AU? CAWA. Pijn, pijnpreventie en pijnbestrijding in de veehouderij. Studium Generale, 16 januari 2013, Marion Kluivers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AU? CAWA. Pijn, pijnpreventie en pijnbestrijding in de veehouderij. Studium Generale, 16 januari 2013, Marion Kluivers"

Transcriptie

1 AU? Pijn, pijnpreventie en pijnbestrijding in de veehouderij Studium Generale, 16 januari 2013, Marion Kluivers

2 In de veehouderij is het zowel uit productie- als uit welzijnsoogpunt negatief als een dier pijn lijdt. Toch is het vaak onontkoombaar dát het gebeurt, omdat in de veehouderij het gebruik van een verdoving of een pijnstiller bij ingrepen en handelingen niet standaard wordt toegepast. Drs. Marion Kluivers, onderzoeker bij WUR Livestock Research licht in haar presentatie toe hoe het zit met pijnbestrijding en pijnpreventie in de veehouderij.

3 Pijnveroorzakers Ingrepen Ziekte/aandoeningen

4 Pijn bij dieren in de veehouderij (standaard) Ingrepen: Castreren Couperen Onthoornen Oormerken Injecteren (incidentele) Operaties (keizersnede, liesbreuk, navelbreuk,...)

5 Pijn bij dieren in de veehouderij (Non)Infectieuze aandoeningen: Kreupelheid Mastitis Griep Entropion...

6

7

8 Wat is pijn? Pain is what the person says it is and exists whenever he or she says it does (McCaffery, 1968)

9 Hoe weten we of iets pijnlijk is? Humaan: gouden standaard = zelfscore Directe pijnmeting bij dieren niet mogelijk (pijn=subjectief) Analogie postulaat Waardeoordeel op basis van fysiologie of gedrag (positieve/negatieve controlegroep)

10 Hoe weten we of iets pijnlijk is?

11 nmol/l Cortisol bij castratie (met of zonder verdoving/pijnstilling) en handling (Kluivers et al., 2010) a b ab a c CAST LIDO L+M MELO SHAM

12 Bloedmonstername

13 Meten huidtemperatuur (infrarood)

14 Huidtemperatuur bij couperen

15 Hoe weten we of iets pijnlijk is? Beoordelen van gedrag: Normale gedragingen verandering in mate van voorkomen Pijn-gerelateerde gedragingen

16 Scoren van gedrag dmv scan sampling

17 Percentage of scans Huddled up (Kluivers et al., in press) Huddled up 25.0% 20.0% 15.0% 10.0% CAST LIDO L+M MELO SHAM NONE 5.0% 0.0% D1-PM D2-AM D2-PM D3-AM D3-PM D4-AM D4-PM D5-AM Observation period

18 Aandoeningen - Pijnsignalen in de stal Kreupelheid

19 Pijnsignalen Koliek? Kennis van normaal gedrag vereist

20 Hoe kunnen we pijn voorkomen of bestrijden? Ingrepen: Achterwege laten Verdoving en pijnstilling toedienen Ziekte/aandoeningen: Preventieve gezondheidszorg Behandeling, incl. pijnstilling waar nodig

21 Waarom en wanneer pijnbestrijding toepassen? De gevoeligheid voor pijn neemt na een pijnervaring toe (hyperalgesie) Verstoring van het immuunsysteem Productiedaling Welzijn! Verwachte pijn Waargenomen pijngedrag

22 Welke pijnbestrijding toepassen? Ingrepen: verdoving (algeheel of lokaal) Geen aspirientje voor een operatie Napijn: pijnstiller (NSAID) Ziekte: pijnstiller (NSAID) Analgetisch (pijnremmend) Anti-inflammatoir (ontstekingsremmend) Antipyretisch (koortsverlagend)

23

24 Overpeinzingen Pijn laat zich bij dieren moeilijk herkennen, misschien wordt pijnbestrijding daarom vaak achterwege gelaten Prooidieren Handling vs. pijn Snelheid is geen reden om zonder pijnbestrijding te werken Piekpijn bepaalt de perceptie Pijn hoort bij het leven? Maar moet bestreden worden waar mogelijk

25 Quality of life in plaats van (alleen) Quantity of life

Pijn. achtergrond en actualiteit. Marion Kluivers

Pijn. achtergrond en actualiteit. Marion Kluivers Pijn achtergrond en actualiteit Marion Kluivers Waarom aandacht voor pijn en welzijn bij dieren? Consumer awareness : groeiend besef rond dierenwelzijn Ethiek van dierlijke productie: Ingrepen Houderijomstandigheden

Nadere informatie

Metacam. meloxicam. Wat is Metacam en wanneer wordt het voorgeschreven? EPAR-samenvatting voor het publiek

Metacam. meloxicam. Wat is Metacam en wanneer wordt het voorgeschreven? EPAR-samenvatting voor het publiek EMA/CVMP/259397/2006 EMEA/V/C/000033 EPAR-samenvatting voor het publiek meloxicam Dit document is een samenvatting van het Europees openbaar beoordelingsrapport (EPAR) voor. Het geeft uitleg over de wijze

Nadere informatie

Anesthesie/pijnconsulent Pijnmeting

Anesthesie/pijnconsulent Pijnmeting Anesthesie/pijnconsulent Pijnmeting Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd in het Reinier de Graaf ziekenhuis. Op de afdeling waar u ligt, wordt de pijn die u ervaart gemeten en geregistreerd. Dat betekent

Nadere informatie

Een overzicht van Metacam en de reden(en) van toelating in de EU

Een overzicht van Metacam en de reden(en) van toelating in de EU EMA/CVMP/259397/2006 EMEA/V/C/000033 Een overzicht van Metacam en de reden(en) van toelating in de EU Wat is Metacam en wanneer wordt het voorgeschreven? Metacam is een ontstekingsremmend geneesmiddel

Nadere informatie

Pijnbestrijding na de operatie

Pijnbestrijding na de operatie Pijnbestrijding na de operatie Anesthesie alle aandacht Pijnbestrijding na de operatie U wordt binnenkort geopereerd in het Westfriesgasthuis. Het is belangrijk dat u na de operatie zo min mogelijk last

Nadere informatie

Pijnbehandeling na een operatie

Pijnbehandeling na een operatie Pijnbehandeling na een operatie Inleiding U wordt binnenkort geopereerd. Het is belangrijk dat u na de operatie zo min mogelijk last heeft van de pijn ten gevolge van de operatie. Pijn is onplezierig en

Nadere informatie

HHZH_INF_105.02(0319) Patiënteninformatie. Het bestrijden van acute en chronische pijn

HHZH_INF_105.02(0319) Patiënteninformatie. Het bestrijden van acute en chronische pijn HHZH_INF_105.02(0319) Patiënteninformatie Het bestrijden van acute en chronische pijn Welkom Met deze informatiebrochure willen wij je op weg helpen doorheen het pijnbeleid van het Heilig-Hartziekenhuis

Nadere informatie

Is geboren worden pijnlijk? Is geboren worden pijnlijk? Is geboren worden pijnlijk? Pijn bij pasgeborenen en de gevolgen voor het latere leven

Is geboren worden pijnlijk? Is geboren worden pijnlijk? Is geboren worden pijnlijk? Pijn bij pasgeborenen en de gevolgen voor het latere leven Pijn bij pasgeborenen en de gevolgen voor het latere leven Richard van Lingen has nothing to disclose It is easier to build strong children than to repair broken men Frederick Douglass 700 612 600 500

Nadere informatie

Pijn bij kinderen Informatiebrochure voor ouders

Pijn bij kinderen Informatiebrochure voor ouders Pijn bij kinderen Informatiebrochure voor ouders Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net/pediatrie 56.043N-20170731 Verpleegkundig diensthoofd pijnkliniek Beste ouder, Uw kind

Nadere informatie

Pijnstilling. Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp

Pijnstilling. Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp 00 Pijnstilling Poli Chirurgie Spoedeisende Hulp Uw behandelend arts heeft u pijnstilling voorgeschreven. Deze folder is bedoeld voor volwassenen en geeft uitleg over: welke pijnstillers voor u geschikt

Nadere informatie

Pijnbestrijding bij landbouwhuisdieren. Valérie Dekens, TSM PA Merial

Pijnbestrijding bij landbouwhuisdieren. Valérie Dekens, TSM PA Merial Pijnbestrijding bij landbouwhuisdieren Valérie Dekens, TSM PA Merial Het zenuwstelsel van landbouwhuisdieren is op dezelfde manier ontwikkeld als bij mensen. Op basis hiervan kunnen we stellen dat een

Nadere informatie

BIJSLUITER. Melovem 5 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee en varkens

BIJSLUITER. Melovem 5 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee en varkens BIJSLUITER Melovem 5 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee en varkens 1. NAAM EN HET ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN VAN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR DE

Nadere informatie

Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval

Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval Welzijn van vissen tijdens de productie: de case Afrikaanse meerval Johan Schrama & Pascal van de Nieuwegiessen Aquaculture and Fisheries Group Wageningen University The Netherlands Inhoud presentatie

Nadere informatie

patiënteninformatie algemene heelkunde Altemeier

patiënteninformatie algemene heelkunde Altemeier patiënteninformatie algemene heelkunde Altemeier ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be Dit ziekenhuis

Nadere informatie

Sacro-coccygeale fistel

Sacro-coccygeale fistel patiënteninformatie algemene heelkunde Sacro-coccygeale fistel ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be

Nadere informatie

observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014

observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014 observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014 Pijn is een onplezierige, gevoelsmatige en emotionele beleving die wordt geassocieerd met een daadwerkelijke of dreigende beschadiging

Nadere informatie

Caudaal injectie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Caudaal injectie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Caudaal injectie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De anesthesioloog heeft met u besproken dat uw pijnklachten worden behandeld met een zogeheten caudaal injectie.

Nadere informatie

Chirurgie. Tenniselleboog / epicondylitis lateralis. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Tenniselleboog / epicondylitis lateralis. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie / epicondylitis lateralis 1 Epicondylitis lateralis Inleiding Deze folder geeft u een informatie over de behandelingsmogelijkheden van een tenniselleboog. Het is goed u te

Nadere informatie

Iliolumbaalband injectie. Centrum voor Pijngeneeskunde. Doel van de behandeling. Afspraak voor behandeling

Iliolumbaalband injectie. Centrum voor Pijngeneeskunde. Doel van de behandeling. Afspraak voor behandeling De anesthesioloog heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden met een injectie van een van de iliolumbaalbanden. In deze folder willen wij u informeren over deze behandeling. Doel van

Nadere informatie

Grensverleggende praktijken: de beperkingen

Grensverleggende praktijken: de beperkingen 20 Grensverleggende praktijken: de beperkingen In de vorige uitgave van de Assistent werd een gemiddelde werkdag van een dierenarts assistent geschetst. De handelingen die beschreven werden, mogen echter

Nadere informatie

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te

Nadere informatie

Spoedeisende Hulp. Patiënteninformatie. Gebruik van pijnstillers. Slingeland Ziekenhuis

Spoedeisende Hulp. Patiënteninformatie. Gebruik van pijnstillers. Slingeland Ziekenhuis Spoedeisende Hulp Gebruik van pijnstillers i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft een bezoek gebracht aan de Spoedeisende Hulp. Na uw behandeling kunt u nog pijn hebben. Pijn is erg

Nadere informatie

Pijnbestrijding bij kanker

Pijnbestrijding bij kanker INTERNE GENEESKUNDE Pijnbestrijding bij kanker met paracetamol en/of NSAID s BEHANDELING Pijnbestrijding bij kanker U wordt in het St. Antonius Ziekenhuis behandeld voor kanker. Ten gevolge van de kanker

Nadere informatie

Pijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn

Pijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL regio Leiden Maartje Klapwijk specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker LUMC Introductie! 22 september

Nadere informatie

Maagkuilbreuk Hernia epigastrica

Maagkuilbreuk Hernia epigastrica CHIRURGIE Maagkuilbreuk Hernia epigastrica BEHANDELING Maagkuilbreuk Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een maagkuilbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.

Nadere informatie

Pijnbestrijding na uw operatie

Pijnbestrijding na uw operatie Pijnbestrijding na uw operatie imelda omringt u met zorg Inhoud De ontwaakzaal 3 Pijnmeting 3 Pijnmedicatie 4 Belangrijk 7 2 Beste patiënt, Uw arts deelde u mee dat u een operatie dient te ondergaan. Het

Nadere informatie

Pijnstilling. Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp

Pijnstilling. Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp Pijnstilling Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp Uw pijnmedicatie adviesschema: o Paracetamol o. x per dag o Diclofenac o Ibuprofen o Naproxen o Tramadol o. x per dag o OxyContin o OxyNorm o Omeprazol

Nadere informatie

Complicaties Na de chirurgische behandeling

Complicaties Na de chirurgische behandeling Tenniselleboog 1 Uw behandelend arts heeft een tenniselleboog bij u geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over deze aandoening en de behandelingsmogelijkheden. Wat is een tenniselleboog Een

Nadere informatie

Pijnbestrijding na uw operatie

Pijnbestrijding na uw operatie Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: kwaliteit@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Pijnbestrijding na uw operatie Het APS-team Jessa Ziekenhuis

Nadere informatie

ANESTHESIEBROCHURE. - Patiëntinformatie -

ANESTHESIEBROCHURE. - Patiëntinformatie - ANESTHESIEBROCHURE - Patiëntinformatie - 1 1. Wat is anesthesie? Anesthesie is de verzamelnaam van alle soorten verdoving voor operaties en wordt ook wel narcose genoemd. Het betekent gevoelloosheid. In

Nadere informatie

Koeien steeds vaker aan de aspirine

Koeien steeds vaker aan de aspirine Koeien steeds vaker aan de aspirine Is pijnbestrijding bij koeien iets voor softies? Welnee! Pijn bestrijden is niet alleen diervriendelijk, maar het versnelt ook de genezing. Overigens is een koe een

Nadere informatie

Filosofie en Ethiek van

Filosofie en Ethiek van Filosofie en Ethiek van AU Vincent Pompe Studium Generale : AU!? De (on)zichtbaarheid van pijn bij dieren 16 januari 2013 De Filosofie van AU Wat is het? Wat is pijn Lijden Pijnlijk Prikkel Nociceptie

Nadere informatie

patiënteninformatie algemene heelkunde Abdominale breuk

patiënteninformatie algemene heelkunde Abdominale breuk patiënteninformatie algemene heelkunde Abdominale breuk ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be

Nadere informatie

Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn

Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn 1 Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn 01 november 2018 3 Wie heeft er weleens pijn? Antwoord: ja Antwoord: nee 4 Wie heeft er ongeveer 1 x per maand pijn? ja nee 5 Wie heeft er wekelijks pijn? ja

Nadere informatie

Sacro-coccygeale fistel

Sacro-coccygeale fistel patiënteninformatie algemene heelkunde Sacro-coccygeale fistel ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be

Nadere informatie

Pijnregistratie en pijnbehandeling

Pijnregistratie en pijnbehandeling Pijnregistratie en pijnbehandeling Inleiding Pijn is na een operatie vrijwel onvermijdelijk. Pijn wordt beschouwd als een signaal van weefselbeschadiging. Pijn is enerzijds een signaal dat u rust moet

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Ketodolor 100 mg/ml oplossing voor injectie voor paarden, runderen en varkens

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Ketodolor 100 mg/ml oplossing voor injectie voor paarden, runderen en varkens SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Ketodolor 100 mg/ml oplossing voor injectie voor paarden, runderen en varkens 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml:

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Schouderprothese

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Schouderprothese Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Schouderprothese SCHOUDERPROTHESE KOPJE De orthopedisch chirurg heeft u een schouderprothese geadviseerd. In deze folder krijgt u informatie over de aandoening, de voorbereiding

Nadere informatie

Inhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents

Inhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents Inhoud presentatie Een betere kijk op pijn bij verpleeghuisbewoners Pijn in verpleeghuizen REPOS Ontwikkeling Implementatie Implementatie pijnmeting Conclusie

Nadere informatie

Gecontroleerde afgifte, ontstekingsremmers, lokale behandeling, vertaling, artrose, rugpijn

Gecontroleerde afgifte, ontstekingsremmers, lokale behandeling, vertaling, artrose, rugpijn 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Medicijnen voor plaatselijke behandeling van rugpijn en artrose 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 2015-2020 Gecontroleerde afgifte,

Nadere informatie

Orthopedie. Frozen shoulder

Orthopedie. Frozen shoulder Orthopedie Frozen shoulder De schouder De schouder is een kogelgewricht. Het wordt gevormd door de kop van de bovenarm en de kom van het schouderblad. Het schoudergewricht is omgeven door het gewrichtskapsel,

Nadere informatie

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het testen van een nieuw calciumfosfaat keramiek met botgroeistimulerende eigenschappen (EpitaxOs) als botvervanger in mond- kaak en aangezichtschirugische

Nadere informatie

Acute pijn bij volwassenen. Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider

Acute pijn bij volwassenen. Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider Acute pijn bij volwassenen Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider Acute pijn - geen probleem? De zorgvragen bij acute pijn: Waarom heb ik die pijn? Hoe

Nadere informatie

abdominale heelkunde informatiebrochure Peri-anaal abces

abdominale heelkunde informatiebrochure Peri-anaal abces abdominale heelkunde informatiebrochure Peri-anaal abces Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een peri-anaal abces? 4 3. Voorbereiding 5 4. De operatie 5 5. Mogelijke verwikkelingen 6 6. Na de operatie

Nadere informatie

De combinatie van pijnbestrijding, herstel en energiebevordering maakt APS-therapie tot één van de meest succesvolle therapieën.

De combinatie van pijnbestrijding, herstel en energiebevordering maakt APS-therapie tot één van de meest succesvolle therapieën. Wat is APS? APS-therapie is een revolutionaire vorm van pijnbestrijding. APS-therapie is geheel pijnloos, volkomen veilig en positief effect is wetenschappelijk aangetoond. Met APS wordt de pijn niet onderdrukt,

Nadere informatie

Liesbreukoperatie. Hernia inguïnalis

Liesbreukoperatie. Hernia inguïnalis Liesbreukoperatie Hernia inguïnalis Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat is een liesbreuk?... 1 De operatie... 2 De conventionele methode... 2 De laparoscopische methode (kijkoperatie)... 2 Mogelijke complicaties...

Nadere informatie

PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE

PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE 557 Inleiding In deze folder informeren wij u over het gebruik van pijnmedicatie thuis. U vindt informatie over: de pijnscore pijnmedicatie die u heeft

Nadere informatie

Wat is postoperatieve pijn?

Wat is postoperatieve pijn? Postoperatieve pijn Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 Welkom, U ondergaat binnenkort een ingreep in het AZ Diest. Elke operatie brengt spijtig genoeg pijn met zich mee.

Nadere informatie

Internationale ontwikkelingen in de melkveehouderij die uiergezondheid beïnvloeden. Herman Barkema, Theo Lam en Ynte Schukken

Internationale ontwikkelingen in de melkveehouderij die uiergezondheid beïnvloeden. Herman Barkema, Theo Lam en Ynte Schukken Internationale ontwikkelingen in de melkveehouderij die uiergezondheid beïnvloeden Herman Barkema, Theo Lam en Ynte Schukken Wat is er veranderd in de wereld de laatste jaren? Bedrijfsgrootte en huisvesting

Nadere informatie

Orchidopexie (bij volwassenen)

Orchidopexie (bij volwassenen) Orchidopexie (bij volwassenen) 2 Inleiding U heeft met de arts afgesproken dat u geopereerd wordt aan de balzak. Deze folder geeft u meer informatie over de gang van zaken bij deze operatie. De balzak

Nadere informatie

iet-technischesamenvatting

iet-technischesamenvatting iet-technischesamenvatting 1 Algemenegegevens 1.1 Titel van het project Verbetering van dendritische cel functies in anti-kanker therapieen 1.2 Looptijd van het project 1-9-2015-1-9-2020 1.3 Trefwoorden

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Wortelblokkade terTER_

Patiënteninformatie. Wortelblokkade terTER_ Patiënteninformatie Wortelblokkade 1234567890-terTER_ Wortelblokkade U heeft een afspraak in Tergooi voor de behandeling van pijnklachten door middel van een wortelblokkade. Onze pijnspecialisten en medewerkers

Nadere informatie

Maatschap Urologie. Orchidectomie (chirurgische verwijdering van één of beide teelballen)

Maatschap Urologie. Orchidectomie (chirurgische verwijdering van één of beide teelballen) Maatschap Urologie Orchidectomie (chirurgische verwijdering van één of beide teelballen) Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats U meldt zich op de afgesproken tijd bij de receptie

Nadere informatie

Reumatische Koorts en Post-Streptokokken Reactieve Artritis

Reumatische Koorts en Post-Streptokokken Reactieve Artritis www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Reumatische Koorts en Post-Streptokokken Reactieve Artritis Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Klinische symptomen

Nadere informatie

Slijtage aan de knie - Artrose

Slijtage aan de knie - Artrose Slijtage aan de knie - Artrose Wat is slijtage? De knie bestaat uit twee botstukken welke uiteinden zijn bekleed met kraakbeen. Raakt dit kraakbeen van het gewrichtsoppervlak beschadigd, dan is er sprake

Nadere informatie

heelkunde 2 informatiebrochure Sacro-coccygeale fistel

heelkunde 2 informatiebrochure Sacro-coccygeale fistel heelkunde 2 informatiebrochure Sacro-coccygeale fistel Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een sacro-coccygeale fistel? 4 3. Voorbereiding 5 4. De operatie 5 5. Mogelijke verwikkelingen 6 6. Na de operatie

Nadere informatie

CHIRURGIE. Posttraumatische Dystrofie

CHIRURGIE. Posttraumatische Dystrofie CHIRURGIE Posttraumatische Dystrofie Posttraumatische dystrofie Deze folder geeft u een globaal overzicht van de gang van zaken rond posttraumatische dystrofie. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

Ruggenprik. 1 Anesthesie en pijnbehandeling. 2 Over regionale anesthesie

Ruggenprik. 1 Anesthesie en pijnbehandeling. 2 Over regionale anesthesie 16/01/2019 Ruggenprik 1 Anesthesie en pijnbehandeling U heeft met uw arts besproken dat u geopereerd wordt in de Sint Maartenskliniek. Met behulp van de moderne anesthesie kan uw lichaam deze operatie

Nadere informatie

Finadyne Transdermaal

Finadyne Transdermaal UNIEKE TOEDIENING DAT IS HANDIG! Vriendelijk voor het dier, gemakkelijk voor u Snel, eenvoudig en effectief koortsverlagend - ontstekingsremmend - pijnstillend 3 SNELWERKEND 4 snel herstel 5 EFFECTIEF

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE

PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Frozen Shoulder Algemeen Er is bij u een frozen shoulder vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de schouder, de klachten, de oorzaak, risicofactoren

Nadere informatie

Infobrochure. Pijn in het ziekenhuis

Infobrochure. Pijn in het ziekenhuis Infobrochure Pijn in het ziekenhuis Onbehandelde pijn staat een goede genezing in de weg. Bijt niet op uw tanden, praat over uw pijn! Pijn... een nuttig signaal Acute pijn is een alarmsignaal, een onmiddellijke

Nadere informatie

Analisten en proefdieren

Analisten en proefdieren Analisten en proefdieren LIMO labdag 5 oktober 2011 Fred Poelma Proefdierdeskundige Universiteit Utrecht en UMC Utrecht 31 oktober 2011 Inhoud presentatie Inleiding Wet op de dierproeven 3 V s Bevoegd

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal

Nadere informatie

patiënteninformatie neus-keel-oor Schildklieroperatie

patiënteninformatie neus-keel-oor Schildklieroperatie patiënteninformatie neus-keel-oor Schildklieroperatie ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be Dit

Nadere informatie

BIJSLUITER. Meloxidolor 5 mg/ml oplossing voor injectie voor honden, katten, rundvee en varkens

BIJSLUITER. Meloxidolor 5 mg/ml oplossing voor injectie voor honden, katten, rundvee en varkens BIJSLUITER Meloxidolor 5 mg/ml oplossing voor injectie voor honden, katten, rundvee en varkens 1. NAAM EN HET ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN VAN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK

Nadere informatie

Operatieve behandeling ontstoken wortelpunt.

Operatieve behandeling ontstoken wortelpunt. Operatieve behandeling ontstoken wortelpunt www.nwz.nl Inhoud Pijn 4 Zwelling 4 Mondspoeling 4 Nabloeding 5 Sport 5 Tandarts/huisarts 5 Uw vragen 6 Notities 6 2 Vandaag is bij u de ontsteking aan een wortelpunt

Nadere informatie

Gewrichtspijn bij katten. Ernstig onderschat! Hoe komt het dat we het niet zien?

Gewrichtspijn bij katten. Ernstig onderschat! Hoe komt het dat we het niet zien? Gewrichtspijn bij katten Ernstig onderschat! Een kat komt altijd op zijn pootjes terecht Zo luidt het spreekwoord en zoals ieder spreekwoord bevat het veel waarheid. Echter wat niet vermeld wordt is de

Nadere informatie

Chapter 12. Samenvatting in het nederlands

Chapter 12. Samenvatting in het nederlands Samenvatting in het nederlands INLEIDING EN ACHTERGROND PIJN Weinig belevingen zijn zo angstaanjagend voor een individu als pijn. Pijn heeft sterke psychologische en emotionele componenten, zoals ook wordt

Nadere informatie

Gordelroos. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Gordelroos. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Gordelroos Uw arts heeft bij u gordelroos geconstateerd. Gordelroos (herpes zoster) is een virusinfectie die ontstaat als gevolg van een besmetting met het waterpokkenvirus. In deze folder vindt u meer

Nadere informatie

ACNES FRANCISCUS GASTHUIS

ACNES FRANCISCUS GASTHUIS ACNES FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding In deze folder leest u over de klachten en behandelmogelijkheden van ACNES. Het is goed om u te realiseren dat bij het vaststellen van een aandoening en de behandeling

Nadere informatie

Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat?

Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat? Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat? Dr. Sandra Zwakhalen Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dialogen rond dementie Lijden deze ouderen pijn? Hoe kunnen we pijn

Nadere informatie

FACE IT VOOR JONGEREN: ONLINE PROGRAMMA VOOR JONGEREN MET EEN ZICHTBARE AANDOENING

FACE IT VOOR JONGEREN: ONLINE PROGRAMMA VOOR JONGEREN MET EEN ZICHTBARE AANDOENING FACE IT VOOR JONGEREN: ONLINE PROGRAMMA VOOR JONGEREN MET EEN ZICHTBARE AANDOENING drs. Marije van Dalen Promovenda/psycholoog-onderzoeker Afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie/psychologie Erasmus MC Sophia

Nadere informatie

Infobrochure zenuwblock voor operaties aan borstkas en buik

Infobrochure zenuwblock voor operaties aan borstkas en buik Infobrochure zenuwblock voor operaties aan borstkas en buik 73.033N Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Deze brochure geeft meer informatie over

Nadere informatie

Pijn bij kinderen verdient meer aandacht.

Pijn bij kinderen verdient meer aandacht. Pijn bij kinderen verdient meer aandacht. Nog maar veertig jaar geleden kreeg een kind geen pijnbehandeling rond een operatie. Pijn bij vroeg geborenen werd ontkend. Behandeling van chronische pijn en

Nadere informatie

Epidurale injectie. Pijnbehandeling. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Epidurale injectie. Pijnbehandeling. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen Epidurale injectie Pijnbehandeling Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Epidurale injectie, pijnbehandeling Algemeen De specialist heeft in overleg met u besloten tot een epidurale injectie. Een epidurale

Nadere informatie

Methotrexaat (MTX) Medicatie. Poli Reumatologie

Methotrexaat (MTX) Medicatie. Poli Reumatologie 00 Methotrexaat (MTX) Medicatie Poli Reumatologie 1 U heeft in overleg met uw arts besloten Methotrexaat te gaan gebruiken. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen nog

Nadere informatie

patiënteninformatie anesthesie www.sanavisie.nl

patiënteninformatie anesthesie www.sanavisie.nl patiënteninformatie anesthesie www.sanavisie.nl patiënteninformatie anesthesie De anesthesioloog Voorafgaand aan de operatie maakt u kennis met de anesthesioloog. Dit is een arts die gespecialiseerd is

Nadere informatie

Ik wilde het dit keer over de ouder wordende hond en hun problemen daarbij hebben.

Ik wilde het dit keer over de ouder wordende hond en hun problemen daarbij hebben. Nieuwsbrief september 2013 Beste Klant! Ik wilde het dit keer over de ouder wordende hond en hun problemen daarbij hebben. Ouderdomskwalen bij de hond: De gemiddelde leeftijd van de hond is onder andere

Nadere informatie

Zorgeenheid Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU. Langwerkende antireumatische middelen: Methotrexaat

Zorgeenheid Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU. Langwerkende antireumatische middelen: Methotrexaat Zorgeenheid Reumatologie en Klinische Immunologie, locatie AZU Langwerkende antireumatische middelen: Methotrexaat In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten het geneesmiddel methotrexaat te gaan

Nadere informatie

Meten is weten. Baccaert Griet

Meten is weten. Baccaert Griet Meten is weten. PIJNBEOORDELING Baccaert Griet Wat is pijn? Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging, of die beschreven

Nadere informatie

liesbreukoperatie bij kinderen

liesbreukoperatie bij kinderen liesbreukoperatie bij kinderen waarom deze folder? Uw kind wordt binnenkort opgenomen voor een operatie aan de waterbreuk of liesbreuk. Deze folder geeft u hierover meer informatie. wat is een liesbreuk?

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)

Nadere informatie

Operatie liesbreuk 1

Operatie liesbreuk 1 Operatie liesbreuk 1 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015223. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting 2015223. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015223 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Orgaanbescherming in cardiopulmonaire bypass chirurgie 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar

Nadere informatie

CHIRURGIE. Maagkuilbreuk. Hernia epigastrica BEHANDELING

CHIRURGIE. Maagkuilbreuk. Hernia epigastrica BEHANDELING CHIRURGIE Maagkuilbreuk Hernia epigastrica BEHANDELING Maagkuilbreuk Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en oorzaak van een maagkuilbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden.

Nadere informatie

Module Assisteren bij operaties en anesthesie

Module Assisteren bij operaties en anesthesie Module Assisteren bij operaties en anesthesie De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur

Nadere informatie

Na de ingreep krijgt u een drukverband voor 2 dagen of een gipsspalk, dit is afhankelijk van de ingreep die u gehad heeft.

Na de ingreep krijgt u een drukverband voor 2 dagen of een gipsspalk, dit is afhankelijk van de ingreep die u gehad heeft. Polschirurgie 2 Inleiding De pols wordt gevormd door acht botjes die met elkaar zijn verbonden door middel van stevige bandjes (ligamenten). Samen vormen ze een vernuftige constructie die het mogelijk

Nadere informatie

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Melovem 5 mg/ml oplossing voor injectie bij rundvee en varkens 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ml bevat:

Nadere informatie

Polikliniek Pijngeneeskunde EPIDURALE INJECTIE

Polikliniek Pijngeneeskunde EPIDURALE INJECTIE Polikliniek Pijngeneeskunde EPIDURALE INJECTIE Uw pijnspecialist heeft voorgesteld om u een epidurale injectie te geven. U krijgt deze behandeling om uw pijnklachten te verminderen. In deze folder leest

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een liesbreukoperatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Een liesbreukoperatie Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Een liesbreukoperatie EEN LIESBREUKOPERATIE INLEIDING Deze folder geeft u informatie over een liesbreuk en de meest gebruikelijke behandelingsmogelijkheden. Het is goed u

Nadere informatie

Inleiding Narcose Kapje Prikje Bezoek aan de Kinder- en Jeugdafdeling Nuchterbeleid voor kinderen...

Inleiding Narcose Kapje Prikje Bezoek aan de Kinder- en Jeugdafdeling Nuchterbeleid voor kinderen... Kinderen en narcose Inhoudsopgave Inleiding... 1 Narcose... 1 Kapje... 1 Prikje... 2 Bezoek aan de Kinder- en Jeugdafdeling... 2 Nuchterbeleid voor kinderen... 3 De operatiedag... 3 Mee naar de operatieafdeling?...

Nadere informatie

Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane

Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. ARISTAL 100 mg/ml oplossing voor injectie voor rundvee, paarden en varkens

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. ARISTAL 100 mg/ml oplossing voor injectie voor rundvee, paarden en varkens SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL ARISTAL 100 mg/ml oplossing voor injectie voor rundvee, paarden en varkens 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml: Werkzaam

Nadere informatie

Methotrexaat REUMATOLOGIE. Gebruik van methotrexaat

Methotrexaat REUMATOLOGIE. Gebruik van methotrexaat REUMATOLOGIE Methotrexaat Gebruik van methotrexaat Deze folder is een gezamenlijke uitgave van de poli reumatologie van het Laurentius Ziekenhuis Roermond en het Sint Jans Gasthuis te Weert. Inleiding

Nadere informatie

De epidurale injectie

De epidurale injectie De epidurale injectie Afdeling Pijnbestrijding Locatie Purmerend/Volendam Algemeen De specialist heeft in overleg met u besloten tot een pijnbehandeling via een epidurale injectie. Een epidurale injectie

Nadere informatie

Operatieve behandeling van een ontstoken wortelpunt

Operatieve behandeling van een ontstoken wortelpunt Operatieve behandeling van een ontstoken wortelpunt Situatieschets van mond en gebit Situatie van uitgelichte tand 1. kaak; 2. tandvlees; 3. tand; 4. ontsteking Operatieve behandeling van een ontstoken

Nadere informatie

Afgescheurde strekpees van een van de vingers. Mallet finger

Afgescheurde strekpees van een van de vingers. Mallet finger Afgescheurde strekpees van een van de vingers Mallet finger 2 Een mallet finger ontstaat door een klap of stoot op de gestrekte vinger, maar ook bij een snijverwonding. De strekpees van het laatste kootje

Nadere informatie

Carpale tunnelsyndroom. (chirurgie)

Carpale tunnelsyndroom. (chirurgie) Carpale tunnelsyndroom (chirurgie) Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is het carpale tunnelsyndroom 3 Oorzaken 3 Onderzoek 4 Vóór de operatie 4 De opname 5 De operatie 5 Na de operatie 5 Leefregels na de operatie

Nadere informatie

Navel- en bovenbuikbreuk

Navel- en bovenbuikbreuk Navel- en bovenbuikbreuk In deze folder vindt u informatie over de navelbreuk en de bovenbuikbreuk (vlak boven de navel). Beide breuken zijn buikwandbreuken. Deze folder bevat algemene informatie. Het

Nadere informatie

Pijn? Laat u behandelen! Algemene informatie voor patiënten

Pijn? Laat u behandelen! Algemene informatie voor patiënten Pijn? Laat u behandelen! Algemene informatie voor patiënten Beste patiënt In deze folder vindt u algemene informatie over pijn: wat is pijn, hoe kunnen we pijn beoordelen/meten en hoe kunnen we pijn bestrijden.

Nadere informatie