Juryrapport BNG Cultuurfonds, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, Stichting WAK-Nederland, maart 2013

Transcriptie

1 Juryrapport BNG Cultuurfonds, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, Stichting WAK-Nederland, maart 2013

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Prijs en criteria 3 2. Jury en aandachtspunten 4 3. Aanmeldingen 5 4. De genomineerden Venlo Lelystad 7 5. En de winnaar is 8 2

3 Inleiding Bij amateurkunst denkt de gemiddelde burger aan de harmonie of misschien aan de toneelvereniging of muziekschool. Maar amateurkunst is veel breder en wat zij doen is heel divers: van kalligraferen tot gedichten schrijven, van twirlen tot spelen in een popband en van weven tot breakdancen. Allemaal delen ze één ding: de passie voor kunstbeoefening, 5,5 miljoen Nederlanders doen het elke week. Kunstbeoefening is van wezenlijk belang voor het individu, maar is ook een indicator van de vitaliteit van de samenleving. Amateurkunst draagt direct bij aan de sociale cohesie en aan het welzijn en de gezondheid van mensen. Veel gemeenten erkennen dit belang en hebben amateurkunst op de beleidsagenda staan. Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA), Stichting WAK- Nederland en het Cultuurfonds Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) hebben met deze amateurkunstprijs het gezamenlijke doel om gemeenten te stimuleren zich in te spannen voor de optimale bloei en groei van de lokale amateurkunst. Tevens is de prijs een stimulans voor de gemeenten om de jaarlijkse Week van de Amateurkunst (WAK) te organiseren, zodat de zichtbaarheid van amateurkunst vergroot wordt. De prijs wordt uitgereikt aan de gemeente die zich zichtbaar en aantoonbaar optimaal heeft ingezet voor de amateurkunst. 1. Prijs en criteria De prijs bestaat uit een geldbedrag van ,-. Dit bedrag dient door de gemeente te worden besteed aan de zichtbaarheid en verankering van de amateurkunst. Tevens krijgt de winnende gemeente de eer om in samenwerking met Stichting WAK-Nederland de landelijke opening van de WAK op zaterdag 25 mei 2013 te verzorgen. Tijdens deze opening zal de prijs officieel worden overhandigd aan de burgemeester of wethouder. De criteria en procedure voor de BNG Prijs Beste Amateurkunst Gemeente zijn vastgelegd in het reglement van augustus Het reglement is te downloaden op De drie hoofdpunten waarop de jury de aanmeldingen heeft beoordeeld zijn: 1. Het gemeentelijk amateurkunstbeleid van de afgelopen beleidsperiode. 2. De (beleids)plannen om een goed klimaat voor amateurkunst te behouden en verder te ontwikkelen. 3. De wijze waarop de gemeente samen met andere partijen de Week van de Amateurkunst in 2013 inzet voor waardering, zichtbaarheid en ontwikkeling van amateurkunst. 3

4 2. Jury en aandachtspunten De beoordeling en selectie is ter hand genomen door een onafhankelijke, deskundige jury bestaande uit: Bertien Minco (Directeur Jeugdcultuurfonds) Eric Holterhues (Hoofd kunst en cultuur Triodos Investment Management) Mat Meijs, juryvoorzitter (secretaris BNG Cultuurfonds) Sandra Trienekens (onderzoeker, opricher/eigenaar Urban Paradoxes) Bastiaan Vinkenburg (Managing Consultant Kunst, Cultuur & Media Berenschot) In het verlengde van de criteria zoals geformuleerd in het reglement, kwamen de juryleden de volgende aandachtspunten overeen: Breedte De gemeente heeft beleidsaandacht en faciliteiten voor de brede amateurkunst. Dat wil zeggen verenigingen maar ook informele en digitale verbanden en ongeorganiseerde amateurkunstenaars van verschillende disciplines. Verbinding De gemeente voorziet in een meerwaarde door (initiatieven in) het amateurveld te verbinden en te versterken, bijvoorbeeld in een overkoepelende samenwerking, een platform, kunst-in-dewijk of het aanstellen van een cultuurcoach. Amateurkunst wordt niet gezien als los fenomeen, maar als onderdeel van de hele lokale samenleving. Verankering Amateurkunst geniet al langere tijd gemeentelijke beleidsaandacht en de gemeente geeft blijk van een langere termijnvisie op amateurkunst waarin deze aandacht behouden blijft. Belangrijk is dat de amateurkunst structurele aandacht krijgt en dat er wordt ingezet op duurzaamheid in plaats van vluchtig succes. Uitgaven En Put your money where your mouth is : bovenstaande aandachtspunten worden weerspiegeld in de uitgaven van de gemeenten die de amateurkunst ten goede komen. Gemeenten die niet op amateurkunst bezuinigen hebben een pre, maar ook gemeenten die met mate en visie moeten bezuinigen op amateurkunst kunnen kanshebber zijn. Algemeen Naast bovenstaande meetbare en bewijsbare criteria gaat het ook om de attitude jegens de amateurkunst: is die uitnodigend, stimulerend en pro-actief? Gaat er vertrouwen en betrokkenheid van uit? Is die flexibel en open? En hoe wordt de WAK ingezet? 4

5 3. Aanmeldingen De jury ontving dit jaar 6 aanmeldingen voor de BNG Prijs Beste Amateurkunst Gemeente. De aanmeldingen kwamen uit verschillende delen van het land waarbij de zuidelijke provincies goed vertegenwoordigd waren. De meeste gemeenten deden ook al in 2012 mee aan de Week van de Amateurkunst. Het zal niet verbazen dat gemeenten die hebben meegedongen naar deze prijs belang hechten aan amateurkunst voor de lokale gemeenschap en in zijn algemeenheid straalden de aanvragen dan ook veel enthousiasme en elan uit. Wel constateerde de jury dat de aanvragen minder maatschappelijke verbinding toonden dan andere jaren en er minder innovatieve voorstellen te genieten waren. Wat opviel was dat de kleinere gemeenten over het algemeen summier waren in hun beschrijvingen van AK-beleid. De belangstelling voor amateurkunst in het algemeen en de WAK in het bijzonder is geringer dan andere jaren. Gemeenten en medewerkers die zich bezighouden met de WAK lijken het met andere zaken druk te hebben. Dat valt te verklaren door de focus van het overheidsbeleid op cultuureducatie in het primair onderwijs, maar ook door de bezuinigingsopdracht waarvoor veel gemeenten en daarmee ook culturele instellingen staan. Voor de WAK komt daarbij dat de overgang van Kunstfactor naar het LKCA, en de verzelfstandiging van de WAK in een nieuwe stichting (die genoodzaakt is aan gemeenten een financiële bijdrage te vragen), hun weerslag hebben op het succes van dit evenement. De toewijding van de vele lokale WAK-coördinatoren en de flexibiliteit en de slagkracht van de jonge stichting WAK NL wekken echter vertrouwen voor de toekomst. En juist in deze magere tijden is een substantiële prijs zoals de BNG-prijs, een prijs waarmee de ondersteuning van de AK in een gemeente extra gestalte kan krijgen, een teken van erkenning en waardering voor een sector die veerkracht toont en autonomie en inventiviteit uitstraalt! De stichting WAK NL is ten volle bereid om de bekendheid van deze BNG prijs verder te ontwikkelen en de gemeenten te stimuleren om deel te nemen. Juist al door de deelname van de gemeenten krijgt de beleidsaandacht voor amateurkunst op lokaal niveau een enorme push! 5

6 4. De genomineerden De jury had de taak om uit de aanmeldingen een aantal gemeenten te nomineren. Zij heeft haar keuze niet alleen gebaseerd op de ingediende beleidsplannen en toelichting, maar ook geprobeerd om inzicht te krijgen in de uitvoering en evaluatie van het beleid. Desondanks was het niet gemakkelijk om uit verschillende inzendingen, die niet zonder meer vergelijkbaar waren, nominaties te selecteren. Van de twee genomineerde gemeenten wordt hieronder toegelicht wat de sterke punten waren waarmee de gemeente zich onderscheiden heeft. 4.1 Venlo De gemeente Venlo viel op door de veelzijdige en brede ondersteuning voor de amateurkunst. De activiteiten rondom de WAK lijken Venlo wel een heel jaar in beslag te nemen; er gaat een stimulerende werking vanuit! Het beleid betrekt de terreinen amateurkunst, cultuureducatie, welzijn (wijken) en instellingen als bibliotheek en musea. Er is daarbij aandacht voor de amateurkunst zowel in verenigingsverband als voor de individuele beoefenaar. Venlo zet in op de participatie van meer jongeren en wil de zichtbaarheid van de amateurkunst vergroten. Daarnaast stimuleert het kwaliteit en vernieuwing en wil het de amateurkunst een gezamenlijke stem geven door de oprichting van het Amateurkunstplatform. Sterke punten van Venlo zijn: de sterke combinatie van Kunstencentrum Venlo en Cultuurpad (organisatie voor cultuureducatie) ter verbinding van amateurkunst en cultuureducatie in het onderwijs project- en structurele subsidies voor amateurkunst; regeling Astebleef voor kleinschalige optredens een jeugdcultuurfonds dat kunstbeoefening financieel mogelijk maakt voor kinderen in een achterstandspositie; wijkgerichte aanpak bij 'Venloverzamelt' waarbij burgers worden gestimuleerd deel te nemen aan workshops beeldende kunst (en andere disciplines). Musicalgroep The lion King; foto Karin de Jonge 6

7 4.2 Lelystad In Lelystad wordt creativiteit beschouwd als sociaal kapitaal dat sterk bepalend is voor haar aantrekkelijkheid en ontwikkelingsmogelijkheden; amateurkunst is daar een belangrijk onderdeel van. Lelystad anticipeert met het gemeentelijke beleid op de actuele maar ook toekomstige ontwikkelingen, zoals vergrijzing en nieuwe vormen van amateurkunst. De gemeente investeert blijvend in amateurkunst en bezuinigt met beleid. Voor de Week van de Amateurkunst 2013 heeft Lelystad een enthousiast team met stevige ambitie. Kunstencentrum de Kubus vormt tijdens de WAK het kloppend hart van activiteiten en manifestaties en wordt voor die gelegenheid omgetoverd tot een Cruiseschip. Sterke punten van Lelystad zijn: de subsidieregeling voor amateurkunstverenigingen en initiatieven; de Kubus als centrum voor buiten- en binnenschoolse kunsteducatie en amateurkunst en loket voor alle vragen over Amateurkunst oefen- en podiumfaciliteiten voor amateurkunstenaars vastgelegd in uitvoeringsovereenkomsten met verschillende partijen; de Intendant Amateurkunst met een ondersteunende, adviserende en bemiddelende rol voor georganiseerde en ongeorganiseerde amateurs; het community art programma gericht op actieve cultuurdeelname van inwoners voor wie dit niet vanzelfsprekend is en andere wijkprojecten begeleid door de cultuurscout; het jaarlijkse festival LelystART waarin het culturele seizoen wordt geopend met daarbij ruim baan voor amateurkunst. Ballet en dansschool Reflex uit Lelystad, fotografie: De Kubus 7

8 5. En de winnaar is Lelystad mag zich Beste Amateurkunst Gemeente 2013 noemen! Hoewel beide genomineerden hun eigen pluspunten en karakteristieken hadden, is Lelystad door de jury aangewezen als winnaar van de BNG Prijs Beste Amateurkunst Gemeente Er is sprake van een doorgaande visie die zich vertaalt in een continuïteit in beleid, ook in tijden van bezuinigingen; de zekerheid die dat geeft biedt gelegenheid voor ontwikkeling, verbinding en ook vernieuwing. Er wordt structureel ruimte geboden aan nieuwe initiatieven en activiteiten die pas gestart zijn krijgen ruimhartig de kans en gelegenheid om zich te ontplooien en te ontwikkelen. Het AK-beleid en de activiteiten sluiten goed aan op behoeften van de bevolking; men is goed op de hoogte van wat er bij de burger leeft en in staat ook vandaar uit beleid te formuleren. De amateurkunstenaar wordt optimaal de gelegenheid geboden om gebruik te maken van accommodaties in de stad; zalen als de Kubus, het Agoratheater en Poppodium Underground stellen hun accommodaties tegen lagere tarieven beschikbaar dan voorheen! De gemeente wil met haar cultuurbeleid een voorzieningenniveau tot stand brengen dat bijdraagt aan de ontwikkeling en de aantrekkelijkheid van de stad voor (nieuwe) inwoners en bezoekers. Dat wordt door de burgers herkend en gewaardeerd: zij zijn steeds positiever over het culturele aanbod en het aantal actieve amateurkunstenaars is stijgende! De burger heeft een actieve betrokkenheid bij nieuw cultuurbeleid en wordt gevraagd zijn mening te geven over de culturele voorzieningen en het aanbod. Lelystadse amateurs krijgen veel mogelijkheden om zich te ontwikkelen, anderen te ontmoeten en met hen samen te werken, zich te laten zien en horen. Activiteiten vinden breed verspreid plaats: bij particulieren thuis, op scholen, bij bedrijven, op locaties in het centrum èn in de wijk. Als winnaar van de BNG Prijs voor de Beste Amateurkunst Gemeente 2013, krijgt Lelystad de eer de landelijke opening van de Week van de Amateurkunst te verzorgen. Op 25 mei 2013 wordt de prijs officieel overhandigd op de WAK-opening. 8