Commissienotitie Reg. nr : 0810110 Comm. : MZ Datum : 07-04-08 Comm. : MZ Onderwerp Alcoholpreventie jongeren in Noord Brabant Status oordeelvormend Voorstel 1. Deel te nemen aan het project alcoholpreventie Jongeren Veiligheidsregio Brabant-Noord 2. Vanaf 2009 voor

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

Middelengebruik: Cannabisgebruik

Middelengebruik: Cannabisgebruik Middelengebruik: Cannabisgebruik Inleiding Cannabisgebruik geeft zowel gezondheidsrisico s, psychosociale gevolgen als wettelijke consequenties 1,2. Frequent gebruik van cannabis wordt geassocieerd met

Nadere informatie

De gezondheid van de jongeren in Albrandswaard wijkt niet of nauwelijks af van het regionaal gemiddelde.

De gezondheid van de jongeren in Albrandswaard wijkt niet of nauwelijks af van het regionaal gemiddelde. Raadsinformatiebrief De gemeenteraad van Albrandswaard Uw brief van: -- Ons kenmerk: 1108390 Uw kenmerk: -- Contact: René van Griensven Bijlage(n): 1 Doorkiesnummer: 0653965948 E-mailadres: r.v.griensven@bar-organisatie.nl

Nadere informatie

Amsterdammers en gezond gedrag: een ware uitdaging!

Amsterdammers en gezond gedrag: een ware uitdaging! Amsterdammers en gezond gedrag: een ware uitdaging! Arnoud Verhoeff Hoofd afdeling Epidemiologie, Gezondheidsbevordering & Zorginnovatie, GGD Amsterdam Bijzonder hoogleraar Grote Stad en Gezondheidszorg,

Nadere informatie

Alcohol en cannabis: Gebruik en zorggebruik door jongeren

Alcohol en cannabis: Gebruik en zorggebruik door jongeren Alcohol en cannabis: Gebruik en zorggebruik door jongeren In 211 kwamen 35 jongeren van 14 jaar in de verslavingszorg terecht door hun alcoholgebruik. Het gaat om pubers die gedurende langere tijd zo veel

Nadere informatie

BIJDRAGE VAN LICHAMELIJKE OPVOEDING EN ACTIEF TRANSPORT AAN HET ENERGIEVERBRUIK VAN ADOLESCENTEN

BIJDRAGE VAN LICHAMELIJKE OPVOEDING EN ACTIEF TRANSPORT AAN HET ENERGIEVERBRUIK VAN ADOLESCENTEN BIJDRAGE VAN LICHAMELIJKE OPVOEDING EN ACTIEF TRANSPORT AAN HET ENERGIEVERBRUIK VAN ADOLESCENTEN Menno Slingerland Lectoraat fysieke activiteit en gezondheid Fontys Sporthogeschool 1 Percentage Normactief

Nadere informatie

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren alcohol. Dit proefschrift laat zien dat de meerderheid van

Nadere informatie

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE dr. Nele De Witte Romy Sels 1 MHEALTH - WEARABLES Geheel van sensoren en apparaten die op het lichaam kunnen worden gedragen met als doel om

Nadere informatie

De percentages zijn omgezet naar het niveau van een klas 4 met 25 leerlingen (leeftijd jaar).

De percentages zijn omgezet naar het niveau van een klas 4 met 25 leerlingen (leeftijd jaar). Middelengebruik in beeld gemeente Hardenberg Taskforce. Hieronder volgt eerst een schets van wat we nu weten over de jongeren in de gemeente Hardenberg. Uiteraard voor zover dit bekend is uit onderzoek

Nadere informatie

Over monitoren: trends, determinanten en effecten. Jos de Haan Sociaal en Cultureel Planbureau Erasmus Universiteit Rotterdam

Over monitoren: trends, determinanten en effecten. Jos de Haan Sociaal en Cultureel Planbureau  Erasmus Universiteit Rotterdam Over monitoren: trends, determinanten en effecten Jos de Haan Sociaal en Cultureel Planbureau www.scp.nl Erasmus Universiteit Rotterdam 23-11-2009 SCP en Monitoring SCP: ruime traditie in het beschrijven

Nadere informatie

Alcoholmarketing in Europa en Nederland

Alcoholmarketing in Europa en Nederland Alcoholmarketing in Europa en Nederland Presentatie van onderzoek naar de effecten van alcoholreclame op het drinkgedrag van Europese jongeren en met name in de Nederlandse situatie. Dominique Lenssen,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009

Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009 Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009 Op weg naar speerpuntennotitie? Wat doen/deden we al? Welke gezondheidsproblemen

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers

Nadere informatie

Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid. Kees Broekhof Sardes

Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid. Kees Broekhof Sardes + Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid Kees Broekhof Sardes + Onderwerpen Vrij lezen en vrijetijdslezen als onderwerp van beleid De Monitor de Bibliotheek op school De monitor

Nadere informatie

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje

Nadere informatie

Kansen voor gezondheid

Kansen voor gezondheid 10-6-2015 1 g Kansen voor gezondheid L a n g e r Jan Auke Walburg Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen

Nadere informatie

Gezondheid en leefstijl jongeren verbeterd

Gezondheid en leefstijl jongeren verbeterd FEITEN & CIJFERS Gezondheid en leefstijl jongeren verbeterd Onlangs publiceerde GGD Groningen de resultaten van het Jeugdgezondheidsonderzoek 2015. Dit onderzoek wordt éénmaal in de vier jaar gehouden

Nadere informatie

Studeren met een psychiatrische functiebeperking Facts & Figures, aandachtspunten & tips

Studeren met een psychiatrische functiebeperking Facts & Figures, aandachtspunten & tips Studeren met een psychiatrische functiebeperking Facts & Figures, aandachtspunten & tips 1. Facts & Figures Een psychiatrische functiebperking is een aandoening waarbij het psychisch functioneren (gedrag/emotie/cognitie)

Nadere informatie

Aan de slag met de leerlingenbevraging

Aan de slag met de leerlingenbevraging Aan de slag met de leerlingenbevraging Programma Introductie Resultaten VAD- leerlingenbevraging Actieplan DOS Introductie Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs Preventie en hulpverlening Methodiek

Nadere informatie

Inleiding TAD. Inhoud. 1. Drinken onze jongeren teveel? 1. Drinken onze jongeren teveel? 2. Kadering TAD-gebruik. 3. Aanpak op school. 4.

Inleiding TAD. Inhoud. 1. Drinken onze jongeren teveel? 1. Drinken onze jongeren teveel? 2. Kadering TAD-gebruik. 3. Aanpak op school. 4. Inleiding TAD Studiedag gezonde school 17/03/2017 Joyce Borremans & Gwen Maris Inhoud 1. Drinken onze jongeren teveel? 2. Kadering TAD-gebruik 3. Aanpak op school 4. Rolmodel 1. Drinken onze jongeren teveel?

Nadere informatie

Eerst even: de bedoeling Transformatie-opgave:

Eerst even: de bedoeling Transformatie-opgave: 8 november 2017 Lectoraat Welzijn Nieuwe Stijl Eerst even: de bedoeling Transformatie-opgave: verbinding met inwoners en met hun sociale netwerken; integrale benadering van inwoners met hun vraag; ontwikkeling

Nadere informatie

Alcoholgebruik: omvang in de regio

Alcoholgebruik: omvang in de regio Alcoholgebruik: omvang in de regio Schadelijk alcoholgebruik in de regio Het alcoholgebruik(1) onder volwassenen (tot 65 jaar) in Zuid-Limburg is 85%. Van de ouderen (65+) geeft 75% aan alcohol te drinken.

Nadere informatie

20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose

20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose Dubbele Diagnose Patricia v.wijngaarden-cremers, psychiater Circuitmanager Verslavingspsychiatrie Dimence Inhoud - Inleiding - Gebruik onder Nederlandse Jongeren - Psychiatrische Comorbiditeit - Wat is

Nadere informatie

Een probleem in het hoger onderwijs: de prestatie, de motivatie, de inspiratie, de lol in het leren

Een probleem in het hoger onderwijs: de prestatie, de motivatie, de inspiratie, de lol in het leren Jelle Jolles Centrum Brein & Leren/AZIRE Vrije Universiteit Amsterdam Een probleem in het hoger onderwijs: de prestatie, de motivatie, de inspiratie, de lol in het leren 1 Toe naar een grootschalige aanpassing

Nadere informatie

E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar

E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar P R O G R A M MA 20:05 theater: alcohol 20:40 pauze met beurs 21:10 theater: sociale media 22:00 afsluiten E V E N V O O R S T E L LE N: Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar P R O G R A M MA Roken en

Nadere informatie

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus Werken aan veerkracht in het onderwijs Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus VEERKRACHT Wat is het? Veerkrachtig? Aanpassing/ Functioneren

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

Trendanalyse Sociaal Domein. 4 juli 2018

Trendanalyse Sociaal Domein. 4 juli 2018 Trendanalyse Sociaal Domein 4 juli 2018 Even voorstellen Team Sociaal Domein & Cultuur Marleen Tielen Elsa van Kempen Martijn de Koning Esther Boonstra Sanne Koopmans Susan Nieuwlaat 30 augustus 2018 2

Nadere informatie

Trends in gezondheidsklachten en gezondheidsgedrag van jongeren Resultaten van de studie Jongeren en gezondheid

Trends in gezondheidsklachten en gezondheidsgedrag van jongeren Resultaten van de studie Jongeren en gezondheid Trends in gezondheidsklachten en gezondheidsgedrag van jongeren Resultaten van de studie Jongeren en gezondheid Prof. Dr. B. Deforche en Dr. A. Hublet Health Behaviour in School-Aged Children: WHO Collaborative

Nadere informatie

Cannabis monitoring en evidence-informed beleid. Dr. Margriet van Laar Programmahoofd Drug Monitoring & Policy Trimbos-instituut

Cannabis monitoring en evidence-informed beleid. Dr. Margriet van Laar Programmahoofd Drug Monitoring & Policy Trimbos-instituut Cannabis monitoring en evidence-informed beleid Dr. Margriet van Laar Programmahoofd Drug Monitoring & Policy Trimbos-instituut Deze presentatie Een paar mijlpalen in het cannabisbeleid (focus op volksgezondheid)

Nadere informatie

Alcohol, roken en opvoeding De Gezonde School en Genotmiddelen Samenwerking!

Alcohol, roken en opvoeding De Gezonde School en Genotmiddelen Samenwerking! Welkom! Programma 1. Welkom 2. De Gezonde School en Genotmiddelen 3. Laatste ontwikkelingen (media en cijfers) 4. Mama saus 5. Interactief Theater 6. Aanvullende informatie 7. Afsluiting Alcohol, roken

Nadere informatie

Opvallende resultaten gemeente rapporten Gezondheidsmonitor Jeugd 2015

Opvallende resultaten gemeente rapporten Gezondheidsmonitor Jeugd 2015 Opvallende resultaten gemeente rapporten Gezondheidsmonitor Jeugd 2015 Tabel 1: Aantal respondenten per gemeente naar leerjaar en opleidingsniveau gemeente KLAS vmbo havo vwo totaal klas 2 totaal klas

Nadere informatie

Leiderschap in planning & control

Leiderschap in planning & control Leiderschap in planning & control A3 netwerkbijeenkomst, 20 januari 2015 Henk Doeleman Leiderschap in planning & control? Minder papier Meer participatief en versterkte betrokkenheid Versterking van de

Nadere informatie

De ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD

De ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD De ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD Samenvatting 10 tot 40% van de kinderen en adolescenten met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) ontwikkelen symptomen van

Nadere informatie

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof Leerlijn drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst tabak Samenstelling tabak(srook) Verslavende stof nicotine Sociale, gezondheids- en financiële effecten: - korte termijn effecten - lange

Nadere informatie

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit Onderzoek naar het Effect van de Aanwezigheid van een Hond op het Alledaags Functioneren van een Kind met Autisme M.I. Willems Open Universiteit Naam student: Marijke Willems Postcode en Woonplaats: 6691

Nadere informatie

Creatief onderzoekend leren

Creatief onderzoekend leren Creatief onderzoekend leren De onderwijskundige: Wouter van Joolingen Universiteit Twente GW/IST Het probleem Te weinig bèta's Te laag niveau? Leidt tot economische rampspoed. Hoe dan? Beta is spelen?

Nadere informatie

Samenvatting. (Summary in Dutch)

Samenvatting. (Summary in Dutch) (Summary in Dutch) 142 In dit proefschrift is de rol van de gezinscontext bij probleemgedrag in de adolescentie onderzocht. We hebben hierbij expliciet gefocust op het samenspel met andere factoren uit

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Losser

Kernboodschappen Gezondheid Losser Kernboodschappen Gezondheid Losser De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Losser epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Losser en de factoren die hierop van invloed

Nadere informatie

Plan van aanpak infrastructuur van de gezonde wijk

Plan van aanpak infrastructuur van de gezonde wijk Plan van aanpak infrastructuur van de gezonde wijk De opdracht is om een wijkarrangement / plan van aanpak te maken voor het totaalaanbod van preventie activiteiten voor een of meer specifieke doelgroepen

Nadere informatie

Jongerenmonitor : Gemeente Deventer

Jongerenmonitor : Gemeente Deventer Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN

POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Centre for Well-being and ehealth Research POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Gerben Westerhof 09/11/2017 1 NAAR EEN DUURZAME GEESTELIJKE GEZONDHEID Bouwstenen Het

Nadere informatie

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

Kwetsbaarheid en slapen

Kwetsbaarheid en slapen Kwetsbaarheid en slapen Nico De Witte Inhoud Kwetsbaarheid Slapen: operationalisering Resultaten Beschrijving dataset Prevalentie slaapproblemen in relatie tot leeftijd, geslacht, inkomen, rondkomen met

Nadere informatie

Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper

Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper Psychologische overload: Eén van de Hoofdzaken? Afke van de Wouw Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper Introductie 18-5-2018 Info@WOUWpc.nl 2 Agenda Introductie Psycho-sociale (over)load Herstel Onderzoek

Nadere informatie

Nieuwsbrief 23 december Beste ouders/ verzorgers,

Nieuwsbrief 23 december Beste ouders/ verzorgers, Nieuwsbrief 23 december 2016 Beste ouders/ verzorgers, Uitgaan na de kerstvakantie Niet vergeten: na de kerstvakantie komen alle kinderen met hun groepsleerkracht naar buiten om 14.00 uur. Naschoolse activiteiten

Nadere informatie

Sint Jansstraat 2C Goudsesingel 184 Telefoon 050-313 40 52 Telefoon 010-425 92 12 Fax 050-312 75 26 Fax 010-476 83 76

Sint Jansstraat 2C Goudsesingel 184 Telefoon 050-313 40 52 Telefoon 010-425 92 12 Fax 050-312 75 26 Fax 010-476 83 76 VOORSTUDIE SOFTDRUGSGEBRUIK JONGERENROTTERDAM COLOFON St. INTRAVAL Postadres: Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail info@intraval.nl www.intraval.nl Kantoor Groningen: Kantoor Rotterdam: Sint Jansstraat

Nadere informatie