Een windpark: Gevolgen voor en positie van de omwonenden Borne - Delden Rob Rietveld 29 november 2018

Transcriptie

1 Een windpark: Gevolgen voor en positie van de omwonenden Borne - Delden Rob Rietveld 29 november 2018

2 2 Dit is een windmolen Dit is een windturbine

3 Wat doet de NLVOW? Belangenbehartiging Kennis verspreiden Stem naar bestuur Stem naar politiek Ondersteuning Luis in de pels Op Website Windenergie en de overheid Blog s Conferenties KPW Essentieel voor dialoog Gemeente Provincie Rijksoverheid (EZ + I&M) Positie omwo s Proces Level playing field Lobbyist Positie omwo s Wet- en regelgeving Doelstelling Het maatschappelijk geluid Omwo s Actiegroepen Stakeholders Proces begeleiding Level Playing Field Nut en noodzaak Marktwerking Duurzaamheid? Het Geweten - MKBA

4 Wat doet de NLVOW? Belangenbehartiging Kennis verspreiden Op Website Windenergie en de overheid Blog s Conferenties KPW Essentieel voor dialoog Stem naar bestuur Gemeente Provincie Rijksoverheid (EZ + I&M) Positie omwo s Proces Level playing field Stem naar politiek Lobbyist Positie omwo s Wet- en regelgeving Doelstelling Het maatschappelijk geluid Ondersteuning Omwo s Actiegroepen Stakeholders Luis in de pels Nut en noodzaak Marktwerking Duurzaamheid? Proces begeleiding Level Playing Field Het Geweten MKBA

5 5 Wat is het probleem voor omwonenden? Proces Gevolgen Betrekken (meenemen) Nut/noodzaak (acceptatie) Overlast (angst / echt) Omgeving (economisch / kwaliteit)

6 6 Gevolgen van Windturbines Gezondheid Overlast Hoorbaar Geluid Laag Frequent Geluid Slagschaduw Veiligheid Waardedaling woningen Natuur Visuele aspect

7 7 Geluid Hoorbaar (> 150 Hz) Laag Frequent (< 150 Hz) AMvB windturbines - > 47 db(a) (Lden) Geen aanvullende normering in Nederland

8 Geluid (hoorbaar) 8 AMvB windturbines -> 47 db (Lden) (Level day-evening-night) +/= 41 db (Lnight) opgenomen in het activiteitenbesluit (Besluit algemene regels voor inrichting milieubeheer - BARIN) Lden is conform Europese richtlijn normering geluid Lden is een norm voor bronnen met een constante geluidsproductie Lden norm is een jaargemiddelde Bepaling geluidsbelasting op woningen (gevel) door berekening Brongeluid basis voor berekening volgens opgave producent (ECN) Toetsing door meting niet mogelijk -> is de norm handhaafbaar?

9 Geluid (hoorbaar) 9 N LV OW

10 10 Geluid (hoorbaar) Buiten Binnen gehinderd (%) Ernstig geh. (%) gehinderd (%) Ernstig geh. (%) Rapport RIVM 2009

11 Geluid (hoorbaar) 11 N LV OW

12 Gespreksonderwerpen (geluid) 12 47Lden = gem. 41 db(a) 100% van de tijd 41 db(a) op de gevel N LV OW

13 13 N LV OW

14 Geluidshinder gaat niet alleen over decibellen 14 N LV OW

15 Hoorbaar Geluid AMvB windturbines -> 47 db(a) Lden 15 Geeft wellicht gemiddeld beperkt overlast, maar dus wel overlast! We wonen in een woonwijk en rijden met een auto door deze wijk (30 km zone) Op maandag rijden we er met 120 km/u doorheen Op dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag hebben we geen benzine meer en laten hem stil staan Gemiddeld zijn we niet in overtreding (24 km/u). De buren moeten dus niet zeuren over ons harde rijden op maandag. Immers: gemiddeld hebben we niet te hard gereden! Houten: 2 van de 7 nachten slaap-problemen. 5 nachten dus niet! Gemiddeld geen overlast!

16 16 47Lden Geluid Is boven advies RIVM & WHO (nacht: 40dB(A) piek incl. achtergrond geluid) Nieuw advies WHO -> max. 45 Lden Houdt geen rekening met heersend achtergrond geluid Maatwerk is maar beperkt mogelijk gemaakt Vb. gebied s nacht db(a) -> 41 db(a) Niet handhaafbaar (berekend gemiddelde) Twijfels bij gebruikte berekeningsmethodiek Enz.

17 Geluidshinder gaat niet alleen over decibellen Maximaal vergunbare norm blijven we zo ver mogelijk vandaan! Bepaler/veroorzaker vaak de overheid zelf (RWS) of gemeente bepaald zelf ruimte boven adviesnorm Maximaal vergunbare norm is ruimte voor rendement maximalisatie. Het is een recht om tot daar te gaan! Geen maatwerk mogelijk en er is geen adviesnorm vastgesteld. (zou 42 Lden moeten zijn) 17 N LV OW

18 18 hoorbaar Geluid Opmerkingen NLVOW Minimale afstand om geen overlast te hebben is m Vaak gehoord argument: we blijven binnen de norm dus er is geen overlast! Onzin! Normen in Nederland zijn grenzen om niet over heen te gaan wegens (vaak) gezondheidsaspecten en geen doelstelling! Norm van 47Lden wordt nu gebruikt door ontwikkelaars om voor maximaliseren van het rendement naar toe te werken. Men ziet dit als legitieme overlast.

19 19 Laag Frequent Geluid Mythe of echt een probleem? Probleem: Pandora s Pinwheels Onderzoek Portugese wetenschapper (Marianna Alves-Pereira) Belgische cardioloog (Marc Goethals) Accoustics Today (april 2012) Vereniging Laag Frequent Geluid.. Tegenstanders Windenergie Omwonenden/getroffenen Mythe: RIVM Ministerie I&M Frits v.d. Berg (RUG & GGD A dam) NSG Arcadis presentatie Branche organisatie Windenergie.. Voorstanders Windenergie Economisch belanghebbenden Waarom onderzoeken we dit niet, voordat..?

20 20 Laag Frequent Geluid Geen normering in NL Deense norm wordt niet afgedekt door NL norm Is onvoldoende over bekend Voorzichtigheid geboden Nader onderzoek noodzakelijk (geen literatuur studie!) Advies -> 0 -meting en monitoring

21 21 Slagschaduw

22 Slagschaduw 22 Norm = max 17 dagen niet meer dan 20min op de gevel Gehanteerde norm: 6 uur per jaar geen slagschaduw is zeker een optie! Handhaving! Voorkom hinderlijke slagschaduw!

23 Veiligheid 23 Kans op constructiefouten en problemen verwaarloosbaar klein (ministerie I&M) Werpafstand volgens specialisten duidelijk groter dan door ministerie aangegeven (handboek risicozonnering RVO) Grootste risico is niet de wiek, maar het ijs! Voor omwonenden weinig tot geen aspect van zorg! Behalve Coevorden: Brand generator -> Rieten daken! Risicovolle industrie of installaties

24 Veiligheid 24 < 10-6 per jaar QRA: Quantitative Risk Analysis of te verwachten slachtoffers (impact) QRA -> kans van optreden * aantal kwantitatieve risicoanalyse N LV OW

25 Waardedaling van woningen 25 Planschade = compensatie? Nee, planschade stelt nooit 100% schadeloos Minimaal 2% maatschappelijk eigen risico (kan oplopen tot 3,6%) Lange procedure, gemiddeld 2 jaar (en achteraf) Juridisch ingewikkeld (= kosten!) verzoekschrift, taxatie, concept oordeel = min. 30p Schaduwschade/ voorzienbaarheid (vanaf gisteren) niet overdraagbaar van verkoper op koper Gemeente aanspeekpunt -> initiatiefnemer 3 de belanghebbende (juridisch)!

26 Waardedaling van woningen 26 Participatie = compensatie? Nee, participatie is beleggen, hooguit meedelen (niet iedereen heeft daar geld voor beschikbaar!) Aandeelhouders niet-ontvankelijk in juridisch geschil

27 Waardedaling van woningen WOZ waarde bij windturbines < 300 meter tot 50% < 500 meter tot 40% < 700 meter tot 30% < meter tot 25% > meter tot 15% > meter tot 0% === bron: WOZ Consultants 27

28 Waardedaling van woningen 28 WOZ versus planschade WOZ gaat uit van gerealiseerde situatie Is gebruik WOZ in praktijk, wettelijk moet WOZ ook rekening houden met maximale invulling planologisch regime. Planschade gaat uit van wat maximaal mogelijk is in oude en nieuwe bestemming Indienen binnen 5 jaar na onherroepelijk bestemmingsplan Let op: Vergoedingen vanuit het windpark kunnen gezien worden als compensatie en daarmee in aftrek komen op vastgestelde planschade.

29 29 Proces en de partijen Initiatiefnemers - Gemeente - Provincie - Omwonenden - Lokale energiecoöperatie - Raad van Staten

30 30 Proces en de partijen Provincie Raad van Staten Gemeente Initiatiefnemers Omwonenden Energiecoöp.

31 31 Proces en de partijen Provincie 3 Raad van Staten Gemeente Initiatiefnemers Omwonenden 6 Energiecoöp.

32 Proces en de partijen 32 1 Initiatiefnemers 2 Provincie 3 Gemeente Grondposities NRD -> MER Bestemminsplan (omgevings)vergunning Provinciaal beleid Elektriciteitswet art. 9 Doelstelling? Energiemix gemeente? Is dit wel de beste locatie? Beoordelingskader?

33 Proces en de partijen 33 Provincie > 5MW 2 1 Initiatiefnemers 3 Gemeente Grondposities PIP -> RO! NRD -> MER Bestemminsplan (omgevings)vergunning Provinciaal beleid Elektriciteitswet art. 9

34 Proces en de partijen 34 Borging afspraken (anterieure overeenkomst) Handhaving vergunning Handhaving afspraken 1 Initiatiefnemers Maken van afspraken Bewonersplatform Omgevingsraad Omgevingsovereenkomst Gemeente Invloed via de gemeenteraad Goede RO vereist! Borging positie omwonenden Omwonenden Tegenhouden komst - Actiegroep

35 Proces en de partijen 35 Energiecoöperatie? Ontwikkelaars rol? Profijt omwonenden Draagvlak? Lokale deelname of 1 Initiatiefnemers 6 Energiecoöp. 5 Energiecoöperatie? Beter dan fin. Participatie KEA -> 50% van windpark in eigendom! Omwonenden

36 36 Proces en de partijen Provincie 3 Raad van Staten Gemeente Initiatiefnemers Omwonenden 6 Energiecoöp.

37 Proces en de partijen 37 RvS beroep Voor iedereen Marginale toetsing (proces) Zienswijze voorwaarde Bestuurlijke loop Kansen? Initiatiefnemers Provincie Gemeente Raad van Staten Omwonenden Energiecoöp.

38 Proces en de partijen 38 Mogelijkheden - invloed Gemeente raad of Provinciale staten Inspreken commissie Fracties benaderen Wethouder benaderen Zienswijze bij: Notitie Reikwijdte en Detail MER Wijzigen bestemmingsplan Omgevingsvergunning Raad van Staten Actievoeren Tegen komst windpark Betere voorwaarden Omwonenden - ORGANISEER U! Actiegroep DILEMMA!! Belangenvereniging

39 Proces en participatie 39 Burger (lokaal) vertegenwoordiging Gemeente (toehoorder) NMO s Ontwikkelende partijen Betrokken dorpsraden ext. deskundige (deel) Ondernemersvereniging.. Wie Omgevingsraad (project) Omvang Overlast (beperking) - Geluid - Slagschaduw - Verlichting Mee-profiteren omgeving Participatie Wat Klachten afhandeling Inzet mitigerende maatregelen... Voor: afspraken met omgeving (omgevingsovereenkomst)

40 Proces en participatie voorbeelden (1) 40 Oss Windpark Elsenburg de Geer: 42 Lden adviesnormering. Meer, dan afspraken maken. Via een mooie uitwerking door M+P werd inzichtelijk wat er mogelijk was en hoe dit zou gaan uitpakken voor de omwonenden. Vooral het inzicht en de afspraken gemaakt gaf veel vertrouwen en rust. Burgervlotbrug Windcentrale neemt windturbines over met conflict omwonenden. Park zet mitigerende maatregelen in om aan norm te voldoen. Beschikbare uren mitigatie aan bewoners beschikbaar gesteld om zelf te bepalen wanneer in te zetten. Korendijk Windpark Klein Piershil: afspraak van Burgvlotbrug overgenomen om mitigerende maatregelen in te zetten op de momenten dat dit het meeste profijt geeft voor de omwonenden.

41 Proces en participatie voorbeelden (2) 41 Windpark Nij Hiddum Houw (fr.) - ook hier zijn mitigerende maatregelen nodig om binnen de 47Lden norm te blijven. In overleg met bewoners en inzet vanuit hogeschool wordt de inzet van mitigatie samen gepaald. Uitgangspunt (productie volume blijft gelijk). Coevorden Windpark Weijerswold (dr.) - Aanvullende afspraken gemaakt over Piek-geluidsbelasting. Gemiddelde norm (47Lden) geeft veel angst over maximale geluidshinder. Windpark Nij Hiddum Houw (fr.) Maximale brongeluidsproductie afgesproken. 47Lden blijft hier de norm, maar dit reduceert de piek-geluidsbelasting Zaltbommel afstand tot woning 290m. Door mitigerende maatregelen mogelijk maar wat betekent dit voor de piek geluidsbelasting? 47Lden gaat uit van 20dB demping schil woning!

42 Proces en participatie voorbeelden (3) 42 vertrouwen-wantrouwen-angst!? Het proces is misschien nog wel belangrijker dan de uitkomst! Er is heel veel wantrouwen (overheid & marktpartijen). Delen van kennis en het maken van afspraken kunnen hierbij helpen. Windpark Nij Hiddum Houw (fr.) - Toezegging jaarlijks beschikbaarheid van gegevens voor narekening geluidsniveaus. - Monitoring gezondheidsgevolgen komst windpark - Planschade vooraf geregeld (incl. maatschappelijk ER)

43 Informatie? 43 Kosten: Leden: 20,= (incl. verzendkosten) Niet leden: 25,= (incl. verzendkosten) Bestellen via: N LV OW

44 Een windpark: Gevolgen voor en positie van de omwonenden Vragen?