Datum 14 juni 2018 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie

Transcriptie

1 1 > Retouradres Postbus EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Turfmarkt DP Den Haag Postbus EH Den Haag Onderwerp Antwoorden Kamervragen over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden. Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen. In antwoord op uw brieven van 17 en 24 mei 2018 bericht ik u dat de vragen van de leden Groothuizen (D66) en Van Dam (CDA) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie en het bericht 'Omstreden dienstreis voedt vertrouwenscrisis bij OM' worden beantwoord, zoals aangegeven in de bijlage bij deze brief. In de bijlage treft u tevens aan de antwoorden op de vragen van de leden Kuiken (PvdA) en Groothuizen (D66) van 7 en 8 juni jl. over het bericht dat het bedrijf van de familie van een in opspraak geraakte OMtopman en over integriteitsschendingen binnen het openbaar ministerie. De Minister van Justitie en Veiligheid, Ferd Grapperhaus 1

2 Vragen van het lid Groothuizen (D66) aan de minister van Justitie en Veiligheid over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden 17 mei 2018, nr. 2018Z08990) Vraag 1 Kent u het bericht Verhouding in top OM verstoord? 1) Antwoord op vraag 1 Ja. Vraag 2 Klopt de berichtgeving dat de hoofdofficier van justitie van Rotterdam en de hoofdofficier van justitie van het Functioneel Parket een liefdesrelatie hebben gehad? Zo ja, hoe lang en op welke manier heeft deze relatie hun integriteit en hun werkzaamheden voor het openbaar ministerie (OM) op ongeoorloofde wijze beïnvloed? Antwoord op vraag 2 Het College van procureurs-generaal heeft mij meegedeeld naar aanleiding van de berichtgeving opdracht te hebben gegeven tot het uitvoeren van een breed onafhankelijk onderzoek. 1 Ik heb het College daarop laten weten dat ik dit een verstandige beslissing vind. Het OM heeft aangegeven dat het doel van dit onderzoek onder meer zal zijn om de feitelijke gang van zaken te achterhalen rond de benoeming van de hoofdofficier van justitie van het arrondissementsparket Rotterdam in Het OM heeft tevens aangegeven dat de commissie in ieder geval onderzoekt of er voor 2014 aanwijzingen waren die duidden op het bestaan van een relatie tussen Van Nimwegen als procureur-generaal en Bloos die sinds 2011 hoofdofficier is, alsmede de wijze waarop het College is omgegaan met meldingen over die relatie tot voorjaar 2016, toen de voorzitter van het College door Van Nimwegen op de hoogte is gesteld van hun relatie. De commissie heeft de ruimte om ook andere onderzoeksvragen binnen haar onderzoek mee te nemen. De commissie is reeds gevormd en het onderzoek is op 4 juni jl. van start gegaan. Ik heb er vertrouwen in dat deze zaak zorgvuldig wordt onderzocht. Het is van belang nu eerst de resultaten van het onderzoek af te wachten, alvorens in te gaan op aspecten die het onderzoeksveld van de commissie raken. Ik zal de Kamer informeren zodra de resultaten van het onafhankelijk onderzoek bekend zijn. Vraag 3 Klopt het dat deze relatie in strijd met de Gedragscode Integriteit Rijk is verzwegen? 1 Pagina 2 van 12

3 Vraag 9 Klopt het dat portefeuillehouder integriteit binnen het OM binnen de OM-top geen gehoor vindt over mogelijke zorgen voor integriteitsschendingen? Zo nee, wat is er gedaan met haar aanbevelingen? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen, zodat de portefeuillehouder zijn werk (in de toekomst) goed kan doen? Antwoord op de vragen 3 en 9 Deze punten kan de commissie in haar onderzoek betrekken. Om die reden zal ik daarop nu niet nader inhoudelijk in gaan. In zijn algemeenheid kan ik zeggen dat het van groot belang is dat de integriteit binnen de overheid goed geborgd wordt, dus ook binnen het OM. De Gedragscode Integriteit Rijk geeft een kader voor integer handelen en geldt voor alle rijksambtenaren. Het Bureau Integriteit OM (hierna: BI- OM) is het landelijk expertisecentrum van het OM met een adviserende, stimulerende en beheersende rol op het gebied van integriteit. Het BI-OM fungeert als vraagbaak en sparringpartner voor de OM-onderdelen, stimuleert bewustwording en communicatie rondom integriteit en houdt centraal zicht op aantallen integriteitschendingen en de wijze van afhandeling daarvan. Vraag 4 Hoe zou u de vertrouwenscrisis binnen het OM omschrijven die dientengevolge is ontstaan? Hoe beoordeelt u dat? Vraag 5 Wat is de reden dat de heer Van Nimwegen uit het college van procureurs-generaal is gezet en is overgeplaatst naar Rotterdam? Vraag 6 Hoe beoordeelt u de uitspraak van de voorzitter van het College van procureurs-generaal dat het een eigenstandige beslissing van het College is geweest om de heer Van Nimwegen over te plaatsen? Vraag 7 Was het risico bij de overplaatsing niet groot dat dit opnieuw zou leiden tot integriteitsschendingen als beiden deel zouden gaan uitmaken van de Groepsraad? Zo nee, waarom niet? Antwoord op de vragen 4 t/m 7 De in onderhavige vragen genoemde aspecten raken aan het onderzoeksterrein van de in het antwoord op vraag 2 genoemde commissie. Ik kan derhalve uw vragen pas beantwoorden wanneer ik over de onderzoeksresultaten en conclusies van deze commissie beschik. Vraag 8 Welke mogelijkheden ziet u om het vertrouwen te herstellen en het onveilige gevoel binnen het OM, althans de Groepsraad, weg te nemen? Pagina 3 van 12

4 Antwoord op vraag 8 Ik realiseer mij dat de berichtgeving tot onrust kan hebben geleid bij medewerkers van het OM. In zijn algemeenheid acht ik het voor het goed functioneren van de Groepsraad van belang dat klaarheid wordt gebracht in deze kwestie. Ik vind het daarom verstandig dat het College opdracht heeft gegeven tot het uitvoeren van het onafhankelijke onderzoek. 1) Pagina 4 van 12

5 Vragen het lid Groothuizen (D66) aan de minister van Justitie en Veiligheid over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden 24 mei 2018, nr. 2018Z09510) Vraag 1 Kent u het bericht Omstreden dienstreis voedt vertrouwenscrisis bij OM? 1) Antwoord op vraag 1 Ja. Vraag 2 Klopt het dat het Functioneel Parket bij het openbaar ministerie (OM) een strafrechtelijk onderzoek doet naar de verduistering van bijna honderdduizend euro van door de voormalig advocaat-generaal Kuipers in zijn functie als secretaris-generaal van de International Association of Prosecutors (IAP)? Antwoord op vraag 2 Naar aanleiding van de melding van de International Association of Prosecutors (hierna: IAP) dat een voormalig secretaris-generaal van deze organisatie mogelijk strafbare feiten had gepleegd, is door het Openbaar Ministerie in 2017 in aansluiting op een feitenonderzoek een jaar eerder een strafrechtelijk onderzoek gestart tegen deze voormalig secretarisgeneraal. Het OM heeft mij laten weten dat dit onderzoek los staat van een vier jaar eerder (in 2012) door de IAP georganiseerd congres in Bangkok. Vraag 3 Klopt het dat de heer Kuipers vanuit de organisatie van het congres naar Thailand over georganiseerde misdaad en vrouwenhandel betrokken was bij de uitnodiging van mevrouw Bloos? Vraag 4 Hoe beoordeelt u het risico op belangenverstrengeling van de hoofdofficier van justitie van het Functioneel Parket bij het hiervoor genoemde strafrechtelijk onderzoek nu haar uitnodiging op dit congres op zijn minst opmerkelijk was, omdat de procureurgeneraal met mensenhandel in haar portefeuille toen niet naar het congres kon? Antwoord op vraag 3 en 4 Het door de IAP georganiseerd congres in Bangkok ging over grensoverschrijdende criminaliteit en de rol van de officier daarin en werd bijgewoond door honderden officieren vanuit de hele wereld. Het OM heeft mij laten weten dat het congres verschillende onderwerpen betrof, waaronder ook een aantal thema s die het Functioneel Parket raken en dat de hoofdofficier van justitie van het Functioneel Parket dit congres heeft bijgewoond op verzoek van het College van procureurs-generaal. Pagina 5 van 12

6 Voor het overige kan de commissie die ik noemde in het antwoord op vraag 2 van het lid Groothuizen (D66) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden op 17 mei 2018, nummer 2018Z08990) deze kwestie in haar onderzoek betrekken. Om die reden zal ik daarop nu niet nader in gaan. Vraag 5 Is het een eigenstandige beslissing van het College van procureursgeneraal geweest om de heer Van Nimwegen over te plaatsen? Zo ja, is die eigenstandige beslissing in enige vorm op schrift gesteld? Antwoord op vraag 5 Ook in dit verband verwijs ik naar het antwoord op vraag 2 van het lid Groothuizen (D66) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden op 17 mei 2018, nummer 2018Z08990). 1) Toelichting: Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid Groothuizen (D66) ingezonden 17 mei 2018 (vraagnummer 2018Z08990). Pagina 6 van 12

7 Vragen van het lid Van Dam (CDA) aan de minister van Justitie en Veiligheid over het bericht "Omstreden dienstreis voedt vertrouwenscrisis bij OM" (ingezonden 24 mei 2018, nr. 2018Z09508) Vraag 1 Bent u bekend met het bericht "Omstreden dienstreis voedt vertrouwenscrisis bij OM"? 1) Antwoord op vraag 1 Ja. Vraag 2 Bent u bereid, mede in het licht van een eerdere recente publicatie in NRC 2), een onafhankelijk feitenonderzoek in te laten stellen naar het al dan niet gemeld zijn van privérelaties binnen de top van het openbaar ministerie (OM), inclusief de wijze waarop de toenmalige leiding daarmee omgegaan is? Bent u bereid dit onderzoek te richten op de periode , tegen de achtergrond van de destijds geldende integriteitsregels van het OM? Vraag 4 Bent u bereid om op zo kort mogelijke termijn, mede gelet op het grote belang van herstel van integriteit rond het OM, antwoord te geven op vraag 2? Is het mogelijk daar uiterlijk vrijdag 25 mei 2018 de Kamer over te berichten? Antwoord op de vragen 2 en 4 Zoals ook aangegeven in antwoord op vraag 2 van het lid Groothuizen (D66) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden op 17 mei 2018, nummer 2018Z08990) heeft het College van procureurs-generaal naar aanleiding van de berichtgeving opdracht gegeven tot het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek. Doel van dit onderzoek zal onder meer zijn om de feitelijke gang van zaken te achterhalen rond de benoeming van de hoofdofficier van justitie van het arrondissementsparket Rotterdam. Ook eerdere gebeurtenissen kunnen mogelijk in het onderzoek worden meegenomen. Vraag 3 Kunt u aangeven in hoeverre de publicaties in NRC u aanleiding geven om met de top van het OM in gesprek te gaan over de (management)cultuur binnen het OM? Maakt het managementdevelopment-programma van het OM deel uit van een breder perspectief binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid (bijvoorbeeld het strategisch ontwikkelprogramma Columbus) of is er sprake van een gesloten cultuur? Pagina 7 van 12

8 Antwoord op vraag 3 Zoals reeds aangegeven heeft het College van procureurs-generaal opdracht gegeven tot het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek. Het is van belang dat de commissie de ruimte krijgt haar onderzoek te doen en dat de resultaten van daarvan worden afgewacht. Ik zal over de uitkomsten van het onderzoek in gesprek gaan met het College. Voor wat betreft uw laatste vraag: het OM is aangesloten bij de Management Development (hierna: MD)-systematiek van mijn ministerie middels participatie in de MD-Adviesraad en het Centraal Loopbaanberaad en heeft een eigen leiderschapsontwikkelingsprogramma. Daarnaast nemen op dit moment vier leidinggevenden vanuit het OM deel aan het programma Columbus. 1) NRC, 23 mei ) NRC, 15 mei 2018, "Hoe de sfeer binnen de top van het OM verziekt raakte" Pagina 8 van 12

9 Vragen van het lid Kuiken (PvdA) aan de minister van Justitie en Veiligheid over het bericht dat het bedrijf van familie van een in opspraak geraakte OM-topman (ingezonden 7 juni 2018, nr. 2018Z10748) Vraag 1 Kent u het bericht "OM deed zaken met bedrijf van familie procureur Van Nimwegen"? 1) Antwoord op vraag 1 Ja. Vraag 2 Is het waar dat het openbaar ministerie (OM) vanaf 2009 acht jaar lang voor de personeelswerving zaken heeft gedaan met een bedrijf van de zus en zwager van de in het berichten genoemde "OMtopman"? Zo nee, wat is er dan niet waar? Antwoord op vraag 2 Tot op heden is vastgesteld is dat er onder verantwoordelijkheid van het toenmalige College een overeenkomst is aangegaan met een bedrijf waarbij familieleden van een lid van het College werken. Dat heeft volgens het College gemaakt dat er een schijn van belangenverstrengeling is ontstaan. Het College heeft mij laten weten dat dit niet had mogen gebeuren. Daarom heeft het College de commissie, zoals genoemd in het antwoord op vraag 2 van het lid Groothuizen (D66) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden op 17 mei 2018, nummer 2018Z08990), gevraagd om de gang van zaken rondom de totstandkoming en de verlenging van de overeenkomst te onderzoeken. Vraag 3 Had de genoemde procureur-generaal personeelsbeleid in portefeuille? Vraag 4 Is het contract met het bedrijf Hireserve gesloten in de tijd dat de genoemde procureur-generaal in functie was? Vraag 5 Heeft het genoemde bedrijf voor of nadat de genoemde procureurgeneraal in functie was, contracten met het OM gesloten? Zo ja, wanneer? Vraag 6 Heeft de genoemde OM-topman enige bemoeienis gehad met het in het bericht genoemde contract? Antwoord op vraag 3 tot en met 6 Pagina 9 van 12

10 De in onderhavige vragen genoemde aspecten raken aan het onderzoeksterrein van de in het antwoord op vraag 2 genoemde commissie. Ik kan derhalve uw vragen pas beantwoorden wanneer ik over de onderzoeksresultaten en conclusies van deze commissie beschik. Vraag 7 Deelt u de mening dat het begrijpelijk zou kunnen zijn dat deze berichtgeving onderdeel zou uitmaken naar het door het OM reeds aangekondigde onafhankelijke onderzoek naar de integriteit van de genoemde OM-topman? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? Antwoord op vraag 7 Ja. Zoals ook gemeld in het antwoord bij vraag 2 heeft het College de commissie, zoals genoemd in het antwoord op vraag 2 van het lid Groothuizen (D66) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden op 17 mei 2018, nummer 2018Z08990), gevraagd om de gang van zaken rondom de totstandkoming en de verlenging van de overeenkomst te onderzoeken. Vraag 8 Kunt u enige rol spelen teneinde helderheid in deze zaak te krijgen of te bespoedigen? Zo ja, welke rol? Zo nee, waarom niet? Antwoord op de vraag 8 Ik heb er vertrouwen in dat deze zaak zorgvuldig wordt onderzocht. Het is van belang dat de commissie de ruimte krijgt haar onderzoek te doen en dat de resultaten daarvan worden afgewacht. Ik zal de Kamer informeren zodra de resultaten van het onafhankelijk onderzoek bekend zijn. 1) Pagina 10 van 12

11 Vragen van het lid Groothuizen (D66) aan de minister van Justitie en Veiligheid over integriteitsschendingen binnen het openbaar ministerie (ingezonden 8 juni 2018, nr. 2018Z10841) Vraag 1 Kent u het bericht 'OM deed zaken met familie procureur'? 1) 2) Antwoord op vraag 1 Ja. Vraag 2 Klopt het dat het toenmalig lid van het college van procureursgeneraal (college van PG) met personeelsbeleid in zijn portefeuille - periode een contract heeft gesloten met de firma 'Hireserve' uit Rotterdam waarbij de jongere zus van het betreffende lid van het college van PG sinds april 2009 project manager was? Zo ja, is hier naar uw oordeel sprake van belangenverstrengeling of de schijn van belangenverstrengeling? Vraag 3 Klopt het dat er 'geen enkele bemoeienis' is geweest van het lid van het college van PG met de selectie van en contractering van de firma 'Hireserve' uit Rotterdam? Zo nee, op welke manier was er bemoeienis van het lid van het college van PG in dit geval? Vraag 4 Klopt het dat de top van het openbaar ministerie (OM) bekend was met de familieband van het lid van het college van PG met de projectmanager bij de firma Hireserve? Was deze band ook bekend bij de toenmalige betrokkenen binnen het OM bij de selectie en contractering van de firma 'Hireserve' in Rotterdam? Zo ja, op welke manieren? Vraag 5 Welke problemen zouden er in de bedrijfsvoering zijn ontstaan als het contract met de firma 'Hireserve' in 2013 niet zou zijn verlengd? Wegen deze problemen inderdaad op tegen de toen geconstateerde 'procedurele onrechtmatigheid' door de eigen controleafdeling van het OM? Wat was deze procedurele onrechtmatigheid? Vraag 6 Hoeveel geld is er in totaal betaald aan de firma Hireserve in Rotterdam? Vraag 7 Wordt de hier bevraagde vermeende belangenverstrengeling meegenomen in het onderzoek naar integriteitsschendingen binnen het OM door de speciale commissie van drie onafhankelijke strafrechtdeskundigen onder leiding van de voormalig PG bij de Hoge Raad? Pagina 11 van 12

12 Antwoord op de vragen 2 t/m 7 Zoals ik ook in reactie op de vragen van het lid Kuiken (PvdA) aan de minister van Justitie en Veiligheid over het bericht dat het bedrijf van familie van een in opspraak geraakte OM-topman (ingezonden op 7 juni 2018, nummer 2018Z10748) heb gemeld is tot op heden vastgesteld dat er onder verantwoordelijkheid van het toenmalige College een overeenkomst is aangegaan met een bedrijf waarbij familieleden van een lid van het College werken. Dat heeft volgens het College gemaakt dat er een schijn van belangenverstrengeling is ontstaan. Het College heeft mij laten weten dat dit niet had mogen gebeuren. Daarom heeft het College de commissie, zoals genoemd in het antwoord op vraag 2 van het lid Groothuizen (D66) over verstoorde verhoudingen in de top van het Openbaar Ministerie (ingezonden op 17 mei 2018, nummer 2018Z08990), gevraagd om de gang van zaken rondom de totstandkoming en de verlenging van de overeenkomst te onderzoeken. 1) 2) zie ook eerdere vragen 2018Z08990 Pagina 12 van 12