Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid. Kees Broekhof Sardes

Transcriptie

1 + Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid Kees Broekhof Sardes

2 + Onderwerpen Vrij lezen en vrijetijdslezen als onderwerp van beleid De Monitor de Bibliotheek op school De monitor als beleidsinstrument

3 + Taal en achterstanden Veel scholen hebben te maken met lage taalscores. Prestaties in woordenschat en begrijpend lezen zijn sterk bepalend voor het schooladvies in groep 8. Er wordt op scholen hard gewerkt aan woordenschat, met een beperkt resultaat. Opbrengst van (nieuwe) methoden voor begrijpend lezen is onduidelijk.

4 + Wat laat onderzoek zien? Vrij lezen en vrijetijdslezen hebben een positief effect op: woordenschat begrijpend lezen schrijfstijl spelling kennis van grammatica Stephen Krashen (1993), The Power of Reading: Insights from the Research. Mol & Bus (2011), Lezen loont een leven lang

5 + Voorbeeld: woordenschat Kinderen die 1 miljoen woorden per jaar lezen (15 minuten per dag), kunnen per jaar hun woordenschat uitbreiden met ca woorden. Dit komt overeen met de geschatte maximale opbrengst van expliciete woordenschatinstructie (Met woorden in de weer) op basisscholen! Nagy, W., R. Anderson & P. Herman (1987), Learning word meanings from context during normal reading. American Educational Research Journal, 24, ; Anderson, R., P. Wilson & L. Fielding (1988), Growth in reading and how children spend their time outside of school. Reading Research Quarterly, 23,

6 + De relatie tussen lezen en Cito-scores Er is een positief verband tussen het lezen van boeken en de scores op taal, wiskunde en studievaardigheden van de Citoeindtoets. Frequent boeken lezen van een hoger niveau is de beste voorspeller voor Cito-scores taal. Bron: D. Kortlever & J. Lemmens: Relaties tussen leesgedrag en Cito-scores van kinderen. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 40, 1, 2012

7 + Daar is de bibliotheek bij nodig!

8 + De vrijblijvendheid voorbij Scholen en bibliotheken kunnen effectiever samenwerken: op basis van cijfers via periodieke metingen met een duidelijke focus, gericht op leerlingen en leerkrachten die het nodig hebben

9 + Monitor De Bibliotheek op school

10 + Meetbare resultaten Leengedrag Leesmotivatie Leesgedrag Leescultuur thuis Leesbevorderend gedrag van leerkrachten Uitvoering leesbevorderingsbeleid d.m.v. digitale vragenlijsten voor leerlingen, leerkrachten en leesconsulenten

11 + Procedure Vragenlijsten worden ingevuld op school Bibliotheek maakt analyses Bibliotheek verstrekt standaardrapportages en/of maatwerkrapportages aan scholen en gemeente Bibliotheek bespreekt opbrengst met betrokken partijen De resultaten worden gebruikt om de samenwerking steeds een stap verder te brengen

12 + Landelijk beeld

13 + Leesplezier landelijk

14 + Aantal uitleningen 2012

15 Jongens versus meisjes

16 + Aanknopingspunten voor prioriteiten in beleid Bovenbouw Jongens

17 + Profiel van de enthousiaste lezer vindt lezen leuk leest ten minste een paar keer per week thuis voor zijn/haar plezier vindt het leuk als hij/zij in de klas een boek moet lezen gaat ten minste een paar keer per maand naar de openbare bibliotheek en vindt dat leuk vindt het leuk als de leerkracht iets vertelt over een boek bezit ten minste 20 boeken

18 + Aanknopingspunt voor beleidsdoelen Het percentage enthousiaste lezers op onze school / in onze gemeente stijgt met % naar %

19 + Van algemeen naar specifiek: school X

20 + Leesplezier school X landelijk school X

21 + Aantal uitleningen school X landelijk school X

22 + Leesvoorkeur groep 7 school X

23 + Leesvoorkeuren in groep 7 school X Meisjes Vriendschap Humor Ander onderwerp School Griezelen Jongens Sport Humor Techniek Griezelen Oorlog

24 + Soortgelijke analyses voor: Leerkrachtgedrag, m.n. gebruik van boeken in de klas Ouderbetrokkenheid: voorlezen, praten over boeken, bibliotheekbezoek met kind

25 + Een basis voor beleidsmaatregelen

26

27

28 + Ook voor gemeenten: Roermond

29 + Leesplezier landelijk Roermond

30 Boekentips landelijk Roermond

31 Bibliotheekbezoek landelijk Roermond

32 Bezoek dbos landelijk Roermond

33 Geen toeval! Roermond 2011 Roermond 2012

34 Boekenkring Roermond

35 + De monitor als beleidsinstrument beleidsvorming monitoring evaluatie verantwoording

36 + Beleidsvorming Welke doelen kunnen we formuleren voor de komende periode? Welke leerlinggroepen vragen om voorrang in het beleid? Welke onderwerpen vragen om aandacht in de professionalisering van leerkrachten? Hoe staat het met de betrokkenheid van ouders? Etc. Hoe gaan we aan deze doelen werken? Afspraken over werkwijzen, budgetten, personeelsinzet, etc.

37 + Monitoring Hoeveel scholen worden er bereikt? Hoeveel leerkrachten? Hoeveel leerlingen? Welke veranderingen vinden plaats in het gedrag van leerlingen en leerkrachten?

38 + Evaluatie Bereiken we onze doelstellingen? Zijn de resultaten die we zien ook de resultaten die we voor ogen hadden? Op welke onderwerpen is een extra inspanning nodig? Moeten we nieuwe doelen formuleren?

39 + Verantwoording Rapportages uit de monitor maken het bereik en de effecten van het beleid zichtbaar. Standaardrapportages: kerngegevens over leerlingen en leerkrachten Maatwerkrapportages: gericht op specifieke onderdelen van het beleid