Analisten en proefdieren

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Analisten en proefdieren"

Alfons Simons
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Analisten en proefdieren LIMO labdag 5 oktober 2011 Fred Poelma Proefdierdeskundige Universiteit Utrecht en UMC Utrecht 31 oktober 2011

2 Inhoud presentatie Inleiding Wet op de dierproeven 3 V s Bevoegd en bekwaam (art.9, 12) Ketenbeschrijving Focus op Verfijning: 1. COP Welzijnsbewaking, HEP (humane eindpunt: voorkomen vermijdbaar ongerief), euthanasie 2. huisvesting, kooiverrijking 3. Adequate anesthesie en pijnbestrijding 4. Vaardigheid Samenvatting Discussiepunten

COP Welzijnsbewaking, HEP (humane eindpunt: voorkomen vermijdbaar ongerief),

3 Inleiding enkele feiten (1) Nederland: 84 vergunninghouders 24 DEC s 35 proefdierdeskundigen dierproeven met proefdieren Waarvan: proeven met genetisch gemodificeerde dieren dieren (ge)dood in voorraad gewone dieren genetisch gemodificeerde dieren

4 Inleiding enkele feiten (2) Utrecht: 2 vergunninghouders (UU & UMC Utrecht) 1 DEC (DEC-ABC) met 3 Kamers 10 proefdierlocaties 70 onderzoeksafdelingen 350 dierverzorgers / biotechnici / dierenartsen (art. 12) 700 onderzoekers (art. 9) Ca. 800 DEC-aanvragen (onderzoeksplannen) per jaar Ca werkprotocollen per jaar dierproeven in 2007 UMC Utrecht: / UU: dierproeven

dierenartsen (art. 12) 700 onderzoekers (art. 9) Ca.

5 Wet op de dierproeven Wet op de dierproeven (1977,1997) EU richtlijn (1986 en 2010) considerans bescherm het dier nee, tenzij. intrinsieke waarde 3 V s: Vervanging, Vermindering, Verfijning vergunningen, DEC, personen (art.9, art.12, art.14 en art.20), voorkomen vermijdbaar ongerief, toezicht op welzijn, registratie

intrinsieke waarde 3 V s: Vervanging, Vermindering, Verfijning vergunningen,

6 3 V s Vervangen Verminderen Verfijnen celkweek, orgaan, computermodel minder dieren gebruiken ijv. 2 vaccins in één keer testen, proefopzet, poweranalyse proeven doen met zo min mogelijk ongerief: Bijv. sensor inplanten in plaats van vaak bloed afnemen; pijnstilling; vaardigheid

2 vaccins in één keer testen, proefopzet, poweranalyse proeven doen

7 Bevoegd en bekwaam Bij dierproeven/proefdieren betrokken medewerkers: moeten bevoegd en bekwaam zijn Dierverzorger / biotechnicus / zoologisch analist (art. 12) Onderzoeker / docent (art. 9) Dierenarts (art. 12 of art. 9) moeten geregistreerd zijn bij de proefdierdeskundigen Andere betrokkenen eveneens melden Studenten / stagiaires (Buitenlandse) gastmedewerkers (Medisch) specialisten Eventueel een ontheffing aanvragen

8 Ketenbeschrijving keten uitvoering dierproeven: 1. DEC aanvraag (art.9) 2. uitvoering aan de hand van een werkprotocol (art.12) 3. bijhouden welzijnsdagboek (art.12) 4. na afloop welzijnsevaluatie (art.9 en art.12; werkelijke ongerief?) 5. na afloop registratie van proefdieren/dierproeven (art.9, art.14)

bijhouden welzijnsdagboek (art.12) 4. na afloop welzijnsevaluatie (art.

9 1. DEC-aanvraag noodzakelijk bij Onderzoek Onderwijs Fok met ongerief Vitaal materiaal uit (te) dode(n) dieren

10 2. Werkprotocol Wijkt niet af van de goedgekeurde DEC-aanvraag Gedetailleerde beschrijving experiment Vastlegging afspraken en verantwoordelijkheden Wie doet wat en wanneer?! (art.9 en art.12) Communicatielijnen Humane eindpunten Altijd in de buurt van de dieren Altijd tussentijdse wijzigingen toevoegen

verantwoordelijkheden Wie doet wat en wanneer?! (art.9 en art.

11 3. Welzijnsdagboek Beschrijving verwachte klinische verschijnselen Scoreformulier Bevindt zich bij de dieren Algemene controle: dagelijks (aftekenen, kan ook op ander formulier) Gedetailleerde controle: minimaal 1x p.w. (aftekenen door art. 9 /12) In principe op groepsnivo Dieren met geconstateerde afwijkingen worden nauwkeurig gevolgd (1x per dag of vaker indien nodig)

Gedetailleerde controle: minimaal 1x p.w. (aftekenen door art.

12 4. Welzijnsevaluatie Na afloop van het experiment dient het verloop van het experiment geevalueerd te worden (onderzoeker) bij voorkeur na ruggespraak met een art.12 functionaris (o.a op basis van het welzijnsdagboek) Het werkelijk vastgestelde ongerief dient als basis voor de wettelijke registratie

ruggespraak met een art.12 functionaris (o.

13 5. Wettelijke registratie Elk jaar dient per vergunninghouder geregistreerd te worden het aantal proefdieren en het aantal dierproeven (art.9, art.14) Jaarregistratie proefdieren Balans van dieren in fok, voorraad en experiment Aantallen aanwezig op 01/01 en 31/12 Aantallen gefokt/gekocht en gedood/levend afgevoerd Jaarregistratie dierproeven Voor alle dieren in experiment met einde voor of op 31/12 Doel van het onderzoek Specificatie van alle eigenschappen van de dieren Specificatie van alle (be)handelingen Anesthesie, analgesie Werkelijk ongerief (volgens welzijnsevaluatie) Dood/levend bij einde experiment

gedood/levend afgevoerd Jaarregistratie dierproeven Voor alle dieren in experiment met einde voor of op 31/12 Doel van het onderzoek Specificatie van

14 Focus op Verfijning 1. COP welzijnsbewaking, humane eindpunt, euthanasie Humane eindpunt: heldere beschrijving is essentieel voor: Het dier: voorkomen onnodig ernstig ongerief De onderzoeker (art.9, art.12): Dier in slechte toestand -> onbetrouwbare resultaten Spontaan overlijden proefdier -> geen resultaten

beschrijving is essentieel voor: Het dier: voorkomen onnodig ernstig ongerief

15 Humane eindpunt Altijd algemene parameters afwijkend gedrag lichaamsgewicht (visueel / wegen) gang, mobiliteit opname voer en water algehele lichamelijke conditie Daarnaast specifieke klinische verschijnselen tumoromvang zwelling gewrichten (arthritis) wondinfectie (operatie) verlamming (herseninfarct) etc.

lichamelijke conditie Daarnaast specifieke klinische verschijnselen

16 2. Huisvesting en kooiverrijking Wettelijke voorschriften groepshuisvesting kooiverrijking dichte bodem met beddingmateriaal registratie temperatuur en relatieve luchtvochtigheid

17 Kooiverrijking

18 3. Adequate anesthesie en pijnbestrijding vraag om advies (art.14) analogie principe bewaak en registreer (bij toepassing, WP, WZDB)

19 4. Vaardigheid Training en handhaving vaardigheid bij (nieuwe) complexe (chirurgie) en eenvoudige (injectie- en bloedafname-) technieken Voorbeelden: inductie hartinfarct wangprik i.v. injectie staartvene

20 Samenvatting Pas de 3 V s (met name verfijning) toe Schrijf op wat je gaat doen en voer uit (aantoonbaar) wat je hebt opgeschreven Ontwikkel en handhaaf kwaliteitsdenken (Quality Control): dierproeven moeten verifieerbaar en reproduceerbaar zijn streef naar: een verhoogde kwaliteit van de resultaten van dierproeven zo min mogelijk ongerief (maximaal welzijn) van de proefdieren

Control): dierproeven moeten verifieerbaar en reproduceerbaar zijn streef naar: een verhoogde

21 Discussiepunten dilemma openheid vs. dierenrechtenactivisten Veel gestelde vragen, o.a.: 1. waarvoor dierproeven? 2. mag iedereen dierproeven doen? 3. resultaten dierproeven geldig voor mensen? 4. zijn er alternatieven? (computer, in vitro) 5. lijden proefdieren pijn? 6. wat gebeurt er met dieren na de proef? Stichting informatie dierproeven,

22 vragen en discussie

Vergelijkbare documenten

BIJLAGE 2. Analyse site visits dierfaciliteiten UU/UMC Utrecht 2009. Inleiding

BIJLAGE 2. Analyse site visits dierfaciliteiten UU/UMC Utrecht 2009. Inleiding BIJLGE nalyse site visits dierfaciliteiten UU/UMC Utrecht 009 Inleiding Door de proefdierdeskundigen is een programma van administratieve site visits opgesteld met als doel de verschillende proefdierlocaties