Beleggingsplan 2017 pf AC Nielsen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleggingsplan 2017 pf AC Nielsen"

Transcriptie

1 Beleggingsplan 2017 pf AC Nielsen

2 Beleggingsplan Centraal in dit plan staat de beoogde vermogenssamenstelling voor 2017,die gebaseerd is op een beoordeling van: de financiële positie van het fonds de resultaten van het gevoerde beheer de financieel-economische verwachtingen Het plan moet natuurlijk passen in het strategisch kader van het fonds en aansluiten bij de investment beliefs. Bovenstaande onderwerpen komen hierna aan bod. Over het gevoerde beheer wordt apart gerapporteerd. 2

3 ALM-studie

4 ALM: op den duur afbouw van beleggingsrisico s In een gesloten fonds neemt de beleggingshorizon af in de tijd; dat kan leiden tot afbouw van beleggingsrisico s. Een stijging van de dekkingsgraad kan ook aanleiding vormen tot afbouw van risico s. In de loop van de tijd kan een overhedge ontstaan. Swaps kunnen tot een passender afdekking leiden, maar leveren meer complexiteit op. Deze bevindingen vergen besluitvorming van het bestuur en spelen daarom geen rol in dit beleggingsplan. De in de studie gebruikte financieel-economische uitgangspunten en de gebruikte asset-mix worden verderop in dit plan vergeleken met de jongste verwachtingen en de feitelijke asset-mix. 4

5 Investment beliefs

6 Investment beliefs Beleggingsrisico wordt beloond. Diversificatie biedt mogelijkheden om de rendement/risico-verhouding van de portefeuille als geheel te verbeteren. Initiële waarderingen bepalen in hoge mate het op termijn te behalen rendement Verantwoord beleggen (waarbij aspecten op het gebied van milieu, maatschappij en goed ondernemingsbestuur bij beleggingsbeslissingen worden betrokken) draagt bij aan een beter risicoprofiel. Actief beheer is een zero sum game en wordt alleen gebruikt als overtuigende aanduidingen bestaan voor succes Kostenbewustzijn moet een integraal onderdeel van het beleggingsbeleid vormen. 6

7 Financiële positie Overzicht van de balansrisico s

8 Dekkingsgraad herstelt in oktober licht ontwikkeling DG DG 98 max 95% min 95% max 66% min 66% realisatie De dekkingsgraad van pf ACN steeg van 93,4 naar 94,9. De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen steeg in oktober van 97% naar 99%. (bron: AON) 8

9 Financiële positie: verzwakt door bekende factoren De dalende rente met als gevolg stijgende verplichtingen, een rendement van bijna 12%(!) op de matching-portefeuille, het rendement op de return-portefeuille (6%) en groei van verplichtingen zijn de factoren die het resultaat bepalen. verandering in financiële positie componenten verandering Duizenden verplichtingen matching rendement verlies Duizenden vpv matching return verandering verandering obv rendement verschil 9

10 DG en andere fondsen: vergelijkbaar maar volatieler Voornamelijk verschillen in rente-afdekking doen pf ACN soms achterblijven of uitlopen op grote fondsen. De volatiliteit van de dekkingsgraad is hoger dan die van grote fondsen door de hogere rentegevoeligheid en de uitzonderlijk lage rente. Dekkingsgraden volatiliteit dekkingsgraden % 99 14% 97 13% 12% 95 11% % 9% 8% 89 7% okt-15 nov-15 dec-15 jan-16 feb-16 mrt-16 apr-16 mei-16 jun-16 jul-16 aug-16 sep-16 okt-16 6% 5% okt-15 nov-15 dec-15 jan-16 feb-16 mrt-16 apr-16 mei-16 jun-16 jul-16 aug-16 sep-16 okt-16 PFZW ABP PMT ACNIELSEN PFZW ABP PMT ACNIELSEN 10

11 Risico in balans zit in verplichtingen factor risico rente 6% zakelijke waarden 13% valuta 4% commodities 0% kredietrisico 3% verzekeringstechnisch 4% actief 0% 29% diversificatie -11% risico 19% Voor de risico s in de balans zijn aanzienlijke buffers nodig, die niet aanwezig zijn, Het te verwachten surplusrisico is bijna 11%. Het gerealiseerde surplusrisico over de afgelopen 12 maanden was ook bijna 11%. Het model vormt een bruikbare graadmeter voor de risico s in de balans van het fonds. 11

12 Verwachtingen Economie, markten en rendementen

13 Scenario s en rendementsverwachtingen Financiële markten zijn op korte termijn niet te voorspellen, maar staan op langere termijn niet los van de werkelijkheid. Rendementsverwachtingen kunnen daarom gebaseerd zijn op een scenario s van financieel-economische verwachtingen op langere termijn. Onderscheiden zijn 3 scenario s: een basisscenario met de meest waarschijnlijke ontwikkeling, een scenario met een hogere economische groei en een scenario waarin de groei stagneert en de inflatie toeneemt. De laatste scenario s zijn benoemd omdat ze een realistische mogelijkheid vormen. In de tabel hiernaast staan groei en inflatie voor de VS (om het overzichtelijk te houden) voor deze scenario s. (N.B. De cijfers in stagflatie zijn als afwijking t.o.v. het basisscenario getoond en treden geleidelijk over 10 jaar op) basis groeiherstel stagflatie groei VS 1,75%-2% 2,90% min 3% inflatie VS 2%-2,25% 2,40% plus 3% 13

14 Wereldwijde groei stijgt geleidelijk In 2017 wordt voortgaand economisch herstel verwacht De wereldgroei stijgt op den duur naar historische niveaus door het toenemend gewicht van sneller groeiende opkomende landen en het herstel in landen die nu in een recessie zitten (bijv. Rusland en Brazilië). De groei in ontwikkelde economieën blijft achter bij historische niveaus a.g.v. vergrijzing en lage groei van de productiviteit groei wereld 3,1% 3,4% ontwikkelde landen 1,6% 1,8% opkomende landen 4,2% 4,6% inflatie ontwikkelde landen 0,8% 1,7% opkomende landen 4,5% 4,4% Bron: IMF oktober AE =Advanced Economies EMDE=Emerging en Developing Economies 14

15 Inflatie stijgt komende jaren maar haalt 2% niet De inflatie stijgt in 2017 doordat de lage olieprijs ($ 25/vat) uit de inflatiecijfers loopt. De onderliggende inflatie loopt de komende jaren geleidelijk op richting 1,8%/jaar. Bron: survey professional forecasters ECB oktober 15

16 Groeiherstel door productiviteit Het basisscenario kent voor ontwikkelde landen een lage groei a.g.v. vergrijzing en lage groei van de productiviteit. McKinsey (Diminishing returns mei 2016) noemt dit slow growth. Een ander scenario is herstel van groei door aantrekkende productiviteitswinsten ( Internet of Things ) De verwachte rendementen voor aandelen in het lage groei scenario (VS reëel rendement 4%) liggen rond de verderop getoonde rendementen voor de komende 5 jaar. In het groeiscenario zou het reële rendement op aandelen (VS) 6% zijn 16

17 Stagflatie door populisme Opkomend populisme kan leiden tot politieke keuzes die leiden tot protectionisme en hogere overheidsuitgaven. Dat zet de groei onder druk en versterkt inflatie. Nevenstaande figuur illustreert dit scenario. Gevolgen voor groei en inflatie zijn gebaseerd op diverse academische onderzoeken. Bron: MSCI 17

18 Groei met kans op schokken Voorstel is om uit te gaan van het basisscenario. Een drijvende factor in dit scenario is de demografische ontwikkeling, die zich laat voorzien en onveranderbaar is. Daarbij aansluitende rendementsverwachtingen komen hierna aan de orde. Verkiezingsuitslagen vormen een goede graadmeter voor de kracht van populisme. De effecten van politieke keuzes kunnen schokken veroorzaken op markten, maar komen meestal pas geleidelijk tot uitdrukking. Herstel van productiviteit lijkt een scenario dat vooral op wat langere termijn tot ontwikkeling kan komen. 18

19 Rente blijft lager dan eerder verwacht Schattingen voor de natuurlijke rentevoet rente bij volledige werkgelegenheid zonder inflatoire druk- have declined substantially (IMF) tegen de achtergrond van lage groei en trage normalisatie van monetair beleid. Bron:IMF 19

20 Beleggen in aandelen wordt beloond Aandelen kennen hoge K/W s, zijn dus absoluut gezien duur. Relatief gezien zijn aandelen aantrekkelijk, zo toont de grafiek met de aandelenrisicopremie (=winstrendement minus reele lange rente op staatsobligaties). Snelle rentestijging zou dit kunnen veranderen. Bron: Goldman Sachs Bron: Blackrock 20

21 Aandelen initieel geraakt door rentestijging? Aandelen zijn gevoelig voor renteveranderingen en zouden aanvankelijk kunnen dalen als de rente stijgt Bron: JP Morgan 21

22 Volatiliteit wordt hoger Volatiliteit (=waardeveranderingen)was recent laag o.m. door monetaire verruiming, met Amerikaanse aandelen als meest opvallende. Onzekerheden en veranderingen in monetair beleid leiden waarschijnlijk tot hogere volatiliteit. Bron: Blackrock 22

23 Rendement op obligaties negatief Rendementsverwachtingen voor de komende 5 jaar van diverse vermogensbeheerders verschillen (uiteraard). Belangrijker is dat ze wel een rendement tonen dat gelijke tred houdt met het risico. De komende 5 jaar lijken rendementen op obligaties negatief te zijn, voor een langere termijn zullen ze wel licht positief zijn (JP Morgan) 23

24 Trump:uiteindelijk weinig effect op aandelen? Markten houden niet van onzekerheid: de volatiliteit stijgt voor de verkiezingen Maar (sinds 1853) heeft de politieke kleur van de president geen verschil gemaakt voor het rendement op aandelen Bron:Vanguard 24

25 Verwachte rendementen lager dan in ALM-studie De uit de cijfers blijkende verwachte rentestijging kan de dekkingsgraad aanvankelijk doen oplopen, op den duur is de ontwikkeling van de dekkingsgraad afhankelijk van het surplusrendement en dat zal met deze verwachtingen lager zijn dan eerder voorzien. De in de ALM-studie becijferde reele resultaten zullen dan ook mogelijk niet gehaald worden. TW Robeco Blackrock JPMorgan cash 1,2% 0,8% -0,5% 1,0% obligaties 1,8% -3,5% -1,0% 1,3% corporates 2,8% -1,3% -0,6% 2,0% high yield 3,7% 1,0% 0,4% 4,3% obligaties opk lndn 3,3% 5,5% 2,9% 5,3% aandelen 7,4% 6,5% 5,0% 5,3% aandelen opk lndn 9,2% 7,3% 5,8% 8,0% 25

26 Stress niet te voorspellen Er is nu weinig stress in het financiële systeem door het zeer accomoderend monetair beleid. De grafiek links toont stress in US (bij nul heersen er normale financiële omstandigheden op markten). De ECB-indicator (rechts) toont hetzelfde beeld DNB: Our results show that financial stress is hard to predict (Forecasting Financial Stress april 2011) 26

27 Asset-mix Een verkenning

28 Allocatie: afwijken binnen categorieen Deze modelportefeuille voor een NL pensioenfonds zoekt extrarendement door aan actieve regioweging voor aandelen, meer kredietrisico en alternatives Dat zou naar verwachting 70 bps opleveren. Bron: Blackrock 28

29 Meer rendement bij hetzelfde risico? De return-portefeuille zou een hoger rendement kunnen halen door meer op aantrekkelijk gewaardeerde beleggingen te sturen (valuation in tabel) 29

30 Scherp kiezen en minder spreiding accepteren Vergelijking van de allocaties laat zien dat de grotere bijdrage uit waardering ontstaat door uitsluitend in aandelen te beleggen buiten de VS en in opkomende landen, markten met lagere K/W-verhoudingen Om het hogere risico dat zo ontstaat te compenseren wordt meer in (langlopend) staatspapier belegd. Conclusie: alleen bij sterk geloof in aantrekkende waardering van aandelen (buiten de VS) is de mathematisch optimale mix een goede keuze. Anders blijkt een nadeel van deze aanpak: allocatie-uitersten ( cornersolutions ) 30

31 Voorstel Beleggingsplan 2017

32 Huidige (financiële) positie Het fonds heeft een ontoereikende financiële positie. Verbetering van de nominale balansverhoudingen zal in sterke mate afhankelijk zijn van stijgende rente. Het bijstortingsbeleid kan voorkomen dat de financiële positie van het fonds te zeer verslechtert. De vermogenssamenstelling past binnen de voorwaarden zowel voor matching als voor return. Act uele w eging per herleide weging ALM-studie minimum maximum Matchingportefeuille obligaties 34,3% 27% bedrijfsobligaties 5,9% 12% Ret urnportefeuille 100% aandelen ontwikkelde landen 23,7% 40% 39% 37% 43% aandelen laag risico 4,7% 8% 8% 6% 10% aandelen opkomende landen 5,3% 9% 9% 8% 12% hoogrentende bedrijfsobligaties 6,2% 10% 10% 10% 14% obligaties opkomende landen 10,3% 17% 17% 14% 18% indirect onroerend goed 6,9% 11% 11% 8% 12% hedge funds 0,4% 1% 1% liquiditeiten 2,3% 4% 4% 2% 4% 32

33 Verwachtingen en beleggingsbeleid Voorstel: Ga uit van het basisscenario. In dit scenario zijn de verwachtingen voor het rendement voor de komende jaren gematigd. Voorstel: Onderzoek de haalbaarheid van fondsdoelstellingen, omdat de ALMstudie uitgaat van hogere rendementen Houdt rekening met hogere volatiliteit op financiële markten door onzekerheid over economische groei en aanpassing van monetair beleid. Voorstel: Handhaaf het matching-beleid om 25% van het renterisico af te dekken. De rente-afdekking betreft de keuze van het fonds in het spanningsveld tussen het nakomen van nominale verplichtingen en de ambitie om te indexeren. Voorstel: Handhaaf de return-portefeuille, deze past bij het basisscenario. De maximale weging in liquiditeiten past bij onzekere markten; maar deze kan gereduceerd worden, afhankelijk van te verwachten kasstromen. 33

34 Voorstel voor de asset-mix 2017 Onderstaande tabel toont de streefportefeuille voor 2017 en bijbehorende bandbreedtes. W egingen streefweging streefweging returnportefeuille minimum maximum Rent e- afdekking 25% 24% 26% Matchingportefeuille obligaties 27% ** bedrijfsobligaties 12% ** Ret urnportefeuille 100% aandelen ontwikkelde landen 24% 40% 37% 43% aandelen laag risico 5% 8% 6% 10% aandelen opkomende landen 6% 10% 8% 12% hoogrentende bedrijfsobligaties 7% 12% 10% 14% obligaties opkomende landen 11% 18% 14% 18% indirect onroerend goed 6% 10% 8% 12% liquiditeiten 1% 2% 2% 4% ** de samenstelling van de matchingportefeuille is ondergeschikt aaan de vereiste rente-afdekking 34

35 Beleggingsrichtlijnen

36 Strategische weging Matching Portefeuille 36

37 Strategische weging Return Portefeuille 37

38 Benchmarks 38

39 Kosten Kosten voor 2017 worden in lijn verwacht met

40 Renteafdekking Renteafdekking vindt plaats door middel van AAA-staatsobligaties (50% Nederland en 50% Duitsland) en investment grade bedrijfsobligaties. Het besluit is om 25% van het renterisico van de verplichtingen af te dekken. De bandbreedtes hieromheen zijn 24% aan de onderkant en 26% aan de bovenkant. Mochten deze worden doorbroken zal het bestuur een besluit nemen de portefeuille, indien gewenst, aan te passen. Bovenstaande percentages gelden op basis van verdiscontering tegen de NL swapcurve en niet op basis van de Ultimate Forward Rate (UFR). Deze keuze is gemaakt omdat de obligaties op de NL swapcurve verhandelbaar zijn en de lange looptijden van de UFR alleen met swaps zijn te verkrijgen. Er wordt getracht om de vereiste rente-afdekking te bereiken met een zo evenwichtig mogelijke rente-afdekking over diverse looptijdsegmenten en tegelijkertijd een zo laag mogelijke omvang van deze beleggingen. Rapportage hierover geschiedt elke maand. Indien er sprake is bijzondere marktomstandigheden kan dit ook op frequentere basis gebeuren. 40

41 Risicomanagement Mismatchrisico: het strategisch beleid is erop gericht het risico van een te groot verschil in ontwikkeling van verplichtingen en vermogen te vermijden. Marktrisico: het fonds beheerst het risico van waarde- schommelingen door een evenwichtige verdeling van het vermogen. Renterisico: het fonds dekt een deel van het renterisico af om de dekkingsgraad minder gevoelig te maken voor veranderingen in de rente. Inflatierisico: het fonds houdt rekening met risico van onverwachte inflatie, maar de actuele financiële positie noopt tot beleggen in nominale obligaties. Valutarisico: van US Dollar beleggingen wordt in beginsel het meerdere boven 5% van het totale belegd vermogen afgedekt. Dit gebeurt op basis van quotation (notering van het beleggingsfonds). Hierdoor wordt niet voorzien in de mate van looktrough die wel in de DNBrapportage wordt gebruikt. Liquiditeitsrisico en tegenpartijrisico: het fonds gebruikt alleen valutatermijntransacties. Het managen van tegenpartijrisico in de beleggingsfondsen geschiedt door de fondsmanager. 41

42 Risicobeheersing Pf ACN bewaakt risico s door maandelijks een aantal kern- variabelen te berekenen. Financiële positie dekkingsgraad Mismatchrisico surplusrisk Marktrisico: de asset-mix versus bandbreedtes de kredietwaardigheid van de vastrentende beleggingen rendementen van beleggingen waarderingsniveaus spreads Renterisico afdekkingspercentage Risico actief beheer tracking error 42

43 Crisis Mochten financiële markten en/of het fonds in een crisis terecht komen dan wordt gehandeld in overeenstemming met het crisisplan. De kern van het crisisplan is dat de verantwoordelijke bestuurders na overleg met de beheerder vaststellen of er maatregelen moeten worden getroffen. Indien maatregelen nodig worden bevonden zal de procedure voor uitzonderlijke situaties zoals beschreven in het crisisplan worden gevolgd. 43

44 Rebalancing Rebalancing is gebaseerd op de volgende principes: een neutraal gewicht voor ieder van de liquide beleggings-categorieën en een eventuele overlay. de daaromheen gedefinieerde bandbreedtes. een maandelijks evaluatiemoment. De beheerder informeert het bestuur zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen een maand na de kwartaalrapportage, ingeval van constatering van een overschrijding van de bandbreedte(s) en adviseert over te ondernemen acties. Het is mogelijk dat een allocatie al wordt teruggebracht richting het neutrale gewicht voordat de bandbreedte wordt overschreden. Het is mogelijk expliciet te besluiten een overschrijding van bandbreedtes te laten voortduren. 44

45 Tracking error Actief beheer wordt bij de uitvoering van het beleggingsplan 2017 niet toegepast. Hierdoor zal de tracking error beter controleerbaar zijn. Het doel voor de tracking error is 0,5%. Hierover wordt per kwartaal gerapporteerd. Bij overschrijding zal dit tijdens de kwartaalmeeting worden besproken en indien nodig aanpassingen worden doorgevoerd. 45

46 Administratie en rapportages De beheerder draagt zorg voor een volledige administratie van de beleggingsportefeuille en alle daarop betrekking hebbende transacties. De vermogensbeheerder rapporteert maandelijks schriftelijk aan het fonds in de vorm van een vastgestelde rapportage. Deze rapportage dient uiterlijk na veertien werkdagen in het bezit te zijn van het fonds 46

47 Disclaimer De opstellers van deze rapportage kunnen niet aansprakelijk worden gehouden voor schade van welke aard dan ook die het gevolg is van het gebruik van deze informatie. Aan de informatie kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Hoewel de gegevens die van derden zijn betrokken uit betrouwbare bron zijn verkregen kunnen AVM en Box niet voor de juistheid hiervan instaan. Dit geldt tevens voor de berekeningen die AVM op grond van deze informatie heeft aangeboden. De informatie die in deze presentatie wordt aangeboden is mede gebaseerd op marktgegevens van een bepaald moment en kan van tijd tot tijd veranderen. De berekeningen inzake de vastrentende partijenmatching van de beleggingen aan de verplichtingen zijn mede gebaseerd op gegevens die van derden zijn aangeleverd. Opinies en voorstellen dienen door de eigenaar van het vermogen getoetst te worden op passendheid m.b.t. de doelstelling van het belegd vermogen en aanvaardbare risico s. Beleggingen dienen uitsluitend te geschieden als de risico s die aan een belegging zijn verbonden worden begrepen. Niets in deze rapportage mag beschouwd worden als een aanbod of een uitnodiging van de zijde van de opstellers om op enigerlei wijze te handelen in effecten. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De opstellers van deze rapportages zijn op geen enkele wijze aansprakelijk voor het koersverloop van beleggingen. 47

FEB/2011 MAAND. Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen

FEB/2011 MAAND. Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen FEB/2011 MAAND Rapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Kerncijfers... 3 1.1. Dekkingsgraad... 3 1.2. Rendement... 4 1.3. Vermogensmutaties...

Nadere informatie

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016 Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB 29 april 2016 1 Uw pensioen bij PGB in 2016 3 september 2015 Pensioenfonds balans 50% 50% Bezittingen Matching portefeuille Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Hypotheken

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij april 2017 Dit document heeft 5 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 BAC 11 april 2017 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave Strategisch beleggingsbeleid

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,6% naar 116,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2016-1 januari 2016 t/m 31 maart 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gedaald van 106,3% naar 98,1%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2015 In het vierde kwartaal van 2015 daalde de wettelijke dekkingsgraad 1 met 0,5% punt van 105,1% naar 104,6%. De actuele dekkingsgraad 2 steeg echter met 1,2%-punt

Nadere informatie

2013: de uitdaging blijft

2013: de uitdaging blijft 2013: de uitdaging blijft 2013: Het jaar van de slang Aan de andere kant van het spectrum in de dierenriem is de slang het symbool van yin energie (koel / wijfje). De slang is een wijs teken, dat raadselachtig

Nadere informatie

visie op 2018 Vice seminar a.s.r. vermogensbeheer 1 november 2017 Jack Julicher, Chief Investment Officer

visie op 2018 Vice seminar a.s.r. vermogensbeheer 1 november 2017 Jack Julicher, Chief Investment Officer visie op 2018 Vice seminar a.s.r. vermogensbeheer 1 november 2017 Jack Julicher, Chief Investment Officer de zon schijnt, maar centrale banken vinden het nog fris 2 okt-16 nov-16 dec-16 jan-17 feb-17 mrt-17

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2013 t/m 31 december Samenvatting: stijgende aandelen

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2013 t/m 31 december Samenvatting: stijgende aandelen Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2013-1 oktober 2013 t/m 31 december 2013 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 120,6% naar 123,0% Reële

Nadere informatie

Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen. 2012 december

Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen. 2012 december Rapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen 2012 december Inhoudsopgave Management samenvatting 2 1 Kerncijfers 4 1.1 Dekkingsgraad 4 1.2 Rendement 6 1.3 Vermogensmutaties 7 1.4

Nadere informatie

Samenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad

Samenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2012-1 juli 2012 t/m 30 september 2012 Samenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014 Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten Vermogensbeheer SPMS 17 november 2014 Structuur SPMS (vermogensbeheer) Bestuur SPMS F&C (verantwoord beleggen) Ortec (ALM studie) Bestuursbureau Investment

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017 STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2013 In het vierde kwartaal van 2013 steeg de dekkingsgraad 2,5%-punt van 99,8% naar 102,3%. Die stijging wordt grotendeels verklaard door Opname van de vordering

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2014 In het vierde kwartaal van 2014 steeg de wettelijk dekkingsgraad 1,4%-punt van 105,3% naar 106,7%. Die stijging wordt grotendeels verklaard door: een verdere

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch

Nadere informatie

Beleggingsbeginselen

Beleggingsbeginselen Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Versie april 2015 Deze Verklaring beleggingsbeginselen maakt onderdeel uit van het beleggingsbeleid van het pensioenfonds en is aangepast

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,0% naar 123,6% Reële dekkingsgraad

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Bericht 3 e kwartaal September 2014

Bericht 3 e kwartaal September 2014 Bericht 3 e kwartaal September 2014 Providence Capital NV is geregistreerd als beleggingsonderneming bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en legt zich onder meer toe op het verrichten van vermogensbeheer

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

Renterisico Scan. Een second opinion voor pensioenfondsen. met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid. For professional investors

Renterisico Scan. Een second opinion voor pensioenfondsen. met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid. For professional investors Renterisico Scan Een second opinion voor pensioenfondsen met betrekking tot hun rente afdekkingsbeleid For professional investors 1 Onderwerpen > Waarom deze Scan? > Hoe werkt het? > Contact over de scan

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2017 bedroeg 112,5% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2017 bedroeg 0,8% Het rendement van 1 januari tot

Nadere informatie

Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009

Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009 Persbericht Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009 Hoofdpunten: Rendement in 2009 20,2% Dekkingsgraad stijgt in tweede halfjaar Gestegen levensverwachting heeft drukkend effect op dekkingsgraad

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart 2016

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart 2016 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2016-1 januari 2016 t/m 31 maart 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo maart is 101,8% en is gedaald ten opzichte van eind december

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2016 t/m 30 september 2016 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2016-1 juli 2016 t/m 30 september 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is 102,4% en is gestegen ten opzichte van eind juni

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Eerste kwartaal januari 2013 t/m 31 maart 2013

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Eerste kwartaal januari 2013 t/m 31 maart 2013 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2013-1 januari 2013 t/m 31 maart 2013 Nominale dekkingsgraad is gestegen van 116,5% naar 119,9% Beleggingsrendement is 2,2% Het belegd vermogen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 8 september 2011 3. Jaarverslag 2011 4. Beleggingsbeleid 5. Terugblik

Nadere informatie

Update UFR. Update UFR 17 juli 2015 For professional investors. Inleiding

Update UFR. Update UFR 17 juli 2015 For professional investors. Inleiding 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 Zero rentes Update UFR 17 juli 2015 For professional investors Update UFR Voor een gemiddeld pensioenfonds stijgt de waardering van de verplichtingen

Nadere informatie

Waar liggen de kansen?

Waar liggen de kansen? Grip op je vermogen Waar liggen de kansen? Bob Homan ING Investment Office 20 april 2012 Welke economie is het snelst gegroeid na invoering van de euro?* a) Zwitserland b) Duitsland c) VS d) Griekenland

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2017 t/m 30 juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2017 t/m 30 juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 110,5% naar 113,6%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

De schijnveiligheid van de Ultimate Forward Rate

De schijnveiligheid van de Ultimate Forward Rate ROCK note Februari 2013 Alleen voor professionele beleggers De schijnveiligheid van de Ultimate Forward Rate Johan Duyvesteyn Quantitative Research Martin Martens Quantitative Research Roderick Molenaar

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2015 t/m 31 december Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2015 t/m 31 december Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2015-1 oktober 2015 t/m 31 december 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 103,7% naar 106,3%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten

Nadere informatie

Sequoia Vermogensbeheer zal daarom een goed beeld moeten hebben van:

Sequoia Vermogensbeheer zal daarom een goed beeld moeten hebben van: Risicoprofielen Inleiding Bij het nemen van financiële beslissingen is het van belang een optimale afstemming te vinden tussen uw huidige en gewenste situatie én uw mogelijkheden. Uw persoonlijke doelen

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2014 130,4%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 30 juni 2014. Over de eerste negen maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015. Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015. Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gedaald van 115,4% naar 103,7%. Dit

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gestegen van 105,7% naar 115,4%. Dit komt

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019

Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 Kwartaalverslag Q2-2019 Kwartaalverslag Tweede kwartaal 2019 1 In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2019 bedroeg 117,3%. Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2019 bedroeg 3,5%. Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Beleggen in het Werknemers Pensioen

Beleggen in het Werknemers Pensioen Kwartaalbericht Beleggen in het Werknemers Pensioen Het Werknemers Pensioen van a.s.r. is een moderne DC-regeling. Het kent drie lifecycles: defensief, neutraal en offensief. Alle lifecycles van het Werknemers

Nadere informatie

Onze modelportefeuilles Superieure rendements-risico karakteristieken

Onze modelportefeuilles Superieure rendements-risico karakteristieken Onze modelportefeuilles Superieure rendements-risico karakteristieken Inleiding De Vries Investment Services is pionier in Nederlands m.b.t. het aanbieden van de beste beleggingsoplossingen. Enkele belangrijke

Nadere informatie

Verklaring beleggingsbeginselen kring J

Verklaring beleggingsbeginselen kring J Verklaring beleggingsbeginselen kring J Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring J. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Kwartaalbericht 2013 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2013 122,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 EERSTE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 EERSTE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2017 bedroeg 110,3% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2017 bedroeg 1,2% Het pensioenvermogen per 31

Nadere informatie

Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017

Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2019

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2019 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2019 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2019 bedroeg 118,7%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2019 bedroeg 7,1%. Het pensioenvermogen per

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014 Samenvatting: dalende rente Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,6% naar 123,7% Reële dekkingsgraad

Nadere informatie

Algemene Vergadering van Deelnemers. 26 juni 2018

Algemene Vergadering van Deelnemers. 26 juni 2018 Algemene Vergadering van Deelnemers 26 juni 2018 1 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling agenda 3. Verslag Algemene Vergadering van Deelnemers d.d. 20 juni 2017 4. Jaarverslag 2017 5. Herbenoemingen bestuur

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Derde kwartaal juli 2013 t/m 30 september 2013 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2013-1 juli 2013 t/m 30 september 2013 Nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,3% naar 120,3% Beleggingsrendement is 1,8% Het belegd vermogen

Nadere informatie

Verklaring beleggingsbeginselen kring F

Verklaring beleggingsbeginselen kring F Verklaring beleggingsbeginselen kring F Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring F. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari

Nadere informatie

2. DOELSTELLING BELEGGINGSBELEID

2. DOELSTELLING BELEGGINGSBELEID Verklaring beleggingsbeginselen d.d. 12 december 2018 1. INLEIDING Deze Verklaring Beleggingsbeginselen is de schriftelijke vastlegging van de meerjarige beleggingsdoelstelling ten behoeve van het beheer

Nadere informatie

Beleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid

Beleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid Beleggingsstatuut 1. Algemene Richtlijnen 1. Statutaire doelstelling De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten. Zij investeert in onderzoek naar harten vaatziekten in Nederland. Zij geeft hoogwaardige

Nadere informatie

VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011

VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 1.1 Het beleggingsproces Het beleggingsproces vormt de randvoorwaarden

Nadere informatie

Achmea life cycle beleggingen

Achmea life cycle beleggingen Achmea life cycle beleggingen Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Interpolis. Glashelder Achmea life cycle beleggingen Als pensioenverzekeraar beleggen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2016 t/m 30 juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2016 t/m 30 juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2016-1 april 2016 t/m 30 juni 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gedaald van 98,1% naar 97,9%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA Verklaring van Beleggingsbeginselen Joachim Aelvoet CBFA 17 maart 2011 Onderzoek 29 IBP's +/- 4,5 miljard euro vermogen +/- 100.000 aangeslotenen methode: eerste analyse individueel gesprek conclusies

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2016 bedroeg 108,0% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2016 bedroeg -2,8% Het rendement van 1

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015 Samenvatting: dalende euro en dalende rente door monetair beleid De beleidsdekkingsgraad is gedaald

Nadere informatie

Vastgoed in de portefeuille van een pensioenfonds. Rob Courtens, vastgoedstrateeg - Blue Sky Group 10 oktober 2017

Vastgoed in de portefeuille van een pensioenfonds. Rob Courtens, vastgoedstrateeg - Blue Sky Group 10 oktober 2017 Vastgoed in de portefeuille van een pensioenfonds Rob Courtens, vastgoedstrateeg - Blue Sky Group 10 oktober 2017 Inhoudsopgave 1. Strategische Asset Allocatie bij BSG 2. Diversificatie binnen de vastgoedportefeuille

Nadere informatie

S&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie

S&V Reflector. Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie S&V Reflector Dienen de pensioenfondsen hun langlopende swaps te verkopen? Een risicomanagement discussie Juni 2011 Sprenkels & Verschuren wil met dit document haar bijdrage leveren aan een verantwoord

Nadere informatie

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel risicobeheer op 1 A4 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel Risicobeheer op 1 A4 en in 5 stappen 1 Bepaal en controleer pijngrens en fijngrens 2 Bepaal en controleer omvang risicobudget

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2016 bedroeg 107,9% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2016 bedroeg 2,3% Het rendement van 1 januari

Nadere informatie

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen.

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting DNB-dekkingsgraad 125,2% per 31 december 2012, toename van 3,6%-punt ten opzichte van 30 september 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website Beleggingsrendement

Nadere informatie

Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds

Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds Worksheet A Factsheets Fondsen Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds Datum: ultimo juni 2009 In het kader van het Flexibel Spaarpensioen zijn door uw pensioenfonds 8 fondsen geselecteerd, waarin

Nadere informatie

Bijlage 1 - Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Bijlage 1 - Verklaring inzake beleggingsbeginselen Bijlage 1 - Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1. Inleiding Deze Verklaring inzake de beleggingsbeginselen ( Verklaring ) beschrijft de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van het pensioenfonds.

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2016 bedroeg 108,2% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2016 bedroeg 5,1% Het pensioenvermogen per 30 juni

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016

Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 I Inleiding De Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds (het Fonds ) heeft ten doel: (i) de financiele ondersteuning

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2017 bedroeg 117,2% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2017 bedroeg 3,0% Het rendement van 1

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Presentatie Pensioen voor de ondernemer Loege Schilder

Presentatie Pensioen voor de ondernemer Loege Schilder Presentatie Pensioen voor de ondernemer Loege Schilder Volendam, 18 juni 2014 Beleggen voor Pensioen Regeling -lijfrente/banksparen -pensioen eigen beheer -sparen/beleggen Risico -beweeglijkheid -liquiditeit

Nadere informatie

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Joost van Leenders, oktober 2013 Bouw uw eigen beleggigsportefeuille I oktober 2013 I 2 Agenda Strategisch versus tactisch beleggingsbeleid Spreiding, waarom ook alweer?

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN

STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN 22 september 2016 Beleggingsbeginselen De beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de uitgangspunten ten aanzien van beleid en uitvoering,

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds VIERDE KWARTAAL In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds VIERDE KWARTAAL In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2018 bedroeg 119,8%. Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2018 bedroeg -3,8%. Het rendement van

Nadere informatie

Het inflatierisico van pensioenfondsen

Het inflatierisico van pensioenfondsen Het inflatierisico van pensioenfondsen Whitepaper Juli 218 Meer Inflation linked bonds in de portefeuille voor een waardevast pensioen Sinds de economische crisis is de inflatie erg laag. De economie is

Nadere informatie

Goed moment high yield obligaties te overwegen

Goed moment high yield obligaties te overwegen Goed moment high yield obligaties te overwegen Het tij zit mee voor hoogrentende bedrijfsobligaties, ofwel High Yield obligaties. Deze categorie bedrijfsobligaties kent een relatief hogere coupon dan reguliere

Nadere informatie

De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015.

De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015. Kwartaalbericht 2015 Samenvatting De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015. De reële dekkingsgraad ultimo tweede kwartaal was

Nadere informatie

Onze modelportefeuilles Superieure rendements-risico karakteristieken

Onze modelportefeuilles Superieure rendements-risico karakteristieken Onze modelportefeuilles Superieure rendements-risico karakteristieken Inleiding De Vries Investment Services is pionier in Nederlands m.b.t. het aanbieden van de beste beleggingsoplossingen. Enkele belangrijke

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds VBA ALM congres 6 november 2014 Philips Pensioenfonds Philips Pensioenfonds in een notedop Beleggingen Verplichtingen

Nadere informatie