X X. Gemeente. Amsterdam. Aan de leden van de Gemeenteraad Amstel 1 ion PN Amsterdam. Bijlage 2: Tabel met cijfers fraudemeldingen

Transcriptie

1 X Gemeente X X Amsterdam Bezoekadres Amstel 1 loll. PN Amsterdam Postbus 202 woo AE Amsterdam Telefoon amsterdam.n1 Retouradres: Postbus 202, woo AE Amsterdam Aan de leden van de Gemeenteraad Amstel 1 ion PN Amsterdam Datum 3 oktober 2017 Ons kenmerk Behandeld door Telnummer Bijlagen Bijlage 1: Lijst met fraudegevallen Bijlage 2: Tabel met cijfers fraudemeldingen Onderwerp Aanvulling op raadsvragen aangaande fraudegevallen Geachte leden van de raad, Op 13 december 2016 heeft u raadsvragen gesteld over fraudegevallen binnen de gemeente Amsterdam. Op 19 december 2016 zijn aanvullende vragen gesteld. Deze vragen zijn gesteld naar aanleiding van een lijst met fraudegevallen in de gemeente Amsterdam in de periode die op 6 december 2016 aan de raad is overhandigd naar aanleiding van een WOB verzoek van de Telegraaf. Deze lijst vindt u als bijlage bij deze brief. In de kern gaan uw vragen over de aanpak van fraudeplegers en het terughalen van het aan de gemeente toegebrachte financiële nadeel. De antwoorden op de vragen zijn verstuurd op 30 maart 2017 en vervolgens in de commissie Algemene Zaken van 13 april 2017 besproken. Het college heeft in de beantwoording van de vragen toegezegd om na te gaan of ten aanzien van de fraudegevallen tussen 2013 en 2016 aangifte mogelijk is, voor zover dit nog niet is gedaan. Ook is toegezegd om te onderzoeken of de schade die door de gemeente is geleden alsnog kan worden verhaald, voor zover dit nog niet is gedaan. Met deze terechte vragen is het college van B en W aan de slag gegaan. Een team van Bureau Integriteit en Directie Juridische Zaken heeft de fraudedossiers van de periode geanalyseerd en nader onderzoek gedaan naar de verhaalsmogelijkheden. Het onderzoek is inmiddels afgerond. In deze brief bericht ik u over de uitkomsten. Schade en verhaalsacties In algemene zin blijkt uit nader onderzoek dat de schade vaak lager is dan kan worden aangenomen op basis van de gedane meldingen en zoals opgenomen in de lijst van 6 december Dit geldt helaas niet voor de melding uit september 2015 (onderzoek naar fraude in stadsdeel West, wagenparkbeheer) waarbij de vastgestelde schade aanzienlijk hoger is dan het bedrag genoemd in de melding. Een nadere

2 Pagina 2 van 5 toelichting over deze zaak treft u aan op pagina 4 van deze brief. Uit het onderzoek blijkt tevens dat er geen nieuwe aanknopingspunten aanwezig zijn die nadere verhaalsacties mogelijk maken. Hieronder volgt een nadere uiteenzetting van de onderzoeksresultaten. Voor de leesbaarheid is er een tabel opgesteld met aantallen en bedragen, deze treft u aan als bijlage. Fraudegevallen In de periode zijn er bij Bureau Integriteit van de gemeente Amsterdam 32 meldingen binnengekomen van fraude. De meldingen zijn zeer divers. Het gaat om meldingen van vermeend sjoemelen met uren tot diefstal en factuurfraude met grote bedragen. Bij 18 gevallen van de 32 meldingen is na onderzoek de fraude vastgesteld. In 11 van die 18 gevallen heeft de gemeente schade geleden. Deze zijn onder te verdelen in fraude met uren en in financiële fraude. In 5 van de 18 gevallen heeft de gemeente geen financiële schade geleden. In 2 van de 18 gevallen is er niet vast te stellen of en zo ja hoeveel financiële schade de gemeente heeft geleden. Op 8 maart 2016 en 12 juli 2016 informeerden we u over een melding uit juni 2015 en mogelijke corruptie van meerdere ambtenaren van stadsdeel West. Op dit moment loopt het strafrechtelijke onderzoek door de politie en justitie nog, dat geldt ook voor het interne onderzoek door Bureau Integriteit. Gelet op de fase van het onderzoek kunnen er op dit moment nog geen mededelingen worden gedaan over de omvang van de financiële schade en wat de eventuele verhaalsmogelijkheden zijn. Aangifte Geconstateerd is dat niet in alle gevallen aangifte is gedaan. Zoals toegezegd is onderzocht in welke gevallen er nog aangifte gedaan kan worden. In 14 gevallen is naar aanleiding van deze analyse geconstateerd dat er alsnog aangifte bij de politie kan worden gedaan. In a geval, zoals de hierboven genoemde mogelijke corruptie in stadsdeel West, is de zaak nog in behandeling. In 3 gevallen is destijds al aangifte gedaan. In a geval is aangifte niet meer mogelijk vanwege een overeenkomst met finale kwijting. In de overige 13 gevallen is de fraude niet vastgesteld en is er derhalve geen reden om aangifte te doen. Na de aangifte beoordeelt de politie of en zo ja in welke gevallen nadere vervolging opportuun is. Bureau Integriteit zal tijdens regulier overleg met politie en justitie geïnformeerd worden over de voortgang en de vervolgstappen. Financiële schade en verhalen op de daders Uw raad heeft in de bespreking van deze kwestie terecht kenbaar gemaakt graag te zien dat eventuele schade zoveel mogelijk wordt verhaald op de daders. Aangezien veel fraudemeldingen dateren van voor de start van de integrale aanpak van fraude in 2015, was hiervoor destijds niet altijd voldoende (centrale) aandacht. Er zijn twee soorten fraude te onderscheiden die schade voor de gemeente Amsterdam hebben opgeleverd: fraude met uren (a.) en financiële fraude (b.). Daarnaast is er een derde categorie waarbij wel fraude is gepleegd, maar waardoor de gemeente geen financiële schade heeft geleden (c.). In twee gevallen is er niet vast te stellen of en zo ja hoeveel financiële schade de gemeente heeft geleden. a. Fraude met uren Van de afgeronde fraudezaken zijn er 5 die betrekking hebben op fraude met uren. De vastgestelde schade in uren bedraagt 228,98 uur, waarvan de uren zijn verhaald op de betrokken medewerker. De kosten zijn verhaald door middel van het inleveren van verlof of vermindering van salaris.

3 Pagina 3 van 5 In het geval van een melding uit juli 2015, waarbij een medewerker stage heeft gelopen tijdens ziekteverlof, is achteraf niet vast te stellen hoeveel uren dit zijn geweest. Het is daarmee onmogelijk om de schade van de gemeente aan te tonen. Om die reden zijn er geen verhaalsmogelijkheden in deze kwestie. De betrokken medewerker is ontslagen b. Financiële fraude Van de afgeronde fraudezaken zijn er 6 met een financiële component. De financiële schade voor de gemeente Amsterdam in de periode bedraagt na onderzoek dat is uitgevoerd in die periode, ,08. De totale financiële schade is niet vast te stellen, met name doordat de exacte schade van de factuurfraude uit januari 2013 (melding 3.) niet is vast te stellen. Deze zaak betreft een fraudemelding bij een organisatieonderdeel dat nu verzelfstandigd is. De stukken van het onderzoek dat destijds gedaan is, zijn opgevraagd en geleverd. Daaruit blijkt dat er sprake was van fraude echter de omvang van de fraude blijkt niet uit de stukken. De gemeente heeft van de 6 zaken met een financiële component tot op heden c ,54 succesvol verhaald bij de daders. De verhaalsacties ten aanzien van de fraude in stadsdeel West inzake wagenparkbeheer (melding 5) lopen nog en zijn daarom niet meegenomen in de berekening (zie bijlage 2). Ten aanzien van melding 3 staat een vordering van c ,83 nog open. De financiële schade voor de gemeente Amsterdam die nog rest bedraagt c ,71. Waarbij moet worden opgemerkt dat ,- van dit bedrag de schade is van de factuurfraude van januari 2013 (melding 3.). Hieronder wordt uitgesplitst wat de stand van zaken is ten aanzien van het verhalen van de schade bij deze zes meldingen met een financiële component. Melding 1 Ten aanzien van de melding omtrent de verduistering van c ,- van januari 2013, kan het volgende worden opgemerkt: uit het onderzoek destijds is niet vastgesteld hoe hoog de daadwerkelijke schade was. De schade in deze zaak is aanzienlijk lager dan aangenomen moet worden op basis van de melding. Destijds is door de organisatie zelf geschat dat de schade rond de c 6o.000,- bedraagt. In dit geval is er destijds geen aangifte gedaan en kan er niet alsnog aangifte worden gedaan, omdat er een overeenkomst met finale kwijting is getroffen met de voormalig medewerker. Als gevolg hiervan behoort een aansprakelijkstelling en verhalen van de schade niet meer tot de mogelijkheden. De organisatie waar de fraude is gepleegd maakt niet langer onderdeel uit van de gemeente Amsterdam, omdat zij sinds januari 2014 is verzelfstandigd. De gemeente draagt als aandeelhouder haar beleid uit naar verzelfstandigde organisaties. Integriteit is al langer een aandachtspunt binnen de gemeente en is aanleiding om dit belangrijke aspect ook uit te dragen naar de deelnemingen. Integriteit zal in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van verschillende deelnemingen aangekaart worden en als onderwerp terugkomen in het jaarverslag dat in kwartaal vier zal worden opgesteld. Melding 2 Ten aanzien van de melding omtrent de factuurfraude van juli 2013 met een bedrag van c , kan het volgende worden opgemerkt: zoals ook uit het overzicht van destijds is gebleken was er sprake van vervalste facturen. Anders dan in de melding, bedraagt de daadwerkelijk vastgestelde schade voor de gemeente c ,-, waarvan ,- reeds is verhaald. Er is nog een restschade van c 5.000,-. Naar aanleiding van de uitgevoerde analyse is gebleken dat de verhaalbaarheid bewijstechnisch zeer lastig is en om die reden niet wordt ingezet.

4 Pagina 4 van 5 Melding 3 Ten aanzien van de melding omtrent de factuurfraude van januari 2014, waarbij het vermoeden was dat voor c ,- is gefraudeerd, zijn direct na vaststelling van de geleden schade door de gemeente Amsterdam diverse (juridische) acties ondernomen voor het verhalen van deze gelden. De totale schade is destijds vastgesteld op ,37. Tegen de hoofdfraudeur en zijn medeplichtigen die niet vrijwillig hebben terugbetaald zijn civiele procedures gestart. Deze zijn gewonnen en de fraudeurs zijn veroordeeld tot (terug)betaling van de weggemaakte gelden. Inmiddels is c ,54 verhaald bij de daders. De vordering van de overgebleven schade van c ,83 staat open. Met twee medeplichtigen is een betalingsregeling getroffen voor in totaal c ,35. Bij de hoofdfraudeur en een andere medeplichtige zijn tot op heden geen vermogensbestanddelen gevonden waarop de gemeente haar vordering kan verhalen; ook hebben ze geen structurele inkomsten op basis waarvan een betalingsregeling kan worden getroffen. Een deurwaarder ziet erop toe of de situatie verandert en of en zo ja wanneer er een betalingsregeling getroffen kan worden. Melding 4 Ten aanzien van de melding van de fraude met declaraties eind 2014 is uit nadere analyse gebleken dat er sprake was van het ten onrechte declareren van c 480,-. De betreffende medewerker is disciplinair gestraft en heeft het bedrag teruggestort. De financiële schade is in deze zaak volledig verhaald. Melding 5 Ten aanzien van de melding van september 2015 omtrent een omvangrijke fraude in stadsdeel West (met betrekking tot het wagenparkbeheer) bent u in de raadsbrieven van 6 oktober 2015, 6 november 2015 en 12 juli 2016 geïnformeerd. Inmiddels is het interne fraude-onderzoek binnen de gemeente afgerond. Er is in deze zaak aangifte gedaan en de betrokken ambtenaar is ontslagen, welk ontslag onherroepelijk is geworden. De lessen die geleerd zijn uit dit onderzoek zijn binnen de gemeente gedeeld om vergelijkbare fraude in de toekomst te voorkomen. Het strafrechtelijk onderzoek is nog gaande, de ontwikkelingen hieromtrent worden gevolgd en de raad zal worden geïnformeerd als er nieuwe feiten zijn. Voorts is de financiële schade voor de gemeente Amsterdam vastgesteld. Zoals al eerder aangegeven is de schade veel hoger dan in de melding aanvankelijk bekend was. De schade bedraagt c ,68. Er zijn diverse (juridische) acties ondernomen om de schade te verhalen. Er is ook beslag gelegd op vermogen van de fraudeurs. De verhaalsacties zijn op dit moment nog onder de rechter; daarom is nog niet in te schatten wat de uiteindelijke schade zal zijn. Melding 6 Ten aanzien van de melding omtrent verduistering van november 2015 waarbij een medewerker artikelen heeft besteld voor eigen gebruik met het doel deze mee naar huis te nemen, hetgeen niet is gelukt, is uit onderzoek gebleken dat de financiële schade c 55,71 bedraagt. De medewerker is disciplinair gestraft. Gelet op het relatief geringe bedrag afgezet tegen de kosten van een civiele procedure is afgezien van het starten van een verhaalsprocedure. b. Geen financiële schade Er zijn ook zaken waar de fraude is vastgesteld, maar waarbij de gemeente geen financiële schade heeft geleden. Dit geldt voor 5 gevallen, waarbij de gemeente in alle gevallen nog aangifte gaat doen. Het gaat hierbij om valsheid in geschrifte en belangenverstrengeling.

5 Pagina 5 van 5 Voorkomen in de toekomst Terugkijkend hebben we, mede naar aanleiding van uw raadsvragen, acties ondernomen die nog gedaan konden worden, maar geeft het een onbevredigend gevoel dat er is gefraudeerd en dat een deel van de vastgestelde schade niet alsnog verhaald kan worden op de daders. Daarom is het college er extra op gebrand dit in de toekomst te voorkomen. Zoals eerder vermeld, hanteerde de gemeente voor 2015 geen integrale aanpak bij fraudezaken. Veel van de zaken waarbij in eerste instantie geen aangifte is gedaan, dateren van voor de gemeentelijke reorganisatie van Het afhandelen van fraude was destijds de verantwoordelijkheid van de directeur van het organisatie onderdeel, en was met name gericht op het disciplinair aanpakken van de betreffende medewerker. Sinds de reorganisatie van 2015 is de gemeentesecretaris verantwoordelijk voor de aanpak van fraudezaken en wordt de burgemeester ook altijd geinformeerd. Daar waar mogelijk wordt u als raad ook geïnformeerd over actuele ernstige integriteitsschendingen. Zoals ook recentelijk over de integriteitsschending in het programma radicalisering en polarisatie. Begin 2016 is het college van B en W een Antifraude Offensief gestart, waarmee extra aandacht is besteed aan het tegengaan, eerder op het spoor komen en sneller ingrijpen bij gevallen van fraude en integriteitsschendingen binnen de gemeente. Het Antifraude Offensief heeft bijgedragen aan een verbeterde uitwerking van die integrale aanpak van fraudezaken: er zijn duidelijke afspraken gemaakt en er is vastgelegd over hoe om te gaan met vermoedens van fraude. Het huidige beleid van de gemeente Amsterdam is om standaard aangifte te doen bij het vermoeden van fraude. Uitgangspunt is daarnaast om, waar mogelijk, de schade te verhalen op de daders. We zullen de resultaten hiervan opnemen in de rapportage over integriteit die jaarlijks aan de raad wordt toegezonden. Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met v endelijke groet, Het co lege van burgemeester en weth ----Frr burge ter er Laan mr. A.H.P van Gis ge meent; secretaris