Zij-instroom in Beroep Traject

Transcriptie

1 Zij-instroom in Beroep Traject Handleiding bekwaamheidsonderzoek zij-instroom Startbekwaam 2 de graads lerarenopleidingen Instructies voor kandidaten Zij-instroom in Beroep bekwaamheidsonderzoek Startbekwaam 2 de graads lerarenopleidingen Hogeschool van Amsterdam Locatie Kohnstammhuis Wibautstraat GM Amsterdam Assessment-foo@hva.nl Januari

2 Het bekwaamheidsonderzoek zij-instroom is ontwikkeld om de startbekwaamheid van zij-instroom in beroep kandidaten te beoordelen op de gevraagde docentcompetenties en HBO-criteria van 2 de graads lerarenopleidingen Hogeschool van Amsterdam 2

3 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Samenstellen en inleveren portfolio Het bekwaamheidsonderzoek Beoordeling 7 5. Rapportage 7 6. Archivering 7 Bijlagen 1. SBL-competenties en indicatoren Beoordelingsniveau bekwaamheidsonderzoek Zij-instroom Bewijzen voor competenties 16 3

4 1. Inleiding Indertijd heb je het geschiktheidsassessment behaald en daarmee aangetoond dat je in 2 jaar tijd je bevoegdheid kunt halen en direct voor de klas kunt staan. Als afsluiting van dit traject toon je aan startbekwaam te zijn op alle zeven docentcompetenties. Iemand is als leraar competent (bekwaam) als hij in staat is om op basis van kennis, vaardigheden en houding in verschillende onderwijssituaties adequaat te handelen. Anders gezegd: je weet als leraar wat je doet, waarom je dat doet en hoe je dat doet. In je persoonlijke professionele ontwikkeling (PPO) geef je aan op welke manier je je de afgelopen periode hebt ontwikkeld en reflecteer je op je handelen. In de wet BIO zijn de competenties omschreven op het bekwaamheidsniveau, waaraan een beginnende docent moet voldoen. Als maatstaf voor het startbekwaamheidsniveau zijn de zogenaamde Dublin-descriptoren gehanteerd: kennis en inzicht, het toepassen van kennis en inzicht in een specifieke onderwijscontext, oordeelsvorming (vanuit culturele en levensbeschouwelijke bepaaldheid beredeneerde keuzes maken), communicatie (uitleggen en verantwoorden van keuzes rekening houdend met de doelgroep), leervaardigheden (systematisch oriënteren, plannen, uitvoeren van ontwikkel- en verbeteracties en reflecteren). Voor het bekwaamheidsonderzoek zij-instroom worden de 7 beroepscompetenties, de Dublindescriptoren en bijbehorend hbo niveau als beoordelingsstandaard startbekwaam docent gehanteerd. De docentcompetenties die al volledig zijn aan getoond tijdens het geschiktheidsassessment hoeven niet opnieuw aangetoond te worden. 2. Samenstellen en inleveren startbekwaamheidsportfolio Stap 1 Bewijs verzamelen In de handleiding bekwaamheidsonderzoek zij-instroom staan de opdrachten beschreven die nodig zijn voor het samenstellen van je portfolio. Je kunt het portfolio gestructureerd indelen in vier bekwaamheidsdossiers: pedagogisch dossier (betreft competenties 1 en 2) vakdidactisch dossier (betreft competenties 3 en 4) dossier werken in de school (betreft competenties 5 en 6) dossier professionele ontwikkeling (betreft competentie 7) Het startbekwaamheidsportfolio omvat de onderstaande onderdelen: 1. Rapportage van het geschiktheidsassessment. 2. Overzicht cijferlijst behorend bij ZiB-scholingscontract. 3. Je eigen beroepsidentiteit/werktheorie op onderwijs en op het leraarschap. Beschrijf je werktheorie vanuit vier perspectieven: 1. Ik en de klas(sen) 2. Ik en school 3. Ik en schoolomgeving 4. Ik en maatschappij. Verbind je werktheorie met de bewijzen bij de competenties zodat er een congruent geheel ontstaat. Je gaat in op de verschillende rollen van de docent en de verschillende contexten waarin een docent werkzaam is. In de context van de klas: de rollen van pedagoog, vakdidacticus, en organisator. In de context van de school: werken in een team van collega s. De school zelf staat weer in een ruimere maatschappelijke context. 4

5 Als je werkt in de vier bekwaamheidsdossiers beschrijf dan: (Wanneer je voor een andere structurering kiest, zorg er dan wel voor dat de onderstaande componenten (schuin en vet) een duidelijke plek in het portfolio krijgen). A. In elk dossier: een zelfevaluatie een beschrijving van het niveau en ontwikkeling ten aanzien van de bijbehorende competenties. In deze zelfevaluatie toon je aan dat je het startbekwaamheidsniveau volledig beheerst. Je gaat daarbij ook expliciet in op de leerpunten en feedback van het geschiktheidsonderzoek. Het bewijsmateriaal dat je hierbij gebruikt kan bestaan uit: 360º feedback werk van leerlingen een verslag van de leidinggevende een interview of enquête een verslag van een collega/begeleider een lesvoorbereiding etc. B. Zorg ervoor dat je twee kenmerkende (kritische) situaties uit je eigen beroepspraktijk uitwerkt. Je reflecteert en analyseert je eigen handelen en verbindt deze met de (vak-) didactische en pedagogische theorie. C. Specifiek voor het vakdidactisch dossier: o In dit dossier neem je je beste werk op, werk waar je trots op bent. In het vakdidactisch dossier wordt ook uiteengezet hoe het werken als zij-instromer past in je vakdidactische ontwikkeling en werktheorie (visie); o In het portfolio wordt het lesschema van deze les ook opgenomen. D. Een leven lang leren: hier formuleer je je persoonlijke professionele ontwikkeling (PPO). Je kunt hierbij verwijzen naar je zelfevaluatie. Bij de formulering van de ontwikkeldoelen wordt ingegaan op de vragen: Wat wil je nog leren? en Hoe ga je dat realiseren?. Stap 2 Vormgeving en navigatie Stel je portfolio samen volgens deze structuur: Titelblad met naam, telefoon, en opleiding waarvoor je het bekwaamheidsonderzoek zij-instroom doet; CV met daarin je werkervaring en de scholing die je hebt gevolgd; De opdrachten voor het startbekwaamheidsportfolio; Eventueel beoordelingen van derden, zoals zij-instroom-evaluaties of een verslag van een functioneringsgesprek, als aanvullend bewijs; Bewijzen voor competenties (zie pagina 13); Gebruik in je portfolio tabbladen en herkenbare titels op de bewijzen. Portfoliobegeleiding Vanuit de Hogeschool heb je een begeleider toegewezen gekregen die je begeleidt bij het samenstellen van het portfolio. 5

6 Stap 3 Inleveren portfolio Lever het portfolio in bij assessment-foo@hva.nl Twee assessoren beoordelen of je portfolio volledig is en het bewijs voldoet aan de criteria van Variatie- Relevantie-Authenticiteit-Actualiteit-Kwantiteit (VRAAK). 3. Het bekwaamheidsonderzoek Het bekwaamheidsonderzoek bestaat uit de onderstaande onderdelen: Portfolio (voorafgaand is dit bestudeerd door assessoren) Lesobservatie CGI Beoordeling Bestuderen van portfolio door assessoren Het portfolio wordt aan twee gecertificeerde expert assessoren voorgelegd ter voorbereiding op het bekwaamheidsonderzoek. De begeleider vanuit de opleiding geeft akkoord op het portfolio. Praktijkopdracht Je laat tijdens de praktijkopdracht een authentieke situatie zien, waarin zichtbaar wordt voor de assessoren op welke manier je werkt aan de verschillende (SBL) competenties die je nog moet tonen (zie hiervoor je geschiktheidsrapportage). Mocht je de voorbereiding op papier hebben stuur deze dan toe aan de assessoren. Criteriumgericht interview Aansluitend op de observatie wordt een criteriumgericht interview afgenomen door twee assessoren. In het gesprek zullen de assessoren ingaan op de verschillende competenties die nog niet volledig waren aangetoond, waarbij zij gebruik maken van dat wat je in het portfolio aan informatie heeft aangereikt. Het gaat hier om een beoordelend gesprek. In het cgi beantwoord je vragen van de assessoren n.a.v. portfolio en de authentieke situatie. Er wordt ingegaan op de beroepscompetenties die nog niet volledig in het geschiktheidsassessment zijn aangetoond. Daarbinnen wordt gelet op: de wijze waarop je de theorie en praktijk aan elkaar koppelt m.b.v. integratie van kennis en ervaringen en transfer; de wijze waarop je reflecteert en verbetering realiseert van je eigen functioneren; je eigenheid laat zien in de vorm van de integratie van kennis, ervaring en persoonlijke houding; je effectiviteit van communiceren, zowel mondeling als schriftelijk; de wijze waarop je het handelen kunt verantwoorden vanuit een werktheorie. Terugkoppeling voorlopig oordeel assessoren Na afloop van het criteriumgericht interview geven de assessoren een korte terugkoppeling van hun bevindingen. 6

7 Ter voorbereiding is het handig als je nadenkt over andere voorbeelden, dan die je in het portfolio hebt opgenomen. Assessoren kunnen hiernaar vragen in het gesprek. Denk aan: Wat is de meest complexe situatie die je hebt meegemaakt, en waarom was die complex? In hoeverre was die situatie anders dan het voorbeeld dat je in het portfolio hebt opgenomen? En wanneer lukte het je niet om een taak goed uit te voeren? Waar lag dat aan? Wat heb je ervan geleerd? Direct na afloop van het gesprek overleggen de assessoren hun bevindingen en komen tot de intersubjectieve beoordeling die ze daarna mondeling aan je terugkoppelen. Het overleg tussen de assessoren en de mondelinge terugkoppeling nemen ongeveer een half uur in beslag. 4. Beoordeling Er is maar één instapvoorwaarde voor de beoordeling van je startbekwaamheidsportfolio en dat is dat alle andere onderdelen uit het ZiB-scholingscontract met een voldoende zijn afgerond. Vervolgens toon je met het portfolio en het criteriumgericht interview aan de zeven beroepscompetenties op startbekwaamheidsniveau te beheersen. Zie voor de beoordelingscriteria bekwaamheidsonderzoek bijlage 1 Beoordelingsstandaard Startbekwaam Docent. 5. Rapportage Na het assessmentgesprek en de terugkoppeling leggen de assessoren hun beoordeling formeel vast in de rapportage. Hierin geven ze aan in hoeverre je voldoet aan de beoordelingscriteria van het bekwaamheidsonderzoek. De beoordeling wordt definitief met deze rapportage. De Hogeschool van Amsterdam 2 de graads lerarenopleiding stelt op basis van de rapportage vast of je in aanmerking komt voor een getuigschrift Zij-instroom in Beroep, waarmee je de bevoegdheid hebt les te geven in het 2 e graads vakgebied waarvoor het getuigschrift geldt. Bezwaar Indien je het niet eens bent met de uitkomst van het slot-assessment of klachten hebt over het verloop van de procedure kun je per mail contact opnemen met assessment-foo@hva.nl 6. Archivering Het zij-instroom portfolio en de daarbij behorende rapportage zij-instromer worden door de opleiding gearchiveerd en 5 jaar lang bewaard. Na deze 5 jaar wordt alle materiaal vernietigd. Dat geldt dus ook voor jouw portfolio. 7

8 Bijlage 1 Beoordelingsstandaard Startbekwaam Docent Competentie 1: Interpersoonlijk competent Omschrijving Een sociaal vaardige docent is in staat om op een goede manier leiding te geven door een vriendelijke coöperatieve sfeer te scheppen en een open communicatie tot stand te brengen. Ook bevordert hij de zelfstandigheid van de leerlingen en zoekt hij een goede balans in de interactie met leerlingen tussen leiden en begeleiden, sturen en volgen, confronteren en verzoenen, corrigeren en stimuleren. Beoordelingscriteria: 1. actief sturen in de relaties met en tussen leerlingen met verschillende achtergronden in uiteenlopende onderwijssituaties, door het creatief inzetten van sociale, communicatieve en interculturele vaardigheden 2. deze sturing effectief inzetten ten behoeve van een goed leerklimaat en leerproces 3. over deze relaties communiceren met leerlingen en met anderen 4. deze relaties in de eigen praktijk onderzoeken en daarvan verslag doen 5. zijn werktheorie op en werkwijze bij het hanteren van deze relaties verantwoorden, ook vanuit relevante theorie. Kennisbasis competent Je kunt kennis toepassen op het gebied van: Communicatiemodellen Modellen van interculturele communicatie en systeembenadering, verbale en non-verbale aspecten, basisbehoeften van de leerling en de leraar, basisomgangsvormen, transactie, transparantie, interactiepatronen, metacommunicatie. dominantie en submissie, coöperatie en oppositie, assertiviteit en agressiviteit. Groepsdynamica Creëren van veilige leeromgevingen, groepsvorming, groepsprocessen en typen leiderschap met aandacht voor macht, gezag, sociale ongelijkheid, diversiteit en groepsrollen; orde en sociale relaties in de klas met nadruk op sociale beïnvloeding, sociale relaties en structuren in het sociale systeem en de bijdrage van adequaat klassenmanagement, conflicthantering en asymmetrische interactie met speciale aandacht voor pestgedrag in klas en school. Competentie 2: Pedagogisch competent Omschrijving De docent is als opvoeder in staat de leerlingen in een veilige leer- en werkomgeving houvast en structuur te bieden bij de keuzes die zij moeten maken en te bevorderen dat zij zich verder kunnen ontwikkelen. Kenmerkend voor deze leer- en werkomgeving is dat de leerlingen weten dat ze erbij horen, welkom zijn en gewaardeerd worden; op een respectvolle manier met elkaar omgaan en uitgedaagd worden om verantwoordelijkheid voor elkaar te nemen; initiatieven kunnen nemen en zelfstandig kunnen werken; 8

9 hun affiniteiten en ambities leren ontdekken en op basis hiervan keuzes kunnen maken met betrekking tot hun studie en loopbaan. Beoordelingscriteria: 1. vanuit belangstelling voor de leerlingen en vanuit kennis van hun achtergronden (zowel op basis van theoretische concepten als van actuele inzichten) een veilig leef- en werkklimaat tot stand brengen; 2. over zijn werkwijze hierbij communiceren met leerlingen en met collega's, en gedragsproblemen signaleren, bespreken en eventueel doorverwijzen; 3. zijn werktheorie en werkwijze met betrekking tot pedagogisch handelen relateren aan theoretische concepten, met inachtneming van o.a. de culturele bepaaldheid van pedagogische opvattingen; 4. pedagogische aspecten in de eigen praktijk onderzoeken en daarvan verslag doen; 5. zijn werktheorie op en zijn bijdrage aan de pedagogische rol van de school en de maatschappelijke betekenis daarvan verantwoorden, zowel binnen als buiten de school. Kennisbasis Pedagogisch competent Je kunt kennis toepassen op het gebied van: Gespreksvoering Empathie en sensitiviteit, vertrouwen, veiligheid, directiviteit (sturing) versus non-directiviteit (aansluiten), proactief versus reactief, escalatie. Toepassen van didactiek voor (moreel) leren en (waarden)ontwikkeling Relatie onderwijs en opvoeding met aandacht voor vorming (bildung) versus scholing, zicht op enkele relevante invloeden op de identiteitsontwikkeling vanuit de directe omgeving, relevante genderthema s, proces versus taakgerichte begeleiding, enkele hoofdinvloeden uit neurobiologische benadering, diversiteit, de inhoud en de structuur van de eerste-, tweede- en derdelijnszorg, werktheorie op leerlingbegeleiding en enkele bijbehorende morele en ethische vraagstukken, wetgeving, referentiekader en werktheorie op passend onderwijs waaronder inclusief onderwijs, probleem versus stoornis, adequaat bespreken van morele dilemma s van adolescenten, zorgplicht als de verplichting de zorg voor goed onderwijs bij alle leerlingen te waarborgen. Competentie 3: Vakinhoudelijk en didactisch competent Omschrijving Als vakdocent, didacticus en ontwikkelaar is de docent in staat om een krachtige leeromgeving te creëren, onder andere door het leren in verband te brengen met realistische en voor de leerlingen relevante toepassingen van kennis in beroep en maatschappij. De docent: stemt de leerinhouden en zijn doen en laten af op de leerlingen en houdt rekening met individuele verschillen; bepaalt met de leerling diens (individuele) leertraject, met bijvoorbeeld mogelijkheden voor leren in en buiten school en leren in de context van de beroepsuitoefening; motiveert de leerlingen voor hun leer- en werktaken, daagt hen uit om er het beste van te maken en helpt hen om ze met succes af te ronden ; stimuleert de leerlingen tot leren en werken, ook van en met elkaar, om daarmee onder andere hun zelfstandigheid te bevorderen. Beoordelingscriteria: 1. leerlingen een krachtige leeromgeving aanbieden, op basis van een grondige theoretische, praktische en actuele kennis van zijn vak- of leergebied, van een breed didactisch repertoire ; 9

10 2. daarbij actuele kennis van de beroepscontext en/of het vervolgonderwijs inzetten; 3. deze krachtige leeromgeving afstemmen op de onderwijscontext, op het potentieel van leerlingen en op individuele en culturele verschillen; 4. zijn visie/werktheorie en werkwijze daarbij verantwoorden, mede vanuit leertheorie. Kennisbasis Vakinhoudelijk en didactisch competent Je kunt kennis toepassen op het gebied van: Didactische analyse Onderwijsconcepten, cognitie, werking van de hersenen en leren, visie/werktheorie op ontwikkeling van mensen, waaronder nature versus nurture, talentontwikkeling met aandacht voor het adequaat aansluiten op talenten en behoeften, (leer)belemmeringen bij leerlingen en gevolgen daarvan (her)kennen, didactiek en didactisch handelen, modellen voor didactische analyse, organisatie van de leerstof en de leerinhouden, planmatig ontwerpen van lessen(series). Leerdoelen en instructiemodellen Formulering van doelen; kwalificatiedossier en portfolio, directe instructie, activerende didactiek, zelfstandig werken en samenwerkend leren, strategieën voor het leren van specifieke leerinhouden. Vormgeving van leerprocessen Project-, thema-, probleem-, beroeps- en ervaringsgericht onderwijs, zelf ontdekkend leren versus geprogrammeerde instructie en beheersingsleren, blended learning leerarrangementen, huiswerkdidactiek, leerinhouden relateren aan de doelen, eindtermen of eindkwalificaties, leeractiviteiten, leeropdrachten en onderwijsactiviteiten kiezen in relatie tot de leerdoelen en het gekozen instructie- of opleidingsmodel; onderwijsen opleidingsconcepten kiezen in relatie tot de leerdoelen en de inrichting van een lessenserie; huiswerk benutten voor sturing van leerprocessen; taalgericht vakonderwijs en bijdragen aan taalverwerving; integratie met buitenschools leren vanuit het principe van het verbinden van het leren met de praktijk. Toetsfuncties (summatief en formatief) regels voor feedback en feedforward; toetsplan en toetsdoelen; toetsmatrijs en het principe van rubrics ; toetsvormen en toetsvragen, waaronder competentiegericht toetsen, validiteit, betrouwbaarheid en transparantie. Competentie 4: Organisatorisch competent Omschrijving In de rol van organisator is de docent in staat om een ordelijke en taakgerichte omgeving te creëren voor de leerlingen. Waar het leren zich op verschillende plaatsen afspeelt (bijvoorbeeld op verschillende plaatsen in de school, stages, leerbedrijf, buitenschoolse projecten) zorgt de docent, eventueel in samenspraak met andere begeleiders, voor afstemming tussen die verschillende plaatsen, zodat de leerlingen weten: waar ze aan toe zijn en welke ruimte ze hebben voor eigen initiatief; wat ze moeten (of kunnen) doen, hoe en met welk doel ze dat moeten (of kunnen) doen. Beoordelingscriteria: 1. door een heldere structuur en effectieve organisatie van zijn onderwijs een overzichtelijk, ordelijk en taakgericht leerklimaat creëren; 2. de eigen werkzaamheden planmatig en efficiënt organiseren en daarin prioriteiten stellen; 3. probleemgericht, flexibel en creatief inspelen op wisselende en complexe omstandigheden; 10

11 4. actief bijdragen aan taken en organisatie van het team en van de school en deze bijdrage relateren aan (de ontwikkeling van) het pedagogisch-didactisch klimaat van de school. Kennisbasis Organisatorisch competent Je kunt kennis toepassen op het gebied van: Klassenmanagement Organisatie- en begeleidingsmodellen voor versterking van autonomie, competentie en relatie bij leerlingen; differentiatie binnen en buiten klassenverband naar inhoud, proces en product (bijv. basis, herhaling- en verrijkingsstof); verschillen in docentrollen zoals loopbaanbegeleiding, werkplekleren, examineren en beoordelen en(vak)didactische, pedagogische, groepsdynamische en (les)organisatierollen van de docent. Competentie 5: Competent in samenwerken Omschrijving Als teamlid is de docent in staat om een bijdrage te leveren aan een goed pedagogisch en didactisch klimaat op school, aan goede onderlinge samenwerking en aan een goede schoolorganisatie. De docent: communiceert goed met collega s en werkt samen; levert een constructieve bijdrage aan vergaderingen en andere vormen van schooloverleg en aan de werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd om de school goed te laten functioneren; levert een bijdrage aan de ontwikkeling en verbetering van de school. Beoordelingscriteria: 1. samen met collega's, ook van andere vak- of leergebieden, verantwoordelijkheid nemen voor het voorbereiden, uitvoeren en vernieuwen van het onderwijs; 2. oplossingsgericht bijdragen, mede op eigen initiatief, aan algemene taken in het team of de school en de onderwijskundige en pedagogische ontwikkeling van de school; 3. samenwerken, ook in een divers samengesteld team, met oog voor resultaat, veilig werkklimaat en goede communicatie; 4. zijn visie/werktheorie en werkwijze t.a.v. samenwerken en schoolorganisatie verwoorden en onderbouwen Kennisbasis competentie samenwerken Je kunt kennis toepassen op het gebied van: Onderwijsinnovatie, kwaliteitszorg en veranderstrategieën Innovatie- en leercultuur; leren en veranderen in organisaties; professionele leergemeenschap; doel- en taakgerichte groepen; rollen in een team; werktheorie op leren. Competentie 6: Competent in samenwerken met de omgeving Omschrijving De docent is in staat om te zorgen voor een goede communicatie en afstemming met ouders of verzorgers van leerlingen. Hij zorgt in overleg met de leerling voor een goede communicatie en afstemming tussen school, leerling en bedrijven of instellingen waar de leerling (in het kader van zijn opleiding) mee te maken heeft. Hij maakt doeltreffend gebruik van het professionele netwerk van de school als het gaat om de opleiding van de leerling of de zorg voor de leerling. Hij gaat verantwoordelijk 11

12 en zorgvuldig om met de contacten die hij namens de school onderhoudt met de omgeving van de school. Beoordelingscriteria: 1. relaties leggen en onderhouden met externe belanghebbenden (ouders; bedrijven of instellingen in de beroepscontext) en daarbij effectief te communiceren; 2. initiatieven nemen om de omgeving (in brede zin) van de school te benutten als onderdeel van een krachtige leeromgeving voor leerlingen; 3. zich bewust tonen van de maatschappelijke rol van de school en van het verband tussen omgeving en onderwijsconcept; 4. zijn opvattingen en werkwijzen m.b.t. externe relaties verantwoorden. Kennisbasis competentie samenwerken met de omgeving Je kunt kennis toepassen op het gebied van: Buitenschools- en werk gerelateerd leren Opzet en vormgeving van verschillende categorieën van buitenschools- en werk gerelateerd leren, ook in samenhang met het leren in de (beroeps)praktijk; Integratie met buitenschools leren vanuit het principe van het verbinden van het leren met de praktijk- en de toepassingsmogelijkheden in een betekenisvolle context (practica, veldwerk, excursies, beroepsauthentieke situaties, leren en werken, werkplekleren); Kenmerken (evidence based) van efficiënt en effectief buitenschools- en werkplek gerelateerd leren. Competentie 7: Competent in reflectie en ontwikkeling Omschrijving De docent is als zelfsturend professional in staat om regelmatig na te denken over zijn beroepsopvattingen en zijn professionele bekwaamheid. Hij streeft ernaar zijn beroepsuitoefening bij de tijd te houden en te verbeteren. Hij weet goed wat hij belangrijk vindt in zijn leraarschap en van welke waarden, normen en onderwijskundige opvattingen hij uitgaat; heeft een goed beeld van zijn eigen competenties, zijn sterke en zwakke kanten; werkt op een planmatige manier aan zijn verdere ontwikkeling; stemt zijn eigen ontwikkeling af op het beleid van zijn school en benut de kansen die de school biedt om zich verder te ontwikkelen. Beoordelingscriteria: 1. een goed beeld geven van de eigen competenties en de sterke en zwakke kanten daarin, en planmatig werken aan de eigen ontwikkeling; 2. de eigen beroepspraktijk onderzoeken en daarvan verslag doen; 3. zijn persoonlijke werktheorie op leren, op leerlingen en op leraarschap verwoorden en verantwoorden, mede op basis van theoretische concepten, van actuele inzichten en van relevante maatschappelijke ontwikkelingen; 4. zich ontwikkelen vanuit zijn werktheorie; de samenhang verwoorden van die werktheorie met met het beleid van de school en met relevante ontwikkelingen in de (multiculturele) samenleving, binnen zijn vakgebied en in de beroepscontext en/of het vervolgonderwijs. Kennisbasis competentie in Reflectie en Ontwikkeling Je kunt kennis toepassen op het gebied van onderwijsvisie, professionele ontwikkeling en praktijkonderzoek, zoals: 12

13 Onderwijsvisie of werktheorie Visie of werktheorie op leren; wisselwerking maatschappelijke ontwikkelingen en de veranderingen in het onderwijs; wisselende maatschappelijke doelstellingen met onderwijs en onderwijs sociologische functies van onderwijs; professionele verantwoordelijkheid; dynamiek van de onderwijssector naar inhoud en vorm en de implicaties daarvan voor de schoolorganisatie en de positie van de leraar en leerling; pedagogische opdracht van de school en de (beroeps)opleiding, schoolbeleid, werktheorie en invulling van burgerschapsvorming (doelen, inhouden, onderwijs- en leeractiviteiten). Professionele ontwikkeling Vraagstuk hoe docenten van hun ervaring leren in relatie tot thema s als leren op basis van feedback, transfer, reflectie(modellen) en metacognitie; inhoud en functie van een persoonlijk ontwikkelingsplan in relatie tot de zelfevaluatie. Bijlage 2 Beoordelingsniveau bekwaamheidsonderzoek Zij-instroom in Beroep In de wet BIO zijn de competenties omschreven op het bekwaamheidsniveau, waaraan een beginnende docent moet voldoen. Als maatstaf voor het startbekwaamheidsniveau zijn de zogenaamde Dublindescriptoren gehanteerd: kennis en inzicht, het toepassen van kennis en inzicht in een specifieke onderwijscontext, oordeelsvorming (vanuit culturele en levensbeschouwelijke bepaaldheid beredeneerde keuzes maken), communicatie (uitleggen en verantwoorden van keuzes rekening houdend met de doelgroep); leervaardigheden (systematisch oriënteren, plannen, uitvoeren van ontwikkel- en verbeteracties en reflecteren). Deze Dublin-descriptoren geven richtlijnen voor het bepalen van het hbo-niveau en zijn gehanteerd bij de omschrijving van de verschillende competentieniveaus, de doelen per competentie en de bijbehorende gedragsindicatoren. In het onderstaande overzicht wordt geoperationaliseerd wanneer de zij-instromer volledig het startbekwaamheidsniveau heeft aangetoond en wanneer dit nog niet voldoende (gedeeltelijk) is. 13

14 Volledig aangetoond Gedeeltelijk aangetoond Zelfevaluatie en Persoonlijk Professionele Ontwikkeling (PPO) Leervaardigheden en onderzoekende houding De zij-instromer geeft er blijk van de eigen ontwikkelpunten te kennen en werkt hier planmatig aan. In het PPO staat hoe dit zijn vorm krijgt. De feedbackpunten uit geschiktheidsassessment zijn vertaald in leerdoelen. Het portfolio bevat een reflectie op deze leerpunten; een verbetering in het beroepsmatig handelen is met bewijsmateriaal onderbouwd. De zij-instromer onderzoekt methodisch de eigen beroepspraktijk. De zijinstromer weet onderzoeksresultaten op te interpreteren. De zij-instromer geeft geen of onvoldoende blijk van inzicht in het eigen ontwikkelpotentieel. Een vertaling naar een PPO ontbreekt. Er is geen of beperkt gebruik gemaakt van zelfreflectie en feedback. De feedback van geschiktheidsassessment is niet verwerkt in het portfolio. De zij-instromer geeft geen of beperkt blijk van een onderzoekende houding ten aanzien van zijn functioneren in de beroepspraktijk. Werktheorie op onderwijs Oordeelsvorming en werktheorie: eigenheid en beroepsidentiteit De zij-instromer heeft een heldere werktheorie op leren, het beroep van leraar en het vak waar hij voor opleidt; de zij-instromer legt een relatie tussen zijn werktheorie en zijn beroepsmatig handelen. De zij-instromer heeft geen of een beperkte werktheorie op leren, het beroep van leraar en het vak waar hij voor opleidt. 14

15 Volledig aangetoond Gedeeltelijk aangetoond De 7 Beroepscompetenties Toepassen van kennis en inzicht: Koppeling praktijk en theorie Transfer Toepassen van kennis en inzicht: Creatief en zelfstandig handelen De zij-instromer geeft er blijk van dat hij kennis heeft genomen van relevant onderzoek en relevante theorie. De vertaling van theorie naar praktijk, zowel op (vak-) didactisch als op pedagogisch gebied, is zichtbaar en passend. De zij-instromer kan zijn eigen handelen en beroepsproducten verantwoorden vanuit de behandelde theorie. De zij-instromer geeft blijk kennis te hebben van recente ontwikkelingen in en buiten de school en weet daaraan een betekenis toe te kennen voor zijn eigen beroepspraktijk. De zij-instromer bedenkt creatieve oplossingen voor praktijkproblemen die zich voor doen op microniveau (in de klas). De zij-instromer geeft er geen of beperkt blijk van dat hij kennis heeft genomen van relevant onderzoek en relevante theorie, op (vak-) didactisch en op pedagogisch gebied. De vertaling van theorie naar praktijk is niet of beperkt zichtbaar en/of passend. De zij-instromer heeft weinig kennis van recente ontwikkelingen in en buiten de school en van de betekenis daarvan voor zijn eigen beroepspraktijk. De zij-instromer gebruikt alleen standaard oplossingen en werkt alleen vanuit kant en klare methoden. Verantwoording Communicatie De zij-instromer is in staat om, zowel schriftelijk als mondeling, informatie, ideeën en oplossingen op een heldere en transparante wijze over te brengen op een deskundig publiek. De zij-instromer is onvoldoende in staat om, schriftelijk of mondeling, informatie, ideeën en oplossingen over te brengen rekening houdend met de doelgroep. Teksten zijn niet helder en transparant; de bedoeling niet altijd helder. 15

16 Bijlage 3 Bewijzen voor competenties Bewijzen voor competenties Lijst toegevoegde bewijzen Nummer Titel Betreft competentie(s)