BIJLAGE 2 bij adviesnota JGZ Rapportage Extra Contactmoment

Transcriptie

1

2 BIJLAGE 2 bij adviesnota JGZ Rapportage Extra Contactmoment

3 BIJLAGE 2 bij adviesnota JGZ Rapportage Extra Contactmoment

4

5

6

7 BIJLAGE 2 bij adviesnota JGZ Rapportage Extra Contactmoment

8 BIJLAGE 2 bij adviesnota JGZ Rapportage Extra Contactmoment

9

10

11 Inleiding De implementatie van het adolescenten contactmoment mag een succes genoemd worden! In het afgelopen schooljaar is op alle reguliere VO en SVO scholen in de regio Zuid-Holland Zuid dit extra contactmoment uitgezet. Ook met het ROC Da Vinci in zowel Dordrecht als Gorinchem en op de MBO-afdelingen van het Wellantcollege in de diverse gemeenten zijn verdere samenwerkingsafspraken gemaakt en is inzet gepleegd in de zorgstructuur en het kader van schoolziekteverzuim. Regulier en speciaal onderwijs De samenwerking met de VO-scholen is als wisselend ervaren. Ondanks het feit dat de JGZ bekend is op school, moest er voor het nieuwe contactmoment veel geregeld worden. Het inroosteren van een computerlokaal voor de afname van de digitale vragenlijst zorgde op sommige scholen voor problemen, waardoor de verpleegkundige niet altijd op tijd terecht kon. Op het speciaal onderwijs is het contactmoment ook ingezet. Afhankelijk van het cluster is de digitale vragenlijst gebruikt. Deze wordt als moeilijk ervaren door de leerlingen. Door de audio functie (via luidsprekers afspelen van de vragenlijst) is dit voor sommige leerlingen vergemakkelijkt. Bij anderen is het nodig geweest om de lijst één op één af te nemen. De door CJG Rijnmond ontwikkelde lijst is (nog) niet in onze praktijk getest, omdat deze ook te moeilijk is voor de VSO leerlingen. Communicatiemiddelen Zowel de inzet van Facebook, Whatsapp en JouwGGD bevalt goed voor het bereik van deze doelgroep jongeren. De facebookpagina heeft inmiddels 141 likes ten opzichte van 38 likes na de pilot. Daarnaast zijn er 319 Whatsapp gesprekken geweest met in totaal 248 verschillende jongeren. Een aantal jongeren heeft dus meerdere malen contact met de verpleegkundige. Op basis van het percentage serieuze vragen (49%) en het bereik binnen kantoortijden (69%) zullen we Whatsapp ook het komende jaar inzetten. De verwachting is dat het aantal vragen toe zal nemen aangezien we het whatsappnummer aan nieuwe leerlingen gaan verspreiden De site van JouwGGD.nl voorziet goed in het beantwoorden van de meest gestelde vragen van jongeren en geeft ondersteuning aan de professional bij het geven van meer inhoudelijk, preventieve informatie. In de bijlagen kunt u het gebruik van Whatsapp en JouwGGD.nl zien. Scholing medewerkers De medewerkers zijn tijdens de inspiratiedagen op 8 en 9 september 2014, georganiseerd door het consortium, geschoold op meer vraaggericht werken en middelengebruik bij adolescenten. In de interne vakgroepen zijn de jeugdverpleegkundigen door het jaar heen ondersteund in het werken met de nieuwe werkwijze/ doelgroep. Samenwerking De samenwerking met de DG&J is goed verlopen, zoals in het proces van aanleveren van de inlogcodes en het samen optrekken naar scholen met de gezondheidsbevorderaars. De integrale samenwerking en verbinding van individuele en collectieve werkwijzen is een goede manier om gezamenlijk een gezonde leefstijl van de jeugd te bevorderen. Een

12 waardevolle uitkomst, omdat hierdoor twee organisaties niet langs elkaar heen werken maar elkaar aanvullen als het gaat om het versterken van de eigen kracht van jongeren. Het doel in schooljaar was om op zeven scholen (incl. het MBO) een start te hebben gemaakt om gezondheidsbeleid in te voeren met betrekking tot mentale weerbaarheid, alcohol of gezond gewicht gericht op de leerlingen, medewerkers en ouders van de school. In schooljaar is gestart op 4 VO-scholen en het MBO en in schooljaar is verder gegaan met deze scholen en gestart op 2 nieuwe VOscholen. De intentie is dat scholen de gezondheidsproblemen signaleren op de bovengenoemde gebieden, lesmethodes en trainingen implementeren en regelgeving inzetten. De inzet van bovenstaande activiteiten is erop gericht om over een periode van vier tot zes schooljaren (de tijd dat leerlingen naar school gaan) 70% van de leerlingen van een schoollocatie meer kennis bij te brengen over mentale weerbaarheid, alcohol of een gezond gewicht, zodat leerlingen zelf in staat zijn om gezonde(re) keuzes te maken. Het doel van de collectieve aanpak binnen het extra contactmoment past binnen de strategie van de uitvoeringsprogramma's en draagt ook bij aan de doelstellingen van de drie verschillende uitvoeringsprogramma's. De volgende scholen hebben binnen het extra contactmoment (van en ) een rapport ontvangen en hebben advies en ondersteuning van de Gezonde Schooladviseur gehad: Calvijn (CS De Hoven) Hardinxveld-Giessendam Walburg College Zwijndrecht De Noordhoek Gorinchem Hoeksch Lyceum Gomarus Scholengemeenschap in Gorinchem Wellant College in Ottoland Naast het VO is de Gezonde Schooladviseur ook actief geweest op het ROC in Dordrecht en Gorichem. Het ROC vraagt een andere aanpak dan het voortgezet onderwijs. De wens om in te zetten op collectieve preventie is er wel vanuit het ROC, maar het kost veel tijd om te bepalen op welke onderwerpen en op welke wijze hierop wordt ingezet. Daarnaast is het een zoektocht geweest binnen het ROC wie verantwoordelijk is om aan de slag te kunnen gaan met collectieve preventie. Inmiddels zijn er acties uitgezet om aan de aan de slag te gaan met gezondheidsbevordering. Ook de samenwerking en communicatie met de medewerkers van het Da Vinci en de jeugdarts is over het algemeen goed verlopen, bij uitzondering was de communicatie moeizaam (bijvoorbeeld bij herhaling niet reageren op mail van de jeugdarts). Ook landelijk is er aansluiting gezocht en input gegeven op de inrichting van het contactmoment. In september zal er een landelijke afronding zijn van het project en zullen de resultaten in aanwezigheid van staatssecretaris Van Rijn worden gepresenteerd. ROC/MBO Het ROC en het consortium werkt volgens het protocol ziekteverzuim MBO. De jeugdarts heeft alle mini-zats bezocht om de rol van de jeugdarts bij ziekteverzuim toe te lichten. Ook is er een kennismaking geweest met het team ZOW (Zorg, Onderwijs en Werk) en team PO (Passend Onderwijs). In samenspraak is een beter formulier ontwikkeld voor aanmelding bij de jeugdarts.

13 In totaal zijn er 9 volledige aanmeldingen gedaan bij de jeugdarts vanuit het Da Vinci Dordrecht, 3 zijn er tijdens het proces teruggetrokken om diverse redenen (o.a. student van school, geen casus voor jeugdarts maar voor BLVS). Het blijkt dat de problematiek van schoolverzuim vaak al langdurig bestaat en multifactorieel is, waardoor het moeilijk is de zaak in beweging te krijgen en een lange adem vereist is. Mogelijk dat eerder aanmelden bij de jeugdarts een bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de voortgang van de opleiding. Naast de inzet bij ziekteverzuim is de jeugdarts ook geconsulteerd voor vragen van zeer diverse aard door allerlei medewerkers van het Da Vinci. Dit betrof o.a. hoe een medische verklaring te verkrijgen (ambulant begeleider), informatie over hoofdluis voor een les (docent kappersopleiding), vraag over medicatie en spoedverwijzing GGZ (schoolpsycholoog), hoe zorgen over een kind van een student aan te pakken (zorgcoördinator) en aanpassen aan WGBO van toestemmingformulier van Da Vinci (team passend onderwijs/service centrum). Deze vragen konden direct beantwoord worden door de jeugdarts. Daarnaast is er promotiemateriaal verspreid om jongeren op de website Jouwggd.nl te wijzen. In het voorjaar is de samenwerking met het Da Vinci, locatie Gorinchem opgestart. Ook hier heeft een jeugdarts (met kennis van de sociale kaart daar) kennis gemaakt met de zorgteamleden en heeft een aantal casussen opgepakt volgens het bovengenoemde protocol. Het inzetten van preventieve activiteiten op het ROC/mbo komt maar moeizaam van de grond. Dit heeft te maken met het zelfstandig opereren van de diverse domeinen, waardoor er geen eenduidig beleid is te ontwikkelen, maar op de verschillende domeinen moet worden geanticipeerd. De vragen vanuit deze domeinen zijn zeer verschillend. Van genotmiddelengebruik tot zwaardere gedragsproblematiek. Een keuze moet hierin gemaakt worden. Klanttevredenheid In de vragenlijst wordt aan de leerlingen de klanttevredenheid gevraagd met de volgende vraag: Hoe vond je het om de vragenlijst in te vullen? Jongeren hebben deze vraag ingevuld en hun mening wordt meegenomen in de aanpassing van de vragenlijst voor het schooljaar 2015/2016.

14 2500 KLANTTEVREDENHEID JONGEREN Categorie 1 Leuk Saai Te persoonlijk Ik vond de enquete te lang Geen mening Het gaat niemand aan hoe ik leef Ik vond het moeilijk om eerlijk te zijn Bereik Hoewel het bereikpercentage later wordt aangeleverd uit Kidos, valt er wel iets over het bereik te zeggen. 1 Het bovengenoemde aantal jongeren (5272) die de vraag over klanttevredenheid heeft ingevuld, heeft ook deelgenomen aan het onderzoek. Daarnaast is bekend dat er nog 11 klassen VO na de zomer ingehaald moeten worden. Hier is de verpleegkundige niet meer aan toegekomen of kon ze niet meer terecht op school. De VSO leerlingen die de digitale vragenlijst hebben ingevuld (afhankelijk van het cluster) zijn hierin meegenomen. Evaluatie In juni is er een evaluatiebijeenkomst met de jeugdverpleegkundigen van het consortium geweest. Het doel was om van elkaars ervaringen te leren en de werkwijze te optimaliseren. Deze informatie is meegenomen in het aanpassen van de communicatiemiddelen, de werkwijze, samenwerking en de vragenlijst. Bij de aanpassing van de vragenlijst zijn ook de uitkomsten van de interviews, gehouden onder jeugdverpleegkundigen met een stagiaire van de DG&J, meegenomen. 1 Peildatum jarigen: 6274, aantal PGO's bereik 83,34%. Niet alle kinderen uit ZHZ zitten op scholen in ZHZ en niet alle schoolgaande kinderen in ZHZ, wonen in ZHZ. Dit verklaart mee het percentage (aanvulling )

15 Bijlage 1: Analytics Jouw GGD gebruik Jouw GGD per gemeente Plaats Regio Sessies % nieuwe sessies Paginaweergaven Dordrecht South Holland ,95% 192 Gorinchem South Holland 47 95,74% 87 Zwijndrecht South Holland 43 90,70% 159 Hardinxveld-Giessendam South Holland ,00% 31 Leerdam South Holland 24 95,83% 38 Papendrecht South Holland 21 95,24% 41 Nieuw-Lekkerland South Holland 17 64,71% 38 Oud-Beijerland South Holland ,00% 30 Sliedrecht South Holland 15 86,67% 18 Alblasserdam South Holland 14 85,71% 24 Hendrik-Ido-Ambacht South Holland 12 83,33% 22 Klaaswaal South Holland 6 83,33% 8 Lexmond South Holland 6 83,33% 8 Groot-Ammers South Holland 5 100,00% 3 Ameide South Holland 4 100,00% 3 Maasland South Holland 2 100,00% 5 Heerjansdam South Holland 2 100,00% 2 Mijnsheerenland South Holland 2 100,00% 11 Arkel South Holland 1 100,00% 1 Giessenburg South Holland 1 100,00% 1 Meerkerk South Holland 1 200,00% 1 Noordeloos South Holland 1 100,00% 3

16 Bijlage 2: Analytics Jouw GGD/ Nederland totaal 2015 sessies Bezoekers % nieuwe bezoekers paginaweergaven pagina's per bezoek juni ,74% ,64 mei ,20% ,53 april ,39% ,24 maart ,658 88,11% ,05 februari ,13% ,16 januari ,47% , sessies Bezoekers % nieuwe bezoekers paginaweergaven pagina's per bezoek december ,93% ,09 november ,32% ,46 oktober ,15% ,28 september ,14% ,78 augustus ,36% ,98 juli ,41% ,63 juni ,65% ,79

17 Bijlage 3: Evaluatie whatsapp Binnen het consortium Rivas/Careyn is in het schooljaar 2014/2015 het gebruik van whatsapp ingezet als communicatiemiddel tussen jeugdverpleegkundigen en jongeren op het voortgezet onderwijs. Het telefoonnummer is op de verschillende communicatiemiddelen verspreid. Er zijn 319 gesprekken geweest met in totaal 248 verschillende jongeren. Een aantal jongeren heeft dus meerdere malen contact met ons gezocht en er zijn verschillende onderwerpen ter sprake gekomen. In grote lijnen is dit als volgt in te delen: Vragenlijst, vragen over de 25 Whatsapp, doel, gebruik, beantwoorder 11 Onderwerpen Spam 91 Onderzoek keep in touch 31 35% 16% 49% Groepsapp, toegevoegd 20 Serieus; vragenlijst, whatsapp, onderzoek, onderwerpen Hoi contact, vaak ter voorbereiding op een volgend gesprek 51 Hoi'contact Onderwerpen (zie specificatie hieronder) 92 Spam, groepsapp Onderwerpen Onderwerpen

18 Bereikbaarheid De app is in principe tijdens kantoortijden bereikbaar. In onderstaand diagram is te zien wanneer er apps aan het consortium zijn verstuurd. Op basis hiervan blijkt dat wij aan de grootste vraag voldoen door bereikbaar te zijn van % 11% Tijden 68% Werkdagen Avonden Weekend vrijdag maandag 8.00 Conclusie Op basis van het percentage serieuze vragen (49%) en het bereik binnen kantoortijden (69%) vinden wij het communicatiemiddel voldoende nuttig om het komende jaar weer in te zetten. Het komende jaar verwachten we dat het aantal vragen toe zal nemen aangezien we het telefoonnummer aan nieuwe leerlingen gaan verspreiden.

19 Memo Aan adviesnota DB/AB Van dienst Gezondheid& Jeugd Datum 15 september 2015 Onderwerp Bijlage 4 adviesnota DB/AB overzicht middelen per gemeenten extra contactmoment Wanneer het Algemeen Bestuur akkoord gaat met het advies om de Rijksmiddelen die bestemd zijn voor het extra contactmoment hiervoor beschikbaar te stellen, zal conform het in bijlage 4 opgenomen kostenoverzicht (en de praktijk sinds 2013), door de Dienst Gezondheid&Jeugd aan de gemeenten worden gefactureerd. Overzicht kosten gemeenten extra contactmoment adolescenten 2014 ev Op basis van ontvangen rijksbijdragen Decentralisatie uitkering Centrum Jeugd en gezin Gemeente Middelen 2014 ev Alblasserdam ,00 Binnenmaas ,00 Cromstrijen ,00 Dordrecht ,00 Giessenlanden ,00 Gorinchem ,00 Molenwaard ,00 Hardinxveld-Giessendam ,00 Hendrik-Ido-Ambacht ,00 Korendijk 9.111,00 Leerdam ,00 Oud-Beijerland ,00 Papendrecht ,00 Sliedrecht ,00 Strijen 7.694,00 Zederik ,00 Zwijndrecht , ,00

20 Dordrecht, 28 september 2015 Onderwerp: Herziene overeenkomst en basispakket 2016 Agendapunt: Geachte leden van het Algemeen Bestuur, Het dagelijks bestuur stelt u het volgende voor: Ontwerpbesluit 1. Kennis te nemen van het proces herziene uitvoeringsovereenkomst 2016/2017'; 2. In te stemmen met verlaging JGZ budget met ,- ten behoeve van de kosten JGZ account DG&J; 3. Kennis te nemen dat gemeenten voor 2016 de afspraken over de lokale maatwerkafspraken JGZ continueren en 2016 te benutten dat gemeenten, DG&J en Consortium tot overeenstemming komen over het al dan niet onderbrengen van de lokale maatwerkafspraken bij het regionale account JGZ van de Dienst. Kern van de zaak De overeenkomst met het Consortium voor de uitvoering van JGZ loopt tot met In december 2014 is n.a.v. de tussentijdse evaluatie de intentie uitgesproken om de overeenkomst nogmaals met twee jaar te willen verlengen. De herziene overeenkomst is voor de jaren en met als optie nog een keer met twee jaar verlengen ( ). Reeds genomen besluiten T.a.v. de uitvoeringsovereenkomst: Op 27 november 2014 heeft u op basis van de tussentijdse evaluatie JGZ besloten om de uitvoeringsovereenkomst met het Consortium te willen verlengen met twee jaar, te weten voor 2016 en 2017 en eventueel daarna nogmaals te verlengen met twee jaar. Met een brief van 11 december 2014 is dit aan het Consortium medegedeeld. Argumenten 1. Toelichting op het proces m.b.t. herziene overeenkomst Vanaf oktober 2014 is in alle directie- en bestuurlijke overleggen aandacht besteed aan de herziening van de uitvoeringsovereenkomst, voor de jaren 2016 en Per juli jl. wordt het proces ondersteunt vanuit de SOJ ZHZ. De gesprekken zijn met name gevoerd over verlaging van het budget JGZ tbv het Dekkingsplan van DG&J. Uiteindelijk heeft het Consortium hier een voorstel voor gedaan. Zie beslispunt 2 van dit advies. Tijdens de gesprekken met het Consortium over de herziene overeenkomst is tijdens het bestuurlijk overleg van 14 september vastgesteld dat er geen bestuurlijke belemmeringen zijn te verwachten. Er is nog lopend overleg over de inzet voor SROI. Omdat SROI geen onderdeel is van de huidige overeenkomst, zal hier ingezet worden op een inspanningsverplichting. 1

21 Tot slot is afgesproken dat de Dienst een financieel verantwoordingsmodel en bijbehorende planning/ controleprotocol aanlevert aan het Consortium voor 15 oktober, zodat zij hun P&C cyclus hierop kunnen aanpassen. Wellicht leidt dit tot een aantekening van het Consortium bij de ondertekening van de herziene overeenkomst 2. Verlaging budget JGZ met per jaar. Uitvoering van het dekkingsplan van de Dienst maakt onderdeel uit van de onderhandeling betreffende de herziene overeenkomst met het Consortium. Voor 2016 en 2017 is als bestuurlijk kader gesteld om het JGZ budget te verlagen met ( als maatregel categorie 2; als maatregel categorie 3). Het consortium heeft op 23 september jl voorgesteld, zonder dat het primaire proces geraakt wordt, te bezuinigen met maximaal ,-. Advies is om dit voorstel over te nemen. Hiermee is er sprake van een sluitende meerjarenbegroting. 3.1 Nieuw basispakket JGZ en verdwijnen onderscheid maatwerk Per 1 januari 2015 is ten gevolge van een wetswijziging in de Wpg een nieuw basispakket JGZ van kracht. Tot 1 januari 2015 boden JGZ organisaties een basistakenpakket dat bestond uit een uniform deel en een maatwerkdeel. Alle gemeenten moesten het uniforme deel op dezelfde wijze aanbieden. Het maatwerkdeel bestond uit zorg die is afgestemd op de plaatselijke omstandigheden en op de behoefte van de individuele jeugdigen. Zie bijlage 1 voor factsheet van VWS nieuw basispakket jeugdgezondheidszorg Het BTP moest gemoderniseerd worden en aangepast aan de stand van de wetenschap en relevante maatschappelijke ontwikkelingen. In de beleidsbrief stelselwijziging jeugd Geen kind buiten spel van VWS van november 2011 is aangegeven dat een preventief gezondheidszorgpakket voor alle kinderen in Nederland behouden zal worden in de Wpg. Voor advies over de inhoud van het pakket is een commissie Evaluatie Basistakenpakket JGZ ("Commissie De Winter") ingesteld. Op basis van dit advies1 en de reactie van VWS zijn wetswijzigingen doorgevoerd. Het basispakket JGZ geeft aan welke activiteiten in elk geval beschikbaar moeten zijn voor kinderen en jongeren en die actief door gemeenten via JGZ-organisaties moeten worden aangeboden. Activiteiten die niet voor alle kinderen en jongeren beschikbaar zijn niet opgenomen in het basispakket. Een voorbeeld hiervan is Stevig Ouderschap. Het nieuwe basispakket wijkt niet essentieel af van het vroegere basistakenpakket en geeft daarmee geen taakverzwaring. Landelijk is aangegeven dat deze wijziging geen bezuinigingsmaatregel is. 3.2 Voor 2016 continuering huidige maatwerkafspraken en voor 2017 onderzoek of lokale aanvullende afspraken JGZ wel/niet onder regionale account JGZ moeten komen vallen Afgelopen jaar zijn vanuit de ambtelijke werkgroep, het consortium en de dienst de mogelijkheden verkend aan de opgave om het maatwerk op te nemen in het basispakket Er is in april een bijeenkomst geweest voor alle partijen. Er is een gedeelde verantwoordelijkheid van de drie partijen (gemeenten, consortium en Dienst) om dit onderwerp verder invulling te geven. Helaas is het niet gelukt om dit proces verder te brengen waardoor er in september geen overeenstemming en gedeelde visie is verkregen over de afspraken over de lokale aanvullende JGZ producten (het "maatwerk"). We ondersteunen het ambtelijke voorstel om voor 2016 de afspraken over de lokale afspraken JGZ te continueren en 2016 te benutten om met gemeenten en consortium tot overeenstemming te komen over het al dan niet onderbrengen van de lokale afspraken bij het regionale account JGZ van de Dienst. Voorgesteld wordt om vanaf heden het gesprek te voeren voor de werkwijze en inrichting van de lokale aanvullende JGZ afspraken vanaf Hierdoor ontstaat ruimte om aan de transformatie gedachte verder invulling te geven. Vanuit de Dienst zetten wij onze expertise hierop in en indien hiertoe door uw bestuur en de 1 De Winter e.a., Een stevig fundament, Evaluatie van het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg, Den Haag: ministerie van VWS, 2013 (zie Kamerstukken II , nr. 272). 2

22 colleges wordt besloten kan de Dienst hier een coördinerende en opdracht gevende rol in vervullen. Kanttekeningen en risico s Het Consortium heeft op 23 september jl voorgesteld, zonder dat het primaire proces geraakt wordt, te maximaal te bezuinigen. Bij een akkoord over de herziene overeenkomst zal dit in de beschikking worden opgenomen. Mogelijk frictiekosten van het Consortium om deze bezuiniging te kunnen realiseren zal worden betrokken in de egalisatiereserve JGZ. Kosten, baten en dekking Na besluitvorming en de vaststelling van de wijze van bekostiging (bijlage bij de herziene overeenkomst) worden de gemeentelijke middelen overeenkomstig de begrotingsafspraken gedeclareerd. Communicatie Met wederzijdse goedvinden van de Dienst en Consortium is geïnvesteerd in het ontwikkelen van een inhoudelijk en financieel verantwoordingsmodel dat de basis is voor de subsidiebeschikking 2015 en tevens aanknopingspunt voor een herziene uitvoeringsovereenkomst 2016 en Deze ontwikkeling vergde tijd. M.b.t. het basispakket en maatwerk is de ambtelijke werkgroep JGZ er bij betrokken geweest. Uitkomst van de besluitvorming zal aan bovenstaande partijen worden medegedeeld. Juridische of personele consequenties Er is juridisch advies gevraagd m.b.t. de juridische ruimte die er is m.b.t. het verlagen van het JGZ budget. Voor 2016 en 2017 is dit zeer lastig, maar is bij instemming op het voorstel van het Consortium niet van toepassing. Vervolgprocedure De herziene overeenkomst wordt na bestuurlijk overleg JGZ, waarin de besluitvorming van het algemeen bestuur is opgenomen, ondertekend. Evaluatie en verantwoording Voor de verantwoording zal worden aangesloten bij het recent door de Dienst en Consortium gezamenlijk ontwikkelde inhoudelijke verantwoordingsmodel en het financiële kader dat in ontwerp op 15 oktober a.s. gereed is. De subregionale vertegenwoordigers in de ambtelijke werkgroep JGZ hebben laten weten de huidige prestatie-eisen voor het extra contactmoment (vroegsignalering, zorgcoördinatie, volgen kinderen in zorgverlening, risicokinderen, vermoedens kindermishandeling, overgewicht, wijze waarop van JGZ gebruikt gemaakt wordt) te willen handhaven en voor de nieuwe beschikking met name te richten op bereik, uitval van leerlingen, verbinding met andere zorgstructuren (jeugdteams en onderwijs) en (cliënt) tevredenheid. Dit zal worden meegenomen in de beschikking en worden verbonden met de andere onderdelen basispakket en digitaal dossier. Portefeuillehouder: G.B. van der Vlies Informatie: Carolien Vogelaar Telefoonnummer: hgc.vogelaar@dienstgezondheidjeugd.nl Bijlagen: - Factsheet nieuw basispakket jeugdgezondheidszorg 3

23 JStelselwijziging Jeugd Factsheet Nieuw basispakket Jeugdgezondheidszorg

24 Nieuw basispakket Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Per 1 januari 2015 is het nieuwe basispakket Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van kracht via een aanpassing van het Besluit publieke gezondheid. Doel van de vernieuwing is het basispakket te moderniseren op grond van nieuwe wetenschappelijke inzichten en maatschappelijke ontwikkelingen, en beter te laten aansluiten op de Stelselwijziging Jeugd. De JGZ draagt bij aan het gezond en veilig opgroeien van kinderen in Nederland. Gemeenten zijn er voor verantwoordelijk dat het nieuwe basispakket beschikbaar is en actief wordt aangeboden aan alle kinderen en jongeren tot 18 jaar. Zij geven de uitvoering samen met de JGZ-organisaties vorm. Deze factsheet geeft kort aan wat het nieuwe basispakket inhoudt en wat er verandert. De kern van het basispakket Jeugdgezondheidszorg: systematisch volgen van de lichamelijke, psychosociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren; beoordelen van de ontwikkeling in relatie tot de sociale, pedagogische en fysieke omgeving van de kinderen en jongeren en het gezin waarin ze opgroeien; tijdig signaleren van problemen en vroegtijdig opsporen van specifieke stoornissen; geven van preventieve voorlichting, advies, instructie en begeleiding, individueel of in groepen, gericht op het versterken van de eigen kracht van ouders en jongeren. De onderwerpen waarop de voorlichting en het advies zijn gericht staan beschreven in het besluit (artikel 6). Er zijn onderwerpen toegevoegd zoals overgewicht, kindermishandeling (waaronder vrouwelijke genitale verminking en shaken baby syndroom), internetgebruik en gameverslaving; ontzorgen en normaliseren door het geven van voorlichting, advies en ondersteuning of door het voeren van enkele gesprekken om ouders en jongeren te ondersteunen en gerust te stellen, indien nodig; beoordelen of extra ondersteuning, hulp of zorg nodig is en direct de juiste zorg of hulp erbij halen; samenwerken met professionals uit onderwijs, voorschoolse voorzieningen, jeugdhulp, verloskundigen, kraamzorg, huisartsen en andere curatieve zorgverleners, buurtteams en andere relevante partijen. Dit is zowel van belang voor het signaleren als voor het kunnen bieden van goede en snelle zorg en ondersteuning. adviseren van gemeenten en scholen over collectieve maatregelen/activiteiten op basis van analyse van verkregen gegevens. Wat verandert er? Het nieuwe basispakket geeft aan welke activiteiten beschikbaar moeten zijn voor alle kinderen en jongeren. In het nieuwe basispakket vervalt het onderscheid tussen het uniform deel en het maatwerkdeel; Het uitgangspunt is dat bij iedere activiteit gekeken moet worden naar de specifieke omstandigheden van de jeugdige en zijn gezin/omgeving. Bij alle activiteiten is het van belang om te beoordelen in welke vorm ze moeten worden aangeboden. Dat is geen afweging die de gemeente kan maken, maar dat is een professionele afweging die door de jeugdarts of jeugd-verpleegkundige gemaakt wordt in overleg met de jongere en/of zijn ouders; De onderdelen van het maatwerk zijn niet verdwenen, maar zijn opgenomen in het Besluit publieke gezondheid of in de Jeugdwet. Ze zijn als volgt verdeeld: het geven van voorlichting, advies, instructie en begeleiding is opgenomen in het basispakket; het adviseren over collectieve maatregelen is opgenomen in het basispakket; het uitvoeren van specifieke programma s of (groeps) activiteiten na signalering van risico s of problemen is geen onderdeel van het basispakket. Deze programma s en activiteiten vallen deels onder preventie op basis van de Jeugdwet. Het gaat bijvoorbeeld om programma s als Voorzorg en M@zl en opvoedcursussen. Groepsactiviteiten gericht op gezondheidsbevordering blijven onderdeel van de Wet publieke gezondheid. Het contactmoment voor adolescenten is toegevoegd als taak aan het basispakket Jeugdgezondheidszorg. Er is een structureel aanbod beschikbaar voor jongeren vanaf 14 jaar. Hierbij moeten in elk geval activiteiten beschikbaar zijn, gericht op gezond gewicht, roken, gebruik van alcohol en drugs, veilig vrijen, sport en bewegen, internetgebruik en gameverslaving, weerbaarheid, depressie en schoolziekteverzuim; De leeftijdsgrens van de JGZ wordt gesteld op 0-18 jaar, zodat deze gelijk loopt met die van jeugdhulp. Dit is ook voor de JGZ geregeld in de Jeugdwet (artikel 11.8) en gaat per 1 januari 2015 in.

25 Relatie Jeugdgezondheidszorg - Jeugdhulp Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van zowel de jeugdgezondheidszorg als voor preventie en jeugdhulp op basis van de Jeugdwet. De taken sluiten als volgt op elkaar aan: De JGZ signaleert en geeft voorlichting, advies, instructie en begeleiding. Hiermee kan de eigen kracht van kinderen, jongeren en ouders worden versterkt en (indien mogelijk) kunnen ervaren problemen worden genormaliseerd. Preventie en lichte ondersteuning kunnen zwaardere hulp mogelijk voorkomen; Na signaleren van een (risico)situatie of probleem vindt zo nodig ondersteuning plaats vanuit de preventieve activiteiten op grond van de Jeugdwet. Dit kan bijvoorbeeld door het inzetten van specifieke programma s of (groeps)activiteiten, zoals Voorzorg, M@zl en opvoedcursussen. De gemeente bepaalt wie deze programma s uitvoert. Als hiervoor specifieke JGZ-deskundigheid vereist is, worden deze activiteiten uitgevoerd door de JGZ. De specifieke deskundigheid van de JGZ is een combinatie van kennis en expertise op het gebied van gezondheid, ontwikkeling en opvoeding. Als deze specifieke expertise niet nodig is, kunnen gemeenten deze activiteiten ook laten uitvoeren door andere partijen. Door de JGZ-professionals deze activiteiten te laten uitvoeren, kan optimaal gebruik worden gemaakt van de bekendheid en expertise van de JGZ. Dit heeft tevens als voordeel dat ouders, kinderen en jongeren niet verwezen hoeven worden naar andere zorgverleners. In de Jeugdwet is opgenomen dat onder andere de jeugdarts rechtstreeks kan verwijzen naar jeugdhulp. De jeugdgezondheidszorg (JGZ) ziet vrijwel alle kinderen; is aanwezig in buurten en op scholen; geeft effectieve preventieve voorlichting, advies en ondersteuning; signaleert eventuele problemen tijdig; is een belangrijke samenwerkingspartner; is een schakel tussen zorg en welzijn; speelt een rol in de toegang tot jeugdhulp; heeft zicht op (gezondheids-)problemen in een buurt en op scholen; schakelt snel de juiste hulp in; geeft advies met betrekking tot gezondheidsbeleid. Nieuw basispakket Jeugdgezondheidszorg 3

26 Dit is een uitgave van het December 2014